Gruw uil Lii-1 Tniilionw.
tttsen 11 ie Becitzaal.
Zaterdag 29 April 1911.
55e Jaargang. No. 4907.
DERDE BLAD.
Vera.
de rook blijft hangen, werkt het middel goed.
In wijnbouwende streken doet men het veel. Men
heeft daar speciale rookapparaten voor het rookvor-
men Ingevoerd, waarin bepaalde stoffen gestookt wor
den. Enkele fruittelers hebben het middel in ons land
beproefd en er bevredigende resultaten mee verkre
gen,-
Uit een en ander blijkt, dat er tegen nachtvorsten
wel te strijden is; ook is er wel voordeel mede te
behalen.
In de laatste jaren heeft de teelt van fijn ooft
-.u vroege groenten onder glas, in bakken of
kassen, een groote uitbreiding gekregen. Hier beeft
men van nachtvorsten geen last. De opbrengsten wor
den daardoor niet alleen vroeger, maar ook bveel
zekerder. Druiven, perziken, aardbeien, kropsla, boo-
;ien en komkommers worden aldus het meest beschut.
Na de schade der nachtvorsten, wenschen we een
en ander mede te deelen over de onheilen der zooveel
CIiXX. NACHTVORSTEN EN WINTERVORST.
Het voorjaar is voor de® land- en tuinbouwer een strengere winterkoude,
tijd, die dikwijls groote teleurstellingen brengk Dit de eers^e pia-at3 bespreken we het opvriezen van
met de handteekeuing van je pa kunt ge overal geld
krijgen. Overal!... Bij de Bank!... 't Verwondert jne.
- AU UC CülOUC UKU.U3 UOT
.fcan geschieden door aanhoudende koude, droogte of c[en Ala water in ijs verandert, zet de massa
i regen, maar vooral en plotseling door de zoo ge- geschiedt ook, als natte grond bevriest. De
vreesde nachtvorsten. A planten worden daarbij opgetild. Dooit overdag de
Vriezend weer in de eerste helft van April kan bovenlaag los, dan zakt do natte modder weer naar
schade teweegbrengen aan klavervelden en grasland. kneden en de plant komt met do wortels boven den
aan bloembollen, vroegbloeiende heestergewassen en d Zqo dlt herhaaJde!ljk geschiedt, vallen
vruchtboomen. Wij hebben het een paar weken gele,- de pjanten om en sterven door uitdroging,
den geducht ondervonden Gelukkig vriest het In Qoed drooghouden van het land moet dus een
April zelden zóo hard als in dit voorjaai en omdat mjdde| Wezen om het ultvriezen van tarwe, klaver,
het nog vroeg In de lente is, komt er op den, duur v/jn ter gerst en andere gewassen zooveil mogelijk te-,
nog veel terecht. gen te gaan. Als de vorst over is, moet de opgevro- toevallig had
Veel meer schade doen de verraderlijke nachtvoi- grond weer spoedig vast gerold worden en, de se' van,... ik geloof van over de... d...
sten, welke van half April tot einde Mei zoozeer ge- sferk beschadigde planten zullen in den regel zeer "Nou ja!" riep Sam uit, het wisseltje naar hem
vreesd worden. wel varen bij een Balpotorbemesting. toeschuivend, „dat s toch maar tüdelijk. Weet Je
De meeste knas op schade heeft de fruitteler. Sneeuw belet een buitengewoon sterk afkoelen van wat, ga jij even naar je pa. Dan hebt ge duiten
„Praat jij maar aei compagnon, die aan den voor- Van Assen ging hem voor naar bet opkamertje,
zichtigen. kant bleef.... „ik houd me d'r buiten. Jij hebt achter den winkel. Do oude Juffrouw bad er ecu
rt doorgedreven, 't Zijn jouw centen... Ik bemoei me guldentje voor over gehad om te kunnen volgeu.
er niet mee. 't Valt buiten onze zaken! Geluk er Met een smak gooide Van Assen het glazen deurtje
i van de opkamer dicht.
4 j En vóórdat Sam nog een woord ge/.<>gd had:
„As-jij soms centen van mijn zoon uiot hebben...
dan kun-je gerust
De aderen zwollen op de handen van den vader.
En hij draalde reeds aan de kruk van do deur...
