.Alicicei Bitlis-,
N*S»? deeTmede. dat een ^e
gfs'iïaWB
Zondag 21 October 1906.
50stc Jaargang No. 4197.
I>it blad verschijnt tweemaal per week Woensdag- en
Zaterdagavond. Bij insendlng tot 's morgens 9 ure, worden
AUVBRTKNTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGBZONDFN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau ICHIOKIK, liaan, V> 4.
Intrrc. Telfphoon No. 20.
UitgeversTRAPMAN Co.
Prijs per jaar f 3,Franco per post f 3 60.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0 25 iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
EERSTE BLAD.
Binnenlandsch Nieuws.
K JSST5
-tT «S2Mf
sr ïïrTvSsffiCT- v
^■Sï&siWi-
ÏSnsAm»
f»r.»epoSf.SU"»'.p
Buitenlandsch Nieuws.
Politiek oversioht der week.
Tweede Kamer.
SGHAGE
UT.
Minimie- k Lniliivllu
DU nummer be»f-aat uit tier bladen
derlinge Aee- mtander". gehouden op
schappy "^i wtoher 1906 des avonds
rWotaafSSfden b3r Jb. Bruul
uur, in iftdpn ue Voorzitter, de heer
Aanwezig 19 jyrincr waarna
S. J. Koorn, opende de torbelrmfc
door den ^cretari9, den h^ Kele.
de notulen en het jai^i^W Uit
zen en onveranderd g ff da(. verzekerd
jaarverslag vermelden d^ tweede
waren in 't eerste ^metWÏLntal stuks
SS*» ^oe'enTlOt paarden m ;t eerste,
van zijn gehouden beheer. De ontvangst
25m07 de
rundvee f I8O0.00, loumi
ÏÏrt'biS.TÏliSiS 8. Mo.tert,
welke de rekening kunnen nazien en onder-
zoeken. Dienovereenkomstig wondt
sloten 'en genoemde hoeren benoem
d\TTeingordrTbenoeming van een
h^mC?^i^o^?gB^0emd^1 wonlt de heer
met algemeene stommen besioten de
vergadering meê te deelenOokdit punt
werd uitvoerig besproken, doch \on y
leden geen ingang. een
kosten worden vergoed. Debewuste k<oe
was bii ons verzekerd, zoodat ik ook
lichtingen in te winnen omtrentvootwm^
den om als verloskundige y
den oDtfoleid. Tea slotte wordt besloten naar
aanleiding van een laatst voorgekomen gov£
van melkziekte, den hoer O. J. Boskor te
machtigen bii jkomen d^r
yTA Veefonds, waarmee in den laatsten
tijd met succes is g^rkt Niemand meg
het woord verlangende, sluit de oorz. ae
vergadering.
- In de plaats van den heur D.kuilboer
te Nieuwe Xiedorp. dia als
beide te Oude Niedorp.
- Tot lid van het bestuur van het pol-
derdistrict Oude Niedorp is met
60 stemmen herkozen de heer N
daal, en met 56 van de 60 is tot hoof g
land herkozen de heer J. Ligthart,
te Oude Niedorp.
- De boerenplaats in de ZÜpe ,m?o «o'-x',
bosch, erf, wei- en bouwland, groot 1_. ••--
H. A., door notaris M. Gouverne w Alkmaar
'tinsdag in eindveiling gebracht, is gekoch
door den heor Q. de Jong te Benuobroek
v°or 34160 gld.
- Het verfwerk aan de tweede ligtent
van „Het Witte Kruis", afd. Barsiiigerliorn,
Vg
uuci V ooi 1 -Jtt.tD. iAOU
en laagsten inschrijver gegund.
Tegen den vleeschnood.
Door den vleeschnood in Duitschland wordt
^r, ook uit Friesland, veel meer wild in
gevoerd dan vroeger, vooral eenden, ganzen
etl kippen, hoe vetter hoe liever. Do vetste
*orden het duurst betaald. Een polier te
Heerenveen o.a. zond geregeld af naar
Hamburg, Dusseldorf, EIberfold, Essen en
«löd«re steden.
