minui Niws-
et Congres der S.D.A P.
Dinsdag: 12 Augustus 1913.
SC11GEI
57ste Jaargang No. 5222
COURANT.
kterdagavond is liet buitengewoon congres der S.
■S. P. te Zwolle geopend onder grootcj belangstel-
Zoo men weet is dit congres bijeengeroepen
i beslissen, over bet aanvaarden van mipjster-
ifeuilles in een eventueel te vormen Yrijzinnig-
Jistisch ministerie. Tot goed begrip dien.© het,
het eerste aanbod in dezen zin door Dr. Bos,
vrijzinnig-democraat gedaan, door de Socialist i-
hoofdmannen is geweigerd, maar dat later door
ken en Schaper een poging is gedaan <fm op
besluit terug te komen, en daarvan was dan ook
•sten. conSres het gevolg.
i.l ver voor den tjjd was Zaterdagavond de zaal
veel!
!r werd besloten, om'eerst de inleidingen te hou-
I en den volgenden dag. Zondag, de rest. 't Spreekt
fjflfzelf dat onze plaatsruimte niet toelaat; de debat-
li Gli op den;voet te voligen, dius dat wij ons to'. die
fdmomenten hebben te bepalen die wij: aa,n het,
o0iidelsblad en, dc Telegraaf onüeenen^
'kenJe heer Vlie^ei1 °Pen.t met een toepasselijk woord.
BdeWat.de regeling van het Congres door de aan-
agen in haar geheel was goedgekeurd, werd het
->rd verleend aan den heer J. H. Schaper. Deze
erop, dat ,er blijkbaar menschen zijn, diomee-
dat het proletariaat slechts langs den weg van
rwinningen ten slotte de; eindoverwiinning zal lia-
j Menschen, die meenen, dat zich nooit verwik- zelfde kabinet wel
lagen zullen voordoen,. Maar zoo ga,at het niiet.
meent* dat er cnder onze tegenstandera geen eer-
lijke;menschen zijn, laat ons dan, eenvoudig naar de;
Kamer gaan en zeggen „jelui zijn schavuiten". De
heer Van Kol: „Zeer juist." Eindigende wijst spr.
op.de groote moedeloosheid, die bij weigering over
de partij zal komen en. waarvan het verlies van 2
zetels reeds het gevolg is geweest. De kerkelijke
partijen zullen,weder in macht toenemen.
Toen na de weigering dr. Kuyper.bij Cort van der
Linden( werd geroepen, hoorde spr. het reeds zeg
gen: „de doodbidder bij het lijk!"
"Waaneer wij mi besluitentot het aanvaarden vah
ministerportefeuilles, zal men ons niet moeten ver
zoeken, maar het zal onze eisch zijn. Ten slotte zei
Ispr. „bederft onze weer-» en,werfkracht niet, het ia
misschien nog r.iet te laat. Wanneer er van het al
gemeen kiesrecht er. Staatspensioen niets mocht ko
men, moet men njet kunnen zeggen, dat het onze
schuld is, maar moeten wij kunnen zeggen: „het
is uw schuld,,het is de schuld van de bourgeoisie."
(Applaus.) j
De héén IM. Wibaut, alsnu het woord verkrij
gende/ter toelichting van de motie der meerderheid,
zegt dat de quaestie niet is het handhaven van
dogma's of het veroveren van algemeen kiesrecht
en Staatspensioen. Meerderheid en minderheid aan
vaarden béiden de vërantwoordelijkheid voor den
strijd, welke voor.het algemeen kiesrecht gevoerd i
„Maar moeten wij daarvoor bannelingen in het mi
nisterie afstaan bij een; niet grooteren steun in de
Kapten dan 16 zetels", 1zoq vervolgde hij. „Zeker,
ook vroeger hebben zich tusschen ministers uit het-
vèrschilpun,teii| voor.
