Alitiui Nieuws-
Cacao
- I Van Houten's
Ontgoocheld.
1 lil ii£
t WSicra
ika
ïïüsSS
aula
BriSTBD li! Engeland.
De Molen van den Kouden Grond-
Dinsdag 9 Juli 1912.
56ste Jaargang No. 5144.
m i* U A El
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag-, Woensd a.g-.
Donderdag- en Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens
ure worden ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer ge
plaatst. INGEZONDEN STUKKEN éen dag vroeger.
Bureau SCHAGEK, Laan D 4.
Jntere. Tolephomi \o. 2»i
Uitgevers: TRfiPMfiN Co.
Hrija per Jaar f 3.Franco per poet f 3.60.
Afzonderlijke nummers 6 cent. jm ftf- -ATV ~y t
ADVERTENTIEN van 1 tot 6 rege,,"«.35^,^'regel meer 6 Cent
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
450ED en GOEDKOOP
Schagen, den 6 Juli 1912.
Burgemeester ea Wethouders voornoemd.
De Burgemeester,
J. P. W. VAN DOORN. [adres nog niet.
Rona
in vierkante bussen
1 Kg., 1.50 I^Kg. 0.42|
-0.80 j^o 0.18
Xaor Alfred af Hedenstjerna.
Emil Land voelde zich vrooiijk en opgewekt. Hij
i had zich voor een maand van alle zaken vrij gemaakt
i en wilde zich amuseoren. De zaken gingen zoo goed,
I dat hij zonder bedenken twee duizend mark mee op
j ruis kon nemen, die ook uitgegeven mochten wor-
den
j Hij was nog jong, pas 37 jaar, en kon het leven
j nog met volle teugen genieten. Hij was flink en sterk,
jonggezel en niet verloofd, maar hij voelde veel voor
vrouwelijk schoon. Hij^droeg nieuwe, elegante klee-
ren en had een tweede eveneens geheel nieuw pak
in zijn koffer. In éen woord, hij zag er chic uit.
Voor zoo iemand is het een waar genoegen, zich
eens te kunnen uitluchten.
Hij was dan ook z««r tevreden met zich zelf en
met de wereld, toen hij in de spoorwegcoupé stapte,
die hem naar het Noorden zou brengen en was hij
manleii aan de vingers voor je zit en de zaak „en
bagatelle'- behandelt. Hij moest vroeger vertrekken dan
hij verwacht had en daardoor kenae de bankier zijn
n ontmoette hij haar. maar eerst op een circusproj^ran*-
ma en later ui den circus zelf.
..Geliefde! Het was dus je beroep,
"Je schai
derde de mijne te worden!
dal je verhin-
schaamde je om je
De Secretaris, Maar Êmü «as verlig er.«la, nog Mj. p»
ROGGEVEEN. I Ook gebemrie het nofc verstrooidheid van dien Zoo sprak Emil land in zich zeil. En niet eens
restaurant, ten ehyolge san de vantr«ridMio^t hjt m hj.
ito^rludvoifdag bleven ze aaj^een dier liefelijke noor- Lo.üs llegand in eot clown herkend had. roodat de
b ptaTS Maar vv-as monsiel^ Louis vvrMijk haar broer r
Satói hn rier Cy V». aehouvvbnrg ol in den cirrus noemt men het
™fvm KiniI Land in een zee van slof, soms zoo nauw met met de bkxxlverwantschap...
iook üekle en mousseerende wijnen en des naehls Emil was door lijden en ongeLuk gelouterd, hij
sW hij zonder jas en vest aan het venster, opdat de snelde met naar de geliefde toe om liaar m zrjr*
stoim niji zoiiiu j bienifen armen tc drukken, maar knoopie kennis aan met een
°aOnde^ci had hij ree! «en taalgidsje gekodil om stalmeester. noodigde hem tegen den volgenden mui-
le rira o? het gemakkelijker zou zijn, om n haar dag uil en maakte hem toen zoo ongeveer dronken,
ie zien. ui «*-**,) doen maar daar Daarna vroeg hij hem:
SSJd ïïlSli maar in tc lezen van holels en spoor- „Is monsieur Louis Mademoiselle Josephine's broer V
met de taal der oogen met 1 '.'.Is is Mademoiselle Joscphinc een nette, een fat-
dit ww* dat Joseplnne wrechrikt uitriep: „Maar socnlijlce vrouw?
h(.h. bii he; baden een verkoud- „O. ja. een Igne dame
hSHraMdaan u draail met u oogen alsoi u ging „Weet men ook van haar... heeft za>„. hm... heeft
i ze ooit een galant avontuur gehad
SC'dls avonds daarna werden zijn gevoelens hem le Nooit!
