MARIANNE DENIER.
Donderdag 7 Mei 1908.
52e Jaargang. No, 4358.
TWEEDE BLAD.
Bekendmakingen
roggeveen: H. J. pot.
INGEZONDEN.
Binoeulandsch Nieuws.
FEUILLETON.
s
ten onder den naam „Vereeniging tot bevordering van en zorgdragende Vaderin leven Commissaris der is dit alleen ter beoordeeling van den dokter. Men kan
het Vakonderwijs in West-Friesland". Deze wil die be-1 Trekvoeren van Groningen op Winschoten, vice versa. 1 - *■-
vordering brengen door in heel West-Friesland op te Zijne rust was zacht en zalig en het gevolg eener be
richten cursusson voor theoretisch onderwijs. Hoe groot' roerte, onder welke hij 2 J week (aanmerkelijk) leed;
dit aantal zal zijn, hangt van de omstandigheden af voorafgegaan doorvry' sterke afneming van levenskrach-
maar er moet in ieder geval rekening worden gehouden ten. Hij bereikte den vrij gevorderden ouderdom van 70
met het aantal leerlingen, dat zich aanmeldt. Ter be- jaren en 4 maanden, van welke ik, met hem bijna 38
kendmaking heeft de Vereeniging biljetten doen aan- 1 jaren in den besten en teedersten echt mocht doorbren
GEMEENTE 8CBAGEN.
(«H
Aangifte van verhuizing binnen de Gemeente.
Burgemeester en Wethouders van Schagen brengen,
voor zooveel noodig. met het oog op het verzuim be
trekkelijk het doen van aangifte ter Secretarie bij ver
huizing binnen de gemeente, aan de ingezetenen in
herinnering het bepaalde bij art. 5 van de politie-ver
ordening dezer gemeente, luidende als volgt
„Ingeval van verhuizing binnen de gemeente, zal
daarvan binnen acht dagen behooren te wor
den kennis gegeven ter Secretarie der gemeente, té
weten
Voor een geheel gezin, inwonende dienst- en werk-
boden daaronder begrepen, door het hoofd van dat
gezin;
Voor afzonderlijk levende personen door hen zelf;
Voor de geheele bevolking van gestichten of andere
inrichtingen, waar personen onder eenig bestuur te
zamen wonen, door de bestuurders dier inrichtingen.
Overtreding wordt gestraft met eene geldboete van
ten hoogste een gulden.
Schagen, den 23 April 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Secretaris, De Burgemeester,
ROGGEVEEN. H. J. POT.
Herijk van Maten en Gewichten.
Burgemeester en Wethouders van Schagen maken
l>ekena, dat de herijk van maten en gewichten voor
deze Gemeente zal plaats hebben in het lokaal van
den heer J. Vader Az.. „Het Noordhollandsch koffie
huis" aldaar, op Maandag, den 11 Mei des voormid
dags van 9 tot 12 uur, op Dinsdag den 12 Mei, op
Woensdag den 13 Mei en op Donderdag den 14 Mei,
des voormiddags van 9 tot 12 uur en des namiddags
van 1 tot 4 uur.
Voorts wordt het navolgende onder de aandacht der
belanghebbenden gebracht
lo. dat de herijk der maten en gewichten dan
alleen kan geschieden als deze schoon en droog
worden aangeboden en zich in' behoorlijken toestand
bevinden, zoodat verificatie en stempeling mogelijk is;
2o. dat de onderdeelen van het Gram (Milligram-
gewichten) uithoofde der daartoe benoodigde fijne balans,
ingevolge de ministerieele beschikking dd. 23 Mei 1872,
No. 180, afd. 12 Nijverheid, uitsluitend aan het IJk-
kantoor in de standplaats kunnen worden geverifieerd;
3o. dat onjuiste gewichten, zoo mogelijk, door den
IJker worden gejusteerd, volgens het bij Koninklijk
besluit vastgesteld tarief
4o. dat belanghebbenden moeten toezien, dat de
voorwerpen van het vereischte ijkmerk zijn voorzien
en dat de afgekeurde maten of gewichten niet
voorhanden blijvetn op de plaatsen in artikel 11 der
IJkwet aangeduid;
5o dat, volgens Ministerieele beschikking van den
18 October 1907 het goedkeuringsmerk gedurende dit
jaar te bezigen bij den ijk en herijk der maten en
gewichten zal zijn de letter r in den gewonen schrijf
vorm;
6o. dat zij die verzuimen hunne maten en gewich
ten bij den IJker, tijdens diens %'erblijf in de Gemeente,
tot het ondergaan van den herijk te bezorgen of daarin
verhinderd worden, voormelde maten en gewichten nog
aan het IJkkantoor te Alkmaar ter herijking moeten
aanbieden en wel op 15, 16, 22, 23, 29 en 30 Mei,
5, 6, 12 en 13 Juni. Met ingang van 1 Juli a.s. wordt
het ijkkantoor te Alkmaar opgeheven. Na dien
datum kunnen belanghebbenden maten en gewichten
ten herijk aanbieden aan het ijkkantoor te Amsterdam.
