AUeieei Nieuws-
Alïenettie- Liiünvlli
Brieven mi öen Polier.
11 11
Mmm en Pasii
G. de WAAR»,
liaisons.
Beproef Uw geluk
f
VAN TWÜIVËRs ÉsisliÈtól,
H u I p m e s Is t o f f e n
silospliaat, Muiblt «u, se
1500 PRACHTIGE PRIJZEN,
INGEZONDEN.
SCHAGEN.
HEDEN ONTVANGEN!
Zondag 4 Mei ii*02.
iósle .Jaargang No. 3728
DERDE BLAD.
369ste STAATSLOTERIJ
Naai m a c h i n e s,
S C H A G E N.
IIoogezijde C 137,
van EI). GIELIAM Cie., Tilburg.
bespannen met 6 Paarden, of
in contanten,
Teunis Ploeger.
ADVERTENTIE».
W.F.Stoel Zoon, Alkmaar.
Turfmarkt 1, Alkmaar. H. van Twuiveb
SGHABEB
f
OURANT.
Dit blad verschijnt tweemaal per week Woensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
\DVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Knrcan M H AWKI, Laan, PI 4.
Uitgever P. TRAPMAN.
MedewerkerJ. W I K E Ij.
Prijs per jaar f 8.Franco per post f 8.60.
Afzonderliike nummers 5 Cent.
A.DVERTENTIEN van I tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 cl
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
XX VIEL
Voorbereidende gesprekken tot een geschiedenis
van den Boerenstand
(,3e avond.)
Wie de rilling «I voel^gaan
Al» hem slecht» wat vreemde titelen
Even d' ooien komeu kitelen.
Moet dit liefst maar overslaan.
Koosje.
Na ons gesprek van den 2den avond, begon
ik voor het eerst eenige liefhebberij voor het
onderwerp te krijgen. Zoo kwam het, dat ik
den volgenden dag bet pak boeken eens ging
doorsnuffelen, dat neef voor mij besteld had.
Het eerste dat ik in handen kreeg was
Xen o p h on's Oeconomicu8,den vorigen
avond reeds door onzen student genoemd.
Daar kon ik mooi eenige geleerde citaten nit
opdelven, had neef gezegd. Ik begon dus met
ijver te lezen Neen, da's te veel gezegd
Ik zocht dus met ijver de eerste bladzijden
te ontraadselen, maar na een heele poos tob-
bens moest ik het opgeven. Mijn klein beetje
Grieksch, dat ik nog van 't gymnasium had
onthouden, bleek geen sleutel, iD staat om
mij den tuin van Xenophon's landhuishoud
kundige heerlijkheden te openen. Ik bleef dus,
om zoo te zeggen, als een straatbengel voor
de gesloten deur staan, waarachter bij een
boomgaard vol heerlijke, rijpe appelen ver
moedt. Met mijn armzalig Griekschje wist ook
ik het niet verder te brengen dan die teleur
gestelde kwajongen. Dat wil zeggen, ik ver
mocht als 't ware slechts te tnren door een
reet en kwam er nu alleen dit van te weten,
dat het een verbazend wijsgeerig gesprek over
den landbouw was. Meer wist ik er niet van
gewaar te worden.
Mooi zoo, dacht ik, da's alvast geld in
't water gesmeten.
No. 2 was Latijn en bleek een deeltje van
L i v i u s, dat ik misschien ook wel niet lezen
kon; no. 3 was een werkje van P1 i n i u s, dat ik
al evenmin zou kunnen ontcijferen en no. 4.
hèDr. L. Schmitz, Geschiedenis
van Griekenland?... Wat drommel
moest ik déar meê doen? O ja, da's waar ook,
daar zon ik zeker die slavernij wat uitvoeri
ger in vinden, waar neef het over had gehad.
