Grenen i Lid- en Mm.
Een fataal geval.
Van dit en van dat.
Door PETER ROSBGGER.
hoofd. Dan las hij weer het telegram: Kom dadelijk
terug. Fataal geval. Mama"Waarom telegra
feert mijne schoonmoeder? Waarom niet mijn vrouw?'
„Wel," zeide Richard, „omdat zij op 't oogenblik
i h h!et Present was. Je hebt immers, als ik mij niet ver-
-e g de havenkade te Lissabon liepen haastig twee £ls ook te Madrid reeds een telegram van Je Ma-
jonge mannen. Er was vóór de afvaart van het stoom
schip bijna een uur nog tijd; dus wilden zij in een
wijnhuis nog een glas tot afscheid drinken. De hotel
knecht had hunne bagage reeds aan boord gebracht.
Zoo konden de beide vrienden nog rustig over den
wijn zitten en wachten tot van het havenhoofd, waar
verscheidene groote stoomers lagen, het signaal werd
gegeven.
Een der beiden, een slanke, flinke borst, met een
zwart snorretje en een litteeken over het voorhoofd,
was de electrotechnikus Richard Wisart uit Berlijn.
Hij was een jaar tevoren maanden lang voor de firma
ma ontvangen, over iets zakelijks. En nu Je kent
toch die oude vrouwen. Altoos overdrijven zij zoo
wqners heeft.
Op Guernsy diijft men voornamelijk groenten- en
vruchtenteelt in kassen, die er buitengewoon talrijk
zijn. Druiven, perziken, tomaten, komkommers, me
loenen. erwten en boonen zijn de belangrijkste pro
ducten. De opbrengst bedraagt cmstreeks 4 millioen
gulden per jaar.
Op Jersey heeft men weinig kassen. Elke boei- op
schromelijk en maken om niets zoo'n misbaar. Van dit eiland is tegelijk veehouder en houwer. De vee-
elke mug maken ze een olifant.
„Praat zoo niet, Richard. Je ziet dat ik kalm ben.
Maar ik moet naar huis met den eersten den bes
ten trein."
Hij verlangde van den kellner een spoorweggids.
„Dat helpt je niets," zeide Richard. „Je kunt over
land niet weg. Je moet den zeeweg nemen."
„Goed! Dan den zeeweg."
Herbert bestudeerde een plakkaat, dat aan
houderij is het belangrijkste, daarbij komt vooral het
telen van vroege aardappelen en vruchten, voornamelijk
appels. Het is juist over de teelt der vroege aard
appelen op Yersey, dat ik heden het een en ander «ui viwi uiiuuei aer vere
wilde schrijven. Op Guernsy heeft zij weinig te be- het buitenland te handelen.
tccl-cnen
lijk een buitengewone opbrengst, die uiterst zelden
bereikt zal worden!
Wanneer wij ten slotte onze methode van vroege
aardappelteelt vergelijken met de teeltwijze op Yer-
sej gevolgd, dan blijkt dat ook daar evenals bij ons
sterke bemesting, het planten van gesproten knollen
en het aanbrengen van luwte (door steenen wallen)
de hoofdzaken vormen.
De handel staat er ver achter bij die in Noord-
holland, waar publieke veiling steeds meer en meer
gebruikelijk wordt in den handel in aardappelen,
groenten en vruchten en zelfs een streven bestaat
om door middel der vereenigingen rechtstreeks op
frnrfr V—
Siemens en Halske in Amerika geweest en had te New wand hing. Snelvaart naar New-1 ork
v- i i 1 Dia caof ia niafo nan
1 ork een allerliefst meisje leeren kennen, de eeni- I
ge dochter van een jurist, De jongelieden hadden
zich onmiddellijk vóór Wiswart's terugkeer naar Ber
lijn verloofd, en nu was hij op reis naar New-York,
obi daar bruiloft te houden en dan zijn vrouwtje over
te bréngen naar Duitschland. Hij was in de opgewekt-
ste stemming en blikte met gelukkige oogen in de
zonnige toekomst.
De andere vriend was Herbert Franke, een ietwat
kleinere, vierkant gebouwde jonge man, met golvend
blond haar, een glad gezicht en een knijpbrilletje op
den neus. Hij bezat te Hamburg eene groote export
zaak en was sedert drie jaren daar gelukkig gehuwd.
Hij had zachte, schier kinderlijke gelaatstrekken, en
zijne blauwe oogen hingen met innigheid aan den
vriend, die reeds over een uur hem weer zou hebben
verlaten.
