KLAAS KORL,
52e Jaargang. No. 4402.
Donderdag 8 Ocu 1908.
TWEEDE bL AD.
Binnenlandse!) Nieuws.
FEUILLETON.
de moordenaar,
Zwnre brand te Tilburg.
Een felle brand heeft te Tilburg in den laten avond
de wollenstoffenfabriek der firma F. A.' Swagemakers
en Zonen op den Heuvel voor een groot gedeelte ih
de asidi gelegd.
l>e brand, die te ongeveer half elf uitbrak, ont
stond door nog onbekende oorzaak in de z.g.n. scheer-
derij. van waar hij zich in een ommezien over het
geheele hoofdgebouw uitbreidde. Toen de brandweer
aanrukte, ^tond het geheele gebouw dan ook reeds
in lichtelaaie en viel aan behoud niet meer te den
ken Toch werd nog met een. paar slangen hel steeds
verder voortwoekerende en immer heller hemelhoog
oplaaiende vuur zoo goed mogelijk bekampt, ten einde
Ie voorkomen, dat de aangrenzende spinnerij eveneens
een prooi der vlammen werd.
Intusschen werd ook de weverij, die op een afstand
van ongeveer-15 M. evenwijdig loopt met het hoofd
gebouw. sterk door het vuur bedreigd en moesten po
gingen tot haar behoud worden aangewend. Evenwel
liet vuur bleek op den duur niet bestand tegen de
groote massa's water, die een 16-tal spuiten in dege-
bouwen wierpen. Te ongeveer 12 uur, dus I1/2 uur na
het uitbreken, was het grootste gevaar geweken, wal
een geluk was voor de eigenaren der beide belendende
fabrieken, de firma's Wed. J. B. de Beer en Zonen
en K. I.ombaers en Co. Aan algeheele afwezigheid van
wind is haar behoud te danken geweest.
Fit de kantoorlokalen konden nog bijtijds eenige hoe
ken en gelden worden verwijderd, hetgeen tenslotte
bleek onnoodig le zijn gevveest. daar hel vuur deze lo
kalen niet meer heeft kunnen bereiken. Andere pogin
gen tot redding van den tabrieksinventaris werden niel
beproefd.
Het geheele hoofdgebouw, bevattende de scheerderij,
nopperij. vollerij. machinekamer, benevens eenige
kleine bergplaatsen, werd een prooi der vlammen. De
schade, die uiteraard nog niet met zekerheid is vast
te stellen, wordt nog verhoogd door de groote ver
woesting, die ook het water in de njet vernielde weverij,
spinnerij en magazijnen heeft aangericht.
Te ongeveer 1 uur was men den braad geheel mees
ter. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Naar de oorzaak zoekt men, omdat bij het sluiten
der fabriek le 10 uur niets van het naderend onheil
was te liespeuren. Verzekering dekt de schade.
Deze brand is oorzaak, dal tal van arbeiders voor
eenigen lijd buiten werk zullen geraken, heigeen, vooral
mei hel oog op de werkloosheid, die ook heers diende
is, een treurig feit moet worden genoemd.
Steeds hooicer.
Naar de Tel. uit onverdachte bron verneemt, zal
de heer Huizinga, vroeger barbier te Kampen, thans
gesalarieerd propagandist van „Patrimonium', wonende
ie Watergraafsmeer, eerstdaags benoemd worden tol
burgemeester van Axel.
oor Holten was hij ook een ernstige candidaat.
Daar .h'eeft hij evenwel de vlag moeten strijken voor
baron Van den Borcli van Verwolde.
Ken droevig einde.
Te Papendrecht wilde gistermorgen te half vier de
zandschipper Jacob Romijn Jac.zn.. van Papendrecht,
die met zijn vaartuig binnen de sluizen te Elshout
lag, deze sluis uitvaren om op de Lek te komen. Toen
hei scheepje door de deuren was. liep Romijn naar
liet achterschip om ook de boot bij te halen. Hierbij
moet hij op de eene of andere wijze overboord geraakt
zijn. want de knecht hoorde een plons in het water
en toesnellende zag hij den schipper niet meer. On
middellijk kwamen op zijn geroep nabijliggende schip
pers te hulp. doch hoe men ook zocht en dregde, builen
de sluis werd niets gevonden.
Te lialf zeven werd bij het dreggen binnen de sluis
liet lijk van den zoo droevig omgekomen jongen man
-rmoedelijk is hij juist bij het zjeh slui-
mode schijnt te komen.
