m
ast
Naar de Zuidpool.
I,
Zaterdag 15 Februari 1913
i 56e Jaargang. No. 5234
DERDE BLAD.
>0
>0
SfflBM il! Lam- bd Tuinbon
KNOLVOETEN.
Als alle ziekten, waaraan de kool is blootgesteld,
zoo eenvoudig en gemakkelijk te bestrijden waren als de
ziekte, waarvan do naam boven dit artikel staat, dan
zou het Langedijker koolvraagsluk zeer spoedig geen
vraagstuk meer zijn.
Trouwens, knolvoeten aan de kool, aan den Tran-
godijk „knopjes' genaamd, zijn in enze centra, van
fcoolcullur.r van vrijwel ondergeschikte beteekenis. On
der zal blijken, dat door de bijzondere bemesting bij
den koolbouw dit verschijnsel veroorzaakt wordt. In
onze gewone moestuinen echter treedt de knol voel ziekt?
der kool vaak i n zeer hevige mat e op, tot g-oote scha de
en teleurstelling van den plattelandbewoner, die in zijn
tuin vaak voor het gaheele jaar voldoende oogst aan
groenten zoekt te verkrijgen. en bij wirn de kool altijd
"'nog een belangrijk deel van den tuin in beslag neemt.
De knolvoetzicktc tast niet alleen de kool aan, doch
ook knollen, koolrapen, mosterd, en vele wikle kruis-
ST^bloemige planten, waaronder we in het bijzonder de
Jierik of krod.de willen noemen, hebben er van te
lijden.
We zullen allereerst de ziekte beschrijven, zooals
deze zich bij do kool voordoet.
Aangetaste planten zijn al heel spoedig aan haar
bovenaardsehe dcelen als niet-gezond te herkennen. In
de eeis'.e plaats blijven ze kleiner van stuk dan gezonde,
doordat de bladontwikkeling veel geringer is, terwijl
daarnaast de geheele plant een abnormale kleur der
^bladeren beginnen te vertocnen. Deze worden n.1. dof-
grijsachtig, bij bloemkool sterk loodkleurig, terwijl roode
i kool een heel bijzondere blauwachtig paarse, doffe kleur
aanneemt.
I Op deze verschijnselen alleen kan men echter niet
concludeer en tot aanwezigheid van knol voeten. Onge
veer hetzelfde toch neemt men aan de bovenaardschei
deelen waar, wanneer de koolplant is aangetast door
de larven van de koolvlieg, die én in de groot-cultuur
én in onze tuintjes ontzettende verwoestingen onder
I de kool kan aanrichten,
k Een onderzoek naar de wortels echter doet de oor-
.zaak gauw herkennen. Hebben we n.1. te doen met bc-
W^schadiging door de koolvürgmaden. dan staat vaak de
plant bijna los in den grond, de zijwortels zijn ver-
dwenen of alleen aan de punt nog maar nauwelijks
aanwezig. De penwortei is verder bruinachtig gekleurd
en gegroefd, terwijl men dikwijls de witte v.'iegmaden
er kan zien uitkruipen.
Bij knolvoeten daarentegen zijn de wortels knoll-
vormig verdikt, so-ms wel tot de groole van den vi Ut
van een man. De oppervlakte dier knolvormige verdik-
kingen is bultig. Vaak zijn de verdikkingen weer vertakt
lOI vertoonen de weinige haarwortels zelf nog weer
j liier en daar knolvormige opzwellingen.
Aangetaste planten sterven of leveren heel weinig
op.
De knolvormige verdikkingen gaan later rotten onder
vorming van een viezen, ierachtige stinkende vloeistof.
De oorzaak dezer ziekte is een slijmzwam (Plasmo-
sphora Brasjicae). De sporen van deze zwam. welke
.-ster de knolvceten grootendeels opvullen en bij het
M 't.otten daarvan dus vrij in den grond komen, over
winteren als zoodanig. Het volgend voorjaar kiuipt de
■nlioud der spore als een microscopisch klein slijm
achtig organisme uit den wand en kruipt door den bo-
nem neen. Ontmoeten deze lichaampjes nu de wortels
van een voor Jien geschikte plant, dan dringen zij
r deze binnen en gaan zich vermenigvuldigen. De cellen
vun den wortel zwellen daardoor op en groeien plaat-
.ziselijk zeer 5nel, waardoor de knolvormige opzwellin-
■^igen ontslaan. Het slijmachtige zwamiichaam vult de
cellen geheel op. doordat het van de eene cel in de
i'. andere groeit. Na eenigen tijd gaat dit bijzondere zwam-
•1 lichaam, plasmodium geheeten, over in de dikwan-
dige sporen, waarvan boven sprake was.
