f
Naar het heuvelland.
'awu.
-M* a "ttsasyisvptfaa:
- Jssfis
Jftsarssa r„ 'sur™
Grepen nit Land- ei Tiimöoaw,
Zondag 19 Juli 1908.
52e Jaargang. No 4379.
PERDE BLAD.
bi ""*k
dTornduSdrennrP£Kn:an b°™
Mïsxsr °n,i,r "uaek
z# -ab«hsM -
Binnenlandsch Nieuws.
in.
Ik heb gewandeld van Meersen naar Valkenburg.
Passanten dat zijn menschen als ik, die maar een
dagje blijven en Limburgers zelf beweren, dat dit
de schoonste wandeling is in het geheele Geuldal.
Ik zou er langer hebben moeten wezen en meer moe-
ton hebben gewandeld om te weten of deze uitspraak
do waarheid bevat.
Maar mooi is de wandeling zeker dit weet ik wel.
Wie zich voorstelt dat de schoonheid van het dal
tevens grootschheid beteekent, vergist zich.
Het Geuldal is liefljjk, vredig rustig, eenvoudig.
Maar dit alles in hooge mate.
Als er echter nog een jaar of wat wordt door ge
gaan met der aanleg van rotsparken, uitzichtstorens
en verdere grootheden, zal Valkenburg's omgeving, die
zoo ontroerend eenvoudig is en zoo tot kalmte stemt,
veel van haar eigenaardig en aantrekkelijk karakter
hebben verloren.
Schreeuwerige dingen passen niet in het Geuldal en
ook niet zooveel menschen.
Ik trof het, dat ik er nog in Juni kwam.
Als de goedkoope vacantiekaarten in Juli, Augustus
en September daar honderden bij honderden passanten
en logé's zullen brengen geloof ik dat de in Mei en
juni zoo sprekende ware schoonheid van het Geuldal
op de vlucht zal zijn geslagen.
Als de bloemen op de heuvelen staan en het gras tot
over de enkels reikt en het riviertje hoorbaar ruischt
en de popelbladeren hoorbaar ritselen, als er nog wei
nig wandelaars het pad betreden, dan, ja dan spreekt
het Geuldal tot hart en gemoed, dan is hot zeker een
lust er te zijn.
Ik wandelde dan van Meersen naar Valkenburg.
Meersen is heel, heel oud. De Romeinen kenden het al
en de Frankische Koningen hadden er een hof.
Langs het landgoed do Proostdij ging mijn weg. Ik
sloeg een oogje in de Gotische R.-K. Kerk, waarin
lang niet kwaad gezongen werd en bereikte na wat
zoeken op mijn kaart en wat dwalen tusschen een paar
korenvelden den veeweg door de Meersenerbroek.
Wat was het daar rustig op die groote groene, mot
hooge boomen gesierde weide. Rechts van me verhief
zich zacht glooiend de begroende heuvelrjj, links zag ik
tusschen de boomen door aan de overzijde van de Geul,
maar ver weg, torenspitsen en dorpjes en een andere
heuvelrij.
Ik liep stil als wilde ik de natuur hier beluisteren
en als mocht me geen teeken van haar ontgaan.
Door een tourniquet verliet ik de weide en volgde
verder vlak langs den voet der heuvelen een pad langs
het riviertje, dat lieflijk ruischend mijne schreden bege
leidde.
De heuvelrij werd grilliger van vorm, liep steiler naar
boven en vertoonde allerlei gaten en holen en uitgravin
gen in het mergel.
Op sommige punten leek het heel, heel in het klein
het Ahrdal wel, maar de rotsen zijn daar vaster en de
vormen woest en wilder.
Het zachte mergel van het Geuldal doet wel net of
het óók van steen is en wil hier en daar wel fantasti
sche vormen maken, maar een flinke regen spoelt de
heele vormen weg en neemt de „rotsen" mee.
Een paar dagen voor ik er kwam had het sterk ge
onweerd en geregend. Overal langs mijn weg zag ik er
de sporen van in afgezakte stukken mergel, half dicht
gezonken holen en vele ontwortelde struiken.
Wezenlijk, het Geuldal is veel te vredig om van harden
steen te zijn.
