II
HENRIK GEHRTS.
aster
De leepe veldwachter.
liöüllU
Zondag 24 I)ec 05.
TWEEDE BLAD.
Je hewwe Piet do Bonsam, de veld
wachter van zeker wel kent hei
en es je 'm soms vergeten benDe, wil 'k hum
je naggores rfLos voor do geist halo. Me-
ekien zei d' ien of d' aar zegge: „Dat
is niks mooi van je, ouwe spreeuw, om
dooie menscbe nag bai de reg op te halo",
maar déi zeg ik op main beurt: Wat ik
vertel is gion fait, maar waarhaid en
do krant moot vol. Doen ik 't niet mat
wat WRars, den doet een aar 't meskien
met leuges, en nou vraag ik jeis 't
nou t i-ït beter, dat je de ware geskiedenis
uit deuee streke boore den de onware
leuges uit verre lande? Maar fffrin, ik
wil der gien enkel woord mser over kisddig
make, wil ja 't niet leze, slaan 'toverman,
en aars iel ik je vertelie, hoe Piet opeen
mooie dag in de late neizeumer dwars deur
de zon en deur z'n durrep stapte. Hai liep
met z'n bande op z'n achterwerk, z'n kop
verover en hoe lekkertjes da zon skeen,
hai voelden't niet, hoe de vougeltjes songe,
hai hoorden 'tniet en hoe 't windje speuldo
met de eerste gele blade, hai zag 't niet.
enkel en allien omdat ie met z'n aigen
grootkaid ia de weer was.
„Jonge jonge", docht ie, „wat hewwe ze
toch tigeljjk een barro hoep an main te
dacke. As ik deres riet waar, den kon
de burregameister z'n rige ok wol opktoo-
pa, want wat zou 't 'n rommel worie,
Nou ja, zo zouwe wol weer gauw een èvra
veldwachter zien te kraige, maar 't steelt
merskelveul hoe dat je dat triff-, De lui
kenne me nou ionmaal hier en ze hewwe
eerbied voor me. Alliendig de jonges, die
saotape die miene nag welderes enkeld,
dat ze ma te graze ntma kenne. Maar ja,
dat .rlovesentsgoed is sigsljjk nerges
bang voor, want de skoolmeister het nag
genog mit ze te straike. 't Is te begraipe,
want as zo gaan porbseren om bai de
veldwachter zelf op z'n aige glaze glasietib
te speulen, dèa wordt 't toch nag al wat hei
„Ja hoor, deer gir.g 't iemes eivenda, tik-
tik-tik-tik en ik dochtGaan jullie je
gcff.e, je zella lang tikke kenne, asje main
kwaad kraige. Tce hardertik, tik, tik,
tik, en ik most er om lache in men aige, dat
ze 't nou mit de gauwigheid wouwe per-
beere en toe op iensstil man, heele-
kendai stil, 't was der verachtig raar van,
„Zie zoo", docht ik, „klaar, ze hewwe der
genfg van. nou ze de Bons8m niet uit z'n
nest kraige kenne, ia da mooiigheid er ot
en nou moet er astors een aar an geloove,
maar ik gaan der ook sebiet op uit en
den zei 'k jelui die streitskendcrai deres
ofleoren manne. Jonge Piet, je 'oinne toch
een leepe vraier, dat je der niet op in
vlogen binne want dèn wazza de poppen an
't dansen weest. Zóó ia 't toch veul beter".
En net dat ik dat docht, dser was 't me
potdorie weeran maar nou Bom, Bom,
Bom, zoo hard, dat ik docht, dat de glaze
kapoeres moate. Ze hadde der vaat 'n heel
end etsen an dein. Dat gong me te bard,
niet dat ik kwaad worde, nei, maar om me
glaze, zien jaeb der 'n ruit stik was,
kon ik m betale en voor dia santé bad
ik net zoo liefnou jullie wete wel
witen ik mit 'n stuif nei bnite, de
heele karrevaan rkenr ik me in iens van
't raam of en ik skreeuwKom jelui deres
voor de dreid as je't hart in je laii hewwe 1
Maar jawel, in de veer'e hoor ik ze graicse
en roepe alderlai moois, dat begraipj e, de
bure hooro me skreeuwe on komm3 ok en
ien zoo'n lilljjk oud waif mit der zwarte
kelot cp en in dar nachtjak komt op me ot
en vraagt, „ot ik me bezeerd hew Ik zeg
„Stik" en gong in huis.Wat 'n matsknddir-g!