Door twee honden van den heer A. F. in
den Koningsweg te Anna Pnulowna, zijn
in don nacht van Dinsdag op Woensdag
▼an den heer A. K. aldaar niet minder dan
20 konijnen verscheurd. De Gigenaar der
honden heeft de schade vergoed.
De laagste inschrijvers bij de gehouden
aanbesteding van brandstoffen ten behoeve
van h^t raadhuis on de openbare scholen
te Anna l'aiilnwna. waren: voor lange turf
de heer J. Lejjen en voor al het overige de
heer J. Langodijk. De leverantie is aan
deze heeren gegund.
De Minister van Koloniën.
Blijkens ingewonnen inlichtingen wordt,
naar het Haagsehe Correspondentiebureau
meldt, niet verwacht, dat de vorwerping
I door de Tweede Kamer van het wetsont
werp betreffende de landerijen op Java, aan
leiding zal geven tot een ministor-crisis aan
het Departement van Koloniën.
Heer llngownard.
De hofstede „Rozenhout" groot 25 H.A. 7
A. 50 c.A., thans bewoond door den heer
H. Leegwater, is 17 Oct. publiek geveild en
ten deel gevallen aan 4 koopers, voor een
totalen prijs van f 30793,50.
K. Ursem alhier kocht het huis met 12
H.A. 35 A. 80 c.A. voor f 12870.
H. Roijne te Zuid-Scharwoude 6 H.A. 56
A. 20 c.A. land voor f 10492.
J. de Boer Kz., alhier 2 H.A. 39 A. 70 c.A.
land voor f3600.—.
A. Kooy Kz., alhier 3 H.A. 75 A. 80 c.A.
land voor f 3831.50.
Beroepen by de Ned. Herv. Kerk te
Dokkum, üs. A. Grooneveld te Seliagerbrug.
Wieringerwaard.
Donderdag vergaderde het Departement
van 't Nut alhier. Als gewoonlijk was de
opkomst weer gering, en dat nu er besproken
zou worden, of 't ook mogelijk was in
November een degelijk spreker te kunnen
engageeren.
De Voorz., de heer Stadt, sprak by de
oponing der vergadering zyn leedwezen uit
over de weinige animo. Doch men is hier
zoo iets gewend, dus verbazing kan 't niet
meer wekken.
Toch vinden we 't jammer, dat op doze
plaats, waar by publieke uitvoeringen van
kunstgenot in den waren zin des woords,
byna nooit sprake is, niet meer steun ver
leend wordt aan hen, die ,er zich vóór
spannen, een mooien avond te bereiden.
We gelooven echter, dat de uitkomst nog
wel zal leeren, dat men hier nog wel degelijk
iets goeds wil hooron, en dat alluen sleur
lamlendig begripweer do meeste
Nutsleden stil deed thuisblijven. Moge de
poging, om een aardigen, dogelykon avond
in November te hebben, in allen deele
slagen
Te Arnhem slaagde Vrijdag voor het
examen van apothekersbediende Mej. C. W.
Stadt te AVieringcrwaard.
Beroepen by de Ned. Herv. Gem. te
AYleritigerwaard de heer J. L. van Apel
doorn, cand. te Helpman (Groningen.)
Op do vergadering van ingelanden van
de Banne Haringbuizen werd een voorstel
tot regeling der salarissen van de Secretaris
en den Penningmeester behandeld. De meer
derheid was tegen het voorstel van 't
Bestuur, zoodat de regeling blyft zooals ze
nu is.
Harenkarspel.
Geslaagd voor de acte vrije- en orde-oefenin
gen, méj. G. Plaatsman, alhier.