Sam voelde zich niet op z'n gemak. Zijn nietig,
smal figuurtje vormde zoo'n schril contrast met be
broede, houtige lichaam van den driftigen man...
De hand waarmee hij het wisseltje, bet ..voor aval"
geteekend voorhield, was ietwat beverig...
Vuurrood werd do breede, beenlgo kop van den
rader. Vlammen waren er in de harde grijze oogen...
Op de verbazing, de met treffelijke mimiek ge-
Toen was 't ecu boelen tijd stil geweest op het
kantoor. Sant zat het wisseltje tc bekijken... Een kind
had direct kunnen zien, dat de woorden „Voor aval,
P. G. van Assen." valsch waren... En hij dacht er
aan. lxoo de jongen, die gekl kwam lecnen 'tegen 12
pet. in do maand, gebeefd had bij hot overreiken van
!t kwasi voor aval geteekendowisseltje....
„En wat heeft je pa wel gezegdf' had Sam ge
vraagd 't leukste, strakste gezicht van de wereld.
De jongen ontweek z'n oogen; veegde zich zweet
druppeltjes van liet voorhoofd... Mompelde iels on
verstaanbaars....
Toen had Sam eens uitgerekend. Voor drie maan
den zestig gulden, dat maakte f 21.60. Administratie speelde van den geldschieter... Dat hij zoo schad
en andere .onkosten f 5. Totaal f 26.60... Toch nog delijk was opgelicht en bedrogen... daarop lette «e
genoeg om een „strop" aan te hebben... vader niet-
Ik zal je eens wat vertellen" had hij gezegd tegen En den woordenstroom van: „binnen oe* fewar-
Yan Assen Jr.. die al maar angstiger, onrustiger werd: Der bij den officier... Voor den avond in de kast..."
'pa kunt ge overal geld Hij sneed hem af
- „Hoe gauwer hoe beter!" schreeuwde de
vader
eerlijk" gezegddat je"pa 't niet zelf uit z'n portefeuille en er was meer fijner observatievermogen toe noo-
heeft gehaald d{&» dan- waarover Sam beschikte, In do felle woede,
"En over zijn brillcglazen heen keek hij den jongen ook kreten van zlelepijn te herkennen...
nu aan.... Bn toch waren ito er..
„Dat liai pa ook willen doen." zei de jongen, bleek ..Hoe gauwer hoe boter! Liever vandaag dan nior-
als was en telkens rukkend aan zijn boord, „maar ren. Van mU krljg-Jo geen cent. Doe wat Je niet
Had hij groote uitgaven... Een wis- laten kunt...
En hij drong hem de deur uit... Liet hom alleer.
staan. Ging naar het achterhuis terug...
Sam hield het wisseltje in z'n hand. Hij kneep 't,
alsof het stuk papier schuld had aan do „strop"....
Hij klemde de tanden opeen. Dacht er aan, wat com
pagnon zou zeggen, als-ie met de boodschap kwam.
Want in zijne zekerheid dat de vader betalen zou,
had Sam 't verteld... Dat-ie naar Van Assen ging.
„Over een half uur kom ik met zestig pop te-
Als de pruimen- en kersenboomen in vollen bloea den grQnd. Onder een sneeuwdek vriest het niet binnen het kwartier!
staan, mag men hoop koesteren op een rijken oogst. hard. Hierom is sneeuw 's winters een goede natuur- Ea weer gluurde hij oyer 2U"
j Maar éen nachtvorst bederft dikwijls alles. Het glan- jj,ke beschutting der wintergewassen tijdens strenge onzekere, angstig schuchtere, schuwe bewegingen van
zend witte bloesemkleed wordt bruin en dor en daar- TOrst_ den Jongen. Vermaakte er zich soms mee...
