KLAAS KORL,
feuilleton.
Gemengd Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
52e Jaargang. No. 4416.
Donderdag 2d Nov. J908.
TWKEDE KLAD.
Bekendmakingen
de moordenaar,
Gemeente SCIIACEX.
0—
Tonnenstelsel.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Schagen,
brengen ter algemeene kennis, dat b(j die ingezetenen,
welke zulks verlangen, de privaatton zal worden weg
gehaald,- mits b(j elk privaat aanwezig zijn twee rood
geschilderde tonnen met afsluiters, volgens vastgesteld
model.
Schagen, den 20 November 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
H. J. Pot.
De Secretaris,
ROGGEVEEN
o
Reinhouden van straten.
Burgemeester en Wethouders der gemeente SCHA
GEN;
Gezien art. 22 der politieverordening voor die ge
meente, brengen ter kennis van de hoofdbewoners der
gebouwen en de eigenaars, vruchtgebruikers of beheer
ders van onbewoonde of onbebouwde perceelen in de
kom der gemeente, dat zij de loopstraat voor en langs
die gebouwen of perceelen moeten doen schrobben en
zulks geschied zal moeten zijn voor Zaterdag, den
28 November a.s. des namiddags te 4 uur.
Nalatigheid in het voldoen aan deze afkondiging
is strafbaar met eene geldboete van ten hoogste 25
of hechtenis van ten hoogste zes dagen.
Schagen, den 25 November 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd;
De Secretaris, De Burgemeester,
ROGGEVEEN. H. J. POT.
Wielrijden.
Een nieuwe levenmaker is de vroolijkheid in de Pa-
rijsche straten komen vermeerderen. Sommige fiets
rijders bevestigen aan hun rijwiel een tamboerijn, die
onophoudelijk geslagen wordt door een kleinen houten
klapper, in beweging gehouden door het voorste wiel.
Hypnotisme.
De gemeentebesturen van Meissen, Noss en Lom-
matsch hebben binnen hun gebied verboden iedere voor
stelling waarbij hypnotisme, magnetisme of suggestie
wordt vertoond met behulp van menschen. Overtreding
wordt gestraft met boete tot 150 Alk. of gevangenis
straf tot twee weken. De eigenaar der zaal, waar de
vertooning plaats heeft, wordt eveneens gestraft.
Mond- en klauwzeer.
Nu het mond- en klauwzeer in de staten Pennsyl-
vanië en New York is uitgebroken, zal er groote ver
mindering komen in den uitvoer van slachtvee naar
Engeland, waar men voor die veeziekte doodsbang is.
Er wordt veel Amerikaansch vee levend over den
Oceaan gevoerd om in Engeland op de plaats van lan
ding te worden geslacht. Dat zal nu wel voor eenigen
tijd uit wezen. Ook voor de stoomvaartlijnen een groot
verlies. Men denkt dat vooral Argentinië in Engeland
het voordeel zal hebben van de veeziekte in de Ver-
eenigde Staten. Maar ook andere landen kunnen er
hun voordeel mee doen.
In Amerika doet men intusschen het mogelijke om
de ziekte binnen perken te houden. De knapste vee
artsen zijn er op uitgestuurd. Ja, maar verspreiding
van die besmettelijke veeziekte tegen te gaan zal zelfs
hun knapheid moeilijk vallen. Het zal wel een slechte
tijd zijn voor de musschen. Alen houdt die voor ver
spreiders van de smetstof en gaat ze nu op de be
smette plaatsen en in de huurt zooveel mogelijk uit
roeien.
Excursie
De leerlingen der hoogste klasse van de Rijksland-
bouwwinterschool te Schagen maakten op Zaterdag 2 i
Nov. 1.1. eene excursie naar Anna Paulowna onder
leiding van den heer C. A. J. M. de Gier, leeraar aan
bovengenoemde school.
De tocht was voornamelijk ondernomen om bij den
heer P. Kaan te Anna Paulowna eep iersproeiwagen
met nieuwen verdeeler in werking te zien. De excur-
sisten beschouwden het werk voor zeer goed, daar de
verspreiding zuinig en regelmatig geschiedde. Met dit
toestel kon bij den heer K. A. Kaan te Anna Pau
lowna 2 H.A. iand met 25.000 liter ier geheel besproeid
worden.
