Grepen mi Land- en Tuft
Ernstige beschuldiging tegen
Dr. Kuyper.
Zaterdag 3 Juli 1909.
~~*53e Jaargang. No. 4532.
TWEEDE BLAD.
Binnenlandscb Nieuws.
Gemengd Nieuws-
LXX1 V. GRONDBEWERIv 1 NG
Goede oogsten zijn slechts te verwachten, als wjj
le ons land oordeelkundig bemesten, 2e het naar eisen
en met zorg bewerken en 3e uitstekend zaaizaad ge
bruiken. Over de doelmatige bewerking van liet bouw
land wil ik in dit opstel een en ander mcdcdoclcn.
Op de lichte gronden hangt het resultaat bijna ge
heel van de bemesting af, maar op de zwaardere gron
den komt men met bemesting alleen niet klaar. Klei
gronden kunnen onder gunstige omstandigheden ieder
jaar een groot deel van het noodige piaiitenvoedsel
leveren door verweering van hunne bestanddeelen en
de werking van bacteriën.
Voor eene krachtige verweering en bacteriënwcrking
is het noodig, dat de grond zooveel mogelijk lucht
bevat, daarbij toch voldoende vochtig blijft en zooveel
mogelijk warmte opneemt. 1)q lucht, het water en de
warmte in den grond hebben een grootcn invloed op
zijn voortbrengend vermogen. Zware kleigronden ge
ven in gunstig© jaren de hoogste opbrengsten, doch
laten den boer in natte jaren in den steek. Dan komt
er niet uit wat erin zit; het plantenvoedsel wordt niet
voldoende toebereid, omdat er te weinig lucht en warmte
en te veel water in den bodem zit. De zwaardere
gronden stellen de hoogste eischen aan de grondbe
werking, maar kunnen ook met geringere bemesting
volstaan.
Daarom bevalt op zulke gronden spitten dikwijls be
ter dan ploegen, vooral als met deze bewerkingen
's voorjaars stalmest ondergebracht zal worden jyat
bij de aardappelcultuur op vele plaatsen geschiedt.
Een doelwatige grondbewerking werkt niet alleen
mestbesparend, maai' heeft mede tot gevolg, dat de ge
geven bemesting beter tot haar recht komt.
Een goed bewerkte grond is kruimelig, derhalve niet
stoffijn of kluiterig. Do kleine kruimels moeten zacht
en poreus zijn. Bij een goede grondbewerking worden
de onkruiden zooveel mogelijk vernietigd en mest en
zaad worden erdoor ondergebracht en verdeeld.
Door ©enige beschouwingen over ploegen, eggen, rol
len, hakken en grondbewerking met den cultivator zal
dit hieronder verduidelijkt werden.
HET DOEL VAN HET PLOEGEN is: le. de hoe
veelheid lossen grond te vermeerderen, opdat de wor
tels er beter in kunnen doordringen; 2e. meer lucht in
den grond t© brenger: ter bevordering van bacteriën-
arbeid en verweering; 3e. een beter wegzakken van het
overtollige water te verzekeren en 4e. meer warmte in
den grond te laten dringen, omdat meer deeltjes met
de warmere lucht in aanraking komen en minder zon
nestralen terugkaatsen.
Gronden met een diepe bouwvoor laten zich be
ter en zekerder bebouwen dan die met een ondiepe.
In de verdieping van de bouwvoor ligt één der mid
delen om den cultuurtoestand van den grond le ver
beteren. Het mag niet in eens geschieden, doch moet
geleidelijk uitgevoerd worden. Hoe beter de ondergrond
is, hoe meer reden om de bouwvoor van lieverlede
wat" dieper te n emen. Slechts als de ondergrond ,1e
dicht en te vast is, verdient het aanbeveling hem los
te breken mét een ondergrondsploeg. t
Hoe pieer lucht er door het ploegen in den grond
komt hoe beter4 Pit is het geval ais de voren met
'den ondergrond liggen onder een hoek van 45 gra
den, dan is de breedte der voor 1,4 maal de dikte.
In vele gevallen kan men niet aan deze verhouding
vasthouden. Bij het stoppelploegen neemt men ondiepe
voren en bij diepploegen neemt men smalle voren,
omdat de trekkracht dan minder is en de grond bc-
ter verkruimelt.