„n een bruisenden woordenvloed kwam ovtr Al zijn bloed stroomde Emil naar het hart. Die gc-
ïfn ?Dn ^rd<£Ttoar een deel verklaard werd liefde: Met zijn beeld in he! hart hield zij zich van
niet bahg geweest voor het stof in den w agon. met «PP^ V(X>! aaar gevoelde. Dai scheen ech- jollo andcrci verwijderdMet een jubelendon klank
het oog op zijn mooie reispak, dan zou men het bee:d ^meer dan voldoóide le zijn. want mademoisehe Jo- in de slem vroeg hij verder:
van een volkomen, in elk opzicht tevreden mau heb- -
fc a e m d srs
Bekendmaking betreffende
i fc i a y 8 n
oorkoming brandgevaar
an Looi.
ben kunnen zien,
Maar nog geen vijftig kilometer had hij gereisd,
of hij was al minder tevreden. Hij begon zoo te .ver-
moeden dat er op de wereld, ja, in zijn eigen coupé,
nog gelukkiger menschen, waren dan hij. Er zat na
melijk tegenover hem een jong paartje in bijna even
sephine geraakte er zoo door in verwarring, dat ze
nauwelijks kon stamelen, het niet voor mogelijk tc
houden, dat ze iets meer dun vrienden voor elkan
der zouden kunnen zijn.
Nadat hij in gloeiende woerden zijn liefde geschil- i
derd had viel hem de praclische zin-dei- Franse-hen
e niet waarom Mademoiselle Josepiiine zoo
i tegen de mannen is?'"
Ach. monsieur! Ze is, zooels ik re-ds gezegd heb:.
fi;ne dame, die zich niet compromitteert. Al vijf
gelukkig mei den sciioolrijder Marlino ge
lijk klein kindje. 1/
heef:
meina tegenover uem een joug ïuuiitje ia u.jtta e-.eu - ■"••"'j'- ah.iu wuu n. i
fijne kleeren als liij, blozend van gezondhe!;:, in de m t>€S01x 0.ver »Ard!£ St zou 'L ^:u,/e ';;;idame -Marlinc heet r Madeinoisello
door innig.
spreken cp ecu" wijze, die hem een aardige duit zou Josephine is haar kiuisteaaarsnaim. Is u niet
1 vwv de NoorueujKc. ais vw u - 'een zoo bekoorlijk wezen had hij nog nooit gezien. weujKnetM
gekost hcoben wanneer er een controleur "van de be
lastingen in de buurt geweest was.
Zij luisterde met vochtige oogen naar zijn vertrou
welijkheden maar zei, dat ze aan zijn verlokkende aan-
iftocht schenken.
ientc des levens, gelukkig en
broeien van hooi. liefde verbonden
rxirgemeester en \Velhoudcrs van Schagen brengen Emi| Ljmd /ucjllle Hjj- reisd, aUccn en had ^,arne dic
ter komris-van belanghebi>enden dal /nide <Etar of een dergelijke als zijn vrouw meegenomen.
,:v,r '.zoowel voor .de. Noordelijke alsvw de Zuidg-zoo bekoo,.jitk Veen hud hii
]i.jko..'w"jk- tot
Dorpen .wijk xj. «u r—--- icr niet beter op. i\a oo k.:u. was nn iiijuig op uw* :r v.;; xnh ni^i
D Tevens^ worden belan^cbbendcn h'»aldc
volgende bepalingen dei algeineene P o 2jjn kaartje int den zak en zei, dat het wel scheen
dezer gemeente: «Mvn/Wr» licht i alsof ze- nog een lieel eind samen zouden reizen en
Art. 138. Het is verboden, hooi, stroo of andeie licni
ontvlambare sloffen buitenshuis je vet^mehm o4 le Dc v;;^jdie he&r^ ,(Ue maar gebroken DuilscJi sprak.
zei|db dat hij' Louis Regarcl heette, en stelde de da
me als zijn zuster, mademoiselle ^Josephine voor.