Verder werd bij bovengenoemde heeren nog een
kijkje genomen bij het diepploegen, alsmede in en
om de stallen en schuren.
Te Veerburg werd de weegbrug bezocht en de
stoomsmederij van den heer Wissekerke, waar de recht-
stroo pers- en bindmachine was geplaatst.
De excursie werd begunstigd door goed weer en was
's namiddags te half vijf geëindigd.
Euphonia.
Onder leiding van den heer J. Dartillact van Inghi
gat de gemengde zaugvereeniging Euphonia haar eerste
wlnterconcert. Het was voor de eerste maal dat Eupho
nia onder dezen directeur zong en het was natuurlijk
met eenige nieuwsgierigheid dat men dit concert be
zocht. Daarvan was bepaald ook wei de oorzaak de
groote opkomst, de zaal van het Noordhöliandseh Kof
fiehuis was ten minste best bezet.,
Het concert werd geopend met de ouverture Fideiio
van Beethoven voor piano en orgel, die zeer prijzens
waardig werd weergegeven, de dames M. de Veer en
C. Kaan verdienen een complimentje daarvoor.
En nu Euphonia zelf? De krachtige indruk heeft zich
bij ons gevestigd, dat Euphonia staat ouder uitne
mende leiding. De heer Van Tright, (als men zoogoed-
gunstig is hem er tijd voor te laten; je hebt hier nog
al van die heetgebakerden), zal van Eupho
nia maken een uitstekend koor. De goede eigenschap
pen die den zang nu reeds kenmerkten, gaven de
duidelijkste blijken van zijn grooten invloed en emi
nente leiding. Veel beschaafder als het koor zong, met
meer voordracht, en uitdrukking, ontwikkelend een
krachtigen, gloedvollen zang, was het een genot te luis
teren. O ja, we weten het zelf ook wel, er waren nog
fouten en verkeerdheden. Natuurlijk, hoe zou het an
ders ook kunnen? Een koor, grootendeels samengesteld
uit nieuwe leden, vooral wat de heeren betreft, kan
men in een paar maanden niet onberispelijk leeren
zingen. Het komt er o. i. alleen maar op aan, wat
is er in dien korten tijd bereikt? En dan is er alle
reden tot zeer groote tevredenheid, dan mag men heel
veel hopenen met reden!!
Was het Morgenlied van Kreutzer nu niet reeds
een klein schilderijtje, zeker met hier en daar een ver
keerd tintje, maar toch zoo mooi. En klonk Avondsche
mering van Volkmhnn niet goed? En de Herfstnacht
van Dartillact zelf. Is dit niet een heel mooie composi
tie, met veel stemming, en werden ook daarin niet reedt
aardige effecten bereikt? Zeker, het had over het alge
meen minder mat kunnen klinken, dan was dit nummer
veel meer nog tot zijn recht gekomen.
Na de pauze zong de vereeniging Psalm 42 van
Alendelssohn, een heele durf. Maar het is toch best
gegaan. Het koor zong hier met brio! Het mannenkoor-
tje er in was onvoldoende en deed afbreuk aan het
overigens zoo goed geheel, 't Slotkoor, veeleischend als
het is, klonk door de verkoudheid van eenige zangers
wat schor, maar maakte door den actievolien zang toch
veel indruk, en verdiende het daverend applaus dat er
op volgde.
Door de dames M. Roggeveen, M. de Veer en D. v.
d. Horst werden in dezen psalm de soii gezongen. Zij
hebben dat uitstekend gedaan en niet weinig bijgedra
gen tot het algemeen welslagen van dit nummer. Dit
mag voor haar nog meer waarde hebben, daar haar taak
lang niet gemakkelijk was.
Aievrouw LangeneggerVader was als steeds een
uitnemende accompagnatrice.
Ook na dit concert een bal!
En nu dames en heeren van Euphonia, dit is de
eerste proeve van bekwaamheid geweest, die ge hebt
afgelegd. Ge kunt tevreden zijn, maarniet voldaan.