mee is de kans op vruchten verdwenen. Bloembollen, vooral hyacinthen en narcissen, wor- De klerk tikte aan de deur.. Die meneer van u«.u uur SwTïïit
Het weer vóór en na dei vorst heeft grooten in- den ,s wlnters onder dek gebracht door er een laagje d*ar straks vroeg of hij nog niet kon komen.kunnïfïriiwn^nTben" tafmere *om'
vloed op de schade. Wanneer door regen of mist rtet of stroo over tQ leggen. Fijn turfstrooisel wordt Moest met den trein van elf uur weg... Klerk wa* Ge van kunnen kr«gen. Ikben jmmen zoo
de bloemen 's avonds vochtig geworden zijn, zullen hiervoor ook met succes gebruikt Op stijve klei- prachtig gedresseerd. Wist precies wanneer hij moest ..Goed geluk er mee, zei compagnon. „Je hebt
zij van de nachtvorsten meer lijden, dan wanneer gronden verbetert de structuur van den grond onder komen aantikken... Een pronkjuweel. Sam zou hem. ue cenien nog weu
ze droog waren. Blijft de zon 's morgens verscholen (hot dek. Ook voor tulpen is dit wel aan te bevelen. 11
achter wolken, zoodat de vorst zeer langzaam de plan,- Eigenaardig is de inwerking van strenge vorst op mist,
van de nacnivorsten meer ujueu, gronden verbetert de structuur van den grond onder «uiokMi... Een pronkjuweel. Sam zou hem, achaaind« virh om nnnr *-n kantoor to
ze droog waren. Blijft do zon 's morgens verscholen bet dek 0ok >XK)r tulpen ,8 dlt weI aan te beVelen. ™^er van spreken, voor geen goud hebben ge- S*™ schaamde zich omnaarza
ao.hfor wnlkAn- zoodat do vorst zeer langzaam de plan- ,1^ mist... ®en omweg.uaent toen opeens, „op dl.
zei hij tot klerk, „onmiddel- uur zit de schooier in „De Leeuw", natuurlijk aan
het biljarten... Maar wacht's effetjes..."
HJj sloop de zaal van het café binnen. Zocht...
„Ja, direct hoor!
lijk!"
En hij stak Van Assen Jr. het papier nog eens
toe
„Nou, zooals ik zeg, je pa geeft 't immers..."
Zag dat den jongen de tranen, in de oogen, spron-
ten verlaat, dan is de schade altijd minder dan wan- (boomen. Als de temperatuur, meer dan 14 gr. Cel-
neer de zonnestralen de bevroren plantepdeelen, snel Siua onder het vriespunt daalt, barsten meermalen
ontdooien. de stammen met een luiden, knal vapeen, gewoosw-
Door bevroren planten 's morgens vóór de zon op- jjjk jn den morgenstond.
'j gaat te bedekken met rietmatten, kleeden, manden Verschillende siergewassen kunnen zonder goede
I of dergelijke schaduwiniddelen kan men, ze meestal bedekking onze meeste winters niet doormaken.. In
in leven houden. de eerste plaats geldt dit van onze fijnere rozen, gea
Merkt iemand daarom in den morgenstond, dat het rhododendrons, azalea's, fijne conifeeren en de mooi-
vriest of reeds gevroren heeft, dan kan hij bloeiende s^0 Va»te planten.
vruchtboomen op bovengenoemde manier wellicht nog Vele dezer siergewassen stammen af uit warmere
I redden. Over vroege aardappelen, welke in den tuin streken en de gevoeligheid voor koude blijven ze
reeds boven den grond staan, kan men bloempotten behouden.
plaatsen. Veel beter echter is bet geregeld beschutten Heeft plotseiing invallende vorst appels of peren eu uyu^u ru* u<j
der gevoelige planten Eednrende den nacht ln ot andere bergplaats doen bevriezen, dan moet
Leiboomen kan men tijdens den bloei eiken nacat men er met in roeren, doch ze voorzichtig dekken en
beschermen door er een of ander gordijn voor te verder ze stil laten liggen tot het weer zachter
hangen. Vruchtboomen, die zeer vroeg bloeien en wordt_ gy een ongestoord en langzaam ontdooien
daardoor groote kans hebben, dat de bloesems zullen komen vele soorten dan weer in normalen toestand.
bevriezen, kan men bovendien eenigen tijd terughou- Hetzelfde kan men ervaren met bevroren uien.
den van het bloeien, door ook overdag een scherm jje^ doodvriezen van vele planten is goed beschouwd
of gordijn voor de boomen te houden. Voor perziken meestal een verdroging van de levende stof in de
b.v. wordt dit veel gedaan. cellen, het zoogenaamde
Als een nachtvorst bloeiende vruchtboomen getrof- jjqq der piantendeelen vormen zich de ijsnaaldjes niet
fen heeft, kan men spoedig zien, of de bloesems ver- jnj maar tussclien de cellen, wier inhoud daardoor ^Aandringen
„En bovendien," ging hij voort, „ik heb momen
teel heusch geen geld Arie!" dit tegen, compagnon
over hem zittend.