jngen zunexi voornoen, mw i»ci, j Maar dat waren geen groote: verschillen in levens-, rnnr 7n "naiw Tk
Br zullen zich steeds verwikkelingen voordoen en beschouwing. Dok wan|neer socialistische! ministers in pa*cv "®P
partij, die niet ajleen wil zijn een schrikbeeld, een ministerie zitting nemen, gaat het kapitalisme
ar ook een stuwkracht, moet zich daarvan wel be- gjmg. Wanne,er eb strijd komt in het hayonbé-
5t zijn. Het gaat hier niet om Marxisme of revi-I drijl, zal de burgerlijke regeering, waarin de soeia-
t-.„ k-oc/i°- üstische ministers zifting hebben, haar plicht moe
ten, doen en handelen, zooals de bourgeoisie ver
langt." I
De heer Schaper: „Dan gaan ze er uit."
De heer .Wibaut: „Maar het ministerie is toch
geen duiventil, waar men in,- en uitvliegt! Wanneer
men zeker weet dat ze er bij het eerste het beste;
économische,conflict trilt moeten, dan, is het beter er
niet in te gaan." Een, stem: „Dan nooit." De heer
>e heer Schaper vervolgende, hoopt, dat de af ge- wibaut,; „Jawel, eens wel; wanneer de macht van
,rdigden zich van deze lastgeving zullen weten Let proletariaat zoodanig is, dat we niet de bever
Ite maken en als vrije mannen beslissen.. Spr. gSn ien VÖJ1 de bourgeoisie behoeven op te volgen."
Iwat er gebeurd zou zijn, wanneer de vrijzinnigen spr. houdt Schaper voor een reuzenhomoöpaath,
|de. clerïcajen, 41 en de sociaal-democraten 10 sten die thans de partij eens recht afkeerig wil maken
hadden gekregen. Dan zouden de vrijzinnigen 'ix va>a miuisterszetels. (Gelach.) „De mogelijkheid is,"
lisme. De resolutie, waarop de soc.-dem. basee-
Damelijk die van het Internationaal Congres van j
•ijs, was geen revisionistische, doch een Marxisti-1
e overwinning.
ernstig critiseerde spr. de houding van do afdee-
ren, die hun afgevaaardigden een imperatief roan-
mede geven, en daardoor den pas afsneden, aan
wr ij e .ge-da ch t onwisseÜng.
fatheer Van Rol: „Juist, 't is een schandaal.'
De Rode, die een uitvoerige motie van Amsterdam,
III verdedigt en daarmee was het voor Zaterdag
uit.
Zondags, een even groote belangstelling.
De eerste Rpreker is Emmer, Zaandam, die op de
re eerderheidsmotie een amendement verdedigt van deze
strekking, dat de socialistische ministers in ieder geval
van hun afwyk-inzicht zullen mogen doen blijken in het
parlement, wanneer het kabinet voorstellen doet.
Krop, Barderadeel, zegt, dat de partij moet terugkeeren
tot het standpunt, dat zij vóór de verkiezingen innam.
Wij hebben geregeld betoogd, dat wij geen verantwoor
delijkheid zouden aanvaarden. Troelstra heeft in de
campagne keer op keer gezegd: „Het zou mijn politieke
dood zijn als ik minister werd".' Applaus. Welnu
daaraan moeten wy ons houden. In het „Friesch
Volksblad" heeft Troelstra geschreven, dat het een
schunnige politiek zou zyn, de verantwoordelijkheid met
de concentratie te deelen. Nu is Troelstra gedraaid.
Als het congres nu toch tot aanvaarding besluit, betee-
kent dat„de party durft haar leiders niet critiseeren 1"
Heftig applaus. Dat zij niet durft wy'zen op de
fouten van de leiding! Applaus en gefluit. Ja,
dat is de waarheid; die most m6n maar hooren! Troélstra
had van 't begin' af de portefeuilles moeten weigeren.