„In den afgrond" lees ik in een boekje over deze
streek „hoort men de Geul bruischen". En een regel
verder staat: „liefhebbers van bengelen kunnen te
Valkenburg daarvoor permissie krijgen".
Afgronden en hengelen nu zijn twee begrippen, die
elkaar wel wat uitsluiten.
Zoo is het ook hier met de natuur en het zeggen van
de menschen.
Het Geuldal is lieflijk en de menschen willen er de
wildheid van Zwitserland in zien.
Is het Geuldal niet mooi genoeg zooals het is?
Waarlijk, het behoeft de verkeerde opschroeverjj van
reclame-makers niet om aantrekkelijk te blijven.
To Geulem verpoosde ik wat bij deu watermolen, die
in een heerlijke omgeving is gelegen.
Dat ik niet verzuimde een kijkje in de bekende rots
woningen te nemen, spreekt van zelf.
Stel U voor in de Callantsoogor duinen op het rechte
eind weg b.v. van de Zijper bocht tot de villa holen
gemaakt, van den weg afgesloten door een raam en
een deur, en ge hebt al een tamelijk juiste voorstelling
van de befaamde Geulemer rotswoningen.
Alleen ziet de mergelheuvel er wat grilliger van
vorm uit en is hij wat hooger boven ue woningen dan
de meer afgeronde duinen, die ook wat lager zijn.
De woningwet maakt het b 1 ij v e n d huizen in de
rotswoningen thans wel niet mogelijk meer.
De gemeente Berg- en Terblijt, waartoe Geulem be
hoort, verliest daarmee haar 1 cent huur per week en
per woning.
Voorbij de verliefde boomen, dat zijn twee boomen
één rechts en één links van de Geul en Doven de
rivier in elkaar gegroeid, bereikte ik dan het eind van
mijn prettige wandeling Valkenburg.
Het landschap, dat ik was doorgegaan, de stroek, die
ik had gezien, hadden me wezenlijk bekoord.
Veel en mooi groen, rijke korenvelden, aardige door
kijkjes naar buurten, dorpen en torenspitsen, heuvelen
nabn en in de verte, een ruischend helder beekje, zich
kronkelend door de wei of onder het struikgewas ver
loren, een vriendelijk lachende zon hoe kon het ook
anders dan bekoorlijk zijn.
Valkenburg ligt in het midden van al deze heeriyk-
k°Het is een oud, maar vriendelijk stadje met nog eon
paar oude poorten en brokstukkon van een vroegere
ommuring.
Eertijds stond er een sterk kasteel, om welks bezit
natuurlijk in vroegere eeuwen heel wat gevochten is;
thans is het kasteel als zoodanig verdwenen en alleen
een schilderachtige ruïDe is er van overgebleven.
Eon mooi gezicht heeft men van deze ruïne op stad
du omgeving. Een gemakkelijke trap geheel ïri den
stijl van het oude kasteel nieuw gebouwd mama
bet beklimmen zelfs voor ouden van dagen mogelyk.
Wie er op de ruïne geweest is, vroeger ai?
Bonaparte. Zyn naam ingesneden op den ruïne muur,
is omlijst en van beschermend glas voorzien om nem
zoo lang mogelijk voor verweering en beschadiging te
vry waren.
De Keizer kwam van Aken. Hy verkocht de ruïne
toen staatsdomein voor een luttele som aan graaf
I'e Viilers Diens nakomelingen mogen hun voorzaat
dankbaar zyn voor de geldbelegging, want het verhuren
van d« ruïne brengt tegenwoordig por jaar zoo wat
ze om niet voorzien van de straks genoemde
TSlSC'ü" V1l»»b»rg
•»M, 7.7 .1» «weel goeden opgebracht
hebben als de ruïne thans goede rente.
Van de Dwingelrots - zoo heet de berg waarop de
ruïne staat - komt men over een pleintje met een
monument ter herinnering aan de 50-jarige g^htejiis-
visring van de vereeniging van Limburg met Nederland,
gemeentegrot811* Va" do merkwaardlge Valkenburger
ingaan K dan de Valkenburger grot moest
byna gel'ijk^'met^Rom^fi1»!011 grot doorwandelen is
Een drietal Duitss P den Paus niet spreken,
brandende lantaarn Juffertjes en de gids met 2
ingang8pwrt^ni'ngep T voor door de ontsloten
gangen ons al tegenw^L Van de donkere
boogereriaiehyh™LVan gan??n voerde ons de gids,
kregen dooT het f 611 8malie> alle kunstmatig ver
berg. uitzagen van bouwsteenen uit den
k«n6„S?,Tinen waren daar al mee begonnen, de Fran-
NatumdSt 6n "2? a"e volkeren 4116 ««"wen door.
