Het i.s mij mi, tn de laatste «lagen duidelijk ge-
Yvf-,1 ii, dal hiertegen en afdoend middel beslaat.
In den geest zie ik hel parlementaire jaar 1912
reeds vóór me;
Indische begrooting. Dc In i Trocls'ra vraagt bet
woord ilieer Lobman stelt sluiting der debatten
voor. Aldus wordt besloten. De begroeting wordt in
Stemming gebracht en, rechts tegen luiks aangenomen.
iMililiewct, idem, idem.
Bakkerswet, idem, idem.
Tariefwei, idem, idem.
Ziekteverzekering hetzelfde, onderwijs en invaliditeits
verzekering insgelijks. Dcbielrccht op tabak, inkomsten-
belasting enz. enz., allemaal op deze wijze behan
deld....
1 April 1912
Dc Kamer gaat op reces wegens.... gebrek aan werk
zaamheden. Hot parlementaire jaar was nooit zoo vrucht
baar!....
De lieer Lobman krijgt het grootkruis in dc orde
van den Kousen... o. neen, van den Muilband!
DL (.ODDLLOOSIILID VERHEERLIJKT.
Het sinds eenige weken in meerderheid kerkelijke
college van burgemeester cn wethouders van Rotter
dam, heeft een aantal nieuwe straten in het BoscJi-
poldcrkwarlier genoemd naar bekende tooncclspclers
Haspels, ('.alharina Üeersmans, Rosier Faassen, Wat-
tic r, Snoek, enz. Daarbij bedenke men dat van Kal-
vinistiselic zijde het tooneel altijd gescholden is ais
tic leerschool der zedeloosheid, het voorportaal der
helle cn wat niet al. Het moeten de katholieke wet
houders zijn. die hunnen prolcslantseli-christelijken kol-
J ego's deze kóól gestoofd hebben.
RECHTS' IN DE OBSTRUCTIE.
Men meldt uit Den Ilaag, dal mannen van invloed
uil de partijen der rechterzijde voornemens zijn vol
strekt geen toenadercnde houding jegens dc sociaal-
democcratische Kamerfractie aan te nemen. Indien niet
de obstructie, gelet op het beperkte aantal, betrekkelijk
spoedig verloopt hetgeen men altijd nog het moest
aannemelijk acht dan mecnl „rechts", het er ge
rust op Ie kunnen laten aankomen, dat ae begroohn-
gen niet tijdig zullen zijn behandeld. Ook voor dal ge
val is de gedragslijn reeds vastgesteld. De woede tegen
de sociaal-democraten is vooral bij enkelen buitenge
woon groot, zoo zelfs, dat gesproken werd van een
strijd tot het uiterste, en des nooas... Kamer-ontbinding.
ONTPLOFFING.
De jager P. F., tc Nunspeet, hield zich Dinsdag
avond bezig met het vullen van jachtpatronen, met
buskruit cn hagel.' Eensklaps ontsnapt hem een der
reeds gevulde patronen uit de handen, valt op den
grond en gaat af. Het gevolg hiervan was, dat de ge-
lioele hoeveelheid buskruit, pl.m. 1 kilo, ontplofte. Niet
alleen P. F., maar alle aanwezigen, zijn vrouw en
twee kinderen, werden dermate aan hoofd cn han
den getroffen, dat zij er allen verschrikkelijk uitzien,
cn hevige pijnen lijden. De door de onlplolfing ver
oorzaakte slag was zoo sterk, dat het raam uit de
kamer naar hui ten gedrongen werd.
Hel schijnt, dat dc getroffenen geen van allen levens
gevaarlijk zijn verwond'. Zw. Ct.
ALKMAAR.
Tot predikant bij de Evang. Lulcrschc gemeente al
hier is, in de plaats van wijlen Ds. J. F. Ternooij
Apel, beroepen Dr. II. J. Toxcpeus te Amersfoort,
vroeger predikant bij dc Ned. Herv. gemeente te Anna
Paulowna.
ALKMAAR
Tot apotheker aan hel Academisch Ziekenhuis tc
Groningen is benoemd de heer Dr. L. M. van den
Berg, slads-apolhcker alhier.
DE TOESTAND IN HENGELO (G.)
Onlangs hebben wij hel een en ander meegedeeld over
de verhouding tussohen sommige raadsleden en den
burgemeester van Hengelo. Een rechtszaak, die 27 de
zer voor dc rechtbank te Zulphen is behandeld, geeft
er weer n nieuw staaltje van.