Is het reeds belachelijk als menschen zich geregeld
van een taal en van uitdrukkingen bedienen, die zij
niet verstaan, bepaald verwarrend wordt het, als zulke
uitdrukkingen, door voortdurend verkeerd gebruik, be-
teekenissen krijgen, die zij in t minst niet bezaten.
Zoo met het veelvuldig misbruikte ..per se (immers
niet anders dan „uit zich', een „zaak die vanzelf
spreekt dal thans algemeen, ook door ontwikkelde
menschen, gebezigd wordt voor „noodzakelijk\Vie
hoort niet dagelijks„Ik moei hem per se spreken''
enz.
En zoo gaal het maar door. Beschaafden en onbe-
schaafden trachten er elkaar de loef inee af te steken.
Een nieuwtje onder de straatventers is op het oogen-
blik het woord „beré" soms nog verhanseld tol
„murré waaronder men alle soorten yan peren
tracht aan den man te brengen.
Ken gezond bidder.
Bij de Ftreehtsche politie werd dezer dagen aangifte
gedaan van een zonderling geval. Een vrouw, te Zeist
woonachtig, had al jaren lang last gehad van maag
pijnen. waarvan de oorzaak maar niet kon worden
verklaard en die dan ook niet waren te genezen. Ge
dienstige buren gaven haar het advies, zich te wen
den toi den Ftrechtschen ..gezond-bidder"; die de macht
bezat, iedere kwaal te bestrijden door het gebed. Buur
vrouwen-adviezen zijn voor goeilgeloovigen in den lande
altijd hoogst welkom; zoo ook hier. De Ftrechlsche
specialiteit werd in consult geroepen, kwam. zag
jen zou overwinnen. Hij verklaarde het geval geheel
le doorzien en beloofde alle succes van zijn gebed.
De vrouw moest haar hand in de zijne leggen en met
aandacht luisteren naar de formules, die de man iuet
schier onverstaanbare stem prevelde en maar steeds
herhaalde. Een houten kruisje moest daarbij op de
pijnlijke plekken worden gelegd en met geduld en lijd
zaamheid zou de kwaal dan wel verdwijnen. De vrouw
legde inderdaad een bewonderenswaardig geduld aan
den dag. maar zooals aan alle dingen, kwam ook daér
een einde aan, haar geduld geraakte uitgeput maar
de pijnen bleef ze behouden.
Intusschen had ook de dochter des huizes de hulp
en raad van den „gezond-bidder" ingeroepen. Het
meisje verbeeldde zich. wanneer zij zich op straal ver
toonde. steeds achtervolgd te worden door een kind.
dat Liep ais z ij liep, en staan bleef als z ij stond. De
specialiteit achtte ook dit geval van emsligen aard.
maar evenals de maagpijn van mama geneeslijk; maar
zoo weinig succes als de deskundige had met de
moeder, zoo schitterend slaagde zijn methode bij de
dochter. Dank zij de gebedsformules, verdween het kind
met de achtervolgirigsmanie als sneeuw voor de zon.
De dochter ziet er althans, als zij uit gaat, geen spoor
meer van. Dit consult kostte het meisje tien gulden
De moeder werd door dit succes met de dochter
weer opnieuw gesterkt in haar vertrouwen, duldde den
specialiteit weer aan haar sponde en luisterde met
hernieuwde aandacht. Maar 't gaf geen zier de
pijnen waren' er en bleven er. Van geduldig en gewillig
wérd mama woedend en recalcitrant; de „bidderkreeg
zijn congé, z ij eischte haar geld terug. Dit laatste werd
door den specialiteit geweigerd en vandaar een beroep
op de tussenenkomst van de Ftreehtsche politie. Mama
diende een aanklacht in wegens oplichting en thans
is de zaak in onderzoek. In Zeist heeft de specialiteit uit
Utrecht een "treinsmid van beroep voorloopig
afgedaan.
Zoo vangt inert lieven.
Men schrijft uit Rossum aan de Tielsche Ct.
Wie gaarne op eenvoudige, wisse manier dieven wil
leeren opsporen, had Maandag op Letwalda, de aan
legplaats voor stoombooten alhier, moeten zijn.
Daar had hij kennis kunnen maken met zeker persoon
uit een der omliggende dorpen aan de overzijde der
Maas, wien een sommetje geld was ontvreemd en die,
zonder de politie er pree in kennis gesteld te hebben,
zelf op onderzoek naar zijn vermiste schatten uitging.