Voorts worden de belanghebbenden er nog bijzonder
op gewezen, dat de maten en gewichten, op gevaar
van straf, voorzien moeten blijven van de vereischte
stempelmerken, en dat het laatst-geplaatste goedkeurings
merk gedurende twee jaren ongeschonden moet
worden bewaard.
Schagen, den 28 April 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
Geachte Redactie!
Beleefd verzoekt het Voorloopig Dagelyksch Bestuur
der Vereeniging tot bevordering van het Vakonderwijs
in West-Friesland een plaatsje voor het onderstaande
in uw blad, teneinde zoo beknopt mogelijk ons doel be
kend te maken en mogelijke wanbegrippen te voor
komen.
plakken en de inschrijving tot 1 Mei opengesteld,
doch deze datum zal nu uiterlijk tot en met 14 Mei a.s.
verlengd worden, daar nog veel vaklieden en nering
doenden hebben gemeend met de aangifte te kunnen
wachten. En daar alléén met hen, die zich aangeven,
rekening zal worden gehouden, worden belanghebbenden
nogmaals in de gelegenheid gesteld zich bij de afdeelings-
voorzitters of bij den voorloopigen voorzitter der ver
eeniging, C. Schuitemaker te Medemblik, aan te melden.
Uit een financiéel oogpunt wordt deze oproep zoo tij
dig gedaan.
Ook worden Ouders die kinderen hebben, welke in
1909 een vak moeten leeren, verzocht dit op te geven
als gemeld wordt in de in dit blad geplaatste adverten
tie. Geen leeftijd wordt bepaald voor hen, die de theo
retische cursussen willen volgen. Voor leerlingen inde
praktijk, die niet jonger dan 12 en niet ouder dan 16
jaar mogen zijn, geldt het volgende De ouders geven
hun zoons aan bij de afdeelingsbesturen. Blijkt de leer
ling voor plaatsing in aanmerking te kunnen komen,
dan wordt tusschen ouders, patroons en vereeniging een
contract gesloten, waarin voorkomen de verschillende
bepalingen waaraan patroon en leerling zich hebben te
houden, zooals: een 3-jarige verbinding tusschen leerling
en patroon, de vergoeding voor patroon en leerling, de
regeling en het toezicht op het onderwijs, enz.
Belangstellenden en vooral vaklieden die nog niet zijn
aangesloten, wendt U om alle gewenschte inlichtingen
tot het Afdeelings- of Hoofdbestuur en bezoekt de af-
deelingsvergaderingen
Vele vaklieden sloten zich reeds aan. In enkele maan
den telde de Vereeniging ruim 400 personen uit alle
maatschappelijke kringen. Dat ieder onze vereeniging
eteune, die al haar krachten inspant om het vakonder
wijs in West-Friesland te bevorderen en zoo mogelijk
tot hoogen bloei te brengen.
Het voorl. Dagel. Bestuur,
C. SCHUITEMAKER, Voorzitter.
M. TACONIS, Secretaris.
Jb. BEEMSTER, Penningmeester.
J. MOOY.
Jb. KOOTER.
gen. Zijne nagedachtenis blijft bij ons in zegening en
zeker ook bij allen, die den overledene in zijne verschil
lende betrekkingen var. nabij kenden en tevens harten
hebben, om Huiselijke, Maatschappelijke en Christelijke
deugd op rechten prijs te stellen. Op deze kennisgeving
aan vriénden en bekenden zouden wy niet gaarne schrif
telijk Rouwbeklag terug ontvangendewijl zulks onze
aandoening opnieuw tot overdrevene droefheid zou kun
nen stemmen"
Oude Niedorp.
