Donderdag 7 Febr. '07.
5Ie Jaargang. No. 4228.
TWEEDE BLAD.
Uit en voor de pers.
Binnenlandsch Nieuws.
Nlr. Z. v. d. Bergh,
Mr. F. E. Tideman «>n dr. A. Kuyper.
In antwoord op het artikel van mr. Tide-
man aan het adres van dr. Kuyper, bevat
thans „De Standaard" het volgende inge
zonden stuk
Den Haag, 1 Februari 1907.
Geachte Redactie 1
Mr. P. Tideman stelt my de vraag, of ik
het oordeel, over hem geveld in „De Vrije
Westfries", loof, dan wel laak.
Wat hield dit oordeel in?
Verwezen werd naar een niet weersproken
meeting-verslag, inhoudende dat de candidaat
der vrij-liberalen sympathie had betuigd voor
Artikel 1 van het „Christelijk-Historisch Pro
gram," met name voor de woorden „dat in
het Evangelie van Jezus Christus beginselen
liggen opgesloten, die behooren geëerbiedigd
te worden op elk levensgebied".
Ondersteld werd nu door „De Vryo West-
zich aldus uitla
houding was: 52 van links tegen 48 van
rechts. Sinds dien is prof. v. d. Vlugt afge
treden en door Ds. De Visser vervangen en
is de verhouding geworden 51 links tegen
49 rechts. Spr. legt op deze verhouding van
nu zoo den nadruk, omdat daaruit blykt,
dat zyn waarschuwing van weleer, om zich
bij h«..t uitbrengen van zyn stem goed af te
vragen, wat de gevolgen daarvan konden
zijn, gegrond is gebleken. Want had het
district Helder niet aan den candidaat van
links de overwinning bezorgd, de verhouding
in de Kamer ware nu 51 rechts en 49 links
en een vrijzinnig, een liberaal ministerie
ware niet mogelijk geweest; de kerkelyken
zouden nog regeeron. Dit zeer gunstige en
gewichtige resultaat herinnere men zich
vooral, als in de toekomst de tyd van ver
kiezing weer daar is.
Voornamelijk heb ik, zoo zegt Spr., my tot
taak gesteld, te vertellen wat er in die
anderhalf jaar in de Kamer is gedaan, en
dan kom ik meteen tot een der vragen van
den voorzitter: wat denkt ge van de werk
wijze van de Tweede Kamer? Spr. noemt
die werkwijze slecht, zóó slecht, dat zij
teleurstelling moet brengen aan het Neder-
landsche volk, maar evenzeer aan de afge
vaardigden. Spr. gaat nu de werkwijze der j
Tweede Kamer na, critiseert scherp het j
voorloopig verslag en anderen romp-slomp,
maar het grootste euvel is wel, dat er in de
2e Kamer veel te veel wordt gesproken, dat
brengt een ontzettend verlies van tyd, wat
veel ongedaan laat.
Maar, zoo zegt Spr.,de schuld daarvan
is niet alleen by de afgevaardigden, ook
de kiezers hebben schuld, zy toch willen
zoo gaarne, dat hun afgevaardigde over een
onderwerp, dat hen belang inboezemt, rede
neert. Het district Helder is te dien op-
fries", dat mr. Tideman,
tende, bedacht was op het winnen van de j zichte zeer verwend en daartegen wil Spr
Christelyk-historischen in Ede voor zijn can- 1 TT"""f v,
didatuur. Of dit juist is, weetik niet. Als mr.
Tideman zelf wil verklaren, dat hy hieraan
niet gedacht heeft, zal ik hem gelooven.
Den schijn had het er anders wel van.
Maar „De Vrye Westfries" onderstelde
meer.
Ze onderstelde ook, dat mr. Tideman
„karakterloos zyn eigen beginselen weg
moffelde,om succes by de stembus te behalen",
en nu werd als „eerlijk man" mr. Van
Houten tegenover mr. Tideman gesteld. Van
Houten, als atheïst, had den moed van zyn
overtuiging, mr. Tideman miste dien.
Dit laak ik.
Het verwijt van karakterloosheid had niet
„persoonlijk" moeten gericht zyn aan het
adres van mr. Tideman, maar aan de vry-
liberale „party" als zoodanig.
Indien mr. Tideman in zyn woonplaats
steeds op elk, dus ook op staatkundig ge
bied, geijverd heeft voor de eerbiediging van
de beginselen van het Evangelie van Jezus
als den Christus, dan is hij te Barneveld
geheel in zyn rol gebleven door als candidaat
desgelijks te doen. Dan ligt er geen zweem
van karakterloosheid in, dat hy èn als inge
zetene van Haarlem, èn als candidaat in Ede
zichzelf gely'k bleef. Dan zou het veeleer
„wegmoffelen van eigen beginsel" zyn geweest,
zoo hy zijn instemming met de beginselen
van het Evangelie van Jezus als den Christus
verzwegen had.
