f
Tweede Kamer.
Plaatselijk Nieuws.
als bode met f130 salaris. Het salaris van
Boekei is f495 met vrtje woning, dat is dus
alleszins billijk geregeld.
De instructie van den bode wordt nu
vastgesteld en hem toegekend voor aanplak
ken f3 per keer en schoonhouden raadzaal
enz. f 30. De benoeming, die nu noodig is
geworden, zal in een volgende vergadering
plaats hebben.
Tot onderwijzer wordt met algemeene
stemmen benoemd de heer D. E. Beijneveld
te Haarlemmede op de voordacht stonden
de heerenW. C. Speets te Haarlem en A.
Helling te Worm ervoer.
Aan den onderwijzer J. Hop wordt op
zijn verzoek eervol ontslag verleend tegen
1 Januari 1907.
De Gymnastiekvereeniging „Olympia"
had een adres ingezonden om in de oproe
ping van den opvolger van den heer Hop
wederom te melden dat iemand met de
bevoegdheid en ambitie tot het geven van
gymnastiek de voorkeur verdient. Allen
zijn er voor, aan dit verzoek te vol
doen en in de advertentie op te nemen dat
de tegenwoordige gymnastiek-cursus f 100
geeft.
Het ontwerp-politieverordening dat bij de
heeren raadsleden heeft gecirculeerd, wordt
zonder eenige wijziging voorloopig vastge
steld.
De rondvraag niets opleverende, volgt de
sluiting.
Wieringen. Evenals elders, begint
hier ook de beweging om loonsverhooging
aan de orde te komen. Zoo hebben de
gezamenlijke timmermansknechts alhier een
schrijven gericht aan hun patroons om hun
loon, dat thans f 0.15 per uur bedraagt, te
willen verhoogen.
Wieringen. Onder de leerlingen der
lagere klassen der O. L. school te Hippolytus-
hoef heerschen de mazelen. Vele leerlingen
komen hierdoor niet ter school.
Vlieringen.
Op Dinsdag 4 December a.s. zal de heer
C. Rjkeboer een feestavond bereiden aan de
leerlingen van de onder zijne leiding staande
zangschool, in de concertzaal van den heer
Jb. Bruul. Behalve eenige twee- en driestem
mige liedjes zal nog worden opgevoerd een
kinder-tooneelstukje, getiteld„Een leugentje
om bestwil" door A. Ising. Tevens bestaat
het voornemen, de ouders der kinderen en
belangstellenden in den kinderzang dezen
avond uit te noodigen, tegenwoordig te zijn.
Wieringen.
Twee alhier thuis behoorende Noordzee
schepen hebben het verleden week, terwijl
zij in zee waren,hard te verantwoorden gehad.
Er ontstond in de Noordzee een verschrik
kelijke branding, en ieder zocht een veilige
haven op. Dit gelukte echter den visschers
Gebr. Koster en J. Everts met twee knechts
niet zoo spoedig. Na lang tobben gelukte
het den Gebr. Koster de Scheveningsche
haven behouden te bereiken. Schipper Everts
was niet zoo gelukkig, de hevige branding
voerde hem voorbij de haven en wierp het
schip op strand. Zijn knecht J. Bakker, een
kranig zwemmer, wist vanaf het schip een
lijn naar de kust te brengen, waarlangs
zich toen de schipper en de derde knecht,
de jongeling Pieter Jongkind, welke laatste
voor den eersten keer mee ter zee ging,
begaven en ook de kust bereikten, zoodat
alle drie opvarenden gered waren. Het schip,
dat nog op strand zit en vreeselijk beschadigd
is, zal, als het gelukken mag het los te
krijgen, groote reparatie moeten ondergaan,
gepaard met groote kosten. Dit is voor den
schipper een zware schadepost.
De schei markt te Hoorn wordt ge
houden Maandag 26 November.
Goed voorbeeld doet goed volgen.
Door de heeren J. J. Swets Bz. en K. A.
Kaan, rentmeesteren voor de Hoog Geboren
VrouweGravinne Bentinck,geboren Baronesse
van Heeckeren van Wassenaêr, werd dezer
dagen aan Notaris Vrijburg ter hand gesteld,
een bedrag van f32.80, zijnde de opbrengst
der wandelkaarten, gedurende het jaar 1906
uitgegeven voor de bosschen „Ananas" en
„Wildrijck", om aan den administreerenden
Armvoogd van de Algemeene Armen van
de Zijpe, voor die armen te worden afge
dragen. i
Voorwaar een aardige toelage en men
twijfelt dan ook niet of deze zal dankbaar
worden aanvaard.
Tevens eene aanmoediging voor hen, die
gaarne van de schoone natuur willen ge
nieten en het goede doel willen steunen.