Zijn reisplan was met de Nijmeegsche boot naar Rot
terdam. Daar kon hij klaarheid in zijn duistere zaak
bekomen bij een zoogenaamden duivelbanner. Die zou
hem op de hoogte brengen, ja, hem zelfs in een emmer
water den persoon laten zien, die den klomp onder
de bedstede had geledigd. Dan had onze reiziger daar
den dader maai- met zijn mes een veeg over 't gelaat
te geven om hem, thuis gekomen, gemakkelijk te kun
nen herkennen. Om hem maar niet te zeer te vermin
ken zou hij hem een snee in 't oor geven.
Bij het verlaten van den verklikker zou hij wel
oppassen niet om te zien, want dan ware het plan
mislukt. De pastoor had hem deze reis wel afgeraden,
maar hij ging er toch op uit.
opgehaald. Ver „Hl
ten der deuren door de opening gevallen De onge
lukkige was gehuwd en vader van drie kinderen.
Taal die nergens thuishoort
Als men een ontwikkeld winkelier eens vraagt, wal
hij eigenlijk onder „comestibles" verstaat, dan krijgt
nien zelden het rechte, en meestal allerlei uiteenloo
pende antwoorden. De een duidt er flesschen vruch
ten me enan; de ander weifelt tusschen fijne vleesch-
waren en biscuitachtige versnaperingen; een derde ver
klaart ronduit dat hij daarover nooit nadenkt. F.en
héél enkele zal den spijker op den kop slaan en zeggen
dal hel niet anders dan etenswaren zijn.
iets dergelijks mei „commensaal". Geen hospita zal
haar verfranschten medewoner tegen den avond dc
deur uitzenden, en toch is hij als „commensaal niel
meer dan tafelgenoot. Duidelijker is dan zeker het op
schrift. dat men nog vaak in onze volksbuurten kan
opmerken: „slaper gevraagd". En heler Hollandsch nog
dan tiet deftiger „betalend logé" J:w'
ligheid werd ons het volgende medegedeeld:
Ieder schip dat uit een besmet verklaarde haven
komt. voert de gele, zoogenaamde quarantainevlag en
krijgt een vaste ligplaats in het Noorder toeleidings-
kanaaL Onmiddellijk begeeft zich de quarantaine-genees
heer aan boord en stelt den gezagvoerder, behalve vra
gen naar den algemeenen toestand aan boord, de vra
gen bedoeld bij art. 7 der wet van 28 Maart 1877
(Stbl. 35). Behalve naar naam van gezagvoerder, lading
plaats en datum van vertrek, bestemming, aantal per
sonen aan boord, wordt o. m. ook gevraagd, of er en
hoeveel zieken er zijn of geweest zijn. wat de verschijn-
selen der ziekte waren en wat tegen verspreiding is
gedaan; of het schip gemeenschap heeft gehad met 1
andere havens of vaartuigen, of personen zijn achter- 1
gebleven en zoo ja, hoeveel; of personen gedurende
de reis zijn gestorven, hoeveel en aan welke ziekte
en voorts of in de plaats van vertrek of in een der
havens op de reis aangedaan pest, gele koorts of Azia
tische cholera voorkwam. Zijn de vragen nauwkeurig
beantwoordt, dan wordt de equipage aan dek geroepen
en het aantal met de monsterrol vergeleken. Daarna
ondergaan ze allen een geneeskundig onderzoek. Zijn
er passagiers aan boord, dan moeten deze zich aan
eenzelfde behandeling onderwerpen. De zieken worden
in het hospitaal of in de kooi onderzocht.
Verder wordt geïnformeerd of in de plaats van her
komst ook drinkwater is gebruikt en of de ballasttanks
met water uit rivieren zijn gevuld. In het laatste ge
val wordt het tankwater ontsmet met kalkmelk en
hel water, na voldoende gezuiverd te zijn, bij welk
onderzoek men zich bedient van roodlakmoespapier.
uit de tanks gepompt en weggegooid. Kooigoederen en
suil gedragen boven- en onderkleeren, worden naai
den ontsmettingsoven gebracht, verbonden aan de
ziekenbarak en aldaar gezuiverd en laler nagezonden.
Bi.i hel lossen der ladingen, meest uit hout bestaande,
moéten de arbeiders na eiken arbeid de handen was-
schen met sublimaat en, zooveel mogelijk van kleeding
verwisselen.