En al evenmin kan er sprake van zyn,
dat hy verborg tot wat party hy behoorde,
want duidelijk heeft hij verklaard aanhan
ger van de vry-liberale party te zijn.
Het verwijt van karakterloosheid treft niet
mr. Tideman, maar de party.
De partij mist een scherp-belynd karakter.
Ze zwemt en deint en wiegelt tusschen twee
tegenover elkander liggende oeverljjnen.
De eene maal duikt links uit haar een
man als mr. Van Houten op, die er voor
uitkomt, dat hy van Jezus als den Christus
en van zyn Evangelie, als atheïst, geen
woord rept; en een ander maal ziet ge met
breeden slag, dicht by rechts, een man als
mr. Tideman zijn armen tegen den stroom
uitslaan, om voor de eerbiediging van de
beginselen van dat Evangelie te pleiten.
In haar banier ontrolt ze de leus: „Nooit
zy godsdienst in de politiek gemengd!" en
toch ijvert ze voor een candidaat, niet als
geleend, maar als haar expresselyk toebe-
hoorend, die den moed heeft voor Jezus als
den Christus, en voor .de beginselen van zyn
Evangelie eerbiediging van zyn geestver
wanten af te eischen.
Een party, die aldus zich aandient en op
treedt, mist die scherpe lynen, die alleen in
staat zyn „karakter" in te sny'den.
Ik resumeer.
Heeft mr. Tideman zich in Ede voorgedaan,
gely'k hij zich steeds aandient (en tot bewys
van het tegendeel wordt geleverd, moet aan
genomen, dat hij ook in Ede zyn eigen over
tuiging uitsprak), dan laak ik de beschuldiging
van karakterloosheid, tegen hem persoonlijk
ingebracht.
Maar evenzoo loof ik het, dat „De Vrye
Westfries" op het karakterlooze in de ver
houdingen wees.
Haar scherp verwijt was niet onjuist, maar
verkeerd geadresseerd.
Ontvang myn dank voor de opneming van
deze regelen KUYPER.
Afgevaardigde ter Tweede Kamer van het
district Helder, hield j.1. Zaterdagavond te
Schagerbrug, in het lokaal van den heer
Tuinman, een politieke lezing.
Er waren zeer vele belangstellenden J contract een einde maakt,
waarschuwen; want werkelijk, wil de Ka
mer werken, het getal praters moet dan
kleiner worden. Werkelijk, dat praten
over onderwerpen, die reeds in de afdeelin-
gen zyn behandeld, is niet zulk een groote
kunst; maar het wordt plicht, dat niet te
doen. De Vrijzinnig-Democraten wijzen
dan ook speciaal één spreker aan om een
onderwerp te behandelen.
Dit veel-praten kwam het ergst uit by
de behandeling van het arbeidscontract:
een massa amendementen, met als gevolg
een groote verwarring. By de Kamer zelf
bestaat dan ook de wensch daarin verandering,
zoo mogelijk verbetering te brengen; men
wil voor de verzekeringswetten een groote
commissie, die deze zal behandelen. Men
denkt dan allerlei wenschen en opmerkin
gen in openbare zitting te voorkomen. Wie
wat heeft, wende zich tot deze commissie,
't Is dus zaak, zoo concludeert Spr., dat de
Tweede Kamer een andere werkwyze kryge.
Naast de werkzaamheid van den afge
vaardigde in de Kamer, is er ook eene
buiten de Kamer en deze laatste is vooral
niet de minst-belanglyke en de minst-
werkgevende. Spr. doelt op hetgeen men
voor verschillende belangen van zyn district
doet. Spr. wijst op het beharden der
wegen op Tessel, waarvoor op de dit jaar
aangenomen begrooting een subsidie is
geplaatst. Dan Vlieland, dat een betere
verbinding per boot zal krijgen. Dat was
voor Vlieland een levenskwestie.
Dan nog een betere verbinding met de
boot van Texel naar Den Helder, die met
den nieuwen zomerdienst aanstaande is en de
tram Van Ewycksluis naar Schagen. Alle
maal dingen, die een afgevaardigde buiten
de Kamer veel werk geven.
Hoe is het nu in die anderhalf jaar in de
Kamer gegaan? Spr. wyst er allereerst op,
dat dit ministerie gevormd is uit verschil
lende groepen der vrijzinnigen en dat het
dus onmogelijk is, dat het is een ministerie
van sterke party richting. Maar door den uit
slag der verkiezingen dit zal, ieder gevoelen,—
kon dat niet anders. De elf vrijzinnig-demo
craten, die in de Kamer zyn, konden toch
niet eischen dat een ministerie uit enkel
vrijzinnig-democraten werd gevormd.