„Nei, die jonges das tuigl Maar kraige
zei ik ze. Ze zeile dor onder net as de
grootera. Deer hew ik vroeger ok spul
genog mee had, en kom nou eres 1 Gien
gemeente in de heele averons, weer 't zoo
ordeljjk gaat ae bai ons. Gien vechtpertaie
FEUILLETON.
Roman
van
FRANS ROSEN.
4,
De kleine Rik kreeg een huisonderwijzer.
Maar nu werd het eerst heel erg. De
knaap, die nooit gehoorzamen of zich schik
ten had geleerd, beschouwde den school
dwang als een aanval op zijn rechten.
Dageljjks was het opstandjes, straffen,
huilen en uiteenzettingen. Jesta nam de
partg voor bl'k op en verklaarde den onder
wijzer, dat hg er geen begrip van had, met
kinderen om te gaan. De onderwijzer
beriep zich op Henrik, die hem bevolen had
den knaap zjjn onbeleefdheden en ver
keerdheden af te leeren. Daarover maakte
Jesta haar man weer oen scène. Henrik
raakte zjjn geduld kwjjt
„Waaneer je dien bengel van een jongen
voor zjjn geheele leven wilt bederven, ga
je gang, maar doe dan met hem wat je
wilt."
De onderwijzer kreeg zijn ontslag. Er
Werd een ander genomen, met wien het
geen sier beter ging.
Nu wisselden de leeraars na zes maan
den menigmaal bleven zjj niet eens zoo
lang Mat den jongen hadden zjj het wel
klaar gespeeld, wanneer men Rik maar aan
hen had overgelaten. Maar met de moeder
vrede te houden, was onmogeljjk. Die maakte
meer, s'eives alle herreberrego op taid
sloten gien geskreeuw rnc-er van jonges en
m-.ide die de runnik opgaan, gien dronke
lui m:er langs de streit. nei nei 't is
heel wat opknapt en öéü- min, al zeg
ik 't zelf.
„Non, do lui bione der ok wel van over
tuigd, dat ik overal goed de hand an houw,
en de meists magge me den ok graag laie.
Enkelde binr.e der netuurljjfc, die me tiet
luohte nag zien magge, die me een gekke
blnoema. omdat ik er 'n grent an bob
as ze me zoo maar fameijaar „Piet" nceme.
Maar dat is totdoerantoe. Van 'n eer-
1 ko wage wor je niet overrede, wel van
'a strontkar. Steek m in je diesok.
„De groote lui en de boere, die hewwe
veul mit me op, omdat ik meer weet as 'n
gewone veldwachter en omdat zo ma ver-
trouwe kenne, en dat is in deuse taid een
hoop waard. Der binne temecste genog
notarisse, die ze zooveul geld as ik op 't
oogeblik in me zak heb, niet zouwo toever
trouwt). As de boere niet wiste dat ik er
mee overweg kon, den gonge ze immers
zelf der poldorlaste betale Maar je be
graipe wel weer 't touw vost zitde boere
kenne tiet zoo mit de pon omgaan es wsi,
meer ontwikkelde, ze ziene teugen een ink-
flesch op as teugen een avskaat en deerem
is 't veul mckkeljjker, dat ik t maar doen,
Der ia aars heel wat uit mekaar te houwe,
de ien betaalt heel, de aar hsllef en dat
moet je vanzelf allegaar goed cpskraive
of de heele boel loopt in 't honderd. Maar
as je de zaskics goed voor mekaar hewwe,
clè) raak ja niet zoo gauw in de wtr."
„Wat nou maat, wil je der mit decente
zoo maar stil van deur gaan zaide de
ontvanger van de poiderlaste, die net de
deur uitkwam op 't oogeblik, dat Piet
mit al zen gedachten 't heele kantoor ver-
bailoope wou.
„Wel Gosterallemense, deer zou ik zoo
maar deurlocpen hewweJa, as je wat
veul an je hootd hewwe, den wil t neg
wel deres beu re hei. dit je wat verstrooid
bin."
„Zekor, zeker 1 Maar gaan derin, Je
hewwe de zake zeker wel weer goed voor
mekaar en der is bepaald nag wel meer
drokte, is 't niet
„Non, drokte niet, maar 'k wou toch wel
wat of make, want k hew nag al heel wat
geld meekregen. Lang werk sel ik aars
niet hewwo, want op iedere brief hew ik
't efkes skreve, hoeveul derop betaald is
en den gaat 't gauw."