Bij eenig vermoeden van ongesteldheid van één der
opvarenden wordt deze ter observatie gezonden naar de
ziekenbarak in de duinen gelegen en daar verder be
handeld.
Nog deelde de gezagvoerder van het Zaterdag van
St. Petersburg binnengekomen stoomschip Mars mede,
dat op alle pleinen en hoeken v^n stralen waarschu
wingen zijn aangebracht gekookt water te gebruiken,
doch dat zeer velen, niet kunnende lezen, het water
zóó uit de rivier gebruiken. Straten en pleinen worden
regelmatig met oplossing van chloorkalk gereinigd.
Zuid-Scharwonde.
Zaterdagavond hield het ziekenfonds Helpt Elkan
der" te Zuid-Scharwoude een openbare vergadering met
3 personen uit ieder ander ziekenfonds aan den Lange-
djjk, om te bespreken de tot-standkoming van een z.g.
doktersfonds, dat volgens de toelichting van den Voor
zitter bedoelt: vanwege de ziekenfondsen een eigen
geneesheer aan te stellen, om zoodoende te verkrijgen
goedkoopere geneeskundige behandeling. Om nu eenigs-
zins op de hoogte te komen van de werking van een der
gelijk fonds heeft de „commissie van 12" inlichtingen
ingewonnen bij bestaande fondsen 0. a. te Schagen en
Sloterdijk. Dat te Schagen werkt heel aardig, maar
volgens de commissie is daar de grens te scherp getrok
ken tusschen hen, die wel en hen, die niet tot het
fonds mogen toetreden. Het philantropisch karakter is
h. i. daar te ver doorgedreven, wijl slechts personen
worden, toegelaten die moeilijk eer. doktersrekening
kunnen voldoen. Sloterdijk kwam haar dan ook het
best voor. Eenige inlichtingen omtrent de inrichting
en werking werden gegeven. We stippen er het vol
gende uit aan. De premie bedraagt voor man en vrouw
beiden lid, 7} c. ieder; is een hunner lid 10 c. Ieder
kind beneden 12 jaar 2 c., van 12—16 j. 4 c.; boven
16 j. 10 c. en boven 65 j. 15 cent. Het fonds heeft een
jaarlijksch inkomen van f 3770, waaronder f 250 subsidie
der gemeente, dat later werd ingetrokken, toen het
reservefonds tot boven de f 2000 gulden was gestegen.
Aan het fonds zijn 2 geneesheeren verbonden, wier
salarissen worden geregeld naar het aantal patiënten
van ieder. De dokter is in dienst der vereeniging,
zoodat deze de leidende macht heeft.
Na deze toelichting worden eenige vragen gedaan,
0. a. of de leden der ziekenfondsen zonder keuring in
het doktersfonds kunnen overgaan Heele beschouwin
gen werden daarover gehouden, doch een der leden
meende, dat deze zaak nog niet aan de orde kan komen
en dit eerst het geval kon zijn indien een reglement
wordt samengesteld voor het eventueel op te richten
fonds. Dit werd algemeen gevoeld, vooral wijl men
zich voorloopig tot niets verbindt. Ook werd gevraagd
En rrïer welk gevolg Dinsdagmiddag stapte hij hier wanneer één persoon uit een gezin niet kan worden
- - opgenomen, de anderen dan moeten worden uitgesloten.
Het antwoord, dat algemeen gegeven werd, luidde
ontkennend.
Opgemerkt wordt ook nog, dat het bij de boven opge
geven contributieregeling, voor groote gezinnen bezwaar
lijk zou worden als lid toe te treden. Aan dit bezwaar
kan echter te gemoet gekomen worden door een
maximum als grens te stellen, waarboven geen gezin
kan worden aangeslagen. Gevaar werd er ook nog
weer van de boot en wist mede te deelen, dat een
vrouwelijk familielid hem had beroofd. Binnen enkele
dagen zou die het geld door een ander laten terug
bezorgen. Of dit heeft plaats gehad, zijn we nog niet
le weten gekomen. Zoo ja, dan mag dien persoon het
poliliediploma toch wel honoris causa worden uitge
reikt I
Tegen de cholera.
hen tot toetreding te bewegen. Op deze bijeenkomst
werd tot een aantal van 100 leden geteekend. Te Broek
op Langendijk was het ruim 200. Ook te N.-Scharwoude
en Oudkarspel worden dezelfde bijeenkomsten gehouden.
