IV
Zondag 20 Augustus 1905.
49ste Jaargang No. 4072.
DEK DE KLAD.
Binnenlandsch Nieuws.
Gemengd Nieuws.
AUVEKTENTIËN.
Particulier Kapitaal op
Hypotheek, tegen boven
staande rente, beschik
baar ten kantore van den
Makelaar DE KIEVIET
te Wieringerwaard.
SEPTEMBERGENOEGEN3.
Da Septembermaand brengt voor den
eobten Amsterdammer altijd haar speciale
genoegens mee. Dan werkt er nog zoo'n
tikje na van de onde kermismaand, dan zit
't er op traditionele wijze nog zoo in, om
n!t te gaan, het er eens van te nemen.
Panopticum, Panorama, Artis hebben een
handje meegewerkt, om de traditie in eere
te honden. In de Septembermaand zetten zij
deur of hek wijd open voor dienstboden en
werklieden, die dan voor half geld de anders
voor hen verborgen zr.ken mogen bewonderen.
Dan komt het kwartjespnblisk, maar waar
of het begrip dienstbode en werkman dan
eigenlijk begint of ophoudt, is vrij duister.
We znllen er echter ons hoofd niet over
breken, evenmin als de directies het doen, die
raat het grootste phlegma de scheepslading
kwartjes a2n boord nemen, onverschillig of
ze nit de handen van den meer gezeten
burger, dan wel uit die van den minder met
aardsche goederen bedeelde komen.
Voor schouwburgen en vadé'é'sis Septem
ber steeds de beste maand van 't j aar, die veel
slechte periodes goed moet maken. Da
theaters, tenminste die welke goed geëxploi
teerd worden, zorgen steeds oen speciaal
repertoire te hebben, een z.g. kermisstnk, een
vroolijke mop, liefst doorspekt met couplet
ten en een vroolijk melodietje, dat de men-
schen meenemen en later op straat neuriën.
Zoo kwamen vroeger de populaire straat
moppen in de mode, zoo maakte Jadels naam
als de bests komiek van Nederland.
De tijdgeest veranderde en vervormde. De
meestal zontelooze kermiskluchten konden
op den dnur niet meer voldoen, het publiek
verlangde iets betere, al was het dan ook in
hetzelfde genreeen verfijning dus. De heer
R yïitte, auteur van de eerste revue: Nu ar
den Eiffeltorer, komt de eer toe, den smaak
van het publiek te hebben begrepen. In
geestigen vorm liet hij de gebeurtenissen van
het afgeloopon jaar de revne paeseeren en
vlocht daartusschen een dramaiischen draad,
die ze onderling verbond. Doorspekt met
geestige tooneelljss, bon mots, parcdbën on
vroolijke muziek, maakte hjj zijn werk aan
trekkelijk voor de groote massa, die stroomde
en overstroomde het zaaltje in de Amstel-
straat, met eea publiek dat niet moe werd
dit speciale Septembergenot te smaken. Knust
is het niet, zoo'n revue, maar het is journa
listiek, een jaaroverzicht, waarbij niet alleen
alle belangrijke gebeurtenissen nauwgezet
moeten zyn bijgehouden, msar dat ook niet
ieders werk was, hetgeen wel af te leiden is
nit het fait, dat hoewel velen er zich toe
geroepen waanden, slechts weinigen bleken
uitverkoren te zijn.
In September 1905 zou in Amsterdam een
groote revue worden opgevoerd. Nadat eenige
voorloopige besprokingen hadden plaats gehad,
droeg de heer Louis Bouwmeester, directeur
van het Haarlemsch ïooneel, in de eerste
dagen van Juni de heeren H. Henning Jr.
en Henri Orvan op voor h6m een revne in
vijf bedrijven te schrijven. De titel zou luiden
„De Ware Jacob." Er werd een schriftelijke
overeenkomst opgemaakt, waarbij bepaald
werd, dat met deze revne den laten Septem
ber het winterseizoen in het Paleis voor Volks
vlijt zon worden geopend, en dat rij minstens
de geheele maand September op het reper
toire moest blijven.