De twee hadden samen te Berlijn de Technische
School bezocht en waren boezemvrienden geworden,
die in een sentimenteele bui elkaar gezworen hadden,
dat, wanneer een van hen beiden eenmaal trouwde,
de ander onfeilbaar mee bij de bruiloft wezen zou. Ri
chard had bij Herbert's bruiloft te Hamburg zonder
bezwaar deze gelofte kunnen naleven. Maar anders
stond het nu geschapen voor Herbert, die zijn vriend
heel naar New-York zou hebben moeten begeleiden,
om op diens bruiloft te verschijnen. Hij zou dit ook
met het grootste genoegen hebben gedaan, indien hij
als chef van zijne firma niet juist om dezen tijd door
handelsondernemingen in Europa ware vastgehouden.
Evenwel kon hij zich veroorloven, den vriend een
eindweg te vergezellen. Want de reis liep niet den
gladden en rechten zeeweg Hamburg-New York, maar
ging over Frankrijk en Spanje. In Frankrijk toch had
Herbert zaken af te doen, en ook Richard werd ge
deeltelijk tot dien omweg bewogen doordat zijne fir
ma over eene electrische tram te Madrid in onderhan
deling stond. Bovendien wilde hij verwanten te Gra-
nada bezoeken.
De reis was niet zonder hindernissen geweest. Een
overstrooming in de Pyreneeën had de spoorwegver
binding verbroken wat echter weer het voordeel
gaf, door een tocht per rijtuig een deel van noor
delijk Spanje nader te hebben leeren kennen. Dat lag
uu alles weer in het verleden; en op heden, klokke
twaalf, zou uit Lissabon het stoomschip naar New-
York in zee steken.
Zij zaten nu bij een karaf echten portwijn en rook
ten sigaretten. Hun toon was monter genoeg, maar
toch klonk de weemoed van het afscheid wel een
weinig er in door. Na deze gemeenschappelijke, vroo-
lijke reis, op welke zij menigmaal ernstige gesprek
ken hadden gevoerd en dan ook weer dolle streken
hadden uitgehaald, zou het eerstvolgende uur hen
beiden alleen vinden.
Zulk eene scheiding heeft in een vreemd land iets
dubbel beklemmends. Richard zou over acht dagen
daarginds bij zijne bruid zitten, en Herbert na nog
eenige uitstapjes in de Romaansche landen omstreeks
denzelfden tijd in Hamburg. Elk bij de zijnen. En
over een paar maanden zouden zij dit was afge
sproken in Hamburg elkaar terugvinden.
Richard hief zijn glas op.
„Vriend," zeide hij „ik dank je nogmaals, dat
je mij tot dit eindje van de wereld hebt uitgeleide
gedaan. Keer behouden naar de lieve Elbestad terug,
en denk, als 't tien dagen verder is, dat ik met mijne
Louise voor het altaar sta."
„Ja ja," antwoordde Herbert. „En als je haar hebt,
verzuim dan niet te lang, haar mij te toonen. Ik
brand van verlangen om je vrouwtje te leeren ken
nen, en ik denk je de jaloezie betaald te zetten, die
je in mij bij mijne Susanna telkens weer hebt ge
wekt."
Zij lachten en klonken met elkaar.
„Ik hoop dat ik razend jaloersch zal zijn," zeide
Richard.
„Wat? Hoop je dat?"
„Natuurlijk toch! 't Zou anders eene flauwe ge
schiedenis worden! Wat is soep zonder zout?"
„Hm hm jawel bedoel -je 't zóo? Maar
als de soep verzouten is?" zeide Herbert, en hij
stak den brand in eene versche sigarette.
,Ik blijf er bij," schertste Richard, „dat wij allebei
„Die gaat je niets aan.
„Snelvaart naar Genua."
„Een geduchte omweg.'"
„Snelvaart naar Brest."
,Dat is de éenige," zeide Richard. „Van Brest per
trein naar Hamburg."
teckenen
In 1906 besloeg deze teelt er 3370 H.A., d.i. bij
na dubbel zooveel als in geheel Noordholland! Ner-
den gens teelt men zooveel vroege aardappelen.
i Men is echter van oordeel, dat de teelt zich er
niet verder zal ontwikkelen, omdat er gebrek is aan
I geschikten grond ©n de omstreken van St. Malo in
Frankrijk. Yersey een geduchte concurrentie gaan aan
doen in de teelt der vroege aardappelen.