AV u-ringen. Ta Den Oever is opgericht
eene coöperatieve vereeniging tot verkoop
van ansjovis, alikruiken, enz. enz. Als lid
traden ongeveer 40 visschers toe. Als voor
zitter werd gekozen Ds. Reinders, vice-voor-
1 zitter Dr. Koops en tot secretaris de heer
L. Spaander.
Wleringen. Tot zetters voor 's Ryks
directe belastingen zyn herbenoemende heeren:
N. Hellingman en A. Minnes.
AV leringen. De uitslag der besteding
van het uitdiepen en schoonhouden der
slooten van polder Waard-Nieuwland is als
volgt
de sloot tusschen Kavel 4 en 5 aangenomen
door M. Wagemaker voor f 0.09 per meter
de wegsloot voor kavel 4, door M Wage
maker voor f 0.076 per M. De wegsloot
voor Kavel 19, door M. Wagemaker voor
f 0.055 per M. De wegsloot voor kavel 20,
door W. Hoofd voor f 0.055 per M. De weg
sloot voor kavel 12, door M. Wagemaker
voor f0.05 per M.
Onderzoek handelstoestanden in
Duitschland.
Na een reis van ruim veertien dagen
kwamen Donderdag 19 Oct de heerenJ.
G. HazeloopRykstuinbouwleeraar te Alk
maar, A. Nobel te St. Pancras en C. de Geus
te Noord-Schar woude, Voorzitter en Secre
taris van de Naamlooze Landbouw- en Han-
delsvereeniging „Langodijk en Omstreken"
weer van hunne onderzoekingsreis naar dé
Duitsche handelstoestanden terug.
Deze reis werden bezocht Essen, Dortmund,
Bannen, Elberfeld, Keulen, Metz, Straatsburg,
Stuttgart, Munchen, Reichenbach, Chemnitz,
Dresden, Berlyn, Hannover en Osnabrück.
AYiukel, 19 October.
Appelen f 1.50 a f8.—, peren fl.— a f2.75
per mand, slaboonen f0.40 a f .60 p. 1000,
aardappelen fO.ÖO a fo.80 per 35 K.G., uien
fl.20 per baal, noten f0.20 per 100.
Broek op Langendyk, 19 Oct. 1906.
BlpewJtóól 1ste soprt 3.— i 2de
f 1.— a f2.—, reuzenhloemkool f 4.— a f 11.
roode kool f8.— a f6.50, gele kool f 2.a
f 5.witte kool f 5.a 11.koolrapen
f l.ön a f 2. - per 100, nep f 1.35 a f 1.40,
uien fl.— a fl.20 per 50 K.G., bietenf3.—
a f4.50 per 1000.
„Nieuw Leven", station Xoord-Srliar-
woude.
17 Oct. Aangevoerd byna 18000 stuks kool,
roods, le s. f5 a 5.50, 2es. f4 a4.75,kleinere
f3 a 3.75, gelo, le s. f4.25 a 5, 2e s. f3.50
a 4, witte, le s. f9 a.9.50, 2e s. f8 a 8.25
per 100, uien fl a 1.05 por 50 K.G.
18 Oct. Aangevoeld 22000 stuks kool,
roode, le s. f5 a 5.25, 2e s. f4, kleinere f3
a 4, witte, le s. 8.25 a 8.75, 2e 8. f7 a 8,
kleinere f5.75 a 6.75 pet 100, nep f 1.15 a
1.20, uien f 1.10 a 1.25 per 50 K.G.
19 Oct. Aangevoerd 24600 stuks kool
roode, le s. f5 a 5.50, 2e s. f 4 a 4.75, kleinere
fO.Tü a 3.75, gele, le s. f4 a 4.50, 2e s.
f3.75 a 4.50, kleinere f2.75 a 3, witte, 2o s.
f5 a 6, kléinere f4 a 4.75 per 100, nep f 1.10
fl.20, uien f 1.10 a 1.25 per 50 K.G.
„Ons Belang", station Heer Iliignwanrd.
17 Oct. Aangevoerd 5500 stuks kool, roode
f3.50 a 5.25, gele f3 a 4.25 per 100, uien
f 1.10 per 50 K.G.
19 Oct. Aangevoerd 5900 stuks kool, roode
f3 a 5.50, gole f2.80 a 3.50 per 100, nop f 1.
uion f 1.10 per 50 K.G.
Wy hebben reeds melding gemaakt van het
sensatie-bericht, als zou Japan een aanval
beramen op onze bezitting ^ava. Er komt nu
in een buitenlandsch blad, de Deutsche
Orient-Korrespondenz, een correspondentie
voor, waarin vermeld staat: „dat ons oorlogs
departement in allo stilte en zonder opzien
te wekken, een buitengewone bodryvigheid
ontwikkelt.