Dat is zijn groote fout geweest.
Deze spreker wint zich zeer op, waarop de Voorzitter
hem verzoekt, wat kalm te worden.
feU T0rd V00r 66 K dit protest zegt Schaper geen bezwaar te heb-
feit- «mfefem ifen fe-fe J 18 b€D' het amendement-Zaandambetreffende de vrij-
fevfeu ii? U tki beid der ministers, te aanvaarden. Daarna, noemt
S HLlLd^geIegenfeld«.hebb0ni 0B? ™.ln(0pt,r,eden t0D! Spiekman het aanheffen der internationale, na Mem
H. ;.kf,Wfefeh ?yn w!r?' datlk Inallefn er"fe de Is' rede niets vijandigs tegenover anderen.
ie pa^ h,eb gedaan, niet te hooren critiseeren m komt op tegen de tacüek. om hier aflas ta
door menschen, die niet in een gemoedsstemming ver- - schuiven op den rug der liberalen en daarmede de
keeren, om rustig en zakelyk te spreken en te oordeelen e[gen fouten schoon te wasschen. Wij moeten ook
Daverend applaus en gefluit. Ik wenschniet »zejfcousequenies van, den strijd aanvaarden dur-
a.dus te worden besproken, nadat ik u m do laatste JveQ
maanden naar een schitterende orerwinning heb geleid gaststemmen op om de meerderheids- en min.
verwijten, dan profiteert de rechterzijde, die straks dan
een groote me rderhiid krijgt. Wat zullen de arbeiders
van ons zeggen, wanneer we nu weigeren de groote
dingen tot stand te brengen? Ze zullen zeggen Gij
hebt niet gewild en gedurfd. We zullen er den terug
slag van bemerken. Onze zetels en onze kiezers kunnen
verminderen en a!s we die teruggang hebben hersteld,
dan komen we precies voor dezelfde kwestie als nu.
Gelach. En dan?
Duys: Dan zingen we weer de internationale!
VliegenAls wy in een kabinet optreden, zullen wij
de vrijzinnigen voortjagen. Wy hebben de arbeiders wat
beloofd.
StemmenEen eereschuld.
VliegenLaten wij ons niet blind staren op het
partybelang. Laat ons onthouden dat er een antithess
ontstaat tusschen partybelang en arbeidersbelang. Wan
neer wy de portefeuilles aannemen, dan kan er gebeuren
wat er wil, maar het oordeel der geschiedenis vrees ik
niet. Luid gejuich.
Vervolgens voeren nog tal van sprekers het woord,
zoowel vóór als togen de aanvaarding.
De heer Hugenholtz (Kamerlid) houdt een rede vóór
de aanvaarding. Hy verklaart anders er voor te schro
men weer voor zijne kiezers te verschijnen.
Op onhandige wyze gaat deze spreker voort, telkens
onderbroken door interrupties en uitroepen.
Zoo èrg zelfs, dat Mr. Troelstra tegen Hugenholtz*
rede protest aanteekent.