Ter zake van huisvredebreuk hebben zich te ver
antwoorde ii de raadsleden D. J. J., '18 j„ winkelier,
li. J. F., 57 j., rijksambtenaar (de mail van liet groe
ten) ,cn A. E., 54 j.. landbouwer. Het geval had zich
als volgt toegedragen
Het kohier win de inkomstenbelasting lag voor de
raadsleden 14 dagen ter inzag;, maar cr kwam nie
mand, waarom de burgemeester de heeren per cir
culaire nog eens aan hel kohier herinnerde. Wat bleek
nu? Eenige raadsleden - - waaronder bovengenoemd
drietal - hadden afgesproken samen op een avond
«dat kohier te gaan bestudeeren (hel vorig jaar was
het ook des avonds gebeurd) en door allerlei omstandig
heden was het don laatslen avond van den vastgestelde»
tijd geworden. Dan kon de een niet, dan <ïe ander
•niet; nu eens 'was er een vergadering en dan was
iets anders lussehenbeide gekomen.
Dc burgemeester, de heer Knottenbelt, had gehoord
van dit pian en begreep, dat zij bij hem den sleutel
van het stadhuis zouden komen vragen. Hij zag in
die afspraak een soort van komplot en voor alle mo
gelijkheden had hij den veldwachter in zijn tuin ver
stopt.
'toen nu op 27 Febr., 's avonds om zes uur, de
drie bovengenoemde heeren den sleutel kwamen vra
gen, was dc ontvangst niet zocr vriendelijk. De secre
tarie en het stadhuis waren dicht cn de heeren konden
komen op den tijd, dat het stadhuis open was.
„Dat had u dan maar in de circulaire moeten mcc-
deolen", antwoordde de lieer F. Waarop de burge
meester „Moeten is dwang. En jullie moeten mijn
erf af en gauw ook. Wisseunk, Wissclink (zoo heette
dc veldwactiler), kom hier en maak proces-verbaal op".
Nu, de hoeren waren al zoowat weg, toen Wisseiink
kwam, in elk geval, dc burgemeester zelf maakte ten
slotte het proces-verbaal op.
Over de feiten was weinig verschil. De raadsleden
beweerden, dal zij dadelijk weggegaan waren -de
burgemeester, dat dit niet dadelijk had plaats gehad.
In eik gjval bleek, dal de huisvredebreuk zeer miniem
was geweest.
Het O. M. vraagt f 3 of 2 dagen tegen elk raads
lid cn geeft bovendien dc vermaning moe, dat én van
de zijde van den burgemeester én van de zijde van
die raadsleden moet getracht worden een betere ver
standhouding in 't leven te roepen.
D© verdediger, mr. Dijkstra, meende, dal hier in
geen geval termen waren voor een vcroordecling, zelfs
al waren de raadsleden iets langer op het erf genlcven
dan de wet veroorlooft.
W1 KRINGEN.
Dinsdag had alhier de gewone jaarlijkschc Rijks
najaars-hengjlenkeuring plaats. Aangeboden werd „Con
current" van de Hengsienvereenigiiig alhier, welke werd
goedgekeurd.
HET GEGOTEN HUIS.
Er is veel belangstelling voor het gegoten huis te
Santpoort, dat thans geheel gereed is, ook wat het
inwendige betreft. Dagelijks komen er veel bezoek eis
de villa bezichtigen. En de drie directeuren van de
Monogram Construclion Company, welke dit huis ah
„showhouse" plaatste, de hoeren Harms, Smalt en
Hana beijveren zich het publiek alle gewenschte in-
inlichtingen te verstrekken.
Wat liet uiterlijk voorkomen van het huis betreft,
cr is in den gevel1 meer toekening gekomen, mu ra
men en deuren er in zitten cn de slagschaduwen
van loggia s en overstekende daklijst voorkomen dat
de aanblik van het egaal-witte gebouwtje wat eentonig
zou worden.
Inwendig ziet de villa er bijzonder gezellig uit. Gang
en portaal zijn tc halverhoogte geel geschilderd; de bo
venste Helft liet men dc oorspronkelijke cementkleur
behouden. In sommige kamers hoeft men op de be-
tonmuren onmiddellijk het behang geplakt. Platen wer
den langs de wanden gehangen, sommige met spijkers,
in houten klosjes in den muur bevestigd; andere aan
koperen haken in de bovenste lambrizcering gehangen.
De vloerbeklecding bestaat uit linoleum; de slaapkamer
vloer is van houlgraniet.