„In overeenstemming met het ministerie
van Koloniën in Den Haag, wordt onder de
leiding van den tegen woordigen gouverneur-
generaal, luitenant-generaal Van Heutsz, het
reeds onder diens voorganger Roosoboom
voorbereide verdedigingsplan voor Ned.-Indië
on in 't bizonder dat voor het eiland Java
verwezenlykt. Meer dan ooit to voren zyn
de civiele autoriteiten, op aansporing van
het departement van Oorlog, er op uit, spion-
nage en het loslaten van militaire geheimen,
met het oog op de landsverdodiging tegen
te gaan."
Dan schrijft die correspondent verder, dat,
ondanks al deze maatregelen, in ingewyde
militaire kringen een niet te miskennen ont
moediging heerseht mot het oog op do toe
komst en den duur van de Nederlandsche
heerschappij in Oost-Indië. Men verheelt 't
zich niet, dat gezien de feiton van den laatsten
Aziatischen oorlog, en de daarby op militair
gebied opgedane ervaring, alle weerbaar-
making en allo militaire voorbereidingen
doelloos zullen blyken, in geval Nederland
by de verdediging van zyn Aziatisch bezit
op eigen kracht zou aangewezen zyn.
Het blad betoogt verder, dat noch Enge
land, noch Frankrijk of Duitschland, er aan
denken, Nederland van zyn koloniaal bezit
te berooven. En zelfs Japan zal zich onder
de tegenwoordige omstandigheden or wel
voor hoeden, om de Nederlandsch-Indische
bezittingen tegen Holland een veroverings
oorlog te beginnen.
Maar voor Holland ligt het gevaar eigens
anders en wel hierin, volgens dezen corres
pondent: Voor Holland is er eon dergelijk
gevaar als indertijd voor Spanje, toen 't
wegens den opstand op Cuba, met de Ver-
eenigde Staten van Noord-Ainerika in oorlog
geraakte. Japan zal nJ., dat voorbeeld vol
gend, na onlusten en opstanden veroorzaakt
te hebben, in het voortduren daarvan en in
een steeds te vinden voorval het voorwendsel
zoeken, om zich in do inwendige aangelegen
heden van het koloniaal bezit te mengen,
ten einde een voorgenomen annexatieervan
te rechtvaardigen.
Dat de Japanners dion kant uit willen, zou
op te maken zjjn uit het feit, dat het geheele
Nederlandsch-Indisch gebied en vooral het
eiland-Java,-overstroomd wordt door Japan-
sche agenten, wat gemakkelijk gaat, doordat
deze uiterlijk veel overeenkomst hebben met
de inlandscbe bevolking.
En waar nu de verdedigingsmiddelen van
Nederland ontoereikend zyn, om een aanval
van Japan met succes af te slaan, daar zou
do eenig mogelijke uitweg zyn, een aanslui
ting by die mogendheden, die in den Grooten
Oceaan geïnteresseerd zyn by de handhaving
van het daar bestaande status quo, dat zjjn:
de Vereenigde Staten en Duitschland.
Zou zulk een aaneensluiting succes hebben,
dan moeten de eventueele bondgenooten van
Nederland daar over een voldoende oorlogs
vloot kunnen beschikken en daarom zou het
voor de hand liggen, dat de Nederlandsche
regeering het benoodigde gebied, ten behoeve
van de stichting eener -wan de straat van
Malakka tals vaarwater van Europa naar de
Chineesche Zeei volkomen onafhankelijk*
vlootbasis den bondgenooten ter beschikking
zou stellen.
Wat Duitschland aangaat, zoo teekent het
„Korrespondenz-Blatt" by dezen brief aan, dat
het de vraag is, of de door zijn zegsman
uitgesproken meening overeen zou komen
met de^lannen der Duitsche regeering.
Het TCrstandigst is, er ons nog maar niet
moeiljjk over te maken en maar eens te zien,
wat de toekomst brengt.