De positie die de vrijzinnig-democraten
tegenover dit ministerie innemen, is zóó, dat
zij het zullen steunen zoolang dat kan.
Maar in de anderhalfjaar is het reeds twee
maal voorgekomen, dat de vrijzinnig-demo
craten tegen een minister hebben gestemd.
Wat is nu het eerste gevolg van het op
treden van dit ministerie? vraagt Spr. Het
eerste gevolg is geweest, dat er een eind
kwam aan den gödsdienstsiryd in ons land.
Sinds dit ministerie het land bestuurt, hoort
men daar niets meer van; wordt er niet
meer gevraagd by benoemingen als anders
zins van wat geloof is u? Het heeft een groote
verademing by ons volk gebracht, dat dit
is afgeloopen. Dit is een van de groote ge
volgen van het optreden van dit ministerie.
Verder was het eerst aan de orde gekomen
in de Kamer, het arbeidscontract, een over
blijfsel van het vorig ministerie, dat het even
eens had overgenomen, dus een werk toch
van liberalen huize. Na veel getob heeft de
Tweede Kamer deze wet aangenomen. Maar
het eigenaardige, is dat de Eerste Kamer aan
het ontwerp, dat in de Tweede door de hulp
van alle partyen is aangenomen, geen stuk
heel laat en dat er kans op bestaat, dat zy
het verwerpt. Doet de Eerste Kamer dat,
dan is er werk, dat jaren heeft geëischt, ver
loren.
En toch is een dergelijk contract zoo noodig.
Van alles en nog wat was er in ons recht
geregeld, maar over de verhouding van
patroon en arbeider vond men daar niets in.
Met verschillende voorbeelden wordt duidelijk
I gemaakt, aan welke misstanden dit arbeids-
opgekomen. Door deze stagnatie met het arbeids-con-
Te ongeveer half acht opende de Voorzitter, j tract treedt, oordeelt spr., de verhouding van
■t i- xxi 10/\ TZoY-v-iT7r\f\ onliorr» ncor WAron Flö
de heer M. Bossen, de bijeenkomst met een
zeer uitvoerig openingswoord, waarin hy de
volgende vier vragen tot den afgevaardigde
richtte
le. Wat dunkt u van den Bond voor
Staatspensionneering en van het streven
daarvan geen mensch meer oud en arm
2e. Wat dunkt u van de samensmelting
van vermogens- en bedrijfsbelasting tot één
inkomstenbelasting; en hoe oordeelt u over i
de goederen in de doode hand
3e. Hoe oordeelt u over de tegenwoordige
werkwijze van de Tweede Kamer?
4e. Hoe is uw meening over de droog
making der Zuiderzee?
De heer Van den Bergh, alsnu het woord
j le en 2e Kamer zoo scherp naar voren. De
le Kamer bestaat uit een heel ander soort
menschen dan de 2e. De 2e Kamer wordt ge
kozen door het volk en steeds breeder en
breeder lagen van het volk worden tot het
kiezen toegelaten; de 2e Kamer wordt als
het ware steeds jonger en jonger. De le
Kamer evenwel wordt dat niet en 't gevolg
is dat men daar krijgt een conservatief clubje.
Daar vindt men geen sociaal-democraat, geen
vryzinnig-democraat, alleen de andere, meer
behoudende partijen. Daaruit spreekt duide
lijk, dat een paar zoo verschillende lichamen
onmogelijk samen kunnen werken op een
l vruchtbare wjjze. En als nu de le Kamer
I het arbeidscontract verwierp, zou dat het
verkrijgende zegt, dat het hém genoegen doet, Nederlandsche volk eerst duidelijk kunnen
veixiygoiju e i.vr>Al«n «n aanleidine kunnen geven tot ver
dat zoovelen zyn verschenen om de kennis
making met hem eens te vernieuwen. Spr.
herinnert aan zyn indertijd gegeven belofte
om zoo nu en dan eens voeling te houden
met zyn kiezers en zoo heeft hy dan ook
in de anderhalf jaar, dat hy lid der Tweede
Kamer is, zoo ongeveer alle plaatsen van
zyn district bezocht. Spr. heeft dat gaarne
gedaan, omdat hij het noodig oordeelt, dat
de kiezers eens weten, wat er in het parle
ment omgaat, maar ook wederkeerig, dat de
afgevaardigde eens hoort, wat er omgaat by
de kiezers.
Alsnu brengt Spr. onder de aandacht
hoe bij het begin der zitting de Kamerver!
voelen en aanleiding kunnen geven tot ver
andering.
