^CHAGER COURANT
Landbouwproefvelden
iSoord-Holland. 1903.
aI1 Zondag lt> Juni 1904. Derde Blad.
Binnenlandsch Nieuws.
VIII. Proefvelden, aangelegd met het doel
e uitwerking te laten zien van diepe bewer-
?j„gvan den grond met den ondergrondsploeg.
6. Twee proefvelden van J. Landman en W. Snooij te Wie ring en.
Klaver en gras op kalkarme kleigrond, en haver op zandgrond.
Op beide i9 het gewas mislukt. Verschil was niet waar te nemen.
7. Op het proefveld van D. A. Cupido te Hoorn (Terschelling),
IP1wten op „branderigen zandgrond" (zie verslag 1902 G 4) mislukte
I j,et erwtengewas bjjna geheel (zie no. VII, 5 van dit verslag), zoodat
I an een resultaat der bewerking, reeds in het vorig jaar toegepast,
I n;et9 viel waar te nemen.
8. Bij G. Bos Jbz. te Opperdoes (zie no. VII, 8 van dit verslag
en G 5 van verslag 1902) was van de in 1902 reeds toegepaste
^werking geen invloed op de blauwe aardappelen waar te nemen,
evenals in 1902. Daarom is ook thans weer de opbrengst van het
jjep bewerkte gedeelte niet apart afgewogen.
I 9. S. Commandeur, Zomerdijk, Wognum.
Zware kleigrond. Bruine bonnen, na 2 jaar gras en klaver.
Van een akker, groot ongeveer 39 Are, is het middengedeelte,
ongeveer 22 Are, in den herfst van 1902 met den ondergrondsploeg
bewerkt. De gewone bewerking geschiedde over den geheelen
akker gelijk en even diep.
Aan de bruine boonen wa? geen verschil op het oog waar te
nemen; daarom, en ook om het ongunstige weer, zijn geen wegingen
geschied.
10. S. Commandeur, Wognum.
Zware kleigrond. Vale erwten na voederbieten!
Van een akker, groot ruim 10 Are, is het middengedeelte,
ongeveer 7 Are, diep bewerkt met den ondergrondsploeg, precies
als in het vorige geval.
Bovendien werd een gedeelte van het gewoelde zoowel als van
het niet-gewoelde gedeelte, bemest met 600 K.G. superphosphaat
per H.A.
Op het oog was geen invloed van de diepe bewerking waar
te nemen, wel van de bemesting met superphosphaat.
De oogstcijfers werden door den proefnemer opgegeven als
volgt, na omgerekend te zijn per H.A.
Erwten.
H.L.
Perceel 1 1.7 Are, ongewoeld en zonder super, 26
2 3.4 gewoeld ,25
3 1.7 ongewoeld met 39
4 3.4 gewoeld ,27
Het stroo is niet afgewogen.
De cijfers van 3 en 4 loopen al te veel uiteen, om er conclusies
uit te durven trekken. Het heeft den schijn, alsof het woelen eer
na- dan voordeelig heeft gewerkt.
11. J b. de Hart, OosteindWognum
Lichte kleigrond. Vroege aardappelen, daarna voederbietenna
voederbieten.
Van een akker, groot ongeveer 30 Are, is het voorste gedeelte,
groot 10 Are, met den ondergrondsploeg bewerkt op 31 Dec. 1902,
ter diepte van 18 h 19 cM terwijl vooraf met den gewonen ploeg
ongeveer 24 cM. diep werd geploegd. Het volgende stuk, groot 5
Are, werd alleen gewoon geploegd; het daaropvolgende groot 10 Are,
weer gewoeld en het daaropvolgende, groot 5 Are, weer gewoon
geploegd.
Op het eerste gewoelde gedeelte werd de ierproef, beschreven
onder no. IV, 2, aangelegd en de perceelen met chilisalpeter contra
zwavelzure ammoniak, %ie no* VI, 5. Het perceel met zwavelzure
ammoniak lag juist op de grens van het gewoelde en op het onge-
woelde ernaast was een even groot perceel (94.5 M.2) precies even--
zoo bemest. De rest van het proefveld werd niet bemest.