Natuurlyke grotten vindt men er dus niet.
dnnr W()at ?p tal van zwarte koolteekeningen
wanden rtnf™ 0" liefhebbers van teekenen op de
a gangen geschilderd, op het daglicht dat
verte of °van °hïï nauwe sp,eet of andere opening uit de
on «n h ^Ven in de grotten dringt, op een meertje
van Prins Henriril t,W6ed™p' op de handteekening
ur u a? k'op van dingen meer.
zoo'n6 K0tf, ®ns .S' gezelligen gids, die al maar
bZrf waar t dooJ"babbelde en doorwandelde en staan
Tf 8t^P bl«ven en zien de moeite loonden
<rJ[ w®, hy de onderaardsche kerk kwamen die
geheim in deze onderaardseheTerk ^"doo^ten^
We liepen ook ondeVÜffirf d^Kr^en
Prettiger gedachten dan deze plek wekten de onder
alle IK0n 6r nog wel heen, maar dan tegelijk met
Zoon tochtje behoort tot de vaste nummers od het
^=0nHten-pr°gramma der tÜdelijke inwoners,
restaurant vunrtUfentïap' die naar het belommerde
onïXlenfk donker in het "ebt traden, schoten
ns dadelyk te binnen de woorden van den dichter die
- doelende op Valkenburg's grot - zeide
heb .ik lief, gij grot der duisternis,
Wyi my uw donker leert, hoe schoon het
[daglicht is".
v=1U8u'0i1? iets al was bet dan maar weinig
sluiten1(JaJJfenbur»s. omstreken te zien, deden me be
sluiten een hoogen uitzichtstoren te beklimmen
voor i!ïf0l heuvelland, dat zich toen beneden me
«oen de dorri Ontploo,de> de akkers, de weiden, bet
fis We ^efe 16f toreuspit8en, de wegen, die zicli
ais lange gele linten over en tusschen en lanes de
m ST1"' Valk9nbure ««W
landschap blikkerden en schitterden g
burgfoude veste. P°°rt kWam lat6r binnen Valken"
reiïd VI verlierd met sl'nger8 van al wat dor-
dt m e dat„ln bet midden een schild voerde met
woorden: „Heil den jubelaar - leev'nog menfg
Deze woorden brachten me op het sDoor en tot de
leven"if en'dtfm61 tö Va!ke"bur« buitengewoon gezond
Miin w men er oud kan worden.
Myn hotelier n.1. vertelde me, dat er feest geweest
was voor den gemeente secretaris.
Jnn?Z7iinW«n ^U'8t 85 jaar oud geworden en had den 15
Juni zyn 60-jarig secretarisschap gevierd.
Nog altyd werkte hy met lust ter secretarie en ging
hy in zyn vryen tyd zoo nu en dan uit - jagen g
ui ?ntwoori1 was: de lieflijkheid van het Geul-
(Wordt vervolgd.)
XXV. Bouqaetten.
Weide en hoide, akker en bosch zyn getooid met een
kleurig bloemenkleed, nu we de volle wmwwedde
bemeten. De gezelligheid is thans buiten te dHröf
gatuur te vinden en niet in onze woningen. Al ziinde
nehangsels tapijten en gordijnen kostbaar en frfa. df
meubeien keurig en geadeld door styl, binnenshuis
altyd iets dat drukt, iets sombers, dat we dan vooral
opmerken, als de wereld z.ch baadt in müden zonfï
schyn. Dat styve en kille aanzien kunnen we uit onze
huizen verbannen door veel licht, fraaie plantef ef
vooral door afgesnoden bloemen.
Als het feest is in huis, sieren bloemen den disch in
kw.st.gen overvloed, maar ook op andere tyde^zién
ZLni sraag w6T0 00008 yan Flora'8 kindereu ons
tegenlachen uit enkele plekjes in onze woonvertrekken.