HET EGGEN dient om het werk van den ploeg
aan te vullen. De grond wordt er fijner door verkrui
meld en geëffend. Door het eggen wordt tevens veel
onkruid vernietigd. Te dicht staande gewassen kunnen
door doelmatig eggen uitgedund worden en kunstmest
en zaad kunnen er door ondergewerkt worden.
Het eggen van grasland met de kettingegge is op
lichte gronden zeer aen te bevelen, op zwaarderen
grond heeft het gras er meer van te lijden en is het
succes niet zeker. De kettingegge is een zeer geschikt
werktuig om d«n grond fijn te maken,, doch om zaad
onder te eggen is zij minder goed; een gewone zaad-
egge is daarvoor beter.
HET ROLLEN dient om in bepaalde gevallen den j
grond in den meest gcwenschten cultuurtoestand te
brengen.
Zeer dkwijls wordit het later gerold na het zaaien
vooral van fijne zaden: graszaad, suikerbieten '„vorte
len. haver, vlas. Haver houdt niét van een lossen bo
dem en daarom is het rollen van dit gewas zeer nut
tig, ook is het een middel om de vorst te temperen,
waarom men in de Groninger Veenkoloniën aardappelen
en haver rolt.
Het jollen van opgevroren winterkoren is nuttig om
het verdrogen der plantjes te voorkomen en dc uit-
stoeiing te bevorderen.
HET HAKKEN tusschen de gewassen dient om het
onkruid te vernietigen en het toetreden van lucht in
den grond te bevorderenbehalve het losgemaakte hoven-
laagje blijft de grond ook vochtiger in droge tijden.
Het hakken, of wieden kan geschieden met schrepels,
wieders of schoffels of met spangercedschappaarde-
hakken en schoffelmachines.
Paardehak of schoffelploeg bewerken steeds 2 rijen.
Schoffelmachines zijn meerrijïg; het doelmatigst is, dat
de schoffel- en zaaimachine gelijken radstand bezitten.
Vooral in streken met veel suikerbietenteelt zijn de
schoffelmachines op hare plaats. Ook na zware regens
om vlug de korst te breken zijn zij nuttig.
CULTIVATORS kan men het best beschouwen als
eggen op wielen.
De wielen maken de wrijving geringer en het
transport der machine gemakkelijker. Voor diepe los
making van den grond dienen smalle scharen, voor
ondiepe bewerking breedere.
CULTIVATORS zijn doelmatig om kweek en derge
lijke onkruiden los te scheuren en te verzamelen. Op
lossen grond met veel onkruid raken ze gemakke-
lijk verstopt. Een ruime plaatsing der tanden is hier
tegen het beste middel. In het algemeen staat de cul
tivator voor het stoppelploegen achter bij den meer-
scharigen ploeg. In den herfst en in het voorjaar is
de cultivator dikwijls te verkiezen boven de egge.
Sleepcultivators zijn het best op kluiterig land, om-
dat zij niet zoo hobbelen als de wlel-cultivators.
De stoppel moet altijd zoo spoedig mogelijk na
bet zichten of maaien worden omgeploegd, liefst reeds
tusschen de hokken. Het uitdrogen van den grond
'wordt er door voorkomen en het onkruid vernietigd,
tl Als men direct den stoppel omploegt, kan hij geruimen
tijd liggen zonder te hard te worden voor volgend
Ploegen .De meerscharige ploegen zijn het meest aan
te bevelen voor het stoppelploegen. Hoe dunner de
stoppel geploegd wordt, des te sneller en goedkoo-
Per gaat het, maar ook de wortel- en stoppelresten
rotten vlugger en het onkruidzaad ontkiemt beter. De
omgeploegde stoppel moet zoodra mogelijk geëgd wor
den. indien hij daarvoor te droog is, kan de rol beter
aangewend worden. Zoodra mogelijk moet het gerolde
land weer losgeëgd worden, want gerold land droogt
sterk uit.
Al naar omstandigheden zal na het stoppeljfilöëgen
eens of meermalen geploegd en na eiken keer ploegen
eens of meermalen en geëgd dienen te worden éen of
twee dagen later.
De zaadvoor voor wintergraan wordt in den regel
op de volle diepte van de bouwvoor gegeven. Na kla
ver, erwten of boonen is dit in den regel niet ver
kieslijk.