Op den len Mei werd de openbare lagere school alhier
verlaten door 8 leerlingen, waarvan 1 naar elders ver
trok, terwijl op dien datum 7 leerlingen op de school
werden toegelaten, waarvan 4 nieuwe leerlingen en 3
van elders. Het herhalingsonderwjjs wordt gevolgd door
3 meisjes.
C'allantsnoic.
Door Notabelen der Herv. gemeente is in hunne ver
gadering van den 2en Mei j.1. tot Kerkvoogd benoemd
de heer J. A. Vos, in de plaats van den heer K. Hoorns
man, wegens diens vertrek uit de gemeente.
Ünde Niedorp.
Onder leiding van den heer H. B. Helleman gaf de
gymnastiekvereeniging „Tumlust" alhier haar 2e uitvoe
ring in de kolfbaan van den heer T. de Jong, voor een
tamelijk goed bezette zaal. Dertien nummers bevatte het
programma,welke,in aanmerking genomen, dat de vereeni
ging nog geen jaar bestaat, flink werden uitgevoerd;
ook werden de vrije oefeningen, door jonge meisjes ge
geven, heel aardig uitgevoerd, die daarvoor uniform ge
kleed waren. De uitvoering werd afgewisseld door mu
ziek en enkele leden gaven nog een paar voordrachten
ten beste, die het publiek hartelijk deden lachen.
Tot slot een gezellig bal.
Rijmelarij en werkelijkheid.
Kindersterfte in verband met voeding-
In Moleschott, een tijdschrift dat zich steeds meer
beijvert om voor leeken belangrijke wetenschappelijke
onderwerpen op bevattelijke wijze te bespreken, troffen
wjj een belangwekkend artikel van den arts P. A. de
Wilde over bovenstaand onderwerp aan.
Wij ontleenen er het volgende aan
Het heeft daarom zonder twijfel zijn nut voor de
groote waarde der borstvoeding een lans te breken. Er
dient op gewezen te worden, dat de melk maar niet
een gewone vloeistof is, doch dat de melk van elke
diersoort groote verschillen vertoont, afhankelijk wat
de samenstelling betreft van den snelleren groei van
het dier. Het pasgeboren kind b.v. heeft plm. 150
dagen noodig, voordat zijn lichaamsgewicht verdubbeld
is, terwijl het kalf dit reeds in 15 a 20 dagen bereikt
en hat konijn zelfs in 6 dagen. Hiermee hangt nu
nauw sainen het eiwitgehalte der melk, en uit chemi
sche onderzoekingen is gebleken, dat koemelk 3 rdaal,
konijnenmelk 6 maal, hondenmelk 10 maal grooter ei
witgehalte heeft dan vrouwenmelk daarentegen bevat
de vrouwenmelk meer ijzer, meer vet en meer suiker
dan de koemelk. Ook wat andere samenstelling betreft,
bestaat er groot verschil; doch wat de melk voor elke
diersoort zoo belangrijk maakt, is gelegen in zijn gehalte
aan fermenten, die de melk maakt tot een „levende"
vloeistof, begiftigd met biologische eigenschappen. Bunge
zegt dan ook terecht van de melk, dat ze is „een der
grootste wonderen van de levende natuur".
Het is vastgesteld door alle artsen
lo. dat de borstvoeding den meesten waarborg geeft
tegen voedingsstoornissen, en treden deze toch op, dat
ze dan minder ernstig zijn en gemakkelijker te genezen,
dan bij de kunstmatige voeding.
2o. Het weerstandsvermogen van het borstkind is
voor alle acute ziekten veel grooter dan van het kunst
matig gevoede kind, terwijl dit niet alleen voor den
zuigelingenleeftijd geldt, doch later zelfs ook nog.
3o. Het vermogen, om bacteriën te dooden, is van
het bloed3erum der borstkinderen veel grooter, dan van
kunstmatig gevoede kinderen. (Vroeger wist men dit
alléén uit uitvaring, thans kan men de wetenschappe
lijke verklaring er van geven).
