mmit! jitiis- Mratwii- Liliifilii. VAN HOUTEN'S 3. Dinsdag 13 Mei 1913. 57ste Jaargang No. 51(i9 COURANT. De éénheid der rechterzijde. (Godsd'enstig). L De antithese: geloof en, ongeloof, Evangelie en Revolutie, wordt op 't ©ogenblik weer, evenals in 1905, met demagogische kracht op den voorgrond ge/-et. Men roept het den kiezers toe, dat de rech terzijde is éen in 't geloof, éen in de christelijke be ginselen. Laat ops dat eens zien. Het spreekt vanzelf, dat we ons bier niet moeten blind staren; op een paar woorden. Het gaat er niet om, of men het woord God, het woord geloof, het woord christelijkheid in den mond neemt. Niet op het Heere, Heere roepen komt het aan. Neen, men bedoelt natuurlijk dat men h>et in wezen eens is, dat men over 't begrip niet verschilt. Welnu, dan verkla ren wijde eenheid der rechterzijde is, van geloofs- sitandpunt gesproken, een Deugen.. Een onware,, vaj- sche, bedriegelijke Leus, enkel en alleen met zoo daverende kracht en met zoo schallend geluid' aange heven, om de kiezers te misleiden. Wij onzerzijds be hoeven, om dat te betoogen, geen breede beschou wingen op te zetten. Wij wülen enkel wat citaten ge ven, wat uitspraken van mannen van rechts over elkander, over elkanders geloof en over elkanders christelijkheid doen zien. Vooraf wijzen we allereerst op deze kleinigheid, dat de bijbel, bet boek. waar uit de anti-revolutionnaire en de christelijk-histori- schen hun geloof, hun godsdienst putten, door de katholieken, absoluut niet wordt aanvaard. Reedö dat zegt genoeg.! Calvijn npemdte de Heilige Mis „een allereerste hei ügschennis" en „een pest", en die Roomsche kerk ,,'t schelmachtig en vervloekte rijk van den, amti-christ". Is het dan, wonder, dat dr. Kuyper, de volger van den grooten Calvijn, in termen sprak, die daarvan niet veel verschillen,? Nog steeds veroordeelt men itn Protestantsche kringen; de heiligste gebruiken, der Roomschen als een „vervloekte afgoderij". Op den 26en Mei 1910 gaf Paus Pius X z'n Bor- remeo-encycliek uit, die onder de Hervormden over de geheele wereld zulk een ontzaglijke verontwaardi ging heeft doen trillen. In, die encycliek werden de Hervormers genoemd' „rebellen", werd aldus dtoor 't, hoogste gezag der katholieke kerk over Calvijn, Lu- ther en hun volgelingen gesproken (De BorrOineo- encyclièk, volledige vertaling Utrecht, Moulijn, blz. 9/10): EN VOORAL 's MORGENS, S MIDDAGS en 'SAV0ND5 EEN KOP LI izm „Zulk een, verbazingwekkende weldaad van de goddelijke Voorzienigheid op het herstellingswerk, door de Kerk bevorderd, blijkt schitterend in diie eeuw, die den heiligen Carlo zag opstaan, ter ver sterking van het, goede. In die dagen, terwijl de hartstochten overheerschten en de kennis der waar heid geheel en al verborgen, en verduisterd; was, bestond er een voortdurende strijd met de dwalin gen, en de menschelijke maatschappij, afglijdend iin, boosheid, scheen ten afgrond te snellen. Te mid den van deze onheilen verhieven zich hoovaardlige en oproerige men,schen, vijanden van, het kruis van Christus... menschen van aardsche gezindheid, wier God is de buik. Deze, zich niet toeleggende op het verbeteren der zeden, maar op het ontkennen der dogma's, vermeerderden de verwarring, verslap een voor zichzelf en, de anderen den teugel van bet geoorloofde, of althans, verachtende de gezag hebbende leiding der Kerk en, meegaande met dé hartstochten der meest verdorven, vorsten en, volken wierpen zij, als met tdramnengeweld, de leer, die wet ep de tucht onderste boven, In, navolging van. de boozen, tot wie de bedreiging gesproken