De noodzakelijkheid om zoowel vóór als na het
zaaien te eggen, hangt van verschillende omstandig
heden af, voornamelijk van den toestand van het land
en de manier van zaaien.
Op kluiterig land is bij zaaien in het wild vooreg
gen noodig, op fijn land kan het beter achterwege blij
ven. Naeggen is altijd noodig
Bij machinaal op rijen zaaien kan vóór- en naeggen
achterwege blijven; maar in den regel is het beter
beide bewerkingen uit te voeren. Kluiten beschermen
het wintergraan wel meer tegen vorst, maar op grof
land gaat het zaaien meer onregelmatig.
Grond voor voorjaarsgewassen moet in den herfst
diep worden omgeploegd. Het is niet noodig deze win-
tervoor al te veel te verkruimelen. Geeft men de
wintervoor te vroeg, dan heeft men kans op veel
onkruid,
De laatste maal ploegen moet dus tamelijk lang
worden uitgesteld. Diepe ontwatering van het bouw
land Is dus ook hiervoor voordeelig.
Als men In karwij-, vlas- of wintergerststoppels wik
ken voor groenbemesting wil zaaien, is het doelmatig
ze iets dieper dan gewoonlijk te ploegen. Met rol,
ketting of zigzag-egge wordt de grond fijn gemaakt.
De wikken kunnen dan machinaal gezaaid, ingeëgd
en voor betere ontkieming gerold worden.
Soms slaagt het gewas goed, als men de wikken in
het wild over den stoppel zaait, een nacht laat liggen
om bevochtigd te worden door den dauw, ze daarna
onderploegt en ten laatste egt en rolt. In droge zomers
weeken sommige landbouwors de wikken vooraf eeni-
ge uren in water en na uitdruiping zaaien ze deze
dan op bovengenoemde manier, t
Als het eenigszins mogelijk is, moet het ploegen
in het voorjaar worden vermeden. Ploegt men den
grond 's voorjaars in te natten toestand dan is zijne
structuur voor langen tijd bedorven.
Wanneer tarwe of een ander gewas door vorst of
vreterij zóo geleden heeft, dat het omgedaan moet
worden, is men genoodzaakt den ploeg te gebruiken. I
Men ploege dan slechts ondiep met een meerscharige
Ploeg.
Op zwaren grond brengen de cultivators voorjaars te
veel natten grond boven, op lichtere en drogere gron
den Is hun gebruik doelmatig.
Bietenland, dat wat veel onkruid bevat, kan zeer
doelmatig met een cultivator bearbeid worden.
Lichte zandgrond wordt door veelvuldig bewerken te
fijn. Deze gronden moet men zooveel mogelijk begroeic
houden. Daarom is het telen van groenbemestings-
gewassen als serradella en lupinen voor die gronden j
zoo heilzaam.
Rogge wil een gezetten grond. Dit gewas zaait men
daarom pas nadat het land minstens een week heeft
stilgelegen na het ploegen der zaaivoor.
Eggen van wintergewassen in het voorjaar kan hun
groei bevorderen, maar ook benadeelen, omdat ze dan
meer lijden van nachtvorsten, wat men bij wintergerst
herhaaldelijk heeft ondervonden. Rollen vermindert
het gevaar voor vorstschade.
Behakte gewassen zijn in het voorjaar evenals ge-
egde meer aan den invloed van nachtvorsten onder- i
hevig. Bij de teelt van vroege aardappelen en stek-
bieten kan men hiermee rekening houden. Als de
lucht helder en koud Is en er vrees voor nachtvor
sten bestaat, moet men niet in deze gewassen gaan
wieden.
Ervaren landbouwers hebben terecht steeds een
groote waarde toegekend aan een oordeelkundige
grondbewerking, want door een sterkere bemesting
kan men een fout in deze niet herstellen.
D. E. LANDMAN.
Zype.
Alhier hebben,zich 15 jongens voor het voorberei
dend militair onderricht aangemeld, i
Te Callantsöog niemand.
BREEKAND.
Zondag 4 Juli, 's morgens half tien. hoopt in het
kerkgelxnjK alhier op te treden de heer F. Coolsma,
cand. t. d;. II. D. te Rotterdam.
