Mis Cu ui,
Schetsen uit de Rechtzaal.
Brinra uit Engeland.
Dammen.
Zaterdag 6 Sept. 1913.
57e Jaargang. No. 5237.
DERDE BLAD.
UIT DEN MEESTERWJLDSl RIJD 1913.
Onderstaand is jiit de partij Presburg (wit)Wou
denberg (zwart).
Stand! zwart. 8 schijven op: 3. 14 15, 16, 17 22
26 en 35.
Stand .wit, 7 schijven op31 tot 34, 37 39 en 44.
Wit's laatste zet is 3631 een sterke zet. waarmede
wit zich van de remise verzekert.
1. Zwart: 16—21.
I Op 1721 speelt wit 3328. 39 28 vervolgens
3127 en de drie zwarte schijven zijn buiten ge-
vecht gesteld.
2. Wit; 33—28. Zwart: 22 33.
3. v 39 28. 17—22.
Gedwongen, wil dreigt 3127.
4. Wit28 17. Zwart21 12
5. 31—27. 14—19
6. 32—28. 15—20]
7. 28—22.
Bezet hiermede een strategisch punt.
7. Zwart: 2024.
Terecht, om op 3732 te kunnen uitruilen.
8. Wit: 37—32. Zwart: 12—18
9. 22 13. 19 8
10. 32—28. 8—12'
11. 44—39,
Aan dezen zet herkent men den eindspelen bij uit-
nemendheid. 2822 is anders zeer verleidelijk, maar
deze zet geeft veeleer verlieskans, in elk geval moéi-
lijk spel voor wit. ZwarL antwoordt met 39, wit
4439, zwart kan nu 2430 3540 met succes
I spelen.
11. Zwart; 39.
12. Wit: 39—33 24—30.
913 of 914 is ook remise.
13. Wit34 25. Zwart35—40
.14., 33—29.
Natuurlijk om rechts door te brelcen!
14. Zwart4044.
15. Wit; 29—2-1. 44—50
16. 28—231 50—45.
Op 5033 maakt wit remise zooals hij wil, bijv.
23—19. 19—14. 25 14.
33 77S] 9 20.
17. Wit: 23—18. Zwart: 12—23
18. 24—20.
Als remise afgebroken, winst is niet meer mogelijk...
Een "eindïspe], omi van te genieten.
UIT DE PARTIJ.
Presburg (Wit). Reers (zwart).
Zwart.
Wit.
Stand zwart,. 6 schijven op12 tot 16 en 26
Stand wit, 6 schijven op24. 25 29, 35, 36 en 37.
Als men deze stelling nauwkeurig bekijkt, bemerkt
men dat wit niet gunstig staat. De witte schijven
op 24. 25. 29 en 35 zijn zwak en bet schijnt, dat
wit groote verlieskans heeft. Na lang beraad koos Pres
burg teen voortzetting, dlio hem een mooie remise be
zorgde. i
1. Wit: 29—23.
Wij behoeven ons niet af te vragen, of 3732 ster
ker is; bij analyse van de partij bleek dit niet; bo
vendien, wit zag de remise., die mogelijk is.
1- Zwart; 1318.
De beste, op 16—21 volgt 25—20 23—19 em 19—14
2.. Wit25—20. Zwart14 25
3. 24—19!
Natuurlijk I Wit mag niet 23—19 spelen, dan zwart
2o30 met winstkans.
3- Zwart: 18 29
4. Wit: 1914. 2933
5. v 14— 9. 33—39]
6. 37— 1
Uitstekend gespeeld; dam hemten op 4 geeft ver
lieskans, daar de damJ o,p dit vak niets kan doen
6. Zwart: 26 37
7. Wit; 9— 3. 12—18
8. 3—26. 37—41]
39—44 baat niet, dan volgt wit .2648 4834
3445 remise.
9. Wit36 47. Zwart39—44
10. 26—48. 44—50.
4449 verhindert <Je remise nieit, zie maar
48—34. 34—45 45—50
-14—49, 18—22. 49—27.
met zekere remise.
11. Wit: 48—34. Zwart: 1822
12. 34—45.
Als remise afgebroken. Dit is inderdaad niet meer
te verhinderen.
Een even leerzame als mooie remise.
Z'N KIND.