Wat de blotmenwinkels ons kunnen leveren is fraai
stek f ahLïna2r h6t daf 'nti jm0. Jat bl,em-
stukje heeft, door een aer huisgenooten of kennissen
goarrang^rd. Bloemen schikken is vooral een gelief-
ontspanning voor dames, wier aangeboren schoon-
h-idsgevoel haar dit werk zoo gemakkelijk maakt
werk! 18 da" °°k 06n bu uitstük vrouw^öT hand
Alken met goeden smaak komt men al ver, maar
t a u nog eeni^° «gels der vakbindory in
acht, dan kan men ze^fa met bescheiden materiaal dank
baar werk verrichten.
Het is misschien aan weinigen bekend, dat men biina
nergens meer werk maakt van het sieren der huizen
met bloemen dan in Japan Ia dit land is het een on
derdeel van den eeredienst. De schrandere Japanner
koos de natuur tot zyne leermeesteres. Van haar zag
ny af, dat losheid en soberheid voor een goed deel de
schoonheid bepalen en dat de bloemen ons juist dan het
best bevallen, als wy ze plukken in haar eigen seizoen
du "ar?J,88en H1 d® lente' de rozen in den zomer, de
chrysanthen in den herft.
De Japanner plaatst do bloemen bovendien in de lijst
harer natuurlijke omgeving) burgplanten zet hij hoog,
waterplanten stelt hy op in i.en bassin. Ook wy houden
daar-0l °°niR®zin8 rekening mee, maar ons bueit een
fijne kleurencombinatie zoo zeer, dat we witte waterleiiön
met rose rozen en zwartbruine beukenbladeren gaarne
tot één geheel maken, al is dit niet geheel in overeen
stemming mot de groeiplaatsen van dit materiaal
Elke bloemversiering moet los zyn, de bloemen nloeten
op zichzelf geplaatst worden en uit komen tegen een
goed gekozen onder-of achtergrond van groen of gekleurd
blad, dan komt er diepte, licht en schaduw in het ge-
heel. 6
•In het aigemeon is de goede smaak by het publiek
thans wel zóó ontwikkeld dat men geen genot meer
vindt in die leelyko bloembossen zooals men in den
bollentyd ziet uitventen; of die pyramidale, stijve rui
kers van voorheen, die men het best met veelkleurige
bloemkoolen kan vergelijken. Siiydt daarom alle bloemen
met lange stelen en plaatst ze zóó, dat ze daarop wiege
len kunnen als in de vrye natuur. Al kunnen wü de
vroolyke bloemenvelden in huis niet heelemaal naboot
sen, wy kunnen van de natuur afzien, dat losgeechikte
bloemen veel meer bekoren dan schreeuwerige pronk-
Behalve losheid, moet er ook evenwicht ln een bloem
werk zyn. Een bouquet mag niet topzwaar schijnen,
daarom moeten groote bloemen en bladeren onderaan
verwerkt worden. Ook moet er eenige verhouding zijn
tusschen de breedte en hoogte van een bouquet In het
algemeen moet men voor de hoogte li maal de breedte
kiezen en een vaas of beker gebruiken in overeenstem
ming met de afmetingen van het bloemwerk. Neem
eens een bruine of groene vaas, zet daarin drie of vier
„duikelaars" met haar rietachtig blad, vyf of zes grootere
en kleinere zonnebloemen op verschillende hoogte, daar-
tusschen langstelige, witte chrysanthen en gele coreopsis
met wat bruine takjes en wat fijn groen, en ge zult eens
zien, welk een pitoresk geheel dit vormt. De duike
laars (Typha latifolia) bloeien in Juli of Augustus op
vele plaatsen in plassen, slooten of rietvelden.
Als men over flink groeiende struikrozen beschikt,
moet men eens eenig rose en witte bloemen afsnijden
met zeer lange stelen en het blad daaraan laten. Schik
ze dan met enkele varenbladeren en wat gipskruid
(gypsophila paniculata) in een mooi kristallen bloemglas
en ik twyfel niet, of ze zullen u veel meer genot ver
schaffen, dan een stijf rozenbosje, dat als een bloemkooltje
zwaar op het glas hangt.
