uil LP- ei Won.
uit
nr
Ingezeept.
Zaterdag 4 Oct. 1913.
57e Jaargang. No. 5253.
DERDE BLAD.
VVJMV PLANTEN. I.
De liefhebberij voor het zelf uit zaad kweeken van
- 1.1rtni..lhnifpln crfirt
j I ETS OV ER VASTE
Ma
ft
i i}T
el1
EunvoudLe éénjarige bloemgewassen is ongetwijfeld sterk
Benemend. Waar tengevolge hiervan wat meer variatie
de tuinen en tuintjes is gekomen, is dat zeer toe
1 juichen.
j Een eigenaardigheid is echter, dat vele menscnen
\?t een zekere minachting neerzien op. de vaste plan-
in den tuin.
Nu is er voor dit gevoel ten opzichte van de. vaste
r anten wel een verklaring.te vinden. In oudeivvetsche
intjes toch nemen de vaste planten zoo goed als alle
imte welke de heesters en de paden overlaten, in
slag. Élk jaar bijna schieten op dezelfde plaats de-
•lfde planten maar weer voor den dag, hier en daar
in blauwe of witte langgespoorde Akelei, ginds ccn
?rkje bonte Funkia's, elders do onafscheidelijke Pioen-
|lzen. Dat een zekere stijfheid daarvan het gevolg is,
illlt niet te ontkennen, dat de liefhebberij 'kweakcirs
r in de talrijke mooie éénjarige zaaibloemen in haar
•uitputtelijke verscheidenheid, eenigszi'ns minachtend!
een dergelijk tuintje, dat zich elk voorjaar als
ft ware vanzelf ontwikkelt en zich ook weder zelf
kruimt, neerzien, ligt voor de hand.
"Evenwel zijn daarmee alle vaste planten niet yor-
"irdeeld en is alleen maar een oordeel uitgesproken
•er een bepaald gebruik van vaste planten, t welk
ij ook niet verdedigen willen.
en 'Voor afwisseling met zaaibloemen of heesters, voov
rabatten of borders, als solilairplanten m
in groot gazon of voor beplanting van sohaduwhos-
vormen vele vaste planten het aangewezen materiaal.
Voor perkjes zijn vaste planten in het algemeen
et erg geschikt. Zij' "bloeien in een bepaalden lijd!
n het jaar meestal nog slechts een beperkten lijd. Gc-
irende den 'iangen tijd ecliter dat ze «iet bLoeien,
Iiudcn ze eyengoed het perk bezet" en laten derhalve*
isscling met andere planten niet of zeer moeilijk
Voor We enkele vaste planten bespreken, willen we
JVn een algemeen overzicht geven, over de zorgen,
lke de vaste planten vereïsohen. In de eerste plaa's
mt dan het planten ter sprake. Dit moei. geschieden
een flink vruchtbaren grond. Wel kan men ;"de
ite planten elk jaar een doelmatige bemtesting toe-
nen, doch bij den aanplanL is het wel zaak er re
ling1 mede te houden, dat de plant meerdere jaren
k ter plaatse moet blijven staan.
Het planten kan geschieden in den voovherfst, in
itember cn October, of in het voorjaar in Maart
ril. In het eerste geval heeft de planting of verpian-
plaats tegen den tijd, dat de vaste plant in rust
"t en kan ze zich voor den winter nog herstellen v an
gevolgen der verplanting, in het tweede geval heeft
verplanting, plaats tegen den lijd; dat de nieuwe
wikkeling weder begint en heeft "de plant eveneens
II gelegenheid tegen het opnieuw uitloopen nog .weel
doende aan te wortelen.
Wanneer de planttijd door buitengewone omstandig-
len over de genoemde termijnen moet vallen, is
aan te raden de planten wat te hulp te komen. Men
ze door een doelmatige bedekking tegen vorat en
drooging beschermen. Verschillende vaste planten zijn
i ens klimaat niet voldoende winterhard. Men moet ze
üte irom bedekken met een of andere kouwerende slof.
zoodanig komen in aanmerking dorre bladeren, bij
irkeur van beuken of eiken, turfmolm, stroo, ruige
st en riet. Naar gelang van de teerheid der te ba-
ermen plant regelt men de winlerbedekking. Als
van stoffen gebruik maakt, welke gemakkelijk
htslempen zocals met bladeren en mest wel het
i.-l kan zijn, dan verdient het aanbeveling eerst wat
te takjes op de plant te leggen en pas daarop da
iwerende stof aan te brengen. Door de ingesloten
inlaag wordt de koude nog beter gekeerd, terwijl de
lit beter tot de wortels kan doordringen.