Beide heeren gingen nn aan den arbeid.
In de warme Juni- en Julidagen als ieder
van de vrije natunr wilde prcfl'.ceron, moesten
zij combinaties bedenken, schrijven en dichten
Zondags en door de week, overdag en ook
's nachts. Voor hun rekening ging ook de
bekende componist Chr. v. Dinteren aan 't
werk, die een 70-tal melodieën componeerde,
et muzikale deel van het werk verzsrgde.
Den 15en Juli was het werk ongeveer
--reed. Tot laat in den nacht werd bij den
:er Bouwmeester aan huis gelezen en
lano gespeeld. De directeur was ten zeers'e
met het stak ingenomen en verzocht den
componist zelf als repititeur te willen op
treden en de eerste voorstellingen te dfri-
geeren, aan welk verzoek de heer v. Dinte
ren voldeed. Aan den heer Jan Maandag,
chef-decorateur van 't Paleis, waren reeds
eenlge opdrachten gegeven, do heeren moesten
't hem verder maar daideljjk maken, want
de hoer Lonis Bouwmeester moest naar de
Leeuwarder Kormis.
Zoo werd het 31 Jnli. De directie, die
volgens haar eigen bewering zwanger ging
van de meest grooteche plannen betreffende
monteering etc, stelde de lezing vast op 4
Aug Doch zie, in den morgen van dien dag
ontving een der schrijvers een bericht van
den heer Bouwmeester, waarin deze hem
mededeelde, dat tot zijn spijt de lezing dien
dag niet door kon gaan, terwijl de revue
waarschijnlijk zon moeten worden uitgesteld,
wijl men nog niet geheel klaar was met de
hunr van 't Paleis.
De schrijvers voelden onmiddellijk, dat hier
va sch spel gespeeld werd. Een paar uur
r„ e. ontvangen van den brief riepeD zij
u. i ,n ,V8n den bekenden advocaat
nrotfa^orP namens hen schriftelijk
eenkomat 6 ^eRen e'^e inbreuk op de over-
dat bil T7 en/j0n'' Bouwmeester mededeelde,
aanan-.i,0i°ri- 8cba<fe, daaruit voortvloeiende,
lelijk zon worden gesteld. „Neerland's
B..toneelspeler" trekt zich echter van
ohrqvon geen sikkepit aan. Hy antwoordde
w zelfs niet op.
bvi'8' eckter de verbazing van beide
rev UD voiuu4iuK vau uciutJ
het o tiver8 voor, toon zij 8 Augustus in
Senuendelsblad lazen, dat Bouwmeester eind
naar rhegin October met 14 personen
w Indië zou trekken. Van hun werk,
don u&n de 0PV0er'ng met Sept. toch ook
r het Handelsblad vermeld waa, werd met
s«en enkel woord meer gerept
n de wereld van Kunst cn Lotteren moet
onnar. K8W00,n zÜn aBn veel en velerlei
lnnJ,?ena8 n' ^Hftr door den grooten
Prakt °Pa Wie°* bor8t het „ridderkruis
«telt TT* we.' hot record geslagen 1
Veikte,f V°i>rI z?r8' RÏidiein aDdore omgeving
°P Uw R,i 'f* "namerman last geeft
slok grond ten huis le louwen. De
man gaat san 't timmeren, heeft zijn
verschotten voor materiaal, voor metselaar
en loodgieter. Op den bepaalden dag is 't
gereed. Gy zijt ondertnesobon van opinie
veranderddat stek grond zon U beter van
dienst kannon zijn, als go cr uw koeien op
liet grazen. Daarom gaat ge naar een
slooper, laat het huls weer afbreken en
weigert den timmerman zijn rekening voor
arbeid en verschotten te voldoen. Misschien
ruïieert ge hem wel. Wat zon men met zoo
iemand doen? Als men hem niet in een
krankzlnrigengeeücht opsloot, zon men hem
toch zeker op 't gebied van zakendoen