Er moet met den rechten lust, met den waren ijver
verder gestudeerd worden. Ge hebt thans een man
aan het hoofd, die u den weg kan wijzen, bekwaam
heid en ambitie zijn bij hem aanwezig,... welnu toont
allen dat ge dit waardeerteu zingt!!
Specialiteiten.
Op den 2en Kerstdag zal in het Noordholl. Koffie
huis alhier een specialiteitengezelschap onder directie
van den heer Hubertus Kievits van Rotterdam optreden.
Aan dit gezelschap zijn verschillende specialiteiten van
den eersten rang verbonden, zoodat den bezoekers be
slist een prettige avond wacht.
Een wonderhaan.
Eene merkwaardige afwijking van een normaal hoen
is bij den heer L. Koomen alhier te zien. 't Is een
bijna volwassen haan met vier pooten. De achterpooten
onderscheiden zich evenwel van de voorpooten door
eene mindere ontwikkeling en door 3 teenen in plaats
van vier.
Oudleerlingen.
De vereeniging van Oudleerlingen van de Landbouw-
winterschool alhier zal hare jaarvergadering houden op
Alaandag 21 December in Ceres.
Volksvoordracht.
schrijven en rekenen: vereeniging te Harenkarspel tot het stellen van een
'®P' bovengenoemd en 2. K. Butter, onder- kandidaat voor lid van den Gemeenteraad in plaats
van den heer W. Keesom (overleden).
wijzer aan de 3e Gem.school alhier.
B. en AV. stellen voor het schoolgeld voor dezen cur
sus alsmede voor het volgen van het onderwijs aan
de avondschool voor handwerkslieden, te bepalen op
5 per leerling en per cursus van een jaar.
B .en W. stellen den Raad voor op advies van de
Commissie van bijstand van het gemeentelijk pen
sioenfonds, de lijst van fondsen, waarin beskhikbare
gelden mogen worden belegd, uit te breiden met;
1. Schuldbrieven ten laste van pblder- of waterschap
in Nederland.
2. pandbrieven van in Nederland gevestigde hypo
theek en scheepsverbandbanken, alsmede in obligatiën
Hollandsche en Staatsspoorwegen.
Harenkarspel (Waarland).
Bjj D. G. alhier had j.L Zaterdag een begin van
brand plaats, dat, indien 't niet in tijds was ontdekt,
zeker ernstige gevolgen zou hebben gehad. Om en op
de kachel geplaatste kleeren hadden vuur gevat, terwijl
de bewoners afwezig waren. Toen de buren de deur
openbraken, was het huis reeds met rook gevuld en
nog juist bij tijds wisten zij de vlammen te dooven.
De Cullinan.
De Cullinan-steenen zijn, naar het Hbld. meldt, door
detectives van Scotland Yard in een automobiel naar
Windsor Castle gebracht en door de vier gebroeders
Asscher, die door den koning van Engeland op het
kasteel waren ontboden, aan Zijne Majesteit aangebo
den.
Het Hbld. is thans in de gelegenheid op grond van
authentieke gegevens mede te deelen hoe de „Culli
nan" en de overige kroonjuweelen van Amsterdam naar
Londen zijn vervoerd. Het blad meldt;
Toch trouwen!
Men schrijft uit Winschoten:
Een Amerikaansch huwelijk! Iemand uit de prov.
Groningen, reeds vele jaren in Amerika verblijvende,
had het er dezer dagen op gezet, dat hij wilde gaan
huwen met een vrouw uit het moederland.
Familie en kennissen in 't Oldambt werden ermee
in kennis gesteld, doch 't was moeilijk iemand te
vinden, die om het huwelijksleven den verren tocht
over den Oceaan wilde aanvaarden.
Zoo is 't gebeurd, dat eerst na drie maanden, nadat
de vrije overtochtskaart was gezonden, iemand een
jonge deern uit Midwolde (Oldambt) het besluit
nam van hier te vertrekken en werd ze in 't bezit
gesteld van de kaart, waarmee ze Chicago zou kun
nen bereiken.