4o. Door Heubner is aangetoond, dat, wil het kunst
matig gevoede kind even hard groeien, d. i. evenveel in
lichaamsgewicht toenemen als het borstkind, het dan
veel meer voedsel tot zich moet nemen, d.w.z. dat aan
het digestie-apparaat grootere arbeid wordt opgelegd.
Blijkt dus de superioriteit van de moedermelk reeds
uit de mindere ziekte en de geringere sterfte, ze springt
nog meer in het oog, wanneer het kind eenmaal ziek
is, of indien het te vroeg geborene of levenszwakke
kinderen geldt.
Hoe zwaar de pasgeborenen het te verantwoorden heb
ben en speciaal nog wel in den zomer, moge blijken uit
de volgende opgave, aan het werk van dr. Jonkers ont
leend.
gerust nazeggen wat Boër zei„elke moeder, die sterk
genoeg is om haar kind gedurende eenige maanden
onder het hart te dragen en te voeden, is ook sterk
genoeg om het na de geboorte nog eenigen tijd te blij
ven voeden."
6o. Onmogelijkheid tot zelf voeden, waar de vrouw
door arbeid, tot verdiening van het dagelijksch brood,
aan den huiselijken kring onttrokken wordt. Hier dient
de wetgever tusschenbeide te komen, hetzij door aan
de vrouwen arbeid te verbieden en geldeljjken steun
te verleenen, hetzij door de verplichting van den werk
gever tot zoogen de gelegenheid te geven.
Heeft de moeder niet voldoende te zuigen, dan geve
ze toch hetgeen ze heeft en daarbij kunstmatig voedsel.
Het menschelijk lichaam is nu eenmaal geen machine;
wat het eene kind goed verdraagt, kan het andere ziek
maken.
In 1895 was te Amsterdam de sterfte in het le levens-
Gestikt door gas.
Maandagochtend werd in een woning in de 2e Schuyt-
straat te 's-Gravenhage dood in bed gevonden een twee
tal jonge mannen van 18- en 23-jarigen leeftijd, die
bleken te zijn overleden tengevolge van gasverstikking.
Zij bewoonden te zamen een kleine kamer en waren
Zondagavond welgemoed thuisgekomen. Bij het ontklee-
den hadden zij hun kleeren opgehangen aan een niet
voor de verlichting dienend uitstekend buisje van de
gasleiding, dat door middel van een kurkje was
afgesloten.
Vermoedelijk is door de vracht het kurkje er uit
geraakt, waardoor het gas in groote hoeveelheid in de
kamer kon stroomen.
Sterna's.
Men schrijft van Texel
Er zijn toch nog Sterna's naar hier gekomen, veel later
dan gewoonlijk. Echter worden niet zooveel honderden
waargenomen als anders duizenden. De slachting van
verleden jaar schijnt de gelederen al te zeer te hebben
gedund. Uit Parijs komen ook nu weer aanvragen naar
de mooie witte vogels. Naar men zegt schijnt 't vooral
om de vleugels te doen te zijn.
Jammer genoeg wordt ook nu weer jacht op de arme
vogels gemaakt en moeten er, pas na aankomst, reeds
weer heel wat sterna's zijn neergeveld. De vogelmoord
is helaas niet bij de wet verboden.
Afpersing.
Men schrijft uit Kantens aan de „Prov. Gr. Ct.
Met het ontvangen van het in den vorigen herfst door
de Belgische vlashandelaren opgekochte vlas gaat het
ook in deze omstreken niet naar wensch. Kortingen op
den bedongen prijs in meerdere gevallen zelfs weige
ring om het gekochte te ontvangen zijn bijna regel.