Het proefveld werd beteeld met twee variëteiten muizen,,
„Duitsche muizen" en „Juweelen".
De opbrengsten zijn berekend door van ieder gedeelte 1 Are-
af te wegen, behalve bij de twee veldjes met zwavelzure ammoniak
(300 K.G. per H.A.) en superphosphaat (450 K.G. per H.A.), welke
94.5 Al2, groot waren.
Aardappelen in
Bieten ïm
Duitbche muizen.
Groote. Kleine.
K.G.
1.
Zwavelz. ammoniak en
super gewoeld
136
36
20100
2.
r> n
niet gew.
121
30
23200
3.
onbemest
gewoeld
163
34
12000
4.
r>
niet gew.
143
34
11250
Juweelen.
5.
onbemest
gewoeld
200
28
20000»
6.
niet gew.
186
21
18000;
Ofschoon aan het gewas geen resultaat in het voor- of nadeeï
van woelen was af te leiden, zijn toch de oogstcijfers van de aardappelen
allen in het voordeel van het woelen, terwijl de uitkomst bij de-
bieten gemiddeld ongeveer gelijk is. Daar de meeropbrengst aan.
aardappelen ongeveer 15 H L. bedraagt ter waarde van f 30.—k
■zijn de kosten van het woelen ruimschoots betaald.
12. W. Kuiper, Bobeldijk.
Zwarte grond. Late roode kool.
Van dit proefveld, groot ongeveer 25 Are, wej-d een gedeelte
ln het midden, ongeveer 16 Are groot, met den Ondergrondsploeg
bewerkt, terwijl het voorste en achterste gedeelte van den, akker
gewoon werd geploegd. Het ploegen en woeden geschiedden beide
°P een diepte van ongeveer 20 cAL, zoodat het gewoelde gedeelte
40 cAf diep werd losgemaakt. De bewerking geschiedde in N,0v. 1902.
Bij het natte weer in 1903 was zeer goed merkbaa r dat het
gewoelde gedeelte droger bleef, doch aan het gewas, was op het
oog met veel verschil waar te nemen. Toch zijn de oawcijfers niet
onbelangrijk in het voordeel van het gewoelde uitgevr dien.
Per veldje van 180 AI.2 omgerekend tot per HA. w erden geoogst
Gewoeld 13333 kooien wegende 32222 K-G-
Ongewoeld 13280 2933$
1
I
i
j
I i
ii
fc
Cl
1
i I
13. W. Broertjes, Bobeldijk.
Zwarte grond. Vroege aardappelen, daarna sluitkool.
Van twee akkers, groot samen 28.5 Are, werd een gedeelte
van 19 Are gewoeld, terwijl 9.5 Are gewoon werd geploegd. De
totale diepte bedroeg ongeveer 45 cAL, terwijl het gewone ploegen
20 cM. diep geschiedde in Nov. 1902.
De vroege aardappelen leden heel sterk van ritnaaldenvreterij
en vooral op het gewoelde gedeelte.
De opbrengsten waren per H.A.
Aardappelen in H.L.
Groote. Kleine. Kriel.
Gewoeld 112 16 18
Ongewoeld 171 19 22
De kooien zijn niet afgewogen, doch de proefnemer meent, dat
zij op het gewoelde gemiddeld wel 1 K.G. lichter waren, dan op
het ongewoelde.
Het woelen heeft hier blijkbaar nadeelig gewerkt. Hoe dit
moet worden verklaard, is mij niet duidelijk. Misschien werd door
de meerdere losheid van den ondergrond de uitspoeling van salpeter
bevorderd in dit natte jaar, terwijl ook ritnaalden bijzonder schijnen
te gedijen in grond, waarin veel lucht, dus weinig water, aanwezig
is. In een ander deel van Noord-Holland, waar men voorheen zeer veel
last had van ritnaalden, deed men de ervaring op, dat op de trappel
einden de suikerbieten daarvan veel minder te lijden hadden, daD
op het in goede structuur verkeerende deel van den akker.
14. 8. Schoutsen, Bobeldijk.
Zwarte grond. Vroege aardappelen en blauwe aardappelen.