Vóór het bedekken is hel aan te raden de afgestoiven
3er Kleren en stengels te verwijderen. Men, doe dit ech-
nimmer, zoolang deze nog groen zijn. omdat dan
verschillende voedende stoffen, welke ze dan nog
atten en dia amders de onderaardscho deeleh ten
de zouden zijn gekomen, verloren raken.
iedekken van het hart alleen is niet voldoende.,
3 meer de vaste plant in de breedte ls ontwikkeld^
verder zijwaarts de wortels zich hebben uitgespreid
hoe grootor oppeivlakte men tegen vorst moet bef-
ermen.
n het voorjaar moet de bedekking tijdig verwijderd
xlen. Om tijdens den bloei zoo lang mogelijk genot
een vaste plant te hebben, moet men de uitgebloeide
ms ten gels geregeld verwijderen. Men voorkomt hier-
le zaadvorming, die anders te veel van de kraohtein
de plant zou vergen en den verderen bloei zou
ohadigen.
)m de vier of vijf jaren moeten de vaste plan
ten cöns opgenomen worden. Mch scheurt er dan da
jonge doelen af en poot die weer uit, Liefst op. eeh
frissche plaats. Is men genoodzaakt de plant weer op
haar oude plaats te zotten, dan moet de grond zooveel
mogelijk vervcrscht worden, althans.zeer goed worden
onv en losgewerkt. Do oude deden van de plant moet
men wegwerpen. Men heeft bij deze handelwijze tevens
de gelegenheid om meer exemplaren van de begeerde
plant te verkrijgen. EJk flink jong stuk, waarop minstens
één knop en liefst wat worteLs voorkomen, kan afzon
derlijk uitgepoot worden en zul bij doelmatige behan
deling een nieuwe plant geven.
Het scheuren is wel de meest gebruikelijke en ook
de gemakkelijkste manier van vermenigvuldigen van
vaste planten, althans bij; .'particulieren.
Verschillende vaste planten kimmen echter ook ge
zaaid worden. Dit kan alleen geschieden met Zaad-
vaste variëteiten. Vele soorten toch geven ml zaad
geteeld een mengsel van allerlei vormen en kleuren.
De meeste mooie variëteiten kunnen derhalve alleen
langs ongeslachtelijken weg vermenigvuldigd worden.
Het zaaien geschiedt van Mei tol half Juli op een
afzonderlijk plekje in den Juin of in een konden bak.
Tegen het najaar worden de jonge planten in den bloem
tuin gebracht, waar zo gewoonlijk het volgende jaar
reeds bloeien.
Plox, 'Chrysanthemum, Pyrethrmn.Acliillcu,, e.d.,
kunnen ook gestekt worden. Men doet dit in dein
voorzomer met jonge scheutjes van ongeveer 5 c.M.
lengte. De stek wordt juist onder een knoop afgesneden
en de onderste blaadjes bij het in den grond zetten ver
wijderd. Bij goede behandeling kunnen de stekken van
tle meeste soorten denzelfden zomer of herfst nog
bloeien.
Anjelieren worden vermenigvuldigd door a;leg:mg.
In een daarvoor geschikten langen scheut maakt men
i,.u.-r*AA /iloAf tnATt cMrnnl
ter ten halvo gekeeixl dan ten heele gedwaald, docht ®en bewusteloosheid, begrepen zdj .absoluut n.ct, n
d» conducteur. Hij keerde het bo.d om, de chuutteur j h>"> overkomen Meut volet de dood ovenv..
keerde zijn Lus om. en reed onder groot gejuich, met snel,dat het £okirt.t or nog lovendig-blU ultii.
vier *n dertio rassaeiers dc mraac in I de »P'eren bltjven nj. in den stand, dtcu zij hadden.
Thomas voml het hfdHchadelijk. dat 150 j Smm> wordt de getrotfeno door den bliksem een
bussen zoo maar stil stonden en niets verdienden. En de ®'udif*ri jS? i? iVsJhiu" üt
mannén wilden ook liever aan het werk. op voor- i J881 hij eon he, ij; onweer, dat aju, de Selne woed-
w-aande natuurlijk, dat zo hun ..badge' mochten dra- «a «4k getroften, jnnronder twee steenhouwer»
gen. Ze vroegen dus een onderhoud aan van hun aehuUden. llo een wend gedood; men vond zijn lijk
bondsbestnur met Mr. Tilling. op een afstand van.'ZZS St.
