illimtti Nimis-
Cacao
Vrijzinnige samenwerking ia *1913. I
ln
3
Zaterdag 26 Öetober 1912.
56ste Jaai-gang No. 52 )6.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
EERSTE BLAD.
IN 1828 werd de cacao
poeder uitgevonden door
Van Houten, die daarvoor van
Koning Willem 1 een octrooi
verkreeg. De Van Houten's
Cacao vindt sedert zijn weg
over de geheeie wereld, en
dit product van den uitvinder
werd nog nimmer geëvenaard.
Sedert eenigen tijd werd door
de Koninklijke Cacaofabriek
van C. J. van Houten Zoon
ook een tweede soort onder
den naam RONA cacac in
den handel gebracht, om te
voldoen aan de vraag var. het
publiek naar goede en goed-
koope cacao. Van alle cacao-
soorten nadert dit fabrikaat
RONA het meest het oor
spronkelijk product van den
uitvinder. Het heeft weer
den echten krachtigen cacao-
smaak, zooals door bevoegde
beoordeelaars wordt erkend.
Bij de bereiding moet er
vooral op gelet worden dat
slechts weinig cacaopoeder
noodig is voor eensmakelijken
kop. Daartegen wordt nog al
On,derstaand stuk is door die hoofdbesturen van de.
drie vrijzinnige partijen, n.1. de Vrije Liberajen, de
Unie-Liberalen en Vrijzinnig-Democraten, a&n de aan
gesloten Kiesvereenigingen, verzonden.
In de boogst gewichtige beteekenïs van de aan
staande verkiezingen vinden wij aanleiding dit woord
tot u te richten.
In breede kringen wekt de gang va,n zaken op
staatkundig gebied steeds ernstiger bezorgdheid. Het
Ministerie-Heemskerk, dat bij zijn optreden het voor
nemen, te kennen gaf, in gematigden en verzoenenden
zin te willen regeeren, zet thans de tradities van,
het Minjsterie-Kuyper voort, en keert zich al scher
per tegen de vrijzinnige beginselen, welke sedert
1848 ons staatsleven beheerschen..
Onder den invloed van met den dag feller optre
de tule elementen uit de Roomsche en Calvinistische
staatspartijen wordt eene reactie ingeleid tegen de
beginselen van vrijheid en recht, die aan onze staats
instellingen ten grondslag liggen en, Nederland ten
zegen, zijn geworden. Geloofsverschillen worden aan,-
gescherpt en doorgetrokken op elk gebied van het
maatschappelijk leven; het geyoel van nationale saam-
hoorigheid gaat te loor. i
De geestelijke vrijheid v-an het Nederlandsche volk
wordt aangerand. Begunstiging van bepaalde kerke
lijke richtingen leidt tot onoprechtheid en veinzerij.
De bedrijfsvrijheid wordt door eene bureaucratische
wetgeving meer dan noodig aan banden gfelegd, de
regeling van, het. bedrijf in, handen gegeven van den
Minister met zijn staf.
Bij den, opbouw van sociale .instellingen wordt niet
gestreefd naar ontwikkeling van eigen werkzaamheid
van arbeiders en werkgevers, naar aansluiting bij het
goede dat uit de vrije maatschappij is opgekomen, i
Heil wordt gezocht in overdreven vermeerdering van
ambtenaren vu umbtenaareravlMd, ia nietnaUonaloI minlmum, dat Mn behoeftige,, wordt ver- UUDE NIKUORH.