Wanneer we nu de bestrijding nagaan, dan spreekt
anzelf ,dat evenals altijd vruchtwisseling weer sterk
in worden aanbevolen. Op sterk besmette gronden
moet men den teelt van kool en zijn naaste kruis-
«hlocmige verwanten eenige jaren slaken, .terwijl men
0 ok terdege acht heeft te slaan op de kruisbloemige on-
.ruiden, in het bijzonder op de herik. Komen d'é
1 nmers in een belangrijk aantal op het besmette per
ceel voor. dan kan de slijmzwam zich daarin ^ïand-
aveii. vervalt daardoor het nut van de vruehlwisseling.
Onder zal blijken, dat men zonder vruchtwisseliiug,
i.aal tluch met toepassing van directe bestrijdingsmiddelen,
'■eveneens en waarschijnlijk wel gemakkelijker "het doel
kan bereiken. Het zal niet moeilijk in te zien zijn, 'Jat
Ir rc-serveeren in een tuin van een z.g.n. „koolhoekje'
1 a: heel verkeerd is. wanneer dit „hoekje' tenmmslo
...b'jna een vaste plaats in den tuin heeft. Niet alleen
ijsl de aanwezigheid van een dergelijk altijd voor kool
eserveerd plekje er op. dat men van den tuin niet
j-aalt. wat er van te halen is, immers wie zijn 3uin
intensief bebouwt, en dus 'eenvoudige gecombineerde
teelten toepast, heeft geen vast koolhoekje, doch bo
vendien werkt men de plantenziekten sterk in de hand.
Geheel hetzelfde geldt voer de plan ten ban en", waar-
tip de koolplanten voor den uitzet worden geteeld.
Bij het uitzetten der planten moet men niet alleen
kijken, of de plant wel een „hart' heeft, doch. ^nen
moei ook op het wortelstelsel toezien, of knul voet
reeds misschien als 'beginsel aanwezig is. Verder is
liet zaak. de stronken "en wortels van kool uit te
[rekken én te verbranden. lui het klein is deze maat
regel zeer goed uitvoerbaar. Men vernietigt op die ma-
ui r mil i >enen sporen en vaak nog vele andere kool-
parasieten.
B Prof. Ritzema Bes beweert ook, dat sporen, welke
|15 c..M. diep onder den grond liggen, geen kwaad
eer kunnen doen in het volgende jaar. In verband
iermede zou zeer diep omploegen of spitten wel aan
raden zijn.. Waar de ondergrond echter zeer onvruchl-
tar is. kan het middel wel eens minstens zoo erg
liijken te zijn als de kwaal.
In de grootculluur hlijkt do knolvoet voorname-
ijk voer te komen op pas omgeploegd land en ^vel
iet meest aan sloot- en greppelkanten en op lage plek
ten. Is het land echter eens goed bemoddeid, idan
erdwijnt de ziekte. Nu bevat slootaarde veel kool
ure kalk en het is waarschijnlijk aan deze stof toe
e schrijven, dat de slijmzwam zich. niet meer kan ontw
ikkelen.
Te Schagen heeft op sterk besmet terreinj een proef-
ekl gelegm, waarop gedurende 8 jaren kool werd ver-
ouwd en elk jaar een zwa e kalkbemes ing. gemiddeld
000 K.G. per H.A. .in Februari of Maart aangewend,
p oen gedeelte van het terrein werd toegepast. De
alk ble.k een afdoend besrijdingsmiddel tegen knol-
nc! te zijn De andere kunstmeststoffen, die op ée»i
Ia e. z nd- - kalk, eveneens eik jaar volledig worden
IU o dien.i. bicken op de riekte niet den minsten in-
•>ed uit te oefenen.
Op zandige gronden is het mirsehien eveaiwel aan
raden met de zware kalkbemesüng wat voorzieh-
ig te zijn.
>0
151
551
j De onderzoekingen omtrent de Veenkoloniale ha
arziekten maken het wel wan s ihijnlijk, dat op de
-Üeh
ithte. humi sichtige grinden zware kalkbomes'ingen
anderen hoofde zear nadoeillg zouden kiwmen wer-
Enkele dagen, geleden, hebben wij in dit blad mee
gedeeld, hoe de Engelsche Poolvorscher Scott eu vier
zijner metgezellen, als slachtoffer van zijn moed en
volharding is gevallen. Ontroerend treffend is wat de
Londensche berichtgever van het Handelsblad over
deze Poolreis schrijft:
Daar is door gansch de wereld een schok gegaan.
