ri
391 ste Staatsloterij.
Burgerlijke Stand.
Tweede Kamer.
ff
ff
Gemengd Nieuws.
die een helderen geest heeft en gaarne van zijn
jeugd vertelt. Hij is tweemaal getrouwd geweest.
Uit het eerste huwelijk had hij vier, uit het tweede
geene kinderen. In het geheel zijn van den jubilaris
nog in leven 144 kinderen, klein- en achterkleinkinde
ren. Een zijner zoons vierde 't vorige jaar zijn gou
den bruiloft, waarbij de toen 99-jarige vader tegen
woordig was. Hoe gezond hij nog is, blijkt hieruit,
dat hij nog goed kan eten, graag zijn pijpje rookt,
dagelijks nog kleine wandelingen maakt en verleden
Zaterdag nog in den tuin van het gesticht aardappe
len rooide.
Heel Oosterhout heeft met den jubilaris gefeest.
De burgemeester en de wethouders gingen hem com
plimenteeren; in optocht werd hij, met zijne respect.
75, 70 en 67 jaren oude kinderen, naar het huis van
den voorzitter der feestcommissie, den heer Van. Riel
gereden, waar hem de eerewijn werd aangeboden,
's Middags was er een feestmaaltijd en werden alle
verpleegden van het gesticht gul onthaald, terwijl
een schitterende gas-illuminatie den feestdag besloot.
Oude Kiedorp.
Naar wij vernemen worden er te Niedorper Ver-
laat ook pogingen aangewend om aldaar straatver- i
heer Chr. Jansen, die zegt,
voortgaan. Wy worden maar opgeroepen om te ver
gaderen en we kunnen telkens niet doorgaan.
De voorz.Aan wien de schuld, dat de zaken ten
achter raken? Aan wien de schuld?,
De heer StroupIk denk dat 't nu uwo schuld zal
gaan zyn.
De voorz.: Gy hebt over deze verkiezingen al wel
twee jaar bezig geweest.
De heer Stroup: Maar nu zyn er drie vacatures. En
in alle gevalle, de Raad hooft zyn verzoek ingediend.
De voorz.: En daar zal B. en W. over beslissen. Er
staat nu paR een verkiezing voor de deur; geen twee
tegelijk. Ik handel volgens de wet, art. 9 van de
Gemeentewet is in deze zeer duidelyk.
De hoer StroupEnfin, ik stol voor om een commissie j
te bonoemen, die naar Den Bosch zal gaan ten einde
Z.Ex. den commissaris in te gaan lichten.
De voorz.Wel, gaat samen, met z'n vieren, dan hebt
ge in eens oen commissie.
De heoren Mattheeussons, Hendrix en Jansen ver- j
klaren zich er voor om een commissie te benoemen.
De voorz. i Wel ja, gaat den commissaris maai' eons
voorlichten, die kent de Putscho toestanden ook nog
dat 't zoo toch niet kan stemmen waarvan op mr. Borgesius 39 mr. trucker
35, mr. Troelstra 5, mr, De Beaufort 3 en Helsdin-
gen 1 stem. in blanco 7, zoodat er een nieuwe vrije
stemming moet plaats hebben,
f Tweede stemming. Uitgebracht 88 stemmen, waar
van op mr. H. L. Drucker 44, mr. Borgesius 37 en
mr. De Beaufort 2 en 5 blanco, zoodat tot derden
candidaat is gekozen mr. Drucker (vrijzinnig-demo
craat), afgevaardigde van Groningen.
1 De nominatie zal aan de Koningin worden toege
zonden.
I De vergadering werd tot heden Donderdag 3 uur
verdaagd.
lichting te verkrijgen Een commissie van drie perso-1 niet. Enfin, benoemt maar een commissie. Gy hebt my
w I Hoor m«f xrr\r\r nrtrtm<y
nen is reeds benoemd.
Oude tficdorp.
De zitting van den Militieraad voor deze gemeente,
zal worden gehouden op Zaterdag 16 October a.s. des
voormiddags te 11 ure, ten Raadhuize te Alkmaar.
EENIGENBURG.
De kerkeraad te Eenigenburg beriep in zijne ver-
daar niet voor noodig.