uiterst kostbare organisaties, die evenmin passen in dient van staatswege bevorderd en geldelijk Donderdagavond hield hei Nut Ons Genoegen'
ons staatsrecht als ,.n de ontwikkeling onser «rt-!iaWB4 to Wl0rcten. 4 i„ het lokaïl van den heer A. Mijis 3L eSPT
schappij. Aldus wordt tegenzin gewekt tegen alle Noodzakelijk is eene algemeene voorziening op het gzxlcring in dit seizoen. Door ziekten cn andere om-
pogingen. om door doeltjeffende maatregelen van, we gebied van de geneeskundige en geldelijke hulp bij kundigheden, waren vijf leden afwezig,
gevrng en bestuur de maatschappe.ijk zwakken te -,iekte eil iuvaliditeit van on- en minvermogenden. De heer SVoutman opende ais vice-Voorzitter ;'de
SCe-£ 'Hiervoor zal eene wettelijke regeling van de zieken- Voorzitter was ook afwezig), met opgewekte woorden
De handelsvrijheid, waaronder landbouw en n jvei- j fondsen en ziekenkassen en, van den d mar bij van 4e vergadering, waarna lezing der notulen volgde,
heid, scheepvaart en handel blooien als no i e staatswege te verleenen steun het uitgangspunt moe- De voorzitter deelde mede, dat in een besluurs-
-nren, wordt Aan de averechteche sociale plannen der v Ivcgaderlng de rekening van het afgeloopS Sr was
Regeering ten °ffe^ gebracht, een rtelstl van be-Tojt bet verkrijgen van. de voor sociale, hervorm in- onderzocht en in orde bevonden. De 'Ontvangsten had-
schierming is voorgedragen, dat, reed=, afkeui enswaaa - ,gen benoo.digde middelen zal, voorzoover die niet ge- den bedingen f 66.871/2, de uitgaven f 65.l2rt aLzoo
n oogpunt van belartm^oh'ïek, buten-yonden WOr-den uit bijdragen va,n belanghebbenden een .voordeelig saldo groot f 1.75.
welvaart bedreigt; en, tot pol l ek A em ust bestaand© inkomsten van den Staat, niet mo- i De heer M. Over, die als lid wenschle toe te tre-
zal voeren. .gen worden teruggedeinsd, voor verhooging van di- den. werd hij acclamatie toegelaten
Het rechtmatig streven der vrouw naar meer zelf- recte heföngen. Hierop volgde best uureverkiezing. In de plaats van
De Kiesvereenigingen worden uitgenoodigd, op de- de heeren "Woutman en Pereboom. die niet herkies-
dikwijls gezondigd, misschien
omdat men van andere soorten
gewoon' is nog al veel te
gebruiken. Op een kop moet
men niet meer nemen dan
een theelepel RONA cacao
(ongeveer 6 k 7 gram), en bij
bereiding van grootere hoe
veelheid tegelijk kan men
volstaan metongeveer35gram
(H/3 2 eetlepels) op 1 Liter
melk. Uit een Liter (kan) melk
schenkt inen gewoonlijk 7
koppen, zoodoende maakt men
dus wel 200 koppen smakelijke
melkchocolade uit 1 kilo
RONA cacao van 1.50.
Men ziet, het is een uiterst
goedkoope drank, veel ge
zonder dan koffie en thee, die
de zenuwen prikkelen, en veel
aangenamer van smaak. Op
de goede bereiding moet
echter wel worden gelet; goed
kokend water o? goed kokende
melk brengen den heerlijken
smaak veel beter tot zijn
recht, dan wanneer men alleen
maar warm water of 1varme
melk neemt.
dig uiit een oogpunt van, bela,stingpolftiek, bir'ten-
dieft
zal vo
Het
standrigheid wordt belemmerd. Zelfs wil men door
algemeen wettelijk voorschrift de vrouw-ambtenares,
«O ta huwelijk treedt, straffen niet ontzetting voonSJ der h^idbStm-ea"'^ ito "«W«"vrljstaï£
uit luwe betrekking in rijksdienst of bu bet onder- partöen. om ae verkiezingen van 1913 samen te
wijs. - erken.
Tost verbetering van het algemeen volksonderwijs,
onmisbaar voor zedelijke en stoffelijke verheffing,
wordt niets gedaan; de meest dringende maatregelen; 11111(3 Ui SU CIS Cl). JN ÏÖtlWS.
tot verhooging van het peil, zoowel van het open- j
•z^n grondslag hare goedkeuring te hechten aan het -baar waren, werden benoemd de heer C. Remot en.
t.■*- D. Kailler Hz.