Vrijdagmorgen vertrok ze van ons station naar haar
aanstaanden echtgenoot, dien ze nog nimmer had ge
zien, ja er zelfs geen briefwisseling mee had gehad.
De Koningin.
Men schrijft uit Den Haag:
Het schier algemeen gekoesterde vertrouwen in de
bescheidenheid van het publiek, om H. M. de Ko
ningin op Haar dagelijksche wandelingen vrij en on
gehinderd over straat te laten passeeren, is weer in
de jongste dagen beschaamd.
Donderdag althans waren verschillende personen ge
tuige van de wijze waarop een deel der Hagenaars der
Koningin het wandelen aangenaam weet te maken.
Men zag de Koningin in het Voorhout, komende van
het paleis der Koningin-Moeder en gevolgd door een
nu en dan dicht opdringende menigte van nieuwsgie-
Toen alle steenen gereed waren werd het Hof te Lon-rjg meeloopende menschen, waarvan juffrouwen, loop
den ervan verwittigd. Daarop kwam de vertegenwoor- eu winkeljongens het hoofdbestanddeel uitmaakten. De
diger des Konings naar Amsterdam. Het laatste offi- menschen vergenoegden er zich niet mee de Koningin
cicele document van het volledige lijstje steenen van te hebben gezien en te hebben gegroet, maar zij wil
den „Cullinan" werd door notaris mr. H. Wertheim den er nog verder het hunne van hebben en bleven de
opgemaakt en nu kwam de groote quaestie van het ver- Koningin van nabij volgen, niet bedenkende hoe onaan-
voer van den millioenenschat ter sprake. genaam en hinderlijk dergelijke handelwijze voor de
Gewoonlijk worden diamanten aangeteekend per post Koningin moet zijn.
verzonden, maar voor dit geval vond men het te ge- G°k toen de Koningin Parkstraat en Oranjestraat
vaarlijk. Raadzamer was het de diamanten persoonlijk insloeg, volgde de menigte Hare Majesteit dicht op den
over te brengen, en besloten werd dit op Donderdag voet en allerkoddigst was het te zien, hoe een bij-
5 Nov. jl. te doen. i zonder nieuwsgierige juffrouw, daardoor zichtbaar van
Den morgen van dien dag zien wij eenige heeren der de wijs gebracht, hijgende de Paleisstraat in kwam
firma vroeg op de fabriek in de Tolstraat te Am- I stormen, de Koningin te gemoet, om toch het laatste
sterdam komen, alsof het een gewone controle gold. Zij
constateerden dat de werklieden op tijd waren enz., om
geen argwaan te wekken. Nadat de steenen uit de
safe gehaald en in de zakken der heeren geborgen
waren, stapte het drietal weer gewoon de deur uit.
Eenmaal uit het oog der fabriek liepen zij met snel
len pas naar het rijtuig, dat om den hoek aan den Am-
steldijk gereed stond, en een oogenblik later reed dit
in snel tempo door eenige rechercheurs te fiets ge
volgd naar het Centraalstation. Hier voegden zich
bij de drie firmanten nog eenige heeren der firma
Asscher in gezelschap van den inspecteur der Amster-
damsche recherche E. J. Pateer en W. M. Alarcus. Alle
heeren waren met geladen revolvers van zwaar kaliber
gewapend.
In een gereserveerde coupe van trein 8.20 v.m. naar
Brussel werd plaats genomen. Te Brussel moest even
gewacht worden op de communicatie met Boulogne-sur-
Mer en van hier werd, weer in een gereserveerde hut
naar Folkestone-overgestoken, verder-per trein naar
Londen (Charing Cross), waar men zonder incidenten,
maar na een spannende reis te 10.45 des avonds van
den 5en November arriveerde. Alles was echter voor
de reis te voren in het geheim gearrangeerd, zoodat
men overal de noodige voorzorgsmaatregelen genomen
en appartementen gereserveerd zag.
Aan het Charing Cross-Station te Londen stonden
twee auto's voor het gezelschap gereed. Zonder een
minuut oponthoud werd door de drukke wereldstad naar
een der groote bankinstellingen gereden en eerst toen
de heeren Asscher in de safe den schat veilig opge
borgen hadden, kon het gezelschap een zucht van ver
lichting slaken ende revolvers ontladen!