De heer Stroup: Gy kunt daar ook niet voor dienen,
j daar hebt ge de macht niet voor.
Tot afgevaardigden worden vervolgens benoemd met
algemeene stemmen de heeren Chr. Jansen en Stroup.
i De voorz.: Les genies se rencontrent, zeggen zo in 't
j Fransch.
i De heer Chr. Jansen: Hoe zogt ge dat daar?
t 8e rencontrent: dat is een
gadering van Dinsdag 21 September tot predikant den De voorz.: Les genies
heer H. Huizinga, uit Groningen. j Fransch spreekwoord.
x- Re heer Chr. JansenDat versta ik niet. Wat wil dat
KINDERWETTEN. zeggen?
De Eerste Kamer heeft het -n etsontvverp tot z'j De heer StroupGe moet geen Fransch sproken,
g:ng van het burgerlijk deel der kn de spreek maar Nederlandsch. Maar als ge Nederlandsch
nomen. moet spreken, dan houdt ge de tong tusschen de tonden
SCHAGERBRUG. en ge zegt niets.
rekening
den
G.
De bouw van een burgerwoonhuis voor
van den heer M. Bossen alhier, is gegund aan
heer G. Jonker te Oudesluis, laagste inschrijver.
Het werk staat onder toezicht van den heer
Veuger, opzichter van den Zijpe en Hazepolder.
DROEVE DAAD.
Men schrijft uit Zwolle aan De Standaard:
Gisteravond werd door vrouw P., die te Zwolle ge
scheiden leeft van haar man, welke in Duitschland
met hare ongehuwde dochter woont, aan een 12-jarig
meisje een mandje ter hand gesteld, om dat ten huize
van W. J. in de Akkerstraat te bezorgen, met de
boodschap: hier is een pakje van vrouw P. Toen
men bemerkte, dat er een levend kind in lag, werd
het mandje niet aangenomen en daar vrouw P. zich
inmiddels verwijderd had, bezorgde men het op het
politiebureau, alwaar bleek, dat er een levend meisje
van pl.m. 9 weken in lag. Vrouw P. werd ten huize
van haar te Zwolle wonenden broeder opgespoord en
naar het politiebureau overgebracht, waar ingevolge
art. 255 W. v. S., procesverbaal tegen haar werd op
gemaakt, terwijl het kind ter verpleging naar het Pas
santenhuis werd vervoerd.
St. Maartensbrug.
Ook te St Maartensbrug heeft men een begin gemaakt
met het maken van een betonnen paardenpad.
Nienwste Maat.
Hoe groot is de nieuwe schouwburgzaal?
Zoowat driehonderd dameshoeden.
De drievoudige moord.
Men schrijft uit Hoogeveen aan de „Zw. Crt."
Naar aanleiding van ons bericht inzake den getuige
Vernim, zyn we direct naar Koekangerveld gegaan, om
van diens vrouw nadere bijzonderheden te vernemen,
en kunnen nu het volgende melden. Vernim was Don
derdags (den dag, waarop de misdaad gebeurde) naar
zyn vader te Echten geweest, om te helpen dorschen,
en keerde omstreeks 8V2 uur
ongeveer 4 a 500
verslagene, hoorde Vernim plotseling een erbarmelyk
gejammer on geschreeuw achter genoemde woning, dit
geluid verplaatste zich nu naar de voorzijde van het
huisje. Toen Vernim het huis passeerde, was alles stil,
doch tusschen getuige en vermoorde's woning hoorde
hy plotseling heel duidelijk de stemmen der beide zoons
van Bakker. Getuige ging naar zijn huis en ging naar
bed, zonder zijn vrouw van een en ander iets te zeggen
volgens hem, om zyn vrouw niet beangst te maken.
Den volgenden avond vertelde hy aan zyn vrouw het
geen hij gehoord had, doch uit vrees werd gezwegen.
Vernim, dien wy in zijns vaders woning aantroffen
(hy was juist uit Assen teiug) bevestigde bovenstaande
en verklaarde ons pertinent, dat hy duidelyk de stemmen
herkende van de gebroeders Bakker.
