inMaiscle Briera.
tam ui! Land- en Tuinbouw
Zaterdag 6 Mei 1911.
55e Jaargang. No. 4911.
TWEEDE BLAD.
MORMONISME.
Con I'Evangelo si diventa eretico.
Italinansch Spreekwoord.
Vertaling: Met liet Evangelie wordt men 'n ketter.
Bedoeling: Ook ketter kan zich op t Evan
gelie beroepen.
,,Te dien dage zullen zeven vrouwen, éenen man
aangrijpen, zeggende: Ons brood zullen wij eten, en
met onze kleederen zullen wij ons kleeden; alleen
lijk laat ons naar uwen naam genoemd worden, en
neem °nzo schande weg."
Hfdst. IV 1. 1 Jezaia.
If I lose mine haoonr,
I lose myself; better were I not yours,
Than yours so branchless.
Shakespeare.
Wt TT\ -
't Lijkt 'n sprookje; en als er niet met zoo groo-
ten ernst over gesproken en geschreven werd, zou
den we dan, ook bijna gaan gelooven, dat 't dit was.
't Betreft het Mormonisme en de uitbreiding daar
van; en het Engelsche tijdschrift „The London Ma
gazine" heeft in zijn nummer van deze maand
Mei 1911 er 'n groot artikel over opgenomen van
de hand van Frank Russell, die er met al den, harts
tocht van 'n verontwaardigd man tegen te velde trekt,
en zijn landgenooten vooral de vrouwen, waar
schuwt tegen de' „nefarious intrigues" der Mormoon
veel belangrijks en goeds van de Mormonen en hun
heilstaat, dat de vrouwelijke nieuwsgierigheid, een
maal opgewekt, er gaarne meer van wil weten en
zulk 'n samenkomst gaan bezoeken.
Geconstateerd wordt nu, dat vrouwen en meisjes
geheimzinnig verdwijnen, vooral uit Liverpool, welke
stad op 't oogenblik een der hoofdkwartieren der
Mormoonsclie zending is, „and seething with agita-
tion": en ziedend van agitatie.
Elke week voeren de trans-atlantische booten En
gelsche vrouwen en meisirs- naar Salt Lake City,
dat de hoofdstad der Sta.' Utah is. Wie de reiskos
ten betaalt, weet nieraa* ■- Wie alles beredderd en
arrangeert, evenmin. In 'Liverpool worden protest-ver
gaderingen belegd tegen deze gebeurtenissen. Glas-
gow, Manchester, Winchester, Bournemouth zijn in
volkomen opstand tegen het Mormoonsche drijven;
in al die steden roept men om invoering van nieuwe
wetten.
Den vrouwen en, meisjes wordt door <iie agen.ten
wijsgemaakt, dat wel is waar de profeet Josepli
Smith openbaringen kreeg, waarbij de veelwijverij
werd toegestaan en zelfs gesanctioneerd, maar dat
sedert lang die openbaring 'n' doode letter is, en in
het tegenwoordige Utah de veelwijverij, evengoed
als door de Monnoonsche Kerk zelve verboden is.
't Is mogelijk, zegt Frank Russell, dat die zende
lingen zelf niet beter weten, maar de waarheid der
feiten is, dat de veelwijverij in Utah op heden bloeit
en de president der Kerk zelf vele vrouwen heeft en
dit in het openbaar erkent
Als dit zoo is nl. dat die zendelingen niet
woorden niet struikel! 'n volmaak! man is". (Ilfds.
111:2).
Maar... ja. hoor eens, ik bedoel het niet spottend;
er zijn nu eenmaal woorden denk eens aan Sliaw
die in ernst gezegd, toch als „spot" verstaan kun
nen worden. Maar....
„Wie zich eens den Hecrc gaf,
Komt zoo gauw niet van Hem af.
en "l is zeker te wijten of le danken aan mijn vroegen
studie, dat ik bij hel waarnemen van wat er in den
laatsten lijd alzoo rondom ons voorvalt, dacht aan
enkele uitspraken van Jezaia
„Hel volk zal gedrongen worden, de een tegen den
ander; een iegelijk zal opslaan tegen zijn naaste; de
jongeling tegen den oudere. <lc verachte tegen den
aanzienlijke.
„Zij spreken hunne zonden vrij uit, en verbergen
ze niet. terwijl zij anderen aanklagen. Wee hunlie-
der ziel. want ze doen ziehzelvcn kwaad.