is: Wee uwer, die het goede slecht en het, slechte goed noemt, noemden zij deze verwarring van den op- stand en het bederf van het geloof en de zeden, hervorming en zichzelf hervormers. Maar in waar heid waren zijl bedervers, zoodanig, dat zij, door Europa's krachten te ontzenuwen in tweedracht en oorlogen, de oproerigheden en den afval voorbe reiden der moderne tijden, waarin zich hernieu wen, vereenigd tot een enkele onstuimigheid, die drie, vroeger gescheiden, soorten van strijd, waar uit de Kerk immer als overwinnaren is gekomen: de bloedige strijd der eerste tijden, dan d'e in eigen huis voorkomende pest der ketterijen, eindelijk, on der den naam van evangelische vrijheid, die ver dorvenheid van zeden en omkeermg van de tucht, waartoe misschien de tijd der middeleeuwen niet was geraakt," En tegenover de „oproerige" hervormers, „wier God is de buik", stelde de Paus dan de „waarachtige hervormers", de „heilige mannen", d.w.z. de katho lieken. Is het wonder, dat het katholieke dagblad De Maasbode a!s volgt schreef over het Protestantisme (De, Maasbode, S D|ec. 1896): „...Kan men zich wel iets dwazers denken,, dan dat bet Protestantisme, hetwelk, als zijnde een dwaling, niet eens recht van bestaan heeft, de ka tholieke kerk zou willen dwingen af te blijven van, baar terrein? Want alle terrein is roomsoh, omdat Christus aan de roomsche kerk beeft gezegd: On derwijst allle volkeren,! Hoe meer die kerk dus Protestantsche gemeenten binnendringt en er het Protestantisme uit verjaagt, hoe meer zij handelt krachtens het bevel van haar Goddelijken Stich ter." Is het wonder, dat in. heit wetenschappelijk maand blad De Katholiek geschreven werd: „Ik wijs slechts terloops op de afvallige prie sters Luther, Calvijn, Zwinglij en zoovele anderen, die in die zestiende eeuw gansche landen en gewes ten door huichelarij, list en geweld' van de ware moederkerk hebben losgescheurd. En, het moet tot onze beschaming gezegd worden .ze hebben in ons vaderland maar al te veel navolgers gevonden. Met die „navolgers" trekken thans de katholie ken weer op „vóór den Christus". Nog eens: demonstreeren al deze di'ngen niet schit terend de eenheid' der rechterzijde? O, de eenheid der rechterzijde op 't gebied van geloof, op 't terrein van den godsdienst, is zoo hecht Wil men nog inccr bewijzen De chiïstclijk-historische hoogleeraar Van Veen schreef „Dc Katholieke kerk heeft feitelijk opgehouden een kerk van Christus te zijn; zij is oen mach. geworden, meer neg dan vroeger gevaarlijk voor den Staat, gevaarlijk voor de vrijheid.'' In overeenstemming hiermee riep het gereformeer de blad „De Wachter'- uit (zie „De Zuid-Hollander, 1 Febr. 1903) „Noord-Brabant en Linrbdrg, waar in de her vormingsdagen zoo trouw werd gestreden en zoo veel geleden voor de zaak des Heeren, moet her overd worden voor onzen Heere en Koning, 'Jesus Christus. In Zijn naam en door Zijne genade kan dal'". Hoort men het t Eenerzijds heel het, dat men tegen de vrijzinnigen i optrekt, omdat het gaat „vóór den Christus". Maai- dit gereformeerde blad roept dat de katholieke pro vinciën „voor den Christus'" heroverd dienen te wor den... En nog eensis hel wonder, dat zelfs de heer de Savomin Lohman In de Kamer de kluts kwijt raakte en onlangs zei: (Handelingen 191213, blz. 838): „Ik erken voor onze maatschappij de noodzakelijk heid van neulrale scholen, van Qhristelijke, ik be doel Protestantsche, scholen, van Rooms'ch-Katho- iieke scholen, maar ik ineen....'" enz. Hier werden „Christelijke'' en _.,Roomsch-Kalho!ie- ke'" scholen afzonderlijk