Naast het arbeidscontract zal de aan
dacht van deze Kamer worden gevraagd
voor de ziekte-verzekering en arbeiderspen
sioen. De ongevallenwet is er, en die was
heel noodig, maar die is te beperkt. De
landbouw is daarbij buitengesloten, en het
is noodig dat die wet zich uitbreidt over
alle soorten van arbeiders.
In aantocht is dan een ziekte-verzekering
en dit ontwerp verplicht eiken vasten werk
man, zich op zyn 16de jaar te verzekeren
en verschaft hem dan geneeskundige hulp
en ziekengeld, Er zyn op het oogenblik
nog maar 500.000 personen in Nederland in
fondsen en 200.000 genieten een ziekengeld.
Er is één ding in dit ontwerp, dat Spr.
sterk aantrekt en dat is, dat elke arbeider
voor zyn geheele leven dezelfde premie
betaalt. Of hy een groot gezin heeft, of
een klein, of hy jong is of oud, een elk
moet evenveel per jaar betalen.
Dan het werklieden-pensioendaar is
in Nederland al jaren lang om gevraagd en
elk weldenkend mensch zal het veroordeelen
dat, als men als werkman zijn geheele
leven zyn best heeft gedaan, men dan
op z'n ouden dag aan armenzorg vervalt. En
ons ministerie is dan ook zoodra, het optrad,
hard aan het werk gegaan voor eên ouder-
doms- en invaliditeitspensioen. Kuyper had
zulk een onvolledig ontwerp achtergelaten,
dat het noodig was, een nieuw te maken.
Maar wat is nu het geval Hetzelfde wat
zich in ons land by de ongevallenwet voor
doet, n.1. dat er doof vele arbeiders misbruik
van wordt gemaakt, datzelfde vindt men in
Duitsehland by het invaliditeits-pensioen ook,
en nog in veel erger mate. Dit heeft ons
ministerie er toe gebracht te zeggenwelnu, j verkrijgen
het ouderdomspensioen zullen we zoo spoedig
mogelyk klaar maken, dat op de invaliditeits
moet wachten, totdat het ons duidelijk zal
zyn geworden, op welke wyze die misbruiken
zooveel mogelijk kunnen worden tegengegaan.
Dat is, zegt Spr., flink en praetiseh gerede
neerd, maar het doet de oppositie weer de
gelegenheid aan de hand, om scherpe critiek
te oefenen.
Zoo komt Spr. ook aan de vraag door den
voorzitter, over den Bond voor Staatspension
neering. Waar is 't, waar men spreekt van het
schoone beginselgeen mensch oud en arm.
Dat is heel mooi. Maar Spr. kan met deze
beweging niet meegaan, omdat hy meent, dat
men zóóveel vraagt dat men de zekerheid
heeft op deze manier niets te krijgen.
Een ouderdomspensioen van eenige uitge
breidheid eischt reeds 20 a 25 millioen per
jaar, en nu zou men dat willen uitstrekken
over alle Nederlanders en alleen te dragen
door de staatskas; dat zou dus gaan loopen
in de millioenen en millioenen. En nu kan
Spr. zich niet voorstellen, dat in een staat
als Nederland een dergelyke belasting zou
zjjn op te brengen, zonder dat de Nederland
sche werkman, dat is een zeer groot deel van
ons volk, de breede schare, daar niet aan
hielp betalen.
't is, zegt Spr., als met de invoerrechten
van de rechterzijde; die verhooging zou ook
door ons volk betaald geworden zyn, in don
vorm van duurder levensbehoeften; zoo ook
met een dergelijke belasting voor het ouder
domspensioen, die niet is op te brengen zonder
dat de groote schare daarvan een groot deel
betaalt.
Men moet daarom de lasten voor een ar
beiderspensioen verdeelen. De werkgever,
de werkman en de staat. En is het loon van
den werkman zóó, dat hy een premie voor
eigen pensioen niet kan botaieu, welnu, de
loonen moeten zoo worden gemaakt dat dit
kan.
Werkelijk, bij de beoordeeling van derge
lijke vraagstukken moet men niet in de
lucht redeneeren, maar vragengerekend de
omstandigheden, waarin wy Nederlanders
verkeeren, wat is er dan te bereiken
De belastingwetten behandelt Spr. daarna.
Er is geld noodig, alieerst voor de onder
wijswetten van Dr. Kuyper voor de bijzondere
scholen 2J a 3 millioen; voor de ziektever
zekering, ouderdomspensioen enz. Het vorige
ministerie wilde verhooging van invoerrech
ten, dit ministerie wil een ineensmelten
van de bedrijfsbelasting en de vermogensbe
lasting tot een inkomstenbelasting. Spr.
doet zich bij de behandeling dezer wetten
kennen als een voorstander van een werke
lijke inkomstenbelasting, waarbij ^an den
belastingschuldige alleen geëischt wordt op
te geven het werkelijk inkomen dat hy heeft.