Cholera vrij.
De choleralyder te Dirksland is hersteld. Zyn huis,
waar hy verpleegd werd, is heden ontsmet. Zyn schip
is reeds vroeger ontsmet.
Ontgroening te Delft.
Naar aan sommige bladen gemeld wordt, zyn by het
ontgroenen te Delft in de vorigo week ernstige baldadig
heden gepleegd, waarbij aan enkele groenen lichamelijk
letsel is toegebracht.
„De Nieuwe Ct." zegt daarvan:
Onze informatiön bevestigen deze berichten. Het valt
in hooge mate te betreuren, dat studenten aldus mede
werken om de instellingen van hooger onderwijs
waaraan zy verbonden zijn, in discrediet te brongen, en
dat do oudere jaren en de besturen der studenten
organisaties niet genoog invloed schijnen te hebben om
zulke baldadigheden te fnuiken. Kunnen de Delftsche
studenten niet tegen de vrijheid, welke aan de Neder-
landsche studeerendo jongelingschap in veel ruimer
mate dan bij buitenlandsche inrichtingen van hooger
onderwijs gegund is Zoo neen, dan zal het universitair
gezag hier dienen in te grijpen en wordt het tijd voor
toepassing der academische tucht.
Hoogwoud.
I De leden van den Raad verwijderen zich en de ver
gadering is afgeloopen.
De f 2000 uit een aangeteekenden brief.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft heden in hooger
beroep uitspraak gedaan in de zaak tegen R. baron v.
H. v. B., by vonnis van de rechtbank te Utrecht ver
oordeeld tot 3 maanden gevangenisstraf (geëischt was
6 maanden) wegens oplichting.
Kortelyk zy herinnerd, dat de zaak betrof het doen
brengen, op 18 Januari jl., van een aangeteekenden
brief met aangegeven waarde van f 2000 (in twee bank
biljetten) ten postkantore te Utrecht, geadresseerd aan
mr. Rink te 's Gravenhage, welke brief by aankomst
aldaar alleen het velletje papier, niet de bankbiljetten
inhield, terwy'1 by nadere beschouwing bleek dat de
enveloppe aan de onderzyde een weer dichtgeplakte j
coupure vertoonde.
Het Hof, van oordeel dat het onderzoek niet volledig I
is geweest, gelastte dat alsnog een tiental personen als
getuigen zullen worden gehoord, onder wie mr. P. Rink
en mr. Schepel, en dat mitsdien het onderzoek zal worden
hervat ter terechtzitting van 13 October a.s.
Mormonen.
De correspondent te Oldenzaal van het „N. v. d. D."
meldt
Per eersten trein arriveerden hier Maandagmorgen
van Hanover twee vrouwen, een meisje en twee
kinderen.
Zy verklaarden tegenover de politie, dat zy zich naar
Amerika wilden begeven en vóór het aanvangen van
hun reis re»ds 200 Mark voor plaatsbespreking op de
boot hadden verzonden naar Rotterdam.
De 200 Mark waren door tusschenkomst van een
kennis van hen in Hanover naar iemand in Rotterdam
verzonden.
Eenige aanwijzing omtrent stoomvaartmaatschappij
documenten, waaruit bleek, dat zy werkelijk dat
naar^hifis tèr*ug."Op bedrag aan geld hadden afgezonden, bezaten zy niet
pas afstand van de woning van den a"een vertelden zy, dat zy van Rotterdam naar Liver-
Vamim r.lntselinc een erbarmeliik P°o1 zouden reizen en van daar uit met de White Star
Line naar Amerika.
Terstond werd door den vertegenwoordiger der
Engelsche lynen een telegram aan zyne directie in
Rotterdam verzonden met de vraag of aldaar iets omtrent
die passagiers bekend was, doch een telegraphisch
antwoord luidde: „Van aangevraagden niets bekend
was".
Na lang praten kreeg men dan toch eindelijk te
weten, dat ze behoorden tot de secte der Mormonen.
Daarop werd wederom een dringend antwoord ver
zonden aan het adres van de Nederlandsch Belgische
Zendingsvereeniging in Rotterdam, en deze antwoordde
dat zij „zorg zal dragen voor die passagiers".