.Maar Mr. Tilling had een slechte week. Die beweer- gebeurt wel eens, dat hetltjk van den ge-
dc dat hij heelemaal niets op bonden en die dingxi trorffvno buigzaam blijrt. Hen l.deii Septemb-r 80
tegen lrad, heelemaal niets, maar volstrekt niet van hevig onweer los over Emrt-Bsnv
plan was met bestuursleden er van te onderhandelen. werden een koetsier en een takel gedood,
baar had hij niets mee noodig. I J*1» *,er we5d""' hagraven. Maar tot groo.
Groote verbazing onder de mannen over, wat dc te. ontgt<'.-nia van hun vrienden was t.-r nog
Daily Ghronicle den volgenden morgan in haar hoofd- 'ukvorstijviiig ingetreden, terwijl ook hun kleur niet
artikel noemde, middeleeuwschc opvattingen van desi 9.°k gobourt het evenwel, dat <»n
lieer Tilling. Gevolg: een tweede eisch, erkenning van bjk bqzouaer stijf wordt, boms wordt het lijk va^*
den bond,
Toen bemoeide de Burgemeester van Londen zieh.
er mee. <lp I^ord Mayor, In de Mausion House werd
een bijeenkomst van directeuren qii werklieden gehou
den. 't Was goed. zei Mr. Tilling, wie wilde, mocht
met een knoop of penning, of wat het dan ook was.
ziin werk verrichten. Ja, maar de bondr Ja, daar wilde
hij niets van weten. Dan blijven, we staken, zeiden,
de mannen, en zoo deden ze.
Wij, mensehen op straat, merkten er niet veel van.
Wat is lpO bussen op eenlge duizenden.' Maar dia
vergadering weid: gehouden .op Vrijdagmiddag, en Vrij
dagnacht om 12 uur zou de laatste bus door Londen
naar de garage rijden. Zaterdagmorgen zou er een
een ovevlancsche insnijding, zóó. alsof men den scheut heerlijke stille heerschen in de Londensche straten.
i i i l *1 r 1.i m/.r. Iv.cwvft 1,'ln/IprnmiTAnc «w/vu in ./Inn ph fiplc/wt PTl biilmnÏK
schuin wilde doorsnijden^ maar half weg hel mes heeft
teruggehaald. Men buigt nu de scheut in den grond.'
Do insnijding moet hierbij zoo- gemaakt worden, dat ze
onderaan komt. Men dekL de gewonde plaats mot grond
toe en zet den scheut "jen overvloede met een liaakjd
in den grond vast,zooaat hij" niet "kan opwippen. Op
(de wondplaats ontwikkelen zich worteLs. Blijkt het
topeinde zelfstandig voldoende beworteld te zijn, dan
steekt men de verbinding met de moederplant door,
waarna men de jonge plant een geschikte plaats kan
geven.
Enkele aanbevelenswaardige vaste planten zullen wij
den volgenden keer behandelen. Op verschillende za
ken, die in het algemeen overzicht minder geplaatst
konden worden, kan dan nog gewezen worden.
Londen, 27 September 1913.
We zijn gelukkig nog juist ontsnapt aan- een van
do ergste dingen, die ons hier zouden kunnen g.'beu
ren een staking van de verkeersmiddelen.
Stellen we ons eens even voor. 's Morgens wordeat
we wakker, één. twee. drie of meer uren van ons werk
verwijderd, en geen andere mogelijkheid, cm er te
komen, dan* te loopen., of te fietsen.
Nu, fietsen is zoo erg niet., al is het dan een uur
of drie ver. Toegegeven! Maar, daar heb je een fiets
voor noodig, en vergeet niet. dal in gewoue omstan
digheden, als alle bussen en trams rijden, fietsen, naar
hel oordeel van de meesten, een levensgevaarlijk werk
is. Gevolg: in de straat, waar ik woon. zijn. mezelf
meegerekend, maar drie bezitters van rijwielen. In die
zelfde straat zouden in Holland zeker dertig fietsen
zijn. En in de tweede plaats; mijn voorband is hu
bijvoorbeeld al. zes maanden stuk, en ik heb liet al
dien tijd niet de moeite waard gevonden, hein te laten
maken.