listerie gevormd hebben, en het algemeen lcies-
ht gebracht hebben. Zou dat nu te looi- gaan,
jrdat er niet ït1 maar 16 socöaal-democra,ten in,
Kamer zijn? Men smaalt nu op de vrijzinnigen
ir moeten diie meer liefde voor heit; algeuaeep, kies-
trt hebben dan wjj? Moeten zij een offer bren-
.Dat is nog maai' die bourgeoisie! D© houdijng de
pinnigen is volkomen; parlementair en al zijn wij
•schien tegenover hen verantwoord, zijn wij dat
tegenover -de 144.000 kiezers, die ons gestemd
.ben, zeide spr. In het kort ging spr. het verloop
de tegenwoordige crisis na. Eerst toen bleek, dat
het oogenblik van; een vrijzinnig Kabinet niet
;r het algemeen kiesrecht en het Staatspensioen^
te verwachten, zijn Vliegen en spreker inet hun
rstel gekomen om Alsnog een bluiitengeiwoon con,-
5 te houden. Zou men meenen, dat van Cort van
i landen pog iets te wachten is, hij, de map, die
i verzette tegen een nieuwe bShapdeling van de
zoovervolgde hij, „dat we, wanneer de portefeuilles
worden aanvaard, binnen, twee a drie jaar het alge
meen kiesrecht lie,bben, maar gedurende die twee,
drie ja,ar zullen socialistische ministers de verant
woordelijkheid te dragen hebben gehad van het bur
gerlijk kapitalistische stelsel. Dat zal een groote ver
slapping geven in heti, proletariaat, dat ajdus zijn
mannen den juisten koers ziet, verliezen. Dan, ja dap
hebben, we het algemeen kiesrecht, maar de waar
de daarvan zit nietalleen ip de wijze, waarop het
verkregen wordt, doch ook in de wijze .waarop het
gebruikt wordt."
De heer Hugenholtz: U ziet spoken!
De heer Wibaut: „In de uitpemende artikelen,
welke in Het Volk verschenen! zijn, is glashelder aap-
getoond, dat het mede uit sociaal-democraten samen
gestelde ministerie het meest kwetsbare kabinet zou
zijn, dat zich denken lapt. Vermoedelijk zou het
voordat de twee jaar om waren, reeds ten val zijn
►gerhuys-zaak. de man van de strafwet-novelle op gebracht. Het is mogelijk, dpt het Ministerie alge-
i J, posten? Hoe hij thans staat tegenover het al- nieeA kiesrecht tot stapd' brengt, het kan ook zijn
fjeen kiesrecht weet spr. niet, maar waar hij ge- van niet, door gebrek pan homogeniteit. De Parü-
dzaakt zal zijn steun bij rechts te zoeken, za,l zer re30lutie, sprekende van den noodtoestand in.,
jzeker bijv. voor 't vrouwenkiesrecht niets te weiken Ministerportefeuilles moeten worden.aanvaard,
hten zijn. I bedoelde alleen het geval, dat er een groot ge-
fovendïen verliezen wij de kracht van, de erriiek vaar voor het geheele: proletariaat dreigt, een gevaap
lat men ons, wanneer wij' aandringen cp het onveials bijv> een 'Ooilog, eep schadelijke verwisseling vap.
,ktï algemeen kiesrecht en het SUatspens.cen, regeeliing of iets dergelijks. Wapneer een dergelijk
toevoegen„waarom deedt gij het niet,? vVappcerg^yiaar dreigt, dian, ma;ap ook niet eerder, is de
._komt een hoogere oorlogsbegrootipg, zal men -
ijl|f?en: Replameer niét, wapt gij hadt het in uw
d om te bedingen, dat geen hoogere oorlog-sbe-
>ting ingediend zou worden Wanneer de marine-
iv rozen geneegerd worden en wij oefenen critielc,
z.al het zakenkabinet zeggen: „dat zijn onze
Wanneer eer komma's en punten in de boe-
van rechtspleging zullen worden, veranderd en oogenblik.'
toestand daar, welken de P ar ijzer resolutie; als nood
toestand heeft pangewezen- Ep nu? Het algemeen,
kiesrecht krijgen we toch."
De heer Schaper: „U heeft veel vertrouwen in Cort
vap der linden."