Kaarten zijn verkrijgbaar a f0.10 bü de
heeren M. Schrieken in „Ananas" en H. v. d.
Sluijs in „Wildrijck".
Op de Kiezerslijsten van den Zijpe
en Hazepolder zijn dit jaar geplaatst:
o. op de lijst van verkiesbaren, 104 namen en
b. op de lijst van stemgerechtigden, 187
namen.
Dinsdag 20 November zal te St. Paucras
de interlocale telefoondienst voor het publiek
in gebruik worden gesteld.
Wegens het heerschen der mazelen te
Anna Paulowna is voorloopig tot Maandag
26 November aan de leerlingen der le klasse
van school no. I vacantie gegeven.
Moord
De 30-jarige ongehuwde rangeerder Hen
drik Drost, van de H. IJ. S. M. te Amers
foort, begaf zich Donderdagavond even na
zessen van zijn kosthuis aan den Soester-
straatweg naar den wachtpost bü de elec-
trische centrale en de machineloods op het
stationsterrein, doch is daar niet aangekomen.
Te zeven uur zond men naar zün huis om
te informeeren waarom hü niet op zü'n post
was. Vrüdagochtend vonden van hun werk
naar huis terugkeerende machinisten zünlük
met ingeslagen schedel op het voetpad, dat
van zü'n huis naar zijn post leidt. De zaak
is in onderzoek. Het is nog niet uit te maken
of moord dan wel zware mishandeling met
doodelüken afloop heeft plaats gehad. Drost
stond niet ongunstig bekend en aan een
vrouwenquaestie schünt niet gedacht te
moeten worden.
Kolhorn.
De heer C. Kaper is met algemeene stem
men herkozen tot Notabel bü de N. H. Kerk.
Kolhorn.
Op den 2en Kerstdag zal in deN. H.Kerk
een kerstboom venyzen. Een 40-tal jeugdige
Catechisanten houden zich onledig met het
instudeeren van een Kerst-cantate, die op
dien avond zal worden ten gehoore gebracht.
Kolhorn.
Een zeer eigenaardig verloop had het Lief
dadigheidsconcert dat in het begin dezer week
gegeven werd. Voor een belangstellend en
enthousiast gehoor traden bü afwisseling op
„het Zanggozelschap Kolhorn" en het Sym-
phonie-orkest „Semper Crescendo" van Oud
karspel. Had dit orchest eerst te kampen
met de een weinig te laag gestemde piano,
langzamerhand wist men dit bezwaar te
boven te komen en nu ging het „excelsior"
steeds hooger. Er werd genoten, volop
genoten van de voor 't meerendeel zeer
schoone nummers. Wat het Zanggezelschap
betreft, dit overtrof zichzelfs. Directeur
en gezelschap vormden een zoo symetrisoh
geheel, de nuanceeringen der composities
werden zoo juist aan- en weergegeven, dat
het wezen de ziel van elk der Uitgevoerde
nummers büna volmaakt tot zün recht
kwam. Op dien avond was het voor de
zangers een genot te zingen, voor de hoor
ders een genot te luisteren. Büna kreeg
men te veel van het goede, want het pro
gramma bevatte alleen voor muziek en zang
21 nummers. De heer Ds. Kooiman van
Barsingerhorn, die het litterarisch gedeelte
voor zün rekening genomen had, behoefde
maar eenmaal op te treden en bü deze ge
legenheid vergastte hü het auditorium op
een fraai gedicht van Lövelinck, getiteld:
„Het geschenk", op een paar humoristische
gedichten van Laurillard, en ten slotte op
een pennevrucht van prof. C. P. Thiele. Ook
dit werd met belangstelling gevolgd. Na
beëindiging van het programma werd zoo
daverend geapplaudisseerd dat de beide op
voerende vereenigingen nog tot een extra
nummer genoopt werden. Een schoone avond
was het en al werd het beoogde doel niet
ten volle bereikt, toch is er een begin-fonds
verkregen, dat op andere wüzen wel zoo te
verzwaren zal zün, dat het beoogde plan,
„Een lüdenden naaste een betere omgeving te
verschaffen, om zoo mogelük tot herstelling
te geraken", werkelükheid kan worden.
Uitslag der verkooping te Winkel,
ten overstaan van Notaris H. de Boer te
Hoogwoud, op 15 Nov. Boerenwoning met
erf en land, groot 19.97.30 H. A., K. de Moor
voor f 39505. Idem, groot 13.09.10 H. A.,
J. de Veer voor f 24586. Tuin, groot 0.03.10
H. A., K. Vries voor f 150. Weiland, groot
6.53.90 H. A., H. J. K. v. d. Steen voor
f 12742.64.