Er is diepe droefenis en ontroering, doch tevens "n
gevoel van eerbied, gewekt voor de mannen, die na
het einddoel van jaren, lang pogen ten bate dier we
tenschap te hebben bereikt, op den terugtocht naar
het vaderland, dat, hen in gedachten op hun moeite
volle tochten gevolgd had en hun, terugkeer ver
beidde, gevaRen zijn als dapperen op het veld va,n
©er.
Een rilling ging door de wereld1 toen, gistermiddag}
de eerste tijdingen, schier geen twijfel latende, kwa
men van Nieuw-ZJeeland, meldende dat de leider dier
Zuidpool-expeditie, kapitein Scott. met de vier manner
die hem op het laatste gedeelt,e van zijn reis naar
de Zuidpool vergezeld hadden, als slachtoffers ge
vallen waren van het vreeselijke klimaat dier on
herbergzame deelen. der aarde. Want de berichten
luidden zóo stellig, dat aan den dood van Scott, van
den zoöloog dr. E. A. Wilson, den luitenant der In
dische Marine H. R. Bowers, kapitein L. E. G. Oates
van de Iimiskillring dragonders en bootsman Evans
van de Britsche Marine, geen ©ogenblik meer te twij
felen viel.
Scott, een waardig zoon uit haft Devonshire, dat
zooveel kloeke zeevaarders aan Engelapd schonk; dat
de bakermat was van een Drake, een, Raleigh en
zoovele an,diere helden in den krijg en op het veld)
der ontdekkingsreizigers; de kloeke Zuidpoolr©iziger,
was gesneuveld, zou niet iu het vaderland terugkee-
ren om de wereld te doen luisteren naar het verhaal
van zijn moevtevolle reizen en van de ontdekkingen
die hij en de zijn,en hadden gedaan.
Wie, zooals ik zelf, enkele maanden geleden, den
Noor Amundsen konden hooren verhalen van hetgeen
hij en dan, nog onder de voor die streken aller
gunstigste omstandigheden had moeten verduren
in het An-arctjsch gebied.; wie uit zijn merkwaardige
lichtbeelden leerde wat het zeggen wil den voet te
durven zetten ïn dat ijzig oord, duiizenden en duizen
den mijlen ver van de bewoonde wereld, die kan
eenigermate slechts maar die kan dan toch oven,
1 begrijpen wat Scott en <ïe zijnen moeten hebben ver
duurd, toen zij te worstelen hadden op hun terug
tocht, toen de élementen hen, bij eiken stap tegen
werkten e boseffen dat geen menschelijk lichaam
ten slotte door tegen bestand; kan zijnr
De Zuid-Pool was bereikt. Een rniaand nadat de
Noorseke reiziger de vlag van zijn land had kunnen,
planten op dat punt der aarde, dat het doel was
geweest van zooveel mannen vol durf, vol 'iiefde voor
de wetenschap, kwam de stoere Brit, kapitein Scott,
er met zijn mJan^cn aan OP den 18den Januari
1912 konden, zij Brittannia's vlag naast die van dien
Noor planten, de wereld tevens getuigenis geven van
het vinden van. datgene, wat Amundsen daar achter
liet. En toen ving dié vreeselijke terugtocht ann.
die de dood zou worden van al die Kloeke mannen.
Toeii de deelen der expeditie, die onder kapitein
Seot en luitenant Campbell uit waren gegaan, niet
omstreeks dien tijd, dat zij verwacht hadden kunn,efn,
worden, aan, het punt van uitgang, ahn Kaap Evans
teruggekeerd waren, besloot Surgieon Atkinson, die
met het overige gedeelte der expeditie daar wa» ach
ter gebleven, groepen uit te zenden, om de vermisten;
op te sporen.
Van degenen, die met luitenant Campbell het ijs-
gebiea waren, ingegaan kon gelukkig vermeid dat zij
in November bij Kaap Evans behouden terugkeerden
maar Scotts groep, die Z,uld-waa.rts was gegaan, werd
niet meer levend gevonden.
De eerste berichten, die gisteravond en ook van
ochtend, nog slechts vaag war^n, werden heden in dei
loop van den dag aangevuld door bijzonderheden,
welke door den kapitein, Evaiis, Scott'» onderbeveh
hebber op de „Terra Nova", z-iin geseünd.