Hoe onwaarschijnlijk ook, toch waren van de Londen-
sche geheime politie nog verschillende maatregelen
Naar wij vernemen is de eerste volksvoordracht ge- uitgegaan, om tegen een eventueelen overval te waken.
steld op Vrijdag 4 December.
Op verschillende plaatsen langs den weg van Charing
Cross tot de bedoelde bankinstelling had zij posten uit
gezet.
Hoofdelijke omslag.
In den Raad van Barneveld werd, bij de behandeling
der Gemeente-begrooting het vermoeden geuit, dat niet
weinigen den Hoofdelijken omslag ontduiken.
De Burgemeester zeide, dat het totaal der inko
mens steeds blijft 500.000, „welk bedrag ongetwij
feld veel te laag is". Immers op de markt hier worden
oogenblik niet te missen.
Een heer van buiten de stad, die dit tooneeltje aan
schouwde, verklaarde hardop dat hij zich dat geheel
anders had voorgesteld van een vorstelijke residentie,
waar de Koningin, zooals hij vernam, dikwijls pleegt
te wandelen, en kon zich niet begrijpen, dat het betere
publiek dezen stroom van juffrouwen en jongens niet
weet te beduiden, dat dergelijk „posten" hoogst on-»
aangenaam en hinderlijk moet zijn.
Op avontuur uit.
Sinds eenige dagen worden te Hoorn een 5-tal jon
gens van ongeveer 17 jaarvermist. Thans heeft een
er van een schrijven aan zijn patroon gericht, terwijl
een ander een kaart zond aan zijn ouders. De eerste
postkaart droeg den stempel van het postkantoor Nij-
kerk, de laatste die van Harderwijk.
Breezand.
Door het omvallen van een lamp ontstond Vrijdag
avond een begin van brand bij den heer W. aan de
Molenvaart alhier. Toegeschoten buren wisten echter
bij tijds de vlammen te blusschen.
Gemeenteraad Winkel.
Openbare vergadering van den Gemeenteraad, op Za
terdag 21 November 1908.
Tegenwoordig alle leden, uitgezonderd alleen de
heer A. Sloos, die wegens ongesteldheid afwezig is.
De voorzitter opent de vergadering en heet de aan
wezigen welkom, waarna de notulen der vorige ver
gadering worden gelezen en onveranderd vastgesteld.
Ingekomen stukken:
Verslag van het hoofd van het herhalingsonderwijs,
betreffende den cursus voor het herhalingsonderwijs
aan meisjes 1907—08, wordt zeer beknopt gevonden.
Een mededeeling van Ged. Staten, dat het raads
besluit tot verlenging van den ontruimingstermijn eener
onbewoonbaar verklaarde woning is goedgekeurd.
Een verzoek van J. Karmelk, Winkel, om onthef
fing van hondenbelasting. Hierop wordt afwijzend be
schikt, omdat de betreffende verordening geen ontheffing
toelaat.
Een mededeeling van den voorzitter, dat door den
wegwerker Bakker, herhaaldelijk bezwaren zijn inge
bracht tegen de in de vorige vergadering vastgestelde
instructie voor het aanmaken der kachels en onder-
Door
MAX DREYER.
15.
O, zij is heel goed bij haar verstand. A\ eet alles,
wat gebeurd is en wat zij te doen heel S
makkelijk gaat zij niet te gronde. En hare leden
zij ook weer tot hare beschikking.
Dat moest men haar eerst maar eens nadoen, zoo
ongeveer vijfhonderd meter te zwemmen; bij een koude
en een golfslag als deze. Ja. ja, de oude Mieken
Peters leefde nog.
En met den trots komt ook de woede weer boven.
Zij kijkt naar de boot om juist zoo ver omhoog
getrokken voor het dreigende water. Duidelijk toont
het zand de diepe sporen, en met welk een kracht die
eene man daaraan gewerkt heeft.