Hm 1 JawelEn voor datzelfde doel
was dan ook zeker het volgende werk van
D. M. J. H e n r y, getiteld 1' E g y p t e
pharaonique, en een van D i c k s o n
Husbandry of the agriculture of
the a n c i e n t. s, en drie dikke deelen van
T h a e r E i n 1 e i t u n g zurKenntniss
der Englischen Landwirthschaft
Nee maar, dat werd nu toch al te gek 1
Moesten we het dus over den Engelschen
landbouw óók nog hebben En wat was
dat Leymarie, Histoire des
paysans en France? Toe maar,
jongens, nog al mooierDus over de Frau-
sche boeren ook alMaai- hoe lang dacht
neef dan wel te blijven
Wrevelig smeet ik ten slotte al die ge
leerdheid in een hoek, na er een paar Hol-
landsche en Duitsche werken te hebben uit
gezocht, waar ik inderdaad nn al verschei
dene genoeglijke uurtjes in heb doorgebracht.
„Hoor eens, beste neef", zei ik 's avonds,
„ik - heb die boeken eens doorgeneusd, maar
om je de waarheid te zeggen, begrijp ik nu
van de heele geschiedenis tittel noch jota
meer! Ik zou een werk schrijven over den
Nederlandschen boerenstand en alleen
als inleiding zon er een hoofdstuk in voor
komen over den landbouw in de Oudheid.
Maar nu heb ik er een boek bij gezien over
de Eransche boeren en over de Engelsche
en de Duitsche landbouwers en de hemel
mag weten, of er nog geen boek over den
landbouw der Eskimo's bij is'k Heb ze
niet eens allemaal doorgezien
„Maar een kind kan toch wel begrijpen, dat
we dat allemaal toch onmogelijk verhandelen
kunnen. Niet dat ik je weg won hebben",
huichelde ik, „maar je zult toch wel eindelijk
weer eens naar de Academie terug moeten
En dus
Neef glimlachte. „Ik kan wel zien,
00mPj«i dat u nog niet veel verhandelingen
van geleerden of dissertatie's van studenten
onder 't oog hebt gehad, anders zoudt u
zich daarover volstrekt niet ongerust maken.
„Er is natuurlijk geen sprake van, dat u
die boeken zoudt moeten bestudeeren.
m'fJ6 .deagd nog toe, daar zou een heele
me® gemoeid zijn! (Ik
«te een zucht van verlichting.) Laat ik
voort* ^aar gaUW even zeSSen" Sin£ neef
maat'f ttl, men van zu'ke werken gebruik
(jac n bladert in het eerste het beste boek,
handen komtDaar ziet u
dat
een
bladzij
onsmoV„i"? d'e er °P °°g n0S al niet zoo
u m nitzietDie eene bladzijde leest
aandacht, zet een blauwen streep bij
eu V°;1iQ w«t, die u het meest frappeeren
Zo is Kees
andere doet u achtereenvolgens met al de
heksenmeS6C\En nU hoeft T Jfcocl' Seec
streeote wezen, om al die aange-
desnoods Z'niler,ies, te pas te brengen of er
moet. T haren bij te sleepen als het
boek e ï6611 n°0t verwÜ8t U dan naar het
«and»»,? u l bladzijde waar n zoo'n volzin
indruk a»,!? f?.' -,de leek krygt den
deerd H-j werken ook heeft bestu-
U kunt 'V lUt'^e is 't heele zaakje afgeloopen.
gebruike„ e-,verder gerust voor scheerbriefjes
i an doen ze tenminste nog nut".
„Ei zoo?" zei ik, „gaat dat op die manier
in zijn werk? Maar 't i6 toch zonde voor
't geld dat ze gekost hebben, 't Was een
heele rekening! (Van den wijn en de sigaren
durfde ik nog niet eens te reppen.) En als
ik er nu eens geen uitgever voor krijgen kan
Dan was al dat geld en al mijn moeite toch
voor niemendal
„U k r ij g t er een uitgever voorzei
neef beslist, „en door het honorarium wordt
dat rekeningetje dan ruimschoots gedekt.
Maar natuurlijk zal geen sterveling het willen
drukken als u eenvoudig zegt: „Mijnheer,
ik heb hier een handschrift over
„D e Boerenstan d". Heb je b ij ge
val lust dat uit te geven?" Want
dan zeggen de heerenDank je, 'k heb
nog zóóveel in petto, dat ik in
de eerste jaren nog hoegenaamd
niet aan iets nieuws kan den
ken! Met andere woorden, ze storen u op
een beleefde manier met een kluitje in 't riet.