En dat inkomen alleen belasten, niet volgens
de waarde der eigendommen, waarvan soms
niet eens een inkomen, of maar zeer weinig
wordt genoten. Spr. wil deze belasting
ook progressief; hoe grooter de inkomens,
hoe zwaarder ze ook te belasten.
lichtte hem in, dat de landarbeider hier niet
was vergeten.
Hierna sloot de heor Bossen met een toe
passelijk woord deze vergadering.
Vergadering van den Raad der gemeente
Oude Niedorp, gehouden op Maandag
4 Februari 1906, voormiddags 10$ uur.
Voorz. de heer A. Wonder Pz., Burge
meester—Secretaris.
Afwezig de heer Kriller.
Opening, waarna lezing der notulen volgt,
die onveranderd worden vastgesteld.
Volgt mededeeling, dat de in de vorige
vergadering benoemde leden van het
bestuur der Protestantsche Annvoogdy,
alsmede de wederom benoemde leden der
commissiën tot wering van schoolverzuim,
allen de benoemingen hebben aangenomen.
Ingekomena. van Ged. Staten eene
missive gericht aan B. en W., waarin het
volgende wordt gezegd„Dijkgraaf en Heem
raden van het Ambacht van West Friesland,
genaamd Geestmer-Ambacht, hebben onze
tusschen komst ingeroepen in zake het
van eb-deuren in het Niedorper-
Verlaat.
/.ij
college tegen het hebben van eb-deuren in
die sluis bezwaren bestaan.
Teneinde te trachten tot een vergelijk te
komen, zouden wy gaarne eene bespreking
met eene commissie uit uw midden wen
schen te houden.
Wy noodigen u daarom uit, zulk eene
commissie aan te wijzen en zullen deze
alsdan tot voorschreven doel afwachten op
Woensdag 6 Februari a.s., aan 't gebouw
van het Provinciaal Bestuur alhier."
Volgens art. 54 der Gemeentewet moet
worden benoemd eene commissie voor de
landerijen der gemeente. Jaarlyks moeten
de daarin zitting hebbende leden aftreden.
Zij zyn echter herkiesbaar.
Leden zijn op 't moment de heeren
Strijbis, Van der Oord en Over.
Er moet öf de Burgemeester öf een der
Wethouders zitting hebben in de commissie,
waarvan hy dan tevens voorzitter is. By
stemming kregen de heeren :J Strybis,
Van der Oord en Over ieder 4 stemmen,
en de heerenLighart, Wonder en llille
elk een stem. De tegenwoordige leden
werden dus herbenoemd en namen de be
noeming allen aan.
De rondvraag leverde geen bijzonders op,
waarna de Raad zich in comité begeeft,
ten einde zijne volle aandacht te wyden
aan de rubriek „Hoofdelijke Omslag".
De kolfclub „Ons Genoegen" te Het
Zand hield dezer dagen kaar eersten onderl in-
gen feestwedstr. by mej.de wed. DeWit alda ir.
'tWas een en al De Wit, wat metdepryzon
De 1
ging strijken. De le prys was voor A. J. de
Wit, den 2en verkreeg G. de Wit Cz., den Ben
behaalde J. de Wit Az., terwijl C. deWitCz.
uw met den serieprys ging strijken.
De rederijkerskamer „Eendracht maakt
macht" te 't Zand, gaf 1.1. Zondag een open
bare uitvoering in 't lokaal van den heer P.
Ruis aldaar.
Opgevoerd werd „Henri Burton, de vader
moorder", tooneelspel in vier bedrijven en
één voorspel. Tot nastukje: „De vier ver
stokte vrijgezellen", komische scène voor
vier heeren.
In aanmerking genomen den nog jeugdigen
Voorz. haalt nog even aan, dat, 'gelijk de J^^van deze kamer, kan er gezegd wor-
O/Iolofl O" 1 1 1
Ten opzichte van den landbouwer, wil
Spr. ook geen uitzondering. Nu betaalt de
landbouwer wel in de vermogensbelasting,
niet in de bedrijfsbelasting. Spr. wil de
landbouwersin de nieuwe inkomstenbelasting
eveneens laten betalen, maar naar draag
kracht, net als elk burger onzer maatschappij.