Dat de landbouwers onder deze omstandigheden niet
steeds in een vriendelijk humeur zijn, is waarlijk niet
te verwonderen en dat er zich dientengevolge wel eens
minder aangename tooneeltjes zouden afspelen, was wel
te voorzien. Gelukkig niet dikwijls in die mate als
hier, helaas, moet hebben plaats gevonden bij de uitbe
taling van door den Belgischen koopman De Yos van
de landbouwers E. H. en J. H. in den vorigen herfst
gekocht vlas. Ook hier hadden deze landbouwers zich
eene korting op den bedongen prijs moeten laten wel
gevallen, tengevolge waarvan nieuwe koopcontracten
waren gesloten. Bij de uitbetaling, welke ten huize
van den eerstbedoelden landbouwer plaats had, moeten
beiden genoemden koopman onder bedreiging met de
revolver hebben gedwongen den oorspronkelijken koop
gestand te doen, welke minder vriendelijke uitnoodiging
deze niet durfde afslaan. Hierna echter is door hem
aangifte gedaan bij de brigade der marechaussee te
Uithuizen, die, na gedaan onderzoek, termen vond beide
landbouwers in hechtenis te nemen en te Groningen in
verzekerde bewaring te stellen.
jaar in de maanden Januari, Februari, Maart samen 52;
April, Mei, Juni samen 105, Juli, Augustus, September,
samen 148; October, November, December samen 92.
De warme zomermaanden speciaal Augustus—le
verde het grootste contingent en hoofdzakelijk waren
het kunstmatig gevoede kinderen, die door maag- en
..u..darmziekten ten grave werden gesleept. Niet de koe-
Op een Rotterdamsche school werd op de openbare les melk als zoodanig, doch als gevolg van den weligen
/-.«•SVSM Kü /Ii/\ l-./Nrxo.rt f 4n 11 r TTTOO Hoor.
het volgende versje gezongen
Wat heb ik al?
Elk slakje heeft een huis,
Een vel heeft elke muis,
Een vogeltje heeft veeren,
Nu zeg my
Wat hebt gy
Wel, ik heb warme kleeren
En nog veel meer daarbij,
Een vader en een moeder,
Een zuster en een broeder,
En altijd, altijd overvloed.
Dat heeft mij God gegeven,
Zoodat ik heel mijn leven,
Hem daarvoor danken moet.
groei van bacteriën bij die hooge temperatuur was daar
voor aansprakelijk.
Waar borstvoeding gewoonte is, is de kindersterfte
betrekkelijk klein, wat statistieken uit Ierland, Zweden,
Noorwegen, Groot-Brittannië aanwijzen.
In Berlijn alleen zouden in de eerste 11 maanden
van 1895 ruim 6500 kinderen meer gespaard zyn geble
ven, indien het sterftecijfer van alle kinderen even
groot was geweest als dat der borstkinderen dit zyn
cijfers, die voor zichzelf spreken. Dr. Pinkhof deelde
zyn onderzoekingen voor Amsterdam mee over de jaren
1904 en 1905 in het „T. v. G." en in „Moleschott" en
komt tot een enorm laag cijfer voor de kinderen in de
Jodenbuurt, die borstvoeding kregen en dat ze9r schel
afstak by andere wijken.
Laat ons thans eens nagaan, wat de oorzaken wel
In navolging van de in Drente opgerichte vereeniging
met het doel door beter vakonderwijs geheele verbete de volgende advertentie:
ring te brengen, besloten 11 vereenigingen den 24 Maart „Hedenavond omtrent
j.1. te Wognum vergaderd, eene vereeniging op te rich. en hartelijk gel'efde Man en mijner
Wat zal 'n kind, waarvan ook een Rotterdamsch on- zyn, dat de moeder haar kind" niet zoogt. Er blijkt dat
derwyzer het volgende briefje ontving, dit versje met deze gelegen zyn in B u
gevoel gezongen hebben: R.lo. gemakzucht; 2o. zucht tot behoud van schoonere
M.. 1 P vormen; 3o. het toenemend onvermogen om zelf te
juynneer. zoogen dit is treurig, doch waar. Het is gebleken dat
Ik hoop, dat u het my niet zal kwalyk nemen dat hier ook erfelijkheid in het spel is, in zooverre, dat van
my.. zoon niet op de school is geweest Wegens slechte een moeder, die haar dochtertje niet zoogt, verwacht
verdiensten had, hy mets te eten gehad en daarom heb ik kaa worden deze later zelf moeder - niet zal kunnen
hem thuis gehouden gisterenmiddag. zoogen. Ook het voortdurend gebruik van alcohol van
olksonaermjier.) den vader maakt de dochter Jater ongeschikt tot zoogen.