„Waarom verbrijzelt dit volk zichzelf Waarom ver
malen zij als ellendelingen elkanders aangezicht?'
Zoo vraagt Jezaia. en de strijdende machten mogen
«c vraag beschouwen als aan hen gedaan, en er dan
p antwoorden„Omdat liet ons aan gezond verstand
ontbreekt".
Heeft ooit iemand 'h ander kwaad gedaan, waar
liij ter laatster instantie zelf niet voor boette'? Is „hel
vallen in eigen zwaard" niel tol 'n spreekwoord ge
worden
Weest wijs, 'mijn vrienden, en stapt over bcleedigingen.
ei onrecht u aangedaan heen; alleen wacht er u voor
beter weten dan, liegen zij onwetend; maar het :laderen onrecht aan te doen of te beleedigen. Denk
aan liet woord van Rabbi Ehezer: .De eer uws naasten
zij ii even dierbaar als uw eigene en vergeef 't mij,
<L'it ik in deze woorden, afdwaal naar den Paaschbriet.
Er zijn gedachten die in 'n mens£h telkens weer ba-
ven komen.
Niemand leze hierin 'n pleitrede voor het Mormo
nisme; ik wil alleen maai- zeggen, dat 't van sommige
menschen let wel'! ik zeg van sommige" men-
schen. ook al heeten ze geen Frank Russell slecht
en verstandeloos is, er veel kwaad van te zeggen. Als
Judas 'n mensch gaat aanklagen en beschuldigen van
verraad, dan staat 't geweten bij dien man op zijn
k°p, terwijl er van karakter en nadenken heeiemaal
welijken in 't geheim gesloten worden, want de Ame- Öceri sprake is. Zoo'n mensch ontmoet niet altijd 'n
gevaar voor de Engelsche meisjes is er niet min
der om.
Sedert in 1896 het Congres der Vereer.igde Staten,
het territorium Utah heeft erkend als 'n „souvereine
Staat", heeft de toenmalige president, Wil ford Wood-
ruff „a divine revelation": ,,'n goddelijke openbaring"
ontvangen, die de veelwijverij als 't ware gebood;
en sedert dien is "t een leven van sexueele gemeen
schap, waar geen oog op te houden is.
Daar de Yereenigde Staten echter toch geen hu
welijk van 'n man met meer dan éene vrouw, er
kennen, en Utah toch tot den Statenbond behoort,
moeten al die bygamistische en polygamistische hu-
rikaansche wetten verklaren 'n man, die meer dan
éene vrouw heeft, schuldig en strafbaar. De souve-
reiniteit van den Staat Utah beveiligt hem daartegen
niet.
Waar het gevolg van is zoo vertelt Mr. Hen-
„Jezus". <lic hem in antwoord op zijn kus. alleen
maar vraagt: „Zeg Judas, waarom doet ge dat?" in
raag ach het goede hart van den vrager niet
welke vraag zich "fiet goede hart van den vrager
verloochent, en den ander misschien nog redden kan.
I Indien hij 'n man had ontmoet, als hij zelf was, dan
sche zendelingen, die bij honderden zijn land over- -dricifc in zijn °boek°„Huiiting cohabs" dat, zoodra hadden de honden vóór het tot kussen kwam
stroomen en huis aan huis „house-to-house" er 'n vreemdeling verschijnt in de een of andere Mor- hem weggesleept,
afloopen, om proselieten te maken. „Proselieten" 'monen-stad, hij verdacht wordt te komen van staats- j zlJa er-
zijn „bekeerlingen". wege, om zich van een en ander op de hoogte teMormonisme verdient hesh-iidinoi omïlit daar
Het Mormonisme zelf is niet nieuw meer, en al stellen, cn er dan gewoonlijk 'n aanzienlijk deel der tvaar echtelijke liefde door zoovelen aetïeeld moet wor-
bijna honderd jaren oud; maar de propaganda, die manlijke bevolking plotseling en spoorloos verdwijnt, d njf>)s anriftn. ^in >n allo»,
er in de laatste jaren voor gemaakt wordt, bezielt om weer terug te komen als de bui is overgedreven,
het als 't ware met nieuw leven. Want die mannen zijn al is Utah souverein
In de Constitutie, welke in 1789 door de Vereenig- strafbaar. Maar al wordt zoo'n man aangehouden,
de Staten van Noord-Amerika werd aangenomen, dan zich nog de grootste moeilijkheden voor
stond bepaald, dat ieder vrij zijn godsdienstig geloof om zyn schuld te bewijzen. Want de vrouwen
'/,ou mogen belijden, dat de leeraars, de predikers, met wie hij in werkelijkheid gehuwd is, en van
niet door den Staat zouden worden bezoldigd, en wie hij, om niet in de gevangenis te komen, moet
dat iedere secte, hoe klein of groot deze ook wezen zeggen, dat ze hem vreemd zijndoen alles, om
mocht, vrij en onbelemmerd haar eigen scholen en hem te beschermen en zeggen hoogstens, dat zij zijn
academies zou mogen hebben. dienstboden zijn. Als de rechter vraagt, wie de vader
Amerika is het land der Vrijheid, en als ge nu liarer kinderen is, aarzelen zij niet zichzelven schan
de haven van New-York nadert, is heit beeld der de op te laden door te zeggen: „dat weet ik niet."