Moeke had de armen uitgebreid naar kleine Jan-
nie.
Maar Janneman wou liever bij pappie blijven.
Duwde z'n blonde koppetje tegen vaders borst. En
zoende de brcede, ruwe, harige hand van pappie.
Ze werd er kriegel onder.
En riep nog eens:
„Jannie! Kom dan,!"iMaa,r het ronde, blonde kin
derkopje schudde van neen.
Hij i was nu bang voor mammie. En, zocht bescher
ming in de sterke aymen van den man opwiens
schoot het joggie zi,t.
,„Nou zie-je tzei de man, genietend van de
liefde, die i het kind hem betoonde.
„Nou zle-je 't, Geurtje. Kom-je n,ou wat verder
met je geraas?... En het kind drukte zich vaster
tegen denman aap- Zoende nog eens de breede, har
rlge hand. J
De vrouw) grijnsla.chte, naar boven - naaj* de
zoldering van de kamer, kijkend.
„Ja* jij bent een held. Iets heel-bijzonders. Da,t
kind is bang voor je... Anders niks
En zij lachte .tergend. -met schuddende, vlie
zige schouders, met minachtende oogen, met ha.lt-
geopendenmond
Ze) keek hem aan, mettergende, groene, ge
slepen, valsche oogen... Oogen, die hij, in liji's-
pa,ssie|eenmaal ha,d liefgehad, waarin hij: geloofd
had... Die hJj gezien hatdiajs kinderlijke> ware, trou
we oogen- Die nu wapen a,ls van de giftige, loeren
de slang.Die de windsels v,a,n d'r lichaam 'omh*,tj
zijne had gewonden,; ,me|t de helsehe sluwheid van
hapteloos-berokenend schepsel -
„Afijn, schiet jnu op," zei de vrouw, ,.je weet
ik kan niet deze kleeren niet komen op kajx'tqor
Heb-je vijftien pop, ja, of neen?"
Hij streek jover het blonde kopje van don jon
gen, die tegen hem a,atb laiS. rustig, tevreden,
zich beschermd voelend.
„Maar, Uze," ,zei hij. „Je weet toph." De- vrouw
met vurende oogen, opspringend, woest, wiid -
ziende, da,t al haar doen niet baatte, schreeuwde 't
uit: t
„Ik weet niks!... Heelema,al niks!... Wa,t mot ik
weten?... Dat 'k cente mot hebben. Voor een blou
se. Voor een rok. Voor een paar behoorlijker schoe
nen,met glimmende neuzen... D.at ze me niet aan
zien voor eene bedelaarster. Meheer de aristocraat.
Versta,-je, begrijp-je dat?... En direct, hoor! Tel op.
Jij verspilt je centen mapr bij de kroegbazen. En,
anders niets. Dat je daar volk mot spreken.om
bestellingen op te doen- Larie! Lapie! praatjes
Wil ik de juffrouw er 's;bij roepen...?"
Hij sloeg zijn arm vaster om het joggie, dat. begon
te sidder^ van augst, door moeder's gekrijsch.j
„Lize, denk om ,'het kind...", zei de bleeke, be
droefde, ontdane man.
„Om 'tikind!" gilde het wijf, „wou-jij me zeggen
op te paseen voor het kin,dJij, leelijke doodvre
ter! Jij, klapiqoper!... Geef hier het kind..." (Zij
wilde 't joggie.hem ontnamen.)
't Vuurde in haar vajsche, groeneoogen.
't Schuimde om haar hysterisch-rukkende lippen.
Rozige driftplekjes donkerden op haar, witte, wangen-
„Hier dat kind!'" gilde de vrouw.
Hjj klemde den jongen in z'n sterke armen.
Zijne bedroefde, verschrikte oogen-waarin de drift
begon te vlammen, toch... waren strak op ha,ap ge
richt.
„Hier dat kind!'" gilde zij...
En ze greep naar den knaap
Greep, met forechen hapidgrajai... j
Toen gebeurde 't.
„Moord! Moord!" gilde dejvrouw, door zijn hand-
stomp getroffen tegen het voorhoofd. „Moord!" gil
de zij, dat de buren 't maar hooren zouden
„De patser!. De schooier! Hij wil me m'n kind ont
rukken Z ij n zoofl. Neen, hoor, de zoon van
Klaas Rubbers isj't.v. Jantje Rubbers; Jantje, Rub
bers..."