De aardappeloogst in 1906 liep van 16 April tot
11 Augustus en bracht op 308229 L. S. (f 3.698.748)
DnY- TTlil lirWÉVn Jür» 'Zno.nn 1A1 1
„Dan naar Brest. Vertrek eiken Woensdagmiddag Drie millioen en zeven ton guldens is een heel be-
m twaalf uur... Woensdag? Dat is 't heden!" drag, uitsluitend voor vroege aardappelen' In 1891
„En twaalf uur is 't over twintig minuten. Onze i was de opbrengst zeer xnmslie en heiier. ™tfc
booten varen op hetzelfde oogenblik af."
„Dat treft uitmuntend!" riep Herbert. Hij liep naar
het nabijgelegene Hotel Imperatore, om zijne zaken
te halen en zijne rekening te vereffenen, en een kwar
tier later troffen de beide vrienden elkaar aan op
de kade. Op hetzelfde oogenblik begonnen ook reeds
de stoomfluiten te gillen.
„Brest!" riep Herbert den dienstman toe, eti deze
snelde met zijn vrachtje naar het groote Stóölïttieliip
dat links van het havenhoofd lag en zwarte rookwol
ken uitstiet. Onmiddellijk daartegenover, rechts, jag
het stoomschip „New-York". Reeds maakte men aan
stalten om de brug weg te trekken.
„Vaarwel, Herbert! Het zal wel zoo erg niet
wezen. Doe mij goede tijding toekomen."
„Vaarwel, Richard! Groet van mij je bruidje."
„Tot weerziens!"
Een stevige handdruk en ten tweeden male gil-
opbrengst zeer gunstig en beliep zelfs
f 5.851.704, terwijl in 1904 slechts f 2.794.468 werd
behaald.
De grootste aanvoeren vallen tusschen 20 Mei en
15 JuL
De aardappelvelden op Yersey zijn meestal reeds
sinds eeuwen als bouwland in gebruik. Het gebeurt
niet veel, dat men het grasland voor deze cultuur
omscheurt.
Het oude bouwland wordt zwaar bemest. Per acre
(40 Are) gebruikt men 25 ton stalmest en 20 5 25
centenaars (1 centenaar is 112 Eng', ponden) kunst
mest. Per bunder wordt dit 62500 K.G. stalmest en
2500—3150 K.G. kunstmest.
De stalmest wordt 's voorjaars ondergeploegd, de
kunstmest even voor het poten uitgestrooid. Algemeen
gebruikt men een mengsel van zwavelzuren ammo
niak, superphosphaat en patentkali, dat volgens opgave
O A ci —r*i f
1 IV
,859 pCt.' stikstof, 18 5 20 p.Ct. phosphorzuur
den de stoomfluiten. Haastig ijlde elk der vrienden en 5 p.Ct. kali zal bevatten. Op de zandige landerijen
naar zijn schip. Nauwelijks was Herbert goed en wel nabij de zeekusten bemest men veel met verschillende
aan boord, of daar werd de brug weggetrokken en wiersoorten.
de kolos begon zich te bewegen. Op geheel Y'ersey wordt slechts één soort vroege
Zij stonden beiden aan boord de een op de aardappelen geteeld, de „Royal Yersey Fluke", die
„Brest", de ander op de „New-York", elkaar toewui- een verbetering moet zijn der Engelschë variëteit ,.In-
vend met den zakdoek. Een laatste vaarwelgeroep ternational".
was al niet meer hoorbaar. De pootaardappelen worden uit het Noorden van
Wat een plotselinge wending! Wie had er zoo Engeland ontboden, doen met het daarvan gewonnen
iets een half uur tevoren nog gedacht!... Herbert product drie achtereenvolgende jaren dienst en wor-
keek naar Lissabon. Hoe meer het terugweek, des te den dan tot vernieuwing teruggezonden naar de plaats
hooger scheen het op te rijzen... Nu schoot hem van herkomst.
tebinnen wat hij nog verzuimd had te doen. Immers De poters worden in November in enkele lagen
naar Hamburg telegrafeeren, dat hij zich op de thuis- in houten bakken gelegd, waarvan de in de lengte
reis bevond... Wat had hij niet den vriend nog te aangebrachte handvatsels plat zijn en steun geven aan
I. dien gelukkige, die nu rechttoe den daarop geplaatsten eveneens gevuldenbak, welke
ont.hnurt nf vprtrno-ino- naar alina nn rim 1-1 1IM 1
Terwijl het Westland en de Bollenstreek de vroege
aardappelen vooral verzenden naar Engeland, vindt
Noordholland voornamelijk in Duitschland zijn afzet
gebied.