Ik zou dus, als de meeste anderen, hebben moeten,
kuieren. Wat zouden er een tclaat komers geweest
zijn!
Maar 't is gelukkig voorkomen. Slechts een gedeelte
van de Londensche bussen heeft eeaiige dagen g slaakt,
en de groote staking, die verleden Maandagnacht om
12 uur zou beginnen, is door tijdig toegeven van de
werkgevers, niet noodig gebleken.
Een klein deel van de Londensche bussen, een 150-
tal. wordt beheerd door Thoman Tilling. Deze mijn
heer kreeg, een dag of tien geleden, plotseling den inval
zijn conducteurs en chauffeurs te verbieden een klein
knoopje op hun jas te dragen. Een soort van penning,
als de Wielrijdersbond in Holland aan zijn leden geeft,
of verkoopt, bedoel ik. Dezen knoop, of ..badge'", zoo
als ze hier zeggen, heeft hetzelfde doel., is een bewijs,
dat de drager lid is van. zijn bond.
Maar Thomas TiMing scheen dat geen geschikte ver
siering te vinden voor de berst van zijn bus personeel,
en verbood voortaan de penniing te dragen.
Wat erg dom was.. Tenminste, als hij, or op gesteld
was, dat hel ding werkelijk niet gedragen werd. Mo
gelijk bedoelde hij" het omgekeerde, en in dat geval heeft
hij succes, gehad. Want er waren weinig,.haast geen,
mannen, die met dc ,.badge" pronkten. Die weinigen
weigerden ze af te doen en werden op staandon voet
ontslagen.
Toen weixlerk de kameraden boosa en zochten direct,
zoodra ze thuis kwamen, naar hun knoop. Wie hem
vinden kon. spe'dde hem op en kwam zoo terug bij
Thomas Tilling. en werd ontslagen.
Dan rijden we geen van allen meer, zeiden dé)
nog overigen op een paar na. En goo stonden dc 150
bussen van Thomas Tilling eenigc dagen op stal. Een
reed er op een morgen vroeg uit. Chauffeur en con
ducteur staakten niet. De makkers, die buiten stonden,
spraken even met ze. Chauffeur en conducteur kwa-
Kinderwagens zou je zien, en fietsen en kalmpjes over
stekende wandelaars. Natuurlijk, de auto's en kaïxen
zouden evengoed rijden, maar de gevaarlijkste vijandl
de bus. zou vacantie nemen.
We waren allemaal benieuwd naar Zaterdagmor-
morgen. Zoolang de trams en ondergrondtreinen er het
bijltje niet bij neerlegden, konden we toch nog naar
ons werk komen. Maar dat was in zekeren zin een
teleurstelling. Zaterdag liet evenveel bussen zien als Vrij
dag en de krant vertelde, dat een van de ministers
tusschenbeide was gekomen, 't Gevaar was voorloopig
afgewend. Tot Maandagnacht 12 uur, en voor dien tijd
zou nogmaals een bijeenkomst worden; eehouden.
Die had Maandagmiddag plaats. En Maandógnócht
klokslag 12, zouden op verschillende plaatsen in Lon
den en voorsteden vergiadeiingen gehouden worden van
busconducteurs en chauffeurs, waarop de uitslag dei-
besprekingen zou worden meegedeeld en naar aanlei
ding daarvan de houding der mannen worden vastgei-
sleld.
Thomas Hlling was nu eenmaal over de knoop heen
gestapt, en kom je over den hond..dan kom je ook over
de staari.. dacht hij. dus Maandagmiddag gaf Mr. Tü-
Jing te kennen, dat hij de vereeniging van busperso:-
neel voortaan zou erkennen., en met liet bestuur daar
van. Ihxdien dit .gevraagd) wend., onderhandelen. De di
recteuren der andere bussen waren blij, dat Mr. Til
ling toegaf. Zij hadden nooit bezwaren gehad tegen knoo-
pen en vereenigïngan ,en hadden toch bijna„ d.oor Mr.
riilings optreden, ook hun bussen zien s'ilstaan.
s Nachts om 12 uur werd de gunstige uilslag op de
velschillende vergaderingen aan de mannen meegedeeld.
Heel aardig van Mr. Tilling j?n zijn collega's was, dat
ze van elke garage twee bussen gaven, om de mannen
naar de vergaderingen en weer thuis to brengen. Ei-
Den 5deu Juni 1794 werd te Parijs een dame
eon bal door den bliksem gedood. Toen men het
lijk i kistte, viel het in negen, stukken.