De bieten-campagne in de bouwpolders
van Hollands Noorden loopt op haar einde.
De uitkomsten zün bevredigend. De oogst
bedraagt van 35000 tot 40000 K.G. met een
suikergehalte van 15.9 tot 17.1 pCt. De prüs
van f8.50 per 1000 K.G. op een percentage
van 14 wordt daardoor met f 1.90 tot
f 2.10 verhoogd, daar voor elke 0.1 pCt. over-
gehalte 10 cent bepaald wordt. De gemid
delde ontvangst zal ongeveer f400 per H.A.
bedragen.
Vergadering van den Raad der gemeente
Winkel, gehouden op Donderdag 15 Nov. j.1.,
's nam. 4 uur.
Met kennisgeving afwezig de heer Sloos.
De Voorzitter heet de tegenwoordige leden
welkom en opent de vergadering, waarna
lezing en goedkeuring notulen der vorige
zitting.
Aan de orde is5-jaarlüksche herziening
der algemeene politie-verordening.
In verband hiermede wordt voorgelezen
een juist ingekomen circulaire van de Ge
zondheidscommissie, gezeteld te Hoorn, ten
geleide van een ontwerp-verordening betref
fende het toezicht op vleesch en visch.
De verkorte inhoud behelst
1. Aanstelling van een keurmeester voor
5 a 10 gemeenten.
2. Verbod in- of eer-voer binnen de gemeente
van dood vee, tenzü met vergunning van
B. en W.
3. Aangifte doen van gestorven of uit nood
geslacht vee en na de kennisgeving 24 uren
wachten alvorens te verkoopen.
4. Verbod verkoop van vleesch afkomstig
van ziek of uit nood geslacht vee, tenzü met
vergunning van B. en W. en gebleken is,
dat het vleesch geschikt is voor het gebruik
voor den mensch.
5. Voor in- of vervoervan vleesch en visch,
of verkoop daarvan, waar omtrent de deug-
delü'kheid getwüfeld wordt, is toelating van
onderzoek en keuring verplichtend.
6. Verbod tot het verrichten van werk
zaamheden, welke voor vleesch of visch na-
deelig kunnen wezen, op plaatsen waar deze
ten verkoop voorhanden zü'n.
Goedkeuring door B. en W., welke ten
opzichte van de lokalen aan slagers, vleesch-
of vischhendelaren enz.
8. Er wordt verstaan onder:
a. Vee: de eenhoevige en de herkauwende
dieren en varkens.
b. Vleeschalle deelen van het vee, hetzü
versch of gezouten enz.
c. Vischalle visch, tot zelfs oesters en
mosselen.
9. Overtreding is strafbaar met zes dagen
hechtenis of geldboete van f25.—
Ten vervolge op dit ontwerp-verordening,
worden hierna gelezen de bepalingen die
reeds in de algem. politie-verordening voor
komen ten opzichte van eet- en drinkwater.
Na kennisneming hiervan zegt de heer
Breebaart, die voorschriften nog zoo slecht
niet te vinden; het wil Spf. yoorkomen, dat
die voor deze gemeente meer passend zün
dan het ontwerp der gezondheidscommissie.
De heer Over zegtals men 24 uur moet
wachten, om uit nood geslacht vee te mo
gen verkoopen, dan kan het wel onbruikbaar
zün geworden.
De heer Slooves verklaart zich van de
zelfde meening, in den zomer is 12 uur reeds
lang genoeg.
De heer Timmerman merkt op dat
hü keuring van vleesch zeer wenschelük acht.
De heeren Over en Breebaart zün van oor
deel, dat het betrekkeRjk ontwerp van de
Gezondh.-Comm. meer doeltreffend en ge
schikt voor de stad is, waar ze een eigen
keurmeester hebben.
Voorz. deelt mede, dat het vleesch, van
dood of uit nood geslacht rundvee, waarom
trent voor comsumptie twü'fel bestaat, steeds
wordt gekeurd door een districts-veearts.
Er komen echter vele gevallen voor dat
het vleesch b.v. van schapen en varkens niet
gekeurd wordt, om de eenvoudige reden dat
van die noodslachtingen geen kennisgeving
behoeft te worden gedaan.
Dit vindt "Voorz. een toestand die niet be
stendigd mag blüven en daarom zou hü wen-
schen voor te stellen, als de leden tenminste
van een algemeen gevoelen zün het ontwerp
van de commissie niet voor deze gemeente
te kunnen volgen, in de politie-verordening
op te nemen: de verplichting tot het doen
van aangifte van dood of uit nood geslacht
vee, waarvan het vleesch voor consumptie
bestemd is.
j Dit voorstel wordt met algemeene stem
men aangenomen.
