borgen hun arrestanten weer op en joegen de menigte
met de blanke sai>el "Uiteen. De tusscncnJiomsL van den
burgemeester, die do bevolking tot kalmte aanmaan
de, voorkwam niet dat nog meermalen moest gechar
geerd woiden door de inmiddels .versterkte marechaus
see. Dezen bleven in het dorp, terwijl dc burgemeester
met den commandant der j ij ks veld wacht per rijtuig
de arrestanten overbracht naar Terneuzen, van .waar
zij gisterenmorgen naar het huis van bewaring to Jfiid-
öelburg \vordcn overgebracht.
NOODLOTTIGE VAL.
Te Rozen-daal (N.B.j is gisteren de lijnwachtcr der
telegraphie. \V. Venhorst,, van oen trap gevallen. Hij
was onmiddellijk dood.
ZUk'K.
Het aantal aangiften voor de ouderdomsrente voor
deze .gemeente bedraagt 65.
NOORDSCHAKWOUDK.
AVe vernemen, dat de g nomen besluiten in de laat
ste vergadering der visschersvereeniging niet zullen wor
den erkend, daar de vergadering niet reglementair was
belegd. Dientengevolge zal spoedig een nieuwe vérga-
dering worden belegd.
-EEN XI KT-ALLE1> AAGSCH CONCERT.
Tc Zuidscharwoude wordt den 22 Oetober een har-
Jmonica-concei t gegeven, waarbij optreden de hecren
Van der Steen Rotterdam en Kotster te Zuidsehar-
voude. die met hun muziekinstrument reeds verschil
lende prijzen cn medailles behaalden.
CHEMISCHE FABRIEK AFGEBRAND.
Aten meldt uil Amsterdam aan de N. R. Cd.
Aan den Baarsjes weg, dus in de nabijheid van de
«iseb- en vuilnisbelt bevond zich de Chemische Fat-
IbrAck van de firma Spaltegoltz en. Aruesehot, een stee-
Kien gebouw met schoonsteen, omringd door een blok
bonten loodsen, die vooral als opslagplaatsen van va
ten e.d. gebezigd werden. Rondom staan $ver een vrij
jgroole uitgestrektheid oude., vervallen koelen, mcéslai
bergplaatsen van bouwmaterialen, en yerder eenige hout-
werven. Het is wel het minst mogelijke oord uit de
onmiddellijk.* omgeving van de stad, onder welker vc-rste
"«.Westelijke uitlooperê het gelegen is.
In het eigenlijke fabrieksgebouw, de stokerij, ston-
Öen zes reseivoirs voor teer en teerproducten. rul. drie
van 100.000 L. inhoud elk en drie van driemaal
100.000 L. inhoud, met elkander verbonden door bui
zen-leidingen. Voorts lagen hier met licht ontvlam
bare stoffen, meestal teer of pek. .gevulde tonnen.
Omstreeks half elf vatte de inhoud van een dezer ton
nen door het inslaan van de vlam in een pekdomper
vuur., en in enkele oogenblildcen laaiden de vlammen
élooi' die geheel© stokerij, waarin immers nagenoeg
hl les onder oen laag teer zat, en dlus het vuur voed
sel 'gaf. 1
Eigenlijk behoefde men er nauwelijks aan te denken,
•cnet de eigen bluschmiddelen der fabriek iets uit to
richten. Het eenige wat de werklieden doen konden, én
Vaarbij velen hunner groot en mood hebben betoond,
■♦was in de zware., verstikkende rook da deksels van de
reservoirs afnemen, teneinde ontploffingen te voorko-
Ttnen. en daarna ijlings de vlucht nemen. Als. deze te
genwoordigheid van geest niet betoond was, ware een
ernstige en zeer omvangrijke ramp niet uitgebleven.
Zeer spoedig stond alles rondom het fabrieksgebouw
tem mede in brand. Geweldige zwarte rookwolken kruif-
Öen torenhoog ten hemel.
Gelijk altijd bij teerbranden het geval is, zag men
betrekkelijk weinig vuur; maar telkens schoten de
vlammen hoog "door het in dikke, zwarte pluimen
uitwaaiende wolkengevaarte. De Zuid-Oostelijke vind
dreef de wolken in "dc richting van Zaandam; en
van daaruit, en nog veel meer noordelijk gelegen
plaatsen waren, naar wij1 later hoorden^ dc menschen
op dien brand1 .afgekomen.
Daar er slechts enkele toegangen zijn tot liet ter-
trein van het onheil, viel het dc politie al zeer ge
makkelijk het in groote massa's aanstroomende- pu
bliek op een afstand te houden.
Dit was in zooverre vooral van belang, 'dat men
fciog steeds de mogelijkheid van ontploffingen vreesde
want in de onmiddellijke nabijheid1 van den vuurhaard
bevonden zich twaalf gevulde benzol-reservoirs, geluk
kig echter boven den wind. zoodat men van deze
zijde den brand gemakkelijk kon naderen zonder dat
hier tic temperatuur merkbaar verhoogd was.
Doorri lt dc deksels van de reservoirs waren geno
men, vatte do inhoud van het eene na het andere vuur.
zoodat telkens do zware rookwolken nog dichter wej-
den en ook een steeds sterker wordende rosse gloed
lichtte door dat dreigende zwart.