Voor de meubileering zorgde ,,'t Binnenhuis", door
't met overleg en smaak plaatsen van moderne meubelen
maken alle yerlrekken den indruk^ alsof men in een
aangenaam ingericht, bewoond huis vertoeft.
Een bijzonderheid is nog de asbest voordeur, welke
geen brandgevaar biedt.
Ook de tuin is geheel in orde gebracht; vóór het
huis strekt zich een frisch, groen grasveld uit, waarin
prettig de roode geraniums kleuren cn ccn tuinpad
van beton gaat er langs. In het midden van het gras
veld slaat cicn piëdestal, eveneens van beton gcgolen.
De verschillende voordcelcn van het gegoten huis
werden reeds vroeger vermeld, zoodat hier met een
korte opsomming volstaan mag worden; het materiaal
is zeer duurzaam, brandvrij en een slechte warmtege
leider. Ook is in ccn gegoten huis de gehoorigheid veel
minder dan in een gewoon huis. Door liet harde en
ondoordringbare materiaal' zal men voorts volstrekt
geen last hebben van ratten, muizen en ander ongedierte.
Maar 't voornaamste voordeel, waardoor de uilvin
ding, die tot het gieten van huizen in staat stelde, van
bijzondere praktische bcteckenis werd is, dat een ge
goten huis voor een veel kleiner bedrag te maken is,
dan waarvoor een gelijksoortig gewoon huis te bou
wen zou zijn.
Reeds is men. voor het afsluiten van verschillende
contracten in onderhandeling; in Frankrijk kwam een
syndicaat tot exploitatie der uitvinding' tot stand. In
ons land zullen waarschijnlijk dc eerste gegoten hui
zen in Watergraafsmeer bij Amslerdatn geplaatst wor
den; een bestelüng hieromtrent werd reeds ontvanvan-
gen. Verder voert men onderliandelingen voor de le
vering van een twintigduizend huizen in Konstanlinopel'.
DOODELIJKE VAL.
Tc Hanlum, bij Dokkum, is ccn 59-jarige arbeider
achterover van den dissel van een wagen gevallen,
waardoor hij zulke ernstige verwondingen kreeg, dat
bijna onmiddellijk de dood intrad.
VOORTVLUCHTIG.
De jongste bediende K. O., van het kassierskantoor
Wolff tc Steenwijk, is voortvluchtig met 3000 gulden.
Gemengd Nieuws.
NOODWEER IN ZUIDdTALIó.
REGGIO, 28 Sept. Een hevig onweder vernielde
eenige gebouwen te Bagnara en veroorzaakte een aard
storting. 25 personen worden daarbij bedolven. Men
heeft reeds eenige lijken te voorschijn gebracht.
OVERSTOOMlNG EN ONWEDER IN TURKIJE.
SALONIKI, 27 Sept. Aanzienlijke schade is veroor
zaakt door Jiagcl cn ovenstrooming in velschillende
deelen der provincie.
Te SlraumniLza zijn 14 huizen door den stroom mee
gevoerd.
DE STRIJD TEGEN DE ALCOHOL.
Zestien jaar geloden hebben een aantal vrouwen cn
jonge meisjes te Zürich ecu veroeniging geslicht. Men
begon klein, op bescheiden voet. met een kapitaaltje
van GOOG francs, bij stukjes cn beetjes bijeengebracht.
En het doel der vcrecnigaigHet vestigen van her
bergen waar geen sterken drank gelapt wordt.
Na heel wat moeilijkheden overwonnen tc hebben, zag
de vereeniging ten ïeslo kans haar werkzaamheden te
beginnencr werd ccn klein koffiehuisje geopend. Hel
ging boven verwachting goed; men kwam er gaarne
in het zindelijke kofliohuisje, waar men zoo net be
diend, zoo welwillend behandeld werd. Ook door zui
nig beheer ging de zaak goed; gefortuneerden schon
ken bij herhaling giften cn nu na 16 jaar is de ver
eeniging groot geworden en werkt zij met een kapitaal
van ruim vijfmaal honderdduizend gulden. Dividend
wordt niet uitgekeerdalles wat overblijft wordt weer
ten bate van de „Wirlschaftsreform durch Ausbreilung
alcoholfreier Gasthauser" aangewend. Thans heeft de
j vereeniging tal van goede koffiehuizen in beheer, waar
men ook uitstekend maaltijden kan voor 25, 35, 45
en 60 cent. Arbeiders, handelaars, studenten, leeraren
j en professoren behooncn tot de stamgasten.