„Liberty" het eerste, wat ge ziet. Moeders en vaders zweren kalm, dat zij de vaders
Nu was er ïn de jaren 1827 of 1828 'n Engelseli- van de kinderen hunner dochters niet kennen. Oudere
man, met name Joseph Smith, die naar Amerika over- kinderen verklaren en zweren voor 't gerecht niet te
gestoken zijnde, beweerde bovennatuurlijke gezichten weten wie hun vader is.
en openbaringen te hebben. De historie, zooals ons
-- - 't Is n,iet mijn plan om he* theologisch systeem
der Mormonen hier uit een to zetten.. Ik zal slechts
enkele dingen noemen, waarop zij hun leer en leven
die gedoceerd werd, weet van zijn leven, en levens
wijze niet veel goeds te vertellen; maar naar zijn
eigen, bewering was hij door 'n engel geroepen, om
een verloren geraakte Hedlige Schrift te gaan opspo- baseeren.
ren, en niet te rusten, voordat hij
Volgens zijn
i gevonden had.
De mensch, die zijn oorsprong neemt in God, is
vond hij die dam ook, zijnde het zinnelijk. De god der Mormonen is niet alleen recht-
Heilige Boek van Mormon,
In dit boek wordt verteld, dat, toen de volken bij
den torenbouw van Babel verstrooid waren geworden,
er 'n gedeelte dier volken naar Amerika was geto
gen, Verder vermeldt het Boek, dat zij daar bestaan
zouden hebben tot in de 7de eeuw voor Christus,
vaardig en wraakzuchtig, maar ook „lustful"; laat
ons vertalen: „zinnelijk". De onvleeschelijke ziel
zoekt 'n „tabernacle of clay", om langs velerlei gra
den de eeuwige glorie deelachtig te worden, totdat
hij zelf 'n god wordt.
Dit theologisch idee is verwant aan het Ameri-
en dat zij toen „ter oorzake hunner zonden" waren kaansch-politisch idee. Elke Amerikaansche jongen
uitgeroeid. heeft de kans president te worden en. elke Mormoon
De laatste hunner profeten was Mormon, die in misschien 'n toekomstig god, wiens aanzien afhan-
dit boek de afkomst en de geschiedenis van zijn volk kelijk is van het getal zijner vrouwen en de veelheid
den. wel niets anders zijn zal dan passie, en alleen
kan leiden tot verbiltering en jaloezie; omdat de meis
jes bedrogen worden en haar, in plaats van 'n „.ge
lukkig huwelijksleven", alleen slavernij wacht.
Maar willen we bedenken, .dat in onze niel-Mor-
moonsche wereld de conseqnentiën dezelfde zijn. Twee
maal .twee is over de gehcele wereld vier, even goéd
als in Utah. Ook de ethica heeft hare gewisse kunde
en nimmer falende uitkomsten.
Of zijn hier geen Mormonen?
Neen?!!.... Nu, goed,... dan heb ik niets gezegd!
H. d. H.
CLXXI. EEN LEERZAAM VOORBEELD VAN HET
NUT DER BIJEN.
Het Zuiden van Limburg is een centrum van vruch
tenteelt, evenals de rivierkleistreek van Gelderland.
Beide hebben thans meer dan 6000 H.A. boomgaard,
waarvan appelen en kersen de voornaamste ooftsoorten
zijn. Teelt men in de Betuwe hoofdzakelijk de mei
kersen. in Limburg kweekt men meer zwarte kersen,
z.g. „krieken".