Op 'toogenblik is de tot-standkoming zoo goed als ver
zekerd.
Zuid-Scharwonde.
Vrijdagavond werd alhier een vergadering gehouden
van de afd. der Naamlooze Tuinbouw- en Handelsver-
eeniging. De opkomst was zeer groot, zeker in verband,
zooals de voorzitter in zijn openingswoord opmerkte,
met de te bespreken quaestie tusschen bouwers en
kooplieden.
Allereerst werd mededeeling gedaan van de aanslui
ting der vereeniging bij het Centraal Bureau voor den
aankoop van kunstmeststoffen.
Uit de inlichtingen, die de heer 3. Zeeman daarvan
gaf, bleek, dat het Bureau ten doel had, zijn leden, dat
zjjn de aangesloten vereenigingen, zoo goedkoop moge
lijk van kunstmest te voorzien. Dat dit kan bleek uit
de omstandigheid, dat het Bureau onmiddellijk met de
grootste synducaten in betrekking staat, zoodat het
alle voordeelen heeft, welke een handelaar bezit, welke
zelf nog zjjn verdiensten hebben moet van zijn afnemer.
Deze verdiensten zullen nu terecht komen in de zakken
der verbruikers. Slechts 9/io pCt. rekent het Bureau voor
noodzakelijke onkosten en blijkt het, dat dit niet geheel
noodig was, dan wordt het overschot onder de verbrui
kende leden verdeeld. Zoo trok onlangs de afd. Lonne-
ker van de Ned. Landbouw Mij. nog f800 uit het over
schot van die 9/i0 pCt. Uit alles bleek, dat de bouwers
er groot voordeel bij hebben, als zij hun kunstmest van
het Bureau betrekken. Dit kan geschieden als hun ver
eenigingen lid worden, welke geen contributie hebben
te betalen en gezamenlijk de zaken regelen en bespre
ken. Om de orders zoo getrouw en spoedig mogelijk te
kunnen uitvoeren is elke provincie verdeeld in II can-
tons. De Langedijk en Omstreken behoort tothetcanton
Alkmaar, waarvoor de heer Wiebe van Slooten te Heer-
Hugowaard vertegenwoordiger is.
Hierna kwam in behandelingde verwikkelingen
tusschen bouwers en kooplieden. Het hoofdbestuurslid,
de heer Zeeman, leidde het onderwerp in en gaf in den
breede de geschiedenis der contante betaling. Uit een en
ander bleek, dat de kooplieden niet het recht heb
ben op het bekende J waarop zij zich laten voor
staan, maar dat dit z.g.n. recht berust op een onzede-
lijken grondslag, aangezien de Algemeene Vergadering
indertijd het j heeft toegestaan, toen „De Koophan
del" dreigde metindien zij ons niet het gevraagde
J geeft, dan is het besluit (van Koophandel) geno
men al de gekochte groenten te betalen 30 dagen na
ontvangstdag. Met een dwangmaatregel hebben de koop
lieden het dus afgeperst. Is het nu niet billijk, vraagt
de heer Zeeman, dat wij in dit besluit wijziging trachten
te brengen door eerlijke middelen, vooral nu, waar ge
bleken is, dat de koopman hoogst tevreden kan zijn en
voldoende in staat is, om de renten voor eventueel op
te nemen bedrijfskapitaal te dekken Bovendien hebben
de tuinbouwvereenigingen veel geld noodig, om onkosten
te bestrijden, die moeten dienen om verbeteringen aan
te brengen, waarvan De Koophandel zich nog nimmer
iets heeft aangetrokken. Scherp laakte spreker de hou
ding van Groentecultuur te Broek op Langendijk, die
met de handelaars één lijn trekt om het den mode
bouwers lastig te maken, terwijl ze in de zaak van het
J steeds aan den kant der vereenigde bouwers heeft
gestaan. In zijn slotwoord drukte spreker de aanwezigen
op het hart zich vooral te blijven houden aan het be
sluit der vereenigingen en schouder aan schouder te
blijven staan om het goed recht der bouwers te ver
overen. Die woorden werden met applaus beantwoord.