België levert aan Duitschland nog iets meer vroe
ge aardappelen dan Nederland, Italië ongeveer even
veel als wij en Oostenrijk-Hongarije met Malta en
Rusland Iets minder.
Wij leveren onze Oostelijke naburen het eene jaar
door het andere 25 der vroege aardappelen, die
in Duitschland worden ingevoerd.
In de kleistreken van Friesland heeft de teelt van
vroege aardappelen zich In de laatste jaren sterk
uitgebreid en beslaat er al eenige honderden H.A.
Men teelt er voornamelijk „muizen" evenals In Noord
holland.
België heeft zijn vroege aardappelteelt rondom
Mechelen.
Uit het meegedeelde kan men wel afleiden, dat uit
breiding van de vroege aardappelteelt bij ons nog
sterk kan geschieden, zonder dat wij gevaar loopen
de Duitsche en Engelsche markt te overvoeren. WK
hebben het geluk concurrenten te bezitten. Met en
kele uitvoerartikelen, b.v. versch varkensvleesch naar
Engeland, is dat niet zoo: dat komt nagenoeg geheel
uit Nederland. Voeren wij daarvan plotseling meer
in, dan te voren, dan drukken we zelf de markt
Conclusie: De teelt van vroege aardappelen is ia
onze provincie nog voor sterke uitbreiding vatbaar,
zonder dat de prijzen daardoor lager moeten worden.
Streken, langs spoor of tram gelegen, zijn voor de
verzending in de meest gunstige conditie.
- D. E. LANDMAN.
zeggen gehad,
«"Viviv utaa^L CU ZrLKJ VtJTVO
bruid stoomde terwijl hem, na een omslachtige De handvatsels staan 4 5 5 duim boven den bak,
zee- en landreis, een nog onbekend onheil verbeid- dat de poters genoegzaam licht en lucht hebben.
A i— -
Omstreeks een maand voor den
- x o rvxiwuj gvvuiucil
rechtaan, zonder oponthoud of vertraging, naar zijne op zijn beurt een andere draagt en zoo vervolgens
bruid stoom Ho torTxrüi «o r.T«cin/.Li;«^ TYr» -»,v> -
1 D£LK, ZOO-
lebben.
- ,„v». u vaslgeslelden
Nog in de bocht waren de beide schepen op gerin- tijd worden alle spruiten afgewreven en wordt mei
gen afstand naast elkander voortgevaren, zoodat de poten gewacht, totdat het tweede groeisel zich open-
beide vrienden elkaar nog met de zakdoeken hadden baart. De poters worden dan met alle nieuwe spruiten
kuunen toewuiven. Zoodra echter het ruime sop was geplant,
bereikt, zag Herbert hoe de „New-York" al verder
„Dat zal moeilijk gaan. Want dit schip vaart naar
New-York."
„Wat zegt u?"
„Dit schip vaart naar New-York."
„Mijn God!" riep Herbert, met stokkenden
Als de stengels 5 5 6 duim hoog geworden zijn
worden do aardappels aangeaard. Dit geschiedt met
oehulp van een aanaardploegje of dekkertje, getrok
ken door een persoon, en door een ander gestuurd
ti k u adem. Na het aanaarden zorgt men alleen voor het schoon'
„Ik ben toch op de boot die naar Brest vaart! Dat houden der aardappelvelden schoon
schip Xest-.10011 geZ6gd! DU is t0ch het 8tQom- ,Jlet TT ^sd**l. Fnmsdie werk-
sc p "Hrest lieden, die hiervoor uit Bréton overkomen ei '1 sh;i
„Ja zeker dit is bet stoomschip „Brest". Maar lings (f 1.80) daags verdienen
het vaart naar New-York. Wat naar Brest vaart 1
zie, daarginds, die zwarte stip daar onder de kust -
dat is de oude „New-York die vaart naar Brest.
„Maar, hemelsche genade ik moet naar Brest, 11: knollen «nloof'"öp' nïèü" ïtetTnrarTT "\vTTf"
moet naar Brest!" schreeuwt!- Herbert. Tv 1. 1 oprapen en sorteeren
ik moet
„Dus een biljet naar New-Yorx," zeide de kapitein
onverstoorbaar, en hij noemde den prijs.
Herbert raasde op het dek en vloekte en bad en
elkaar jaloersch moeten maken! Wij h ^bben sinds smeekte den gezagvoerder om hem in eene der sloe-
aeht jaren eikaars harten en nieren terdege ge
proefd, dat wij gerustelijk
„Wij waren in de vlegeljaren," viel Herbert in.