yol onschadelijk maken
Louis Bouwmeester heeft dezer dagen ver
schillende van mijo collega's allerlei mooie
praatjes op de mouw gespeld. Ik kan U
echter nit gezaghebbende bron mededeelen,
dat 't nog volstrekt niet zoo zeker is, dat de
heer Bouwmeester mot zijn veertien personen
naar Iud:ë gaat, ook al heeft de heer
Wijbraridts [Indisch journalist] daarvoerf 16000
gedeponeerd wat voor zoon onderneming
eigenlijk nog maar een hap zuurkool is 't is
juist voldoende voor de heen- en terugreis
van die 14 personen]. Wat precies de plannen
zijn van de schrijvers, die juridisch sterk
staan, mag ik natuurlijk niet verklappen,
maar dat zij krachtig voor bun recht zullen
opkomen, is zeker. Eu zoo dat voor een zóó
rechtvaardige zaak in Nederland niet te vinden
ware, was het toch treurig. Ia ieder geval
ia het hoogst noodzakelijk, dat heel Nederland
de juiste toedracht der zaak west, want
zonder dat zouden cr licht meer slachtoffers
kunnen vallen en dan cnechuldlgen. Dat er
vóór 7 October iets gebeuren zal, waarover
ieder zal spreken, daarop ken men rekenen
In plaats van een groote revue krijgen we
deze Septembermaand dus niets op dat ge
bied. Want ook het dan heropende Grand
Theatre zal de Septembermaand negeeren.
Het moderne drama zal hier hoogtij vieren
óf men opent met „1'Alglon" [Julia Cuijpers
als de Hertog van Reichstadr], zooals ik tot
nog toe algemeen vernam, of met: Le duel.
Prot blijft bij ziju gewone Fransche blijspel-
repertoire en van de andere gezelschappen is
tot nog toe niets bekend, zoodat men veilig
mag aannemen, dat er niets bizonder in
Septembermaand zijn zal.
Da varété's zullen er dus wèi bij varen,
maar zie, het toeval heeft gewild, dat ook
Frits van Haarlem dit jaar niet met oen revuetje
kan uitkomen.
Die Blechte organisatie wat betreft de
tooneelgezel schappen is wel te betreuren.
Want In tooDeeikringen wordt thans bittere
armoed geleden en alleen zy, die den moed
bezitten hun schnldelschers brutaal in de
ocgen te zien, hebben met geen nijpende zorg
te kampen.
Een keur van Septemberverrnskelijkheden
had een rijken oogst kunnen afwerpen, die
weer vele gaatjes had kannen stoppen.
Het heeft echter niet mogen zijn.
Wij krijgen en zoo heet het nu ook
weer in Rotterdam oen Ned Opera van defl
heer v. d Linden. Mocht het zoover komen,
dan hopen wij, dat klaar en duidelijk zal
worden blootgelegd hoe de zaken staan
Want het gaat niet aan, nog langer menschen
en huisgezinnen aan de artistieke lichtzinnig
heid van een of ander „genie" te wagen.
Hoeveel waarde aan beloften en Z8lfs aan
schriftelijke overeenkomsten gehecht moet
worden, bewijst wel de ridderlijke har.deling
van Louis Bouwmeester. Alleen publicatie
kan belett: n, dat rog meer slachtoffers
worden gemaakt.
Daarom Maskers af, heeren
Woensdag werd bij denbeer
P. Scheringa te BARSINGERB.ORN, als be
sluit van de kermis, een kolf- en biljart
wedstrijd gehouden.
Winners waren bij het biljarten de heeren
Ie prijs D. de Beurs, 2e prijs P. Edks en 3e
prijs H Moerbeek.
Ia den kolfwedstijd was de uitslagG. Smit
le prijs, A. Schenk 2e prijs, H. Moerbeek 3e
prijs en Jb. Keesman 4a prijs.
Een droevig ongeval.