Zij;gilde, krjjsehte 't uit...
En de mapi, kwam nndep... nader.IHij had ver
staan-
„Ja jouw zoon!" krijschte ze, genietend van de
smart, de heel-groote, die zij in zijn oogen be
speurde „ja de zoon van Rubbers is 't... Nou
weet-je 't...,Nou weten zij. 't ajlemaaj..."
En hij, de zoo-bedroefde man,,Nstond toen
over haar.
Met fel-ge.balde vuisten., En met oogen, waarin de
moordlust vlamde.Hij vloog op haar aan...
Met gekromde vingers, als om 'r te wurgen...
Lize zag het gevaap. 't Echte.
Ze krijschte.
Harder, erger,, dan z» ooit had gedaan,- Van:
„Moord! Moord!"
Toen schoten de buren toe.
Grepen den kerel. Riepen de politie. Hij, pappie,
werd meegesleurd.
Door ruwe, harde, knijpende, grijpende,kneuzende
agenten-vuisten
Napp „het bureau", j
Och, 't v.as een „zaakie", zooals er wekelijks
meer,dan tien in de grootstad voorkomen.
Burengerucht, mishandeling van, eene vrouw, door
een man, die...
„Wat hadt-je bi; ctie vrouw te maken?" vroeg de
president, ,/t Was toch je echtgenoote niet, he?"
Pappie, van jojig, dat, tegen z'n schouder be
scherming had gezocht,, dien avond keek ont
steld op...
Het bleeke gelaat 'van den man vertoonde lijnen
van, diep lijden.
„Welnu, beklaagde," zei de voorzitter, „wathadt
je bij die vrouw to maken, in.hare woning?"
De diep-ingezonken smartoogen. van den man,
beschuldigd van ernstige mishandeling zagen
even op naar het strenge gelaat van hen voorzit-
ter der rechtbank,
Toen sloeg hij ze neer.
En-sidderde vam, snikken... Van wilde smart-uiting
Want hij bedacht, de man, dat hij geen recht
had op het kind, dat zi'ch aan hem had vastge
klampt, - jöien avond, toen hij z'n drift niet mees
ter was.
Hij dacht lagn wat zij. Lize, hem had toege
snauwd... i
Hij was z'n groot, overmatig, overstelpend! ver
driet niet meester
Hiji sloeg de grauwe, vieze, ongewa^schenj hadden
voor het gelaat.
En antwoordde niet djen (rechter, die hem onder
vroeg
Zoodat de edelachtbarejn, iacht61' de groene
tafel, schokschouderden.
Een|gedegenereerde... 'n Ellendige alcoholist.
Een slampamper. Die straks weer in dezon,daars-
bapk zou terug worden gebracht. Reddeloos geval.
Pappie snikte 'c uit, terwjjl dei veldwachter,
achter hem gezeten, grijnisdte.
En niemand .begreep, waarom die man zoo'n ver
driet had.
MAJTRE CORBEAU.
Londen, 30 Augustus 1913.
Dat er iemand: zou zijn, die Londen kent. .op Üe
manier als er menschen bestaan, die Amsterdam ken
nen. is haast ondenkbaar en ik durf wel zeggen, on
mogelijk. Waartoe de nieesten komen, die jarenlang
hier gewoond hebben, yooral wanneer ze nogal van
oen verhuizerigo natuur zijn, is een grondige kennis
van de verschillende buurten, waarin ze korter of lan
ger lijd verblijf gehouden hebben, en de City.
at is toen eigenlijk de City, zullen sommigen mis
schien wel eens gedaenl hebben.