De kleuren spelen by het bloemen schikken de hoofd
rol. Het zyn vooral de lichte en witte tinten, waarmee
men veel en mooi werk maakt. Het verwerken van
sterke kleuren kan veel voldoening geven, maar is veel
moeilijker.
Wit en groen zijn neutrale kleuren: wit tempert de
andere kleuren; groen versterkt de kleuren. Tegen een
achtergrond van groen komen de zachte tinten meer
sprekend uit en komt er meer diepte in iet bouquet.
Lichte tinten karmonieeren met elkaar, wat altijd vol
doet.
Sterke kleuren zyn alleen mooi, als ze zuiver con
trastteren b.v. rose rozen met blauwe riddersporen,
oranjekleurige monlbretia's met blauwe saliebloemen,
aonkerroode rozen met paarsche heliotropen, gele trompel-
narcissen met bruine hazelaartakken, enz. Roode en
gele dahlia's kleuren goed met bonte crotonbladeren en
bruin eikenloof, maar roode rhododendrons en gele thee
rozen doen bet te zamen niet. Waar dit in zit
Bij de dahlia's zyn rood en geel enkelvoudige, zuivere
kleuren, doch by rhododendrons is het rood een ver
menging van rood met blauw en by de theerozen is
het geel samengesteld uit geel en rose. - Zulke
bloemen kunnen slechts in haar eigen tint geplaatst
worden.
Bij de keuze van het groen, dat men tusschen de
bloemen zal aanbrengen moet men als regel aannemen,
dat men voor zachte kleuren lichtgroen kiest en voor
heldere of sterke kleuren donkergroen en bruin.
Het maken van een bloemstukje geschiedt het ge
makkelijkst van ééne soort bloemen, b.v. van rozen,
van seringen, van chrysanten, irissen, enz.
Wie een kas heeft, of by een bloemist nu en dan
wat aankoopt, kan met het echte snygroen werken, n.1.
met varenbladeren, vooral de fijne adianthums worden
veel gebezigd, en met asparagus-takken, n.1. asparagus,
sprengeri en asparagus plumosus.
Wie alles uit zyn eigen tuin moet zoeken, doet goed
vollegrondsvarens, aspergeloof, siergrassen en gips
kruid toe te passen, alsmede de takken van fynblade-
rige, bonte en bruine heesters en coniferen.
Altijd één soort bloemen te gebruiken, is wat eento
nig, daarom plaatst men dikwijls verschillende bloemen
bij elkaar in een vaas, een mand of een bamboesstan-
daard, zooals de Japanners veel aanwenden. Zulk een
standaard is een flinke bamboesstok gedragen door een
drietal dunnere stokjes. In elk lid van den staander is
aan beide zijden bovenaan een poortvormige inkeeping
gemaakt, waardoor men er water in kan gieten en
bloemen in kan steken. Veronderstel, dat witte se
ringen heeft, witten en rose rozen en witte leliën.
Plaats boven in den staander een paar lange seringen-
takken en enkele rozen met een paar lange takken
asparagus plumosus als aanvulling. Met wat mos of
coniferengroen kan men ze vast zetten. Lager weer
seringen en rozen met groen en een enkele lelie, en on
deraan eenige leliën met enkele forsche bladeren b.v.
van een aronskelk.
In den herfst kan men lichtkleurige struisveerasters
en gladiolussen met cactusdahlia's in den staander
plaatsen, dan zyn er ook de fraaie Japansche lelies en
de zwartroode takken van den bruinen eik (Quercus
Americana), die heel lang goed blyven. De standaard
moet flink hoog zyn en wordt op den grond geplaatst.
Voor een gemengd bloemstuk is een glazen bloemen
mandje met hengsel, waarboven men met fijn draad
wat oogjes en mazen vlecht, zeer aan te bevelen.
Hier kan men allerlei bloemen en groen insteken,
mits men rekening houdt met hetgeen over kleur en
evenwicht is medegedeeld.