Vele Duitschers, die aangesloten zijn by de secte der
Mormonen, ontvangen door tusschenkomst van boven
genoemde vereeniging te Rotterdam een z.g. politiekaart
(wit; en kunnen dan ongestoord hun reis vervolgen
naar de plaats van inscheping.
Het eigenaardige van dit geval is, dat die passagiers
hoegenoemd het adres niet weten, waaraan zy de 200
Mark hebben gezonden.
De Directeur Generaal van Landbouw.
De Nieuwe Courant schrijft:
Wanneer het gaan zal zooals wij in ons blad van gis
teravond uit goede bron hebben vermeld, zal de heer
H. J. Lovink, directeur-generaal van Landbouw, weldra
zyn werkkring alhier verwisselen tegen dien van direc
teur van het Departement van Landbouw in Neder-
i landsch-Indië.
Algemeen, niet slechts in landbouwkringen van den
hoogsten tot den laagsten, maar ook in het staatsbe
stuur zal het heengaan van deze actieve, degelijke en
deskundige persoonlijkheid worden gevoeld als een groot
een zeer groot verlies voor de zoo krachtig herboren
takken van nationale welvaart: landbouw, tuinbouw,
veeteelt en zuivelbedrijf.
Als op het gezegde „niemand is onmisbaar" uitzon
deringen mogelijk zyn, dan staan we hier voor zulk
een uitzondering. Onze landbouw in algemeenen
Op de najaarsmarkt stond Dinsdagmorgen slechts één zin genomen kan de voortstuwende en tot daden
paard aan de lijn. Wat een verschil bij vroeger, toen bezielende kracht van den heer Lovink in waarheid nog
or een groot aantal paarden te koop werden aangeboden, niet missen. Zeker, hy heeft school gemaakt In de
Men ziet hieruit, dat alle aardsche grootheid vergan- naast en onder hem werkenden zal de door zyn voor-
kelyk is. beeld aangeblazen vonk nog lang blijven gloeien. Maar
De Floralia-Tentoonstellingdie Vrydag geopend zal die bywylen ook in vlam schieten als thans, of zal
was door den voorzitter, den heer J. Pool, werd ze langzaam versmeulen, wanneer de hand, die deamb-
Maandag door hem gesloten met een gepast woord. De i telijke asch wist op te rakelen, verre zal zyn?
kolfbaan van den heer Has maakte een schoonen in- Mocht de heer Lovink besluiten tot heengaan, zulk
druk, opgesierd als zy was door den heer Kramm Van besluit valt slechts te eerbiedigen. Ook ginds wacht
J Jhem een hoogst nuttige, niet minder eervolle werk
kring.
Maar wat hy achterlaat aan leegte die aan te
5do KLASSE, 2<lo TREKKING.
HOOGE PRIJZEN,
f 1000: 12132, 14291.
f 400: 1260, 3592, 6284,
f 200: 1659, 2962, 3396, 7136, 12317, 12854,12947
f 100: 4718, 6304, 10563, 11447, 13450, 14189.
19009
209
333
518
689
912
20059
61
69
236
248
414
616
827
881
933
943
Broek op Langend(jk, 22 Sept. 1909
Aardappelen ronde
graafjes
muizen
Wortelen per 100 bossen
Bloemkool, le srt., per 100 stuks
O*
Reuzenbloemkool
Roode kool
Prijzen
van f70.
21
2937
6903
8888
11666
14224
16677
46
3001
6205
933
724
237
890
161
115
214
9002
838
468
969
198
170
539
166
900
849
17055
319
310
768
206
12214
876
237
385
426
7055
410
278
932
344
599
540
115
561
622
935
399
727
765
524
873
670
15029
448
996
779
545
896
721
49
556
1097
780
574
10155
13183
192
643
120
884
590
313
187
455
694
295
4039
594
489
273
458
779
2184
77
761
863
409
600
989
357
86
8013
11001
552
649
18053
454
426
50
10
607
694
88
553
637
64
20
785
972
215
567
5010
300
110
788
16024
245
619
507
432
370
854
69
352
620
765
526
489
14107
331
613
661
772
770
575
153
413
784
910
875
784
591
163
533
851
Gele Kool
Witte kool
Zilveruion
Nep
Uien
Slaboonen
Bieten
Rammenas
Winkel, 22 Sept. 1909.