üin dit te begrijpen. moeten we ons de kaart mui
Londen voorsteilen, verdeeld in twee helftenhet Wes
ten vormt een van die twee, de City en hel Oosten
do andere, liet "Westen, de woonplaats van den rijk
dom. .met het Koninklijk Paleis, de Parlementsgebouwen
Westminsler Abbey. dc Museums; de City. .liet hart
van de stad, het middelpunt \an den handel; liet
Oosten, waar de arme bevolking verblijf houdt. Dit
is het gedeelte van Londen, dat wij Hóllanders (het
eerst zieai, ais we met den Batavier trein van Tilbury
naar Eeuch urchstreets talion gaan, en het is ui één
woord verschrikkelijk, 't Valt misschien mee, als
je er werkelijk zou wonen, maar een naargeestiger
schouwspel, dan Oost-Londen van uit den trein ge
zien, kaïi men zich moeilijk voorsteilen. Een einote-
looze zee van huizen, van grauwen steen opgetrok
ken, en 'Jaar boven uitstekend een nog veel ciii-
deioozer zee van schoorsleenen. Wal doen ze hier
toch mei die sohoorsteenen, is me meer dan eens ge
vraagd. En telkens valt het ieder, die voor 't eerst
hier komt, weer op. die ontelbare menigte schoorslee
nen.
'I Geval is zoo. In mijn huis zijn vijf stookplaat
sen, in, dat van mijn buurman eveneens. De hui
zen zijn. zooals ook in de Hollandsöhe steden. izoo
gebouwd dat alles, wat bij mij links is. bij mijn buur
man rechts is. In Holland zouden nu op. liet gemeen
schappelijke dak twee sohoorsteenen naasi elkaar slaan.
Hier leven.wiel prijken er lienv broederlijk te zamen
in Uveie rijen van' vijl,zoodat ide straat,, waarin ik woon.
die slechts een veertigtal huizen telt, zich verheugt
in hel bezit van een tweehonderd schoorsteenetn. Mis
schien kunnten mijn lezers zich nu ©enigszins een denk
beeld vormen van het sclioone schouwspel, gevormd
dioor do schoorsteenpijpen niet op een veertig, maar
Op. qen veertig duizend' huizen.
En 'thans de City.Hiel oorspronkelijke Londen, het
Londen van St. Paul's Caüiiedral, dc Bank. hel Lon
den uit de geschiedenis. Dal is, Iaat ik even zeggen,
maai" een tamelijk klein stadje, iets grooter dan een
vierkante mijl. En hoeveel hiertschen er wonen r Maar
heel weinig. Negentien duizend menschen brengen er
den nacht door dus niet alleen steden als Haarlemf
maar veel kleinere als Enschedé of Zwolle overtref
fen het glansrijk in bevolking. En die City is het,
waar je overdag in de week met dan met levensgevaar
de straat kunt oversteken. Wel is waar heeft liet plein
voor de Bank en de Mansion House sinds .eenigdn
tijd afstand moeten doen van de twijfelachtige oer,
de drukste plaats in de wereld te zijn, en geniei Hyde
Park Corner thans die onderscheiding, maar ik kan
verzekeren» dat het nog altijd een dankzegging waard
is, als je daar met je gewone aantal armen en beenea
van het eene troittoir naar het"andere weet te komen.
Van de Bank heb ik geen cijfers, maai- hoe gezellig
hel er toegaat, kan men gemakkelijk nagaan, dooi
de cijfers van Hyde Park Corner ©enigszins te ver
minderen. Daar passeeren per uur: 366 motorbussen,
1800 auto s, 570 fietsen. .990 gewone rijtuigen. Deel
dit even door 60. en we zien, wat er elke minuut
langs gaat. Al waren het alleen maar de 30 auto's,
dan zou het er al benauwd genoeg zijn. Zooals ik zei, is
het voor de Mausoin House wat minder, en moet deze
plaats zich zelf tegenwoordig met een vierde rang ver
genoegen. maar heel veel zal het wel niet schelen vreés
ik.
Het spreekt vanzelf, dat de 19000 menschen. .die
in. de City slapen, al die drukte niet aanbrengen, zells
niet, als ze wakker zijn. Daarvoor zijn verantwoorde
lijk de duizenden, de "tienduizenden, de honderd dui
zenden, die eiken morgen uit de- voorsteden naar hun
werk, en eiken avond van dat werk weer naar ihuai
voorsteden gaan. Hoeveel dat er zijn is heel moeilijk
precies na te gaan. Het tptale aantal wordt geschat op
lVi millioen. Als we dat getal, meer dan twee keer hel'
aantal inwoners van Amsterdam, eens vergelijken niet
de ïncgenliüii duizend, die de nachtbevolkiing uitmaken,
<Mn, behoeven we yoorloo-pigj wel niet bang te zijn, dat
die negentien duizend, 's nachts erg benauwd zullen
liggen.