Men roept nu wel van den kant der
oppositie, dat dit ministerie den landbouw wil
laten betalen, waar het vorig ministerie dit
toch niet wilde. Maar Spr. waarschuwt dat
die verhooging der invoerrechten den land
bouw veel zwaarder trof dan deze inkomsten
belasting dat wil. Alles wat van den gan- j
schen landbouw wordt geëischt, is hoogstens
1 millioen, en alleen van die menschen die
wat hébben om te betalen; terwy'1 het andere
ministerie vroeg aan allen, ook aan hen,
die niet hadden.
Ook nog andere kleine wetten zullen
worden voorgesteld, o.a. de verhooging der
successierechten. Spr. komt nu ook tot de
goederen in de doode hand. Het is Spr.
meegevallen, hoe betrekkelijk laag het cyfer
daarvan is en als men dan nog bedenkt, dat
zeer veel van dat kapitaal voor Armenzorg
wordt gebruikt, komt Spr. tot de conclusie,
dat het zwaar beiasten daarvan niet zoo
aanbevolen kan worden.
Het ministerie had eveneens nog het plan
een debietrecht op de tabakswinkels te
heffen, zoodat de sigaren en de tabak duur
der zouden worden. Maar Spr. is daar niet
voor, ook vele anderen verzetten zich daar
tegen, zoodat dit wetsontwerp wel nooit
wet zal worden.
Wy komen nu tot oorlog en marine, waarbij
spr. uitvoerig meedeelt wat er in de Kamer
behandeld en gebeurd is by de begrootingen
van oorlog en marine. En waar deze beide
punten van voldoende bekendheid by onze
lezers kunnen worden geacht, volgt als het
volgende punt uit de lezing: de droogmaking
der Zuiderzee.
Spr. doet zich kennen als een voorstander
van het groote ontwerpde afsluiting van de
Zuiderzee door een dijk van Wieringen naar
Piaam. Spr. becijfert de verschillende kosten
berekeningen en komt tot de conclusie, dat
het droogleggen 190 millioen zou kosten en
dat de H.A. op f1000 zou komen te staan.
Spr. zou dit gaarne willen, mede omdat er een
werkelijke landhonger is, en dat dan eens aan
den landnood een einde zou worden gemaakt.
Komt evenwel een zeer knap man als minister
Kraus met een plan van gedeeltelijke droog
legging, by'v. van de Wieringermeer, dan
zal spr. ook daaraan gaarne zijn stem geven.
En hiermede, zoo eindigde spr. zyn rede,
heb ik u een overzicht gegeven van hetgeen
er in de Tweede Kamer is geschied, en heb
ik my uit den aard der zaak tot de hoofd
punten moeten bepalen, mocht er evenwel
nog het oen en ander te vragen overblijven,
tot alle inlichtingen ben ik gaarne bereid.
Ik heb gezegd. (Daverend applaus).
De heer Zuidscherwoude vroeg spr. of in het
arbeids-contract de landarbeider ook vergeten
was, evenals in de ongevallenwet. De spreker
raadsleden zich nog wel zullen herinneren,
Geestmer-Ambacht indertijd een paar stel
len nieuwe deuren in de sluis aan't Verlaat
wenschte, met het doel de waakzaamheid
der sluis te veranderen, doch dat de Raad
op dat verzoek den 15den Febr. 1904 afwij
zend beschikte om verschillende redenen,
waarbij onder meer ook scheepvaart-belan
gen nogal gewicht in de schaal legden.
In Juli 1904 werd op initiatief van Geest
mer-Ambacht eene vergadering gehouden
by den heer Myts te Verlaat, waarop aan
wezig waren de Heemraden van Geestmer-
Ambacht en Raaxmaatsboezem en de
Burg. en Weth. van Oude- en van
Nieuwe Niedorp, en waar de sluiskwestie
andermaal werd ter sprake gebracht, doch
ook toen handhaafden de beide genoemde
gemeentebesturen hun reeds ingenomen
standpunt te dezen opzichte. Voorz. vervolgt
zijne mededeelingen door te verklaren, dat
B. en W. voorstellenaan de uitnoodiging
van Ged. Staten te voldoen en op aangege
ven tyd en plaats vertegenwoordigd te zijn;
wyders stelt 't Dagel. Bestuur voor, om het
in deze eens ingenomen standpunt, van Febr.