Van een akker, ter grootte van 28 Are, is in het midden 19
Are gewoeld, terwijl de beide einden, te zamen 9 Are, niet
werden gewoeld. De bewerking geschiedde op dezelfde wijze en
tijd als bij W. Broertjes.
Een gedeelte van het gewoelde veld werd in het Vöorjaar
nogmaals gespit door den proefnemer en dit heeft blijkbaar na het
natte weer in den winter gunstig gewerkt.
Voortdurend was zeer duidelijk merkbaar, dat het gewoelde
veld droger was
De opbrengst is afgewogen van veldjes van 120 M2. en de
oogstcijfers waren per H.A.
Aardappelen in H.L.
Groote. Kleine.
1. n Gewoeld en gespit 220 28
2. JJuiy9Ctie Gewoeld 148 37
3. muizeiK j^iet geWoeld 140 45
4. D1 Gewoeld 168
5. auwe' Niet gewoeld 164
Aan het gewas was op het oog geen verschil waar te nemen
en de verschillen in de oogstcijfers zijn ook niet groot genoeg, om
aan het woelen eenig resultaat toe te kennen.
Het spitten in het voorjaar heeft blijkbaar zeer veel resultaat
gehad.
15. C. B a n k e r t, Bobeldijk.
Zwarte grond. Vroege aardappelen, daarna pastinaken.
Van een akker van ongeveer 28 Are werd weer, evenals in
het vorige geval, ongeveer 19 Are in het midden gewoeld, terwijl
de beide einden niet gewoeld werden. Alles geschiedde op dezelfde
wijze, diepte en tijd als bij de vorigen.
De opbrengsten zijn afgewogen van veldjes van 144 M2-,
Per H.A. was het resultaat
Aardappelen in H.L. Pastinaken in K.G.
1. Gewoeld 212 23437
2. Ongewoeld 253 19444
Op de aardappelen heeft dus het woelen zeer ongunstig gewerkt,
op de pastinaken gunstig. Toch was ook hier zeer duidelijk waar
te nemen, dat de gewoelde grond droger bleef.
16. P. K o r v e R, Bobeldijk.
Zwarte grond. Vroege aardappelen, daarna voederbieten.
Het proefveld was even groot, op dezelfde wijze ingericht
en op denzelfden tijd en wijze bewerkt als het voorgaande.
De aardappelen leden sterk van de vorst.
De oogst van 170 M.2 werd telkens afgewogen.
Per H.A. werd geoogst
Aardappelen, in H.L. Voederbieten, in K.G.
Groote. Kleiue. Kriel,
1. Gewoeld 148 19 34 66.470
2. Ongewoeld 161 26 28 60.640
ffipt woelen was dus nadeelig voor de aardappelen, doch vrij
vooi-daelig voor de bieten, zoodat er nog geldelijk voordeel aan
verbonden is geweest. Ook bier was de gewoelde grond voortdu
rend droger.
17. C. Nieuw poort, Bobeldijk.
Zwarte grond. Vroege aardappelen, daarna voederbieten.
Het proefveld had dezelfde grootte en werd op gelijken tijd
en wijze bewerkt als de voorgaande, doch de inrichting was eenigs-
zins anders, omdat er anders ongelijkheid in afwatering had bestaan
tusschen bet gewoelde en ongewoelde. Ook hier werd ongeveer 2/s
gewoeld en */3 niet. Beide werden echter verdeeld over drie stukken
van den akker, zoodat in bet geheel 6 perceelen ontstonden, waarvan
telkens op een niet-gewoeld, een gewoeld perceel volgde.
De proefnemer bepootte een gedeelte met groote poters en
een ander gedeelte met kleinere, zoogenaamde „drielingen".
De opbrengst werd gewogen van veldjes van 144 M2,
De uitkomsten waren per H.A..
Drielingenpoters. Groote poters.
Aardapp., Voederbieten, Aardapp., Voederbieten,
in H.L. in K.G. in H.L. in K.G.
gr. kl. gr. kl.
1. Gewoeld 143 25 7000 174 29 7000
2. Niet gewoeld 181 33 10500 183 30 8750
Ook hier zijn dus de cijfers bij de aardappelen in het nadeel
van het woelen uitgevallen, en bij de voederbieten eveneens.
