tot 1 April a.s.
Binnenlandse!) Nieuws.
Dinsdag I(j Maart 1909.
53ste Jaargang. No. 41(58
Wie zich thans als abonné
opgeeft van dit blad, ontvangt
liet gratis tot I April a.s.
Alicicsi Nieiws
veMHo&tsvKMmu* im ai\ii^up>*u^tra<riiBa.*rmrB^^
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag-, Woensdag-,
Donderdag- en Zaterdagavond. Bü inzending tot 's morgens 9
ire, worden ADVERTENTIËN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
si.
11 X T¥U1UÜM v li^iN in nou uoiJ
NGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau SGMSkGE$Êr Laars O 4,
Hiilerc. Teiephotn ft". 20.
öiïgewerss TRAPMAN Co,
Pry's per jaar f 3.—. Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels f 0.25: iedere regel meer 5 Cent.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dit nummer bestaat uit één blad.
GRATIS
I Aan den spreker wordt voor zijn optreden, waarna aan alles wat daar is, hebt ge geen deel, en wilt ge
er dan deel aan krijgen, 't zal een belangrijk grooter
offer kosten, dan dat ge nu reeds toetreedt.
Invoerrechten op kaas.
Door de Nederlandsche Vereeniging van Kaashande
laren, gevestigd te Gouda is aan den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel, een adres gezonden, waar
in opgemerkt wordt:
„dat de aanhangige herziening van het tarief van
invoerrechten in Frankrijk, welke binnenkort in behan
deling zal komen, de aandacht van adressante heeft
getrokken en zij de mogelijkheid niet uitgesloten acht
dat die herziening ook voor de Nederlandsche kaas van
beteekenis zou kunnen worden.
„dat op dit oogenblik de Hollandsche kaas onder
de rubriek „Fromages a pate ferme" steeds is belast
geworden met een invoerrecht van fr. 12 per 100 K.G. j
en niet is gerangschikt onder de rubriek „Autres" waar
van fr. 15 wordt geheven;
„dat volgens het voorstel der commissie aan het
bestaande tarief eene nieuwe rubriek zal worden toege-
aangewezen de heeren T. Beumkes en A. de Ridder. voe£d, „fromages a pate molle, genre Brie Camenhert
De ontvangsten hebben bedragen f 925 met inbegrip Munster ®t Gerandener waarvan fr. 45 per 100 K.G.
als „tarif general" of fr. 30 als „tarif minimum" zal
worden geheven;
er hier 26 leden toetraden en eene afdeellng is ge
vormd, dank gebracht.
Besloten wordt, op voorstel van den heer D. Kuilman,
om in eene volgende vergadering bestuursverkiezing
te houden.
Hierna sluiting.
Winkel.
Zaterdagavond vergaderde in de lokaliteit van den
heer A. Wit te Winkel, de afdeeling Winkel der Noord-
hollandsche vereeniging het Witte Kruis.
Voorzitter de heer J. Breebaart Kzn.
Secretaris de heer W. Melchior.
Aanwezig nog 11 leden.
Nadat de vergadering door den voorzitter is geopend,
worden de notulen der vorige vergadering gelezen en
onveranderd goedgekeurd.
Rekening en verantwoording 1908.
Het eerste punt der agenda, de rekening over
1908, wordt de vergadering aangeboden.
Voor het nazien der boeken en bescheiden worden
Oudesluis.
Jl. Zaterdagavond had alhier in het lokaal van den f 200. oPgenomen kapitaal. De uitgaven hebben be
heer C. Slikker de reeds aangekondigde Simultaan- dragen f 728.33, zoodat er een batig slot is van
Seance, te geven door den heer J. de Haas, plaats. On- tf
Eigenlijk zouden we moeten spreken van een nadeelig
geveer 50 personen, ook uit omliggende plaatsen, wa
ren aanwezig, het meerendeel om mede te doen aan
den wedstrijd, sommigen om hiervan ooggetuige te zijn.
De heer H. Koster uit Anna Paulowna heette de
aanwezigen welkom en hoopte dat deze avond er toe
ioude bijdragen om ook te Oudesluis, waar het dam
slot van f 3.33, dit bedrag toch zou er te kort zijn, als
de f 200 kapitaal niet waren opgenomen.