genoemd. "Christelijke scholen zijn ProtestantschTrouwens, diezelfde heer de Savor- nin Lohman had reeds vroeger in een brochure ge schreven (zie „Land en Volk", S Febr. 1905j: „De 'vrije school is een bolwerk tegen ultra-mon- taansche overhoersching... De opvoeding iji de neu trale school schijnt een ondoelmatig middel 'legen overhsarschmg van de roomsche geestelijkheidj Met do geestelijke wapenen eener volksopvoeding moet gestreden worden legen Rome... alleen de on derwijzer die den godsdienst in eere houdt, kan het bijgeloof (van de Roomsch-Ivatholieke kerk) bestrij den.- Inderdaad, commentaar overbodig... Trouwens, ook de Protestantsche partijen onderling Vèrschillen. Op 14 Mei velde de gereformeerde kérke- raad te Wifnis een vonnis, waarin gezegd werd dat de Hervormde kerk „niet de Kerk des Heeren zijn kan'\ en over haar gesproken wordt als van „een genooischap en synode die afhoereeren van Gods Woord. Én dan zeggen 51 deze menschen, dal lij strijden „voor den Christus'". Voor welken i Dan roepen zij. dat ze stoelen „op dón gemeenschappelijken wortel des geloofs.'" Voor welk geloof f Dat zij „voor den godsdienst' opkomen. Voor welken godsdienst r Ze ont zeggen zelfs elkanders godsdienst „recht van bestaan' Ze bidden, dal de provinciën, waarin een ander kerk genootschap de meerderheid heeft, zal w:orden her overd voor den Christus! En dal heet éénheid. Wparlijk, wij begrijpen het, dat do bekende Her vormde predikant Dr. J. R. Slotemaker de Bruine onlangs in eene vergadering zeide („N.R.Ct.", Fe bruari 1913): „De tegenwoordige coalitie is niet christelijk te 'noemen. Want materieel zijn de leden het niet eens. Formeel is er tusschein Roomschen en Protestanten een zekere eenheid beiden willen gereikénd zién Door de coalitie nl. De rechterzijde roept, dat dJe vrijzinnigen zijn te gen den godsdienst .tegen God, tegen 't geloof. En dat zij zelf in het geloof éen is. Daarom nog éen citaat. In 1907 verscheen een brochure getiteld „De Ka tholieke Kerk ajs het Goddelijk; Teeken", geschreven door pater Bernardinus Mets. Welinu, in die brochure staat: „Het Katholicisme is goddelijk, en daar God njet tegen zich zeiven kan zijn, daarom is .dies wat tegen hef Katholicisme is, tegen G-od." Hoort gij, het, Protestanten? Hoort gij, het, Calvinisten? Gij allen die den Kathoieken godsdienst als bijge loof en als „vervloekte afgoderij" verfoeien moet? Gij zijt, zoo zegt deze priester, „tegen God". Zal' ons volk nu eindelijk toch eens inzien dat de beweerde eenheid der rechterzijde een leugen is? Dat de heeren elkander 'beschuldigen „tegen God" te zijn, maar, met politieke bedoelingen, het geloof in middels tegen ons misbruiken als een speculatie van de laagste soort? "Weg met de coalitie, terwille van de waarheid! Biunenlandsch .Nieuws. De opkomst was niet zoo groot als men verwacht had, waaraan het slechte weer zeker vee! schuld had. Het was echter wel de moeite waard een paar uur te luisteren. Spreker begint te zeggen, dat deze bijeenkomst is belegd naar aanleiding dat wij weer staan voorden tijd van. de verkiezingen; dan is de belangstelling wat grooter dan gewoonlijk. Men verwijt de S.-D. A.-P. dat wij de ontevredenheid kweeken. Dit is o.a. ook hier in een, vorige bijeenkomst beweerd. Sprv vindt het erg Jammer dat hij, die dit toen in het midden bracht, ook nu niet tegenwoordig was. Het Is de zotste redeneering die er bestaat. Juist de ontzettende wantoestanden in de maatschappij makeq ons ontevreden. Wanneer men iemand vraagt, on verschillig wie, ben j ij tevreden? dan zal 't aantal dat deze vraag bevestigend beantwoordt, zo-er gering zijn. De S.