Al deze verschijnselen zijn vreemd. Maar er la
meer. Op het vleescli van den( getroffene wordt door
den bliksem;een figuur gegraveerd, do keraunograrte
Uit de keraunografie is nu veelal ai te leiden de
plaats, waar de bliksem insloeg. In Augustus 186S»
schuilden een man en vrouw onder een populier te-
Neu-Breisach. De bliksem doodde boden. Op ders
wang van de vrouw zag menJ duidelijk een! afdruk var
de boomschors. De Eugelsche i bladen van Maart
1867 vertellen, dat drie kinderen voor het ouwectr
geschuild hadden. De bliksem sloeg in den boom. kU
beschrijft een aantal cirkels er omheen, en treft do
kinderen, die echter later al te zijn bijgekomen. Toen
bleek, dat een van hep op het lichaam een scherp»
beeld had |vaai, den boom. Flammarion vertelt, nog
het volgende: Iu den zomer jvan 1865 kwam De-
ren,dinger, een dokter uit do omgeving vanWeeiv^n,
met den. trein naai huis. Uit den trein stajipendea
bemerkte hij i tot zijn ontsteltenis, dat hij zijn porte-
monnaie miste. De portemonnnje was,van, schildpad,
en had een monogram van staal, ni. twee D's over
elkaar. Lenigen tijd daarna wordt de dokter bij
een vreemdeling geroepen, die door den bliksem go-
troffen, is. Hoe verwondert kijkt de dokter, als hij
op het lichaam van den ma,n zijn, mon,ogram ziet
afgedrukt Toen men de| kleeren van den armen stak
ker onderzocht, vond men de portemonnaiejterug. De"
electriciteit had het monogram, doen smelten, waar
van, de sporen op ;het lichaam van den dief waren
achtergebleven. Ook vertelt; Flammarion van een zo»
kere mevrouw Morosa, uit Lugano, een bijzonder
schoone vrouw,die door den, bliksem getroffen werd,
en sedert een bioem op haar rechterbeen] droeg.
De dame heeft nog dertig jaad geleefdmet de
keraunografie. C-ok zegt hij, dat een kind, dat oen
vogelnestje uithaalde, door den bliksem getroffen
werd; opjde borst vertoonde zich het beeld van het
nestje en den vogel.
Ook het volgende is interessant: den 18en Juii
1689 sloeg de bliksem in den toren van de kerk
te Lagny, en werd op het altaarkleed afgedrukt een
gedeelte van de woorden der hostiewijding, te be
ginnen met „quipridie quam patereteur" tot aan
„hat c quotic-eumque feceritis, in mei memoriaji facie-
tis"; de woorden I.Jioc est corpus meun, et hic est
Sanguis meus" werden weggelaten. Het gebeden
boek op het aïiaar was op het altaarkleed gevallen».
heerscihte dus^ zooals te begrijpen isv een cpgeweklej en daarop afgedrukt- Het ,.Hoc|est corpus" was niet
stemming onder bet personeel. afgedrukt, omdat dit rooide letters waren.
Na verleden Maandag-heb ilc nog geen beambte vaai De bliksem is ook een zakkenroller. Aan Flamma-
Thomas Tilling. gezien zonder zijn penning. Dus pis rion is weer het volgende, (ontleend: den/ 25en Juli
bet daar soms Mr. Tilling om te doen was, beibaal ik^ j 1S68 trof de bliksem een reiziger to Nantes. Hfj
dat bij s.ucces heeft gehad..
Feuilleton.
Gemengd Nieuws.
DE BLIKSEM EN ZIJN GRILLEN.
Door j alle tijder. heen heeft het onweer een dae-
pon indruk op den mensch gemaakt. In de oudheid
was men vooral voor den donder, den (toorn Gods,
zeer bevreesd. In onze dingen, n,u. men heeft lee-
rou1 inzien dat de donder slechts het gevolg1 van den
bliksem is, wordt de eerste als vrij onschuldig be
schouwd, terwij' men voor het licht nogal bang is.
"Vooral op het platteland is dit het (geval. Immers,
daar treft de bliksem meer dan in de steden. Tooh
is ook (daar een onweer niet gevaarloos. Werd niet
eenigep tijd geleder ip de jhoofdstad nog allerlei
schade door deit bliksem aangericht?