De rekening is daarna goedgekeurd.
Het tweede punt der agenda, betreft een belangrijke
zaak niet alleen voor de Witte Kruis-afdeeling, maar
spel nogal wordt beoefend, een damclub op te richten. Y°°r de geheele gemeente, 't is het reeds zoo vele
Hierna werd door den heer de Haas in een kernach- Jaren nuttig werkend tonnenstelsel,
tige rede, de kunst en het nut van het damspel uiteen- t Hfl tonnenstelsel indertijd door het Witte Kruis
sezet, en het was hem aangenaam kennis te maken ,er hand genomen, heeft eerst opgeteerd het kapitaal
met eenige voor hem nog onbekende spelers, en hierna fer afdeeling, toen dat op was, en de exploitatie de
nam het spel een aanvang. krachten der vereeniging te boven ging, moesten subsi-
Het was een gezellige, maar tevens vinnige strijd, dlen Sfvraagd worden, welke subsidien liet vorige jaar
die eenige uren duurde. De uitslag was, dat 19 spelers ™>g zij® verhoogd, en wel door de gemeente tot f 2o0,
hadden verloren, door 9 werd remise gemaakt, en wel en Herv. Keik tot f 200.
door de heeren A. Bult, A. Slijkerman en G. Tuin
van Het Zand, Jb. Stammes Jr., K. Kompas en C.
Oosterman van Oudesluis, H. Koster, J. v. d. Steen
en P. Glas, respectievelijk uit Anna Paulowna, Wierin-
gerwaard en Callantsoog.
Maar 3 der spelers waren zoo gelukkig „Het Haasje"
te vangen,-en traden als overwinnaars uit het strijdperk JaainjKs ïuu.
Hbt waren de heeren Jh. Stammes Sr. uit Anna Pau
lowna, Jn. Fransz en P. Nannis van Oudesluis.
Na afloop werd gesproken over eene alhier op te
richten damclub, 12 personen gaven zich direct als lid
op, dus zal de vereeniging wel tot stand komen.
Nieuwe Siedorp.
Op initiatief van de Provinciale federatie van N.-H.
Afdeelingen van den Bond voor Staatspensionneering,
werd, met medewerking van de afdeeling Winkel, Za
terdagavond jl. te N. Niedorp, ten lokale van den heer
C. Kooiman, eene vergadering gehouden met den heer
0. Kleuver uit Velsen als spreker, die het onderwerp:
„Waarom staatspensionneering en geen ouderdomsver-
zekering?" besprak.
De heer Am. Sloos Jr., voorzitter van de afdeeling
Winkel, opende de bijeenkomst, aanvoerende, dat van
den bond eene groote werkkracht uitgaat nu.
Spreker betreurde het, dat de afdeeling Nieuwe Nie
dorp in ruste was gegaan en hoopte dat er weer nieuw
leven hier zal zijn te brengen.
In Oude Niedorp is Vrijdagavond eene afdeeling ge
sticht geworden met 38 leden. Dat N. Niedorp daaraan
een voorbeeld neme'
De spreker Kleuver verkrijgt nu het woord.
Hij geeft een voorbeeld aan, waarin een jonge wedu
we, daartoe aangezocht, tot een tweede huwelijk over
gaat, dat niet haar dochtertje bevredigt.
Dat gevoelt zoo sterk het opvallend groote verschil
„dat het gewenscht is, vooral met het oog op onze
naar Frankrijk gezonden volvette zachte Goudsche kaas
zekerheid te verkrijgen dat onze Nederlandsche kaas
soorten zoowel Goudsche als Edammer, steeds onder
het bestaande tarief van fr. 12 per 100 K.G. zullen
blijven gerangschikt en alle twijfel wordt weggenomen
dat onzen handel nadeel wordt berokkend, doordat an
dere kaassoorten zooals die uit Zwitserland, Italië enz.
ondanks de clausule van „meestbegunstigde natie" tot
een lager tarief zullen worden toegelaten, zooals dit
tegen alle billijkheid in, in Duitschland sedert de laatste
tarief verhooging het geval is";
Redenen waarom adressante den Minister verzoekt
zijn aandacht te vestigen op het verloop der te voeren
onderhandelingen opdat achteruitzetting van den Neder-
landscben handel ten opzichte van dien van andere lan-
t7s nu d\re"tVen fiGantieele moeilijkheid die zich den> zooals dit b« de toepassing van het Duitsche
voordoet, maar meer het verzamelen, ophalen en het banef van invoerrechten heeft plaats gehad, ons worde
verkoopen der faecaliën. j bespaard.