-D. A.-P. is de beweging, die de fouten in de maatschappij wil zien. Wijst overal waar ze kan., op de bestaande verkeerdheden. Wie 't leven in de steden kent, die weet wat een ellende en kommer er in de wereld bestaat. Arm verzorging is 't beroerdste wat er bestaat; 22 mtL- lïoen wordt er jaarlijks aan besteed. Van de zea millioen inwoners moet het tiende gedeelte worden bedeeld. Hoe moet nu een maatschappij er uitzien, waar een tiende van de bevolking moet worden be deeld? En toch, wat is er kolossaal veel geld. Wa zullen Amerika enz. maar niet eens noemen, doch alleen in ons land wordt jaarlijks 275 millioen ver- erfd. Er wordt door niemand zoo gelogen als door die rSjke menschen, die hun vermogen moeten op geven, alleen om de belasting te ontduiken. Het nationaal vermogen is de laatste 10 jaar 1301 millioen gestegen en toch moet er nog een zeer groot gedeelte van de bevolking aan. armoede worden prijs gegeven. Wat de S.-D. A.-P. zich voorstelt is nu voldoend», beantwoord, terwijl spreker nu zal laten zien, langs welken weg de maatschappelijke toestanden kunnen verbeterd worden, nl. door den arbeid van, allen. Zonder den arbeid zou de rijkdom zoo niet kunnen wassen. Dat de menschen van kapitaal niet willen meewerken, wordt hen niet kwalijk genomen, docb. de maatschappelijke verhoudingen zijn niet goed. Men moet de maatschappij zoo inrichten, dat die op eeri andere basis kemt te staan en zoodanige wijziging laten ondergaan om het onrecht weg te maken. Ook bet onderwijs wordt besproken, waarna spre ker vanzelf tot aan Staatspensioen komt. De arbei der heeft zijn leven lang gearbeid en, met de vruch- ten daarvan wordt het kapitaal grooter. De maat- schappij heeft een zware schuld op zich genomen. om den armen arbeider, die niet meer kan, een on- t bezorgden ouden dag te verzekeren; dit is een recht- j mat54e eiseh en moet niet beschouwd worden als meuschlievendhefd, hetgeen volgens spr een beleedi- ging is. RAAD VAX WIERIXGEN. Vergadering van. den Raad gehouden op Zaterdag, t»^ 10 Mei 1913, des namiddags twee are. Afwezig de I Tzeer sterk afi'*keurd\ heeren D. Koorn, en P. Koorn. j mmd«- bet nulitamsme, waarvoor alle jaren Voorzitter, burgemeester A. Peereboom. i Xniillioen wordt betaald en, wat nog hooger zal wor Na opening worden de notulen door den secretaris, i wSf. den heer W. J. Bruul. gelezen en goedgekeurd. ïl spreker tot de concentratie; 1HJ heeft Van den gemeente-veldwachter, den heer Tj. Brou-i f??00 Bond voor staatspensionneering ook wer, is een dankbetuiging ingekomen voor de hem ro1 Speelt" doch die verleende graitifieatiën. gevaarlijk spel. Spreker is voor Staatspensloetoom- Ingekoimen was een. verzoek van mej. J. B. Nierop, I blï Sociaal-Democraat is, en dat zegt voldoende, onderwijzeres te Westeriand, om eervol ontslag als' fv. 0 concentratie in waarheid voor Staatspensioen zoodanig, wegens haar benoeming te Zuidscharwoude Zyn 1 voldoende- Voor hen Het wordt verleend met ingang van 1 Juni as. staAtsPeö^io^p armenzorg en als zoodanig zal Aan de orde komen eenige reclames Hoofdelijken l J«Sn. Omslag en Hondenbelasting. I oud-liberalen worden sterk beentiseord. Aan dien heer W. Kaan wordt, wegens vertrek naar i „te hebben weergegeven, in de Schermer, 8 maanden ontheffing H. O verleend- I richting de S.-D. A.-P. moet gaan. Alleen met aan den heer Joh. Hoekstra eveneens 8 maanden 1 kun"en de beIan£en worden behartigd, ontheffing H. O., wegens vertrek naar Zaandam; l 0340,0111 moetenj «U® mannen en vrouwen worden op- aan den heer A. Kooijman. 