De bliksem (is grillig. Zoo is het meer dan een,s
gebeurd, dat ieman,d dooor den bliksem getroffen
werd, zonder er èeniiig nadeel :vap te ondervinden.
Da natuuronderzoeker Morand vertelt, dat de blik
sem wel eens!alle k!e.eren| vernielde, dat ze verbrand
den, verscheurd werden, of vol gaten geslagen wer
den, maar dat de huid totaal niet bezeerd was.
Evenwel zijn ;er ook voorbeelden, dat het heele li
chaam van den getroffene verbrandde, lei: dat hij
ook aan de gevolgen overleed, maar dat de kleeren
ongeschondenbleven. Soms worden de onderkleeren
vorbrand, terwijl de bovenkleeren gespaard blijven.
Flammarion, die ook specialiteit is op dit gebied,
'euhauser was getroffen door de (zekerheid waar-1
de beambte zijn argumenten 'weerlegde. Hij
1de dat hier (een zware strijd te strijden zou
maar hij was vast besloten bier alles te be-
ren. Want bij was van Helene's 'onschuld hei-
overtuigd.
,De nasporingen nebben ;tot dusver tot geen an-
spoor geleid, waarvan het vervolgen ;geboden
ijnt?" vroeg bij. „Eetis toch mogelijk dat ook
are mensclieu een belang bij den dioo,d dezer
uw hebben gehad. Zij had 'oen eisch tot schede
tegen haar man ingediend., Was het niet :goed
in deze richting (naar een verklaring voor een
ken?'"/
,1" leunt zich denken, :iuijrheer, dat wij, ook reeds
punt thebben overwogen, maar er is geen enkel
it dat ons oenig houvast goeft. Het huwelijk van
rouw Hartzenbuech zal zoover /het zich beweegt
het (verkeer der beide echtgenooten In hetge-
l 'niet ongelukkig geweestf zijn. (Wat de reden van
eisch tot scheiding (betreft,, die is alleen,! S^~
nd op de, lichtzinnige levenswijze en 'de ver-
.sting van haar man, Deze heeft reeds sedert
uimen (tijd onze stad verlaten. IEerst vandaag is
ibij ons een door (hem i(n Bremen geposten brief
ekoinen, waarin hij (verzoekt hem mee te deelen
nneer of zijn vrouw begraven zal jwoi'clen, opdat
voor deze plechtigheid zal kunnen- overkomen,
beweert in dezen (brief op de meest besliste
e, dat zijn vrouw gevallen moet zijn als offer
een misdaddgen aanslag. Zij was. zooals hij
rijft, 'niet in staat de hand (aan zichzelf te slaan,
nneer de man iets (met haai- dood) te maken hia^
hij;er wel voor hebben; opgepast aan, 'zulle een
•.ning uiting tel geven, want het zou veel meer
zijn belang geweest jzijn, om het geloof Jaan een
'moord ingang te doen vinden."
,Dat isvolkomen juist, maar heeft de doode dan
met niemand anders eenigen omgangjgehad?"
„Reeds bij haar eerste ontmoeting met de poli
tie heeft (juffrouw Harmening gesproken, over een
zekeren justitieraad (Müllner als den; eenigen be
kende met wie mevrouw Hartzenbusch omgang (bad
En deze verklaring heeft (zij ook tegenovei? mij
staande gehouden. Nu jiB echter merkwaardigerwijs
merkte het echter niet eens, en heeft er ooknooit
schadelijke gevolgen van ondervonden. Maar... hij
i had een portemonnaie bij zich. Twee zilverstukken
zaten in een af deeling. een gouden tien franc-stuk
was in leen andere afdeeling opgeborgen. Hoe ver
baasd was hij den volgenden dag, toen hij bij het
openen van de portemonnaie inplaate van hetgoud
stuk een wit brokske vond. Wat was het geval ge
weest?.(Van het zilveren geldstuk was een laagje
zilver op het goudstuk afgezet. En dit was ge
schied door het leer heen, dat de twoe geldstukken
van elkaar scheidde.
Er zijn voorbeelden (van .dat de portemonnaie uit
den zak werd geslingerd. Ook is het voorgekomen,
dat de beurs in den zak bleef, maar dat zij scheur
de. terwijl het geld met een reusachtige snelheid weg
geworpen werd.