Deze kersen worden algemeen geteeld voor export
naar Engeland, en dragen den naam van „Eysden-
sdie kersen", Basterddikken" of „Abbesse de' Mou-
land".
Begrensd door de Geul,- de Maas en de Roer ver
heft zich in Zuid-Limburg een grint- en mergeLhoudend
plateau van Löss Limburgsche klei/, waarop de
dere dorpen en de omgeving van F.ysden w-.«s de oogst
weer treurig. Slechts in gemengde boomgaarden waren
kersen, want tiaar kon het stuifmeel van de eeiKi soort
op de bloemen der andere soort overwaaien.
De Li mb irgsche kersen telers moeten dus iwve din
gen doen
lo. Voldoende viocgbloeiende soorten t isncIicji d.-
Basterddikken nitplanlen en van deze boonen boven
dien verschillende takken net andere soorten '«sites».
2c. Algemeen moet inen bijenvolken ho iden. die
bovendien zelf nog winst k innen geven.
De Basterddikken dragen bloesems, welke alleen
vrucht zetten door vreemd stuifmeel. Men noemt «lke
bloemen zelfslcriel. .Meerdere kersen soorten verioonén
deze eigenaardigheid en ook bij verschillende ppiimen-
soortcn komt zelfstcrilitcit voor.
Het geval is merkwaardig, omdat hier juist een an
der ras kersen voor vruchtzetling Iioodig is. Dit i^
wel te begrijpen, omdat de Abbesse de .Moutend een
kruisingsproduct of „basterd" is.
Bij appels en peren is de bestuiving met eigen .sluif-
mee! der bloemen voor vruchtzeltin» voldoend'* uu
soms kan ze zelfs zonder besluiving plaats hebben
men denke maar eens aan appels en psren zonder
pitten. Maar toch heeft men algemeen waargenomen,
dat de bijen nuttig zijn voor de bloeiende appel- en
pereboomen.
Ieder, die aan ooAteeil doel. dient cr daarom op
bedacht le zijn. dat er voldoende bijen in de bloeiende
boomgaarden komen. Wie zelf eenige volken houdt,
is afdoend geholpen.
Stuifmeel van andere planten derzelfde soort is voor
de zaadvorming nog bij vele gewassen noodig o.u. bij
klavers, rogge, koolzaad, tulpen enz. Bij de koolsoor
ten moet er streng op gelet worden, dat geest ver
schillende rassen te dicht in elkanders nabijheid bloeien,
want dan verbastert het soort. „Rood bij rood", „wit
bij wit", „laat bij laat", en „vroeg bij vroegdit
rijn de hoofdregels bij de teelt van zaad der kool
soorten en ook bij nog tal van andere gewassen, zoo
als kropsla, uien, wortelen, bieten, sla- en snijboo-
nen cn het zaad van vele bloemen.
Wil men in het algemeen rijkelijk zaad telen, dan
moet men voor wederkeerige bestuiving minstens twee
zaaddraag-sters van dezelfde soort dient bij elkander
plantcn. Zoo is het ook met vele vruchtboomen, zoo-
ats we hierboven reeds meedeelden. Zet daarom min
stens 2 kersen, pruimen, peren enz. en niet 66n exem
plaar.
Wij rijn thans in de heerlijke Meimaand, die zoo
kenmerkend de „Bloeimaand" heet. Pruimen en pe
ren staan reeds in bloei, appels zullen weldra volgen.
Het is nu een gunstige tijd om den bouw dor bloe
men eens na le gaan en het werk der bijen te be
spieden.
Men lette er b.v. eens op. dat de bijen altijd uit
vliegen tegen den wind in. Zij komen dan met honig
en stuifmeel l»eladen vóór den wind af naar hare wo
ning teruggevlogen.
De ervaringen in Limburg opgedaan bij de ker
senteelt. zijn prachtig om het groote nut der bijen
te betoogen. Deze kleine diertjes kunnen aan de ooft-
teelt groote diensten bewijzen.
Vanzelf denkt men dan ook aan de nuttige vogels.
ZIJ hebben thans hare nesten gebouwd en leggen
er eitjes in. Wij kunnen nu menig nestje beschermen
tegen roofzuchtige katten of baldadige jongens. Als
er genoeg spitsbekklge zangvogels zijn, is er geen
laat van rupsen en kevers en bladluizen, die de hoo
rnen en andere gewassen schade doen. Als iedereen
helpt om het aantal nuttige vogels te beschermen,
dan wordt het aantal gevederde vrienden ras aanmer
kelijk vergroot en dat moet tot groot voordeel zijn
van alle cultures. Door het ophangen van nestkast
jes op geschikte plaatsen en door 's winters som
mige vogels, als meezen en boomkruipers, wat te
voederen, kan men doelmatig meehelpen aan de noo-
dige uitbreiding van het vogelenhelr.