De grootere en kleinere Wakefleld's patent bloemen
rekjes, (o.a. verkrijgbaar by den zaadhandelaar C- G. van
Tubergen Jz. te Haarlem, in prijzen van f 0.45 f 1.50),
zijn zeer gemakkelijk by het los schikken van lelies,
gladiolussen, pioenen, dahlia's, asters, zeunia's,chrysanthen
enz. Het geheel heeft een looden voet en wordt in een
kom of vaas met water gezet.
Prachtige bloemstukken zyn de corbeilles of bloemen
manden, zooals goede binderijen die leveren. Allerlei
bloemen kunnen daarin verwerkt worden, maar vooral
voor dahlia's, rozen, asters en chrysanten zyn ze bij
zonder geëigend.
Zoo'n man belegt men van binnen vooraf met bladtin
(stanniool), vult ze met zandige bloemaarde, plant er
eenige varentjes en potmos (selaginella) in, soms ook
nog een kleinen palm, «en steekt er vervolgens los de
bloemen in. Het hengsel wordt versierd met lange
takken fijn groen en een lint-strik in passende tint.
Als de bloemen hangen of kromme stelen hebben,
kan men dat verhelpen met wat bloemendraad. Dat
steekt of windt men boven aan de bloem vast en slaat
het eenige malen om den stengel, dien men daarmee
den gewerschten stand kan geven. Hoe minder men
van draad gebruik maakt, hoe beter echter. By dahlia's
en rozen, kan het goede diensten doen.
Een alleraardigst bloemenmandje heel vroeg in het
voorjaar is een Japansch vlecntmandje, waarin een
paar polletjes sneeuwklokjes en crocussen geplant zyn;
wat bloeiende takjes van els en wilg, klimopranken en
wat mos gebruikt men voor aanvulling. Ook met duc
van Thol tulpen en varentjes kan men lieve mandjes
samenstellen
Het is grootendeels een kwestie van smaak, of men
een bouquet zal plaatsen in aardewerk of in glas. In
de meeste gevallen staan zware bloemen en sprekende
kleuren het beste in steenen vaatwerk en teere bloemen
met zachte tinten beter in helder glas. Papavers, zonne
bloemen, blauwe distels, pioenen en dahlia's bohooren
tot de eerste groep; anjers, rozen, asters en orchideeën
tot de laatste.
Hen, die meer over dit onderwerp willen lezen,
verwys ik naar een keurig boekje over „Bloemschikken
en bindendoor J. G. Ballego, bloemist te Leiden.
Trapman en Co. kunnen het u leveren voor de luttele
som van zeven stuivers. Het boekje is duido.yk geschre
ven en fraai geïllustreerd
Mot bovenstaande aan wy zingen zal het voor velen
ook niet moeilyk zyn, smaakvolle ueldbouqucttcn bijeen te
zamelen. Losheid en rekening houden met de kleureu
|s hoofdzaak. Is een wedstryd in veldbouquetten niet
iets voor Floralia-tentoon stellingen
D. fi. LANDMAN^
Een proces oiu een bijenzwerm.
Op het oogenblik wordt tusschen twee imkers uit Corle
eon eigenaardig proces gevoerd, /let betreft nl. het eigen
domsrecht op een zwerm byen. De een beweert, dat de
nieuwe zwerm, die by zyn buurman is komen aanvlie
gen, van zyn stal afkomstig is. De rechter zou by deze
een Salomo's uitspraak kunnen toepassen. Immers, in
dö imkerwereld heet het, wanneer men de koningin
van eenen zwerm dood maakt, dat de zwerm dan naai
den ouden korf terugkeert. Op die manier zou de rech
ter zich kunnen overtuigen van de juistheid der bewe
ringen.
Van belang is hierby zeker het proefschrift waarop
de heer Hildebrand uit Apeldoorn de vorige week ge
promoveerd is, nl. over het eigendomsrecht op bijenzwer
men. („Arnh. Ct.")
Verloren.
Woensdagmorgen heeft de kantoorlooper van de firma
M. Adler, handelende in rywielonderdeelen, te Amster
dam, zyn portefeuille verloren.
In die portefeuille bevonden zich een bedrag van
f360 aan bankpapier, benevens een wissel, betaalbaar
by de firma J. van Kol, te Amsterdam. De f 360 had
de man ontvangen in het bureau der postkwitanties,
Singel hoek Raadhuisstraat, terwijl hy de portefeuille
eerst vermiste op den N. Z. Voorburgwal by de Poort
van Cleve.