„Daar was toen geen kwaad bij. Maar, amice, als
men eenmaal getrouwd is, dan valt er met sommige
dingen niet te gekscheren!"
„Spelen met vuur, bedoel je? Pah, kerel, wat
ben je In je huwelijk al zwaartillend geworden!
Maar st Komt daar niet de Cerberus van ons
hotel?"
„Ja, waarachtig! Dat is hij!"
Tus'hen de tafelrijen kwam een gebocheld man
netje aangedribbeld en keek met kortzichtige oogen
al de gasten aan, tot hij de beide vrienden had ont
dekt. Toen naderde hij en vroeg in gebroken Fransch
pen naar Lissabon te laten terugbrengen, of het reeds
verdwijnende Brester stoomschip tot omkeeren, tot
wachten te bewegen
De kapitein echter haalde zwijgend de schouders
of hij niet de eer had, Monsieur Herbert Franke uit een tijd, op welken""hij Öiuls" het"drin«ü£t'n^ig
Hamburg voor zich te zien. was ja door de zijnen te hulp geroepen werd in
„Ja, ja, die ben ik, zeide Herbert. den mipendsteii nood Wist hii maar wat pr was
„Ik dacht 't wel! O, ik ken al mijne heerschappen gebeurd!.... Een fataaï'; ,U... Was er' bri uitgfc-
op 't eerste geztcht! Ik was al aan de haven, op breken Was zijne vrouw ziek geworden? Of de Se
de Brest. Toen dacht ik, de heeren zitten zeker in Jjeopold? Of was er iemand plotseling gestorven?...
de restauratie. En^ ziedaar! O, hemelsche genade, welk eene marteling! Én
„Zocht gij mij? met elke seconde ontvoerde dit schip hem at verder
„Met uw permissie er is een telegram voor u en verder weg van de dierbaren, die hunkerend op
g«komen" hem wachtten!.... Zou er bij de Berlijnsche firma
Hij overhandigde het papier, nam de quitantie in Schwipper en Zoon, met welke hij in financieele ver
ontvangst en verwijderde zich met de onderdanigste binding stond, iets misgeloopen zijn?.... Onmogelijk!
buigingen. Want anders tech zou zijn boekhouder Maiscnuster
„Zoo'n Portugeesche schoenenpoetser heeft nog j^ni naar -
meer gratie dan een Duitsche dansmeester!" lachte
drid hebben meegedeeld, dat onmid
dellijk de ho. - d-tachtig^duizend mark moesten wor-
Richard hem naWel, hoe staan aan de Ham- den aangezuiver Of had er eene inbraak plaats
l\A«wo do Ir Anrcan f
burger beurs de koersen?
Herbert had zich den knijpbril opgezet, maar die
gehad in de brandkast? Maar Maichuster was im
mers de voorzichtigste man ter wereld, die in slaat
S UW H-VIOlVIUlfyllV IVi UV1V1U, WV UI dlUUl
was hem weer vau den neus gevallen. Hij Ja was zijn bed te spreiden voor de brandkluis, om haar
1 U -1 i.1W, nolAnon nn T11I 7Q(T T} 1 n n r H n M I ,11 1- 1
ie bewaken. Ln bovendien, van zoo iets zou m de
couranten wel melding zijn gemaakt... Dus wat
kon het dan wezen?....
Het antwoord bleef uit. Rondom niets dan lucht
en water; en het stoomschip, dat den noodloltiaen
naam v' .Brest" droeg, sneed zonder vertraging zijne
baan \.e. "iris door de groene golven van den Atlan-
tischen Oc o .n.
Slot volgt.
CL DE BELANGRIJKE TEELT VAN VROEGE
.AARDAPPELEN OP YERSEY.
In het Engelsche Kanaal niet ver van de Fian-
volgens het telegram gelezen, en nu zag Richard dat
hij verbleekte.
„Wat kan dat wezen?" mompelde Herbert.
„Iets gewichtigs?"
De Hamburger hield met trillende hand zijn vriend
het papier toe, en deze las:
„Herbert Franke uit Hamburg. Hotel Imperatore,
Lissabon. Kom dadelijk terug. Fataal geval. Ma
ma."
„Wat kan er gebeurd zijn?" vroegen beiden tege
lijk, oprijzend. Zij staarden elkander aan, de een
al bleeker dan de ander.
„Mijne vrouw!" zeide Herbert „Er is zeker een
ongeluk gebeurd met mijne vrouw!"