Aardappelen ronde
Peren
Appelen
Snyboonen
Slaboonen
Pruimen
Uien
Nep
Bloemkool
pór 50 K.G.
per 1000 stuks
per 100
f 0.90
f 0.-
f 0.-
f 1.10
f 8.—
f 1.30
f 450
f 2.50
f 2.-
f 3
f 0.-
f 1.15
f 1.10
f 0.51
f 7.50
f 3.50
f O—
f 0.-
f 0—
f 1.80
f 850
f 1.80
f 7.-
f 3.75
f 3 50
f 5.50
f 0.-
f 2.10
f 1.30
f 0.57
f 8 50
f 4.-
35 K.G.
1
morgen van
naar waarnemingen verricht In den
23 SEPTEMBER,
medegedeeld door het Koninklijk Nederlandsch Meteo
rologisch Instituut te De Bilt
OVERZICHT.
De hoogste stand van den barometer is 773.7 m.M.
te Stockholm.
De laagst bekende stand is 759.2 m.M. te Scilly.
VERWACHTING:
Zwakke tot matige zuidoostelijke tot zuidwestelijke
wind. Gedeeltelijk bewolkt. Heden kans op onweer,
morgen waarschijnlijk droog. Koeler.
Benningbroek. Maandag- en Vrijdagavond werden op
gevoerd, door de rederijkerskamer „De Phoenix" het
blyspel, Zyn zoon, en het nastuk, Onderhandsche ver
koop. Het publiek genoot van het schoone spel.
Zondagmiddag werden de bezoekers der tentoonstelling
aangenaam bezig gehouden door de muziek van de la-
milie Kos van den Langedijk.
Zuld-Scharwoude.
De kermis is weer achter den rug. Op een ruim
bezoek kan zy niet bogen. Vooral 's Maandags was het
slapjes. Dinsdag was er nog al volk. De kinematograaf
van den heer Schinkel was het aantrekkingspunt; ook
werden de schommelschuitjes met een druk bezoek
vereerd. Dansgelegenheden waren or als gewoonlijk
vier. By de heeren Kist en Van Kleef had Maandag
eene tooneoluitvoering plaats. Voorts waren er enkele
stalletjes en -kraampjes. Voor de jeugd was er al heel
weinig a»ntrekkelyks; zelfs de draaimolen ontbrak.
Met „'n slappe boel" is de kermis goed gekarakteri
seerd.
Broek op Langendyk.
Do heer ds. J. Mulder, predikant by do Ger. kerk
alhier, is beroepen by dezelfde kerk te Zwartsluis.
Vroede vaderen.
Uit een verslag van den Gemeenteraad van
Putte (N.-Br.):
Aanwezig 4 lodenor zyn 3 vacatures.
Nadat door óén der leden do voorzitter voor een
leugenaar is u'tgomaakt, is eindelijk aan 't woord de
vullen zal zeer moeilijk blyken.
Vergadering van Woensdag 22 September, 's nam.
1.15 uur.
De minister van Financiën, de heer Kolkman, biedt,
daartoe bij Koninklijk besluit van 20 dezer gemach
tigd, de staatsbegrooting voor 1910 de Kamer aan.
Deze voorstellen zijn vergezeld van een nota betref
fende den toestand van 's lands financiën. (De mil-
lioenennota.)
Aan de orde is het opmaken van een nominatie
voor het voorzitterschap der Kamer.
Uitgebracht werden 92 stemmen, waarvan op den
heer Graaf W. K. F. P. van By landt 51, mr. Goe
man Borgesius 20, mr. Drucker 8, mr. Troelstra 5,
mr. De Beaufort 2, dr. De Visser 2, Helsdingen 1
en blanco 2. Als eerste candidaat is dus gekozen de
heer Van Bylandt, afgevaardigde van Apeldoorn.