Bü de gedachten wisseling, die hierover ontstond,
werden nog enkele punten nader toegelicht, waarna
overgegaan werd tot de behandeling van een circulaire
van de arbeidersvereeniging Recht en Plicht, waarin
gevraagd wordt dat bouwers zoo weinig mogelijk zullen
helpen bij het lossen en laden der producten. Men is
van meening, dat de handel er schade bjj zou lijden,
als men het verbod om te helpen uitvaardigde. Wel is
men er voor, niet meer te helpen dan strikt nóodig is.
Trouwens, „Recht en Plicht" erkent zelf reeds in zijn
schrijven, dat de maatregel niet altijd streng kan wor
den toegepast. In dien geest zal dan ook aan R. en P.
worden geantwoord.
Door den heer K. Zeeman wordt de keuring der
producten besproken. Hij vraagt voornamelijk of een
afgekeurde partij geheel moet worden betaald volgens
den getaxeerden prijs, of slechts dat deel, dat minder
waardig is. Reglementair is daaromtrent niets bepaald,
doch het is usance, dat alleen het minderwaardige deel
lager wordt betaald.
Opgemerkt wordt verder, dat men beroep heeft op de
commissie van Beheer, doch gaat men niet in beroep,
dan heeft men zich aan de uitspraak van den keur
meester te onderwerpen.
Daarna sluiting.
IJmuiden van de N. R. Ct. in gezien, dat diaconieën of armvoogdijen niet tot het
i fonds zouden toetreden. Dit werd door anderen niet
die thans in de
De berichtgever te
schrijft
Nu de cholera in Rusland beerscht en nog een ge
regelde stoombootdienst wordt onderhouden tusschen
IJmuiden en de 'besmette havens St. Pelersburg en
Kroonstad, werd ons de vraag gedaan of door de
bemanning dier schepen de cholera niel kon worden
overgebracht. Waar zulks zeker het geval Ls, hebben
we ons tot den quarantaine-geneesheer dr. F. A. Bok
gedeeld, aangezien juist door het bestaan van een derge
lijk fonds de armvoogdjjen worden ontlast.
Door den Secretaris werden nog eenige mededeelingen
gedaan over andere fondsen waar breukbanden, brillen
enz. worden gegeven. Voorloepig zal het op te richten
fonds nog niet te veel hooi op de vork nemenlater is fn
Oude Medorp
Voor de oproeping voor tijdelijk onderwijzer of onder
wijzeres te Zjjdewind hebben zich 4 sollicitanten aan
gemeld.
Oude Nledorp.
Over de maand September is voor de Registers van
den Burgerlijken Stand geen enkele aangifte ingekomen.
Hoogwoud.
Door de kinderen der O. L. School in de Weere, werd
gedurende de maanden Juli, Augustus en September
spaarbank ingelegd f94.53 en teruggevraagd
I de
0 het nog voor uitbreiding vatbaar. Besloten werd, cir- f53.43.
alhier gewend om inlichtingen, wat tegen eventueele culaires aan de nog niet aangeslotenen te zenden, waarna 1 Door de kinderen der school te Aardswoud werd
overbrenging wordt gedaan. .Vlet de meeste bereidwil- een commissie op huisbezoek zal gaan om te trachten ingelegd f 149.80 en aan hen terugbetaald f36 65
Door
MAX DREYER.
0
1.
Het was. in de dorre heide achter de duinen, dat
de morgennevel het dichtst was. Hij was nog dichter
dan de rook uit den schoorsteen van de kleine vis-
schershut die tegen de helling van het duin aanleunde.
De huisdeur werd opengestooten en een blonde reus
boog zich door de opening en keek rondom zich. Hij
Slak de armen hoog boven het hoofd en geeuwde luid.
De nevelen gingen verschrikt voor zijn gebtul
en een zwerm kraajen vloog angstig weg
Zoo deed Klaas Korl eiken mqrgen. Eerst werd na
het opstaan het vuur aangestoken en dan liep hij naar
huiten, brulde geeuwend den morgen aan en keek
naar het weer.
Zeewaarts kwam er beweging in de lucht, en de
hemel toonde zich zwaar bewolkt. Het waren han
gende wolken met een wisselenden trek. waaruit Klaas
Korl niet recht wijs worden kon Warme en koudere
luehtstrooiningen door elkaar. Er was onrust en roe
ring. evenals een spanning voor den strijd.
De kleur van ae wolken was ook zoo als werd
er een oorlogsdrank gebrouwen
Hm"' knorde de reus. schudde het hoofd, streek
zich het vocht van den dauw uit den baard en schud
de weer het hoofd.