„mademoiselle"Emil Land was
bergen op minder dan 10 Meter afsland van den open
haren weg, van ©enige, voor liet publiek toeganke
lijk gestelde open plaats, van eesiig gebouw of getimmer-
ie tenzij daarvan gescheiden, dooreaie^ite planken van Mrd cll onmiddellijk verdween dan
Sdiutting ter hoog.e \nn minslc] - - - ook zijn haat, om plaats te maken voor sympulliie.
Burgemeester en .^elhoudeis kunnen van het hiei bjjJ R
hooL shot, e.^wt
ontvlambare stoffen zjjn verplicht, van ieder ontdekt e Toen ze 100 ^KM rereisd hiddeai hield Emil van
gevaar vrui brand, door biovii.ic ol eenige andere oor- MJU h.M ^eisdhaddm h Lrm hij «ere scène had plant, gegrepen, na
aak ontstaan, onverwijld kennis te geven aan den - lÏÏd nS De heer Enul Land lag va.r lulde
vvtas gelukkig, al waren er ookooge., blikken. hem bcuchltc del .te
„voel,, .i:., I0. te I-sten trcui om yijf uur was \eru-Ohja.enoankic
hem voor zijn aangenaam gezelschapen sprak -flet
beminde zij hem niet, dan zou hij iiem Wel uiuLagcn i
en dood schieten.
Toen zcide zij, dat liij haar leven en haar om
standigheden niet kende.
En de heer Land antwoordde daar Zeer fijn op.
dat hij ook de zon alleen maar van aanzien kende,
en den hemel, maar dat hij er daarom niet minder
van hield.
Toen hij daarop echter tot den aanval overging en
haai- in zijn armen sloot, liet ze zich wel is waar
eenige malen kussen, maar rukte zich daarop los, be
loofde hem, zich den volgenden dag nader te zullen
verklaren en snelde uit den tuin4van het hotel, waar
naar haar kamer,
en leed tot diïe
gemeente aangestelde hooisterkers.
zoek daarvan moeten worden toegelaten.
Zij zijn verplicht, cp last van den Burgemeester
Ifltt van hooislekers, de bedreigde voorwerpen ter-
lull' stond van de plaats le verwijderen, en verder al dat-
j gene aan te wenden, wat hun ttoor of vanwege den
leLt Burgemeester of de hooislekers wordt bevolen.
w Art 110.. Het is verboden, aan h'out. hooi, stroo of
waarin hij wel gewenseht had.
•*Aj andere JicÜt ontvlambare stolte., learbeiden bij
vinken virar: ol om hekelhuizen, timmerwmkcls, lood- -i <L 1..-1 slv.om
sephine wat mi,Hier gebruik maakle van den tic! die "ti" '*J'- •■■o „u ,1
re bezat om hem Sp eeh alstand tc houden, hoe vermoeden uit. dal ze elkaar wel nooit weer zoaU.n
i j ook overigens het gesprek was. Als hij w at er- zien.
ti-oiiwclijker, wat inniger wilde zijn, dan bieren hem
stoken
sen
Louis
maar
3 gj
Het getuigt voor de kracht zijner liefde, dat Emil
op dit oogaiblik heelemaul niet aan zijn 700 fiancs dacht.
A-s een ontgoocheld man kwam hij thuis zeker
rij kei- aan .ervaring, maar jnet een gebroken harï.
Alles wat zijn zusters c-ji zijn. moeder thuis Voor
hem deden was te vc-igeefsch.
iocsie ujfj„n .-„ i,„( t - Het volgende jaar ging hij "weer-naar builen, niet
Tot voorkoming vnn moeUijkh^ worden belnn^ cf itr 'nZ.'^Sn'e TZ iTkm.
verplichtmgeai met zijn vraag voor den dag kom', alsóf hij een. En die hoop kwam bi vervulling.