Over het algemeen is dus te Bobeldijk het resultaat van
het woelen voor de vroege aardappelen niet gunstig geweest,
terwijl bij voederbieten, pastinaken en kool een gunstig resultaat
yiel te constateeren.
Hoewel het niet mogelijk is, eene verklaring van deze feiten te
geven, meen ik te moeten onderstellen, dat de diepe bewerking vrij
algemeen de uitspoeling van salpeter en op ééne plaats de ont
wikkeling van ritnaalden heeft bevorderd, en dat de diep wortelende
gewassen niettegenstaande dat van de bewerking hebben geprofiteerd.
De Bijkslandbouwleeraar voor Noord-Holland,
C. NOBEL.
Een zonderlinge plaats.
T osschen de rails van de tram JOURE
LEMMER zit een kievit op drie eieren te
broeden. Zij verlaat het nest bij het naderen
van een tram en neemt daarin weer plaats
zoodra de tram gepasseerd is.
Niet fortuinlijk. B ij Gradus
v. Wijk te T1EL werden telkens joDge kippen
gedood en verslonden door een raaf, die hij
Dinsdagmiddag onder schot kreeg. Het
geweer, een nieuwe kersenbuks, sprong en
vloog in splinters, die zijn rechterhand en
zijn polsen zwaar verwondden. Zijn gelaat
bleef gelukkig gespaard. Zijn kleeren vlogen
in brand, doch werden gebluscht vóór hij
brandwonden bekwam.
Te Amsterdam is benoemd tot
hoofd eener openbare lagere school de heer
G. Kempers te SINT PANCRAS.
Een. vrees el ijk ongelnk is
gebeurd in de Gehoorzaal te KAMPEN. Een
kok, door den heer Deinnm voor enkele dagen
aangenomen tijdens het vijftigjarig feest der
Theol. School, is in zijn bed in brand
geraakt. Het vermoeden ligt voor de
hand, dat de man met een brandende sigaar
in bed is gaan liggen, waardoor al het licht
brandbare om hem heen heeft vlam gevat.
Omstreeks 4 uur werd een vervaarlijk ge
schreeuw gehoord cd bij onderzoek vond men
den ongelukkige, geheel met brandwonden
overdekt en badende in zijn bloed.
Hij heeft van uit de slaapkamer zich nog
een weg gebaand door een dakraam en is zoo
op een zinken plat gekomen, vanwaar hij op
last van dr. Kühne, dirigeerend officier van
gezondheid, die de eerste hulp verleende, per
brancard naar het militair hospitaal vervoerd
is en daar spoedig is overleden.
Een begin van brand was ontstaan, dat
echter spoedig kon gebluscht worden.
Van den jongen man is tot op dit oogen-
blik niets naders bekend, dan dat hij heet
W. Sanders en woont in Den Haag.
ALKMAAR, 1B Juni 1904.
De Raad benoemde heden tot Rector van
het Gymnasium den heer dr. G. Blokhuis, con
rector aan het gymnasium te Zutphen met
15 stemmen, tegen 2 stemmen op den heer
dr. N. J. Beversen, conrector aan het gym
nasium te Zwolle.
Over het voorstel om aan de Vrijwillige
Brandweerkorpsen „Kracht en Vlugheid" en
„Burgerplicht" bij hun 26-jarig bestaan ieder
een gratifioatie van f 100.— te verleenen,
werd geen kik gegeven, waaruit de heer
Kraakman met genoegen concludeerde, dat de
Raad volkomen instemde, met het denkbeeld
om deze corpsen aldus te huldigen.
De splitsing van de lste Gemeenteschool
[uit 12 klassen bestaande] in twee scholen,
elk van 6 klassen, om daarna voor elk dier
scholen een hoofd te benoemen, die voor de
klasse komt staan, [de voortzetting dus van
de proef om ge se ambulante hoofden meer
aan te stellen], mocht zich niet in de alge-
meene sympathie verheugen.