Zvadag «as Uvt iiWderd jaar geleden, dat
Napoleon bij Jena de Pruisen versloeg, tsr-
wül gelijktijdig Davoust den slag by Auer-
stedt won, waardoor de tijdelijke ondergang
van het koninkrijk Pruisen werd beslist. Ln
die 100ste verjaardag is niet onopgemerkt
Hetj heeft iets eigenaardigs, die herdenking
eener nederlaag. Ofschoon de 1-ranschen
overwinnaars waren, wordt in Irankryk de
dag van Jena niet herdacht- Do te Yiei-
zehnheiligen gehouden redevoering van gene
raal Haseler verklaart ons echter eonigszins,
waarom de Duitschers Jena hebben willen
herdenken. Op Jena is een menschenleeftyü
later Sedan gevolgd, on de Duitsoher, die
Jena herdenkt, verbindt daaraan onverbre
kelijk de gedachte aan de zege van Sedan
over een anderen Napoleon.
Uit de veldslagen van Jena en Auorsteüt,
zeide generaal Haseler als vertegenwoordiger
van don Keizer, zyn de mannen opgestaan,
die later het Duitsche leger ter overwinning
voerden. Jena viel in een tijd van verslap
ping. Hun die stroden,treft goenblaain, maar
de oorzaken, die tot de nederlaag voerden,
lagen dieper. Velen in Pruisen zagen td?.n
zelfs met loodvermaak de nederlaag aan, die
zy niet als een eigen nederlaag gevoelden,
maar als die van een slechte regeering. De
ramp van Jena was echter het uitgangspunt
van een nieuw opbloeien van nationaliteits
gevoel en nationale kracht.
Dat is de verklaring der Jena-herdenking
in Duitschland.
Intusschen laat ook de Fransche „Temps
dezen gedenkdag niet onbesproken voorby-
gaan. Jena, zegt hot blad, is een los voor
allo volkeren, en in waarheid kan uit hot
gebeurde van Sedan dezelfde les woiden
getrokken. Jena was de bezegeling van don
ondergang dor oude monarchale macht, on
derstboven geloopen door nieuwopbloeiende
nationale krachten. Sedan is de tegenhanger
van Jena, want daar heeft Pruisen op zyn
beurt overwonnen door zijn nationale kracht,
terwjjl in Frankrijk door Napoleon III het
zelfde kwaad was gesticht, dat ten tijde an
Jena in Pruisen onder een Friedrich >V uhelm
III voortwoekorde.
Toch meont de „Temps", dat Pruisen de
les van Jena nog niet volledig hoeft geloeid.
Napoleon meende te Jena Pruisen te ver
nietigen, en eigenlijk wekte hy hot slechts
tot nieuw loven. Frankrijk moest dat U.tir
tot zyn schade ondervinden. Maar Pruisen,
dat zich herstelde on by Sedan definitie!
revanche nam, zon daar meer op wraak, dan
dat het aan de toekomst dacht. Duitschland
heeft tegen Frankrijk de fout begaan, wol te
Frankrijk tegen Pruisen had bedreven. Na
poleon. Pruison vernielende, gaf een ziel aan
Duitschland. Bismarck, ons twee provinciën
afnemende, heeft tusschen zijn land en het
onze een overnietigbaar zaad van wantrou
wen en haat achtergelaten.
Dat sinds dien het Europeesch evenwicht
onstandvastig bloef; dat men in het verloo-
pen jaar nog kon vaststellen, hoe ver de
illusiën der vredesvrienden van de werke
lijkheid afstaan, en hoe broos het vredesge-
bouw is, dat op do verovering werd gegrond
vest 't komt, omdat de Duitsche staats
lieden de les van Jena niet ten volle be
grepen h- bben. Er bestaan gepn duurzamer
overwinningen dan die op het recht zyn
gegrond. Het geschonden recht vindt altyd
onverwachte wraakgelegenheden. Het cy-
nisme v&n Bisnicirck, door do onthullingen
van Hohenlohe onder een fel licht geplaatst,
was niet helderziend. En daarom heeft hij
aan Europa een toekomst vau verwarring en
onveiligheid nagelaten
Schuilt er niet veel waars in hetgeen de
Temps hier opmerkt Alleen maar, al heeft
dan Bismarck de politiek van het „macht
boven recht" ingeluid, ze is sinds het gemeen
goed van zoowat alle groote mogendheden
"eworden. Hun allen treft gelijke blaam,
ïn de laatste jaren nog heeft Engeland, nu
Frankrijk's vriend, zich erger dan ooit Bis
marck aan de kleinen en zwakken vergrepen
en het recht door ruw geweld laten vertreden.