„Neen, u schrijft eerst een prospectus.
Daarin geeft n in de eerste plaats een over
zicht van den inhoud
Hoofdstak I: De landbonw in de ondheid.
IIDe Nederlandsche boerenstand in
d» Middeleeuwen.
IIIOnze boerenstand sedert de Her
vorming.
IV De Achttiende Eenw.
V i De tegenwoordige toestand.
„Verder geeft n een paar bladzijden, waar
u verbazend uw best op gedaan hebt, als
proeve van bewerking. En dat laat n dan aan
den uitgever zien. Dan spreekt bet als een
boek, dat n slagen zult. Maar als zoo'n man
dadelijk het heele papieren kindje thuis krijgt,
ziet hij véél te veel tegen de kennismaking op.
„Me dunkt, die proeve vau bewerking, daar
kon u morgen wel meê beginnen. Ik zon u
raden, daarvoor iets nit de Middeleeuwen te
nemen. Da's nogal interessant. En als u me
dat dan morgenavond eens voorlas, dan kon
den wij er samen misschien nog wat verbete
ringen in aanbrengen.
„Accoord, van Putten riep ik vol moed.
„En waar zullen we het nu vanavond nog
over hebben Ik dacht zoo, zonden we van
die Ondheid nu maar niet afstappen en aan
de Nederlandsche Geschiedenis beginnen
„Hm Carthago zouden we kunnen over
slaan, (misschien omdat neef daar zelf niets
van wist), maar de Romeinen, daar is geen
sprake van. Bovendien moeten die den over
gang vormen. Maar behalve dat, op de
academie dwepen ze alleen met de Ondheid.
Van de rest weet ik dus zoo goed als niemen
dal. Maar die kunt u zelf wel uit de Holland-
sche en Duitsche boeken halen."
Nn, fiatDan de Romeinen nog maar
Vooruit met de geit
„In Italië', begon neef, „hebben de
Sabijnen en Etrnriërs het schuldeloos leven
van akkerman en veldeling geleid. En in den
vroegsten tijd van Rome zette de bevolking
grootendeels dat leven voort. Men heeft in
dien alouden Italiaanschen landbouw de
sporen van een in de grijze Oudheid bloeiend
aartsvaderlijk herdersleven opgemerkt. Dit
was de grondslag van die gezonde volkszeden,
waaraan Rome, veel meer dan aan zijn tal
rijke overwinningen, zijn ware grootheid had
te danken.
„Wel bewerkten ook bij de Romeinen lijf
eigenen den grond(dat warén hier de afstamme
lingen van krijgsgevangenen),maar hun lot was
hoegenaamd niet hard. De Romeinsche lijf
eigen boer toch had, evenals de eigenlijke
grondbezitter, een buisvrouw, een huis en
huisdieren, land en vee, en was bovendien in
de gelegenheid, zich door zijn arbeid vrij te
koopen. Zóó was Rome dus dé eerste Staat,
waar zich in de oudheid een eigenlijke boe
renstand ontwikkelde en de val en ondergang
van dien boerenstand is de voorbode van den
val en ondergang van Rome zélf geworden.
„Maar toen de Romeinen nog heel Europa
overheerden, mocht de boerenstand reeds
achteruit gegaan zijn, de landbouw stond er
toch nog altijd op een zeer hooge trap van
ontwikkeling. Daaraan is het toe te schrijven,
dat in ons Westelijk Enropa en bepaaldelijk
in ons Vaderland, de voornaamste woorden
die op landbonw en veeteelt betrekking heb-
beD, aan de Romeinsche taal schijnen ont
leend J
„Zoo werd de Latijnsche a g e r tot onzen
akker; zoo hoort men het Romeinsche
satum m ons zaad. Zoo ging de fnrca
der Romeinen in onze hooivork over
hun j u g u m is ons j u k. Het oude v a nnus
hoort men nog in ons wan; het flagel-
1 u m der Ouden in ons dorschvlegel-
hun secula werd bij ons sikkel; hun
sp at ha onze spade. Zoo schijnen de
Westersche benamingen van graan wik
ken, kool en andere voortbrengselen van
land- en tuinbouw, met de kunst om die te
kweeken, tot de nieuwere volken te zijn
overgekomen, en het blijkt ook daaruit, (of
schoon de beschaving der Ouden met hun
volksbestaan mag ten onder gegaan zijn,)
dat de zaden dier beschaving toch op een
niet onvrnchtbaren grond zijn neergevallen,
waarin zij wortel hebben geschoten, en toen
de gure winterkou der eerste verwoesting
voorbij was, zijn opgekomen, en hebben vrucht
gedragen, sommige dertig, andere zestig, en
kele honderdvoud."
ben die gemeente metterwoon te verlaten.