Een groep om de vermisten te zoeken verliet on
der leiding van Surgeon Atkinson op 30 October 1912
Kaap Evans.. Met hem gingen de leden der expeditie
Cherry, Garrord en Demetrie en met zich namen, 2ij
eenige honden. Een andere groep gi(ug uit onder be
vel van den heer Wrigiht, met zich. nemende zeven
Inidliaansche muilezels en levensbehoeften voor drie
maanden.
One Ton-Kajmpi' werd ün, volkomen orde en tein volle
geproviandeerd) gevonden. Toen. verdei; trekkende
langs de zuidelijke route, bereikten zij, dus seint
„Central News" uit kapitein Evans' rapport, op 12
November Sbott's tent.
Daar binnén vond men de lijken va^n kapitein Scott;.
dïr. Wilson e luitenant Bowers
Uit hun aanteekeningen bleek het volgende: De
eerste die stierf was de bootsman Edgar Evans. Hij
overleed op 17 Februari 1912 aan den voet van den,
Beardmore Gletscher. Zijn dood was veroorzaakt door
een hersenschudding, die hij kreeg toen men kort te
voren, over Tifw ijs getrokken was.
Kapitein Oa,tes was de volgende, dien wij verloren.
Zijn handen en, voeten waren vreeselijk bevroren en
ofschoon hij moedig medie voorwaarts ging, wisten
zijn vrienden op 16 Ma t reeds dat zijn einde lua-
derde. Hij had zijn vreeselijk lijden weken lang ge
dragen zonder een, klacht te uiten en hij gaf tot het
einde toe de hoop niet op.
Kapitein Sco<tjt schrijft: „Hij was een dappere ke
rel. Hij sliep den gansehen, nacht hopende niet te
zullen ontwaken, doch in den, ochtend werd liij wak
ker. Er woei toen een „blizzard". Oates zeide: ,,lk
ga even buiten kijken en blijf misschien eenigen tijd
weg." Hij ging naar buiten in den „blizzard" en
wij hebben hem n,iet meer teruggezien,." Kapitein,
Scott schrijft: „Wij wisten dat Oates zijn, dood te
gemoet gitng. doch ofschoon wij poogden hem te
doen blijven, wisten, wij dat zijn dood die was van
een dapper man enj een Engelsch gentleman.'"
Het schijnt dat Oates reeds op 16 Maart niet
meer in staat waa te- loopen, e|n de anderen hem ujiet
konden verlaten. Na zijn moedigen, dood trokkjen,
kapitein Scott, dr, Wilson, en, luitenant Bowers noord
waarts. daar hgt weder, dat abnormaal slecht was,
zulks veroor'oofde, doch zij waren genoodzaakt op
21 Maart te kampceren op 79 gr. 40 min, Z.B. en
169 gr. 23 min,. O.L. Zij waren toen elf mijl zuid-
w aart o van het grooite depot One Ton Kamp. doch
dit bereikten zij njet meer door een, „blizzard", die
volgens hun aanteekeningen negen dagen heeft ge
duurd. Toen de „blizzard" hen overviel, waren hun
voedings- en brand voorraden nagenoeg uitgeput."
En dan volgt het hartroeren.de verhaal dat Sur
geon Atkinson vond ia kapitein. Scotit's dagboek:
„De oorzaak van onze ramp is niet t© wijten aan,
gebreken in onze organisatie, doch aan. tegenspoed
bij al hetgeen wij hadden, te wagen.
lo. Het verlies van, een, pony-trapsport in Maart
1911 dwong mij later t© vertrekken, dan ik voorne
mens was geweest en die hoeveelheden mede te nie-
men voedingsmiddelen in te krimpen.
2o Het weder gedurende de uitreis, en bovenal
te langdurige storm op 83 gr. Z.B. hield ons op.
3o.. De zachte sneeuw op de lagere deelen van,
den gletscher verhinderde opnieuw ons voort-trek
ken.
Wij vochten tegen deze ongedachte geeur te nissen
met al onze wilskracht en wonnen ten, slotte, doch wij
verloren .Idaardoor veel van onze voorraden.
Alle berekening ten aanzien van onze mondvoorra
den, kleeding en depots gemaakt op de binnen-ijo-
v.act o.er een afstand van 700 mijl tot de Pool en,
t.i„OI precies gemaakt geworden.
De vco,hoede zou in ui,n.menden toestand na,ar
den gletscher zijn teruggekeerd en met een goede
hoeveelheid voedsel, bij aldien niet het onvoorziene
was gebeurd, dat de man, van wien wij zuxks het
minst verwacht hadden, ons ontvallen was
Zoeman Edgar Evans was beschouwd als do sterk
ste mau van onzen groep en de Beardmore Gletoclier
is geen moeilijk terrein bij goed weder. Maar cp
onzen terugtocht hadden, wij geen enkelen vollen
mooien dag eu zulks was voor ons met een zleko bij
ons hoogst zorgwekkend.