Ziet zij daar niet een gestalte in de boschjes? Neen,
gc-c-n levende ziel. Een maneschijnspook. Neen, hij is
niet hier. Niet meer, dat weet ik nu. Maar ik zal hem
zoeken den hond die mij dat heeft aangedaan.
Het eenige wat er in haar achterblijft van hetgeen
is geschied, is een dof gevoel van wraak.
Heet schiet het haar naar het hoofd als een
vlam laait het omhoog. Dat is weer de koorts, denkt
zij. Ik wil niet ziek worden, ik mag niet. Heb ik
dat zware overwonnen, dan zal ik het met een weinig
verkoudheid ook wel klaar spelen.
Slechts even uitrusten. Mijn leden hebben nog niet
baar volle kracht. Dien natten rommel nog eens duchtig
uitgeknepen.
Alkmaar, 23 November 1908.
B. en W. hebben den gemeenteraad de volgende aan
bevelingen aangeboden, t. w.:
a. voor de benoeming van een Opzichter, meer in
het bijzonder voor het bouw- eu woningtoezicht, de
heeren:
1. G. Vos, opzichter-teekenaar bij de onderwijsge
bouwen te Leiden; een gemiddelden prijs van vier cent per stuk, reeds
2. A. S. Lanjouw, opzichter bij het bouw- en woning- f 240.000 opbrengen, waarvan toch minstens de helft
toezicht te Deventer en in onze Gemeente blijft. Spreker is dus overtuigd, dat
3. J. C. Leich, tijdelijk opzichter bij den Prov. Water- de gezamenlijke inkomsten veel hooger zijn dan een
staat in Overijsel te Apeldoorn. half millioen. „De quaestie is dus maar, den ingeze-
b. voor de benoeming van tweeden opzichter bij tenen aan het verstand te brengen, dat ze veel rijker
den dienst der gemeentewerken: zÜn» dan ze zelf weten. Helaas moet ik echter beken-
1. D. Hartog te Deurne; nen> "lat ik het geschikte middel hiervoor niet weet
2 A Tip te Eindhoven en aan te geven. Mochten de Raadsleden daartoe in staat
3. H. de Vries Az. te Amsterdam, allen opzichter- zÜn, dan zal mij dit ten zeerste verheugen
teekenaar. 1 Een Raadslid zeide, dat er niet meer dan een vier-
Voor de benoeming van onderwijzend personeel aan de van het op de markt ontvangen eierengeld buiten
den met 1 December a.s. te openen handelsavondcursus de Gemeente gaat.
voor handels- en kantoorbedienden aan de burgeravond- Enzoovoort.
school, zijn door de Commissie van toezicht op het Een inzender in de „Barnev. Crt." komt nu met een
M. O. na bekomen goedkeuring van Z. E. den Minister leuke oplossing,
van Binnenlandsche Zaken, ingezonden de volgende ^Ün betoog komt hierop neer.
aanbevelingen' Praat nu niet over een nieuwe belastingverordening,
a voor boekhouden, handelsrecht en handelsaard- over progressie en al dat, doch eisch van ieder, die
rijkskunde' 1 J H Elfring, 2. H. Sellemans, beiden eieren ter markt komt brengen en van ieder, die kip-
ajhier pen houdt, gedurende 40 weken per jaar eenige eieren,
b voor Hoogduitsche taal: L. Leydesdorff, leeraar die de Gemeente-ontvanger dan voor 4 cent per stuk
aan' het gymnasium; kau verkoopen en ge ontyagt dan meer dan thans uit
c. voor Nederlandsche taal: uw geheeie belasting-kohier.
1. K. Tinholt, onderwijzer aan de burgerschool al- Harenkarspel.
hier; 2. K. Zwiep, hoofd der school te Stompetoren. Donderdag 26 Nov. vergadert de Vrijzinnige Kies- wenscht ingelicht te worden "omtrent'"de ünantiëele
houden der lampen in de school te Winkel.
iaarliiks zes millioen eieren aangevoerd welke tegen Bij de, "^'"uctie is bepaald, dat de lampen moe-
f/n1nrhsvan vfercent Der stak relds eri vvorden schoon gemaakt, 's morgens tijdens het
eemirifieinen nrns van vier cent Der stuk. reeas kachel aanmaken, en Bakker schijnt dat niet te kun
nen doen.