„Arie, heb jij soms specie?"
„Niks! Heelemaal niks! Geen rooie cent!" riep de
ander en met een nijdigen ruk verzette hij z'n stoel.
zocht... hij moest zich, voor de menschen om hem
heen goed houden, maar toch...
Vijf-en-twintig gulden in het water en de kans op
vijf-en-dertig winst verkeken...
Hij zou 'm, wacht maar...
Daar stond Van Assen Jr. Mikkend, mikkend met
zijn queue... Een keurige stoot... Z'n partner ap
plaudisseerde.
„Bravo! Magnifiek!!"
Sam was nu vlak achter hem. Tikte 'm op den
schouder.
De jongen keek om, moest, van den doodschrik,
z'n queue snel vastgrijpen... Volgde tot verba-
bezig was om met eene valsche handteekening een
„strop"'te bezorgent
De Jongen zag Sam smeekend aanMompelde ZWS van plots-geetoorden partner het kleine, gore.
nog ietsvoortsloffende mannetje, dat 'm op den schouder
Het zweet gutste hem nu van *t voorhoofdgeükt had... z.
Even weifelde Sam... Rekende snel nog eens na... In een hoekje van de biljartzaal stonden zij te-
Trok een laadje van zijn schrijftafel open. Haalde Praten. Sam zoo dreigend opgewonden, zoo druk
I verurogiug van ue wveuue bwi m ub bankie van viif-en-twintlg te voorschijn. zwaaiend met de handen... Dan weer met z'n wijs-
cellen, het zoogenaamde protoplasma. Bij het bevrie- r>eed of-ie woedend was over het aanhoudenvinger vermanend-dreigende bewegingen makend
Deed o[-to woedend was over net aannouoen e|n(iel(jk uU dcn bm,k
ten neen. Kan men spoemg zien, _ot ae oioesoms ver- ln> maar tuBaci,en de cellen, wier inhoud daardoor Lijkbleek, met verwilderde oogenzoekend naar
toren zijn. Midden In de bloem zit de zoogenaamde te droog kan worden, zoodat afsterven moet optre- ™^,e vtrvSkte StoafvM 2'° Hoed- Vergetend z'n consumptie te betalen
1 een vooruitstekend draadvormig orgaan eindi- dpn. Gaat het ontdool6n «itp, M!0r langzaam, dan 2 wn verwelkte gelaat van De P
d in AAn knftnift of of>n viift.al rlraadifis. Als deze iro« „ni;„i.m,,,1 i.,.* t—. „„«e nn ue ingewonnen oogen
stijl,
gend in een knopje of een vijftal draadjes. Als deze kan de celinhoud het water zeer geleidelijk opnemen
stijl slap en, dor is door de vorst, dan is de bloem zich langzamerhand herstellen. Indien ons in den
verloren. winter boomen toegezonden worden, die onder weg
Zoolang de hemel bewolkt is, treden geen nacht- door vorst geleden hebben, dan moeten we ze op
vorsten op. De wolken beletten de warmteuitstra- een koele plaats neerleggen, of zoo het nog mogelijk
llng van de aarde. Is de lucht helder, dan straalt de jg in schuine richting inkuilen,
warmte geregeld van de aarde weg en daardoor daalt Brengt men planten met bevroren wortels in de
de ingezonken oogen,
Over het restant durfde hij niet reppen.
Sam had het wisseltje weggeborgen. Schelde
ders aan 't handje was... Dacht aan z'n biertje en
z'n biljartgeld.Wou hem achterna-vliegen... Nou-
ftroiaii. ja, meneer Van Assen was een stamklant, maar hij
Het gebibber van het electriache signaal sidderde wist 6ok best hoe zwaar en hoe licht hij...
onverpoosd... Kellner vloog hqm na, maar vruchteloos.