Door een ongelukkig toeval viel A, O. te
NOORD-SCHARWOUDE terwyl hij bezig
was met het sfladen van groenten aan de 1
conserven-fabriek van den heer Verborg aldaar
in de Burggracht.
Teen hy werd opgehaald was hi] helass
overleden.
Zondag vierde de R.-K. j
Parochie te 't ZAND feest. Dit voorjaar was
bekend geworden dat de Zeer Eerwaarde heer
J. P. Hnnting, hsar geliefde leeraar en her
der, zijn 25 jarig jnbilé als priester den 16den
Augustus hoopte te vieren. Vele toebereidselen j
werden gemaakt om dien dag waardig te
vieren. Inmiddels werd de a.s. jubilaris over
geplaatst naar Middelburg, zoodat het scheen
dat van het feest niets zou komen. Gelukkig
echter was de heer Hunting bereid over te
komen en daarem vierde men Zondag 12 dezer
het feest.
Het dorp wss versierd met eerebogen en
nit vele woningen woei de driekleur. Vele
hartelijke blijken van toegenegenheid mocht
de jubilaris van zijne vroegere parochianen
ontvangen. Op waardige wijze is het feest
hordacht, tot vreugde van allen, die zich er
voor beyverd hadden. lZ. Crt.)
Fort Chabrol.
C. B. van 't Oever, landbouwer te
AVEREE8T, die van nit zjjn wontog eenlge
geweerschoten loste op de ryksveldwacht,
toen een brng, door hem wederrechtelijk aan
gelegd, op last van de justitie weer verwij
derd werd, Is door de rechtbank te Zwolle
veroordeeld tot 2 jiar gevangenisstraf. De
eisch was 4 jaar.
In ons vorig nommer meld-
den we, dat bij de Ned. Herv Gemeente te
HELDER was beroepen Ds. Scholten van
Hall, Gem Brammen. Dit bericht mist allen
grond van waarheid. Waarscbjjnlyk is der.e
font ontstaan hierdoor, dat Ds. J. C. H.
Scholten is gevraagd, de geestelijke verzor
ging der krijgsmacht ter zoe te Den Helder
op zich tc nemen.
De volgende moedige daad
van een vronw verdient vermelding
Zondig sterd de ftmilic M. te ZUTPHEN
gereed cm nit te gaan, teen de dienstbode,
die achter het bnis aan den Berkel met iels 1
bezig was, te wtt -r gemekte en in de diepte
verdween. Esno der dochters des huizes,
mevr. v. Rnit Kampen, bedacht zich geen
oogenblik, en sprong, ofschoon ze in chic
wandeltoilet was, de meid na, dook omlaag,
kroeg haar te pakken, kwam met de veron
gelukte boven water, en brccht haar op het
droge
De dienstbode was reeds bewusteloos, maar
spoedig mocht het gelukken, het leveu weder
op te wekken.
Geen slootwater!
Er heorscht te Hoofddorp, Nieuw Vennep
en andere deelen van den uitgebreiden
HAARLEMMERMEER nijpend gebrek aan
goed drinkwater.
Valt er niet spoedig regen, dan zal men
genoodzaakt wezen," zijn toevlucht te nemen
tot vaarten en slooten, welke, wat de rein
heid betreft, voel te wenschsn overlaten.
Reeds is te Hoofddorp een geval van typhus
geoor.stateerd.
Een moderne trouwpartij.
Een bediende vbd een automobielen-hande
laar te UTRECHT is in 't huwelijk gecrcden,
de tocht naar stadhuis en naar de ke:k
geschiedde per autoin 6 automobielen
bruid en bruidegom ia een gesloten automo
biel- werd getufiuft door de stad naar 't
stadhuis, van 't stadhuis naar de ke>k, naar
den fotogras f en in den namiddag naar j
buiten.
Ongelukken.
Woensdagmiddag had op het stationsempla
cement te ROERMOND een treurig ongeval
plaats.