Tot dusver stelde de hr. J. Breebaart Kz. voor het Wieringen.
ophalen der tonnen beschikbaar 2 paarden en 1 man Openbare vergadering ten huize van den heer H. C.
en 1 jongen, waarvoor hij ontvangt alle faecaliën plus Engel, gehouden op jl. Zondag.
I Als spreker trad op de heer Van Gelder met het
onderwerp „Het tegen der droogmaking van de Zui
derzee".
Na opbning der vergadering door den voorzitter van
het Visschersfonds, gaf deze het woord aan genoemden
spreker.
Deze deelde den zeer talrijken aanwezigen mede,
dat met het oog op de aanstaande verkiezingen voor
Daarin nu zal verandering dringend noodig zijn, aan
gezien de heer Breebaart na I Mei de faecaliën niet
meer kan hebben, omdat er geen werkvolk bereid ge
vonden wordt voor het verwerken en hulp bij het op
halen daarvan'.
Verschillende middelen worden besproken doch tot
een oplossing komt de vergadering niet.
Enkele leden zouden het tonnenstelsel losgemaakt de Tweede Kamer, waarschijnlijk wel betere sprekers
willen zien van de Witte Kruis-afdeeling en overdragen op Wieringen zouden komen dan hij. Hij geloofde ech-
aan de gemeente. ter niet, dat er zouden komen, die met meer genoegen
Ook dit laatste geeft aanleiding tot verschillende hier spraken dan hij, daar hij er altijd naar verlangt
meeningen - voor visschers te spreken en zich zeer voor de vis-
Moge de afd. Winkel niet beschikken over een hoe- scherijbelangen interesseert
veelheid materiaal zooals vele anderen, 't is toch een Als inleiding deelde hij mede, dat de visschers hier
feit, door allen erkend en nog op de laatst gehouden nog ten achteren waren, daar men hier nog de ouder-
algemeene vergadering in Amsterdam werd met waar- wetsche meening was toegedaan, dat, zoo men de
deering gesproken over het tonnenstelsel, waarvan het visch uit het water kan halen, men voldoende vis-
nut en de uitwerking alom bekend is, en een reeks scherman is.
van jaren de gemeente vrijwaarde voor besmettelijke Dit is echter niet zoo, men moet nu ook vakkennis
ziekte, die voordien jaarlijks haar slachtoffers maakte, hebben, en daartoe is organisatie noodig, wil men op
Deze nuttige zaak mag niet verloren gaan, doch is moderne wijze visschen. Spreker zegt, dat hier au
de tijd aangebroken, dat het de krachten van heit Witte zoo ongeveer een goede 200 menschen tegenwoordig
Kruis te boven gaat en ook de toegestane subsidiën zijn en vraagt zich af: hoevelen lezen hiervan een vak-
daarin geene verandering kunnen brengen? 1 blad? hoevelen zijn lid van de hier bestaande visscherij-
Een voorstel om met een andere werkwijze een proef vereeniging? Dit aantal kon zeker veel grooter zijn, dan
te nemen wordt aan het bestuur opgedragen. het is.