Tweede candidaat. Uitgebracht 91 stemmen, waar
van op jhr. mr. O. van Nispen tot Sevenaer 61 stem
men, op mr. Borgesius 20, mr. Troelstra 5, mr. De
Beaufort 1, Helsdingen 1, mr. Loeff 3 en mr. Drucker
8 stemmen, zooclat tot tweeden candidaat is gekozen
jhr. mr. O .van Nispen tot Sevenaer.
Berde candidaat. Eerste stemming. Uitgebracht 90
Gemeente SCHAGEN.
Ingeschreven van 2123 September.
Geboren: Neeltje, dochter van IJsbrand Bakker
én van Maartje de Leeuw.
Gemeente ZIJPE.
Ingeschreven van 17—22 September.
Geboren: Luitje, z. v. Aart Hooij en Antje Plui-
ster. Jacob, z. v. Jan Dekker en Trijntje Bruin.
Ondertrouwd: Geene.
Getrouwd: Nicolaas Marie Rasch, jm., schipers-
knecht, 23 jaar, te Wieringen, en Grietje Groene-
woud, jd., zonder beroep, 27 jaar, te Zijpe, eerder
te Heiloo.
Overleden: Petrus Johannes, I jaar, z. v. Johan-
nes Louwe en Catharina Maria Klaver.
Predikbeurten.
Zondag 26 September 1909.
NEDERLANDSCH HERVORMDE GEMEENTE te;
Schagen, v.m. 10 uur, ds. Herman.
Koihorn, geen dienst.
Wieringerwaard, geen dienst.
Winkel, v.m. 9.30 uur, Ds. Nieuwburg.
Veenhuizen, ds. Kanis.
St. Maarten, ds. Tinholt.
Wieringen, Westerland, v.m. 10 uur, ds. H. Bax.
Anna Paulowna, v.m. 10 uur, ds. Groeneveld.
Callantsoog, v.m. 10 uur, ds. Van Loon.
Zuid-Zype, St. Maartensbrug, v.m. 9.30 u. ds. Met.
Noord Zype, geen dienst.
Barsingerhorn, geen dienst.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE te
Nieuwe Niedorp, Ds. Haars. Avondmaal.
Barsingerhorn. ds. Kooiman
Wieringen, Hippolytushoef, v.m. 10 uur, Ds. Onnes,
afscheidspreek.
Noord- en Zuid-Zype, Oudesluis, v.m. 10 uur, ds. W.
P J. van Haarst van Wormer en Jisp.
LOKAAL „BETHEL", HOEP, SCÜAGEN,
(en behoeve van de NcderlandHch Hervormde Kerk
v.m. 10 uur, Dr. Wieten.
Marktberichte n.
Schngen, 23 Sept. 1909
16 Paarden
4 Veulens
Ossen
12 Stieren
48 Gelde Koeien
96 Vette Koeien
50 Kalf koeien
10 Vaarzen
60.- a 180.-
80.— a 100.—
a
80.a 185.
110.— a 160.—
140.— a 315.—
150.- a 270.—
90.— a 140.—
30 Nuchtere Kalveren
B
7.- a
20.-
140 Schapen (magere)
B
7.— a
18.-
1050 Schapen (vette)
B
18.- a
23.-
510 Lammeren
B
8.— a
17.-
Overhouders
B
a
6 Bokken en Geiten
B
3.- a
6.-
5 Varkens (magere)
n
15.— a
17.-
26 Varkens(vette)p.K.O.
B
—.45 a
-.45
80 Biggen
9.— a
13.50
100 Konynen
B
0.50 a
1.25
200 Kippen
B
0.50 a
1.50
80 Eenden
0
0.60 a
080
800 Kilgr. Boter
B
1.40 a
1.50
200 Kaas
B
.40 a
0.50
5000 Kipeieren
B
4.50 a
5.-
200 Eendeieren
B
4.— a
0.—
Nederlandsche Varkensverzekering-MaatsohappU.
In de week van 19 Sept 1909 tot 25 Sept
1909 was de stand der marktprijzen van de varkens
als volgt:
7- tot 9-weeksche biggen f 6 a f 12.
Varkens van 25 tot 5o K.G. f 0.45 per K.G.