De Raad is echter van meening, dat de instructie
zoo goed mogelijk gehandhaafd moet worden.
Teneinde het nieuwjaaiwenschen tegen te gaan, wordt
ook nu, evenals vorige jaren besloten een commis
sie te benoemen voor liet houden van een collecte
en een buitengewone bedeeling.
Daarna wordt door den voorzitter medegedeeld hoe
het staat met het plan om 5 arbeiderswoningen te
bouwen ter verbetering van de volkshuisvesting. Over
eenkomstig de door den Raad genomen besluiten, be
treffende de inrichting der woningen en de plaats waar
ze zullen komen, zijn de plannen verder uitgewerkt
en aan de Gezondheidscommissie te Hoorn om advies
gezonden. Men hoopte daarna de zaak spoedig officieel
aanhangig te maken om misschien nog in dezen slap
pen tijd, werk te kunnen verschaffen. Het advies der
Gezondheidscommissie is ingekomen, de plannen wor
den toegejuicht en behoudens enkele opmerkingen, kan
de commissie zich met het woningtype zeer goed ver
eenigen. De gemaakte opmerkingen zijn echter moeilijk
te aanvaarden, daarmede zou de Raad in strijd met
de bouwverordening handelen, tenminste in enkele ge
vallen. Maar de commissie is nog niet voldaan en
En dan nog een kleine poos zitten. Al is het nog
zoo koud.
En dan eerst eens verstandig naar huis gaan en droge
kleeren aantrekken. Moeder Borgwardt is er niet. zij
wacht elders op de komst van een kleinen wereldbur
ger. Zij vraagt mij dan niet uit, is niet lastig en kan
ik dus kalm blijven.
Het stijgt haar weer gloeiend naar het hoofd. Het
is om te stikken, alles draait met haar in het rond.
En een groote onrust zweept haar uit haar moeheid
op. Weer en nog eens ziet zij gestalten. Ik mag hier
niet langer zitten. Anders wordt het in mijn boven
kamer niet riehtig. Koortsig ben ik, dit laat zich niet
goed loochenen. Nu eerst snel naar huis.
De gloeiende hitte geeft haar woede nog meer bit
terheid. En telkens mompelt zij in gedachten voor zich:
„die hond!! die ellendige hond1" Van de gansche daad
weet en voelt zij slechts, dat hij haar in nood heeft
gebracht, in lijden en ellende. Van welk lijden wel het
bitterste is, dat hij haar heeft vernederd en zichzelf
verhoogd boven haar zoo ver het plompe geweld
der knoken verhoogen en vernederen kan. Zij ziet niets
verder wil verder niets zien dan de ruwheid van
een grove vuist en wil slechts wraak voor de smart,
de schande, aan lijf en ziel. En zij kan haar ongeduld
niet beteugelen zij moet hem voor zich hebben,
den gemeenen hond, die haar geslagen heeft met zijn
vuist.
Geslagen, half dood gemarteld komt zij zichzelf voor.
Die dat gedaan heeft, zal er berouw van hebben. Hij
zal zijn vergelding hebben.
Beeld je maar niet in, dat ik mij ditmaal er mee
vergenoegen zal je hoofd wat op hol te brengen. Jou
hoofd dat is nog al wat bijzonders. Een stuk vee,
dat ben jij. Een stuk vee een stuk vee. Zij roept
het luid in het zwijgende woud en stampte met de
voeten op het mos.
Neen met de vuisten zal ik je aframmelen ja,
dat is het eenige dat invloed op je heeft met de
knuisten heb je het ook mij aangedaan, met de knuis
ten moet ook jij er aan gelooven. Al heb ik je kracht
niet, toch ben ik er niet bang voor. Ik zal je op je
dikke huid geven, zoowaar als ik op mijn twee beenen
ga. Te schande zal ik je maken, al zal ik mij ook
met lijf en ziel aan den duivel moeten verkoopen.
Neergeworpen wil ik je zien op den grond gesmakt
en je je zien wentelen van smart en schande.