Kindermoord bekende of dat hij met glinsterende dia- Niet in den treb
of plaatsen, waar gemelde stoffen verwerkt of be- In. een volgmd oogen bi ik had hij' mpnsi:
waard worden, op eenige andere wijze te verlichten "00 francs geleend. Emil leende nooit «ra
dan door goed gesloten lantaarns, oli- of gaspitten, het was heel wat andera, of een - vd-udu, eld
Overtreding dezer'bepalingen wordt gestraft met hech- ter leen vroeg, of dat een jonge Franschman met
tems van ten hoogste zes dagen of geldboete van ten zoon zuster de som in „francs' wilde hebben En
hoogste f 25.
hebbenden ernstig aangespoord hunne
nauwgezet na te komen.
r.u uiu nwji jvvwuii v..—.0. .li,
Niet in den trein, niet op een elegante badplaa.s
u
es
M|
baiil
fplei
15f
R
üet I
rhel
ot d
■daJ
rs<>ci
lloo
K.c
ker de kerk liad
verlaten. Maar Ernat Eisenretch 4euueUk streek over het haai- van Ueze!. „O, muu
- ...v. wc!
TOmsieurr Willen we liever gaaij?"'
Emil Land ging onmiddellijk naar huis, zonder zijn
geliefde weer te hebben gezien drie weken la!t-r
was hij met de dochter van een stadsraad in zijn
vaderstad verloofd.
Londen, G Juli 1912.
Een praatj'e ova* de meiden. We kwamen niet naar
Engeland in de verwachting direct en zonder oenig
moeite ceno goede meid te vinden, in de verste vertó
niet. Wat in Holland, tenminste in Amsterdam, af
zoon moeilijke kwestie is. zou zeker in Londen niet
makkelijker zijn. En dubbel moeilijk voor ons, als
vreemdelingen. Want waar wij voorop steldenHol-
landsch eten. was groole kans, dat de meid-zeu zeg
gen: Engelsch voor mij. en wat dan?
Laat ik beginnen met te zeggen, dat wie wonder
boven wonder goed geslaagd zijn. Hoe «dat zoo kwam
zal ik aanstonds zeggen. Op aanraden ren kennis
sen plaatsten we een advertentie in een weekblad dat
gewoonlijk voor dit doel gebruikt wordtThe West
London Observer. Drie keer plaatsen zestig cent, des
dat was niet duur. Of er iets op komen zou, was
een heel andere vraag, en ik moet bekennen, dat
we geen hoog gespannen verwachting hadden.
Maar dat viel mee. De-eerste de beste avond bracht
vier of vijf sollicitanten, ren zeer verschillenden leef
tijd en even zeer verschillend voorkomen, maar alla
hierin overeenkomend, dat ze do een of andere mooie
bloem als voornaam hadder: Violet. Lily. Rose, 'l
werd een heele flora. We hebben de f .olie uitgekozen,
en dat om de gewichtige reden, dil Lily half DuitSi-'o
half Engelsch is, in Duilschland heeft sehootgcgian,
Duitsch spieekt, en dus. zooals we veronderstelden,
op Hollandsch voedsel wel niets tc-g?n zou hebben. Ivi
hierin zijoi we gelukkig niot "bedrog?:». Die moeilijk
heid is dus toevallig heel goed opgelost, cn wè zijn
ook in - andere opzichten góed met deze Bloem ge-
Feuilleton.
In Octibber, toen de natte morgennevel de Elster- Heinrich de kreupele stond omhoog te kijken naar
beek-grot vulde, had de molenaar van.' den Kouden het orgel. Maar de bruiloftsstoet nam hem mee. zooals van de groen,e weide, waarboven cie Schwedeurois
T - -- -- u-ntor rtntp-Piift meevoert wat troonde en waarop het laatste licht wan eiken. dag.
eeu *~omend «at-r datgene meevoert «ar van elktn heWeren naeht
Gron,d bruiloft in het Lam te Jacobshof.
In glazig blauw stond op dien dag de hemel boven tegen den oever ligt.
do hoogten en de hooge boom en in het dorp ritsel- Eindelijk brak de i
den met hun stervenden bladertooi als een laaiende de zijn viool van zijn
vuurgloed. De Breithofer en Jacobshofer duiven, die bosch in.
op de late oogstvelden vrije vlucht hadden, vielen In de-
scliai-en op de sloppelakkers neer en hielden achtige glans Het feestelijk gewaad stond den
vaar Beth, het oude lijken- molenaar zoo vreemd en stijf. Toep de waardin ia
het Lam de eerste lamp aanstak, fluisterde v?ze!:
jeu uuu, wev« ngr.