Een jongetja van 13 jaar, J. Gaelen,
spelende op het emplacement, geraakte mat
zijn hoofd beklemd tnsschen de bnffrrs van
twee naar elkaar toerijdende wagens, met
't gevolg dat de schedel geheel verbrijzeld
werd.
Te HILVERSUM had Donderdagmiddag het
l'/j jarig dochtertje van den heir Van Gel
deren het ongeluk in een tobbe met kokend
zeepwater te vallen. Met vroeselijke brand
wonden overdekt werd het kind In dearnis-
wekkenden toestand er nit gehaald. Msn
vreest voor het lezen van de kleine.
De Engelscke vloot teIJmuiden.
Een Eogelscbe vloot op de kustSchrik
en ontsteltenis heeft zulke mare in vroeger
dagen dikwerf gebracht onder de be
woners van ons Nocrdsee strand als Crom-
well of Karei II of George I hun machtigen
&rm-ter-?.ee tuchtigend cphieven tegen 't
kleine Holland.
Maar als dia marede Britten op de
kuster een van bitteren angst is geweest
in de historie, op haar beste bUdzyden
staan ook vermeld de nederlagen, welke de
Engelsebman gedoogsn moest in 't gezicht
van Holland's duin. Glorierijke tyd toen
Tromp voor Terhtyien, toen De Ruyter
voor Kijkduin de kust tegen ds Eogelachen
beschermden.
Thans, wat tegenstelling! Het Britsche
Kanaal-eskader, dat een visite van beleefd
heid komt eflaggen, een van de sterkste
oorlogskrachten ter werelden wy kunnen
er, ter receptie, slechts een enkelen kruiser
en wat torpedobooten tegenover zetten
Gelukkig daarom maar, dat wy ons over
dit bezoek niet behoeven te verontrusten,
ons zelfs niet druk bshoeven te maken
zooals de Pruisische nabuur, die het Kanaal
eskader nu juist niet met opgetogenheid
ia de Oostzeo zijn oeteningen ziet gaan
houden.
Hier is msn wit in zijn schik met het
bezoek en 't brengt in IJmuiden beel wat
levendigheid, een stroom van kykers uit
hoofdstad en residentie. Want inderdaad,
het is een grootcch schouwspel.
10 Slagschepen, 9 kruisers en 12 torpedo
booten, dat is een byzondere menigte. Als
men bedenkt, dat tot de slagschepen er 6
behooren van 14000 ton, allen in 1901
gebouwd, ieder met ruim 18000 paarde-
kraehtvermogon en met een bewapening
van 4 kanonnen van 30 5 cM., 12 van
15 cM,, 12 van 6 7 cM6 van 4 7 cM.,
2 machine-kanonnen en 4 onderwaterlacceer-
inrichtingen voor torpedo's dan verstaat
men, wat gevechtswaarde alliéa deze zes
reeds vertegenwoordigen, schepen die ieder
een bemanning van 800 man voeren.
Het Hollandcche schip meet 8500 tons,
heeft vyf kanonnen van meer dan 10 centi
meter nan boord en drie torpsdo-lanceer-
buizen. Er zyn 242 man aan boord.
Woensdagmorgen is deze trotsche vloot
voor IJmuiden aangekomen.
Precies kwart voor twaalf, toen do slag
schepen al nader en nader waren gekomen,
heesch de „Exmoutb," het admiraalsschip,
het soin tot ankeren en donderde tevens
het eerste van de een-en-twintig welkomst-
schoten uit haar vuurmorden.
Als een door één hand bestuurde machine
lageu do tien reusachtige zeemonsters
tegelykertyd in ruste.
En daar ging het Beurtelings van uit
stuur- en bakboord donderde het internatio
naal hoffelykheidsbewys.
De „Evertsen" beantwoordde met een-
en-twintig schoten, en complimenteerde
to8n den Engelschen luitenant-admiraal,
commandant van hot eskader, met zeventien
kanonschoten, die wederom door het
admiraalsschip werden teruggegeven.