De Jongen haastte zich weg. Niemand groette hem. Hij was al weg, de zaal uit, de straat op...
bh temperatuur dlkwU.s tegeu djn morgenstond Oh- wa^to dan"St^rTnZ Zo
der het vrlcpunL "Htdooien kan ze nog redden. In het algemeen lüden "1«^ zlch ^teBe^,<1«00crr tend, maandon tescn
"far beduidend van. Een tvplsch vetachljnsel Is wa8... Hoog^jjdPJat.to onder carateete w«d Hem gedisoht Véél te weinig!"
„Hebt-ge 't gelezen?" vroeg Arie, dien och-
lies. Daarom zijn veel sloóten en plassen een voorbe- het zoet worden der aardappelen, als het sterk gaat ""."7.° - - - - gam antwoordde -1^ dadeliik Wilde den ande"
hoedmiddel tegen nachtvorsten, omdat in zulke stre- vriezen. Dit komt al voor, als de aardappelen kouder
ken veel waterdamp in de lucht opstijgt. worden dan 4 gr. Celsius. De ademhaling der knol- 111 maar.
„Praat jij maar!" zei Sam en hij noteerde het niet het genot gunnen, dat hij hem sarren kon met
Tocht verergert "dikwijls de "vorstwhade, wst soms ton s'tü. toTwm dTomz^ü^aT'totmS -k-me haaltjes en schrap,es... Kwam «omndtolt^
aan bepaalde strooken in een gewas duidelijk te zien jn druivensuiker geregeld doorgaat. In een warmere h, Assen is zes maanden eeëischt."
is. Hierom werken rieten schuttingen, muren en ha- omgeving wordt deze te veel gevormde suiker door Een herrie mlisschien... w f. o
gen voorbehoedend tegen het bevriezen. te Zlen opgeteerTen dïrd^r g^at de Lethïïd 1 Maar voor vUf-en-twintig pop „droge winst" moest „Weet ik al lang." bromde Sam
Ook de geaardheid van den bodem heeft invloed der aardappelen na eenigen tijd weer over vooral men lets over hebben... Dat Is koopmanschap... Arie jou was geweeet had ik hem die tweehon-
op de kans voor vorstschade. Een witte zandgrond ff "oStïïf^eworSen ^rda^ een knappe vent maar op zulke dingen had-ie £rd
en donkere veenachtige gronden stralen onder ge- tijd om zich te herstellen, dan worden ze dus weernu eenmaal geen k Q, leeeen. JH bent toch
lijke omstandigheden meer warmte uit dan gewone geheel normaal. Werkelijk bevroren aardappelen wor-Wat dat Sam ^óch niet hee emaal ge-
teelgronden. den bij het ontdooien nat en breiachüg en herstel- waa ln het diePst vab ervaren koopmans-
D. E. LANDMAN.
Op koude voorjaarsdagen is het onvoorzichtig den jen zich niet meer. Ze zijn verloren zoowel voor de
grond te bewerken tusschen gewassen, die spoedig consumptie als voor poters,
bevriezen, b.v. aardappelen.
Wil men vroege aardappelen afdoend beschermen
tegen vorst, dan moet men, ze telen onder dekstroo-
ken.
Hiertoe maakt men boven de aardappelbedden met
paaltjes en panlatten een getimmerte, waarover men
eiken avond rietmatten kan uitrollen, 's Ochtends
rolt men ze weer op. Men moet dit geregeld doen
'.anaf het bovenkomen der eerste stoelen tot het ein-
VAN 'T WISSELTJE
uw wlOMJ lol ue.. e,u- -Er jonden in den winkel wel acht of negen men
de van Mei. De dekstrooken liggen 40—50 c.M. bo- scheP" oudc 1 "ffrouw, blij dat ze wat aüeiding
ren den grond vond. spitste zag hij de ooren. Sam had het
Teelt men vroege aardappelen achter schuttingen e|ndi? SiS^r' jwaar-ie op knabbelde, in een hoek van
«nner zulke dekstrooken, dan kan men als grond e« geduwd, troK telkens den hoed w-al dicai-
rwr b«.i toelaten reeds tn het laatst van Februari ter op t hoofd en schoof m dan weer naar achtere»...
of in diii aanvang van Maart de goed gesproten po- Heelemaal op zn gemak voelde hij zich niet.
ters planten en wel ondiep, zoodat de spruitjes maar *an Assen was bekend als n nijdig sinjeur... „Ik
23 cM. onder den grond zitten. Begin Juni kan vertel je", had zijn compagnon inderiijd gezegd, toen
meu dan al tooien. Sa"1 «et wisseltje had verzilverd... „Ik vertel j©, dat
In groote vruchtentuinen tracht men nachtvorsten wondt een strop!"