Ik heb elders gezegd dat wij buitengewoon ruw ijs
ontmoetten en, Edgar Evans kreeg een hersenschud
ding. Hij stierf; wij bleven achter als een zwaar
beproefde groep en ia een seizoen, dat reeds ver
gevorderd was.
Doch al het bovenstaande is nog niets bij hetgeen
ons te wachten stond op den Barrier
Ik durf zeggen, dat al onze maatregelen voor den
terugtocht genomen volkomen goed waren, doch dat
niemand ter wereld kan verwacht hebben een tempe
ratuur en terrein, zooals wij verduurden, in dezen
tijd des jaara
Op den top ,tusschen 85 gr. en 86 gr. hadden wij
minus 20 tot minus .30 gr. vorst, op den, Ban i t.
op 82 gr.. 18000 voet 'lager, hadden* wij minus 30
gr. op en dag en minus 47 g-, 's nachts, vrij geregeld,
■en daarbij op onze dagmarschen steeds den wind te
gen. Het is duidelijk, dat zulke omstandigheden zich
plotseling voordoen etn onze toestand is zeker to wijten
aan dit plotseling opkomen van slecht weder, waarvoor
geen voldoende verklaring is te geven.
Ik geloof niet. dat mensohelijke wezens ooit zulk
een maand beleefden als wij dooi-slaan hebbe». en
wij zenden er nog doo-gekomen rijn. niettegenstaande
hel weder, was het niet. dat wij weder een tweeden
zieke hadden gekregen, kapitein Oates en een g-b-c-k
aan brandstof in onze depots, waarvoor ik geen reden
weet en dan die storm, die ons heeft overvallen rif
mijlen van ons. depot, waar wij hoopten onze voorra
den te zullen aanvullen. lavderdaad, liet ongeluk ver
volgde ons. Wij kwamen op elf mijl afstand van oois
oud „One Ton Kamp" met brandstof voor één warm
maal en voedsel voor twee dag?n. Gedurende vier da
gen hebben wij de tent niet kunnen verlaten, (bui
ten woedt de orkaan.
1 »Wij rijn zwak, ^schrijven valt moeilijk, doch ik voor
mij betreur dezen tocht niet. die bewezen hoeft, dat
Engelschen ontberingen kunnen verduren, elkander hel
pen en den dood onder de oogm zien met dezelf
de kracht als in het verleden.
j Wij waagden het er Op wij wisten, dat wij ge
varen te duchten hadden.
Wij hebben tegenspoed g had. en dus rg n wij
niet klagen, doch hebben te buigen voor den wil van
het Opperwezen, vast besloten ons best te doen tot
het laatste oogenblik.
I Doch waar wij gaarne ons leven gaven voor deze
onderneming, die was voor de eer van ons land, daar
doe ik eon boroep op 'onze landgenootcm om te zorgen
dat voor degenen, die van óns afhankelijk waren, goed
gezorgd zal worden.
Hadden wij kunnen blijven leven, ik zou hebben
kunnen vertellen eeai verhaal van ontbering, van liiden
en moed van mijn vrienden, dat het hart van eiken
Engelsehman zou hebben geroe*xl. Deze losse aantee-
keningm en onze lijken vertellen dat verhaal maar
ik ban zeker, heel zeker, dat een groot, een rijk land
als het onze zal zorgen, "dat voor degenen, die "wij
achterlaten, gezorgd wordt.'
Di s eindigt kapitein Scott op 25 Maart 1912 zijn
aangrijpend verhaal...
Sr.rgaon Atkinson en de zijnen pakten alles wat de
dood.en nalieten bijeen, begroeven hen in hun tent,
richtten een eenvoudig g-xlenkteekcin en kruis boven
hun graf op en bevestigden aan dat kruis een kort ver
haal van hun lijdien. Toen zocht men nog twintig mijl
zuidwaar s naar het lijk van kapitein Oates, doch tcver-
üeefs.
Bij dit alles is nog te vermelden, dat mevr. Scott
ïsctoen Californië en Nieuw-Zceland op zee is. op
weg om haar echtgenoot te gaan verwelkomen. &ij
had hem in September 1908 gehuwd eu hun eenig
zoontje werd kort voor hij 'Engeland verliet voor deze
expeditie, geboren. Die knaap zal, gekomen tot de jaren
des ondcrscheids. zeker met trots mogen denken aan
de nagedachtenis van zulk een vader.