Vervolgens stellen B. en W. voor:
1. in te trekken de artt. 14, 15, 16,17,21,
35, 68, 69, 70, 71, 72 en 73, welke in de
Bouwverordening zün overgenomen
2. in te trekken de artt. 62 tot en met
66, welke betrekking hebben op het houden
van verlotingen.
3. overeenkomstig het verzoek van de
„IJsclub" op te nemen de navolgende be
paling:
Zonder vergunning van B. en W. is het
verboden
a. In de met üs bedekte wateren, dit üs
te breken of daarin gaten te hakken.
b. Op het üs haardasch, vuilnis, schillen,
steenen of andere stoffen te werpen.
Overtreding wordt gestraft met een boete
van hoogstens f 10 of 3 dagen hechtenis.
4. Toe te voegen aan art. 80 lett. c. eenige
bewoordingen, waardoor het dan zon löfden
Het is verboden paarden, runderen, scha
pen of eenig ander beest en pluimgedierte
aan de openbare wegen te laten weiden of
loopen, vast te zetten of te laten vastzetten,
teneinde daarop te kunnen grazen.
5. Toe te voegen aan art. 94 sub f, eenige
bewoordingen, waardoor het art. dan zou
luidenHet is verboden op of aan openbare
straten, wegen of voetpaden, woonwagens
neder te zetten, getimmerten, turf of brand
stoffen, strooisel, asch, aarde of mesthoopen,
hout, hooi, riet, stroomüten of andere voor
werpen te plaatsen.
Deze voorstellen van Burgemeestei en
"Wethouders vinden algemeene instemming
en wordt tot intrekking en aanvulling der
bedoelde artikelen in de algemeene politie
verordening met eenparige stemmen besloten.
Naar aanleiding van een vraag van den
heer Over, of de les van het herhalings
onder wqs te Lutjewinkel tot 's avonds 9 uur
is, deelt Voorzitter mede, dat de lessen te
Lutjewinkel worden gehouden 2-maal in de
week van 's avonds 6 tot 8J uurde geheele
cursus (96 uur) zal dus iets langer duren
dan einde Februari. Deze regeling is dooi
den Schoolopziener in overleg met Burge
meester en Wethouders toegestaan.
Voor het herhalingsonderwüs te Winkel
waren slechts 3 leerlingen, en nu werd er
aanvankelük over gedacht om het onderwüs
niet te houden, doch Schoolopziener had
daartegen bezwaarzelfs als er maar 1 leer
ling zich aanmeldt, moet er herhalings
onderwüs worden gegeven.
Hierna volgt rondvraag en deze t niets op
leverende," sluiting de? vergadering.
Heer-Hugowanrd. Door den Voorz.
van „Nieuw Leven" werd in een vergadering
van landbouwers in Sept. te Zuidscharwoude
het wenschely'ke geopperd van het stichten
eener federatie, speciaal voor het behartigen
van algemeene belangen der landbouwersin
het kooldistrict. Meermalen werd na die
vergadering bü „Nieuw Leven" er op aange
drongen het initiatief te nemen voor deze
zaak, waartoe in de laatstgehouden bestuurs
vergadering werd besloten. Teneinde aan
het plan vasteren vorm te geven, zullen nu
door „Nieuw Leven" worden uitgenoodigd al
de besturen der vereenigingen in deze om
geving, met inbegrip der afdeelingen van de
„Naamlooze" tot het bijwonen eener verga
dering op Woensdag 28 November, 's nam.
te 3 uur te houden in het lokaal van den
heer Bood te Noord-Scharwoude.
Door den Voorzitter van „Nieuw Leven" zal
de zaak bü de vergadering worden ingeleid,
terwül reeds nu verschillende zaken aan de
orde zullen worden gesteld, waarvan het
gewenscht geacht kan worden, dat er over
van gedachten gewisseld wordt door de
besturen, om ze vervolgens in de veree
nigingen (resp. afdeelingen) aan de orde te
stellen.
Van de discussie zal het afhangen, of het
voorstel zal worden gedaan tot het benoemen
eener commissie van voorbereiding, of wel
dat er een permanente commissie wordt
samengesteld, teneinde de besturen op te
roepen tot een vergadering, wanneer tüden
en omstandigheden dit noodzakelük doen zün.
Nog een paar sprekers repliceeren vóór
de algemeene beraadslagingen over de
Indische begrooting gesloten worden. Er zü'n
2 tweetallen," die mekaar plukharen, om eens
een weinig-parlementaire uitdrukking te
gebruiken, 't Zün de neer Van Kol met den
heer Van Karnebeek en de heer De Stuers
met den Minister.