wsl eens te weren door veel rook tusschen de bloei- „Och", had Sam gebromd, geprikkeld door de ge-
ende boomen te brengen. Een waker legt daartoe dachte, dat compagnon wel eens gelijk kon hebben...
smeulende vuren aan van teerachtige producten, zoo- bent dol. Razend en stapel gek. Ja, hij laat
1 dra hij in den nanacht merkt, dat de thermometer daar za eenigen zoon voor zestig gulden... Dat is weer
het vriespunt nadert Als het zeer stil blijft, zoodat voor jou, om zoo iets te denken!'"
tafel van zijn patroon te leggen. Jij bent toch zoo
grootmoedig. Jij doorziet de menschen toch zoo...'
Sam zat te koken van nijdigheid.
„Neen," ging Arie voort, „dat moet ik erkennen.
Jouw doorzicht..., jouw opvattingen..."
Sam kon 't niet meer uithouden. Hij zou gestikt
zlju... Dat tergen duurde nu al over het halfjaar.
Hij vloog op. Liep op z'n compagnon af.
„Geen rooie cent heb ik er bij verloren. Versta-je
zièL
..Er stonden veel menschen ln den winkel en
daarom had hij Van Assen gewenkt... Gewenkt
Eventjes appart spreken...
De groote, breed geschouderde man stond in z'n
hemdsmouwen tegenover hem. Bril op de punt van nou!... Geen rooie cent!... Niet zóóveel... Toen de
zijn neus. Grauwe kinbaard, waar een van de ge- oude Van Assen geweigerd had, ben ik hem gaan
spierde knuisten door streek. opzoeken. Drie dagen tijd gegeven... Geen secondv
Pet tikje scheef aop het nog volle, kroezige, grijze langer... En den volgenden, dag een briefje erover-
haarheen... Toen heeft de vent gestolen in zijn angst...
„Wat hadt u?" vroeg Van Assen, hem met grim- En mij m'n vijfen-twintig gulden gebrachtMeer
mig wantrouwen aankijkend... niet... Meer niet'... En as-je nou nog weet, wat we
Sam glimlachte en wenkte al-maar naar de klan- aa« hem verdiend hebben... Jij en ik... Verdiend..."
ten in den winkel. Maar de strenge, harde blik van Arie keek hem scherp aan. Was wit van nijdig-
de grijze oogen wenschte niets te begrijpen...
De oude juffrouw, kwasi in haar taschje zoekend
Het geen wóórd of beweging verloren gaan...
Sam wenkte nu duidelijker: van dat 't waarach
tig niet ging om de zaak hier te behandelen... Had
z'n oude, vettige portefeuille voor den dag gehaald.
Hij zag, dat er ging branden 1d de grijze oogen
van den forschen man. Er trilde iets van z'n lip
pen
„Bravo!!"" dacht Sam, „hij snapt 't. De zaak is
al gezond
heid, dat Sam er toch nog zonder kleerscheuren wa-
afgekomen
„Dan heb-Jij ook meer van hem gekregen,!'"
schreeuwde hij, „daar durf Ik een eed op doe*
'n Eed, zeg ik je!"
„Dan zal ik op staande-voet voor je oogen dood
blijven!" bezwoer Sam.
En ze praatten er niet verder over.
Maar toen Sam weer op z'n plaats zat... Waar
Arie hem niet kon zien... Toen kwam er toch '11
grijnsje over z'n trekken... Dacht hij: Als Arie eens
Feuilleton.
I 11.
„Vergeef mij," zoo ging de oude dokter voort,
„dat ik mij zoo openhartig uit, maar wanneer men
de volle waarheid wil spreken, kan men niet altoos
de mooiste woorden vinden. Bovendien zou een le-
ven vol ontberingen en geduld haar slechtste lioeda-
1 nigheden te voorschijn roepen, en voor zuinigheid
en stille armoede bijna, is zij heelemaal niet geschikt
ZSij, evenmin als Waldemar's moeder, heeft ooit de
daugd der zuinigheid beoefend en ik zou u het
trouwste beeld van Waldemars toestand kunnen ge-
1 ven, door u een brief van zijn moeder voor te lezen.