Inmiddels waren do grysgeschildeide,
Btalen reuzen om hun ankers gezwaaid en
lagon met stuurboord evenwydig aan onze
kust, ongeveer 600 i 700 H uit den wal.
Mooi was het oogenblik toen de Britsche
schepen wondden en met volle kracht recht
op de kust aanstoomden, zich toen in de
volle breedte vertoonden on de reusachtige
houw kwam daarvoor op zyn best uit. De
donkergryze gevaarten staken dof af tegen
de scbalksch tintelende zee.
Vooruitgaan zsg men ze niet, maar ze
werden gestaag grooter, ze groeiden elke
seconde, totdat voor alle schepen na een
vlaggesein op hetzelfde oogenblik een
sehuimko;ja opspatte en ze even groot
bleven,
De vloot was geankerd, de schepen
wendden en gaven hun flirkeu le zien.
Een interessante beschryving geeft de
correspondent van het Handelsblad, die in
een stoombootje de reusachtige oorlogs
bodems van dichtby heett bekeken.
„Toen wo langs de voorste rij der slag
schepen stoomden met de „Evertsen"
rechts van ons, sprak hot verschil in grootte
der schepen sterker dan straks. Aan sier
lijkheid winnen ze niet, de oud-loodkleurige
gevaarten, wanneer men ze van dichtby
ziet Elke lyn uit elk onderdeel getuigt
van practisch nut. De romp doet denken
aan een dryvende gevangenis, één van
oppervlak, slechts onderbroken door onaan
genaam kleine lucht- en licht-openingen.
Da slanke masten zyn op byna elk schip,
behangen met een luchtdradennet vcor de
draadlooze telegraaf, dat als een epinneweb
van een schuinsche spar aan den top naar
beneden is gespannen. De monden der
kanonnen en de geschutpoorten zyn ge
sloten, waardoor de aanblik nog doodscher
wordt en de groote kranen op enkele
schepen, waarmede de projectielen voor
het zware geschut uit het ruim worden
geheschen, maken den indruk van deze
waarachtige zeemonsters, welker uitsluitend
d el is vernietiging van wat hem weer
streeft, huiveringwekkend.
„Geen verheffende gedachte wordt ge
boren bij den aanblik van zulk een eskader
zelts de wetenschap, dat aan die boorden
de techniek een trap van volmaaktheid
heeft bereikt die moeilijk zal zyn te over-
tn fbn, troost niet, maar drukt neer, omdat
hier de wetenschap louter wordt gebruikt
misbruikt zou waarlyk een niet te sterk
woord zyn om te vernielen. Ze liggen nu
rustig daar, deze wangedrochten der ontwik
keling, maar die rust stemt tot somberheid
en de wensch om leven te zien komen in
de dcodsche gevaarten, komt geen oogen
blik op. Geheel nit den toon op deze
schepen valt de vlugge bemanning, de
matrozen in hun donkerblauwe kleedy, de
marine-soldaten in hun helderroode uni
formen, die de voorbyvarende booten vroo-
lyk toewuiven.
„Nog somberder indruk maken enkelen
van de groote kruisers als de „Good Hope",
het schip, waarmede de heer COamberlain
zyn reis maakte naar Zuid-Afrika. Het
doet zich voor als eon oogenscbynlyk
ledige romp, waaruit vier echoorsteenen
dicht achter elkander breed en styf
opryzen. Er is geen enkele prettige,
geestig verloopende lyn op dit schip.
Alleen wanneer van tyd tot tijd seinen
worden gewisseld met do seinvlaggen ver
andert het beeld. Er komt meer leven en
meer kleur en als de heldere tinten der
vlaggen, beschenen door de vriendelijke
zon, flikkeren in de snel opvolgende wind
vlaagjes dan wykt de doodsche indruk,
dan wordt de borst verruimd, met een
tinteling van genoegen volgt het oog dit
kleurenspel, maar dan is ook het oorlogs
eskader weg uit onze gedachten.