Zoo pratend wazze ze binnenkomm8n,en zaide
Piet de Rare polderboers gemorrege, gong
bai de ontvanger op een stoel zitte, nam
z'n bril uit de doos, zetten 'm op z'n neus,
houde mit z n rechterhand de kraag van
z'n jas vast, groezeide wat mit z'n linker
in de jaszak. haalde der 'n bundal pepier e
uit en lag die voor 'm neer op tafel.
Toe groep ia 'n buul met geld uit z'n
diesek en lai die der neist.
„Bin ja klaar?" vroeg ie an de ent
vanger.
„'t Wachten is op jou. Bagin maar.
Wie eerst
„Kees van Driel".
„Hoevael betaald
De brief worde omkeerd en „Hallef"
zaide Piet.
De ontvanger skreel.
„Nommer twei
„Swman Grootjas".
„Hoeveul
„Hallef-1.
Je hoorde niks as 't krasse van de pen.
„Nommer drie
„Ares Plevier
„Hcareul
Gien antwoord.
„Zeg den hoeveul
Maar Piet bield 'm stil, begon hoe langer
hoe Jilleker te kaike, zat te scharrele in
zen pepiere draaide ze om en naggeres om,
kook nei de lede ven de bance, draaide
zen ooge nei da ontvanger en zaide net op
't allerlest, toe ze doehte dat ie 'n beroerte
kregen had„Ja zien je heere, dat ken
ik niet zien I"
„Maar je had 't toch opskrevo zaide je?"
„Ja dat hew ik ok wel, maar ik bin
veul to sckuur weestwant ik hew
Heol en Hallef allebai merrekt mitH.
EEN WINKELER SPREEUW,
—o—
xxix.
Kerstmis.
Ligt 't aan mjj of aan de omstandigheden,
dat er een gevoel v.n bevreemding over mij
komt, sis ik er ren denk, dat Kerstmis
op handen is Heb ik in de couranten het
nieuws wel goed gelezen nit Peterburg en
t Kkjlnef? Weet ik r.a wei zeker, dat de vele
bestellingen van oorlogsmateriaal aan de firma
Krnpp kanonnen en nog ééc* kr.cor.cec
bijna niet uit te voeren zijn, en dat duizenden
er. tienduizenden arbeiders j.,ien en jaren arbc-lds
hebben voor het roeken van deze doodendo
monsters Ea is het den ook waar, dat het
Kerstfeest voor da den: staat, gereed om
aan te kloppen et. binnengelaten te worden,
en zich cc6r ie zetten Ban onzen kaard, »Bri
onzen disch en mede gast wil wezen in onze
woning Ben ik een vreemdeling geworden
In mijn eigen omgeving en in mijn eigen tijd,
dat ik geen verzoening wrat tussefcen de
tegenspreek ven het eon en het ander Dat
ik geen overeenstemming weet te brengen
tnseckcn vloek en dood aan den eenen, en
zegen en leven aan dea anderen kant Is
deze brief, dien ik zit te schrijven tusichen
wel twintig telegrammen over moord, plun
dering en brandstichting, bestemd om over
morgen gedrukt to worden en als Kerstbrief
dienst te doen Moet dit 'n brief worden,
die spreken zal over Kerstfeest, over
Christus, over vrede op aarde, en
over 'u welbehagen, dat God in men
schen heeft
Dan mogen de omstandigheden spoedig
veranderen, of de lezers van mijn brieven
zullen mjj honden voor 'n leugenaar. Dan
msg de tijd vele maarden terugkeeren en 'n
'ojteren aanloop nemeu, of da emstigen onder
ons zullen het fceefd schudden en zich ge
kwetst gevoelen bij zulk een schacmtelcczen
spot. Want al wat wij lezen in dagbladen en
tijdschriften, el wat wij vernemen uit het
verre oosten of het verre westen, nit SarsVcje
Sé'o cf 'n Amsterdamsche rechtszitting, 't is
aüe* in Btrijd met Christue,'vrede en
welbehagen; in strijd met die stille,
vrome aandoenicger, dto elk feest, dat aan
Christus herinnert, wijden.