In Frankryk is een kleine strubbeling in
het Ministerie. De minister-president Sarrien
heeft om gezondhoidsredenen zijn ambt als
chef van het kabinet neergelegd. Of het
hier werkelijk alleen gezondheidsredenen
zijn, of dat de oorzaak dieper zit, zal wel
niet lang meer verborgen blijven. De voor
uitstrevende regeering mag wel homogeen
en sterk blijven voor de campagne dei-
Katholieke geestelijkheid met dep Paus aan
het hoofd, dio haai- wacht.
f
De clericale beweging in Spanje is ook j
nog lang niet tot rust. De benoeming van
den nieuwen nuntius is den vrijzinnigen lang j
niet naar den zin. Men denkt, dat de be
noeming van Mgr. del la Chiesa het werk is
van de Spaansche kardinalen Merry del Val
en Vives, en dat de nieuwbenoemde nuntius
gezonden wordt om het verzet van de gees
telijkheid en de conservatieve party tegen
de liberale maatregelen der regeering te
leiden. In de komende week wordt de in
diening verwacht van de wet op de vereeni-
gingen, die den geestelijken orden de teugels
aan zal leggen.- Niet zonder strijd zal de
Katholieke kerk de overheerschende positie,
dio zij in Spanje inneemt, prijsgeven. Het is
een strijd, waarvan de uitslag in de naaste
toekomst onzeker is. De liberale- partij is
zeer verdeeld, zoo verdeeld, dat er op eens
gezind optreden moeilijk valt te rekenen.
Ook al zullen de onderdoelen der party hot
eens zyn in beginsel over het staatsbeleid,
dan kan nog over do eerste de beste vraag
van toepassing der beginselen het ministerie
struikelen.
Zoo heeft nog pas een ministerieele crisis
gedreigd, omdat er onder de ministers ver
schil van opvatting was omtrent de wijze,
waarop de regeering de balsturige katholieke
priesters tot de orde zou brengen. Roma-
nones, de minister van justitie, had de gees
telijken, die verklaarden dat men de over
heid geen gehoorzaamheid schuldig is als
haar geboden in strijd zijn met het kerkelijk
voorschrift, voor den rechter willen brengen.
Maar de opvatting der voorzichtigen in het
ministerie heeft het gewonnen. Zoodra de
bisschop van Tuy en het kapittel van Cor-
dova maar eenig 'teeken van formeele onder
werping gaven, al had dio onderwerping in
den grond ook niets te beteekenen, zag de
regeering af van gerechteljjko vervolging.
Het is inderdaad niet gemakkelijk voor een
zwakke regeering, doortastend te zyn. Aan
alle kanten tegenwerking.
Met belangstelling wachten we af, wat er
van groeit.
Over 't algemeen genomen loopen wij Hol
landers niet gauw warm; dit mag goed zyn
in sommige gevallen, in andere is het ver-
koerd. Onze belangstelling in Indische zakon
staat om en by het vriespunt, wat jammer
is. Ik was dozer dagen in een gezelschap,
dat voor beschaafd doorgaat, en waarvan
een paar leden niets wisten van de zoo ge
lukkig geslaagde expeditie naar Bali en
waarvan ook do anderen onbekend waren met
de bizonderheden.