Tn het grootste koffiehuis worden per dag ruim 2000
liter melk gebruikt; de lindebloesem-thee met citroen
jen suiker is een geliefkoosde drank geworden; gemid-
j dcld wordt cr per dag een 200 liter van geschonken.
De lokalen in alle deelen van de stad vindt men
ze zijn eenvoudig ingericht, frisch cn luchtig; nauw
lettend ziet het comité ,too dat er slechts spijzen cn
dranken van de beste kwaliteit geleverd worden.
I De bediening is toevertrouwd aan meisjes, die kost
cn inwoning genieten cn 35 tot 50 francs per maand
verdienen; op kosten van de vereeniging zijn zij tegen
ziekte cn ongelukken verzekerd. Zij die per dag iien
uur dienst doen, hebben twee vrije dagen per maand,
benevens een zomervacantie van 18 dagen.
Hel bewijs, dal ook herbergen, waar geen alcohol ge
schonken mordt, goed kunnen bestaan, wordt dus te
Zürich geleverd. Weliswaar ontvangen zij giften, doch
die bedragen slechts 1 pet. van de overige inkomsten
en kunnen dus niet van invloed geweest zijn op de
verkregen resultaten. ,,ÏIel zijn modelinrichtingen", zegt
een Berlijnsche journalist, die van zijn bezoeken aan
deze „alcoholfreie GasthSuser" vertelt en aan wiens
relaas wij dc bovenstaande bijzonderheden ontleend
hebben.
GOKKEN
Of hel waar is welen wij niet; maar in de New-
Yorksche telegrammen van eenige Londensche bladen
lezen wij, dal bij de jongste panieken aan dc
Ncw-Yorksche effectenbeurs sommige groot-financiers
reusachtige winsten- hebben gemaakt. Zoo laat de Daily
Chronicle zich seinen, dat Henry Frick eenvoudig' door
bij hoog» koersen te verkoopen en even daarna op
lage koersen weer in tc koopen, geprofiteerd heeft tol
een bedrag van 15,000,000. De taktiek lijkt heel een
voudig. velen probeeren bet, doch weinigen gelukt het.
Overigens zijn er meer, die reusachtige winsten heb
ben gemaakt in „Steels". Volgens dc Daily Chronicle
zijn daartoe tc rekenen William Rockefeller, die
10,000,000 opstreek, dc spoorwegmagnaat Edwin Haw-
ley die ook 10,000,000 verdiende en verder de staal
man William Corcy cn George Perkins (een partner
van Pierpont Morgan, die eveneens beiden hun
10,000,000 hadden gemaakt.
BRUTAAL.
Een drieste inbraak is 's avonds aan de Russische
grens in dc Galische gemeente Nobosielidza gepleegd.
Acht roovers uil Rusland drongen bij het invallen van
dc "d'uisternis hel bureau van hel filiaal van de Wiener
Bankvcrcin binnen, overrompelden den kassier en ter
wijl een van de bandieten h em met een revolver
dwong zijn gemak tc houden, werden hem de sleutels
afgenomen. Dc roovers openden de kas en roofden
32.000 roebels. De voorraad buitenlandsch geld en de
papieren van waarde lieten ze liggen. De gendarmerie,
die dadelijk gewaarschuwd werd, vervólgde met eenige
spoorwegbeambten de bende tot over de grens. Toen
de bandieten merkten, dat ze vervolgd werden, scho
ten ze. waarbij een spoorbeambte zwaar gekwetst werd.
UIT SIBERIc.
Buitengewone jobstijdingen zijn uit het binnenland
van Siberié ontvangen. Tengevolge van den slechten
zomeroogst dreigt overal' het spook van den hongers-
'nood. Duizenden moeten reeds den hongerdood ge
storven zijn. Ontzettende tooncelen spelen zich op de
straten der sleden en dorpen af. Bij honderden liggen
de reeds geheel verzwakte bewoners voor de huizen
cn op de landwegen en wachten met stoïcijnschc kalmte
den dood af. Uit alle deelen van het land zijn spe
ciale treinen met levensmiddelen maar de bedreigde
gouvernementen vertrokken, doch men vreest, dat de
hulp te Iaat komt.
ZWEDEN.
Do verkiezing voor de Tweede Kamer van don Zwecd-
schen Rijksdag, die voor de eerste maal jia dc in
voering van het stelsel van evenredige vertegenwoor
diging op den grondslag van het algemeen kiesrecht
gehouden wordt, nadert haar einde. Van dc 230 te
vervullen zetels zijn nu 204 uitslagen bekend. Daarvan
verkregen de rechterzijde 61, de linkerzijde 87 cn do
sociaal-democraten 56 zetels. Een sterke vooruitgang
alz«x> voor Links. De geheele pens acht een Kabinets
wisseling aanstaande, minister-president zal dan waar
schijnlijk worden Slaaff.