Ook een overlijdensadvertentie. 4o. De enorme reclame, die voor kunstmatig voedsel
De Prov. Gron. Ct. ontleent aan een nummer van 1807 gemaakt wordt en waardoor vele vrouwen in den waan
Irnmnn Hoi rlif nnnn rrnnH ics
komen, dat dit evengoed is.
volgende a v ontslieü miin waarde 5o. zwakte der moeder, doch ten onrechte. Een enkele
KSÏi'S dEtar. K-"- M) tuMfculos», kan dit voorkom», d.oh dan
Gezinsverpleging Zij pc
Het hoofdbestuur der Gezinsverpleging heeft besloten
tot de aanstelling van de negende zuster, die gevestigd
zal z(jn in de Zype.
Ond-Leerlingen.
De veertiende algemeene vergadering van de Vereen i
ging van Oud-Leerlingen der Rykslandbouwwinterschool
te Schagen zal plaats hebben op Woensdag 13 Mei,
's morgens te 9V2 uur, by den heer L. de Goede te
Hoorn.
Op de agenda komen o.m. voor:
Jaarverslag der Commissie van Toezicht op het Station
voor Melkonderzoek. Verkiezing van een lid der Com
missie van Toezicht op genoemd Station, aftredend en
niet-herkiesbaar de heer G. Nobel. Voorstel om voor
het geregeld onderzoek der melk van Zuivelfabrieken
aan het Station, ten behoeve van uitbetaling naar
gehalte, een speciaal verlaagd tarief in te voeren. Rap
port „Voorbereiding oprichting Bond van vereenigingen
van Oud-Leerlingen der Rykslandbouwwinterscholen en
van de Cursussen der Nederlandsche Heidemaatschappij."
Behandeling Ontwerp-Statuten voor den onder 5 genoem
den Bond. (Zie bjjlage.) „Particuliere Kaascontröle-
stations, hun ontstaan, doel en werking". Lezing van
den WelEdelen heer C. J. van Overzee, Directeur van
het Kaascontrólestation Noord-Holland. Excursie op
4, 5 en 6 Juni.
Na afloop der vergadering zal een bezoek worden
gebracht aan het Rykslandbouwproefstation, de Proef-
zuivelboerdery en de Fruittuinen van den WelEdelen
heer Chr. Oortman Gerlings te Hoorn.
Vergiftiging?
Te Beetsterhoogen (by Beerta, Gron.) werd 't geheele
gezin van den landbouwer N. Bartagen onlangs onge
steld na het eten van pannekoeken. Van het gebruikte
meel bleef iets over en dit heeft men chemisch laten
onderzoeken. Daarbjj is aan het licht gekomen, dat het
meel arsenicum bevatte.
EENE VERTELLING
VAN
ERNST ZAHN.
o
7.
IX' dakkamer, waarin Marianne hoe langer hoe meer
vluchtte, naarmate haar innerlijke onrust steeg, werd
een ware folterkamer. Marianne was niet alleen voor
het uiterlijk een sterke vrouw. Wat er aan jeugd en
vurig leven in haar was, laaide op. Dagelijks had zij
meer moeite zich in toom te houden.
De avond kwam evenals eiken dag vroeg over het
dorp. De hemel was niet helder. Rood-grauwe wolken
dreven overal, maar hier en daar brak een klein brokje
blauw door. De martelkamer van Marianne was met
oen eigenaardig rossen gloed overgoten. Marianne zelf
zat sedert een korte poos op haar stoel en dwong met
alle geweld haar gemoed tol rust. Het was voor haar
een zware dag geweest, dien zij met Denier en Michel
in de woonkamer had moeten doorbrengen.
Zij had het venster geopend om frissche lucht binnen
te laten «n liet de koelte langs haar verhit gelaat
streelen. Zoo naai' buiten met het hoofd kon zij niet
hooien wat binnen voorviel, hoorde daarom ook niet,
dat iemand de kamer naderde. Zij keek eerst om, toen
de deur geopend werd.
Michel trad over den drempel. Toen hij de deur
achter zich dichtdeed was zijn gelaat donkerrood.
„Wat doe jij hier eiken dag boven?" vroeg hij Mari
anne. Maar op het oogenblik, dat hij het vroeg, viel
hem het antwoord in. Hij voelde hoe het hart hem
in de keel bonsde en hij bracht het woord niet meer
vrii en ongedwongen uit.