Het zijn onze trouwste helpers bü de fruit- en
groententeelt.
Gelukkig is er eene nieuwe wet in wording, waar
van het doel is de nuttige vogels krachtiger te be
schermen dan thans het geval is.
D. E. LANDMAN.
-- veelheid gemeenten Cadier en Keer. Margraten, St. Geertruid, Hollandschen
beschreef. Zij waren, zoo zegt hij daarin, afstamme- zijner kinderen. Het^ heele Mormoonsche Evangelie Eysden. Gronsveld cn Gulpen liggen. Dit is het ker- gingen van d
lingen van Israël, en achtten het zich ten plicht het zegt Mr. Hendrick kan in 'n notedop: „Hoe
rijk der tien stammen denk aan de scheuring grooter familie, hoe grooter glorie."
onder Rehabeam te hersteilen. Zij erkenden Gods almacht wordt bijna niet genoemd, want de meer kroonmiddelIijn krijgen.
J.H.V.H. (Jehova) als hun god, hadden liederen en oigenlijko geloofsbelijdenis is polytheïstisch. De heme- Nu doet zich sinds een vijftiental jaren een vreemd
laatste bestond uit ten, vol van 'n machtig hemelsch heir van Mor- verschijnsel bij de Limburgschc kersen voor. Zij bloeien
JAPANNERS MET HOLLANDSCHE NAMEN.
In de Indische Kroniek schrijft de heer H. Doeff.
hoofdredacteur van de Java-Bode. in een opstel over
Japansch-H^llandschen omgang onder meer over de
rage, die omstreeks 1822 te Jedo bestond om een
naam te bezitten. De Hollandsche nei-
- i gingen van den vorst van Nakatsoe (Nakatsoe is een
sentend bij uitnemendheid en de kersenboonion ont- landschap op het eilend Kioesjioe), een niet onver-
wikkelen cr zich tot ware reuzen, die 15 Meter en j dienstelijk taalgeleerde, die zelfs een Hollandseh-Ja
ook
geloofsbelijdenis, welke laatste bestond uit
15 of 16 artikels. Zij noemden zichzelf
der laatste dagen".
Tc mi Joseph Smith, bijgenaamd „de profeet",
ofschoon hij niet hoog, zelfs niet hij zijn volgelin
gen, sS.nd aangeschreven gestorven was, werd hij
opgevolgd door Brigham Young, en begon de secte
pansch woordenboek heeft vervaardigd, waarvan
exemplaar in het
erschijnscl bij de Limburgsdie kersen voor. Zij bloeien den, dateerden trouwens al van, vóór 1822. Er is
de Heiligen moonsche goden, welke goden vroeger menschen eik voorjaar in weelderig:-n overvloed en dragen toch een der geschriften, nagelaten door het opperhoofd
waren. Onze Aarde, de Planeten, Venus, Mars, Satur- maar weinig' of geen vruchten. Men heeft jaren lang (den Neder!, vertegenwoordiger) Doeff, sprake van
nus enz. hebben alle daar in de hemelen hun be- gezocht naar die onvruchtbaarheid der Limburgschc 's vorsten herhaald verzoek om hem een Holland-
schermende godheden, natuurlijk overleden M-rmo- kersen en sinds 1998 is het gjelukt de oorzaak er van schen naam te eeven. Doeff noemde !iem t«v-n Frij
nen.