Haar koortsige oogen zijn met bloed doorloopen.
En zij verheugt zich over de gedachte hem te zullen
kunnen vernederen en zij wil die gedachte maar niet
loslaten.
Jouw bloed! Op dood en leven zal het tusschen ons
gaan. Jouw leven zal in mijn hand zijn! En jouw bloed
zal er stroomen.
En wilder jaagt haar bloed en steeds feller wordt
haar haat. Ik ik zelf wil het zijn, die je bloed zal
vergieten.
Waarom heb ik je niet voor mij met een mes in
de hand. Ik zou je goed treffen daarop kon jij je
verlaten.
Daar staat zijn huis. En voor de deur ligt er
daar niet een? Ja een lange gestalte hij ligt
en is dood Y/ie heeft hem neergeveld? Wie is mij
voor geweest?
Een schaduw is het. De schaduw van den schoor
steen. Ziek ben ik. De hitte brandt in mijn binnenste.
Wanneer ik zijn bloed heb ben ik wel weer rustig
en gezond.
Waar is hij? In zijn huis. Zoo goed als hij de boot
hoog op het strand heeft getrokken, zoo is hij ook
zelf naar huis gegaan. En nu zit hij daar en denkt over
het gebeurde na. Of zou hij hier rondom dwalen? Of
heeft hij nu steeds op mij gelet en sluipt achter mij
aan? Daar kruipt wat achter dien boom.
Licht is er niet in zijn huis. Zij gaat naar de andere
zijde. Alle vensters zijn donker. Een staat er open.
Het keukenvenster.
Zij sluipt naderbij en kijkt naar binnen. Daar blinkt
iets in het maanlicht. Dat steekt haar in de oogen en
boort zich diep in haar hoofd. Die moet zij hebben, die
bijl. Een hakblok staat er naast. Zijn kop daarop. En
dan een stroom van bloed.
De bijl moet zij hebben. Als in een droom gaat zij
naar de deur. Zij legt de hand op den klink, wil de
deur openen en in huis. De deur is gesloten. Toen keert
zij naar het venster terug. Zij springt op het venster
kozijn en wringt zich er door naar binnen. Nu is zij
er in, en neemt de bijl, die zij hebben moet, en zoekt
hem. Zoekt hem in zijn eigen huis. Het is niet moei
lijk hem te vinden.
In de kamer daarnaast klinkt gedruis. Het klinkt
vreemd. Wat ligt daar voor een wezen? Wat voor
spookachtigs geschiedt daar? Of is het een smid die
met een blaasbalg werkt? Kan een mensch zoo adem
halen? Kan een mensch zoo snurken?
Zij doet de kamerdeur open. Daar daar ligt hij in
zijn bed en slaapt. In zijn neus is de blaasbalg, in
zijn keel is de zaagmolen. En het is hem zoo wel
daarbij, in het diepst van zijn ziel wel. De maan schijnt
op zijn gezicht. Hij ziet er uit als een groote jongen.
Vredig en goed met zichzelf en met het leven. Waar
kon het meer vrede geven dan in dat g;ezicht?
O jou, hoe moet men dat begrijpen!
Wat op de wijde wereld kan ik daarnaast plaatsen?
Wat is daarbij vergeleken verdrinken en koortsgloed en
alle water- en vuumood dezer aarde! Wat dood is
moet dat levend maken. Nederknielen en aanbidden
of lachen, lachen, wat meer is dan alles. An
ders kan men er niets over doen. Niets op de gansche
wijde wereld.
O jou goeie ziel, wat moet men doen, om zulk
een goed en rustig geweten machtig te worden.
Hoe is dat? Hoe? Heeft hij mij juist niet omge
bracht? Heeft hij niet met volle bewustzijn de boot
hoog op het strand getrokken, wetende dat er hoog
water zou komen? Hij wist dat het water mij zou weg
spoelen. En wat doet hij? Hij gaat slapen. Hij heeft
een goede daad gedaan, daar hij mij verdronken heeft,
hem is het wel en gelukzalig te moede en hij slaapt
als een kind.
(Wordt vervolgd.)