Marianne stond op. „Ik ben hier een oogenblik gaan
zitten."
Hij poogde er ongedwongen en gewoon uit te zien,
trad op het venster toe en zeide: „Het is daar mooi
buiten, van avond."
Marianne wilde op zij gaan, maar de kamer was
smal en zij kon zien niet voorbij hem dringen. Eten
oogenblik lang, terwijl Michel zich uit het venster boog,
bleef zijn arm vast tegen de hare gedrukt. Misschien
lag het daaraan, dat hij zijn ongedwongenheid weder
verloor. Hij greep met zijn beide handen naar het
dik-kroezig haar. Dan rees zijn toorn boven zijn schuw
heid, die hem bevangen had en bracht hem buiten
zichzelf.
Plotseling brak hij los: „Nu wil ik weten, wat er
is! Meen je, dat ik niet merk. dat er wat in je om
gaat! Dat de oiuust je de kamer uitdrijft!"
Marianne week ter zijde en ging langzaam naar de
deur. „Het is niet goed, dat wij samen hier boven
zijn," zeide zij. Zij sloeg de armen over de borst,
en leek heel kalm. als was er sprake van de meest
eenvoudige zaak. Slechts haar stem beefde, dat had
zij niet kunnen onderdrukken.
Mi 'hel hoorde evenwel den toon waarop deze woor
den werden gezegd. Hij zag. hoe zij met groote moeite
hare gevoelens bedwong. Het medelijden met haar be
roofde hem van het laatste greintje bedaardheid. „Mari
anne!" sclireeuwde hij. Zijn breede nek was gebogen,
de scherpe oogen glansden en de breede gestalte had
een houding, alsof hij haar vastgrijpen wilde.
„Blijf staan, waar je bent," zeide Mariaime. Zij legde
beide handen tegen den wand en stond met den rug
daartegen geleu na. Ook zij was opgewonden, maar met
oen gelaat krijt-wit.
„Jij, jij!" begon Michel weer.
Zij viel hem in de rede. „Waartoe moet het komen,
als wij zoo voortgaan?"
„Ik heb mij nooit om jelui vrouwen bekommerd,"
riep hij uit, „maar
Hij haperde, en wist niet meer wat te zeggen. Zeker
om vrouwen had hij zich tot dusverre niet bekommerd.
Hoe zou hij anders zoolang alleen gebleven zijn.
Nu kwamen hem de woorden in den mond.
„Maar," begon hij daar, waar hij was geëindigd,
„door jou zou ik gek worden. Ik kan het niet helpen!
Dag aan dag zie ik, hoe je bent weggesmeten aan
zulk een kreupele, aan Jost. Je zult oud worden naast
hem, je hebt nooit een jeugd gehad en je hebt er
toch recht op, jij meer recht - dan eenig ander
en Hij deed een stap nader. Marianne gleed verder
naar de deur, steeds met den rug tegen den wand, alsof
zij steun behoefde.
„Blijf, waar je bent," riep ze hem zacht toe. De
tanden klapperden op elkaar, toen zij bijna werktuigelijk
het gelaat over den schouder naar hem toe draaide.
Het was noch berekend, noch bedacht wat hij zeide.
De woorden borrelden tegen zijn zin over zijn lippen.
„Een misdaad bega ik wanneer ik met jou niet
omgaan mag."
Zij was nu vlak bij de deur, legde de hand op den
knop, en opende de deur. „Het is genoeg," zeide zij.
„Ik wil niet, dat een van de anderen ons hier boven
samentreft." En plotseling stapte ze de gang in, de
deur achter zich dicht doende. Michel bleef alleen
achter.
Reeds bij het heengaan voelde Marianne, hoe na
dit onderhoud alles nog veel erger geworden was dan
vroeger Het berouwde haar, dat zij niet gebleven was
en op de een of andere manier een eind aan de
zaak had gemaakt. Maar op welke wijze? In hetzelfde
oogenblik wist ze, dat ze geen reden kende, waarop
een eind aan de zaak gemaakt kon worden. Zij daalde
de trap af. Haar gelaat bleef doodsbleek. Zij beefde
van opgewondenheid. Boven hoorde zij Michel uit de
kamer komen en naar zijn eigen gaan. Spoedig daarna
terwijl zij aan den arbeid was gJgian kwam hij
beneden. Zij ontmoette hem in de gang. Hij had het
beste pak aan en droeg de muts op het hoofd Zij
zag hem aan, wilde hem vragen wat hij in den zin
had, en was er toch weer bang voor, weder met hem
te praten. Maar hij gaf haar uitkomst, zonder dat ze
het van hem vroeg.