50
75
B
f 0.46
75
100
f 0.50
100
„125
f 0.52
125
„150
f 0.54
150
„175
g
f 0.55
f 0.50
Zeugen
Nieaw leven. Station Noord-Scharwoude
22 September 1909.
Aardappelen groote muizen
drielingen
kleine muizen
Uien
Drielingen
Gele Nep
Roode kool
Gele kool
f 0.75
f 0.40
f 0.20
f 1.-
f 0.-
f 1.50
f 2.50
f 2.50
f 0.80
f 0.50
f 0.30
f 1.20
f 0.-
f 1.70
f 3.25
f 3.50
f 0.9o a f 1.40
f O.qO a f 2.40 per mand.
f 1.65 a f 2.50
f 1.90 a f 2.15 1000.
f 0 32} a f 0.70
f 0.- a f 0- 100.
f 1.20 a 1.50
f 1.— a f 1.10 baal.
f 2.50 a f 3.— p. 100
Noordscliarwotide (Dorp), 22 September 1909.
Aanvoer stuks.
Bloemkool, le soort f 4.— a f 4.50
2o f 1.— a f 1.50
Reuzen Bloemkool f 4.a f 5.—
Nep f 1.40 a f 1.60
VROUWENKIESRECIITSTERS.
Uit de „Groene" Amsterdammer nemen we op ver
zoek het volgende over:
Op nieuw ligt een jaargang, thans reeds de derde
van Jus Suffragii, Orgaan van den Wereldbond voor
Vrouwenkiesrecht, onder redactie van Martlna G. Kra
mers te Rotterdam, in zijn geheel voor ons. De ver
schillende nummers daarvan nog eens doorbladerende
vindt men er in bonte mengeling berichten uit niet'
minder dan 26 landen, waar de strijd om het bezit
van politieke réchten voor de vrouw nu eens met
meer, dan eens met minder goed gevolg wordt ge
streden, hier en daar reeds gewonnen is. Men
vindt er berichten omtrent het eerste groote vrouwen
congres in Rusland,- omtrent het candideeren eener
vrouw voor den Boheemschen Landdag; omtrent den
strijd der volksvertegenwoordigsters in het Finsche
Parlement om te komen tot een herziening van het
huwelijksgoederenrecht en om der moeder eenig aan
deel te verzekeren aan de ouderlijke macht; omtrent
hei gebruik, dat de Noorweegsche vrouwen van haar
pas verworven kiesrecht denken te maken; omtrent
het communale kiesrecht der Deensche vrouwen; om
trent nog zoo veel meer, het een al dieper van betee-
kenis dan het andere. Maar het merkwaardigste in
dezen jaargang blijft toch wat wij daar lezen aan
gaande het verloop van den strijd in Engeland, een
strijd rijk aan spannende momenten en dramatische
verwikkelingen. Hierin vooral komt het aan het licht,
(en in dit internationaal verband mogen wij er
trotsch op zijn, dat de vrouw, die het blad op zoo
uitnemende wijze redigeert, eene Nederlandsche is)
dat Jus Suffragii blijft beantwoorden aan zijne be
stemming om te zijn, niet enkel een communicatie
middel tusschen de leden van den Wereldbond onder
ling, maar bovendien het middel om te komen tot vol
lediger, betrouwbaarder berichten dan de niet altijd
onpartijdige dagbladpers die brengt. Feiten zooals ik
hierboven noemde, zouden door andere bladen toch
wel tot ons komen; de strijd om vrouwenkiesrecht
is een te belangrijke factor geworden in ons modern
openbaar leven dan dat de pers zich niet zoude haas
ten iedere nieuwe phase van dien strijd ter kennis
van het groote publiek te brengen. Maar de wijze,
waarop de Koningin der aarde op dit gebied haar
berichten kleurt, is niet altijd te vertrouwen; zij
geeft de feiten niet altijd volledig weer; de samen
hang, het verband tusschen oorzaak en gevolg wor
den dikwijls door haar zooal niet weggedoezeld dan
toch verzwegen.