BBkGERBRUG.
Aan het Hulppostkantoor alhier is het 2e kwart, in de
Rijkspostspaarbank ingelegd in 216 inlagen f 3080.66V2-
Iiolhoru.
Door den heer J. Jonk Az._, brongasaanlegger al
hier is ten gasmotor geplaatst tot het in beweging bren-
gen zijner werktuigen, ten dienste zijner wagenmakerij.
Dit is de eerste motor die door brongas wordt ge
voed. Belangstellenden worden aangeraden eens een
kijkje bij den heer Jonk te nemen.
St. Maartensbrug.
Woensdagavond viel het zoontje van den heer C.
K. alhier van het paard, met het ongelukkig gevolg,
dat hij zijn arm brak.
Het gooien met, sleenen door de lieve jeugd, waar
door het paard schrok, schijnt hiervan de oorzaak te
zijn.
- St. Maartensbrug.
Aan het Ilulppostkantoor St. Maartensbrug, werden
gedurende de maand Juni behandeld 50 inlagen in
de Rijkspostspaarbank lot een bedrag van f 1799.96.
Het totaal bedrag der inlagen en terugbetalingen
over het 1ste halfjaar beliep 1 15072.5I5.
Anna Paulowna.
In de zaal van den heer v. d. Goes kwam voor
de eerste maal bijeen eene commissie van voorbereiding
voor een Huisvlijttentoonstelling, die omstreeks Pa-
schen van bet komende jaar zal gehouden worden.
Aanwezig waren de dames mej. Dekker en Mej. v.
Os en de heeren Wijdenes Spaans, Pastoor Nijtfeld,
K. Kaan, P. Kaan, Dekker, Roggeveen, S. de Jong,
C. Huibers en Creutzberg. Na eenige voorafgaande be
sprekingen werd besloten deze bijeenkomst constitu-
eerend te maken en werd als bestuur gekozen tot
voorzitter do heer Wjjdcncs Spaans, tot secretaris de
heer Roggeveen, tot penningmeesteres mej. v. Os, be
stuursleden dc heeren De Jong en Huibers.
Voorts werd besloten, dat de inzendingen in 6 af-
declingen zouden worden gesplitst naar de leeftijden
voor jongens en meisjes tot 13, van 13—16 jaar en
voor ouderen van 16 jaar en daarboven, terwijl staande
de vergadering door verschillende aanwezigen voor ie
der dezer onuerafdeelingcn een eerste en tweede prijs
beschikbaar werd gesteld
Tegen September zullen uitnoodigingen in den Pol
der verzonden worden om modewerking tot het wel
slagen dezer tentoonstelling. Voorloopig kan alvast mee
gedeeld worden, dat huisvlijt zeer veel omvat, bijv. fi-
guurzaagwerk, houtsnijwerk, vlecht-, knoop-, postzegel-,
scherf-, schelpwerk, eigenvervaardigd huisraad van hout
of metaal, nuttige of fraaie handwerken. Alles wat ei
genhandig gemaakt is, zal welkom zijn en kan door
oen te benoemen Jury niet een prijs bekroond worden.
Dc commissie is nu reeds bereid om ieder nader in
te lichten en met raad en daad bij te staan. Daarom
is 't zeker niet ondienstig te vermeldoiij dat enkelen
nog afwezig warei\, die echter medewerking toezegden.,
n l mevr. Wijdenes Spaans, mevr. Ehrman, Zuster
v. Borssen Waalkens en de heeren Ehrmann, Hoek
stra en Th. A. Smits.
OM EEN GELDKWESTIE.
Rij den steenkolenhandclaar A. B. aan de Boompjes
te Rotterdam drongen Woensdagavond drie kolenwer-
kers het kantoor binnen. Zij wilden wegens eene geld-
auaestio den patroon te lijf, die zich met een geladen
revolver verdedigde en enkele schoten loste, waarop
de aanvallers de vlucht namen.
ONGEVAL.
Woensdagmorgen had le lleeg een ongeval plaats.
Terwijl do koster der Ger. Kerk, Sj. v. d. Sch., bezig
was de zware gewichten van het torenuurwerk op te
winden, schoot het staaldraad, waaraan die gewichten
hangen van de as, met het gevolg, dat ze naar beneden
vielen en op het lichaam van den 78-jarigen man te
recht kwamen. Zwaar gekneusd werd hij naar zijn wo
ning vervoerd, waar hij binnen weinige minuten den
laatsten adem uitblies.