„Waarom denk je dat? Daarvan wordt toch niets
gezegd. Die ellendige telegrammenstijl! Men denkt
terstond het ergste. Een paar woorden méér
„O, vriend wie weet hoe vreeselijk zij zouden
VALLENDE STERREN.
Is er wel éen verschijnsel, dat zoozeer de aan
dacht der menschheid getrokken heeft, als dat der
vallende sterren?
Het mysticisme, dat tot in den laatsten tijd, mogen
we wel zeggen, de wetenschap heeft omgeven en
thans plaats gemaakt heeft voor de nuchtere werke
lijkheid, openbaart zich sterk in de werken der vroe
gere schrijvers, 'n Beschrijving van genoemd ver
schijnsel gevende, zegt de bewerker van 'n oud In
disch gedicht „de Mahabaratha". „Men zag van het
firmament de fakkelen des hemels vallen, als vlam
men in rook gehuld;... de sterren vielen hij duizend
tallen van den hemel.
En werkelijk, het is' n grootsch gezicht, den hemel
plotseling bezaaid te zien met vallende schitterende
lichten, die hun baan in vurig, wit, oranje, rood,
blauw licht afteekenen.
Jaarlijks, in de maanden Augustus en November,
kan men de z.g.n. sterrenregens waarnemen, hoewel
men ook gedurende eiken avond enkele vallende ster
ren kan zien. H. A. Newton merkte op, dat er ee»
intensiteits-maximum van de sterrenregens in Novem
ber, de zoogenaamde Leoniden, plaats heeft, en wel
ten bedrage van ongeveer 33 per jaar.
Een en ander bracht verschillende astronomen ertoe
een volledige theorie aangaande het wezen der ster
renregens op te stellen.
Reeds lang was opgemerkt, dat de banen van de
sterrenregens in Augustus en November samenviele»
met die van de bekende kometen. Wel schijnt het
den beschouwer toe, dat alle lichtende deelen uit
éen punt van den hemel komen, maar dit is 'n ge
woon, doch bedriegelijk perspectivisch verschijn
sel. In werkelijkheid beschrijven alle deelen banen,
die evenwijdig zijn, en die, zooals reeds gezegd is,
samenvallen met de banen van bepaalde kometen. Be
kend is, dat 'n komeet bestaat uit zeer lichte bestand-
deelen. Nadert deze de zon, of eenige planeet, dan
zal de aantrekkende warmte van deze laatste licha
men, deeltjes van den komeet aantrekken, die zich
ten gevolge daarvan meer en meer verstrooien. Kruist
nu de aardbaan de baan van zulk een komeet, dun
zal de aarde, op den dag, waarop zij dit kruispunt
passeert, een zeker aantal van de in de geheele kome-
tenbaan verstrooide deeltjes aantreffen. Deze deeltje*
op zichzelve donker en koud, zullen met groote he
vigheid in de aard-atmosfeer komen, lichtend worden
en verdampen. Dan ontstaat er wat men noemt een
„sterrenregen".
Bijzonder prachtig werd hier te lande zulk een
sterrenregen waargenomen in 1887, en in 1893 in
Amerika, De indruk, die zulk c~n natuurverschijnsel
maakt op den aanschouwer is "_i~onder)'jk en over
treft haast alle andere natuurvei ^chijnselen in
pracht en schoonheid. Het aantal der z.g.n. „sterren"
tijdens zulk een regen loopt soms in de duizenden.
NIEUWJAAR IN PERZIë.
m De jaarsverwisseling wordt in Perzië plechtig ge-
De boeren brengen de aardappelen in vaten naar vierd en heeft in de lente plaats. Zoodra de sterren-
d3 waag. De waag bestaat uit twee naast elkaar lig- "wichelaars bespeurd hebben, dat de zon gekomen in
gende kantoorgebouwen met 3 weegbruggen erbij. het teeken van den Ram, wordt de Shah daarvan
Zoodra een vracht gewogen is, krijgt de ">er een verwittigd, en weldra wordt deze blijde gebeurtenis
Als de grond door ploegen en eggen terdege fijn ge-
afweek en als een kleine zwarte stip langs de kust maakt is, maakt men langs een lijn planlgreppets.
noordwaarts stevende, terwijl zijn eigen schip vol waarin de poters worden gelegd op afstanden van 12
westwaarts koers zette. Eng. duimen op zandgrond, 15 Eng. duimen op za-
Herbert had zijn handkoffer op het dek onder een velgrond en 18 Eng. duimen op kleigrond. Men plant
bank geschoven en zocht nu den kapitein op, om zeer ondiep, zoodat er maar grond op komt ter dikte
hem te zeggen dat hij nog t'.ljet had kunnen van den poter. De afstand der rijen is eveneens 12
nemen, omdat hij eerst onmit euijk vóór de afvaart lot 18 Eng. duimen. Met den grond uit de volgende
tot de reis besloten had. *T'j vilde namelijk naar voor dekt men de eei-sle dicht. Na het poten wordt
Brest. het land met den „griffon" (togelhaak) goed los en
De kapitein staarde hem met groote oogen aan. effen gemaakt.