Ieder die met de toestanden in Hngowaard
hekend is, zal voor zichzelven wel gissen,
wie de geheimzinnige verspreiders zijn van
dit verzinsel.
Hoewel ongaarne, zie ik mij genoodzaakt
een beroep te doen op eenige plaatsruimte
in nw te Hngowaard veel gelezen blad, om
bovenstaand praatje van begin tot eind leugen
te noemen.
Men schrift mij dit voornemen toe, als
gevolg van oneenigheden, die ik gehad heb
met de heeren Brink (predikant) en Brug
man (hulponderwijzer). Hierop heb ik slechts
te antwoorden, dat znlk eene bewering toch
al te dwaas is, wijl ik het mij niet tot oneer
reken met beide genoemde heeren in meening
en handelen te verschillen. Deze vermelding
heeft natuurlijk niet tot doel eene nienwe
discussie met die beide heeren uit te lokken,
wat ik trouwens een voor mij onwaardig
werk zon rekenen, doch dient alleen om het
onzinnige van genoemde bewering aan te
duiden.
Verwachtende, hiermede voor goed een
einde te maken aan dit leugenachtig praatje,
verklaar ik mij, met dank voor de verleende
plaatsruimte,
hoogachtend,
Uw Dw.
A. C. G. POST,
Arts.
Heer Hngowaard, 1 Mei 1902.
Trekking van Woensdag 80 April
4e klasse, 3e lijst.
No. 3477 f25000.
No. 15593 f 6000.
No. 14048 f2000
No. 14628 en 17744 elk f400-
No. 2582 en 13651 elk f200.
No. 5774, 10329 18481, 16877 en 20361 elk f 100.
1'rjjzen van f65.
25
2824
6267
8230 10869 13362 15796 18369
42
49
5874
8435
988
390
886
391
45
2402
90
52 11083
434
895
504
47
33
5455
95
085
461
961
523
63
67
6755
8520
091
484 16017
580
111
2518
5827
65
120
498
074
601
18
2653
67
8628
135
530
094
679
19
75
79
8715
178
516
152
718
57
2800
91
26
261
567
208
769
240
18
5960
63
286
674
215
774
312
2913
66
8841
Ï95
703
216
779
62
18
75
69
321
753
245
780
449
19
6053
78
338
839
426
805
66
42
6212
8965
363
848
462
806
679
3104
53
9025
865
903
471
882
616
78
55
9139
413
910
532
886
26
8200
6302
9214
494
916
664
691
81
09
63
85
616
929
690
953
38
8336
6468
9332
586
979
693
959
41
70
69
51
666
980
709
981
714
3423
94
72
607
981
751
991
62
41
6635
9402
618
998
804 19163
78
3522
87
10
627 14072
867
164
96
55
89
20
652
136
894
227
835
98
6601
22
673
155
919
257
61
3601
6706
80
742
177
963
266
69
12
42
84
824
200 17001
283
903
27
6828
9605
916
231
057
320
22
76
92
20
938
264
064
335
38
3733
6919
9601
950
298
088
357
1012
37
47
63 12032
332
092
623
34
61
49
9732
045
340
116
708
61
77
7025
46
096
371
162
805
1101
3816
64
65
108
392
163
810
27
3902
74
81
2''9
445
173
833
36
42
75
93
287
497
240
894
42
4030
7166
95
311
544
292
904
49
4168
7252
9864
376
569
823
939
1258
91
7403
9931
424
619
344 20018
80
97
34
90
449
627
387
184
87
4203
7557
10072
459
632
398
187
1345
4366
89
089
465
668
515
356
1457
4477
7621
106
528
710
586
374
1544
4540
63
286
570
749
625
401
77
78
7706
316
613
796
632
408
91
95
24
327
670
800
660
490
1602
98
44
341
679
801
694
491
39
4613
80
342
792
880
761
555
84
33
98
433
797
977
754
618
1709
86
7924
446
886
989
832
630
82
4728
59
467
939
16007
872
682
99
64
8032
495
962
039
900
713
1805
79
56
589
989
087
915
716
61
4804
71
615
991
176
947
719
84
93
83
658 18046
216
954
763
1938
97
89
687
069
294 18034
774
46
4956
8113
698
083
459
136
878
2020
80
41
783
143
467
278
901
2197
5066
97
813
159
540
293
909
2240
5068
8206
838
263
662
301
942
74
6163
22
850
326
663
329 21000
naar maat.