zwervend leven. MenVerhuisde, als 'n dwalende Mormoonsch aphorisme is: „What man is, God once
kolonie van 3en eenen Staat naar den anderen, tot- was; what God is, man may become". De god van
dat men i ch eindelijk in den Staat Utah voor goed onze Aarde is vroeger ook 'n mensch geweest, wij
nederzette. zijn zijn afstammelingen. Die god heet Adam en ver-
Young, die nu al eenige jaren dood is zijn por- tegenwoordig! ons in da hemelen,
tret als zestigjarig man staat in „The Londen Maga- Toen onze vader Adam in den Hof van Eden kwam,
zine* had 26 vrouwen, en hij beweerde er wel kwam hij daar met 'n hemelsch lichaam, „with
uizend te mogen hebben, daarbij zich beroepende celeetial body" zegt Brigham Young, in „Journal c
op het voorbeeld van Jezus, die er let wel: altijd Discourses", deel I. bladzijde 50, en bracht Eva, een
volgens Young en diens volgelingen drie had; van zijn vrouwen, met zich... „He is our Father and
d.w.z. „geestelijke", zijnde: Maria, Martha en Maria our God, and the only God, with whom we have to
Magdalena. Verder beriep hij zich op de aartsvaders do. This god Adam is simply a perfected, celestia-
in hel Oude Testament en ook op den brief aan Thi- lised man. If we met him face to face we should
mottus. see merely a reflection of ourselves; true, he would
Toen ongeveer 'n twintig jaren geleden, dit deel be more dazzlingly beautiful than we are, his flesh
Alle goden waren vroeger menschen en een geliefd in overvloed te telen.
De eer hiervan komt toe aan den heer A. M. Spren
op te sporen en middelen te vinden om weer kersen derki Hendrik, een naam dien <ie vorst gaarne ze-
bruikte. Hij maakte van de aanwezigheid van Doeff's
---- -r-7- .opvolger Cöck Blomhoff, te Jedo gebruik om dezci:
eer, Bijkstuinbouwieeraar voor Limburg en Oostelijk te vragen ook een zijner zoons een Hollandschen
Noord rabant. naa
Eto- \bbesse de Moutend of Basterddikke, waarbij
zich hoofdzakelijk de onvruchtbaarheid voordoet is e,eii
zwarte, harde kers (knapkers), welke in Juli rijpt.
Uit Engeland is er altijd veel vraag naar. Als de oogst
duizend te mogen hebben, daarbij zich beroepende celeetial body" zegt Brigham Young, in „Journal oL' goed is, kan Zuid-Limburg 1 5 li/» millioen K.G. de-
'-1, ~w'-* ilÉ T CA vzer kei-sen verzenden ter waarde van"omstreeks f 100.000.
Dit is helaas sinds jaren geheel anders en velen denken 1
er over de prachtige hoornen, welke toch niets op
leveren, maar om te hakken. Vóór 1895 kende men
die onvruchtbaarheid niet. Men teelde toen heel veel
naast de Basterddikken een andere kersenscort, „Blan-
quette" geheeten, voor export naar België. Beide soor-
der historie ons gedoceerd werd, scheen er in don would be of a finer texture, his movements far swif- i ten en ook nog enkele andere stonden, door elkaar
Staat Utah overvloed van vrouwen te zijn; nu ech- ter, his mental eomprehension immeasurably greater, I gemengd in de Limburgsche kersen boomgaarden en allen
ter, „The London Magazine" lezende, bekomen we but.;.... nevertheless a man. We could shake him dmiwn hitna elk laar
de overtuiging, dat er gebrek aan is. by the hand, walk and talk with him, laugh and
Frank Russell vertelt, hoe heele zwermen Mormoon- teil jokes, sit at table and enjoy with him a good
sche zendelingen in Engeland propaganda maken round meal."
voor hun leer- en levenswijze, en menig meisje er Wil ik dit laatste nu eens vertalen? Luister dan!
toe brengen haar ouderlijk huis in Engeland te ver- Ik zal 't woordelijk doen:
laten, om in den Staat U13 'n zoogenaamd „rijk „Hij Adam wordt bedoeld is onze Vader en,
huwelijk" te sluiten. j onze God, en de eenige God, met wien we iets te
Frank Russell, die zijn artikel in „The London Ma- doen hebben. Als we hem ontmoetten van aangezicht
gazine": „De bedreiging van het Mormonisme" noemt, tot aangezicht zouden we louter 'n weerspiegeling
heeft er nog 'n heele tekst boven geplaatst, die in
weinig woorden den inhoud en den geest van zijn
stuk weergeeft. Vertaald luidt die tekst aldus:
„Men heeft langen tijd gedacht, dat de Mormonen
hnnne practijken van polygamie d. i. „veelwijverij"
hadden opgegeven; maar het hieronder volgend
artikel toont aan, dat zij dit alleen maar geveinsd
hebben te doen, om des te gemakkelijker „Statehood",
dat is „home rule", dat is „zelfregcering", „zelfstan
dige regeering" to verkrijgen in de Vereenigde Sta
ten. Dit gelukte hen ten laatste, en toen zij die nu is hij
„Zelfregeering" eenmaal haddon, namen zij 'n uit- god.