En steedis schijnt het aahlal menschen, daL dage
lijks naar en van die City gaat, nog toe te nemen. De
Oislricl Railway, pen van de onde-rgrondsche spoorwe
gen, publiceerde êenjgen tijd geleden daaromtrent en
kele cijfers In 1871 vverd.en in de treinen van de City
naar de voorsteden per uur, 4920 passagiers vervoerd.
Tien jaren later .was "dit aantal vermeerderd lot 6560
nog hen jaar later tot 7380. In 1911 .was het 10.752
geworden en thans .11.232. "Waar is het eind, vraagt de
District Railway. Tot hoever kunnen we gaan, zon
der Ide veiligheid van het publiek i!n gevaar te brengen' r
Men heeft berekend, dat met het Pest denkbare sei-
nenstelsel vijftgi treinen per uur kunnen Joopen, zoo,
daL er nog voldoende tijdruimte tusschen elke twee
treinen is.
Het aantal waggons per trein kan met de tegen
woordige lengte van de perrons njet, meer dan acht
bedragen, zooda,t de limiet vierhonderd zitplaatsen
per trein of twiin,tig duizend per uur bedraagt. En
dan zijn er nog staanplaatsen. We hoeven dus nog
niet bang te worden.
Dit is alleen de District Raailway nog maaj*. De
vele andere lijnen, en de maandelijks in aantal toe
nemende. motorbussen zullen zonder twijfel eenzelf
de vermeerdering xin passagiers constateeren. Na
tuurlijk moet dit voor een groot gedeelte worden
toegeschreven aan bet voortdurend toenemend aan
tal inwoners van Londen. Maar gedeeltelijk ook aan
de pogingen van de treinmaatscbappijen, om hunne
verkeersmiddelen zoo goed, zoo vlug en zoo aan
trekkelijk mogelijk te maken. De mooiste soort ad-
vertneties, die ik ooit gezien heb, zijn bijv. van de
bovengenoemde Distriet Railway. Eén daarvan is eei
keurige plaat met twee kindertjes er op in een
bosch. Met den vinger in den mond kijken, ze naar
een haasje. „Hé," zegt bet haasje, „boe ben jullie
hier gekomen? Met den Ondergrond?"
Ook vond ik eenige dagen geleden een blaadje
in den trein, waarin was uitgelegd, hoe voor de
veiligheid ondergronds werd zorg gedragen. Maar
daarover misschien, eens een anderen keer.
Burgerlijke Stand.
GEMEENTE H1REXKARSPEL.
Ingeschreven van 131 Augustus 1913.
Geboren: Bregitta Vrouwtje, dochter van Jan Bal
ker en Bregjee Kuit. Nicolaas, zoon van Pieter
Boinmer en Geertje Stoop. Anna, dochter van Pie
ter Manneveld en Aagje Djoekes. Petrus Antbonius,
zoon van Pifcter Dekker en Trijntje Tesselaar. Ja-
cob, zoon van, Willem Molenaar en Grietje Bood.
Jan, zoon van Gerrit Diekker en Naatje van Ufe-
pen.
Ondertrouwd en GehuwdKlaas Bakkum van
Zaandijk en Reusje Renooij te Harenkarspêl. on
langs te CJitgeest. Arend Nierop en Margaj'etha
Smit, beiden te Harenka^spel.
Overleden: Dirk Groot, oud 76 jaar, echtgenoot
van Neeltje Portegjjs. Maria Margaretha, Spaans, 3
jaar. Jan Nat, oud 43 jaar, weduwnaar van Trijn
tje Govers.
Gemeente NIEUWE NIEDORP.
Ingeschreven van 131 Augustus 1913.
Ondertrouwd en Gehuwd: Geene.
Geboren: Jannetje Klasina, dochter van Cornelis
Steen en Aafje Doom. Gerrit, zoon van Cornelis
van der Oord en Maartje Heggelaar.
Overleden: Maria Helena de Geest, echtgenoote
van Johan Frans Willem Schukaft, 77 jaren.
GEMEENTE BAJRSINGERHORN.
Ingeschreven van 131 Augustus 1913.