De heer A. .Mijis trad hierna op met de lezing
getitckl: ,,Daanlje pJuknet is zoek'". Een humoristi
sche schels, die met la.Lle aandacht weid aangehoord.'
viel zeer in den smaak. Ook hadden verschillende)
■dames en heeren, die bijdragen ten ht-sie gaven, veel
t/juttüsüuiuv. bijval. Alles was dezen avond humor.
Donderdagavond had de jaarlijks doe verga Je: in g van 0] d? ,vo!femIe v^'°a<le in3 °P
„Nut cm <Lo^t" olhij? pS op
die werkelijk gezellig was geweest, gesloten. .1
ANNA PAULOWNA. j
Donderdag 24 Ootober Jiicld dc vereeniglng „Nut
DE INBREKER BART JE BEERENDSEN.
Men schrijft uit Arnhem aan de Telegraaf:
Zooals we voor eenige dagen reeds meedeelden zal
de Veipsche inbrekersbende, den 29en dezer voor de
Arnhemsche Rechtbank terechtstaan, doch zonder hm
hoofdman, de beruchte Bartje Beerendsen.
Thans is ook voor dezen de instructie geëind.\':d„
door zijne verwijzing naar de terechtzitting en xal
hij voor de verschillende operaties der bende ii
te verantwoorden hebben in de zitting der rechtbank
van 12 Nov. a.s. De volgende feiten zijn hem bij dag
vaarding ten laste gelegd:
le. diefstal van geld en sieraden uit een woning
te Arnhem; 2e. inbraak bij C. Raterïng te Huïss.m,
waar ze slechts een gouden ketting en een goud en
ring wegnamen; 3e. inbraak op 29 October, te Velp
in de woning van H. Steentjes, waar twee goudva
horloges werden vermist; 4e. diefstal met inklim
ming op 2 Juli 1911 te Doesburg, bij G. J. Donder-
winkel, waar een bedrag van f 50, twee gouden hor
loges, 2 gouden ringen enz. werden buitgemaakt-
diefstal van f .330 op 20 Mei 1911 uit het huis van
I.. Carro, te Velp; 6e. diefstal van een revolver uit
de woning van Matser te Heuven, op 23/24 Septem
ber; 7o. op 1 Januari 1912 te Velp diefstal met
braak in de woning van den rentmeester van het
kasteel Biljoen, waar ze een Hinken slag sloegen,
ongeveer f 4800 en een hoeveelheid wijn werd gesto
len. Verschillende meubels waren vernield; 8e. inbra-.k
in den natiht vau 5 op 6 Mei 1910 in. de villa van
den heer Frowein, te Arnhem, waar zij enn groot©
ld. Hierna volgde rekening vuil don Pen- ,C ^nna' Paulowna eene vci-gadèiii^i j hoeveelheid tafelzilver en geld staiem 9e Sr£k
:r. die in orde weid bevonden met een bajg lokaal van den heer G. P. Volder. Er waren den nacht van 15 op 16 Mei in de wónin- ---
IR- - n?et l0*- d" Kuil, waar eengP ijzeren ieldkisuTZirV^ 1'
baar als van het bijzonder onderwijs, blijven achter- j DI1ÏKSHORN.
wege. Er is slechts belangstelling voor de eenzijdige Donderdagavond I
bevoordeeling van de bijzondere school ten koste van de c reeniging „Nut en Genoegen" alhier plaa^ op
de openbare. de bovenzaal van den heer S, lhoaimer. Aanwezig
Door opgedrongen kestenjng dreigt het Moederland 6 ran de 12 leden.
de inlandschc bevolking Otnzër Koloniën van zich te Na opening door den Voorzitter werden de no-
vervreemden. Het drijven om g'«( uvernementsscholen, .tulen door den waamemenden seei'etaris gelezen en
te doen, plaats maken voor schoten der Christelijke goedgekeurd,
secten brengt den schoolstrijd ook naar Indië over. ningmeester.