Eon groot gxleelte der expeditie zal spoedig met de
gewone maildienst naar Engeland terugkeeren, het klein
ste gedeelte zal de „Terra Nova", het Poolschip. waar
op kapitein Scott en zijn dapperen op 1 Jura 1910 de
Theems verlieten, naar Cardiff terug brengen.
De wereld brengt een eerbiedigen groet aan de na
gedachtenis der vijl .mannen, die daar ruston in sneeuw
en ijs aan het andere einde der harde!
Ingezpn den.
Mijpjheer de Redacteur.
Naar aanleiding van het verslag, dat door u ge
geven 's van de vergadering bijeengeroepen door
deelhebbers in het begrafenisfonds „Red u zeiven" te
Schagen. verzoek ik u beleefd eenige plaatsruimte
om mijnerijdh eenige opmerkingen betreffende ge
noemd fonds te maken.
Vooraf wiij ik mijne bevreemding te kennen gevon,
dat degenen die het initiatief genomen hebben om
deze vergadering te beleggen, zich niet de moeite
getroost hebben, om directeur en commissarissen uit
te noodigen de vergadering bij t© wonen. Daaruit had
men kunnen afleiden dat men gaarne nog eens met
deze personen bad willen confereereai, om te Tracht0|n|
aan eventuëe.le grieven tegemoet te komen. Dit heeft
men niet gedaan, doch zich wel de vrijheid veroor
loofd een debat te houden, dat volgens het verslag
persoonlijk werd. Was het correct om buiten tegen
woordigheid van directie en commissarissen persoon
lijke onaangenaamheden te zeggen? Een man van
karakter behoort deze dingen ronduit tegen de be
trokken personen, te zeggen.
De heer H. Kamp, die aanvankelijk de vergadering
leidde, vergeleek het fonds met een varkentje, dat1
langzamerhand was vetgemest. Ik wil bij die schoone
vergelijking van den heer Kamp blijven en meedeelen I
dat hoewel het varkentje aanvankelijk .aardig groei- 1
de en tamelijk vet werd, de verdere groei echter be-
lemmerd werd door een kwaal, die het varkentje
kreeg 1 Die kwaal was bij het fonds de concurrentie
met andere fondsen. In een blad dat zich op het ge- j
bied van verzekeringswezen beweegt is reeds maan- j
den geleden aangetoond da(t het begrafenisfonds Red
u zeiven, op den duur hare verplichtingen niet koto,
nakom en. Dit feit. gevoegd bij de ervaring die men
opdeed dat bet lejden;tal steeds verminderde, heeft de
directie doen overwegen welke stappen gedaan dien
den te worden om tot een, beteren toestand te ge
raken..
JJa directie heeft daarna door. een deskundige 'n
onderzoek doen instellen naar de soliditeit van, het
fonds. Uit dat onderzoek bleek weder, dat op het
oogenblik het fonds aan hare verplichtingen kon
voldoen, doch dat op den duur andere maatregelen
getroffen dienden, te worden. In dej laatste jaren wa
ren de iukouisten die gelrokken werden uit de con
tributies der teden niet voldoende om de uitkeeringeti
bij overlijden benevens bodeloon en administratiekos
ten te- voldoen, De rente van bet kapitaal moest,
zelfs aangesproken worden om de uitgaven te dek
ken Er schoot dus nieits anders over dan de con
tributies te verhoogen, een maatregel die tengevolge
zou bobben dat het. ledental nog sterker zou achter
uitgaan Het bodeloon verlagen ging ook moeilijk,
daar vele boden weinig leden hadden en hunne in
komsten belangrijk zouden verminderen en men kans
had dal de boden piet, langer hun baantje zonden
willen vervullen. Nieuwe beden aanstellen, die ijve
rig en geschikt zijn, zouden moeilijk -nden zijn
eu zou men wel een inspecteur ma Ilem die
daarvoor zorg droeg .11 de M.; .troleëï-
de, wat door groote instellingen geu.^^ ^rdt, maar
voer deze kieine instelling te veel kosten met zich
zou meebrengen. En het is toch niet te vergen van,
den direcbeur of de commissarissen, dat deze als in
specteur optreden.