Geboren: Aagj-", dochter v. Simon Vries en Trijn
tje Schager. Anne, dochter van, Klaas de Boer en
Grietje Visser.
Ondertrouwd: Jacobus Cornelis Arnoldus en Alida
van der Vlies. Jan Kooij en Sijbreg1, Catharinn War
den aar. Hendrik Kuiper en Elbsabeih Bood.
Getrouwd: Jaccbu6 Cornelis Arnoldus en Alida
van der Vlies. Jan Kooij en Sijbreg Catharinn War
denaar.
Overleden: Tounis Swaag, oud 80 jaren, weduw
naar van Tryntje Blom. Dirk Bestevaar, oud 76
jaren, ongehuwd.
GEMEENTE WINKEL.
Ingeschreven van 131 Augustus 1913.
Geboren: Neelte Klasina, dochter van Nainie
Slikker en Neeltje Kuiper. Pieter, zoon van Jan
Groet en Aafje Leljen.
GEMEENTE OUDE NIEDORP.
Ingeschreven van 131 Augustus 1913.
Geboren: Wiihelmina Alida, dochter van Wil
lem Konijn en Wiihelmina Alida God ij n, CorneRa,
dochter van Jan de Wever en Gerritdina Bouw
meester.
Ondertrouwd: Evert Schoen, alhier en Trijntje
Berkhout te Noordseharwoude.
Getrouwd: Geene.
Overleden: Wouterus Hoogland, weduwnaar van
Aarje Meester, oud 73 jaar.
GEMEENTE HEERBUGO WAARD.
Ingeschreven vaat 131 Augustus 1913.
Geboren: Grietje, dochter van Klaas Dekker en
Aatje Witte,bol. Joh acties Antbonius, zoon, van Arte
Oud en, Clasina Anna Bruin. Jakobus Johaatnea z.
van Willem Groenland en Johanna Petron.ella, Wes
ter. Gerrit. z. vaji Jafi Pahcras en Johanna Wor
tel. Jan, zoon, van Jan Kooij en Antje Krap. Ma-
rius, zoon vaji Klaas den Hartigjh en Andrea Maze-
reeuw. Cornelis, zoon van Jacob Groenveld en, Ma
ria Tromp. Johanna. do,chter van Cornelis Beers en
Petronella Pater. Cornelia Mai'ia, dochter van Dirk
Wijuker en Antje Dekker.; Hermanus Johar.nes, zooi
van Simon Johapnes Out en Maatje van Diepen.
Ondertrouwd: Geene.
Gehuwd: Cornelis VlaafT*weduwnaar van Maartje
Appelman en Trijntje Smit, weduwe van Cornelis
Noordstrand. Nicolaas Meijer en Maartje Pool. Pie
ter Klerk en Griete Catharina de Vries.
Overleden: Geer te Spil, 75 aar, weduwe van
Jan Koomen. Marijtje Jonker, 2 jaar, dochter van
Gerrit Jonker en Vrouwtje Quant. Bernardus Ha -
ring,22 jaar, overleden te\ Hepsbroek. Levenloos aan
gegeven kind van Louis de Wit en Adriana Neefjes.
Geertrui da Bruins, 2 jaar, dochter van Dirk Bruins
en Af ra Weel.
Ingezonden.
Mijnbeer de Redacteur,
Naai' aanleiding van het bericht: „.De inmaak aün
den Langedijk' in uwe courant van den 2den Sept..
wenschte ik, daar uw berichtgever hoofdzakelijk slechts
de aandacht vestigt op de finanlieele voordeden (ker
misgeld, nieuw pak), van deze werkverschaffing, pok
te wijzen op d verschillende nadeelen. Heeie da
gen. ja soms halve nachten, wordt er aan gewerkt
door vrouwen en kinderen. Gevolgen zijnte korte
nachtrust, slecht leeren op school.
Reeds jaren lang ben ik bekend met deze treurige,
slecht bezoldigde werkverschaffingDe omgeving waar
dit werk plaats vindt, laat zeer dikwijls aan reinheid;
te wenschen over. De geheele familie op den vloer
gezeten, boonen afhalen, in gezelschap van kat óf hond
etc. Dikwijls treft men longlijders aan, die om yvat te
verdienen, zich met dit werk bezig houden.