Ons koloniaal bezit wordt aan gevaar blootgesteld ten saldo wan ruim l iu l(*' 1 (I Kuil, waar eeng ijzeren geldkistje met'nolK- n'
gevolge van eepe politiek, die lijnrecbt ingaat tegen De Bibliothecaris deelde mee, dat er in hel afgeloo- dc hye^komsl had gecpend, weiden de Lotosico-Ioten. een spaarbankbeekje en 12 rt L',
jaren lang beproefde beginselen van koloniaal beleid, pen jaai- 230 ars. uil de bibliotheek waren ge.ezen, -"ömlen gelezen en goedgekeurd. Hierna deed de pen- lepels werden vermist. 41 d~ze d^'V-lV n ~7i- n ,V
Het gevaar aan den bestaan den politieken toestand zoodat zij blijkbaar nog in een behoefte voorziet. I en ve;an:woordxn0 van zijn göicu- beklaagde Bartje Beerendsen genlee-d
verbonden, is te grooter, wijl de door machtsbegeerte Tot Secretaris werd nenoemd de hem- Pu van der f o* .V'a?. ontvanpCn f 69-2d en ui'gegeven andere met zijn mede-bendeleden.
bijeengehouden, schoon innerlijk verdeelde coalitie in Laan. vclzock van den voorzitter werden de Mr. M. J. Wolff zal als verdediger ontreden
de Tweede Kamer aan allen, die zich tegén haar be- Nu kwam iu bespreking Jiei feilt, dat „Nut en Ge- bescheiden nagezien door de hoeren Jb. Bakker en ERNSTIG AUTO-ONGELUK
leid verzetten, op tyran-njeke wijze haren wil oplegt, noqjen' in Jajiuaii a.s. 50 jaar zal hebben hes(aan. A*''a J11 J'J.1 van eers(genoemden |ecn Donderdagavond reed de 'auto van d«n k^-,.
Zelfs schroomde zij niet, het Reglement van Orde Algemeen was men van gevoelen, dal die zeldzame ge- ff™t» «WRMx uilgebracht .De .voorzitter dankte den Roon, uit -Waspik, naar Breda De h. w ST'n
n.n vomor +rv+ Suevor mnnrimrc iron h» rechten hcuiieaiis niet oiussQierki mag voorbij gaan; dus zal]>t#niugnK.esiet vooi zijn accu iaat beheer en dc andere fungeerde ris chauffonr on ,.h„ t_,
Ai. eerale held van Januari eai fostelijke vergide- voor hunne welwillendheid. De hoeren T. vrienden er In. Ter hoite vu,, a°\ S
iing wonden .gehouden. De heeren Damsté, Bijpost ^bhoen, C. Slikker en W klein, die periodiek als Oosterhoutschen weg moest de vu- uit -f. P a
en Reuvers namen elk een. deel van de wci-kzaamhe- kcs.imi's.cdm moesten adreden, werden op voorstel van een verhuiswagen doch dcor het «ïuu 'ojr
den voor hun rekening, terwijl ook de hem' Van der 4en heer Jb. Bakker bij acclamatie herkozen, terwijl slipte het voertuig en red in vniu l o p WeS
Laan ^ijn modewSSS Jooa^te. P^h van den heer Stellingwerf, die ais besluurf- boSm, met ïeuSg^vóle Jit "''■U
Hierna sluiting. hd had bedankt, s,-kozen we.d de heer A. van Gijn. R. op slag ^dioTwSd ««fli W'
HOOGWOUD. De gekozenen namen hunne benoeming aan. Voorzillcr len gewond werden. De 'aito wird en.'
Bij het gemeentebestuur jls ingekomen een adiês van i fyk1' 111 ael vorige jaar verscjiillcnde op- en aanmer- serie was dcor den srhok «-Abvaoi Pe ,ca'
mej. J. A. Bus. onderwijzers ISui de O. L. séhool in Lmgm B»ho«nd le (lebben over toeialmg op de lees- SxllnZ™ TL T I „J Je" het ch'"
do Kcikelaan, om eervol ontslag uit hare beirokking >i\ondcn van te jonge personen, welke toelating ch-^z- 1 Door den hec-r M - men.
tegen 15 December a.s.. wegens hare benoeming elders. Vi'enscht weid geacht. Om die reden was het laatste
ZIJPE. P1U!l :-P f'3 agenda geplaatst. Verschillende leden vos-
Tot ouderling der Ned. Herv. Gemeente zijn her- 10,1 hierover het woord en tenslotte komt men tol de
-f. conclusie, om
der Kamer, tot dusver waarborg- van de rechten
der minderheden, aan hare stembuspolitiek dienst
baar te maken.