1904 dateerende, te blijven innemen, doch,
eventueeie billijke voorstellen, van de zijde
j van Geestmer-Ambacht mogelijk te ver
wachten, in welwillende overweging te
nemen. De Raad kan zich met algemeene
stemmen met de idééën van B. en W. ver
eenigen.
b. Van eenige Zydewinders is, dateerende
i 3 Februari j.1., ingekomen een adres, waarin
j het bestuur der Kiesvereeniging „Eendracht
1 maakt Macht", tellende 73 leden, met ver
schuldigde gevoelens te kennen geeftdat
een aantal kiezers op een nogal beduidenden
afstand wonen van 't stembureau in deze
gemeente, wat oorzaak is, dat om een
tweede stembureau, te Zijdewind te stichten,
wordt verzocht. Een geschikt lokaal js te
verkrijgen. Wèl kan men in vele gevallen
met een weiwillenden buur of vriend mee
rijden, maar dan moet men zich toch ook
nog al eens schikken, 't Verzoek betreft
dan ook, een stembureau voor verkiezingen
voor den gemeenteraad, zoowel als voor
Proviciale Staten en voor Tweede Kamer.
Voorz. zegt, dat stuk eerst gisterenavond
in handen te hebben gekregen, zoodat hy
met de Wethouders er niet over heeft
gesproken. We weten, vervolgt spreker,
dat in 1903 een dergelijk verzoek is inge
komen, dat destijds van de hand werd ge
wezen.
Met 't oog op 't late inkomen zou Voorz.
het verzoek in een volgende vergadering
willen behandelen. Algemeen goedgevonden.
c. Een verzoek van 't bestuur van het
Protestantsche Armenfonds, om hunne
vergaderingen in het Raadhuis te mogen
houden, op nader te bepalen conditiën.
Voorzitter stelt 't verzoek aan de orde,
waarna de heer Hille vraagt: hoeveel maal
en per jaar wordt vergaderd?
Voorz. zegt, dat er eens per maand zal
worden vergaderd, 't Wordt dus hoogstens
12 keer, want in den zomer zal door drukke
bezigheden wel eens een keertje worden
overgeslagen.
De heer Hille constateert, dat de zaal er
heel goed voor geschikt is en vindt het
is
door ons verkregen mede-
billjjk, dat zy tegen eenige vergoeding aan I schapen door de Oosterstraat geleid De
V» rvr-» TTT/-\»/-l +- nfrtAni-n H 11 V* V
hen wordt afgestaan.
Eerstens besluit men nu met algemeene
stemmen de raadzaal voor 't Protestantsche
Afmvoogdyfonds beschikbaar te stellen
het houden van vergaderingen.
den dat er heel goed spel gegeven is, en de
toehoorders gaven dan ook door herhaaldelijk
te applaudisseeren hun instemming met het
geschonkene te kennen.
Met genoegen hebben wij geconstateerd, dat
„Eendracht maakt macht" zich flink ont
wikkelt.
Het traditioneele bal ontbrak na afloop der
uitvoering natuurlijk ook hier niet.
Knappe soldaten!
In de kazerne te Middelburg moeten dief
stallen van kleeding, beddegoed en schoenen
aan het licht zyn gekomen, door drie tam
boers en een soldaat reeds geruimen tyd ge
pleegd. Ze zyn Donderdag aan het licht ge
komen, toen de vier manschappen, onder den
invloed van sterken drank, ruzie maakten,
handgemeen werden en elkaar de diefstallen
verweten. Een tamboer is reeds in arrest
genomen de andere schuldigen zitten in de
provoost. Er moet ook door diezelfde per
sonen dienst geweigerd zijn, onder bewering
dat die hun, nu ze zoo weinig in aantal zyn,
te zwaar is. Op dit oogenblik rest er in de
kazerne slechts één tamboer, die nu alle
diensten moet verrichten. De kazerne
gesloten.
Tot zoover de
deelingen.
Ook deed het gerucht de ronde dat twee
militairen beneden den rang van onderofficier
zouden zyn gedeserteerd. (Midd. Ct.)
Typhus-gevallen.
Te Helder zyn in twee verschillende ge
zinnen gevallen van typhus voorgekomen.
Daar het uitbreken der ziekte aan het ge
bruik van met typhusbaccillen besmette melk
wordt toegeschreven, wordt door den Burge
meester en de Gezondheidscommissie tegen
het gebruiken van ongekookte melk ernstig
gewaarschuwd.
Gestikt.
Maandagmorgen ontdekte de eigenaar van
een hotel aan den Ginneker weg te Breda een
sterke gaslucht. Men vond in een der slaap
kamers den handelsreiziger J. uit Zwolle
door gas verstikt, en in een andere kamer
den kappersbediende v. d. L. uit Amsterdam,
die voor de opvoering van het „Kind van
Staat" over was. De handelsreiziger was
reeds overleden. De heer v. d. L. kon eenige
uren later, nadat de levensgeesten waren
opgewekt, naar Amsterdam afreizen. Beiden
hadden het licht 's nachts aangestoken en
waren daarna ingeslapen. De hoofdkraan
was dichtgedraaid, doch 's morgens weder
opengezet. Het ongeluk had dus in de mor
genuren plaats. De om het leven gekomen
Zwolsche handelsreiziger was ruim 25 jaar'
De advocaat Hermans van Groningen, die
by de ouders van zyn meisje te Schevenin-
gen logeerde, is Zatermorgen dood te bed
gevonden, gestikt door kolendamp, ontsnapt
uit de kachel waar de pyp uit was gevallen.