De heeren De Groot en Staart achten het
meer wenschelijk, de resultaten van de beide
andere proeven af te wachten en meenden,
dat,.wanneer deze ééne school van 12klassen
behouden bleef, hier ten allen tijde tot de
proef kon worden overgegaan, als het te be
noemen hoofd de verplichting opgelegd werd,
eventueel een klasse voor zijn rekening te
nemen. Tegenover de slechte resultaten met
sommige ambulante schoolhoofden, stond het
bij allen nog zoo welbekende uitnemende
voorbeeld van wijlen den heer Hof, die ook
ambulant hoofd was, maar minstens wekelijks
een klasse nam.
De heer Kraakman was dan ook vóór een
ambulant hoofd en wilde aan dezen bij in
structie de verplichtingen zien opgelegd om
datgene te doen, wat wijlen de heer Hof
vrjjwillig deed. Het voorstel werd ten slotte
aangehouden.
Over de voorgestelde verordening op de
heffing der tonnenbelasting, werd twee uur
geredeneerd, maar met geen ander gevolg,
dan dat de talrijke amendementen een voor
een werden afgekeurd of ingetrokken en de
verordening ten slotte werd aangenomen,
zooals ze door B. en W. was voorgesteld.
Een misdaad?
In het Schoterkwartier te HAARLEM
werd dezer dagen door eenige hengelaars ge
vochten. Sedert was een hunner verdwenen.
Z\jn lijk is nu dezer dagen opgehaald,dat sporen
van verminking vertoonde. Naar aanleiding
hiervan wordt een ernstig onderzoek ingesteld.
Tot leden van de Jury voor
de aanstaande Tentoonstelling te ENKHUI
ZEN zijn o. m. benoemd de heerenK. Bree-
baart Jz. te Winkel, P. Schenk Dz. te Wie-
ringerwaard, Dr. L. T. C. Scheij te Hoorn,
C. Nobel te Schagen, Dr. K. H. M. v. d. Zande
te Hoorn, P. Slot te Broek op Langen dijk,
J. G. Hazeloop te Alkmaar, J. L. Wissekerke
te Kolhorn, en Jac. Vroegop te Alkmaar.
ONGELUKKEN.
Men meldt
Woensdagmorgen had te OVERVEEN een
treurig ongeluk plaats, De 82-jarige spoor
wegwerker R. ïoutenburg liep langs den
spoorweg naar zijn werk, toen de trein van
6 uur 80 uit Haarlem naar Zandvoort hem
ter hoogte van Overveen greep en letterljjk
verbrijzelde, zoodat de dood onmiddellijk
Intrad.
De man was een Fries van geboorte, in
Haarlem woonachtig en ongehuwd.
Het ongeluk moet aan onoplettendheid van
den overledene worden toegeschreven.
Dinsdag had te STAPHORST een ernstig
ongeluk plaats, zegt de Ass. Ct. De 64-jarige
W. K wilde plaggen gaan halen. Waarschijn
lijk voor een ln werking zijnde maaimachine,
schrikte het paard en sloeg op hol, waardoor
K. van den wagen viel en een trap van het
paard in zijn gezicht kreeg. Per as is hij
naar zijne woning vervoerd, alwaar dr. Ten
Raa, die spoedig ter plaatse aanwezig was,
de eerste geneeskundige hulp verleende. Een
uur later is de man overleden.
Al weder valt een treurig ongeluk te mel
den en nu uit KUINRE. Mej. J. Kroes uit
de gemeente Blankenham was op den Zee
dijk, tusschen Kuinre en Sljjkenburg, met een
vriendin bezig het fietsrijden te leerenhet
ging aanvankelijk goed. Op een gegeven
oogenblik echter zwenkte de fiets en reed de
berijdster pardoes in de rivier De Linde, juist
op een plaats waar het vaarwater op het
diepst is. Spoedig kwam op het angstgeschrei
hulp opdagen, maar 't was helaas te laat.
De dokter, ijlings ter plaatse aanwezig, moest
na langdurige pogingen om de levensgeesten
op te wekken, den dood constateeren.
Terwijl de schtfldersknecht J. Wareman te
ZALT-BOMMEL een gevel verfde, kantelde
de ladder, waardoor W. naar beneden stortte.
In 't gasthuis opgenomeD, bleken bjj den
jongen man beide polsen gebroken, het neus
been stuk, terwijl verder nog ernstige been
kneuzingen werden geconstateerd aan twee
ribben en het heupbeen.