O zeker, ieder nieuw opzienbarend optreden der
strijdbare suffragettes wordt ons haastig overgebriefd
doch niet wordt ons in de groote dagbladpers gemeld
door welke grieven zij tot zulk hartstochtelijk op
treden werden geprikkeld. Maar Jus Suffragii, in deze
eene groote leemte aanvullende, leert ons, Nederland
sche vrouwen, die aan zooveel zuiverder toestanden
en verhoudingen gewend zijn, tot onze verbazing aan
hoeveel rechtsverkrachting de Engelsche vrouwen
voortdurend bloot staan, of liever aan welk buigen
van recht en wet, aan welk meten met twee maten,
waar het mannen en waar het vrouwen geldt; omdat,
zooals Engelands Eerste Minister openlijk heeft ver
klaard: ,,a man is a man and a woman is a woman."
Jus Suffragii leert ons ook beseffen, dat bij de
beoordeeling der handelingen der suffragettes wel
degelijk rekening moet worden gehouden met de
onder een uiterlijk vernis van beschaving nog kwalijk
verborgen ruwheid van zeden van het Engelsche volk
welks mannen zich ook niet ontzien het grauw op te
hitsen om vrouwen te beschimpen, te bespuwen, ten
bloede toe met steenen te werpen en woonwagens,
waarin ijverige propagandisten het platteland afreizen
te bestormen en te vernielen. De handelingen, waar
voor de suffragettes worden veroordeeld mogen vaak
weinig onze sympathie hebben, ons al te vreemd,
soms te ruw, soms ook te kinderachtig toeschijnen,
wij kunnen ons toch slechts ergeren, wanneer bÜ
hare veroordeeling trots alle recht en wet de rech
ter weigert om door de beklaagden gedagvaarde en
aanwezige getuigen te hooren; en wanneer, terwijl in
Engeland de mannen bij politieke misdrijven allerlei
voorrechten genieten: worden vrijgesteld van dwang
arbeid, hunne kamer mogen meubelen en uit eigen
middelen zich beter voedsel verschaffen, de root
hare politieke bemoeiingen veroordeelde vrouwen al
tijd worden veroordeeld tot „imprisonment as ordi-
nary criminals in the 2nd division", dat wil zeggen:
worden gelijk gesteld met misdadigsters van de laag
ste soort, verplicht tot dwangarbeid, onderworpen
aan al de ontberingen van het gevangenisleven in
zijnen hardst denkbaren vorm. Het is hare machte-
looze verontwaardiging over de vernedering, die er
schuilt in dat laatste bij herhaling en altijd weer op
nieuw aan haar begane onrecht, dat de suffragettes
in den laatsten tijd heeft doen grijpen naar een wan-
hoopsmiddel, dat het eerst in de Russische gevange
nissen in toepassing is gebracht, namelijk de zooge
naamde „hunger-strike", de hongerstaking, het wei
geren van alle voedsel tot invrijheidstelling door de
Regeering wel volgen moet, zal niet de Dood zel!
de gevangenishanden slaken.
Wel mag ook bij de beoordeeling der suffragettes
worden bedacht welk tergend onrecht er ligt in die
uitsluiting der Engelsche vrouw van het den EP'
gelschman grondwettig toegekende recht van pet'-
tionement. De Engelsche wet geeft deputaties van te»
hoogste 8 personen „freedom of access to the Kin®
or either House of Parliament", recht van toegaf
tot den Koning, (of diens vertegenwoordiger) e®
beide Huizen van het Parlement. Maar zoo diRWÜ
als, zich houdende aan de letter der wet, eene dep>|'
tatie van 8 vrouwen toelating vroeg, even zoo dik
wijls is haar dit door den Eersten Minister als ve'"
tegenwoordiger der Kroon geweigerd. Toen op
29
Juni 11., zoo lezen wij in het Juli-nummer van Ju.
Suffragii, een deputatie van 8 vrouwen opnieuw we'1
afgewezen niet alleen, maar gevangen genomen op d'
gebruikelijke beschuldiging van „obstructing the Pf
lice in the execution of their duty", van de P°.''5
hinderlijk te zijn bij de uitoefening van haar plic^
volgde op die eerste deputatie onmiddellijk eene
dere en weder eene, tot binnen den tijd van wei"'