Vooral kerktorens zyn dikwijls door den bliksem
getroffen. Een Duitseh natuurkundige deelde in
1783 meje, daL in den tijd van 33 jaar de bli,feseini
386 trrenklokken getroffen had, waarbij; 121 klokken
luiders om hiet Leven kwamen; bovendien werd een
zcier groot aantal gewond. Dit is een feil: het i; g:--
vaadijlkcr zich in \erbinding te stellen met het louw
van tien torenklok, vooral als men. deze luidt, dan to
l~ Érian schuilen onder de hóoge boomen, die den b!Lksen*
11 aantrekken. De historie vermeldt, dat in den cenen
nacht.,die den llen van den 15en April 1718 scheidt,
de bliksem niet minder dan 2-1 torenklokken trof. Reeds
in 1.747 heeft de Academie tc Pa rijk het luiden van
klokken gedurende onweersachtig weer voor gevaar
lijk verklaard. In verschillende steden werd sedert be-
vertelt, dat liet voorkw;ajn, dat de voering van een
jas geheel verbrandde, terwijl de I stof gespaafd 'h'eïïu'kie'n 'ider~jdoÜién "bijfënwwr te vérbtoi
bleef; (ook geschiedde het, diat de Kleeren losgetornd ^en
werden, alsof Let met de hand gedaan was. s'oms slaat de bliksem tientallen menschen leHijtc
In het algemem,vajt <io door den Hflnem retrof- neer. Zoo werden op een larkeiijtcn fe-std e- 50 per-
föne plotseling neer: hii 9chiint niets meer te voe- ii. r1
len. Uit een aantal
hij schijnt niets meer te voe- sonen tegelijk getlood in 'de kerk te Carpenlias. 'dkj
1 blijkt inderdaad, door 'den bliksem getroffen w.rd. Den 2den Juli 171
waarnemingen 1
17
loopig op d-eze argumenten niets wist (aan te voe
ren, wat1 eenigszins steek kon houden. En daar-hij
zag 'dat de inspecteur wat ongeduldig j werd en op
zijn heengaan wachtte, was hij voorloopig mot Wa,t
hij (vernomen had tevreden en verliet het politie-
gebouw.
Zijn aanvankelijk plan om Helene reeds vandaag
justitieraadi van dezen n,aam, zooals wiji bereids (heb- in (de gevangenis op te zoeken, gaf hij na eon rijp
ben kunnen vaststellen,in de gangebe stad. piet te overleg weer op en vergenoegde zich er mee. om
vinden. Ilij moet 'een verre bloedverwant, van me- iu een kort briefje mee te deelen. dat hij op ver
vrouw Hartzenbusch geweest zijn. maar niemand van langen van. haar vader haan verdediging op zich ge-
de .'mensehen die daarvan; onderricht moesten zijn, nomen had en haar verzocht bijgaande volmacht te
weten iets omtrent zijn bestaan. 'Juffrouw Harme- onderteekenen, opdat hij zich tegenover het ga
ping zegt, dat de justitieraad zijn bezoeken steeds
tegen donker bracht en dat (zij steeds door mevrouw
Hartzenbusch is weggezonden, zoodra, de justitieraad
kwam. Ik heb de gezamenlijke bewoners laten vra
gen, maar niemand kent een (man diie ongeveer kap
beantwoorden aan l de, beschrijving dlie| juffrouw. Har
mening geeft. Ik zou onder deze omstandigheden aap
zijn bestaan ernstig hebben .getwijfeld, als de ge
rechtsdienaar Dobrow piet het bestaan van den jus
titieraad bevestigde. De /beambte heeft namelijk den
zoogepaamden justitieraad paar mevrouw Hartzen
busch zien gaan en van zijn uiterlijk leen zeer
nauwkeurige beschrijving) gegeven en die klopt met
die van de beschuldigde. Zoo moetep wij wel aan
recht zou kunnen legdmileeren.
HOOFDSTUK 7.
Het was voor den gerechtsheambte Dobrow een
ware verrassing toer» hij' den (volgenden morge/p den
advocaat Neuhauser op zijn bureau vond. De .advo
caat had het voor goed gehouden den beambte zelf
eens op te zoeken, omdat de getuigenis van dezen
man voor Helene Harmening vap veel beteekenis
was.
heele Du lts che rijk niet voorkomt (is al reeds vast
gesteld. en; een bloedverwant met dien naam kent
de rechtsgeleerde van 'mevrouw Hartzenbusch ook
niet, noch iiemand ar.ders die toit den kring der be
kenden behoort. Juffrouw Harmening moet. zich be
paald in den'naam vergist bebben.'"