Ik heb dien brief een dag of vier geleden ontvan
gen. U zoudt dan zelf eens kunnen beoordeelen welk
een leven hij bij zijn moeder heeft"
Het jonge meisje, dat nog steeds met het portret
ln de hand stond, keek hem smeekend aan.. „Lees
mij dien brief eens voor, u kunt weten dat ik be
lang stel in alles wat Waldemar betreft"
De dokter scheen dadelijk aan dat verzoek te wil
len voldoen. Hij liep tenminste naar zijn schrijftafel
en kwam na eenig zoeken met een papier terug.
„Het is een brief, waaruit u volkomen een Idee
krijgt van de schrijfster. Luister nu:
„Beste dokter.
„Ik schrijf u in een oogenblik van vreeselijke
wanhoop. De offers die ik gebracht heb, zijn mijn
krachten te boven gegaan; ik gevoel mij ernstig
ziek en ben genoodzaakt mijn kamer te houden. Stel|
u ook eens even voor, hoe ik moet lijden is er
ooit een vrouw geweest zoo diep rampzalig als ik?l
Heb ik dit bittere lot verdiend? Daar zitten wij met)
ons beiden, hulpeloos en verlaten, ziek en ellendig. I
kampende met het leven en zijn zorgen. Wanneer
gij eens wist hoe wij onze dagen doorbrengen, vol
ontbering, vol ongemak en vol verveling. Daarbij komt
nog dat Waldemar met den dag stiller en somberder
wordt. Het is onmogelijk om met onze beperkte
middelen en door ziekte gebonden, ons huishouden
naar behooren te bestieren. Het is mij waarlijk niet
aan mijn wieg voorspeld, dat ik als een werkvrouw
zou moeten werken. Maar ik spreek niet over mij
zelf, u kent mijn opofferende natuur, mijn groot ge
duld om alles zonder klacht te dragen. Maar ook
Waldemar mist elk opwekkend gesprek en de zoo
noodige verpleging. Want u kunt van mij toclj niet
verwachten, dat ik in een stemming ben, om hem
op te vroolijken. Wij gaan met rassche schreden on
zen ondergang tegemoet, wanneer ik niet spoedig
uit deze ellende word verlost. Gij. als dokter zult wel
begrijpen wat ons ontbreekt, en door uw beroep zult
u ook wel in de gelegenheid zijn om ons te hel
pen.
„Ik heb een meisje noodig, een gezond, sterk en
goed beschaafd wezen, dat ik in mijn nabijheid zal
kunnen dulden en dat goed met het huishouden en
het verplegen van zieken bekend is. Zij moet ech
ter zeer eenvoudig zijn, en daarbij ontwikkeld ge
noeg, dat zij in haar vrijen tijd mijn zoon kan voor
lezen, wat voor mij veel te eentonig en te vermoei
end is. Natuurlijk moet zij opgewekt en vroolijk zijn
en ook niet zonder talenten; maar alsjeblieft geen
pretenties, die kan ik niet uitstaan.
„Heusch, ik zal het zwaarste werk niet van haar
verlangen, want onder haar zal éen dienstmeisj'e ko
men te staan, voor het vuile werk. fk denk dat het
voor een dokter niet moeilijk zal vallen, een dergelijk
persoon voor mij te vinden, gij staal immers in be
trekking tot ziekenhuizen of andere inrichtingen, waar
men verpleegsters opleid!? Wilt u eens voor mij in-
formeeren of er een geschikt meisje vcor mij is. Ver
geet vooral niet, dai wat ik u vraag nog meer in
het belang van Wuldamnr is dan in het mijne, fk stel
mij in dezen ook weer op den achtergrond. Zeg vooral
aan ÜVet meisje, dat zij eenvoud g en nand:g moet zijn.
„Sinds zijn ongeluk is Waldemar vreeselijk prikkel
baar en lastig, hij bespot mijn denkbeelden en ver
bood mij zelfs uwe medewerking te vragen, oin tc
zoeken naar iets, wat hij, zocals hij zegt, onbereik
baar acht. Maar ditmaal, nu het zijn welzijn geldt,
gehoorzaam ik hem toch niet.