Wat is 't dan toch in Godsnaam, dot or.s
telkens wear dit feest doet vieren Waar
halen wjj den moed vandaan, om telkens snaar
weer onze dsnneboomen te planten en te
verlichten, en te beladen reet rijke geschenken,
als zoovele lymbolen van blijvende jeugd,
p.ejstvorlichtlng, rijkdom van vel® geschonken,
die wij danken aan Hem; die tot ons kwam
om ons dea weg des h»-ila te wijzen. Gaan
wij dien weg Vers aaa wij Zijn lessen
Hebben wij bewustheid van Zijn beteekeuis
aL M a n 8 o h, als wegwijzer, als padvinder
naar het huis des VednrB?
Veeleer rchijot 'c mij toe, dat wjj wat klon
ken geleerd hebben, om elksndor ta doon
geloovan, dat wij Hem begrepen hebben en
ook volgen willen, maar dat. ons hart verre
van Hem blijft. Alle Majesteiten de aller-
christaïijkste niet het minst dfo heeten te
regeeren onder den zegen van Zijn vreedzsam
Evangelie, gaan zóó al» duivels te keer tegen
elkander of togen zoogenaamde onbeschaafde
stammen, die zij dan „kerstenen" willen,
dat 't mij toeschijnt, dat zij hun opvoeding
hebben ontvangen van booswichten. Veeleer,
dan dat zij kun levens - en regeerderswijs-
heid zouden hebben geput uit de Bergrede
Alle woorden en beloften, die ons 'n cogen-
biife hebben deen geloovan, dat da dag des
heils eindelijk zou aanbreken, werden op het-
yalfde oogenblik door daden van vloek tot
leugens gemaakt, Nauwelijks had Nlcolss» II
het woord van den „W ereldvrsdo" ge
sproken, of in Za'.ö-Afrika eii in het Verre
Oosten kon men gesn hand voor oogsu zien
van den kruitdamp.
Duizecd-.a en tiecdnlzacden jonge mannen
giDgsn op bovel van een bij uitaemscdheid
zich Christelijk noemend Vorst, acdsra dat
zenden en tiersda>enden jonge mannen die
dan afgodendienaars kootten om hot leven
brengen, of linten het zlohzelven doen. Men
schaamde zich niet, in kerken, waar het
„zalig", „zalig" h: d behooren te weerklinken,
te bidden voor den triomf der wapenen,
om menschen »f te maken. Eo zulks gebe
den heetten op te 6tij^en tot dea God der
L'efde .n des Vrtd?s
Ea dit geschiedt olies met 't onnoozelste
gezicht en 't metst geruste hart. De gedachte
san ze'fbedvog scbynt zelfa niet l ij hen op te
komen. Zjj gaan near d3 kerk, die zjj 'u
„tempel Gods" noemen, en dienen er den
Duivel. Er worden psalmen gezongen van
verslagen harten on verbrijzelde geesten, en
intusschen overweegt men de gelegenheden
cm zyn broeder om te brengen. Maar K-.-Ï1
was eerljjker en Judas nist schijnheiliger,
toea hij al kussende een moord beging De
satirieke toespraak van Theodoor Parker, toen
da slavernij opgeheven werd, zou ook in onze
dagen nog dienst kunnen doen. Misschien
zou menig vroom hart ook nu het vlijm-
scharpe woord varstaaa van „Verlos ons van
het goede en verlos eng van den vrede", en
zijn gebed besluiten met een ..Heilige Judas,
bid voor ons 1"
En dat alles ^s hieraan te wijten, dat waan
en niets dan waan da menschen bezielt.
Duizend woorden over deugd en godsvrucht,
over manschenlicfde en g8nade, maar
geon enkele daad- De stillen in den lande,
die minder woorden gebruiken, maar hunne
daden voor zich laten spreken, wo:dan over
't hoofd gszien en niet geteld. Woorden
alleen worden geacht waarde te bezitten, en
daden van geen bateekonis geacht. Men heeft
de waarheden van het Evangelie omgekeerd.
Daarin heet het„Niet een iegelijk,
die zegt: Heere, Heere! zal In
gaan in het Koninkrijk der He
melen, maar die den wil des
Vaders dóét!" Tegenwoordig tracht men
er op een minder omslsohttge wijzo te komen.
Men leert wat vrome woorden prevelen, wat
plechtige gebaren maken, wat schelden op
anders denkenden en dan i s men er. Het
woord „Christelijk" en „Christendom" is in
zware verdenking gekomen. De Génestet
blijkt waarheid te hebben gesproken, toen hjj
overwoog:
„Wat zloh als g'icht'ijjk ana kr.mt melden,
Dat sticht maar zelden."