HOE GEMEEN.
In de hooilanden van den veehouder G. v. d. Hem
te Wijtgaard (Fr.) heeft men al een heel slecht stuk
uitgehaald. Men heeft daar spijkers en stekeldraad
in den grond gestoken, zoodat zoowel de messen der
maaimachines als de zeisen der maaiers al spoedig
geheel waardeloos waren en het gras er niet af te
snijden was. De dader is nog niet gevonden.
Zuidscliarivoudc.
Te Zuidscharwoude zal het aftredende raadslid de
heer Vlug, ernstigen tegenstand-, ontmoeten hij de
verkiezing, doordat hij in den raad niet heeft meege
werkt om een verordening in het leven te roepen,
waarbij het verboden was de eenden, die zooveel scha
de deden aan het gewas, gedurende eenige maandeit
te laten zwemmen. De grootste en invloedrijkste bou
wers hebben dan ook tegenover hem den heer S. de
Boer gesteld.
DRANKBESTRIJDING.
Het hoofdbestuur van den Volksbond tegen Drank
misbruik heeft zich gewend tot den Minister van Wa
terstaat met het verzoek de „Algemeene Voorwaarden
voor de uitvoering en het onderhoud van werken on-
óbr het beheer van het Departement van Waterstaat"
in dien zin te willen wijzigen, dat niet alleen het ge
bruik, maar ook het aanwezig zijn van alcoholische
dranken op het werk verboden is, behoudens bijzon
dere gevallen ter beoordeeling van de directie en dat
beschonken personen niet op het werk zullen worden
geduld.
Mr. TH. H. DE MEESTER.
Naar wij vernemen, is in den toestand van Mr. Th.
H. de Meester nog geenszins verbetering te bespeu
ren. De infectie heeft zich niet beperkt tot de plek,
waar zij zich aanvankelijk vertoond heeft, en de zie
ke is zeer verzwakt.
EEN POLITIEKE DOMINEE.
In ons Avondblad van gisteren, schrijft het Hdbld.,
noemden wij ds. Van Lummel, die thans uit zijn ambt
ontslag heeft genomen wegens een berisping van den
Delftschen kerkeraad over zijn levenswandel, „een
bekende figuur in vroegere anti-revolutionnaire
verkiezingscampagnes". Men doet ons echter opmer
ken, dat ook nog in de jongste verkiezingscam
pagne ds. Van Lummel als verkiezingsapostel voor de
rechterzijde is opgetreden, o. a. nog op den avond
vóór de verkiezing te Enschede.
In dat distriet werkten de verbonden rechtsche par
tijen in hun strooibiljetten, voor zoover die tegen den
liberaal gingen, vooral met zedelijkheid s-argu-
menten.
Ze hadden zich, op dien laatsten avond, dan ook
wèl een puiken kampioen voor hun specifieke christe-
lijk-politieke zedelijkheid gekozen.
IVoordscharwoude.
De vereeniging „Landbouwbelang" alhier heeft be
sloten een eigen veilingsgebouw te stichten. Tot hier
toe behoorde dit aan de gemeente.
Laiigedijk.
De Katholieke kiesvereeniging aan den I.angedijk
heeft besloten den aftr. liberalen heer P. de Geus Az.
te steunen bij de raadsverkiezing te Noordscharwoude
PLEONASMEN.
Een onderwijzeres aan een lagere school wilde den
kinderen duidelijk maken wat een pleonasme was
„Kijk eens," zoo zeide zij, „een pleonasme is b.v.
„oude grijsaard", „witte schimmel" enz. Wie van
jelui kan mij nog een ander voorbeeld noemen?"
Allen dachten diepzinnig na.
Een klein meisje met mooie, blauwe oogen stak
schuchter haar vingertje op.
„Nu Mies?"
Toen sprak het lieve kindermondje bijna onhoor
baar:
„Lieve moeder."
Barsingerliorn.
De kinderen der hoogste klassen uit de school van
Barsingerhorn zijn jl. Donderdag naar Artis geweest.