RUWE ZEDEN.
In «len staat Arkansas bestaan nog ruwe toestanden.
Dat bleek dezer dagen weer eens in do buurt van do
stad Dumas. F.cn blanke, zekere Malpafz, die met een
kleurlinge leefde en verscheiden kinderen bezat, had
tiet ccn en ander op zijn kerfstok, waarvoor de justitio
hem zocht. Maar, geholpen door zijn zonen, stelde
hij zich tc weer tegen de mannen der wet. liet werd
een ware slag, waarin de vrederechter en «liens helper
cn verder twee »>ons van Malpalz werden doodgeschoten.
IX' vader werd gekwetst, maar ontkwam. Later ech
ter kreeg men hem in handenhij werd toen gelyncht.
SPAREN.
Dc firma Krupp heeft meer dan tien jaar geleden
ccn spaarbank voor hare werklieden geopend cn heelt
daar veel wil van. Het aantal 1228 spaarders met een
tegoed van 106,542 mc., in 1900 is toegenomen tot
14,805 spaarders met een tegoed van 5,102,611 mk. in
1909. De firma geeft 5 percent rente en moest, daar zij
het geld weer bij de gemeentelijke spaarbank te Es
sen tegen 33/i pet. uitzet en dus 1 i/'i pet. verliest, in
1910 47,127 nik. bijpassen. Verder verleent zij: spaar-
prcmics uit een fonds, dat 1 pel. van do gaheele sora
der inlagen bedraagt. Hel geld in dat fonds wordt ver
loot tusschen de spaarders. Er zijn drie prijzen va»
500, 300 en 100 mk. elk, van dc rest worden prij
zen van 50 mk. gevormd. In 1910 is zoodoende 53,350
mk. onder 'de beleggers verdeeld.
D;e formaliteiten voor inleggen en terughalen zijn
bijzonder gemakkelijk en het bedrag van het tegoed
wordt streng geheim gehouden.
EEN MOORD.
Te Lovingston, in den staat Virginic, is Maandag
op de open markt, waar een groote drukte heerschte
van de boeren uit de buurt, een bekend dokter, James
Pottin, vermoord door een landheer. Pettit was ver
bonden aan den staf van den gouverneur van Virginië
cn behoorde tot de bekendste en populairste burgers
van. den Staat. De dader is zekere Benjamin Hubbard,
die den dokter naderde en h{em van vlakbij neerschoot.
Daarna schoot hij den stervende nog vijf kogels in het
lijf. De moordenaar werd onmiddellijk gegrepen en
slechts met de grootste moeite gelukte het de politie, te
beletten dat hij gelyncht werd. Hubbard weieerde zich
uit te laten over de redenen voor zijn daad. Het schijnt
dat bij meent zich te beklagen te liehben over de me
dische behandeling die zijn vrouw had .ondervonden
van dr. Pettit'
DE MAROKKO-ONDERHANDELINGEN.
PARIJS, 28 Sepl. Een medcdeeling van Havas meldt,
«lal de bedenkingen van Duitschland op het laatste
Fransche voorstel inzake Marokko, ook nieuwe eischen
beval cn de reserves worden gehandhaafd, zoodat deze
opnieuw ernstig moeten worden overwogen.
Weer een Duitsche frontverandering.
PARIJS, 28 Sept. Een officieuze nota in de avond-
bladcn bevestigt een dépêche van vanmorgen, die aan
kondigde, dat in Duilsehland's antwoord op de jongste
Fransche voorstellen in zake Marokko aanmerkingen
worden geformuleerd en zekere reserven gehandhaafd,
I die van den kant van Frankrijk een hernieuwd in*
overweging nemen der aldus gewijzigde voorstellen noo-
«lig maakte. Hel telegrafisch agentschap „ITnformationY
vult «lil bericht aan met de opmerking, dat, behalve
«lc „observaties" en (de „reserven'', te Berlijn geformu
leerd, Duitschland in zijn antwoord op de jongste
Fransche voorstellen met geheel nieuwe eischen aan
komt. Ziehier flus de rechtvaardiging van de koelheid,
waarmede heel dc Fransche pers cn ook de Fransche
openbare meerling de luidruchtige optimistische Duit
sche verzekering';» voor kennisgeving aannamen, die
ccn dag of wal geleden de over cn weer bevredigendó
oplossing van het Marokko-geschil voorstelden als een
zoo goed als afgedane zaak.