De heer Van Karnebeek vroeg het woord
voor een persoonlijk feit. De heer Van Kol
had hem gequalificeerd als het vleesch ge
worden conservatisme en verkondigd, dat
hü verrukt zou zü'n over den terugkeer der
batige sloten. De heer Van Kol was naar
Spr.'s meening zelf niet zuiver op de graat;
immers deze had eens gezegd dat hü voor
Indië het kapitalistische stelsel was toege
daan. Ons dunkt dit antwoord een zwakke
verdediging; zoo zeggen de schooljongens
ook tegen mekaar: „dat ben je zelf." Ove
rigens meent Spr., dat de heer Van Kol 't
met z'n woorden niet zoo heel nauw neemt,
want 't is reëel onmogelü'k, uit Spr.'s eerste
rede op te maken dat hij voorstander der
batige sloten is. Hiermede eindigde dit
incident.
Het tweede werd afgespeeld tusschen den
Minister en den heer De Stuers, naar aan
leiding van de door den laatste gemaakte
opmerking, dat 's Ministers ambtenaren hem
den Minister onjuist inlichtten.
Ik treed, zegt de. Minister, niet in een
beoordeeling van des heeren De Stuers' op
treden als ambtenaar, maai- wensch te con-
stateeren, dat mün ambtenaren hun plicht
doen. De heer De Stuers moest zich overigens
duidelüker uitdrukken, want 't bRjkt telkens,
dat we hem misverstaan, volgens zün
zeggen.
De heer De Stuers die ten derde male het
woord verkreeg, bleef het antwoord niet
schuldig. Hü constateerde dat 's Ministers
bespreking omtrent Spr.'s optreden als
ambtenaar veel van een insinuatie had, welke
uitdrukking hem een tot-de-orde-roepen van
den Voorzitter op den hals haalde. De
Minister wenschte niet over- spr's houding
als ambtenaar te discussieeren, maar waar
voor dan de mededeeling van dat belangrijke
nieuwsGü moogt het anders welwat
daarover te zeggen valt, zou wellicht een
ander zich meer kunnen aantrekken dan
spreker
Overigens handhaaft hü zün meening; de
kaart van Indië is aan alle kanten bespat
met menschenbloed, bloed van vrouwen en
kinderen. In naam der christelükheid verheft
de heer De Stuers zün stem daartegen.
Nog voerden het woord de heeren De Waal
Malefijt die er op aandrong dat de Minister
niet zou wachten met het belasten der petro
leum tot de invoering der algemeene.inkom-
stenbelasting en zich krachtig voorstander
betoonde van exploitatie der münbedrüven
door den Staat; Pierson, die 't met den
Minister eens was, dat een progressieve
inkomstenbelasting op naamlooze vennoot
schappen zal afstuiten op onoverkomely'ke
moeilijkheden; de Minister, die er den heer
Van Kol op wees, dat hü niet al te pessimis
tisch moest zünde gewone middelen zün
in 15 jaar met 40 millioen of 95 procent ge
stegen. Als het volgend jaar de inkomsten
belasting komt, zal wel blüken, dat de petro
leum daarvan een goed deel heeft te dragen.
Het opiumgebruik kan niet in eens afgeschaft
worden en met den Islam moet voorzichtig
worden omgegaan.
De algemeene beschouwingen waren hier
mede afgedaan.
Bü deafd. Departement van Justitie voer
den voornamelük de heeren Troelstra en
Van Kol het woord, de eerste om eenige
vragen aan den Minister te stellen en inlich
tingen te vragen omtrent „pesterü" van het
Indisch bestuur, den heer Van den Brandt
aangedaan, de man die een paar jaar geleden
de Koelie-schandalen in een brochure be
schreef omtrent behandeling van den heer
Dijkstra, die door den controleur ook al las
tig gevallen wordt, omdat hü zich voor Koe
lies in de bres stelde; en overlegging van
het justitieel onderzoek daaromtrent van
den officier van justitie Rhemveh.
De heer Van Kol wijst eens weer tal van
misstanden en misbruiken aan; het ranselen
van Koelies voor de tinmünen, en de handel
in „zwarte slavinnen" voor de Straits, waar
tegen door de overheid niets gedaan wordt
de zwendel in Naaml. Vennootschappen; op
de Amsterdamsehe Beursis voor 500 millioen
aandeelen genoteerd en de heer Boogaardt
schat het kapitaal van die vennootschappen
op 1000 millioen.
Geen onaardig sommetje 1
In de Kina-ondernemingen hebben honder
den kleine ambtenaren hun spaarduitjes
verloren. In geen land ter wereld is het zoo
gemakkelük als in Indië, om concessies te
verkrügen; ook daar zwendel.