De> heer Wibaut: „Neen, niet in Cort van der
Linden, doch in den politieken toestand van het
Iprotesteeren, omdat het belangrijke achterwege
t, dan zal men ons toevoegen: Wel. gij hebt niet
lid; (Applaus.) Wappéer het 10-uren ontwerp
ïrschillig' behandeld wordt, dan zal men zeggen,
I het onze 6igeit schuld is, dat het niet wat vrien-
kGr behandeld wordt. In 1894 zijn er menschen
»est, die toen nog afkeerig bleken van onze. par-
ui zeiden: „het is hun alleen te doen, om een
jerzetel. zij wri'en, lapgs de ruggen d-ir arbeiders
ns-fcog klimrotn." Van hen zijn er later tot ons
eu hebben zelf een Kamerzetel aanvaard,
ook later gaan, wanneer men 't heeft
arden van Ministerzetels. Wij moéten
bang zijn om te schieten, alleen uit vrees om
J te schieten. In 't Kabinet, samengesteld uit vrij-
kigen en socialisten, zullen de vrijzinnigen eveu-
id onze als wij hunne krijgsgevapgenen Zijn.
eel zelfstandig zullen de Ministers natuurlijk niet
ren, al zal een socialistisch Minister werkelijk niei
ïen een jaaj1 een gewoon bourgeois-Minister wor-
Maar zelfstandigheid tot op, zekere hoogte blijft, j
lO-.vuó
n.ömen en heb
I zal het ook
r r het aan vaa
B.
Wel;wanneer onder het Ministerie, de Minister van
Arbeid, ik bedoel den heer Schaper, (gelach) ge
noodzaakt wordt uit zijn 10 urenoptwerp den over
gang naar 8|uur te nemen, wat za) liet gevolg dapr
van zijn?
Een stem: „Dat ten minste ajvast de 10-urendag
binnen is."
De heer Duys: „Men zal concludeeren dat we te
zwak zijn om den S-urendag binnen te halen."
De heer Wibaut: „Schaper zal hem moeten terug
nemen." ^1
De heer Duj's; „Daar weet u niets van, dat z
hij niet doen."
De heer;Wibaut: „Hij zal l»et wel doen en de Ka
tbolieken zullen het ons verwijten, .Wapneer wij op
deze wijs het algemeen kiesrecht moeten krijgen, zou
de arm, die,dat algemeen kiesrecht moet hanteerep,
zoo al niet geheëi machteloos, toch aanmerkelijk ver-
zwakt, zijn. (Applaus.)
En; het is niet noodig op deze wijze te trachten
het Mïuisterie-Pierson stemden twee Ministers j het algemeen kiesrecht te krijgen. Wij hebben den
de motie-Troelstra voor algemeen kiesrecht;vrijzinnigen,onzen steun aangeboden. Wanneer zy des
in de stem van den premier. Het is niet rao-niettegenstaande weigeren, rust nie-op ons, dorii op
jk 'van een kikvorsch veeren te plukken en van, hen, het odium niet te hebben gewild. Het komt
socialistisch Minister in eens een geheel soci<v er op aan de zelfstandige,machtsvorming in het oog
isclie wetgeving te verwachten ware onzin! Wij te blijven houden. Dlan zpl het wapen van hetal
ten, slechts een'goeden grondslag voor algemeen' gemeen kiesrecht in aj ziijn scherpte ten dienste;vap
srecht en Staatspensioen, Mislukt dat, welnu, dan het proletariaat blijven. Is bij de verkiezingen niet
innen njj van vooral aan met onze eritiek en gebleken, dat de partij .ifai de laatste jaren intvoor-
e agitatie. Dan kan men, niet zeggen, dat wij niet treffelijke richting is gestuurd? Welnu, laten wij ons
iben/' gedurfd, dan rust nier op ons het odium,
dan ook niet vergapen aan een schijn van macht
laten wij desnoods nog een paar jaar op het alge
meen kiesrecht wachten, dan zullen wij een krachtig
zelfstandig en lclassebewust proletariaat hebben, in
staat om het wapen vap het algemeen kiesrecht ter
volle te lianteeren.