De zaak is niet „afgedaan" en zal dit ook niet zoo
gauw zijn, wanneer 1en minste en dit lijkt cr sterk
op Frankrijk weigert verdere concessies te doen,
of Duitschland's plotselinge „nieuwe eischen" in over
weging tc nemen,
j Wat Berlijn deze zooveelsle voltc-faee lieeft ingebla-
zen, is niet al te moeilijk te raden. Dc plotselinge uit
barsting van hel Italiaanseh-Turksche conflict met de
daaruit mogelijkerwijze voort te vloeien n«xj niet
j te berekenen gevolgen, doen von Kiderlen Wachter
het rekken der onderhandelingen wenschelijk voorko-
men. En.... dc Fransche lichting is naar huis gestuurd;
reden waardoor hij denkt weer oen toontie hooier te
kunnen spreken. Dat is de „moraal" van Duitschlandfs
jongste, maar denkelijk niet laatste front verandering.
Tel.
den directeur.
„Nog eenmaal liet voorspel!" roept. Forschner
op onzekeren toon. „E-Dur! Vooruit!"
De bas begint dan de cello dan de violen.
„Maar dat is toch niét E-Dur! Dat is Es!"
Een berenstem heeft dat van uit een donkeren
Koek der zaa! over het tooneel gedonderd.
„Wie is dat?" vraagt Josetti uit de hoogte en
treedt naar voren.
■Alles draaiit zich om.
„De componist," luidt het toornig terug. „Forsch
ner, Forschner. merk je dan niet, uilskuiken, dat de
kerels je voor den mal houden? De clarinet is niet
valscli. Maar de heeren violisten zijn het. Zij heb
ben, het heele voorspel van het eerste bedrijf een
halven toon te laag gespeeld."
„Het is Brandt hij isForschner was bij
tien eersten klank der stem half in elkaar gezakt.
Nu sprong hij op gooide den maatstok tot mi d-
den in het parket, en jubelend schreeuwde hij: „Me
vrouw Hella! Het is Brandt! Het is Brandt! Het is
de! meester."
Van, rij tot rij fluisterde men het elkaar toe. Uit
het donker dook een stroohoed op ben bleek
'gelaat de handen nu stapte een mam op een
klapstool en klom zoo over de borstwering, waar
achter de muziek zat en het schijnsel der gas
vlammen belichtte het booze gelaat van Thomas
'Brandt.
Hella zag de oogen schitteren, zag de saamgekne-
pen lippen den leeuwenmond de trillende vleu
gels van, den grooten neus, de diepe rimpels tusschen
de wenkbrauwen.Thomas!" schreeuwde zij.
In het volgeu.de oogenblik lag zij bewusteloos op
hét tooneel.
Een paar dames uit 't koor ontfermden zich over
haar. Maar overigens heerschte cr op hel tooneel cn
in 'l orkest een waar tumult.
Forschner had den komponist omhelsd. Vanaf het
tooneel schold Josetti op de menschen. Koor, solisten,
bedienden, de regisseur, alles was op de scène
afgekomen, zelfs de souffleuse slak vcrschrikl het
slecht gelrisseerde hoofd uit haar kastje.
„Wat is er dan aan de hand? Wat wilt ge, meneer1?
schreeuwde Josetti, al ongeveer paarsch van woede over
zijn machteloosheid tegenover zijn oproerig personeel.
„Wat ik wil, meneer?" schalde Thomas Brandt's
dreigende stem terug. „Een goede opvoering wil ik.
Een goede of anders geen." En hij richtte zich
tot het orkest. „Zijl gij kunstenaars, mijneheeren? Of
zijt ge schooljongens? Nu?! Grappen maken, hé, om een
iong dirigent van z'n stuk te brengen Heldenstuk:!''
Hij klopte Forschner op den schouder. Dat je
wat kunt, heb je bewezen. En na verloop van tijtl kom
je ook klaar met die spotvogels, zooals za hier in '1
orkest zitten. Maar dal is geen grap meert Dat kunste
naars van uw rang een werk afzichtelijk verknoeien wil
len..." Hij keek met zijn toornig fonkelende oog?n
het hecle orkest rond. Enkele der muzikanten hor-
kende hij en hij sloeg met de hand op den lessenaar.