Na veel overweging kwam het de directie dan
ook bet beste voor. een soliede maatschappij te vin
den die de verplichtingen, die het fonds op zich ge-
noniei. had. wilde overnemen en daartoe werdi bereid.
gevonden de Eerste Holliuidsche f>evensvcrzekerfng-
bank te Amsterdam. Deze Instelling van veel grooóö
ren omvang dan lted u zeLven beeft bare lospe©
tcurs, op vele plaatsen reedt? hare boden, dl© gevo©
gelijk meer leden kunnen bezoeken. Do onkosten zlji
voor o' ze grootere instellingen; allicht naar verhou
ding kleiner dan voor instelMr.gen van minderen om-
varg. Het doet mij dan ook genoegen utt het verslag
te vernemen, dat de soliditeit van de Eerste ilol-
lands<b< L veusverzekeringbank tn geëocn deele üi
twijfel wordt getrokken en wanneer de leden nu d»
gelden bekomen, waarop zij of hunne erfgenamen
b:j overlijden recht hebben, dan is het toch hétzolf-
de. of ze die gelden bekomen van, mijnheer A of
mijnheer B.
Men moet niet uit liet oog verÜizen. da! direc
teur en commissarissen geen financleelc aan
sprakelijkheid op zich mimen. Comn E arisscn genoten
oen l>e rekkelijk garing t hel rag voor hun toezicht, te g>
'ring in elk gaval om daarvoor finantiëelo aansprakelijk
heid op zich te nemen. Zij zouden dun spoxli
in navolg ng van Gijsbrecht va»i Amstel in hel hoX'ra-
de kx-mc's'.uk van dien naam van onzen grootcn dich
ter Vondel, wanneer hij Amsterdam yi< ua <.-n4
achtervolg:! a!s hij is door zijne vijanden:
Vaarwel, mijn Amsterdam, kiest voor mij een an
deren heer.
Vaarwel, mijn directeur, kiest voor mij een andcien
commissaris.
En wanneer ir.en er nu in g-slangd is een© maat
schappij te vinden, die de rechten der leden zal na
komen. dan kunnen de vroegere directeur en com
missarissen zich daarin verheugen.
Volgens het verslag wordt nog ais grief a mg vo rd.
dat de tegenwoordige directie van „Bed 11 zelven'". dat
is dan tevens de directie van de Eerste Holfendsehej
Levcnsvei'zckc'ingsbank. g x-ne nieuwe verzefceiingen wil
sluiten tegen de vroegere tarieven van „Rod u zeiven'".
Uit heig en hierboven door mij gereleveerd is. vo'gl
zéér logisch, dat de nieuwe directie dit ni.-t wil d n-n.
De ingeschreven leden hebben rechten, waaraan hret
geloma mag worden en uit het verslag blijkt, dat dit
ook niet g-daan wordtmaar aspirantleden kunnen daar
op geen aanspraak maken. Wanneer een koopman ziet
dat hij op zijne waren verliest, moet hij daarmee op
houden en nu kuni-.en latere koopers niet zeggen dat zir
tegen de lage prijzen bediend moeten wordtV).
Drg ncn die werkelijk grieven, hadden tegen dc han
delwijze van de nieuwe d reclie, hadden zich tot de
vroegere directie kunnen wenden. De»:-, had dan do
nieuwe directie daarop attent kunnen maken en zoo
veel vertrouwen stel ik wel in deze heeren. dat zij aan
die grieven wel tegemoet zouden komen. Dczjc dircr.fi
is tot de overname van „Red u zei ven' ovorgegmj
om hare werkzaamheden uit te breiden en zou liet va
haar zeer ongerijmd zijn. wanneer zij de leden niet goé
behandelde en daardoor kans liep dat dit doel pi»
bereikt we d. Uit het verslag blijkt intusschen niet sa
zulke handelingen, van de 0;recri\ eii ik vertrouw ril
dit ook nimmer het geval zal zijn.
U. i^ijnhecr de Redacteur, dankend voor de toeg^
s'ane plaatsruimte,
J. SPAANS.
's-Gravenhage.
Uit eD voor de Pers.
KAMERVERKIEZIXGKN.
Kort gricden hebben wij. aldus de N. R. Cf., een
s"'uit Dc Hfeilige Familie, een
SrooniEch'-kalholiek propaganda-blaadje. waarin de li'>e-
üu -u v.e a-gsmiide d als een groep, die gods-
v uchlige meisjes het land ui'trapt dit was, moer«en
wij \v>"rd en slechte vrouwen vereert.
Het christelijke blaadje was blijkbaar met dal ver
foeilijke s'lik ie nog niet tot hethoogtepunt van zijn
propagandaEen welwillende lezer van De Harige Fa
milie zendt ons thans een nummer van 19 Januari, om
te laten rien. dat er nog altijd is baas boven ^aas.