De wissel wordt door de firma Kol, welke onmiddel
lijk was gewaarschuwd, natuurlijk niet uitbetaald.
Treurig.
Op bevel van den officier van justitie te Utrecht
wordt door de politie te Barneveld een streng onder
zoek ingesteld, of het in brand geraken van het 13 jarig
dochtertje van den ploegbaas Van den Brink aldaar ook
aan nalatigheid der ouders moet worden toegeschreven.
Het arme kind, dat reeds aan de gevolge overleden is,
werd namelijk door haar moeder gedwongen, 's avonds
te half twaalf, toen de ouders reeds te bed waren, nog
kousen te stoppen, by welk werkje de brandende petro
leumlamp over haar lichaam gevallen is.
Een pnard In huis.
Een bruintje van de Haarlemsche paardentram, dat,
als gewoonlijk, een uur rust zou worden gegund, in zyn
rusthok in de remise in de Rozenstraat aldaar, vergiste
zich in de deur en drong achterstevoor de gang binnen
van een bewoonster van die straat, kwam in de ach
terkamer binnendringen en richtte daar onder de meu
belen van de doodelyk verschrikte juffrouw een lang
niet misse verwoesting aan. Een kast werd stuk ge
drukt, de vazen er op vielen aan gruis en een paar
stoelen werden onbruikbaar getrapt. Met heel wat moeite
werd de ongewenschte bezoeker in zyn hok aan de
overzijde gestopt, zegt de „O. H. Ct.".
Gemeenteraad Onde Niedorp.
Vergadering van den Raad der gemeente Oude
Niedorp, gehouden op Woensdag 15 Juli 1908, voorm.
10 uur.
Voorzitter de heer A. Wonder Pz., Burgemeester.
Allen present.
Na opening volgt lezing en goedkeuring der notulen.
Mededeelingen
a. goedgekeurd van Ged. Staten ontvangen het Raads
besluit tot 't doen van diverse af- en oversohryvingen
b. goedgekeurd teruggekregen van hetzelfde college het
besluit tot het doen van uitgaven uit den post voor
onvoorziene uitgaven dienst 1907;
c. goedgekeurd van hetzelfde college ontvangen het
suppletoir kohier van den Hoofdelyken Omslag dienst
1908;
d. de jongste kasverifleatie by den gemeenteontvanger
gaf conform de bescheiden aan een kasgeld van f1681.43.
Komt ter tafel het beredeneerd verslag over 1907
betrekkelijk de volkshuisvesting.
Hieruit ontleenen we het volgende:
Den 23sten December 1907 is in de bouw- en woning
verordening door den Raad wijziging gebracht.
Van de te Hoorn gezetelde Gezondheidscommissie
(tot wier ressort Oude Niedorp behoort), zyn 11 adviezen
ingekomen betreffende onvoldoende woningen.
B. en W. besloten, de betrokken eigenaren aan te
schrijven, om in die toestanden verbetering aan te
brengen.
2 Woningen werden onbewoonbaar verklaard.
Onteigening volgens art. 77 der Onteigeningswet heeft
niets plaats gehad.
De naleving van de bepalingen heeft geen bezwaren
opgeleverd.
De woningen in de gemeente zyn alle vrij goed be
woonbaar.
Volgt verslag herhalingsonderwys 1907—08.
Ie. Oude Niedorp. Cursus primo Mei tot medio Sept.
1907. 3 Meisjes hebben er aan deelgenomen.
De cursus voor jongens, November 1907 tot Maart '08,
werd door twaalf leerlingen bezocht, waarvan er 9 den
geheelen cursus mede maakten. Het verzuim bedroeg
25 a 30 p.Ct.
2e. Zijdewindcursus, aanvangende 1 Mei 1907.
4 Meisjes namen deel, waarvan 3 overbleven, die trouw
het onderwijs volgden. De op 1 November 1907 aange
vangen cursus voor jongens trok aanvankelijk 13 leer
lingen, van welke er negen overbleven, die den cursus
geheel volgden. De lessen werden zeer trouw gevolgd,
ruim 4 pCt ongeoorloofd verzuim.
Een en ander wordt voor kennisgeving aangenomen.