F.n dat alles in loome bedachtzaamheid. Dan werd
de uitdrukking van zijn oogen hard en vast. hij draaide
1.1. „aa,- hel dorp om. waarvan het eerste huis met
honderd schreden was te bereiken, stak twee
vingers in "ïond en floot gillend in die richting.
Het duurde een poosje, waarin hij geduldig wachtte,
,1.,» kwam er een scherp gefluit terug, waarop Klaas
Kort nog eenmaal naar de wolken keek. nog eenmaal
het hoofd schudde en dan weer kalm m zijn woning
k,CDe theeketel op den haard meldde zich met een
dienstvaardig gebrom. KLaas Korl nam den koffiemolen
tusschen de knieën en maalde zich zijn kolfie. Van
koffie bad hij steeds veel gehouden, van goede koffie
evenals van een goeden pruim tabak. Beide was voor
den zeeman een versnapering.
Hem luidden ze eens Stine Ebert als vrouw willen
geven, maar toen hij eenmaal haar koffie had gedron
ken. had hij direot genoeg van haar gehad. En dat
was nog wel op haar verja rdag geweest. E11 een
vrouw, die zulk een mengsel wist klaar te brouwen,
en dat nog wel op haar jaardag die was niet geschikt
om zijn vrouw te worden.
En bovendien had hij geen haast om uil vrijen
te gaan. Het was wel niet heel mooi om alleen het
huishouden te moeten waarnemen, nadat moeder met
Pinksteren de groote reis had ondernomen. Maar het
was toch nog maar beter alleen te zijn, dan met een
vrouw, die geen koffie kon zetten.
l'it een groote kom slurpte hij den drank met groot
welbeliagen. en hij at de eene snee brood na de andere.
Toen de ketel leeg was hield hij hem weemoedig 111
het licht om den inhoud le zien. Tot troost smeerde
hij zich nog een boterham.
Daarna ging hij naar zijn slaapvertrek, die naast
de keuken lag. Het was zuiver wit geboend en het
bed zag er helder uit, zooals alles in het huis wees
op de ordelievende hand van den zeeman, die bij de
marine voldoende tucht en vrouwenwerk had geleerd.
Klein en nederig Ls hei huis, te klein voor die
reuzengestalte, waarvan hel hoofd in staat is, het dak
van .h<et huis te lichten. Aan de eene zijde van de
gang liggen keuken en kamer, aan de andere zijde een
tweevensterig vertrek, de pronkkamer, wat eens moe
ders heiligdom en trots was geweest en nu alleen in
„ewijde uren wordt geopend. Daar stond een mahonie
houten kist In, een geel gepolijst bed, een gebloemde
sofa en als grootste bezienswaardigheid een bronzen
uurwerk. Het liep nooit, maar stond als sieraad onder
een glazen stolp.
Toen de moeder nog leefde was deze pronkkamer
meermalen aan badgasten verhuurd geweest, na haar
dood laad niemand meer daarin gewoond, en was het
niets anders meer geweest dan een plaats van henn-
nering. Dadelijk na het sterfgeval was Klaas Korl van
dc marine thuis gekomen, hij lisd niet mcei dan kamei
en keuken noodig gehad- In den zomer werd er niets
meer verhuurd, daarvoor zou vrouwelijke hulp noodig
zijn geweest, en voor het bescheiden leven dat Klaas
leidde, was wat hij met akkerbouw en visschen ver
diende, meer dan genoeg
Toen de oude van Klaas met meer in staat was
om als tweede genoot de visschersboot te bedienen en
voor goed was heengegaan, had Klaas hulp bij het
visschen gezocht.
Die hulp had hij gevonden in Willem Jenssen, den
medebewoner van het eerste huis van het dorp, waar-
héen hij zooeven had gefloten. En die trad nu juist
de gang in. toen Klaas Korl uit de kamer jas en
muts gehaald had en in de keuken was gaan zitten
om een paar groote waterlaarzen aan te trekken.
„Morgen, Korl!" groette hem de komende. Een
teeken dat deze zich in een goede stemming bevond.
W as liij opgewonden, dan betitelde hij zijn bcotgenoot
met diens doopnaam Klaas. En opgewonden was het
kleine manneke licht. Hij was niet meer jong, was
spichtig, had kromme beenen, een hoekig gezicht en
gfijze oogen. Hij was vurig en vol temperament, en
nooit genegen zijn moild te houden. Op alles ging
i hij onversaagd ios en daarom noemde men hem de
„haneveer".