Op de terugreis werd van Amsterdam tot Zaandam
een boottocht gemaakt met de Alkmaar-Packet. Aan
minder mooi weer gewoon geraakt, heeft men het goed
getroffen dien dag, daar het alleen tijdens het be
zoek in Artis wat regende.
Sommige bladen hebben, naar aanleiding van de
onthullingen van mr. Tideman over het aan den heer
R. Lehmann in 1903 toegekende officierskruis van de
Oranje-Nassau-orde, aangedrongen op de instelling van
een commissie van onderzoek.
Dit ongewone middel zegt de N. R. Ct. op het
oogenblik nog niet ter hand te willen zien genomen.
Er is een gemakkelijker en eenvoudiger, dat spoediger
tot het gewenschte doei kan leiden. Het komt aan de
N. Rott. Ct. voor, dat het aangewezen middel zou zijn,
dat een der Tweede Kamerleden overeenkomstig liet
reglement van orde aan de regeering schriftelijk enkele
vragen stelde., welke niet moeilijk te formuleeren zijn.
In de eerste "plaats zou toch op deze officieel© wijze
onderzocht kunnen worden, welke motieven in het
advies aan de Kroon zijn aangevoerd, toen het ont-
werp-besluit tot decoreering van den hoer R. Lehmann
aan haar is toegezonden. Natuurlijk zou men het dan
échter bij1 deze eene vraag, waarop ons waarschijnlijk
liet antwoord uit het verweerschrift van dr. Kuyper
reeds bekend is, niet kunnen laten.
Als tweede vraag' ligt echter voor de hand een naar
den persoon, die in 1903 het eerst ten gunste van R.
Lehmann in de bres kwam. Werd de aandacht op den
Griëkschen consul te Amsterdam gevestigd langs een
officieelen weg, die van buiten af naar het departe
ment van Binnenlandsche Zaken leidt? Of kwam het
initiatief tot de decoreering uit het departement van
Binnenlandsche Zaken zelt voorl?
Indien dit laatste het geval mocht blijken, zijn na
tuurlijk de vragen Oog niet uitgeput. Want, ging het
intitialief van liet departement uit, dan zijn vermoe
delijk althans dit is de gewoonte over den heer
Lehmann informaties ingewonnen langs den gebruikc-
lijken weg, die. via den commissaris der Koningin en
den burgemeester" gaat. Hebben die aldus ingewonnen
informaties en de adviezen welke daaraan .zonder twij
fel zijn toegevoegd geworden, de indrukken, welke op
het departement hcerschten, dat R. Lehmann voor de
coreering in aanmerking moest worden gebracht, be
vestigd? Zoo ja, onvoorwaardelijk bevestigd?
Indien op .deze wijze eenig scherper licht over deze
zaak verkregen werd, en dc N. Rott. Ct. twijfelt
er niet aan, of de tegenwoordige regeering, die ge
heel builen dc zaak staat, zal gaarne medewerken,om
dit licht op deze wijze te geven werd reeds veel ver
kregen. Desnoods kan dan ,voor zooveel er nog duiste
re punten blijven, in September een interpellatie vol
gen.
i Het vragenrccht thans toegepast, zou boven een en
quête dit groote voordeel hebben, dat het spoediger
werkt, en zou tot voorbereiding van een interpellatie,
zoo die dan nog noodig blijden mocht, uitstekend kun
nen dienen. Er is meer. Met vragen kan ook nog wat
moer verkregen worden, dan met een enquête. Een
enquête over deze aangelegenheid zou hoogstwaar
schijnlijk alleen kunnen loopen over hetgeen van 1902
tot 1905 gebeurd is.
Nu meent de N. Rott. Ct. echter, dat er, na het
weinige, dat wij reeds weten, ook aanleiding kon zijn,
nog een vraag meer te stellen. Ér zijn twee punten, die
in het verband met de geschiedenis van 1902—1905 trof
fen. Ten eerste ditde onthulling van dr. Kuyper, dat
R. Lehmann ook in 1909 eenige duizenden voor het
verkiczingsfonds der anti-rcvolutionnaire partij gestort
heeft. En dit andere, dat R. Lehmann blijkbaar po
gingen aangewend heeft, om zich opnieuw in nationa-
tcn zin verdienstelijk te maken; wij herinneren aan
zijn automobielengeschenk voor het Roode Kruis.