„Homberger, mcnschenkind, leef jij nog?" riep hij den
tweeden klarinet toe cn c?n flauw lach|e gleed over
zijn gelaat. „Hoe gaat 't in ons oude WeenenDan
slak hij den eersten cellist de hand toe. „Pottratz, ook
-ai? Wij hebben immers samen het examen gedaan
vVeet ge nog wel!"
Nu stond Ti ij op hel podium. Zijn heele verschijning
imporeerde. Hij zag cr als verwilderd uit. Maar de
gl;>ed, die brandde in z'n oogen, adelde zijn gelaat. En
zijn vurig temperament sleepte de aanwezigen mee,
„Kinderen laat mij dat stuk eens dirigeerenIk
heb hel twee jaar lang in mijn hoofd omgedragen cn
weet. dat het beter kan klinken, veel beter, dan gij
dat er straks uitgefledeld hebtZiel gij toen ik
in dc gevangenis zat, heb ik ccn paar maal1 lust ge
voeld mij cp te knoopen. Maar dan voelde ik liet telkens
Weer in mijVolhouden, Thomas Brandt, volhou
den Eens komt de dag dat een handvol echte kun
stenaars je werk zal spelen juist de tweede finale
en dat wil en moet je nog hoorcnl Mijnehee-
ren, ik h'eb hier wel niets te zeggen en die knappe
jonge man daar zet al een gezicht, alsof hij mij weg
wil jagen maar doel gij uw ouden collega nu
hel groote genoegen, ditmaal zóó goed te spelen als
ge het maar kunt! Wilt ge dat?!"
Onder gemompel begonnen ccn paar violisten met
den strijkstok op den lessenaar te slaan. Boven van
het tooneel applaudisccrde men, eerst schuchter, dan
hartelijker. Het werd een spontane uiting van eerbied,
medelijden, kunstenaarstrots cn men was over
bluft!
Thomas Brandt werd door Forschner naar de trap
meegetrokken. De directeur sprak nog steeds door, heel
druk doende, hij sprak met den regisseur, met de so
listen. Maar zijn stem werd niet gehoord.
Boven dicht bij het souffleurskastje stond
nu Thomas Brandt tegenover zijne vrouw. Zij was al
even bleek als hij Hare armen hief ze omhoog... hare
handen tastten in dc lucht... „Thomas 1 jij bent
dus toch nog gekomen
Hij greep hare handen. Voor een oogenblik drukte
hij haar aan zijn hart, en kuste haar op 't voorhoofd.
„Dag, Hella! Ja, daar ben ik. Ik kon het
niet langer aanhooren I Of dacht ge, dat ik 't zou
dulden, dat gij mijne opera als van onder den grond
zoudt spelen?" Ruw lachende riep hij dit uit. Hij
wilde voor al dat volk zijn diepe gemoedsbeweging niet
verraden. „Gij kunt het beter. Gij allen."Ja, als
hier nu niet zoo'n staf van echte kunstenaars bijeen
ware.... Maar de „Schwung" ontbreekt nog, de gang
erin
„Genoeg nuriep Josetti met van opwinding over
slaande slem. „Ik bedank voor verdere uitleggingen
Is me «lal hier een tumuli! Wie zijt gij! En wat wilt
ge?"
„Eigenlijk kon u dat nu wel reeds weten, meneer
de directeur!" zcide Brandt droogjes.
Dat lokte een hartelijk gelach uit. Hij had ze allen
reeds voor zich gewonnen. Zijne grofheid, zijn gevatte
opmerkingen, het ernstige beroep op het kunstenaars
geweten alles/ Rielp daaraan mede. Josetti werd in
deze minuten door niemand in den schouwburg ernstig
genomen.
„Dus: óf ge speelt het werk Zóó, als het gedacht,
geschreven, gevoeld is óf ik neem hel terug 1"
«Ionderde Thomas plotseling. „Vraag het uwen kun
stenaars, waar zij ae voorkeur aan geven."
Na deze woorden klonk weer de bijval der violen.
En hiermede was do beslissing gevallen. Er volgde
nog een korte bespreking1.
„Maar nog éen voorwaarde, mijneheerenriep Tho
mas Brandt, toen hij dan het podium betrad en den
dirigeerstok ter hand nam, dien Forschner hem ge
bracht had. ;,Wij beginnen nog eens van voren af!
...Ilclla wist het nog maar niet: was dit droom,
of was dit werk^ijkheid?... Forschner bleef bij haar,
Hij ondersteunde haar, sprak haar toe; uit zijn stem
klonk een echte zaligheid.
Het scherm viel. liet eerste voorspel begon nog eens.