Ik meende dat de Gezondheidscommissie te Schagon
verleden jaar aan deze soort werkverschaffing een einde
had gemaakt. Dit schijint toch zeker nog niet hot ge
val te wezen.
Uit een hygiënisch oogpunt is deze huisarbeid dus
zeer te yeroordeelen.
Hoogachtend! Uw D-w.Dn
J. G. VOGELENZANG. Arts.
Oudkarspel, 3 September 1913.
Gemengd Nieuws.
OVER GEBREK AAN LANDARBEIDERS
De steeds weaerkeerende klachten van de Duit-
sche grootgrondbezitters, vooral in Oost-Elbié, over
gebrek aan landarbeiders, wat zij noemen „Leute-
not", vormen, een geregeld onderwerp van bespre
king in Duitsche bladen, maai- alle middelen die
daartegen werden, beproefd bleken/ vruchteloos.
De Frankf Ztg ontvangt uit Achter-Pommeren
van een medewerker een paar schetsjes, die beter
dan lange betoogen, de oorzaak van dat gebrek aaji
landarbeiders doen uitkomen.
Een, vrouw loopt met manden bessen, die zij te
koop;biedt; zjj zegt: „och, koop toch wat van mij,
ik heb die paar dubbeltjes zoo noodig."
Ben je dan zoo arm? vraagt de berichtgever.
Arm, och neen, maar wij hebben een stukje
grond gepacht en nu moet ik de pachtsom bijeen
brengen.
Wat doet je man,?
Die werkt op het land bij den heer!
En wat verdient hij daar?
Een mark per,dag.
Met den kost dan toch?
Weineen. Hij krijgt een mark, meer niet.
En hoe lang moet hij daarvoor werken?
Om halfvijf 's morgens gaat hij weg; want hij
moet om half zes beginnen; om 7 uur 's avonds is
het; werk afgeloopen.
Is uw man niet heel sterk?
O ja, hij is .groot en sterk en, kan alle werk
doen.
Waarom werkt hij dan voor een mark.
Hij wil het ook niet langer meer doen. Hij
gaat naar de stad, als grondwerker; daar verdienen
ze 3 tot 4 mark per dag.
Dat is éen oorzaak voor het gebrek aan werk
lieden.
Een ander blijkt uit dit verhaaltje,:
^Verschillende werklieden arbeidden op het land
goed van den, heer K. (een, bekend grondbezitter in
Achter-Pommeren). Zij waren, mopperig en weerspan
nig. Toen de, heer K. dat hoorde, nam hij oen jacht
geweer en schoot een der arbeiders in het been.
Dc geldstukken, die deze arbeider in zijn poriemon-
naie had, zijn door de schrootkorrels verbogen."
Dat was te lezen in een 'conservatief blad in
Achter-Pommeren.
Verklaart dit niet de klachten over gebrek aan
werkkrachten. Slechte betaling, slechte behandeling,
enj zwaar, havd werk.
Bij zoo'n toestand, zegt de Frarikf. Ztg-, is het
te verwonderen, dat niet alle, arbeiders wegloopen!
DE VLIEGMACHINE ALS HOSPITAALWAGEN.
Dr. Ernile Rpymond, een Fransch medicus, fs op
(hel idee gekomen, dal men in de vliegmachine een
uitmuntend hulpmiddel heeft, bij den velddienst van
het Rpode Kruis. Hij' stelt zich voor, dal na een even-
tueelen. veldslag- een paar aviateurs in hun tweedekker
op geringe hoogte hoven het terrein zweven en hun
zoekend „oog over het terrein laten gaan. Bemerkt hij
een gewonde, dan daalt hij neer., draagt den man in
zijn machine, en brengt hem naar het veldhospitaal.
Hij kan ook alleen terugkeeren. om hulp te halen,
het zou eveneens praclisch zijn, als hij steeds een
arts en .een verbandlost bij zich had, zoodat onmiddel
lijk hulp kon worden verleend. Dr. Reymond, die
dit voorstel indiende op het jongste congres van avia
teurs, meent, dat alleen de vliegmachine verhinderen
kan, dat er ooit weer zooveel gewonden omkomen in
hun ellende en hulpeloosheid als n den Balkan-oori-
log. V. M.