„U wilt naar Brest?" Een eigenaardigheid is dat men de poters langen
„Ja. Naar Brest. Een biljet eerste klasse." tijd voor het poten in de zon legt, waardoor ze groen
Waarop de gezagvoerder, met de leukheid van den worden. Aldus blijven de spruiten kort, wat een ge-
echten Yankee: drongen groeiwijze bevorderen zal
Dit werk wordt" op eigenaardigs wijze uitgevoerd.
Een persoon steekt de s.toeten op en spreidt ze
eenigszins uit, een tweede raapt het loof eraf en legt
1.- nol 1 or< 1 T
vu ovilVUUH
„Ik moet geschiedt vervolgens door vrouwen. Men sorteert zorg-
I vuldig in 3 partijen: „Ware" i'groote), „Mids' (mH-
Hzn rlplKn-o l C1I-" 11
- «1 w.vj, l'UU.» \tlll
delbaret en „Smalls kleine); de laatste zijn niet ge
schikt voor exjjort.
Veelvuldig laat men ook op Yersey in denzelfden
zomei nog een ander gewas op de vroege aardappelen
volgen. voornameLijk tomalen en groen voedergewassen
van de laatste vooral maïs. Van de tomaten heeft men
groote voorraden planten gereed staan. Het gebruik
van Bouillie bordelaise of Bordeausche pap heeft voor
op. En eindelijk zag de Hamburger zelf toch in, dat beide gewassen groote vooideelen en komt meer en
al zijn razen hier niets hielp. Het schip doorkliefde in meer in zwang,
bruisende vaart de golven naar het westen; en
Herbert zette zich achter den mast op een bank en
staarde als wezenloos voor zich heen. De medereizi
gers, die hem met deelneming gadesloegen, kodden
zien hoe groote tranen hem over de wangen rolden.
De Portugeesche kust was nu nog slechts als een
blauwige streep zichtba. r, en weldra verdween zij ge
heel.
Zoo voer dus Herbert Franke van Europa weg op
waagbriefje en rijdt door naar een achter c -» wan?
gelegen plein, waar de kooplui te vinden zijn. Na
eenig loven en bieden wordt dan de koop gesloten,
de waar gelost en het leege voertuig opnieuw ge
wogen.
De verrekening geschiedt in den regel niet contant
maar bij rekeningcourant, daar de boeren gewoonlijk
pootaardappelen, kunstmest en vaten van de hande
laars betrokken hebben en daarvoor bij hen in het
krijt staan. Dit handelssysteem ls dus erg primitief.
Het eigenlijk export heeft plaats van de zeer vroe
ge aardappelen in mandjes bunzeis) met een
netto inhoud van 10 en 24 Engelsche ponden en van
de latere In vaten van 35, 74 en 152 Engelsche pon
den; soms in vaten van éen Eng. centenaar.
De op Yersey in gebruik zijnde vaten zijn voorna-
door vreugdeschoten en trompetgeschal alom ver
kondigd. Men tooit zich in feestgewaad, en zij, die
het bekostigen kunnen, kleeden zich in het nieuw,
waarna de bezoeken 'n aanvang nemen, terwijl het
geven van geschenken waarbij vergulde en gekleur
de eieren 'n hoofdrol spelen 'n algemeen gebruik
is. De prinsen, de gouverneurs van steden en provin
ciën, en ook eenvoudige officieren, zenden den Shah
geschenken van allerlei aard: paarden, kostbare gewa
den, edelsteenen, reukwerken, enz. enz., en alles wat
waarde heeft, wordt door den Vorst aangenomen.
OP 'T EXAMEN.
Professor Von Hartleben vroeg op 'n examen eens
aaD 'n student: „Wat zoudt ge doen, wanneer ge op
't slagveld werd geroepen, omdat het paard van den
ui gcutum zyuue varen zijn voorna- generaal gestort was, en het sleutelbeen gebroken
melijk krentenvaten uit den Levant naar Londen ge- had?"
zonden. De boeren betalen er 1 shilling per stuk
voor.