Hij vroeg wat Klaas Korl van plan was te doen,
en of hij nieuwe haringnetten wilde uitzetten. Deze
schudde het hoofd. Of hij geloofde dat het ander weer
zou worden. Toen knikte Klaas Korl. Of zij de andere
netten dan zouden inhalen. Klaas Korl had nu zijn
groote laarzen aan en merkte heel bedaard op. dat
daarvoor geen voldoende tijd meer over was.
„Oho! riep de ander. „Van het weer heb ik ook
nog wel wal verstand!" Dan zette hij zeer druk uit
een. dat er beslist wind in de lucht was westen
wind zou het wel worden maar zoo spoedig kwam
die wind niet en heel erg zou het bovendien ook
niet worden.
Zij stonden nu beiden voor de deur. Klaas Korl
wierp nog een blik naar den hemeL, dan zeide hij
eenvoudig: „kom!" en sloeg den weg in naar het
strand. Willem trippelde naast hem, sprak druk en
noemde hem Klaas.
De reus liet den kleinen man praten en steken,
hij wist. wat hij wilde, en bleef vast bij zijn voor
nemen. De boot, die op het strand lag, moest hooger
aan wal getrokken worden. De boot was de zijne
en wat hij daarover besliste, dat gebeurde ook. In
zaken betreffende het weer kon men zich vergissen,
maar het zag er nu eenmaal uit naar een Noorder-
storm en hoog water en ook hierin verliet hij zich
in elk geval op zijn eigen gevoel.
Toen de beide mannen op het strand kwamen, lag
de zee vrij kalm voor hen, aan den noordelijken hori
zont echter was een zwarte streep zichtbaar, die den
kleinen man nogal wat verontrustte. Maar eigenwijs
als hij was, beweerde hij bij kris en kras: „zoo heel
erg zal het bepaald niet Loopten."
Maar terwijl de beide mannen hun werk aan de
boot deden, joegen er reeds een paar windvlagen over
het water; maar hun scherpte oogen zagen reeds dat
in de verte een scherpte bries de golven voor zich
uitjoeg. En niet zoo heel lang daarna blies hen een
krachtige Noordoostenwind in het gezicht, die gestadig
in kracht toenam.
„Hij zal aanstonds wel omdraaien", zeide Jenssen.
Intusschen werd de zwarte streep in de verte steeds
grooter. Scherp hief de Schoener die buiten lag zich
omhoog, anders zag men geen enkel vaartuig op zee.
De schoener stuurde zuidoostelijk. Nu werden er op
het schip zeilen ingehaald, maar Klaas Korl scheen
dat nog niet genoeg te zijn. „Ze mochten nog wel
meer van die lappen inhalen", bromde hij. Ook dat
men den koers niet verder zeewaarts nam scheen hem
maar slecht te bevallen. Die menschen zouden toch
wel weten, dat daar buiten een zandbank was.
Nu brak er een woeste hagelbui over den schoener
los, zoodat de beide mannen niets meer van het schip
konden zien. En nu barstte ook het weer boven hun
hoofden los. Hun werk was gedaan, zij sloegen de kragen
%un hun jas hoog op, staken de handen in hun zak
ken en tippelden dwars door de duinen naar huis.
Nu hadden zij een storm en een geduchten ook, van
Noordwest tot Noord. Het was of de wind alles uit
elkaar wilde rukken en plukken, en het stooten der
golven deed de aarde zuchten en steunen.
Klaas Korl zat in een huis, dat door den wind heftig
werd heen en weer geschud. Bij het aardappeleaschil-
len sneed hij zich in de hand
Nu eens in regenvlagen, dan weer in hagelbuien
brak de storm uit En het werd buiten steeds grim
miger en woester.
j Daar ging een alarmsignaal door den omtrek. Nu
bereikte het ook het oor van Klaas Korl.
Schip gestrand op de zandplaat manschappen
in gevaar. rr
„De Schoener", denkt Klaas. „Nu is het juist zoo
gekonien als ik dacht."
Hjj tokt zijn oliegoed aan en boort zich door den
i wind naar het strand, naar beneden, naar het red-
dmgsstution. De wind brult en het water raast
Reeds is Luwig Bunnester de groote hoofdman ter
plaatse. Zijn zwarte baard licht van onder den zuid
1 wester. En andere mannen staan rondom hem
j kleine W illem is ook daarbij.
Wordt vervolgd.
De