„Ik wil niet den ganschen avond in dat stinkhok
zitten."
Zijn uitzicht bevreemdde haar. Nu schoof hij de
muts op zij, zoodat er iets slechtszinnigs over hem
kwam. Hij behoefde niet te zeggen, dat hij naar de
kroeg ging; dat kon men hem aanzien.
„Het is spoedig tijd voor het avondeten," zeide Mari
aime, die zonder hem aan te zien zich een paar stappen
van hem verwijderd had.
Mijnentwege," gaf hij geringschattend terug.
Toen liep zij met gebogen hoofd de hap af. Michel
verliet het huis.
Het avondeten was gedaan, maar de meiden en
knechten zaten nog om den disch toen Michel reeds
weer terugkwam. Hij was niet lang weggebleven, maar
hij moest zijn tijd goed hebben gebruikt. Zijn gezicht
was hoogrood. Enkele zweetdroppelen stonden op zijn
voorhoofd, en zijn oogen schenen klein en waterig.
Denier had naar hem gevraagd. Zijn fijn gehoor
deed hem direct raden in welk een toestand de ander
was, eer deze nog een enkel woord had gezegd. Hij
lachte hoonend. ;,Wat overkomt jou. zoo midden in de
week?" vroeg hij Michel.
„Dat is mijn zaak toch zeker," gaf deze terug. Hij
gooide de muts in een hoek van de kamer, lachte en
liet zich op een stoel neervallen.
Melk en de meiden waren zeer verbaasd.
„Wil je nog eten?" vroeg Marianne. Zij wist nauwe
lijks, wat zij zeide, beefde nog immer en de kamer
draaide met haar in het rond.
„Wanneer er nog wat over is," antwoordde Michel
grof.
De anderen stonden op. Marianne wilde niet dat
een der meiden terugkwam. Zoo droeg zij zelf het
eten voor den beschonkene naar binnen. Toen zij met
den schotel kwam, zaten de beide mannen norsch en
boos tegenover elkaar. Geen van beiden had een woord
gesproken; elk der twee voelde, dat de ander een
toornig woord op de lippen had. Maar Michels tong
zat losser. Plotseling werd het gevoel dat Denier zich
over hem ergerde, hem te machtig. Hij legde den lepel
met veel geraas neer. „Er zint je zeker iets niet aan
mij, hè?" zoo wendde hij zich hoonend tot den ander.
„Als dat zoo is, dan kan ik gaan, zie je, heengaan."
IX strijd was heel nabij. Michel kende zichzelf niet
meer. Daar trad Marianne op hem toe en pakte zijn
op de tafel liggende hand „Ga heen," zeide zij. Hij
voelde, hoe haar handen koud waren als ijs. Dat ont
nuchterde hem. Met een soort doffen tegenzin gaf hij
toe en liet zich door haar .uit de kamer brengen, en
toen zij hem zwijgend naar de trap wees, kroop hij
mopperend naar boven.
„Wat is hem in het hoofd geslagen?" vroeg Denier,
toen Marianne weer in de kamer kwam.
„Dat weet ik niet," antwoordde zij met stokkende
stem.
Denier vroeg niet verder. Zij liet hem er ook den
tijd niet toe. Spoedig daarop bracht zij hem naar bed.
Hij praatte toen niet, maar zij bemerkte, hoe het
bleeke en ontstelde gelaat dikwijls luisterend naar haar
werd opgeheven, als zocht hij bij haar het spoor van
dat, wat Michel zoo geheel had veranderd.
In den daarop volgenden nacht, zooals reeds in zoo
vele, vond Marianne den slaap niet. Zij draaide steeds
in haar bed heen en weer. Haar moeilijke gedachten
lieten haar geen rust. Een uitweg, een uitweg I i
(Wordt vervolgd)