Met den JTransvaal-oorlog, de toestanden in
Rusland enz. waren ze volkomen vertrouwd,
van de belangrijke gebeurtenissen in Indië,
in ons schoon en machtig Insulinde, dat door
Multatuli tot keizerrijk werd verheven, met
Koning Willem III tot Keizer, nemen zy
geen notitie. Dat is verkeerdonze belangen
gaan hand aan hand met de Indische, en om-
gekoerd. Eon weinig meer belangstelling ware
dus gowenscht. Het is in de laatste jarep
beter geworden, maar nog niet wat het moet
zyn. Op 't moment wordt in de Kamer een
wetsontwerp behandeld, dat in de Kamer
zeer zeker voel belangstelling vindt.
Da Rigoering i vraagt een crediet van 5
ton, tot verhooging van de begrooting over
1906, om met die som eon begin te maken
tot aankoop der particuliere landerijen op
Java, ten westen van Tjimanock.
To kwader ure zyn deze uitgestrekte
landgoederen overgegaan in particuliere han
den; de landheeren hebben souvereine rech
ten, zoogenaamde publiek rechterlijke bevoegd
heden; ze mogen geldon heffen en politie
recht oefenen. Natuurlijk leidt dit tot mis
bruiken en daarom wil dezo Regeering
er is jaren op aangedrongen de koe bjj
de horens vatten en de landgoederen terug-
koopen.
Met dat beginsel vereenigt zich de ganscho
Kamerzelfs Troelstra, die v. Kol verving
en blyk gaf de zaak te kennen. Maar de
wijze waarop, daarover waren de heeren het
"ganschelyk oneens.
De Minister wilde een begin maken met
het landgoed Nangoeng, dat hy kan krijgen
van de Weeskamer te Batavia voor een som
van 260 mille, welke som te hoog werd ge
vonden voor dit landgoed, dat èn door zyn
ligging èn door zyn gesteldheid van den
bodem ongeschikt werd geoordeeld vooreen
proefneming. De Minister ontzegde aan de
Kamer de bevoegdheid daarover te oordeelen
en vond er eenig wantrouwen in ten opzichte
van het Indisch Bestuur. Ook de aankoop
in 't algemeen er zou voor het peulschil
letje van 45 a 50 millioen moeten gekocht
worden na verloop van tyd, te verantwoorden
op de Indische begrooting, voegt de minis
ter er geruststellend by die aankoop vond
bestrijding.
De heer Tijdeman wil uitsluitend onteigening,
de heer v- Deventer terugbrenging in 's iatids
bezit, dus onteigening en aankoop, wat maar
het voordéeiigst uitkomt.
De heer v- Kol, die Donderdag weer present
was, schaart zich aan de zyde van den heer
Tijdemanhet is waar, meent hij, dat de
Kamer de waarde der landgoederen niet
beoordeeten kan, maar dat kan de Minister
ook niet. Deze moot afgaan op adviezen \iit
Indië, welke allicht beïnvloed zyn door per
sonen, die dagelijks met de Indische regee
ring in aanraking komen. Om alle gekonkel
te voorkomen, is onteigening aangowezen.
De minister was niet erg op z'n gemak
en scheen zelfs tamelyk geprikkeld. Den
meesten steun kreeg hy van de rechterzijde
Bogaerdt, v. Vlijmen en anderen; v. Deventer
en Tijdeman maakten het Z.E. zeer la6tig.
Twee volle dagen duurde het toernooi;
het slot was een allerkomiekste apotheose
Alle ridders met amendementen uit het
zadel geworpen, behalve éénntcrugbreni/ing
in 's lands bezit", die eon plaats vond aan
's ministers hart, alsof hy een eigen kind
van hem was.
De minister scheen overwinnaar; maar
neen, het geheele ontwerp wordt verworpen
met 51 tegen 34 stemmen.
Wat zal de minister doen?
We zullen het morgen zien.
De minister laat niets van zich hooron;
Z.E. zal zich dus wol by de gevallen be
slissing neerleggen, 't Is anders hard, na
zooveel moeite en inspanning, naar huis
gestuurd te worden met de boodschap:
overmaken, m'n jongen; je doet wel je best,
maar je bent 'n beetje koppig; leer van ons
dat je meer vliegen vangt met honig, dan
met azyn.
De parlementaire usances vorderen niet
bet aftreden des ministers, ej was nóch eejj