F. B. H. SCHENK (boven),
Concurreerende, wat qualiteit, coupe en prijs betreft, tegen de
f ij n s t e confectie.
Tevens voorhandende beste en voordeeligste
van de Vereeniging „Nord-Hollandtscher Verein von Nahmachinenhandlern.11
een groote keuze nieuwste modellen
en een groote sorteering
Beleefd aanbevelend,
I-!
en neem één of meer aandeelen in de
9e NATIONALE VERLOTING van LANDBOUW,
vereenigd met Sport, kunst en Nijverheid,
Grootste winstkans. Soliditeit verzeker d.
Voor slechts 60 Ct, kan men in 't bezit komen van den Hoofdprijs, zijnde
h PREII1E voor het
en heeft men kans op
waaronder
Complete stal Vee en Paard,
complete Ameublementen, 5 soliede
Brandkasten, 50 Rijwielen, 10
ankers fijnen Wijn, 10 marmeren
Pendules met Candelabres, 10 com
plete stellen Tafellinnen, 10 manden
Portwijn, 100 Regulateur klok ken,
115 gouden en zilv Remontoirs,
Amerik. Kachel», Brandkisten,
Waschfornuizen, Mangels, Stroo-
snijmachines, Grasmaaimachines,
enzenz.
laatstuitkomend winnend lot
Een zilveren Middenstuk,
Kunststuk uit de Kon. Fabriek
van J. M. v. Kempen Zonen te
Voorschoten, weg 450 Decagram
aan zuiver zilver, dat eene waarde
heeft van meer dan
1000 GÜLOtai.
1W Zie onzen Prijsprospectus.
Reeds 8 Verlotingen hebben
zonder uitstel uitgetrokken onze
Ode Verloting zal
ronder eeniq uitslil uittrekken
i»p 22 91 KI I902,
openbaar, in een der zalen der
Groote Sociëteit te Tilburg.
Prijsprospectus gratis.
Loten a «O ct.
Trekkingslijsten daags na trekking
6 Ct. verkrijgbaar
Voor SC H AG ÉN en Omstreken bij A. v. 1 W U IJ V E B
Lotendebiet, bij de Markt.
K». ftlKLIAll Cie.,
Kunsthandel, TILBURG.
Trekking van Donderdag 1
4e klasse, 4e lijst
No. 14122 en 20077 iedsr f1600.
No. 9317 eo 16784 ieder f100.
Piijzeo vau 165.
216 2871 4987 6972 9782 11613
428 81 5152 90 9912 699
79 8045 69 7128 10217 12206
568 8156 5226 7575 287 289
673 3394 42 7756 651 880
98 3650 6361 808O 969 411
1628 4081 5712 8310 11102 937
1953 4303 5807 9062 215 13507
2015 4813 6005 9302 284 532
31 24 6269 9522 375 14424
2199 71 6529 53 496 715
2788 73 47 9718 599 15140
Mei.
15286
392
900
16048
067
226
240
823
960
17123
147
701
18106
775
19207
313
646
872
901
984
20179
285
318
793
Mijnheer de Hedacteur! LaiiMalt in TErschiflende soorten.
praatje op, dat ik het voornemen zon heb-
onder kostelooze Openbare Contröle,
levert tegen CONCURREERENDE prijzen alle soorten
voor HERF8TBEMESTING, als:
Tevens TURF8TROOI8EL, HOOI, 8TROO, enz.
Donderdags Café BROERE, Schagen.