Nu valt aan do N. Rott. Ct. in deze wetenschap verkee-
rend. vooral deze passage op ,wat dr. Kuyper's Varia
American.'; „Immers de leden van der vertegenwoordi
gende lichamen en de mannen die op posten hoopten,
zouden, werden zij teleurgesteld, bij een volgende ver
kiezing zulk een Ross eenvoudig met geen dollar meer
geldelijk steunen; hij zou ridder te voet zijn; en de
tegenpartij zou met vlag en wimpel winnen."
Ieder 'weet, dat het voor een man, die op lintjes
belust is, in ons land een voortdurende „teleurstel
ling" is zoolang niet het ridderkruis van den Neder-
landschen Leeuw zijn borst siert. Zou er nu vraagt
de N. Rott. Ct. een en ander met elkaar in ver
band gebracht, wetend vooral ook, hoe dc Boss der
anti-revolutionnaire partij werkzaam was en ho© op
hem pressie werd uitgeoefend, geen reden zijn, aan
do regeering eens de vraag te stellen, of in de rich
ting, om R. Lehmann onder de geriddenden in den
Ncderlandscncn Leeuw opgenomen te verkrijgen, reeds
pogingen zijn gedaan?
Zoo ja, of die pogingen met eenig aanvankelijk suc
ces bekroond worden? En, indien ook deze vraag be
vestigend beantwoord worden moest: hoever de voor
bereiding van deze riddering was gevorderd?
Waarschijnlijk zou op deze wijze in deze zaak meer
licht verkregen worden dan door alle krantengeschrijf.
Men weet uit onze mededeelingen zegt Het Volk,
van Zaterdag j.1. dat de heer R. Lehmann reeds vele
buitenland.sche ridderorden had en dat in 1902 de lust
bij hem opkwam zijn collectie te complelceren met een
Nederlandsehe onderscheiding. Wij hebben eens nage
gaan wat ridderorden dat zijn. Hier volgt het heele
lijstje:
Officier in dc orde van Oranje-Nassau.
Officier der orde van den Verlosser van Griekenland.
Commandeur in de orde van Takovo van Servië.
Ridder der orde van Leopold van België.
Commandeur in de orde van Jezus Christus van
Portugal.
Commandeur der orde van den Leeuw en de Zon
van Perzië.
Ridder der orde van het Legioen van Eer van
Frankrijk.
Ridder 3e klasse in de orde van St. Stanislaus van
Rusland.
Grootofficier der orde van Medjidié van Turkije.
Ridder 2e klasse der orde van Osmanie van
Turkije.
Officier dTnstruction publique et Beaux Arts.
Ridder 2e klasse der orde van Nichan Iftihar van
Tunis.
Al de landen „om de oude Wereldzee" zijn dus zoo
wat op Roedi Lehmann's borst vertegenwoordigd.
Van bijna al deze orden is bekend, dat zij voor
geld zjjn te koop. Het Fransche Legioen van Eer
piet uitgesloten.
Het is wel een zonderlinge man van rechts" die
zóó tuk is op de ijdelheden dezer wereld!
DE KIESRECHT-VROUWEN IN LONDEN.
De bestorming van het Lagerhuis door de kiesrecht-
vrouwen is een dramatische geschiedenis geweest. De
veldtocht werd ingewijd door een vergadering in de
Caxton Hall. Inwijding is er een goed woord voor.
Er heerschte een dweepzieke, schier wilde geestdrift,
maar toen ging mevr. Pethick Lawrence de vergaderde
vrouwen toespreken. Eerst echter verzocht zij' drie mi
nuten stilte. „Het zal een goede tucht voor ons we
zen", zei ze. „En die hebben wij nu noodig. Wij wil
len kalm van gemoed zijn en ons gereed maken om
onze vriendinnen te helpen". Drie minuten was het
stil in de zaal, als in een ure van gebed. Daarna gaf
de spreekster eenige bevelen, hoe men doen zou.
Acht vrouwen zouden zich bij het Lagerhuis vervoe
gen om minister Asquith te spreken. Werden zij niet
ontvangen, dan zouden de vrouwen op het plein we
ten te protesteeren. En zij sprak over het achttal deze
bede uit: God zegéno ze, God behoede ze, God be-
houde ze!