En telkens ab mij van dien kant een rapport
bereikt, deuk ik aan die vertelling uitBaryiu'a
machtig mocie boek :„Eena Christen s
reis naar de Eenwighol d". Daarin
ia Christen op reis met Geloof naar
de eeuwige stad. Zij wandelen «enigen tjjd
met Mondchristen; en Christen is
over diens woorden zoozeer opgetogen, dat
hij tot G e 1 o o f zegtDien moet ge hooren.
Wat 'n vroom mensch is dat I
Geloof gaat eenigen tijd met Mond-
christen, en als hij weer bij Christen
terugkeert en deze hem vraagt, wat hij ervan
zegt, dan antwoordt Geloof dit
Zeg, Christen, hebt ge wel eens
het boek Deufceronominm gelezen
Ja.
Hsbt ge daar dsn ook niet in gelezen
van reins en onreine dieren
Ja.
West ge cok nog, wat reine en onreine
dieren zijn
Neen.
Dan zal ik 't u zeggen. Reine dieren
zij3 die dieren, die hnn eten herkauwen, en
gespleten hoeven hebben. Misseu zij een van
die beide eigenschappen, dan zija zij onrein
Begrepen
Ja.
Welnu. Mondchristen kauwt het
Woerd van God wel, en hij herkauwt 't ook
welmaar zijn pooteo deugen niet, d w z zijn
wandel is verkeerd. En daarom is 't het beste
niet naar bem te iuigi eren en hem op'n afstand
te benden."
Zoo onderwijst oce Bunyan. en rijn les is
tot op heden niet verouderd, en kan menig
een nog van dienst wezen.
Argeloozen, weest op nw hoede en waakt
Maar, in weerwil v&n allee, wat ons met
ontzetting vervult; in weerwil van alles wat
ernstige harten verontrust, is 2B Decem
ber aangebroken, en de d:-g daar, waarop
wq de geboorte van onzen Heiland vieren.
Wanneer ChrLtna geboren ie, weten wij niet
er zjjn door pseudc-gcschledschrijvers wel tien
verschillende d&ta genoemd, die alle even
weinig waarde hsbben. EarSjjker is 't, vsn
iet* waarvan wij niets weten, te zeggen ik
weet het niet. Maar de Kerk kan zulk een
nederigo bekentecis niet doen zjj meent a les
te moeien weten, en geeft daarom vaak zulka
dronken antwoorden. Toen men Socratrs eens
vroeg, wat toch eigenlijk da Dood was,
antwoordde hij Waar wjj zoo weinig weten
van het Lsven, dat wf] bennen, wat zonden
we daar'weten van den Dood, dien wij
niet kennen
Msar en dit zij ter verklaring gezegd
Socrates was zeer wjjs, iets wat niemand zal
durven beweren van do Kerk. Want als er
in de Kerk cea prediker opstaat, die als
Christus zou durven ssggea, dat al die
dogmata en el dat wondergeloof voor 'n
mensoh waardeloos is en hem niets nut voor
zijn hart of zitsieloven, dan Blaat hij in minder
dan geen tijd cp straat.
Evenwel. de Kerk d«ed een gosdsn
greep, toen Zij Jezns' geboorte veststeiöo cp
25 December, wanneer d® Zon weer begint
de eards te verlichteni ijk en veel-zeggetd
zinnebeeld, geheel ven toepassing op Hem,
die kwem in een duistere wereld, om do hor
ten der menschen ta verlichten mee het licht
vsn Zijner! geest.
Hoeveel de wereld verschuldigd ia asn
Christus, kan moeilfjk met een enkel wootd
gezegd worden. Hij heeft ons in Zijn prediking
ea in Zijn leven de hoogste opsnberfng ge
geven van mec*choljjke wijsheid en meniche-
ijks deugd. Hij was de voltooier der Wet.
Had Ltrmech gesprck?d vsn zeventig maal
zevenvoudige wraak, door Mozes verzacht tot
„oog om oog ea tand om tand," Christus
wist van een zeventigmaal zevenvoudige ver
geving, van een Vader, die in de h; melen
is, die Zijn zon doet opgaan over boozen en
gorden, en regent over rechtvaardigen en
onrechtvasrcügen. Hjj wist een ijjken jongellpg
hen tegenover bet kind lot volmaakte
dwazen. Rik scheen de meeniug toegedaan,
dat het 't beste was, die kwelgeesten, hem
door zjjn vader opgedrongen, zooveel
mogelijk te ergerenwant fcjj had het
reeds uitnemend begrepen hoe meer zjj
werden gesard, hoe eerder zpj weer ver
dwenen. En dat steeds verschenen v&n
een nieuw voorwerp voor zgn kwellingen,
vond de kwajongen heel aardig.