De weigericgpan de concentratie cm zonder de uo
ciaal-democraten de regeering te aanvaarden, wijst
'gen in' de kranten leest, dat wij; bereid, zijn por- I er,op dat de liberalen en vrijziniiig-democrat.ep, evep-
uillesl te aanvaarden dan zullen zij- pis eerlijke hls do minderheid in onze partijleiding, ziet dat het
Palen, wachten." (Gelach. aanvaarden dev portefeuilles door sociaal-democraten
h heer Duys: Een „contradictio in terminis." I een verzwakking van de sociaal-democraten zal zijn.
hier Stliaper„Ik weet niet waarom kien I Daarom juist eischen zij het. (Enkele stemmen: Dat
t, toch niet om de uitdrukking „eerlijke iibera- weten wij.) Applaus.
Geroep: ,„Ja.",De heer Schaper. Wapneer men 1 Hierna wordt nog het woord gevoerd door d^ihr.
wij niet zouden hebben gewild,
)e motie van de minderheid critiseerende, besluit
het 'tzelfde blijft of 36 of 16 sociaal-
locraten in de Kamer zitting hebben, tenzij, men
en dan ministerportefeuilles wenscht te aanvaar-
wanneer men in de Kamer de meerderheid heeft,
is er kans. Wanneer de heer Van der Linden
Luid gejuich.
Geroep: Vuurwerk!
Fortuyn, Amsterdam VI: Ik moet beginnen meteen
ernstig woord van protest tegen wat Troelstra zooeven
heeft gezegd. Troelstra heelt zy'n persoonlijk gezag in
de schaar gegooid.
TroelstraIk was aangevallen.
FortuynTroelstra heeft gezegd„Ik heb de Party
raar do overwinning geleid. Dat is'niet waar! "We
hobhen allemaal de overwinning behaald! Applaus.
Wa kennen niet het gezag van een enkel man. Wy
regeeren allen. Ja, Hugenholtz, lach-maar. Wij kennen
u. Wy kennen de maniér, waarop gij over parcygenoo*
ten oordeelt. We kunnen geen verantwoordelijkheid
voor het kapitalisme dragen. De vrijzinnigen zijn de
verraders, en niet wy! Applaus. Wy loopen niet
in de val van de liberalen met de drie stukken spek
van de ministerszetels er in. Wy zullen toch geen
socialistische daden kunnen doen. Algemeen kiesrecht
en staatspensioen zy'n ook niet socialistisch, In Engeland
is het staatspensioen door liberalen gebracht. In Duitich-
laud het algemeen kiesrecht door Bismarck, in Frankrijk
door Napoleon
Duys: Noem dan eens een socialistiscne daad,die we
•kunnen doen, als we 51 zetels feebben.
Vm der Goes, (Partijbestuur), best rijdt de aanvaarding.
We hadden het volk en het land moeten overtuigen,
•dat bet belang der sociaal-democratie de aanvaarding
belet- De zaken iai de maatschappij worden niet beslist
door meerderheid en minderheid in 't parlement. Wan
neer onze zetels de -30 of de 40 naderen, werden ons
geen portefeuilles meer aangeboden, want dan komen
we te fitaan tegenover ds reactionnaire massa der
burgerlijken, die ons uit het bewind zal houden. Applaus.
Ons streven moet op de verovering der staatsmacht
gericht bleven. Thans zijn we daarvoor nog politiek
onmachtig. Als de spreker roept, dat een groote massa
staat te wachten op de vruchten der overwinning, vallen
de voorstanders hem in de rede, roepend: „Juist!"
Maar Van der Goss meent, dat die vrachten alleen ge
plukt kunnen worden door in de toekomst de staats-
macht -zélf te hanteeren tegen het kapitalisme-
En wanneer we nu portefeuilles aanvaarden, worit die
staatsmacht feitelyfc tegen het socialisme aanvaard, zal
men opzettelijk economische conflicten uitlokken, om
een vrijzinnig socialistisch bewind cp stakers te laten
schieten. Luid applaus. Zoo schetst spr.uitvoerig
de nadeeien der aanvaarding, die een groot kwaad is
voor het socialisme.