„Tussehen de ryen der slagschepen door
atoomden we daarna om de kiuiser-divlsie
heen en waarlijk, de gezellige kout aan
boord, aangevargen by het vertrek uit de
haven en aangewakkerd door do leven
wekkende in het gouden zonlicht zilverig
en groen flonkerende zee, verstomde.
„Eerst toen het eskader achter ons was
en het lachend IJmuiden met zyn levendige
haven, do pieren cn havenoevers vol bewe
ging van gaande en komende kijkers in
het verschiet zich vertoonde, week een
beklemming, waarvan do oorzaak voor dit
oogenblik wellicht menigeen een raadsel
was gebleven
NOORWEGEN.
Een prachtig bewys van eensgezindheid
van heel het Volk hebben de Noren ge
geven by de volkstemming over het
Regeericgsbesluit tot afscheiding van
Zweden. In het vorige nummer vermeldden
we den uitslag reeds en gaf die aan, dat
op elke 20C0 voorstemmers, slechts 1 tegen
stemmer was. Vele districten hebben enkel
ja's opgeleverd, in Bergen stemden er
11.083 met ja ea 8 met neen, enz, enz.
Van een machtige vaderlandsliefde en
gevoel van zelfstandigheid heeft het
Noorsche volk in deze stemming uiting
gegeven.
De bladen staan natuurlijk vol van den
grooten deg. In hooidartikels wordt de
beteekenis van de stemming uiteengezet.
Zoo'n verpletterende meerderheid en zoo'n
deelneming aan de stemming had men niet
kunnen verwachten. De afstanden zijn z^o
groot, zoo mooilyk is voor duizenden, die
in do borgen en op de meren zyn, de gang
naar de stembus, zoo kort was nog de tyd
van voorb3reidiiig, dat men niet hoog ge
noeg kan denken van de offervaardigheid,
die een groot doel der natie getoond heeft.
En dan legt men ock den nadruk op de
waardige houding van heel het volk fees-
telyk en plechtig beide was de stemming.
Uit alle doelen van het land kwamen be
richten, die spraken van eea hooggetyde
voor de bevolking. Optochten van kinderen
en groote menschen. koraalmuzick van de
torens, orkestmuziek cp de pleinen, vlag
gen overal, de kerken van binnen met
sparregroen on vlaggen getooid. En prachtig
weer.
Duitschland's weermacht.
De Köln. Volkszeitung berekent, wat
het leger, de marine, de koloniën en
koloniale oorlogen sedert 1872 aan het
Duitsche ryk gekost hebben. Het zyn
indrukwekkende cijfers Van 1872 tot 1905
zyn voor de landmacht besteed 16 475'/i
millioen mk.hiervan komt voor het
regeerïngstydpork van Wilhelm I slechts
de som van 6247 millioen mk.terwijl de
rest van 10.228*/» millioen mk. onder de
regeering van Wilhelm II, dus in de 17
laatste jaren, is uitgegeven. In de tweede
helft van de 34 dienstjaren zyn de uitgaven
voor het leger 64 percent hooger geweest
dan In de 17 daaraan voorafgaande jaren.
Voor do zeemacht zyn sedert 1872 uit«
gegeven 3037 millioen mk., waarvan alleen
2297 millioen mk. of 75 pet. onder
Wilhelm II. Voor de koloniën sedert
1890 tot 1905 197 millioen mk. Bovendien
heeft de expeditie naar Oost-Azië 272
millioen mk, gekest. Verder is totdusver
voor den Zuidwest-Afrikaanschen opstand
195 millioen mk. besteed. Alles te zamen
20.173 millioen mk., zegge ruim twintig
duizend millioen mk., een getal van 11 cyfers.
Hoe goed die sommen belegd zijn, be-
wyst het volgende voorbeeldVolgens de
marine-begrooting van 1905 is do echeeps-
bouwwaarde van de Duitsche vloot op dit
oogenblik 700 millioen mk., terwyl er sedert
1872 meer dan 8 milliard aan ten kcate
gelegd is. Daarby komt dat de geheele nu
nog bruikbare vloot, op 85 millioen mk.
na, gebouwd is met geleend geld. De Eöln.