9 maanden, ontheffing S®r°ep€n om de?1 te nemen- de verkiezingen, dus algemeen kiesrecht, en 'iu. r' VaD| Stelogenheid tot debat werd geen gebruik Wagemaker geheele ontheffing H. O., wegetns' vertrek £6™af"kt' {aJl6fn werd d°or den heer Kok een vraag naar Koegras; aan den heer C. Glim gieheele onthef- iazake staatspensioen, welke door spreker r. on duinemke WI17.A word hoantwoord H. O., en, 6 maanden Hondenbelasting wegens ver trek na^r Texel; aan de heeren J. Clement; en M. op duidelijke wijze werd beantwoord, aan mej. de wed. C. de Wit wordt" f 2 ontheffing luId applaus was zeker wel een bewijs, dat de „itsi.ntorwi *1 aanwezigen i fing van belasting, wegens afschaffing van zijn bon,d; verleend, daar zij haar twee honden uitsluitend be zigt om in haar onderhoud te voorzien. Van de Schoolfeest-commissie t,e Westeriand was een verzoekschrift ingekomen, om evenals vorige ja ren in de kosten van het te houiden, schoolfeest een bijdrage van f 10 te mogen ontvangen. Hetgeen met algemeene stemmen wordt met genoegen hadden geluisterd, i -Met een woord van dank aan spreker werd deze bijeenkomst door den voorzitter gesloten, j 1 lAOLKJNG. Naar opgave in da Staatscourant is het verloop der nett j iqi9 goedgekeurd. B. en W. Schagm lol ter land een bijdrage voor bet schoolfeest te verlee- nen, groot f 27.50, hetgeen met algemeene stemmen met eten geestelijke overtuiging, maar formecle i stelden voor, aan de Vereeniging tot bevordering eëhhteifd is voor pracüsche ponliclc onvoldoende. Een I var) getrouw Schoolbezoek te Hippolytushoef en, Oos- materieel veü-schillen zij in de hoofdtaken der over- tuigingen omtrent geloof, kerk, gezag, vrijheid, zonde, j (genade. Ook in die toepassing dier overtuiging op w-ordt goedgekeurd. huwelijkswetgeving, bevordering der zedelijkheid, del Hierna komt.in, behandeling de rekening van heeren zending de Zondagsrust. Ook onder dej Prolestan- Armvoogden, dienst 1912, welke ter secretarie ter ten zijn ingrijpende verschillen, juist ten aanzijn j.yisl<? keeft gelegen,, en geen, bezwaren waren, inge- van de eters'a aan de orde komende punten. Hel komen, zoodat zij met algemeene stemmen, wordt vast- is onwaar dat dc verbondenen stoelen op één wor- Sesteld. Eveneens werd goedgekeurd de rekening der tel des geloofs. En door de tegenwoordige verdoe- acetyleen-gasfabriek, sluitende met een batig saldo ling wordt het oordeel over de groepen onzuiver va?r f 84.94%. en onbillijk. Want in zake vrijheid van godsdienst, „.7^Przlt de^,de mede dat in 1912 voor het car- van drukpers, van vergadering zijn de geloovigert i bld ei( ^briek f was betaald, betgeen voor Protestanten met de liberalen één; in zake dc gren- j bedraagt f 13.25 per groote bus. ajzoo een zen der staatsbemoeiing is er veel verwantschap vermindering van f 1.65 per bus. In verband hiermee tusschen de vrij-liberalen en de christelijk-histo. i- stellen B. en W. voor den prijs van het gas met schen. De verdeeling van ons volk in twee cteelen ln=ang van 1 Augustus a.s. te bepalen op f 0.85 per is onjuist'" kllb" meter, hetgeen wordt aangenomen, zoodat de De niet minder bakende Mr. Dr. van de Laer, oeh »r«s ?a,n, me' 5 I»r kub- ls vermintterd. - Ook stelden B. en W. voor, met het oog op de meer dere werkzaamheden,, het salaris vap den boekhouder, 1 Januari van man Van erken d-chris lel ij kei overtuiging, schreef reedis eenige jaren geleden in een brochure: „Wanneer men let op de gewone levensverhou dingen is het in politicus gezamenlijk optrekkeei ais christenen, als belijders van