Duys, (met gejuich begroet) zegt v r de aanvaarding
te rijn, mits op goede voorwaarden, zoodat we zelfstandig
blijven ook in het kabinet. Is het de bedoeling der
liberalen, onze mannen op te schepen met de verant
woordelijkheid, voor alles wat het kabinet zal doen?
Sannes en. AlberdaNatuurlijk
DuysDan moeten de liberalen het zeggen.
Sannes-: Dat hebisen ze gedaan.
DuysNeen, dat hebben ze niet gedaan. Willen ze
het doen, can moeten we hen ontmaskerendan moeten
we dxe kerels aan het volk laten zien. Eerst de proef
op de som. Van der Goes en anderen maken eerst een.
caricatuur van het ministerschap en dan zyn ze er tegen.
Neen 1 Wy moeten in het kabinet en daar onze zelf
standigheid bewaren. Praetisch staat de minderheid
zeer zwak. Wibaut zegt, dat een socialistisch minister
den achturen-dag niet kan brengen, maar wel den
tienuren dag. Welnu, roept spreker, is dat niet goed
Applaus. Wat drommel, dan hebben we toch den
tienuren-dag.
Hier zit Anseeledie heeft verleden jaar gezegdAls
my een ministerszetel wordt aangeboden, zeg ik: Mooi!
Wanneer komt -de tweede Stormachtig applaus.
Waarom moeten we gaen minister worden, maar wel
een liberaal kabinet steunen, d.w.z. opzitten en pootjes
geven Wat is het versehil
We moeten dus in een kabinet, mits onder voorwaar
den van vryheid en zelfstandigheid.
En weigeren de liberalen ons volkomen vryheid in
het kabinet te laten, dan antwoorden wy„Stik met
je portefeuilles; wy deen het niet". Luid gejuich
Mr. Mendels (partijbestuur) komt op tegen het bezoek
van de heeren Schaper en Vliegen aan dr. Bos, waarvan
wel bericht is gedaan aan de burgerlijke pers maar niet
aan „Het Volk". In welke vreemde wereld leven we
toch Thans, nu er geen enkel aanbod meer is, komen
we in congres byeen, om over de aanvaarding te spreken.
Deze spreker is beslist tegen de aanvaarding.
applaus. Men heft
wordt gezongen.
'derheidsmotles in te trekken. j
Het Partijbestuur deelde echter na de pauze mee,
'dat 't beter werd geoordeeld hierover de uitspraaje
te doen vallen.
Na de pauze komt, mr. Troelstra aan het woord.
Hij wijst er op, dat in het verleden zware nederla
gen aan de partij niet bespaard zijn gebleven. Maar
die nederlagen zijn later steeds in overwinningen
omgezet. De partij is er des te .krachtiger door ge
worden. Thans staan wij voor een groot moment»
van de geschiedenis, onzer partij. Wanneer wij aiet
door een belangrijke, tactische vraag waren over
rompeld, dan zou dit congres een luide juichtoon ge
worden zyn over de behaalde overwinningen.
Het is een groote tactische zet van de vrijzinni
gen geweest, oiu op het oogenblik, dat wij fier en
trotsch stpnden over onzej overwinningen, door dia
vraag verwarring te stichten in, onze gelederen. Wi|
konden dit geval niet vooruit zien. De vrijzinnigen
hebben van meet af t,ot de kiezers gezegd, dat iede
re socialistische zetel een gevaar was voor kiesrecht}
en staatspensioen, en daarop heeft niemand onzer
ooit geantwoord, dat wij in een kabinet wenschteU
zitting te nemen. Steeds-is onzerzijds/ daartégen in
gegaan. Nooit hebben de vrijzinnigen voor de ver
kiezingen de vooiwaarde gesteld dat wij portefeuil
les zouden j aanvaarden. Thans staan groepen in
onze partij tegenover elkaar. Dat spreekt van zelf.