De heer Breebaart is bereid beschikbaar te houden Neem als voorbeeld de boeren, van hen werd vroe-
voor het ophalen der tonnen een paard, dan zal het gei gezegd, dat ze nog minder in tel waren dan een
ophalen moeten geschieden door den in dienst van het koe. Thans echter zijn ze wel in tel, en hebben door
tusschen haren eersten en den tweeden papa, wordt AVitte Kruis zijnden arbeider. organisatie landbouwscholen, landbouwleeraren enz. vei-
moedeloos verlaat 't ouderlijk huis, springt in den Er zal worden nagegaan in hoeveel dagen het op deze kregen en wordt alles in het werk gesteld om den
Amstel, een schriftelijken afscheidsgroet achterlaten- wijze kan geschieden, zoo mogelijk zal voor „de Strookj boerenstand nog meer vooruit te brengen. In Gronin-
de, doch bereikt haar doel, den waterdood te vinden, een handwagen gebruikt kunnen worden. Vervolgens gen trokken de boeren vroeger, zoo ze ter markt gra
niet, daar politieagenten haar redden en in een gast- zullen informatiën worden ingewonnen, omtrent de gen, hun klompen en kousen uit uit een zuimgheids-
huls doen opnemen, waar 't bewustzijn wederkeert. wijze waarop en de plaats waar de faecaliën kunnen oogpunt en thans kan men de boeren aldaar tweede
Dit is 'n staaltje, dat zich dezen zomer in Amster- worden verzameld, de stoffen om te vermengen en het I klasse per spoor naar dé markt zien gaan. Die zijn
'verkoopen der faecaliën. Na een voldoend onderzoek n1» kincenrie riik e-eworden!
zal een definitief voorstel worden gedaan.
Opmaking begrooting 1909.
Alvorens tot de opmaking over te gaan moeten nog
enkele zaken behandeld worden, die van invloed kun
nen zijn op de raming.
lo. of voor nieuwgebouwde huizen de tonnen betaald niaking der Zuiderzee". In de zaal was een kaart op
moeten worden voortaan. De vergadering besluit van gehangen, betreffende de droogmaking, welke een dui-
wel. delijken blik gaf, op welke wijze men te werk wilde
2o. van de vereeniging Wijkverpleging is een verzoek gaan.
om subsidie aan het afdeelingsbestuur gericht. De heer Van Gelder deelde mede, dat men sinds
Algemeen is men overtuigd van het nut der wijkver- 6>J jaren plannen had ontworpen, tot droogmaking van
pleging, doch de Witte Kruis-afdeeling kan slechts haar de Zuiderzee. Van die plannen zijn er twee overgeble-
eigen verplichtingen nakomen wanneer zij belangrijk ven en wel 1: de geheele droogmaking van de Zui-
wordt gesteund door gemeente en kerk, en wordt geen derzee en 2: de gedeeltelijke droogmaking, of wel
vrijheid gevonden van de op deze wijze ontvangen sub- do droogmaking van de Wieringermeer.
sidie een deel te bestemmen voor een andere vereeni- Zoo men tot geheele droogmaking overgaat, is het
ging en daardoor zelf te kort te komen. met de visscherij gedaan. Spreker zegt, dat het een
Daarna is de begrooting opgemaakt en vastgesteld heel mooi en grootsch plan is, doch er zullen 5 a
in ontvang en uitgaaf op f 954.67. 6000 visschers tot armoede vervallen. Wij zullen ech-
Door de afgevaardigden naar de Algemeene Verga- ter 200.000 hectaren land winnen, wordt er gezegd. Dit
Als""a f eovaardIéde"n'a'ar" d <T alcemèene "vergadering dering op 6 Oct. 1908 te Amsterdam gehouden, wordt is zoo, maar het risico dat de staat loopt, is zeer
van den Bond te Den Haag gehouden had hij van bij monde van den heer De Ridder verslag uitgebracht, groot, daar er nog geen polder is drooggemaakt, welker
da kracht der bestira^sle^en des^Tw" wéinig verwacht waarvoor de voorzitter hen namens de vergadering een droogmaking geen nadeel^ saldo voor den st»t
«tig. Zij hadden den indruk bij hem achtergelaten, dat hartelijk woord van dank brengt.
z'j niet voldoend bekwaam waren voor eene zoo belang- i Bestuursverkiezing.
dam heeft afgespeeld
En dit gelijkt veel op de verhouding van ons vader
land tegenover de oude arbeiders.