Van Ged. Staten is ingekomen een schrijven inzake
de aanvrage om verlenging van den ontruimingstermyn
betreffende de door G. Sneekes bewoonde woning, staan
de in de Westerkampen en behoorende aan iemand in
Harenkarspel.
Ged. Staten hebben bezwaar om hunne goedkeuring
aan die termynverlengings-aanvrage te verleenen.
Daarna wordt gelezen een verzoek van het gemeente
bestuur van Leek (prov, Gron.) om een adres aan H.
M. de Koningin (waarvan oen afschrift bijgevoegd is)
betreffende wijziging der Woningwet, adhesie te be
tuigen.
Het adres wordt den Raad voorgelezen en behelst,
dat een gezin zyne woning wegens ODbewoonbaarver-
klaring moest ontruimen en voor hen geen andere
woning beschikbaar was en zy ook financiëel niet in
staat waren een andere woning te betrekken. Het gezin,
dat steeds in eigen bestaan had voorzien, weigert in
het armhuis te gaan, zij wenschen bovendien hun eigen
tuin, behooiende by hun ontruimde woning, te bewer
ken. en nu heeft het gezin op zyn grond een kuil ge
graven, daar een afdak boven gemaakt, en daar ver
blijven man, vrouw en 2 kinderen nu. Dat deze toe
stand onhoudbaar is, en nog veel slechter dan
voorheen in de onvoldoende woning, behoeft geen betoog.
Het Gemeentebestuur van Leek verwacht, dat nog
meer huizen in de gemeente ontruimd moeten worden,
waarvan de meeste eigenaars evenmin in staat zullen
i zijn een andere woning te betrekken, zoodat zich steeds
meer gevallen zullen voordoen als het bovengeschetste.
Het betoogt, dat de wet by ontzetting van eigendom
in allo gevallen schadevergoeding verleent, maar dat
juist bij de ingrijpende maatregelen, die de Woningwet
in 't leven heeft geroepen, die schadevergoeding niet
bestaat.
Aan het slot verzoekt het Gemeentebestuur van Leek,
aan Art. 20 van do Woningwet een derde alinea toe te
voegen, bepalende dat woningen, die voor onbewoon
baarverklaring in aanmerking komen, doch die sedert
1 Jan. 1908 in eigendom bahooren aan de bewoners, niet
ontruimd zullen worden dan na den dood dos eigenaars
of aan zyne eebtgenoote.
1 Voorz. zegt: B. en W. willen aan den Raad voorstellen
om adhesie aan dit adres te verleenen.
Algemeen is de raad voor bet betuigen van adhaesie,
waartoe besloten wordt.
Dan wordt aan de orde gesteld een schrijven van
G«d. Staten inzake de salarisregeling van de onder
wijzers in deze gemeonte.
In dat schrijven wordt bezwaar gemaakt tegen de
bepaling van art 5 der verordening. Dat art. luidt:
Ingeval een onderwijzer ongesteld wordt, gaat zyne
jaarwedde het eerste kwartaal tijdens zijne ongesteld
heid door. Het tweede kwartoal wordt Vr deel der jaar
wedde ingehouden; het derde kwartaal 2/4; het vierde
Kwartaal 3/4. Terwjjl voor langduriger ongesteldheid,
onder nadere goedkeuring van Ged. Staten eene afzon-
derlyke regeling zal kuniien worden getroffen.
Ged. Staten zouden willen de regeling, dat gedurende
de 6 eerste maanden der ongesteldheid de betrokkene
de geheele jaarwedde krygt uitgekeerd, terwjjl over de
volgende 6 maanden de helft van zijn honorarium zal
worden ingehouden.
Nu, véél verschillen doet 'tniet; over de geheele jaar
wedde wordt per jaar l/g gedeelte daarvan in 't voordeel
van den onderwijzer gebracht door 'tidée van Ged.
Staten.
Verder achten Ged. Staten het wenscheljjk, dat Hoof
den en onderwijzers na 20 dienstjaren meer dan het
minimum tractement genieten.
De minima toch zjjn gesteld naar den allerlaagsten
levensstandaard, waartoe Ged. Staten Oude Niedorp
toch niet meenen te moeten rekenen.