dagende houding aan tegenover „Unclo Sam". Nu In het
zien van ons eigen wezen; natuurlijk zou hij veel
meer verblindend schoon zijn dan wij, zijn vleesch
van 'n fijner weefsel, zijn bewegingen veel vaardiger,
zijn verstandelijk begrijpen onmetelijk grooter, maar
niettemin 'n mensch. We zouden hem de hand
kunnen schudden, wandelen en praten met hem,
lachen en grapjes vertellen, zitten aan tafel en 'n
goeden maaltijd met hem genieten."
Het spreekt van zelf, dat Christus ook polygamist
i. Dit heb ik, meen ik, boven reeds gezegd, en
dit spreekt eveneens vanzelf -
- ook
„Kort Begrip der Mormoonsche Evangeli-
wordt met het feit der veelwijverij openlijk geparo- sche leerstellingen", die 1S98 zijn uitgeeven, komt
doerd doo,r hun eigen leiders. En Mormoonsclie agen- het volgende voor:
ten zijn in Engeland werkzaam, om voor hun leer i „If plural marriage be unlawful, than is the whole
roeraten te wei-ven; en om nu ons volk te doen plan of salvation through the house of Israël a fai-
weten, wat Mormonisme eigenlijk zeggen wil, publi- lure, and the entire fabrlc of Christianity without
ceeren wij het onderstaande artikel, dat de ware foundation": „Indien het meervoudige huwelijk on-
I wettig is, dan Is het heele reddingsplan door het
j huis van Israël bedoeld wordt: „het heele Israë-
lische reddingsplan: de Verlossing 'n mislukking,
en het geheele stelsel des Chrislendoms zonder eeni-
gen grond."
meeningen kenbaar maakt der tegenwoordige Mor
monen."
Nu..., en dat doet hij dan; en eerlijk gezegd schiet
er niet alleen van het Mormonisme in dat stuk wei
nig over, maar er blijft zelfs geen draad aan heel.
Russell begint met te vertellen, dat de agenten hun
veldtocht openen met het afgeven van tractaatjes
aan de huizen, waarin zij alleen de lezers en niet
het minst de „lieve" lezeressen uitnoodigen hun
samenkomsten bij te wonen, om daar gezamenlijk te
bidden en te zingen, wat op zichzelf nog al onschul
dig'is. Als het hen mogelijk is, trachten die trac-
Nn 1 ik maar eindigen. Ik heb het opstel van
Russell gelezen, omdat ik gaarne het voornaamste, van
wat er z/xxil op de wereld gebeurt, weet. En ik heb
dit geschreven, omdat ik graag vertel van 't geen ik
weet. Niet alles'! Natuurlijk niet! Iemand, die alles
- - - - vertelt wat hij weet, is niet goed wijs, praal ridh-
taatjesrondbrengers de moeders of de dochters per- zeiven vast, vergeet hei woord van Jaeobus, dal „wij
soonlijk te spreken te krijgen, en vertellen dan zoo- allen struikelen in vele", en dat „iemand, die in rijn
dro?,en bijna elk jaar overvloedig kersen,
'.i 1895 ging België een hoog invoerrecht op ker
sen heffen, waardoor Limburgs handel in dit ooft op
België onmogelijk werd. Men hakte de meeste hoo
rnen der Bteuquette om en teelde er Basterddikke
voor in de plaats. Toen liep het mis! De hoornen
bloeiden ieder jaar wel rijk, maar de opbrengsten wa
ren bij de meesten gering.
Onder de kersentelers heette het maar steeds, dat
ongunstig weer tijdens den bloei, vooral nachtvorsten,
de kersenoogsien deden mislukken, maar nauwkeurige
waarnemingen leerden, dat dit vele jaren de oorzaak
niet kon rijn, omdat het tijdens het bloeien der kersen
in het geheel niet gevroren had.
Proeven om- door ruime bemesting <le kersen op
hieuw tot vracht dragen le dwingen, mislukten even
eens.
De oorzaak bleek van geheel anderen aard te rijn.
Als men tijdens den bloei der Basterdikkcn op de
bloemen er van, stuifmeel overbracht van Blonquet-
tes of andere kersensoorten, kreeg men takken, die*rijk
met kersen beladen waren. Het s'uifmeel van andere
hoornen van dezelfde soort Basterddikke gaf geen vruch
ten.