In deze zaak spelen temperament, functie en werk
kring een groot©irol. Zoo vraag fk als voorzie..; V.'
Kamerfractie mij af, wat straks onze positie in ré
Kamer zaj zijn, en het antwoord op die vraag.be
slist mijn eindoordeel van den toestand. Ij£ s(a teo
opzichte van, de meerderheidsresolutie zeer 2éker en
zeer vast Ik heb de zaak ernstig overwogen en acht
het.mijn plicht om, wil ik mijn verantwoordelijkheid
mot mijn vrije geweten dekken, u aan te raden te
stemmen vóór de meerderheidsresolutie.
Spr. voorziet, dat de meerderheid voor zijne mee-
ning niet zaj bestaan, doch daar zal hij zich bij
neerleggen.
Mr. Troelstra wyst er op, dat er thans geen reëel
aai.bod van portefeuilles meer is. Wy zyn op dit
oogenblik niet gevraagd. In de gegeven omstandigheden
echter vloeit het aannemen van de eventualiteit der
portefeuilles voort uit onze geheele kiesrechtactie. Ik
heb aile eventualiteiten reeds by voorbaat aanvaard als
het algemeen kiesrecht er maar komt, en ik wist 'dat
als ik die niet aanvaardde en niet in het uiterste geval
voor de portefeuilles was. ik mede schuld zou hebben
aan een mislukking van het kiesrecht. Het kiesrecht
is onze eisch, onze zaak en niet die der liberalen. Het
staatspensioen is voor ons een levenskwestie, die uit
onze eigen klasse voortkomt. Wanneer vryzinnigen en
socialisten evenveel verantwoordelijkheid droegen dan
zouden wy aan onzen plicht nog niet hebben voldaan
want onze verantwoordelijkheid is grooter. Dat de'
liberalen nu niet willen, dat waschfc my niet schoon
want ik moet voor k'iesrecht en staats
pensioen staan tot in den doode, tot
bloedens toe. De ministerzetels zyn er than3 niet
Maar om straks zoo sterk mogelijk te kunnen staan*
moeten wy de eventualiteit van de aanvaarding der
portefeuiüea hebben aangenomen.
Wanneer strak3 wellicht een deel van de liberalen
verraad pleegt, zit ik in de Kamer en wat kan ik tegen
dat verraad doen? Ik kan er alleen wat aan doen.
wanneer het kabinet-Cort weet: „Als wy vallen, omdat
wy het program B03 niet nakwamen, dan staat gereed
een kabinet, dat mijn werk beter zal vervuilen.
Applaus. Dan staan wy sterk. Dan zijn wi| moester
van den toestand. Maar daarvoor moeten wy de meer
derheidsresolutie hebben, omdat het eskader, dat il
commandeer, de liberale vloot kan dwingen te gaai
naar de haven van het algemeen kiesrecht. Daveren-i
applaus.
WQ moeten das thans hebben de verklaring da
wö straks In een niterst geval de portetenllles kan
ncn aanvaarden. Hebben we die, dan zyn we meeste*
van den toestand. Dan kunnen we werken in het
belang der democratie. Ik roept spr. uit ik ben
ook t e g e n zitting nemen in een burgerlyk kabinet.
Maar ditmaal moest het.
?M| het overleg, dat Ik voerde met partitKenooten.
dit voor het ministerschap In aanmerking kwamen,
worden wy hel echter eens, dat ik iu leder geval ais
leider der sociaal-democratie In de Kamer zon blH-
ven, om daar de actie der fincialiafen f» r ;,i
Ka de rede van ar. Mendels volgt 'n stormachtig Iom daar deactlde soël.ïjen tTJLTl uld
mlaue. Men heft de internationale aan, die donderend gejubel leiden. Luid
Hierover ontstaan heftige protesten van den Vooratter hesreThT en ^S^nsfom,
"CfA op iractircbe gronden uiteen,