Jesta leed onder dat alles. Zjj smeekte,
bezwoer haar lieveling, aardig en gehoor
zaam to zijn, maar zjj kon maar niet besluiten,
hem eens energiek aan te pakken en geducht
te straffen, Rik stoorde zich niet bet minst
atn het bidden en smeeken van zjjn moeder,
dat hjj ook voor een deel niet begreep.
„Ik houd niet van onderwjjzers, ik houd
niet van leeren."
J.sta zag met schrik, dat zjj geen macht
meer over baar zoon bezat Wat zij van
den eersten levensdag af verzuimd bad,
bogon zich nu to wreken.
Masr voor geen geld ter wereld had zjj
dit aan Henrik bekend. Die was, zocais
zjj meende, hard en wreed in zjjn beoor
deeling over het kind. Zjj ging voort met
Rik te verontschuldigen en zjjn gebreken
en tekortkomingen te vergoelijken.
Het web e)'genlj(k nauwelijks mser
noodig om dat te doen, want Henrik
bekommerde zich schjjnbsr.r niet meer
om ai d;e dingen, Schjjnbaar
want in werkelijkheid vi6t hjj beel goed
alles, wet er in huis gercLiedde. Hij wilde
zich er evenwel niet mede bemoeien, omdat
hjj hoopte, dat Jesta tot inkeer zou
komen, wanueer hjj heer geheel ran zich
zelf overliet. Zoo kwamen zjj innerijjk
hoe langer hoe verder van elkaar afiestaan.En
Henrik beschouwde den knaap hoe Jonger
hoe meer als den roover van zjjn geluk.
Rik zelt had hot meeste nadeel van
dezen toestand, want in zijn hoofd kwamen
allerlei waabeelden en in zjjn karakter
groeiden allerlei doornen en distels, die
niemand daar uitroeide. Hjj wist niet
anders, dan dat zjjn vader een strerig en
stug man w®s, die stesds ontevreden over
hem was, zjjn moeder berispte en bovendien
de persoon was geweest, die hem met die
verschrikkelijke ondorwjjzers had ge
plaagd. Hjj zag in zjjn moeder een schepsel,
dat hem afgodisch liefhad, nooit boes c.p
hem was, hom niets kóa weigeren. Hjj
wist dat vader en moeder het nooit eens
waren, wanrieer er sprake was van hem,
ea hij leerde al heel vroeg zjjn voordeel dsat-
uit te trekken. Hjj ontwikkelde zich daardoor
tot een zeer zelfstandig, maar tevens zeer
heerschzachtig persoontje, dat op de over
tuiging pschteik mag alles, wat ik wil
Ia Henrik's binnenste verzamelde zich een
groote dosis boosheid over de opvoeding
van Jesta en over de toenemende onop
gevoedheid vau den knaapzijn veront
waardiging werd steeds grooter, al naar
mate hjj duideljjker inzsg, dst hjj tegenover
deze verkeerdheden machteloos stond,
De teleurstelling, die hjj hoe langer boe
meer over Jesta gevoelde, knaagde hem un
het harte Hjjhadnocit willen gelooven, dat
zjj op deze wereld ooit iets meer zou
liefhebben dan hom.
En zjj bad den jongen meer lief dan
hom. Dat werd hem steeds duideijker en
hjj kou h-?t hoe langer hoe mirder begfjjpen
en vorontschu'digcn, fcee meer hjj er
over nudacht. Met haar cm den jongen
streden, dat was strjjd voeren om haarzelf.
Den jongen bemachtigen, was haar ver
liezen.
Hjj onttrok zich aan het buieeljjke leven
zooveel als mogeljjk was en hjj zocht ver-
pooziog in zjjn erbeid, in zjjn boscb, te
voet mat het geweer over den schouder, of
te paard als razend voortjagend.
Die ücham^ijke ontspanning verloste
zjjn hart van die centenaarsballast, die
op zjjn ziel werd gestapeld.
Alles, wat hem binnen de enge muren
van zjjn huia drukte en mot zorgvolle toe-
komstgc dachten bezwaarde, wat hem bjj
sjjn vrouw ontbrak en waarvoor bij bjj
haar geen hulp en steun vond, dat droeg
hjj met zich mede in het bosch.
Het woud is wjjd en ernstig ea stil.