De hoofdbesturen van de drie vrijzinnige partijen
zijn met elkander in overleg getreden." om te over
wegen, wat in deze ernstige omstandigheden de taak
is der vrijzinnigen. Zij oordeelden, dat het noodza
kelijk is met, behoud van eigen zelfstandigheid
di' handen ineen te slaan, ten, einde gezamenlijk de
gevaren te kunnen afwenden, die het land bedreigen..
Die noodzakelijkheid klemt te meer, daar de vrijzin
nigen strijd te voeren hebben niet alleen tegen de
rechterzijde, maar evenzeer tegen de sociaal-demo
cratie, die, zich stellende op het standpunt van den
klassenstrijd, tot bereiking van een hersenschimmig
einddoel, de grondslagen van de hedendaagsche maat
schappij ondermijnt.
De samenwerking van de drie vrijzinnige partijen
zal berusten op den navolgenden grondslag:
Algemeen kiesrecht voor mannen moet worden, in
gevoerd, zonder dat aan de hervorming als voor
waarde wordt verbonden het nemen van maatregelen
tot verzwakking van den volksinvloed, dien men door
het algemeen kiesrecht tot volle ontwikkeling vil
brengen.
De gelegenheid moet worden geopend, aan de
vrouw het kiesrecht te verleenen, zond-er dat daar
bij eischen va,n maatschappelijken welstand mogen
worden gesteld. De beletselen tegen verkiesbaarheid
der vrouw moeten worden weggenomen..
Evenredige vertegenwoordiging moet worden inge
teerd.
De verhouding tusschen Kroon en Volk, zooals die
ia onze Grondwet is geregeld, moet worden besten
digd.
Onverzwakt moet ook als waarborg voor de
deugdelijkheid van het geheeie volksonderwijs de
openbare school worden gehandhaafd, waar ieders
godsdienstige 'gevoelens worden geëerbiedigd. Herzie
ning van het schoolwezen en verbetering van de op
leiding en de positie der onderwijzers, ten einde
het volksonderwijs op hooger peil te brengen, is
dringende eisch.
Verandering in onge vrijhandelspolitiek moet wor
den gewezen.
lt de behoeften ontstaan door ouderdom
voonlen worden, door uitkeeringen
or.vtfschilUg of de behoef lagen
loourbeiders behooren. Verzekering van uitkeeringen
benoemd: te Noord-Zijpe de lieer G. C. ilulst. te - -----0 --
Noord-Zijpe tot diaken de heer G. Beek, te Zuid-Zitpe •eertijd van 15 jaar !oc te 'laten, en verder ieder geintro-
de heer J. W. de Leeuw. duceeide den toegang le weigeren, indien geen intro-
De landerijen der Diaconie zullen op 15 Nov. a^s. i duc ie-be\viis kan worden verloond.
publiek worden verhuurd. 1 f, rondvraag levert mets op. en nadat de voorzitter
ZIJPE. '-•} I hulde gebracht heeft aan de werkzaamheid 'van het uït-
Door de Commissie van Toezicht op het L. O. bestuurslid, den heer Stellingwerf, sluit hij
wordt aan B. en W. voorgesteld do leerplannen voor onder daiikze^mg aan de leden voor hunne opkomst
O. L. scholen ia «dien zin te wijzigen, dat in 't ver-volg vergadering,
geduiende éen uur achter elkaar onderwijs in handwer- NIEUWE NLEDORP.
ken wordt gegeven. Onze vroegere plaalsgenoote. Mej. IJ. Butler, thans
BURGEKBRÜG. j verpleegster in hel Ned. Herv. Tsr. Ziekenhuis ie Ara-
,Op de laatstgehouden vergadering van hel Dipt. van sterdam, slaagde den 25sten October aldaar bij haar
het Nut alhier, werd besloten de heer 'Jan Groot te 1 examen.