Spreker doet velerlei aanhalingen in verband met
staatspensionneering en vindt het de groote vraag
hoe te komen tot staatspensionneering zonder premie
betaling? Deze vraag wordt breedvoerig uitgewerkt.
Aan 't slot van zijn betoog over de wenschelijkheid
van staatspensionneering spreekt de heer Kleuver den
wensch uit, dat hier eene afdeeling moge worden op
gericht.
De voorzitter der Winkeler afdeeling stelt, nadat
spreker zijne rede, die met applaus werd beloond, had
beëindigd, de gelegenheid open, om met den heer Kleu
ver van gedachten te wisselen.
Daarvan wordt gebruik gemaakt door den heer D.
Kuilman, oud-voorzitter van de vroegere afdeeling al
hier.
Hij is het met den heer Kleuver eens. Wat de op
heffing dezer afdeeling aangaat, zet de heer Kuilman
In 't kort uiteen waarom die plaats heeft gevonden.
als het ware klagende rijk geworden!
Evenzoo met de arbeiders: de laatste wetten die er
gemaakt zijn, zijn meest allen ten behoeve van de
arbeiders. Zoo ook met de onderwijzers.
Organisatie is tegenwoordig noodig.
Hierna gaat spreker over tot 't onderwerp „de droog-
rUke zaak als de staatspensionneering. De indruk, dien
leverde. Terwijl de droogmaking van de Zuiderzee heel
wat moeilijker werk is dan droogmaken van meren en
Aan de beurt van "aftreden is de heer G. Vis, in wiensindijken van polders, en nog veel meer risico voor den
«''r mankte, heelt aan ontslapen de, ve,-Pl^.ord^b^oen.» de heer T. Benndt», die d. j InalatL
(ipvas t i /i i vi i I Denoeming cisnnoemt. I uiougmaiMug aai nuovcu uii&vi vv* 220 millioGn
IV vrnrR hel te ver nedreven als Bij de rondvraag vestigt de heer Egmoud de aandacht gulden, volgens raming, terwijl spreker overtuigd is,
*£taï™ ook ÏènsioenSgen 3 hebben daS tS op het geringe getal leden der afdeeling, niettegenstaan- dat het bedrag ver over de raming zal loopen.
^nTecht -TijnÏÏet nuttig in de Maatschappij. En de bijna elk gezin van het Witte Kruis profiteert door
toch, aan de ham" van d" red'e, dezen avond gehouden, gebruik:te makeni van het
zouden zii nnk nenslner krileen Spreker betwijfelt of allen die lid konden zijn, d.iar
BeterI van eene zekere premiebetaling wel voldoende van overtuigd zijn, en stelt de vraag
M betaam u n T o r»r H»n heel welnie aan wat gedaan kan worden ter uitbreiding van het ledental
- als b r i I Huisbezoek wordt wel het meest geschikt geacht en
Wara k I"£ar 1 biJdr?egen' hptprp rtnndsbe- de heeren Egmond en de Ridder verklaren zich bereid
Ware het hem bekend, dat er thans betere Bondsbe-1 ae ne re g aan te wenden.
grachten zijn, dan' zou de heer K=nog niet
.."en worden van de op te richten afdeeling, maar de hand oigen boezem doen 8teken en zich
Wet
lvehaag l®!der' „,,j„ afvragen 'of zij wel het hunne naar vermogen hebben
Y1® heer Kleuver vernam met genoegen, dat de oude atv rage u „„ttioe instelling als het
de besproken bedelaars betreft, we weten niet wacht niet tot men u PgwachTtlT hebbe6"
„,„r g
°i°SaeZn.ln geVangeniS' dan m06t ZC °°k '^Ïdirfe'^lf^bSfrrKan Tovervlllen" juist
ïernUlidebSrraS m,nimUni*deTafdeef^in wïton'SÏÏ^-ïS 'tt tont Imt,
Door den Staat is nu berekend, dat het land f 1700
per bunder moet kosten, een ieder kan toch nagaan
zegt spreker, dat dit veel te hoog is, daar het waar
schijnlijk, al heel royaal gerekend, niet meer dan f 1000
zal opbrengen. Want het is toch een feit, dat de eerste
landbouwers in een polder meestal niet bestaan kunnen
In de Haarlemmermeer was het zoo erg, dat er telkens
boerenplaatsen verbrandden, wegens finantiëele moeilijli
heden der eigenaars, zoodat, wanneer er weer een brand
uitbrak, de burgemeester en politie heengingen en ge
woonweg, zonder vragen, de bewoners van zoo'n plaats
in hechtenis namen, wegens verdenking van moedwillige
brandstichting.