Alle kijkgaten in het scherm waren bezet. Maar van
uit de kleine loge van den regisseur kon Hella het
gelaat van haar mpn waarnemen. En zij zag, hoe
iedere zenuw hom gehoorzaamde, hoe zijn tempera
ment de zaak groep, hoe hij een zeldzame macht
uitoefende over al die vreemde menschen, hoe hij zc
allen, die hem voor tien minuten nog vijandig gezind
waren, dwong hem te volgen, zich gewillig aan zijne
leiding toe te vertrouwen l
En van scène tot scène steeg de algjemecne opge
wektheid.
Een wenk van hem, en de lessenaar, welken de wenk
gold, gehoorzaamde. Hij trok crescendo's en diminu-
endo's uit koor en orkest, waarover de menschen zich
zelf verheugden. Midden in 't sterkste fortissimo was
het voldoende, als hij de hand kalmeerendv. uitstrekte,
en de hooggaande golven werden weer effen. Het was tie
persoonlijkheid, die hier werkte. Ook de laatslen en
de minsten van tooneel' en orkest voelden liet: hier
stond een waar kunstenaar. En er sprak een stuk leven
uit hem.
Na de -tweede finale eerst was 't pauze. Het was
later dan gewoonlijk, maar niemand rekende nu met
minuten.
Dal was nog eens een nieuwigheid! 1 In de wandel
gangen ontmoetten een paar heeren cn dames van
het solo-pcrsoncel hunne bakenden. Kerschvcrsch werd
't hen meegedeeld het optreden van Brandt dra
matisch voorgespeeld. En een verslaggever, die het
hoorde, liep ijlings naar 't theaterbureau. Hier liep
echter Josetti op zijn wiegende manier reeds dicteeren«t
op cn neer. De secretaris schreef dc telegrammen,
Het bericht moest nog in de verschillende groole avond
bladen dat boteckende sensatie, een uitverkocht
huis
„Schrijf snel, meneer „Het is den ijverigan direc
teur Joscttie gehikt, om den door het noodlot zoo
zwaar getroffen componist. Thomas Brandt, te bewe
gen, de eerste opv«>ering van zijne nieuwe komische
opera, waarvan dc hoofdrol door zijne cchganoote, de
gevierde soubrette, mevrouw Hella Brandt, gespeeld zal
worden, zelf te dirigaaren..."
Ja, Thomas Brandt was weer dc oude.
Forschner was de eerste, om den zieke in dc Burg-
straal dat goede nieuws te brengen. liet echtpaar kwam
pas veel, veel later. Over duizend moeilijke, innige,
booze en goede dingen moesten zij eerst met elkaar
in 't reine komen....
...En Hella was afgemat. Zij kon niet zoo storm
achtig voorwaarts, als zij wel wilde. Zij moest ten
slotte steunen op den arm van haar man...
En thuis deed Forschner verslag aan Heinz:
„Na d.e eerste cn de tweede akte kon ik 't nog
niet gelooven. Drommels, wat die kerels een-twee-drie
spelen konden, dat was toch zoowaar een groot won
der. In mijne verbedding had ik 't zoo ook gehoord.
Maar dat het ooit zóó klinken zou bij die kletsbende
Telkens daeht ik: pas nu op, pis nu opl - Zoo
kwam de derde akte. Ik was al schier duizelig van
alles wat er gebeurd was. En toen plotseling als
de fanfares invallen zullen en die vermaledeiae trom
petters zich vertellen en hyn inzet verknoeien toen
werd hij grof -zoo ontzettend grof. als nog nooit
een kapelmeester het gewaagd heeft.... Maar de inzet is
er dan plotseling, onberispelijk, en nu wist ik 't ook:
het was geen droom, het was werkelijke en waar
achtige waarheid. Hij wfis er... weer geheel de oude...
zelfs grof was hijIk had wel kunnen juichen, jube
len
Het was de vreugde, de stormachtige vreugde, die
de zenuwen van den zieke weder opwekten, nem de
kracht van den wil gif, toen plotseling de deur
open ging en Thomas binnentrad, zich bij hem neer
zette. zijne handen in de zijne nam en hem toesprak,
zoo nartelijk, zoo zeker, zoo vol toekomstplannen, als
ware cr niets gebeurd.
Ilcinz streed een zwaren strijd. Maar hij wilde den
triomf van zijn broer overleven. Van elke repetitie,
die Thomas leidde, moest Forschner nauwkeurig ver
slag uitbrengen.
Wordt vervolgd.