Eindelijk brak de schoolmeester zijn spel af. haal- een zingende .lange toon, en dan een zacht wijsje,
1 bed en ging daarmee het zooals Liezel het voor vele weken had gehoord, loen
In de oogen van de bruid glinsterde een koorts-
een tweede nalezing,
vrouwtje de eerste had gehouden.
Koos"en"stil stonden "de boomen om hei. Jaeobs- „Kom. Johamies g; Jk.kiSi„mf,t1i^Cebhi5r haar leu tot de sfieeu.v in
hoier kerkje en als de wind door hun takken speel- de een oogenblak later naar den (tul^- Ac
Hof ar- HnnrkonifTi AZ
de, strooiden zij hun bladeren op hét pad,
straks de molenaar en zijn bruid langs moesten.
Liezel droeg weer een witte japon. Maar vandaag
was het er eene van zijde en kostbaar. Johannes J
Klotz had die japon zelf gekocht en betaald. In de
donkere baren had zij «en myrtenkrans. Ginds op
don Kouden Grond, in een vochtïg-koele kamer had
Liezel den krans zelf in heur haren gevlochten. Nie
mand was daar om haar te helpen. Niemand dan Hean
rich, die zijn feestgewaad droeg als een offer. Met
zijn lange, bleeke vingers had hij onbeholpen zijn zus
ter den krans helpen vasthechten
„Liezel," zeide hij en het was of hij met geweld
eea, snikken onderdrukte, „Liezel, vergeet mij toch
niet."
Zij liet haar handen zinken. Haar donkere oogen
dwaalden door de ongastvrije ruimte als in een ont
stelde verbazing. Dan trok zij vurig haai* broeder
Heinrich en die ander s avonds speelden..
Rijk aan sneeuw en bitter koud was de eerste
winter dien Liezel op den Kouden, Grond doorbracht.
De molen stond stil. de beek lag onder he: ijs en
de houtknechlcn* moesten met hun arbeid wach
ten tot de sfieeuw in het bosch wat ineenzakte, zoo-
dat er doorkomen aan zou zijn. Met houtzagen
en
De nieuwe schoolmeester bespeelde het orgel. Hij japon luisterde. h h
moest het instrument bespelen tot de Laatste bezoe- Smal en donker werd het pad id het bosch.
Misschien eenmaal in het jaar, misschien slech'a
"WK 2 3SW op haar toe. „Laat die,, S.T
den gans wa,s, en de trompetten dapr n^t jonge pa** .krani maiar je bent nu toch moienaa^tei. bosch in den oven schoof, die daarin den aansrheu
na M hii alleen Boven rutechte ue beek, anders «os er niemendal winter als in een val ronder bodem virdwenen, --
1SSSF-&Z als'ln een ^«hoeren, ooh „rei meer hei rulaehen van Ue- o, mei-
droom- - - Toen kwam er van de andere zijde van, de beek, Daar stond op te lezen:
Krijg ik mijn zaken te rechter tijd.
Dan geef ik warmte vol dankbaarheid.
O mensc-h. neem Gods gaven aan
Met dankbaar hart.
En dan verder beneden:
Zoolang 'je warm besit. mensch, bedenk.
Flat je reeds spoedig sterven moei.
Daarom zorg. dat warm m n an«i je denkt
anuecr ie in de koele aard? rist.
Slechts Regele stond dikwijls vo r dit opschrift cn
dai deed z.j ecrsl sedert de i tijd. dat zij i].:c huren
had. Het v:oomzijn was over het innerlijk w.zen van
en het oudje gekomen, als de rijpheid over d.-n har-
»°r den. groeten appel. Voorjaarsstormen. zomerhitte, on
weer en herfsbtevel. waren over dc harde vrucht go-
stal te spinnen. «n hadden haar op de beste cn na uriiOcste
L»« bruid aaraeide Haar was het alsot zij de bao- 1 Ueae schaapsstal «as ean sroot vertrek rechts vaa doc.. wordi-a. v :odal /ij n.i klaar was
Ge bruid aaraerae naar «jo. i schei- de huisdeur. Het had geuuite wannes en witte ba,- tol m haar merg.