In het hotel Veerburg te Anna Paulowna is eenige
jaren geleden een diner gegeven door personen, welke
in dien polder meer dan f 25000 verloren hadden.
Het is dus na te gaan dat op de droogmaking van
tle Zuiderzee ontzaglijk zal worden verloren, en daar
dit betaald moet worden door de belastingbetalenden,
is het plicht van ieder staatsburger van Nederland,
hiertegen op te komen en dit te trachten te voorko
men. En, zegt spreker verder, waarom moeten wij de
Zuiderzee droogleggen, terwijl er nog zooveel land
braak ligt?
De heidegrond, die in ons land nog ontgonnen kan
worden, zegt spreker, bedraagt 550.000 hectaren, ter
wijl er nog slechts 37000 hectare ontgonnen is. Om
dit land productief te maken, zal men slechts een 10e
gedeelte noodig hebben van het kapitaal, dat voor de
droogmaking van de Zuiderzee benoodigd is, terwijl
men daarmee dan nog slechts 200.000 hectare land ver
krijgt, waarvan alles nog lang niet vruchtbaar zal zijn.
Waarom ons dus in eene dergelijke onderneming te
steken? zegt spreker. En zoo denken er meer over,
eenige dagen geleden is er een vereeniging opgericht
tegen de droogmaking van de Zuiderzee, waarvan de
heer Van Gelder secretaris is, de contributie bedraagt
f 0.25; zoo er dus zijn onder de aanwezigen die lid
wenschen te worden, kunnen zij zich na afloop opgeven.
Hierna geeft de spreker uitvoerige uitleggingen over
de droogmaking van de Wieringermeer, welke wij we
gens plaatsgebrek in ons volgend nummer op zullen
nemen.
Anna Paulowna.
De Burgemeester van ANNA PAULOWNA geeft in
overweging bij hem inlichtingen in te winnen alvorens
eene overeenkomst aan te gaan met de Maatschappij
voor Landbouw- en Veeteelt-Belangen, gevestigd te
Rotterdam, Directeur A. van Bueren.
Anna Paulowna, 15 Maart 1909.
De Burgemeester voornoemd,
C. WIJDENES SPAANS Jr.
Kamerverkiezing Assen.
De burgerkiesvereeniging Assen, te Assen, heeft Vrij
dagavond mr. M. W. F. Treub definitief candidaat
gesteld voor de Tweede Kamer, met 17 stemmen tegen
5 blanco; deze van leden, die zich niet konden ver
eenigen met mr. Treubs houding tegenover de staats
pensionneering. De heer Treub zal waarschijnlijk in
Zuidlaren en Wildervank als spreker optreden.
EnkhuizenStavoren.
De volledige veerdienst EnkbuizenStavoren is we
der hervat.
Ernstig ongeluk.
Men meldt van Zaterdagavond uit Driebergen:
Toen dr. H. IJ. d. S„ directeur van de stearinekaar-
senfabriek te Gouda, heden per rijtuig naar zijn buiten
te Driebergen terugkeerde, is hem een ernstig ongeluk
overkomen.
De koetsier, die hem van het station Driebergen
naar zijn villa reed, draaide juist met het rijtuig de
plaats op, toen hij tot zijn ontsteltenis bemerkte, dat,
terwijl hij zich nog op de rails der O. S. M. bevond,
de tram van 5 uur, die in volle vaart in de richting
Doorn reed, slechts enkele meters van het rijtuig ver
wijderd was. De koetsier trachtte door een zweepslag
het paard tot spoed aan te zetten om nog van de rails
af te komen, het was echter te laat. De tram greep
het achtergedeelte van het rijtuig en drukte het tegen
een boom; door den schok werd de koetsier eenige
meters van het rijtuig geslingerd. Het achtergedeelte
van het rijtuig was totaal vernield, de as gebogen in
den vorm van een hoefijzer. Direct scholen menschen
toe om de inzittenden te helpen. Dr. Y. d. S. werd
bewusteloos in zijn woning gedragen, terwijl zijn doch
ter, die ook in het rijtuig zat, schijnbaar met den
schrik is vrijgekomen.