Schapenweelde.
De N. Gron. Ct. verteltHet is marktdag.
Door eenige mannen wordt met het gebrui
kelijke aanmoedigende geroep een kudde
bel-
Ten tweede ry'st de vraaghoeveel ver
goeding zullen we vorderen
Voorz. stelt voor f 5, Hille f 10, Stam
f 6. 't Eerste voorstel krijgt by stemming 2,
't tweede 8, 't laatste slechts ééne stem.
Alzoo geene meerderheid verkregen zijnde,
wordt de verdere stemming, zooals het
voorschrift luidt, tot de volgende verga
dering aangehouden.
De heer Van der Oord vraagt, hoe het
gaat met het betalen van huur door het
Polderbestuur, voor het gebruik maken van
de Raadzaal?
Voorz. antwoordt, dat dit al bij scheiding
van polder en gemeente volgens contract
is geregeld. Het bestuur van de Banne
Oude Niedorp geeft thans voor vuur en
licht f 9 en voor lokaalhuur f 16, totaal
alzoo f 25.
De heer Van der Oord vindt dit bedrag
echter te gering voor een flinke vergader
zaal, zooals men deze Raadzaal toch met
recht mag noemen en maakt er een voor
stel van, om hoogere vergoeding van het
bestuur der Banne Oude Niedorp te vragen.
De heer Hille beaamt dat idéé ten volle
en verklaart: „Nu de heer Van der Oord
zulks voorstelt, is dat juist water in mijn
gootje, want ook ik ben er voor, om van
't Bannebestuur hoogere huur te verlangen."
De heer Over vindt daarvoor echter heel
weinig motief. In verhouding met het
aantal keeren, die het Protestantsche Ar
menfonds in de Raadzaal zal bijeenkomen,
is het aantal daarin gehouden vergaderingen den
van het bestuur der Banne volstrekt niet 1
groot. En in vergelijking met de sommen
voor vergoeding, van 't Armenfonds boven-
w i/v tjyyi
hamel voorop, de onderen gedwee achteraan.
Uit het huis van een geacht ingezetene
komt het dienstmeisje, dat even aan den
tot1 overkant een boodschap moet doen. Gemaks
halve laat zy de deur van het heerenhuis
I openstaan. In blanke reinheid strekt zich de
I lange marmeren gang voor de oogen der
voorbijgangers uit. Onder deze voorbijgangers
bevindt zich ook een straatjongen, die glunder
I eerst naar de gang en dan naar de kudde scha-
i pen ziet, welke blatend naderen. Een boos
aardig plan komt in zyn kwajongensbrein.
Hy plaatst zich vóór de kudde en weet den
belhamel te brengen naar de stoep van het
heerenhuis. Dan roept hy „stt!" En het ge
hoorzame dier loopt, als eerste schaap, dat
over den dam, in casu over de stoep is, de
in blanke reinheid schitterende marmeren
gang binnen, terstond gevolgd door de ande
ren. Wedra vervullen de ongenoode gasten
het huis met hun angstig geblaat. Het kost
heel wat moeite om de afgedwaalden op
het rechte pad terug te brengen. De heer
des huizes lacht om het geval, de bewerker
van dit schapenbezoek staat op een afstand
zich te verkneuteren over zijn welgeslaagde
grap, en het dienstmeisje, dat inmiddels is
teruggekomen, kijkt met een zuur gezicht
naar de niet meer in blanke reinheid schit
terende gang.
En het was ook inderdaad te veel scha-
penvleesch op eens.
Dat liep mis.
Men melt uit Haarlem
By den verkoop van hoornen van de
gemeente hadden Zaterdag de wagenmakers
afspraak gemaakt en werd op boomen van
f 70 a f 80 waarde niet meer dan f 10 gebo-
Hoe de deurwaarder ook aanhield, or
kwam geen hooger bod. Toch mislukte
het voornemen der verbondenen, want nu
f6, of f 5, vindt de heer Over de f 25, die
de Banne jaarlyks geeft, volstrekt niet
weinig.
Men zal echter op een volgende vergade
ring het voorstel van den heer Yan der
Oord nader uitwerken.
en hoe gaarne nu ook later door de samen-
spanners winst werd gegeven, nu was hot
de beurt aan de andere party om te weige
ren en eerst na lang over en weer praten
lieten de baas en zijn mannen zich over
halen.