Het woud is groot en zwjjgt. Wat de
mensch daar binnendraagt aan onrust en
twjjfel en oplaaiende begeerte, dat neemt
het in zich op, in zjjn groote stilte.
Wisselend en verat derljjk is het voelen en
wer.8chen van den mensch en donker en
onzeker is zjjn toekomst. Maar sterk en
steungevend is de boom in het boscb en
al mog hjj ook in do aarde wortelen met
zjjn gebreken cn onvolkomenheden vjjn
top gaat omhoog naar dsn hemel, vanwaar
ieder jaar een nieuwe lente op hem wordt
j neergelaten, die onverwinlijke kracht en
nieuw bloeien uH zjjn sterken stam lokt.
En fcet mer8ohonh".rt wordt stil en sterk
i door dio hoop en bracht, welke vanuit het
I heilig ruischec van het woud hem toe
stro;: mon.
Nu was reeds de negende huisonder-
wjjzer heengegaan.
Jesta's zenuwen waren als gebroken,
te vermanen en e8n gevallen Magdalena
woorden van vertroosting toe te spreken. Hij
sloeg niet als meD Hem sloeg, en sohold niet
weder als Hjj gescholden werd. Hjj vermaande,
het zwaard weer in de schede te steken en
voegde er een les aan toe, die te eenvoudig
is gebleken, rrn ooit dcor een Minister van
Oorlog te worden begrepen. Hjj bad voor Zjjn
moordenaars en legde, toen 't niet hooger of
lager kon, Zlchzelven het leven af. Want Hjj
hed terng kannen treden, maar deed 't niet,
clt vrees Zjjn zending niet vólkernen en
trouw to volbrengen. Daarom kon Hjj in het
oogenblik van sterven getuigen Het is vol
bracht
En dat leven is ons ter navolging gegeven.
„Die achter mjj wil komen, neme
zjjn kruis op en volge mjj na."
Och, geen kruis met rozen. Een kruis,
een lomp, zwaar kruis, dat de sohouders
schrijnt en ons bloed en tranen kost, dat is
't wat Christus ons op wil laden, cm wat wjj
zonder tegenspraak te aanvaarden hebben. En
willen wij dat niet, willen wjj er bloemen
om, dan kannen wij ons wel Chiistenen
n o e m e d, maar geen volgelingen van
Christus zijn, Hij aanvaardde Zijns
Vaders bevel, hoe zwaar dat bevel cck wezen
mocht. En kwam in het parexyame van het
lijden d8 zieleklacht al over Zjjn lippen
„Vader, indien het mogelijk is, laat
dezen drinkbeker vanmijvoorbjj
gaan," aanstonds boog Hjj zich mat bewnste
onderworpenheid, en juichte Zijn zelfoverwin
ning in tranen en bloed„Niet m ij c,
maar Uw Wil geschiede 1" Dat is
het ebmé van inenseheljjke deugd en men-
schelijke wijsheid. Want veel zeg danken
wij aan de Bergrede; veel zegen is er uitge
gaan van Zjjn heerljjke gelijkenissen in een
glane van eeuwige glorie staat Jezus voor
ons, als Hij cp de heuvelen van Galliléa het
woord richt tot de duizenden, die Hem om
ringen en met het weinige, dat Hg geleerd
had in de parabeltaal van het Oosten niet
meer dan twee visschen 6n vjjf brcoden
duizenden voedt en onderwjjst; maar,
en dit mag door ons ccoit vergeten worden
van Zijn gaan naar Jeruzalem, van Zijn rei
nigen van den tempel, van Zijn staan tegen
over Kajafas en Herodss, van Zijn strijd in
Gethsémané en van Zjjn wreeden dood op
Golgotha, is de wereldoverwinnende kracht
Zijns Evangelies uitgegaan. Dat waren de
daden, die Zijn woorden kracht hebben ge
geven. Dis vormen alle tezamen de kroon
van Zijn Evangelie, dat overwinnen zal.
Want in weerwil van veel boosheid cn
geweid, dat da rrgeeringen zich tot task
schijaen gesteld te hebben in weerwil vsn
veel godslastering waaraan de Kerken
zich niet het minst bezondigen blijft het
Evangelie voortgaan te kiemen en vruchten
voort te brengenen komen hier cn dazr
eenvoudiger) rn onbedorven en tot 't Inzicht,
dat een enkels regel uit de Bergrede meer
waarde heeft, dan 't geloof at.n tien wonderen,
die Jezus nooit gedaan heeftmasr die ?:jj
Hem toedichten, omdat rij niet leten kunnen
en bang rjjn van logica en gezond verstand.