„Zijn gezondheid is nog onveranderd, hij gevoel', zich
zeer sterk en heeft zelden pijn. Zijn oogen zijn helder,
maar de uitdrukking is ledig, ledig als ons leven zelf.
Hij klaagt altoos zoo over de g uwelijke eenlonighcid.
Hij mist zoo een piano. Maar toen ik hem zoo ter
loops voorstelde er een te koopen en de betaling wat
op den langen weg te scJiuiven. weigerde hij botweg
en ik durfde niet meer aan te dringen, wanl ik ben
er van overtuigd dat ik op die piano steeds de aller
somberste melodieën zou hooren spelen, fk lees hem
zoo nu en dan eens wat voor, maar de keus zijner
boeken bevalt mii niet.
„Hij leest hel liefst courantea, veel Kamerverslagen,
reisbeschrijvingen en natuurkundige gesoh.inen en nooit
eens een roman. En daarbij is zijn zenuwachtige prik
kelbaarheid ongelooflijk. Het kleinste ongemak bemerkt
hij. .ofschoon hij het niet zien kan. Hij bemerkt elk
stofje, elke onregelma'igneid, elk verzuim, alsof ik het
werk van een kamerdienaar of kamermeisje doen kan.
Hij zegt dan wel nie.s, maar het aangebrande middag
maal schuift hij van zich af. alsof ik dit helpen kan.
Hij k'opt en zo«kt met een ongeduldig gezicht
■wat hy noodig heeft, als die voorwerpen daar n.ei
op hi.„ b-pna üc p .ais nggen. 'i is a.sof ik niets an
ders heb te doen. dan op al die pedante kleinigheden
te lellen. Ja dokter, geloof mij, dal alles berokkent
mij m mig ongelukk'g oogenblik. Of gelooft u dat het
niet smar elijk is voor een moederhart, zoo zacht en
opofferend als het mijne, wanneer Waldemar onbe
weeglijk aan het vensier s'aat en op mijn v aag wat
of ni* daar doet. an'woord:„ik adem de luimt in
:van mijn geboorteplaats en luister naar den groet
die de vogels mij vandaar zenden."
..Dokter, dokter, zoover is het al gekomen. Het
leven valt mij onbeschrijfelijk zwaar, mim K-a-h>n
zijn voor al dit leed niet sterk genoeg, om Godswil
zend! md spoedig hulp. Gij ben s:eeds ecu bijzondere
voor.iefde vcor WaMamar gehad, bedenk dat de ver
vul.mo van mijn bede voor Waldemar van het g-oo'ste
gewicht is. Zoo ziek als ik ben. is het voor mij 011-
inoeelnk het geringste voor zijn gemak tc doen. non
veel minder ben ik in staat hem op te wekken of te
verst rooien.
„Ik zal u maar niet vragen, hoe het op Zühren-
burg gesteld is, ofschoon dat voor mij een zaak is
van het hoogste gewicht. Uw antwoorden hebben ons
duidelijk gemaakt, dat u niet met ons sympathiseert,
in de gevoelens van diepe en onuitsprekelijke verach
ting, die wij koesteren voor een wezen, dat koel
bloedig zooveel ellende over ons heeft gebracht. Be-
loofm ij dit alleen: laat mij weten, zoodra God haar
heeft gestraft, want dat zal, dat moet gebeuren.
„En nu vaarwel, mijn, krachten zijn uitgeput, denk
aan het leed van
Franciska von Zahringen."
Toen de dokter dezen brief had voorgelezen, keek
hij op en zag Vera voor zich zitten, als verslagen
met de handen in haar schoot.
„Daar hebt u nu het epistel der barones. Hoe hoog
laat zij daarin uitkomen haar hooggeroemde zelfop
offering voor haar zoon. Het is geen verkwikkelijk
huiselijk leven daar voor den armen Waldemar," liet
hij er bitter op volgen. „Daar ontbreekt alles, wat
zijn leven dragelijk kan maken: orde, verpleging,
stilte, netheid, daar ontbreekt elke liefdevolle takt
en zorg.
„Van alle deugden die haar ontbreken en voor
nog veel meer, zoekt deze moeder een vreemde, en
zij heeft werkelijk hët naïeve geloof, dat ik zulk
een volmaakt wezen zou kunnen vinden. Een meisjq*
dat haar uit zuiver medelijden deemoedig zou
nen en verplegen."