Duizend bouws werden aan bepaalde maat-
schappü'en in concessie gegeven, toen minister
Cremer, vroeger Directeur der Deli-Mü-, aan
't roer was. Millioenen werden-particulieren
in den schoot geworpen. De Kon. Petroleum-
My. kreeg een terrein zoo groot alsN. enZ.-
Holland samen; de gouverneur-generaal V.
d. "Wjjck onder wien dit plaats had, werd
latei president-commissaris dier My'.
Met schrikkelü'ke voorbeelden gaat de heer
Van Kol voort, tot hü door den Voorzitter
in de rede wordt gevallen met de opmerking,
dat hier alleen „Justitie" aan de orde is.
Ja, zegt de heer Van Kol, 't is waar, ik
spreek nog van eerlü'ke, niet eens van on-
eerlüke maatschappüen, maar in ieder geval
behoort de minister aan dien concessie-zwen
del een eind te maken.
De heer Bogaardt toont aan, dat de heer
Dükstra met de waarheid op slechten voet
staat en in tegenstelling met den heer
v. d. Brandt is hü van meening, dat de
Koelies het in Deli beter hebben, dan in hun
Kampongs. Ook de minister deelt mee, dat
de klachten des heeren Mr. Van den Brandt
herhaaldely'k zün onderzocht en ongegrond
bevonden. De maatschappüen, waarvan de
heer Vaw Kol, sprak zün allen Nederlandsche
maatschappüen. De Nederl. wetgeving zou
dus gewüzigd moeten worden. Tegen de in
sinuaties betreffende de h.h. Van der Wy'ck
en Cremer komt de Minister op; na 1899
zün volstrekt niet tninder concessies uitge
geven als vóór dien ty'i, terwijl minister
Cremer juist in die uitgifte van concessies
aanleiding vond om zün münwetin tedienen.
Hoe 't zü, of de heer Van Kol geheel of
slechts gedeeltely'k gelük heeft, vast staat
het dat zün attent-maken op de zaak niet
anders dan groot nut kan afwerpen. Nu
reeds verzekerde de minister, dat Djambi
voor particuliere concessiën gesloten blüft.
De heer De Savomin Lokman had liever
gezien, dat in Medan het residentiegerecht
gebleven was, in plaats van de thans voor
gestelde Raad van justitie; omdat de eerste
veel eenvoudiger is en sneller recht bedeelt,
't welk door den minister niet geheel kon
ontkend worden.
De heer Van Kol heeft 't vorig jaar ge
klaagd over de wy'ze, waarop de landrente
van de bevolking wordt geïnd. De minister
heeft daarop in een nota geantwoord, dat dit
dit geschiedde zooals de heer Van Kol het
wenschte: inning der gelden na het binnen
brengen van den oogst. De heer Van Kol,
die dit ontkent, zal nog een jaar geduld
hebben en hoopt, dat inmiddels de wyze van
inning beter zal zün geregeld.
Bü de verdere behandeling der begrooting
worden door den heer Van Deventer een
paar punten van belang ter sprake gebracht
le. de veel te hooge tarieven der pand
huizen in eigen .beheer zoowel als bij de
verpachte. Met een kapitaal van 637.000 gld.
wordt 270.000 gld. winst gemaakt of 42
Dat gaat niet aan.
De Minister zegt, dat er geen sprake van
kwade prakty'ken is en hü overigens moei-
lÜ'k de juistheid van de opmerkingen kan
beoordeelen, zoolang er niet een overzicht1
van den geheelen dienst is. De contracten
loopen nog eenige jaren, dus daarin kan geen
wüziging gebracht.
Het 2e punt is de kwestie der heeren-
diensten, welke door de suikerfabrikanten
van de Inlanders gevorderd worden, ter voor
koming van rietbranden.
Dat is een groote onbillükheid, waaraanSpr.
een eind wil zien gemaakt. De heer Van
Kol voegt zich bü den heer Van Deventer en
te zamen maken zü het den minister niet
gemakkelük; zü wenschen uitbreiding der
politie.
Nog eenige ze^r belangrüke punten worden
door den heek -Van Deventer, die bizonder
goed op de hoogte blykt te zün en zün volle
kracht legt op practische hervormingen in
't belang der bevolking en ter verhooging
van het welvaartspeil, ter sprake gebracht.
Hü wil verplichtend stellen het deelen in
de winst der suikermannen voor hen, die
hun gronden afstaanverder rentelooze voor
schotten aan de suikerverbouwende dessa-
bewoners en afschaffing der premiën voor
de dessahoofden, omdat die tot misbruik
leiden.
De Minister maakte hierbü de opmerking,
dat bü de voorbereiding der begrooting de heer
Van Deventer zoo zuinig was en nu veel
geld vroeg; overigens bestreed hü de wen
schen des heeren Van Deventer niet.