denzeifden Christus, onwaar. Door dc coaliüepoliiek is verkeerde s acres- •politiek in de hand! gewerkt, tot schade van het koninkrijk Gods'" En nu nog pas zei hij, sprekende over de a.s. ver kiezing („Handelsblad", Éebr. 1913j *„Als men nu beweert, dat het bij deze verkiezing gaai voor of tegen den Christus, dan zegt spr. dat het i,s volksvorleugcming. De Christus staat te hoog dan dal daarmede gesold mag worden om politieke wïnsle. Sprekers partij wil di? leuze ni?t, maar moet ze gelden, dan zij hel: „Voor den Christus, tegen de coalitie". Gelijk <le heer van Lingen, directeur wan 'het g?- refprmeerd gymnas'um te Zotten, in „De Nederlander' van 9 September 1904 schreief: „Ik zou het verschrikkelijk vinden indien het ge zag in handen kwam van socialisten, maar ik zou hef even verschrikkelijk vinden, als Rome het gezag in, handen kreeg, en daartoe zijn wij reeds a, te ver op weg. den heer W. J. Bruul met f 25 te verhoogen. wat - eveneens werd aangenomen, en het salaris van den i leeraar m u-effende wooixlcn toe, zoo, dal \eJeai onder den indruk waren, toen zij het kerkgebouw verlieten. O l'P KARSPEL Voor de vacante betrekking van onderwijzer mei verplichte hoofdacte te Oudkarspel, heeft zich geen en kele sollicitant aangemeld. HEÏRHl'GOWAAJH). Onze plaatsgenoot, Chr. Swinkels, is tegen 16 Mei a.s. benoemd tot postbode alhier, in.de vacature P. Slot. HEERHUGOWAARD. Bij de op 9 Mei 1.1. gehouden zitting van den Mi litieraad, zijn voor goed vrijgesteld wegens brocdordienst Jac. Borst, Jac. Groenland, W, Koomen, S. Peper en M. Spaan. BUKGERBRUG- Op de vergadering der straatverlichting. Vrijdag 1.1. gehouden, werd' dooi- den penningmeester rekening cn verantwo rrdi.ng gedaan ran zijn gehouden beheer. Daar uit bleek, dat de ontvangsten over J912 bedroegen f G0.58, terwijl de uitgaven f 93.53*'2 beliepen, zoo dat een tekort in kas is van f 32.94%. Sint Maarten Harenkarspeil Warmcnhuizten Peilen fy Callan'.soog Helder Wieringen Anna Paulowna Wi er ingerwaard Barsingcrhorn Winkel Nieuwe Nicdorp Oude Nicdorp ZUIDSCHARWOUDE. Bij de Ned. Herv. Gemeente te Zuidscharwoude is beroepen (loez.), ds. Verwey te Twfsk. ZUIDSCHARWOUDE. Ls. Reindci-s te Zuidscharwoude, heeft lsten Pink- slerdag, afscheid genomen van de Gemeente. Velen Ava^ren opgekomen, om den beminden voorganger voor t laatst te hooren. Ds. Staal, consulent, sprak den 1913, geweest als volgt 3052 inw. op 3131 iinw 1078 1111 2666 2713 1755 1818 4300 4318 317 333 '1 844 819 27157 27158 3021 3035 3460 3550 - 1111 1152 1854 1794 1512 1551 1525 1154 1175 gasfitter, den heer N. Kuiper ook met f 25 te ver hoogen, hetgeen met 7 tegen 2 stemmen werd aan genomen. Tegen stemden de heeren S. Cz. Bakker ep P. 3. Kuut. Thans bedragen dan de traotementen voor den boekhouder f 50 en voor den fitter f 225, beiden met ingang van 1 Augustus a.s. Hierna wordt aangeboden het verslag van den toe stand der gemeente over 1912, hetgeen, door den se cretaris wordt voorgelezen, en aller goedkeuring weg droeg. Rondvraag niets opleverende, sloot voorzitter de vergadering. WJ KRINGEN. Aan mej. H. G. A. van der Speek Obreen is op haar verzoek eervol ontslag verleend ajs ambtenaar ter secretarie en, in haar plaats benoemd de heer S. Kreijger, thans volontair ter secretarie, alhier. wieringerwaard. Zaterdagavond werd rn bet lokaaj van den heer D. Vceter door den heer A_ H. Gerhard. candidaat voor de Tweede Kamer, een lezing gehouden met het on derwerp: „Waarom het algemeen kiesrecht voorop?"'

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1913 | | pagina 1