Het verschepen der vroege aardappelen geschiedt
naar alle groote steden van Engeland. Het gebeurt,
dat er 12 groote stoombooten tegelijk aan het laden
zijn.
Het eiland Yersey helt naar het zuiden af en heeft
minder last van harden wind en veelvuldige misten
dan Guernsy. De kracht van den wind wordt boven
dien gebroken door tal van steenwallen, die denzelf
den dienst doen als in onze provincie de rietschut
tingen.
Nachtvorsten komen er soms ook voor; in 1906
o. a. had 't op 17 Mei geducht gevroren. De Royal
Fluke heeft de gelukkige eigenschap, dat hij na af
gevroren te zijn, zich spoedig geheel herstelt en, al
is het dan wat later, toch nog een goede opbrengst
geeft.
Dat de aardappelen op dit eiland vroeg leverbaar
zijn blijkt uit het volgende: Op 11 '.Mei 1907 was
men in het Westen en Zuiden van het eiland reeds
druk aan het rooien en reeds 45 wagenvrachten wer
den dien dag aan de waag gewogen. Een week later
werden er op éen dag reeds 740 wagens aangevoerd.
TV 11 -• A T
wezen, die paar woorden méér? Zeker, er is iets sche kust liegen ik voor den tuinbouw belangrijke En- De kwaliteit liet volgens de boeren niets te wensohen
met den kleinen öclsehe Kanna teil. nn (fiiAmsv Ymi»v nvar infnoaok»» -.r
Ivu mvio bC WCUDUICU
AW1 oipioph^ Kflïviiteil V«*sev ein Guernsy. Yersev over. Intusschen schijnen de Yersey-aardappelen nim-
gebeurd met mijne Susanna! Of met den kleinen gclsche Kaïuuil 11. h A mi «We mor van iroede kwaliteit te 7i1n Het sterk bemesten
Leopold...! Ik vertrek onmiddellijk. Met den inter- heeft een oppervlak.^ vu 12000 H.A. en eent mer van goede kwaliteit te zijn. Het sterk bemesten
naUonalen trein!" lievolking van 60.000 r i\ tisy is ruim 6000 en zeer vroeg rooien zal hiervan -omi /n
riat naaf niet. Je vergeet dat de verbinding is H.A. groot en telt 1 r- -w riu mer
afgebroken eilanden dus zoo g .Is Texc., noch de bevolking 1907 vau een stukje land ter grootte \an 7 Are de «edooden vos.
Ilerbert sloeg zich met de vuist tegen het voor- is er veel dichter, aangezien Texel slechts 6000 in- belangrijke som van 63 L. S. f 756. Dat is werke-
De student sloofde zich uit in het opnoemen van
allerlei middelen, maar telkens schudde de professor
het hoofd en zei eindelijk tot den examinandus: „Ik
zou het beest voor 'n zeer hoogen prijs aan 'n mu
seum verkoopen, als 'n groote zeldzaamheid; want
men zou tevergeefs zoeken naar 'n tweede paard, dat
'n sleutelbeen had."
EEN PARADIJS VOOR JAGERS.
Australië is tot nog toe blijkbaar niet gelukkig met
het invoeren van diersoorten. Het onschuldige konijn,
dat de eigenschap bezit, om zich verbazend snel te
vermeerderen, had in korten tijd het land zoo be
volkt, dat de bebouwing van den grond gevaar liep
Nu schijnt op zijne beurt de vos 'n publieke plaag
te worden. Eertijds werd dit dier naar deze gewesten
over gebracht door eenige edellieden, die het niet
over zich konden verkrijgen, om het genot van d«
jacht er aan te geven. En niettegenstaande er dan
ook druk jacht op gemaakt werd, teelde de vos er
zoo weelderig voort, dat de regeering zich genood
zaakt zag, 'n prijs te stellen op het dooden van el-
ken vos.
Er zijn jaren geweest dat er aan die prijzen werden
uitbetaald sommen van vijf en twintig duizend gulden
Elk gedood dier werd betaald met drie gulden. En
toch in weerwil van deze Jacht ten doode neemt
nsy is ruim 6000 en zeer vroeg rooien zal hi^-„; et yP*»?naantaI in Ausrtalië schrikbarend toe. De
Simen zijn deze Een aardappelteler nn Ve,- V&U l3< «eku'd zijn. regeering, die rekening moet houden met haar begroo
r op ïerse* maakte v: 1—10 Mei "ng, keert nu nog slechts 'n gulden uit voor eiken
Ja, Australië ls 'n waar paradijs voor jagers.