Volksztg. besluit„Meer willen we vooreerst
niet zeggen, om de getallen voor zichzelf
te laten spreken. Zy zullen, naar te hopen
is, overal hun indruk maken."
A rbeiders roovers geworden,
De voormalige werklieden van de Poeti-
kffabriek te Petersburg, welke dezer dagen
op zeer beperkte schaal begonnen is te
werken, hebben Maandag twee treinen
aangevallen in de hoep de pessagiers te
kunnen uitschudden, Eee patrouille kozak
ken belette dit evenwel.
De uitgeslotenon moeten er ellendig
aan toe zijn. De Roess geeft van hun el
lende een aangrijpende beschryving. De
mannen trekken in groepen van zeven tot
tien personen erop uit en stelen etenswaren,
waar zy kunnen, vooral groenten uit de
naburige kweekeryen de kinderen stelen
hout. waar zy maar iets kunnen stukslaan
voorbijgargeis worden uitgeschud en de
vrouwen trachten door prostitutie 's nachts
in de stad eenig geld te verdienen. De
kinderen sterven door gebrek aan voedsel
en mannen en vrouwen lijden aan besmet-
telyke ziekten.
Geloofsvrijheid.
Wij weten, dat de Tsaar aller Rassan in
rijn vermaard hervormingemanifest ook vrij
heid van geloof en gewetens zi ij held heeft
beloofd. Dat zal hij ook wel meenen, maar
daarmee is de kwestie nog niet opgelost.
Want eeu deel zijner onderdanen, van wie in
deze veel afhangt voor de tots andkoming,
moet niets hebben van dergelijke nieuwig
heden in het heiliga Rusland. De orthodoxe
geestelijkheid allerminst, zooals blijken moge
nit den volgenden veelzeggenden oproep der
orthodcx3 monnikecgemeente van 't klooster
Cbolm in het Pcoltche gouvernement Lublin
aan het Rnasirche volk
„Geloofd zij Jezus Cfiristu» Kent gij, Rus
sische mannen, het oud8 Poolscho spreek
woord Een heilige bliift heilig en een Polak
blyft altijd een hond Evenmin als een ge
crepeerde koe kan opstaan, zoo min sil ooit
hat Poolsche koninkrijk weder opstaan en
over ons heerschen.
De Japanners hebben het katholieke geloof
omhelsd en trekken naar Czenstochan om
boete te doen olie Rassen willen zij neer
vellen en verjagty. naar gene zijde van de
Boeg
Vloek over allen, hior en in de eeuwigheid,
die het Poolsche geloof zullen omhelzen. Ver
delgd zal hun nakomelingschap worden. Hnn
have en goed zal vergaan.
Gy hebt het recht alle Polakken naar gene
zijde vsn den Welcbsel in het voormalige
Polen ta ver j ogenlaten zij daar de blinden
in Masuren Masuren is een dorp In
P-ulsan op de Poolzche grens ophitsen.
Maar als de Polakken tegen onzen keizer
zullen opstaan, dan klemt u vast san uwe
geestelijkheid de Russische soldaten znllen
n te hnlp te komen en znllen het heele
Polakkendom als muizen uitroeien.
Dat iedere ware Rus spnwe op het gecre
peerde Polsn. Jezus Christus, onze Heiland,
zal ons helpen ons te handhaven tegen de
ontuchtige ksend-y (Poolsche geestelyksn).
Een Polak, een Jood en een hond hebben
ééa geloof te aller stond, zeiden onze
vaderen in het district Cholm en deze woor
den moot gij nooit vorgeten. Amen
Zoo prediken in Polen de geestelijke herders
van het volk de verdraagzaamheid jegccg
andersdenkenden Nn laat het zich wel «enigs
zins denken, hoe hot met die verdraagzaam
heid gesteld is 1