Hot raadsel is nu opgelost. Men moet naast de Basterd-
dikke andere kersensoorten telen, die gelijktijdig bloeien.
waarvoor de Blanquet'.e. de Spaans "he Zwarte, de Lui
ker Loenen en de Rusiet «eschikt bevonden rijn. Bo
vendien is het noodig in de kersenboomgaarden veel
bijen te houden, want deze moeten bij het inzamelen
van den honing "het stuifmeel van de eene soort op
dc andere overdragen.
Dit is door opzettelijk genomen proeven bevestigd,
waarvan de laatste, op groote schaal genomen, zeer
merkwaardig Ls,
Het geluk le uit andere plaatsen 500 korven en kasten
met bijen in April 1910 naar Eysden over te brengen
en hier en daar in de kersenboomgaarden neer to
zetten. Gedurende den bloei hebben de bijen een dag
of zes goed gevlogen. Het resultaat was mooi. Eysden
had overal kersen cn in de boomgaarden, waar Basterd
dikken en andere vro^gblori2nde kersensoorlcn afwis
selend voorkwamen, hingen zelfs veel kersen. 'In an-
naam te schenken. Maurits noemde Blomhoff dezen,
terwijl hij daarna uog twee der vrouwen en drie-
der dienaren van den vorst herdoopte. Aan de vrou
wen gaf hij de namen: Carolina Vrolijk en Charlotte
Blom; een der dienaren, een «lokter, kwam Jaeobus
Paraselsus te heeten, de beide anderen ontvingen
de sprekende namen: Garrit Pasop en Pieter Hart.
De heer II. Doeff, de schrijver van het opstek
meent tot besluit met zekerheid te mogen zeggen, dat
de sympathie voor de wetenschap en kennis, welko
enkele opperhoofden en hun geneesheeren bij som
mige hoofden en hun geneesheeren, bij sommige in-
vl«>edryke Japanners hadden weten te wekken bene
vens de studie van het Xederlandsch, welke voor di«*
afgeslotenen, zulk een wijde poort opende, er in be
langrijke mate toe bijgedragen, heeft, de ontsluiting
van het land te bevorderen, doordien er neigingen
en behoeften binnenslands door waren ontstaan, die
gunstig met den van, buiten geoefenden druk samen
werkten.
DE GESCHIEDENIS VAN EEN RING.
Over enkele weken komt in de beroemde verkoop
zaal van de firma Chrfstie te Londen een kleinood
onder den hamer, waaraan een deel der geschiedenis
van Engeland verbonden is.
Toen Queen Bc-ssy. koningin Ellsabeth, das gefahr-
liche Alter had bereikt, schonk zij haar gunsteling
graaf Essex öen, ring met de toezegging, dat zij hem
elk verzoek zou inwilligen wanneer hij dezen <x>it
terug zou zenden. Toen nu Essex ter dood was ver
oordeeld gaf hij den ring aan de echtgenooto van
admiraal Howard om hem aan de koningin te bren
gen en genade voor hem te vragen.
Maar de admiraal, een van Essex meest verbit
terde vijanden belette of verbood het haar en ko
ningin Elisabeth, ten zeerste gebelgd over Essex hals
starrigheid, daar zij meende dat hij aan den dood de
voorkeur gaf boven een verzoek om gratie liet
haar gunsteling ter dood brengen.
Sir Dudley Carleston schreef later aan prins Mau-
rice, die toen Eugelsch gezant in Nederland was, dat
Howards vrouw op haar sterfbed de waarheid aan
de koningin had bekend en haar den ring teruggaf.
Queen Bessy was zoo woedend dat zij de stervende
ruw bij den arm schudde en haar toeriep dat God
haar dit mocht vergeven, doch dat zij zelf dit zeker
nooit zou doen.
De ring is van goud met arabesken in blauw email
en versierd met een sardonyx-camee, die de naar
rechts ziende beeltenis van koningin Elisabeth, met
hoogen halskraag en hoofdsieraad, vertoont.
De kunstenaar die deze beeltenis heeft gesneden
is vermoedelijk dezelfde onbekende Italiaan, die het
beroemde portret van Hendrik VII1I heeft gesneden
dat thans in de koninklijke verzameling te Windsor ls.
Oorspronkelijk het eigendom van Essexs dochter.
Lady Frances Devereux, kwam de ring door orfenis
in het bezit van Lord John Thynne.