Volendam le laten optreden in éen .gezellige bijeen- 1 -WINKEL.
komst in het laatst van November te houden. Op deze In een op 31 October a.s. le houden vergadering van
in het vervolg niemand beneden den
uit Breda, die daar per auto
TiTT' uartsït uit Oosierhout geneeskua-
dtge hulp gehaald, om de heeren te verbinden.
Harc-riJkarspe!
Hel fan£a: ccoi"ps „Cnder Ons' alhier, zal den 17 Nov.
e.K. in de zaal van den heer S. Brommer, met nnde^
wcJKing van den heer .de Hondl, de hier bekende humo-
ust uit Den He.der. jeen. openbare uitvoering geven
Harenltarspel
De heeren Kieft. visschers te Oudkarspel. heblK-ii
het \iscliwatci' m den polder Speketer, voor den tijd van
hen jaren gepacht, voor de som van 35 per mar
IX- vo-'ïge 10 jaren was de pachtsom I 12.50; ook hier
was conc urrentie.
BUBGERBRUG.
Aan den aannemer A
Eiiks Az, alhier, is door
vergadering zullen de leden met éen dame vrijen loc- de Witte Ki uis-afdeeling, zal een eindbeslissing worden
gang hebben; andere belangstellenden zullen een entree I genomen omlrent de oprichting van een ijshuis door
van f 0.15 moeten betalen. Voorts werd tot besluurs- I goedkeuring van het ontwerp dat het bestuur zal a?n-
Jid gekozen de hoer H. Bregman, in plaats van den bieden.
heer Van Balen-Blanken, die zijne benoeming, niet heeft 1 Eén plan voor een leening van I 800. uit te geven in
aangenomen. aandeelen van f 10. zal dan tevens worden aangebo-
Eindelijk werd besloten, de bibliotheek weer voor den. Wordt alles bekrachtigd, dan is te verwachten,
het publiek open to stellen. I dal de afdeeJing met ingang van 1913 een eigen ijshuis
BURGERBRUG. zal hébben, en als de winter het zijne er aan doet
De cursus in verbandleer zal waarschijnlijk hal; No- 0'ok ijs.
vembcr gehouden worden. Deelnemers* daaraan kun- j WINKEI
nen zich vóór 10 November aanmelden bij den secre- nonJTrri!.-.nnm™ -
ra,is van het Depariement sran hel Nut alhier. h r 3 vS X?, f
wiPRTNcJFRwAv 4T>T» ian de heeren G. Nobel. Nobel. F. A. Boekestem.
Vrijdag werd ten overstaan van Nolaris van Houvve- G„nKlÜPCr 'hr" Zl7n,,anl "«fbronzen
Anna D.a,,in...v-ihoonon I medaille voor menschlievend hulpbetoon met loffelijk
het Bestuur van den poldér Callanisoog cpgedra^enj
net mal:,en van den onderbouw van gewapendbeton
voor een watermachine in den polder 'l Hoek ie"
PETTEN. -
De heer IL de .Vries,, onderwijzer alhier, komt voor
op een vooidradit van onderwijzer aan een der O I
scliolen le Amersfoort.
EEN .JUBILEUM.
Do hoer A Mlessen, wegarbeider, in hot baanvak
Hrorhugovraard-CasMcuni, hoo|il <.p 29 Oei. den dag
le he:denken, waarop hij voor 25 iaar bij dn II II S V
weid aangesteld.
ST. MAARTENSBRUG.
Vrijdag
van welkom de veredeling had geopend, Weriï~mct
een enkel woord het 20-jan bestaan der vereenigin
m hermnenng gebracht. Dank werd betuigd aan den
opuchter van Ni|t en. Genoegen, den heer Van der Plotvj
en aan de dames en hoeren die gedurende dit langdurig
vijdvakaan dc instandhouding van de vereen:ging hadden
medegewerkt. Daarna, volgrle voorlezing cn goedkeurim-