..Nette lui", heet een s'wkje in dat nummer opgeno
men. Hier \olgl de inhoud
Wat liberaal en anticlericaal is cn het land
wil helpen veijcssen van „het ongedierte der pa-
l>cn' geeft voor alleen nelheid en beschaving in
pacht te hebben. Veel "Katholieken, die overigens
veel andore meeningen zijn toegedaan, zegden ook
„Maar dit moet mei* toegevennette jui!"
Nette lui r Het ligt er al aan wal men onder
nette lui verstaat. Men oordeelef
Te Karlsruhe moet een pater Capitcijn aan liet
station een uur wachten. Dat hij de zoon va*>
zeer rijke ouders is en geheel zijn vennog.-n aan
Hefdeworken heeft weggeschonken is aan zijn
armelijke pij niet te merken.
De pater wil van zijn gedwongen oponthoud
gebruik maken om de Sint Bernarduskerk even
te gaan bezichtigen. Op s'raat ontmoet hij een
paar heeren in ja •■hterstuum. Den kloosterling ;:i n-
de. hilsrn zij hun hond op hem aan. Het dicv
springt den pater in een ocgwenk op den rug.
De ontsteltenis van den niets kwaads vermoe
denden kloosterling laat zich gissen. Hij wendt
zich tot de heeren met de verzekering iu veto
landen te hebben gnviscl. maar npg nergens zulk
■oen beschaving te hebben ontmoet, en hij de po
litie dan ook zijn aanklacht te zulten indienen.
Misschien dal deze nog wel termen in dl om
de heeren" r voortaan andere netheid »c doem
beoefenen.
,,I.iefdemoordcn" zijn in Frankrijk, waar het
anticlerica'isme thans hoogtij viert aan de orde
van den dag. De Parijsche rechter sprak voor
eenige weken zeke mevrouw Bloot vrij. os.hoon
ze in koelen bloede de ..vricndii' van haar man
had vermoord. Een advokaat bcwee d- zolfs: „Hztl
zij haar man gedood, men zou er zich hij moe
ten neerleggen.
De autobandieten \an het vorige jaar zijn nog
niet vergelen .duiken telkens wederom op. Nu mel
den daarenboven de bladen van een rooversben-
dc, die een drietal dorpen door inbraak en aan
randing in angs igc spanning houdt. Een brigade
gendarmes, gezonden om de veiligheid tc herstel
len, hoeft tot dusverre nog niets Ivreikl dan dat
de bende driesier optreedt.
Toch nette lui. die an'iclericalen Zij doen de
wanbegrippen <p zedelijk gebied. ;'b het chris
tendom gestadig heeft bes'reden, wéér t?r gkce- :n.
Wanneer zij ergens eenige jaro.1 meeste zijn, dan
kceren de onmenschelijkiieid en ruwheid. 01 het
bederf van voor Christus terug, is er geen gerech
tigheid, geen eerbaarht i l meer.
Laten wij toch bidden en werken, opdat jze
in ons fieve vaderland nocit meer. vooral niet
dezen zemer bij de verkiezingen voor de Tweede
Kamer, gelegenheid krijgi-n. ""om de zeden \an
het oude heidendom weer te doen lerjgkoe.-tai
Wij laten dit stukje voer zich ze'f sp-e'cn Ilc' i> na
tuurlijk aangenaam te ontwaren, dal De Hei kg*. Familie
ijverig aan de ve-xlere b s lravtng v -n hare 35.000 abon-
nées blijft werken. Dat dit noodig is, mag men uit
stukjes als het bovenstaande afleiden.
Predikbeurten.
WOENSDAG 19 FEBRUARI.
NEPERLAVDSOH HERVORMDE (GtMLBRNT* to:
Dirfcshorn,. 's av. 7 uur, Ds. Damsté.
Nieuw< Nircorp, 's av. 6.30 uur. Ds. Schermerhom.
Jultanadorp, *s av. 7 uur, Ds. Van Griethuljsen.
Veenhuizen, 'e av. 7 uur, Ds. Nieuwburg.
Sint Maarten, 's av. 7 uur, Ds. Traho'
DOOPSGEZINDE GK.M I 1
Hippoljrtushoef, 's av. 7 uur, Ds. Laeué. o..
DDNDERDAG 29 FEBRUARI.
NEDERL.4NDRCH HERVORMDI GEMltlvNTE te:
Biirsingerhorn, '8 av. 7 uur, Ds. Van Loon.
Burgerbrug, 's av. 6.30 uur, Ds. De Graaff.