Intussehen was een kiesrechtvrouw spoorslags naar
Westminster gereden, jij dreef haar paard door de
dichte menigte in de aanpalende straten en op het
plein. Het was een dicht gedrang, maai' zij kreeg
ruim haan. Op het plein werd zij gestuit door een
bereden politieman. Zij reikte hem een brief over,
voor Asquith bestemd. Hij gooide het stuk weg en
beval haar terug te koeren. Zoo deed zij. Te voet
naderde kort daarop liet achttal, mevr. Pankhurst
voorop; verder waren het vijf getrouwde en twee on
getrouwde vrouwen. De menigte gaf ook haar de ruimte,
maar met geweldige kracht drong het volk nu achter
ze aan. De politie, die. volgens een Londensch blad
3000 man, sterk was, had de grootste moeite den vloed
te keeren. Geroep en gegil toonde hoe woest het ge
drang was. De acht vrouwen liet men tot de deuren
van het Parlementsgebouw naderen. Een inspecteur van
politie met een troep agenten stuitte ze daar.
Mevr. Pankhurst verlangde den eersten minister le
spreken. Dat kan niet, zei de inspecteur; gaat terug,
dames. Wij willen niet, antwoordde mevr. Pankhurst.
lU moet, zei de inspecteur. Toen hief mevr. Pank
hurst haar hand op en sloeg den inspecteur op de
eene en de andere wang, en nog eens, en sloeg hem
de pet van het hoofd met den laatsten slag. De in
specteur, een groote man, bleef stokstijf staan, en deed
niets terug, maar gaf het bevel dc vrouwen in hech-
i tenis te nemen. Twee agenten moesten mevr. Pankhurst
schier wegdragen; de andere deputaten liepen^ mee,
1 Intussehen drongen de kiesrechtvrouwen, bij tweeën
of drieën van de Caxton Iiall gekomen ,door de me
nigte heen naar het plein. Bij de bereden politie aan
gekomen, lieten zij zich niet terugdrijven, maar gre
pen do paarten bij de teugels en waren niet meer af
te schudden. De agenten lieten hun paarden draaien
en dan sleepten de vrouwen moe. Een paard viel, en
had een agent de vrouw, die den teugel hield, niet
opgetild, het ware haai' slecht vergaan. Het was
weerzinwekkend om aan te zien, zegt een verslagge
ver hoe er met de vrouwen gevochten moest worden.
Ook do amazone grif de politie veel te doen. Zij
kwam lerug gereden en sloeg met de karwats op het
paard van den agent, die haar in bodwang trachtte
le houden. Ten slotte werd zij door iiereden politie
omringd. Bovendien wierpen de kiesrechtvrouwen in
een aantal ministeries en ministerswoningen de ruiten
in. Men weet, dat er een 120 in hechtenis zijn ge
nomen.
WATERSNOOD.
Te Hammerfcst de noordelijkste stad van Europa,
heerseht watersnood. Maandag brak de dam van liet
stedelijk waterresservoir, dat 3,000,000 kub. meter wa
ter bevatte, door. Het water stroomde over de lan
derijen, vernielde drie bruggen en verwoeste drie pak
huizen. Dinsdag brak bovendien nog een der reserve-
waterbuizen onder den grond, zoodat de stad op het
oogenblik zonder water is.
AUTOMOBIEL-ONGELUK.
In het Grilnewald, bij Berlijn, heeft in den nacht
van eergisteren een zeer ernstig automobiel-ongeluk
plaats gehad. Do auto van den practisccrcnden arts,
dr. Aronson. reed in volle vaart tegen een boom en
sloeg geheel onderst hoven. De vier inzittenden wer
den er met kracht uitgeslingerd, en twee hunner, de
moeder van den arts en een jonge dame, Ilelene Lö-
wenstein „sloegen tegen een boom en waren dadelijk
dood. De dokter en zijn verloofde, een mevrouw Da
niël, kregen zware verwondingen. Aronson zat zelf aan
het wiel, met zijn verloofde naast zich. Het ongeluk
had plaats bij de gevaarlijke en gevreesde bocht op den
Kroonprinscnweg, waar de route naar Berlijn recht
hoekig afbuigt. De wagen werd letterlijk in splinters
geslagen.