„Daarvan weet ik 1 niet-s. Ik kan alleen 'zeggen
dat juffrouw Harmening hem met ..mijnheer 'den
justitieraad" begroette ep hem (meedeelde, dat me
vrouw Hartzenbusch thuis was. 'Hij klaagde in, hec
verder gaan erover, dat zij zoo hoog .woonde ea
ik hoorde, hoe hij boven aan. de bel trok (ep da
delijk binnengelaten werd.'
Op dit oogenblik werd er jop de deur van het
bureau geklopt en een klein zeer (bewegelijk man
netje met eep snip!vogelgezichtje schoof zich over
den drempel. 'i
„Goeden morgen mijnheer iDobrow," begop hij zon
der notitie te nemen van ;dë aanwezigheid vap; een
derde. „Verontschuldig mij wanneer ik u stoor,
maar ik heb geen oogenblik te verhezen. Het is cm
onzenouden wiendi Hartzenbusch dat ik !kom. D:«
man is door de geschiedenis;zijner vrouw mogelijker
wijze weer op eenmaal 'in goeden doep geraaku
Daar dien brief heb ilc vandaag van hem ge
kregen."
„U ziet toch, mijnheer Kolisch." antwoordde d<
beaanbte, „dat ik op dit oogenblik] verhinderd ben.
tot ik
Dobrow was 'tot een herhaling van 'hetgeen hij
nemen dat het bestaan van) dien,'man niet enkel aap wist te zeggen,, gaarne bereid, zoodra hij vernomen
de fantasie van juffrouw iliarmeping ie te dap - had welk belang de advocaat bdj dë zaak haid.U moet hiernaast bij de klerken machten,
ben- IBa tot slot voegde,'hij aan zijni woorden toe: „Weet tijd voor u heb."'
„Dan schijnt het mij; zeer noodig de persoonlijk - u mijnheer, die inspecteur scheen mijn woorden-- Neuhauser, die de oorep gespitst'had, toen de
heid van, dezen man vast te stellen; en ;aan de weet z o o iop te vatten, alsof ik de jongedapie tboslist naam Hartzenbusch genoemd werd. haastte zich to
voor de moordenares houd. (Dat is niet het geval. verzekeren, dat hij gaarne mijnheer de eerste beurt
te komen welke verhouding of er (bestond tusschen
de vermoorde epjhem."
„Wat i wij in deze richting kunnen doen zal patuur-
lijk gebeuren. Maar de verdenking tegen ;dien on
bekende zweeft niet minder .ip de lucht dan zijn
gansche persoonlijkheid. (Wanneer hij de moorde
naar was, kon hij slechts uit wraakzucht (en niet
uit eigenbelang gehandeld t hebben. Ip eenj met groo
te 'zorg gevoerde boekhouding) is i gevonden wat er
aan geld in huis moest (zijp. En ajies was voorban- vutte
den op (het biljet van 1000 mark na. ,Een beroto-I paald iherkenpep op hét eerste gezicht,
ving heeft er dus i in geen gevaj plaats» gehad."' „Nu mogelijk gelukt hetons nog, hem
Als u mijp persoonlijken indruk wilt weten, dan1
houd ik haar daartoe niet in stapt.'"
„Het komt er (voor alles op aan, (om over dezen
justitieraad Müllner wat meer aan |de weet te ko
men. Behalve juffrouw i Harmening, is u de eenige,
die dezep raadselajchtigen/ persoonlijkheid i heeft ont
moet." j
„Ik heb hem zeer j nauwkeurig opgenomen, epik
zou hem opder honderd .andere oude heeren be-
i
uit te vip-
Neuhauser moest .zichzelf bekennen, da.t hij'voor- den. Dat (deze naam vap] den justitieraad (in het ge
gunde als deze zoo'n haast had en gaf den be
ambte Dobrow een wenk, dien deze dadelijk be
greep.
„Nu schiet dan los, (mijpheer Kolisch,"' zeide hij
gemoedelijk.
„Hartzenbusch schrijft imij," zoo vertelde de klei
ne man, „.dpt hjj er pu weer bovenop /is, een rijk
man is, daar ,liij de erfgenaam vap zijn vrouw is
geworden. Zoodra de formaliteit ep (achter den rug
zijn, zal hij zijp schuldeischers betalen len mij na
tuurlijk het (eerst. Maar hij kan piet hier Ikonien
om de zaak in het reine te brengen zoolang hij de