Zooals bekend is, werd het wetsvoorstel
van den Minister, om de particuliere lande-
rüen op Java terug te koopen, verworpen.
't Zaakje zou ongeveer 50 millioen hebben
gekost, waarvoor dan echter heel wat bezit
zou zün in de plaats gekomen.
Nu komt de heer Pierson met een amen
dement op, namens de commissie van rap
porteurs, om f25000 uit te trekken voor het
doen van opmetingen en taxatiën ten be
hoeve van het terugbrengen van particuliere
landerüen in handen van den Staat, 't Heeft
er veel van, of de h.h. er spüt van hebben
dat het k desbetreffend ontwerp verworpen
werd en nu den Minister dit douceurtje van
25 mille komen aanbieden.
De heer Van Karnebeek wil alleen de
Souyereine rechten die tot misstanden aan
leiding geven, afkoopen en stelt dien over
eenkomstig een sub-amendt voor, dat in ieder
geval veel beter wordt gevonden door den
heer Fan Bylandt, dan het „onzinnige"-amendt
't welk de minister niet noodig heeft.
Daarin had de heer Van Bylandt gelük,
want direct daarna verklaarde de Minister,
dat hj na de verwerping getelegrafeerd had
aan den G.-G., om het begonnen onderzoek,
dat in vollen gang was, voort te zetten.
Hü verklaarde dan ook niet te weten, wat
hy met de 25000 gld. doen zou en bedankte
er voor, de voorstellers aanradend het
amendement terug te nemen, wat ze
gauw deden.
Bü onderwy's betoont de heer Ter Laan
zich nogal tevreden; er wordt wat voor
gedaan en er is met voortvarendheid gehan
deld, wat betreft het afschaffen van den
administratieven omslag op de scholen
daaraan zou men in ons land een voorbeeld
kunnen nemen.
De heer Boogaardt dringt aan op meerdern
stibsidiëering. der bizondere scholen, waartoe
Z. E. zich bereid verklaart, indien dé subsidie
maar gevraagd wordt.
Heden Viydag is het een bizonder gemoe-
delyke dag in de Kamer; 't gaat er zoo
liefjes toe. dat men zou zweren met het
goedaardigste lichaam in den lande te doen
te hebben.
De heer Ter Laan zegt„Ik keur het uit
gangspunt van den Minister goed," omdat dé
minister gezegd had dat hü de onderwijs
uitgaven niet als lastposten op de begroeting
maar als productieve uitgaven wilde b(s
schouwd zien.
Verder Juicht hü toe" 's Ministers plan
om op de Europeesche scholen evengoed
Inlandsche kinderen toe te laten.
„In 's Ministers plannen zit gang" en hn
veronderstelt dat de Minister daarom zorgen
zal ook voor verbetering in de opleiding van
Inlandsche onderwijzers.
Drie goedkeuringen in één rede van een
S. D. A. P.-er tot een minister.
Maar er is meer.
De heer Bos gaf in een mooie rede zü'n
idééën ten beste over de wüze van opleiding
der Javaantjes. Dit is eigenlük in deze be
grooting het zwaarte-punt, meent hij, de
clou. Een plan dat 2J millioen zal kosten
de begrooting jaarly'ks met IJ millioen be^
zwaart, bü de 675 gouvernementsscholen
186 nieuwe voegt't is geen kleinigheid.
Voorzichtigheid ten opzichte van meerdere
uitgaven beveelt Spr. aan met het oog op
de onzekerheid der inkomsten, maar overi
gens keurt hy 's Ministers plannen goed, mits
er standvastigheid van beleid is. Dat proeven
nemen, zooals nu ook weer de minister wil
kost schatten en leidt tot niets. De heer
Van Kol heeft in een rede 29 Nov. 1905
gehouden, het aanschouwely'k onderwü's aan
geprezen. Ernstig waarschuwt Spr. tegen
het nemen van zulk een proef. Alleen de
allerbeste onderwü'skrachten kunnen zulk
onderwüs geven en in Indië zal het plat
uitgedrukt, op „kletspraat" uitloopen. In de
hoogere kringen der Javanen bestaat aan
drang tot ontwikkeling. Er is dus noodig
meer scholen 1ste klasse en ontwikkeling
van het vakonderwijs, met het organiseeren
van tentoonstellingen, het aanleggen van
proefvelden. De historie heeft op ons de
ontzaglüke zware taak gelegd te zorgen
voor de ontwikkeling van 30 millioen men-
schen van allerlei ras. De minister gaat in
de goede richting.
De heer Van Kol verklaart zich door den
heer Bos overwonnen. Hoort, hoort
Inderdaad eischt het aanschouwelük onder
wüs superieure krachten. Te gemakkelijker
legt hü zich bü zy'n nederlaag neer, daar
toch ook de heer Bos zich voorstander op
den duur van aanschouwelük onderwy's
verklaarde.