Per auto werd dr. van Laer, uit Doorn, gehaald,
die echter nog niets omtrent den toestand van den
bejaarden heer Y. d. S. kon zeggen.
Een bruiloft.
Donderdag is te Winterswijk een bruiloft gehouden,
die inderdaad een reuzenpartij genoemd kan worden.
Niet minder dan 2500 menschen, vertegenwoordigende
840 families waren hierbij uitgenoodigd. Voor dit doel
was* het kolossaal feestgebouw, ruimte aanbiedende aan
meer dan 2000 personen afgehuurd. Toen we er dien
avond waren, was de zaal vol, propvol, maar toch werd
er gedanst; vraagt niet hoe, en hoe de eksteroogem
het moesten ontgelden. Van de vaten hier en flesschen
jenever zullen we ook maar zwijgen.
Werkloosheid in Groningen.
Men meldt uit Finsterwold:
De werkloozen hier zijn meest aan den arbeid ge
steld. Gedeeltelijk zijn ze in dienst van de gemeen
te om boomen bij de wegen af te krabben, vllnten
(keisteenen) van de landerijen bijiangs de grintwegen
te zoeken en slootswallen te schoonen.
De kerkvoogdij der Ned. Herv. gemeente stelde
eenigeu aan den arbeid met het graven van een vijver
in den tuin van den predikant; verder zoeken velen
boonen en erwten uit voor een graanhandelaar en wat
daarmee per dag minder wordt verdiend dan 70 cent,
betaalt de gemeente bij. De overigen zijn in dienst
van landbouwers en enkele burgers om hout te kap
pen of anderen minproductieven arbeid te v,errichten.
Eiken dag wordt het loon ten bedrage van 70 cent
uitgekeerd, omdat de menschen reeds eenigen tijd in
geldnood verkeerden; 't is anders gebruikelijk de loo-
nen uit te betalen bij de week en dan des Zaterdags.
Den kinderen van den arbeider N., die niet ter
school kwamen, omdat ze geen eten kregen, wordt
den middagkost verstrekt door een geacht ingezetene,
die ook warm voedsel laat afhalen door arme wedu
wen.
Te Ganzedijk, Onder deze gemeente, worden meer
dan een derde deel van de schoolkinderen 's middags
gevoed.
De werkloosheid is dit jaar grooter dan andere ja
ren, doordat de winter langer aanhoudt. Sommige ar
beiders verdienden in drie maanden niets.
De landbouwers alhier hebben gemiddeld ongeveer
100 deimt of 50 H.A. bouwland in gebruik. Er zijn
er, die 140 deimt en meer hebben en daaronder, die
slechts een arbeider in den winter in dienst houden
en soms geen enkelen knecht. Daar staat tegenover,
dat andere landbouwers met een even groot landgebruik
wel zes arbeiders houden.
De stad Groningen bezit zeer uitgestrekte bouw- en
kwelderlanden onder deze gemeente en meer dan eens
is de wensch uitgesproken, dat ook de stad mocht
bijdragen in de kosten der gemeentehuishouding. Ook
andere uitwonenden bezitten groote landerijen in de
Dollardspolders. Bijna de geheele Reiderwolderpolder
behoort aan uitwonenden.
Zoodra een klein gedeelte van den oogst binnen is,
beginnen de landbouwers dadelijk met machines te dor-
schen en zoo zijn de werkzaamheden in de schuur
bij velen met Nieuwjaar afgeloopen.
Vele lo9se arbeiders moeten zoodra de oogst bin
nen is elders omzien naar vwerk. Ze graven en
schoonen weteringen, of gaan werken bij landbouwers
te Nieuw-Beerta een i#ir gaans van bier waar