Voor hen 1« wijsheid niet de witk waarop
men tot God kan opstijgenvoor ban is
domheid niet Gods vloek, Zjj kieren de
bedeeiing om vloeken de wijsheid, omhelzen
den waan en kruisigen Christus lederen dag.
Gisteren hsbbcn wij Matthcus X gelezsn,
en mg trof weer, zooals 't mij telkens treft,
dat woord van Christus „Ik kom dan vreê
ni&t brengen, maar het zwaard."
Wonderlijk, woi derljjkIs dat de Meester,
die armen van geest zalig sprak die kir deren
in zijn armen nam die een woord *p>r»k tot
vermoeidan en belasten, soo aar doenlijk en
tesdsr a's sjj nadien nimmer meer vernomen
hebben
„Ik kom dan vr<ê niet brengen, masr het
[zwaard.
Oaiwaakt, gij slapers; droomers, hef: u op
Uit sluimerings zoete omarming. Dweept,
[u!et voort
Gjj vroms vrouwen, die het dwepen mint,
En waant niet langer, dat de vrsugd«b!oes;m
Zal blogleu lang» het pad. van wie gelooft
In mij, den Christus. Wee u Scasrt oa tranen,
Tan oogst vau die mij volger., zaai ik uit.
Twee in éèa huls ga ik keereu tegen drie;
Hot volk bezweer ik: schud do boeien af
Hat kiud durf 't oudetljjk gezag weerstreven.
Mgu leus Js strjjd en strjjd en nogmasls strijd
'c I? misverstand van trag® geesten, schaduw
Bjj m ij te zoeken voor de felle zon,
Of stille heven voor den g^orm vsn 't leven,
Dat arbeid elscht ta middsg en te nacht.
Ik breng geen mijm'rend stilstaan, maar
[beweging,
Geen ks!mfc, rt» er grjnRtdheid ii: de harten,
Dia vol van God zija en Zjn Koninkrijk.
Zoo gordt n aan, wilt gij mijn volgers heeten,
Eu trekt het zwaard om eigen vrrê te
[dooden
Die boog is, en des n aagten rnst te storen
Die week is en onwaardig. Werpt den
[fakkel
Io woningen van kranken, zwakker, leuwen,
En doe ze blaken van 't geregend vuur
Weecerd kwam zij bjj Henrik, terwjjl de
jongen fluitend ea scbreeuwerd met de
honden om het huis rerde. Hjj had niet
het mir ste gevoel voer dc smart en zorgen,
die hij vader en moeder aandeed.
Henrik nsm het klagen van zjjn vrouw
op als iemand, die zich over niets en
niemand meer verwondert. Toen Jesta
jummerde over die ellendige onderwjjzers,
die om het minste of geringste masr weg
liepen, toen werd Hecrik boos.
,,lk kan het dien menschen geen oogenblik
kwa!jjk nemen, als zjj zoo spoedig mogeljjk
heengaan. Ik vervorder er mjj alleen over,
dat er teikars rog iemand komt
Ec cu brak het les. Zijn gar.ache toorn,
I zjjn garsche verontwaardiging uitten
zich ia ver wjj ten en aanklachten. Hjj was
rechtvaardig Zjjn aanklachten richtten ?ich
niet tegen zjjn zoon, maar tegen de moeder,
Hij verzweeg haar niets van zjjn geheimste
gevoelets Zjjn woorden waren scherp,
zonder eenige verschoocing, zjjn oogen
keken harden do: ker.
Jssta zat stom en ontsteld. Hjj had
zoolang gezwegen, dit deze uitbarsting
baar overweldigde. Maar legeljjk deed het
haar goad. Want duideljjk erkende zjj
daaruit, hoe Henrik alles ter harte girg,
wat hasr b'trot hoo innig hjj haar lief—
hed Roeds to lang had zjj niet naar zjjn
liefde govrargd. Nu ontdekte zjj. wat rjj
ontbeerd bsd, wat zjj gemist bad. Ja, zjj
geloofde te brraerkee, dat ook hjj de ont-
I baring bad gevoeld. Maar dat dit alles
slechts lèir schu'd zou zjjn, dat wilde zjj
niot toogovon. Wanneer zjj den jongen
verkeerd en te veel Heihad. dan hield
Henrik toch te wein'g van hem. Daaruit
kwam al 't verkeerde voort. En dat zeid®