Nog voeren het woord de heeren Boogaardt,
De Waal Malefijt, Ketelaarzü allen betoon
den zich met 's ministers plannen ingeno
men, zoodat deze bj' zün repliek eengemak-
kelü'ke taak had, belovend op den ingeslagen
weg te bly'ven voortgaan, rekening houdend
met de ontvangen wenken.
Nog worden behandeld het artnwtzen en
de geneeskundige dienst, waarby' blykt dat de
weeshuizen duur leven tout comme chez
nous dat er heel wat meer pauperisme in
Indië is dan men oppervlakkig zou meenen
en de minister, naar aanleiding eener nota
des heeren Boogaardt, als overdreven be
schouwd door den heer Blooker, het oog ge
richt houdt op den gezondheidstoestand der.,
bevolking.
Met een paar opmerkingen over de spillage
bj de zoutbriketteering van den heer Van
der Bergh uit Rotterdam, eindigt deze waar-
lÜ'k schoone dag in ons parlementair bestaan.
We rusten uit tot Dinsdag.
De verloting voor onze a.s. Paascb-
tentoonstelling is Koninkly'k goedgekeurd.
Prov. Staten van \oord-IIolland.
De Comm. uit Prov. Staten heeft voorgesteld
in te willigen het verzoek om subsidie van
f100 aan de Rükslandbouwschool alhier,
tegen het advies van Ged. Staten in.
Door de Vereeniging van Oudleerlingen
der Rykslandbouwwinterschool alhier is de
tweede druk uitgegeven van haar brochure
„Uitbetalingop gehalte aan Kaasfabrieken",
door J. Best Nz. Dit practische boekje, waar
van de eerste druk geheel uitverkocht was,
is opnieuw verkry'gbaar gesteld a 10 cent,
fr. p. p. 12 cent, in den Boekhandel Trapman
en Co. te Schagen.
Uitslag Koegras-veiling, gehouden ten
overstaan van de Notarissen C. L. van den
Bergh te Schagen en C. Stammes te Den Helder,
op 8 Nov. jj. bü Inzet en 15 Nov. j.1. bü
toeslag
Definitief in koop toegewezen als volgt
Perceelen 1 tot en met 8 aan den heer
Jacob Kuiper, landman Koegras Helder voor
f24267.12.
Perceelen 10, 11, 12 en 13 aan de heeren
A. H. Vogelzang te 't Zand, Aris de
Heer. Koegras, Callantsoog en G. Maters te
Den Helder, tezamen voor f6780.
Perceelen 14, 15 en 16 aan de heeren kl.
Slikker te Den Helder en Ja* Smit, Koegras
Helder, voor f4441.
Perceelen 17, 18 en 19 aan den heer Gerrit
Jannes te Anna Paulowna, voor f6546.
De Rederükerskamer West-Frisia te
Hoorn zal op den Tweeden Kerstdag in qet
Noord-Holl. Koffiehuis alhier eene uitvoering
geven.
Marktbericht.
De vetmarkt was Donderdag byzonae
geanimeerd, zóó geanimeerd dat zü °P
gemoed van enkele koopers een zeer prik
kelende werking uitoefende.
Een paar Amsterdamsehe concurrent
die elkander het bezit van een koe betw
ten, gingen zelfs tothandtastelükhedenov
wat voor een oogenblik een algemeene F
schudding veroorzaakte. Zooals wy
werden er in het begin beste piyzen beste g
later zakte Ha martt avatiwaI iets
later zakte de markt evenwel iets
vette schapen en dito overhouders wasi
handel matig vlug. Ook hier daalden ue
zen iets bü het verloop van de markt- heer
noteerden 37 gld. op naam van <a®nin<jer
C. S. te Barsingerhorn. Varkens met n>
aanvoer, verbeterden 1 cent. Een bt!
groote aanvoer van biggen, meer dawte die11
jaar op een marktdag kwamen, maas^
handel traag. Met de geldekoeien, bftn.
enz. ging het niet best. Verschuw"
delaars „stropten", dat wil zeggenzy
ten slotte noode den inkoopsprijs t™ n «n
gen. De opruiming van oude v oU(jeri.
slachtkonünen blüft nog steeds aa
De prüzen, vooral van de laatste, zy ^ter
Eieren klommen tot 8 cent, ter
nog op f 1.50 bleef, 't Is dan ook nes
boterin de Cèr<*
- Uitslag der verkooping yan den
alhier, op 15 Nov., ten °v?rat^mpewren;
notaris P. A. de Gelder te ldj groot
Boerenplaats met schuren en w