veu WM vr'ffSd en^isvenvarresd op hiar uetmd. ken i,i een gladden, leenu-n vloer. Kleme, drojve ver.- Hel w» :-,i sil bi zoo i, A-i K .1u Grond
kis' een verschrikt stuk wild staarde zij een oogen- sters waren bovenin, bijna order den zolder, en i. tn dc.i wmter. Het knarsen dei zu„aui cn net snorren
id k de sdfemerende «rte Dan vlijde zij zich le- het achtereind was een deur, die naar de ruimte der radertjes m den schaapssai klonk centonii; da^
uLr echtoSSt aLi voerde, w aar de knechts huisden. oor lange tijden „an dag. zonder dal z:j een breuk hadden kunnen
df2ïïto Balthes mopperden, „stil J terug, toen op de Jacobshofer hoogten nog wei,au- bewerkstdl.gi.-n in de groole rust die er orer het
Michel en ae z d zwarte den waren, had deze ruimte voor schaapsstal ge- niet sneeuw gevulde dal lag.
WnST" moSLldf Michel én men moet zich met diend, waarin de dieren waren onderbegracht in den In de woonkamer evenwel, daar waar de blanke
Vieht naar huls laten brengen, anders loopt de kar, koudén wintertijd. Nu evenwel alles bouwland was &>- vensters met nieuwe, dure g-jidijnvn wnren versierd
.:z Maar in een nieuwen slok wijn spoel- worden, was de stal on.noodig. Maar ook nu nog en dc andere vertrekken met allerlei moois waren ge-
Maar in een meuwwu siutc j. deze ruimte schaapsstal, ofsenoon do ^r- vuld geworden, ging he! nog stiller toe.
oude Rail in zijn jeugd de laatste schapen van den Wel liep Liezel, als zij alleen was, door de vertrek-
Kouden Grond had gehoed. 1 kCTl- jocht zij iels. Maar zij deed het zacht p»i
De lage deur, die op den hof uitkwam, was m j schuw. De kasten en planken monsterde zij. waarin
langen tijd piet meer geopend; maar van, binnen uit i elk sluk precies op zijn plaats lag en waarvan Regele
had men «en deur gemaakt, waarvan de hooge drem- alles uit het hoofd wist. Langzaam aan was het Alsof
pel nu ook reeds half was afgesleten door de scboe- r uit deze groote, oude prde een bange verlamming
neai \*an de knechts. Een groote tafel met rondloo- op het horlogemakerskind uit de Watersteeg overging,
pende voetstangen stond midden in en daarbij hou- Daar beneden, bij haar reder en broeder, wieö do
ten banken zonder leuning voor knechts en meiden, i wereld zoo vreemd was, was zij het geweest, die da
In een van. de bovenste hoeken had men een reuzen- draden in handen hield en voor allen gezorgd had. Hief
oven gemaakt, waarvan het gladgepoetste opschrift de boven wus haar persoonlijke leiding en hulp niet noo-
waar bleef het alarm en lawaai der boerengar^en. De w
molenaar haalde haar in en lachte. „Neem mij mee, voersnijden brachten de knechts de korte dagen door
fluisterde hij heesch, „wij vinden den weg naai*huis. en Regele en de jonge meiden zaten in den schaaps
wei zonder Écht." cto1 cnir»Ti*>
uit het spoor,
den zij hun zorgen weg.
Eenzaam, als van de wereld afgescheiden, lag bui
ten do weg, die over de stille akkers naar- t bosch
ia-re zich boe ea luiste bem op bet haïr, telkens weer, j voerde. De nevelen stegen stil omboog,
1 bladeren ritselden naar beneden, waar maar ©en
als was hij nog een jonge knaap.
De dominé, die het paar verbond, was een groote i boom aan den kant van den weg stond,
man, met een zomersproetig gelaat, rood haar en De twee, die haastig in de richting van hot bosch
rooden baard. Zijn oogen koken' levendig en ver- liepen, spraken niet. Liezel was het, als lag er een
standig. band om haar keel en heur hart hamerde. De man
Maar dat wat hij sprak klonk, alsof hij er met liep met groot© passen naast haar en lachte, terwijl
zijn hart niet bij was. hij naar het onrustig ruischen en krajien van haar
Een omstanders aangrijnsde
die-
Wordt vervolgd.