De hm mi wee- was met zeer talrijk materiaal inge
rukt. Zeker wel honderd slangen, gevoed door zeven
automobieI-sIoomspxliten en de drijvende stoomspuit
.Tan van der „Heyden, wierpen massa's water in de
brandend:' of reeds afgebrande gebouwen. Doordrin
gen in de roetzwarte rook was meestal "een onmoge
lijkheid dit bemoeilijkte hel bhisschingswerk' niet
weinig. De zes reservoirs stonden weldra rood-, daar-
tna witgloeiend eerst .toen bun inhoud volkomen was
opgebrand, was een verminderen der herigheid van
öen brand merkbaar.
Naar wij vernemen wordt dc geheele schade door
verzekering rj> beurs polis gedekt.
ÖÜDERDOMSTOELAGE.
Zijn onze inlichtingen jui-t, dan zal de ouderdoms-
toelage, die 1) gin December aan 70-jarig"* oud-werk
lieden van Rijkswege moet worden uitgekeerd, veel'
groeier uitgaven vorderen dan waarop is gerekend.
Er moeten lot dusverre bij de verschillende rante-
commissarisscn reeds moer dan 80.000 aanvragen zijn
ingekomencn ai zullen daarvan door de Rijksver-
zekeringbank nog wel eenige worden uitgeschr'. hel
is nu a! zeker, dat er heel wat meer dan 25.000, het
cijfer, dat minister Talma door zijn deskundigen i>
voorgelegd, zullen overblijven.
Aan dc Rijksvcrzekeringubcnk - wordt lederen avond
«Jour ld van ambtenaren eenige uren extra geai-hrid
om de paperassen te bewerken, d'ie uit het gehcélé
zand herwaarts zijn gekomen, en Cr komen nog han
den te kort. Tijd.
WINKEL.
Bij Kon. Besluit van. tl Octohcr j.1. is aan Notaris
Abr. Sloos alhier, pp zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als notaris, ingxande .heden 15 October. De hoer
Sloos Ls 44 jaar notaris te Winkel geweest, en heeft
zich in d:e Iing; jaren de achting en waardeering van.
velen weten te verwelven.
I.AXGEREIS.
Vergadering van het Nut olhier_ Dinsdagavond 1.4
October bii den heer G. Modder.
Na opening door den voorzitter met welkom, volgt
lezing en god keu ring der notulen. De rekening .van
den penningmeester, den heer K. Wit Cz. wordt in
orde bevonden op f 96.37i/« ontvangst en f 29.761/» uit
gaaf. voordeelig saldo plzoo f 66.61.
Herkozen worden als bestuursleden de heerenAl.
tle .Tong als voorzitter. D. Olie a ls vide-Voorzit ter. ,C.
Dekker als sec-claris, K. Wil Cz. als penningmeester cn
A. Appel als loco-bestuurslid.
Het progamma voor de volgende vergadering (met
dames), die plaats vindt bij den heer P. Vis_ wordt
Vastgesteld.
EEN ONGELUKKIGE COLLECTANT.
Te Amsterdam had' gisteren een collectant van de
diaconie het ongeluk zijn collectebus in die Keizersgracht
te laten vallen, juist toen hij zich bevond op de brug
tusschen de Huiden- en Runstraat. De bus zonk na
tuurlijk dadelijk naar de diepte. Naar gissing bevindt
^ich ongevocf f 15 in de bus. Hdbld.
OUDE NIEDORP.
De bibliotheek der Ned. Herv. Gem. alhier is weer
geopend. Boeken zijn te bekomen Zondagsmorgens in
de consistoriekamer., na do gewone godsdienstoefening.
Na wij vernemjefnf is er ruime keus, zoodat de winteravon
den wel weer truttig besteed kunnen worden.
BOOT GEZONKEN.
Gisternacht is bij Korlgene fop Noord-Beveland I de
sleepboot „Henri V' uit Dordrecht van don heer Van
Diufnen gezonken. Toen de kapitein tegen 11 uur wak
ker werd en zicih' "uit de kajuit- begaf, stond het ariv
ierschip reeds geheel onder water. Hulp kon niet meer
baten.
De kapitein, B. Kriens. is gered. De machinist. W.
II. 't Hooft, wonende te Dordrecht, verdronkhij iaat
een vrouw met 9 kinderen achter.
De boot is verzekerd, liet lijk van den stuurman
is nog niet gevischt. Dordt. Ct.
RAAD VAN HEERHUGOWAARD
Vergadering van den Raad, gehouden)!op Dinsdag
14 October 1913. des namiddags 2 uur. Voorzitter
Burgemeester VapISlooten. Allen present.
Na opening worden donotulen] gelezen en onver
anderd goedgekeurd.
De jongste kasverificatie gaf conform boeken en
journalen f 1019.51% kasgeld aan,-!
Ingekomen is'n schrijven van de Naaml. Vennoot
schap Spoorlijn StationDorp Noordseharwoude, om
don aan te leggen toegangsweg langs den; daar te
stollen spoorlijn in beheer te willen overnemen,'o f
geheel o f voor de helft, o f aan Noordseharwoude
vergoeding er voor bij te dragen,- De H.S.M. toch
treedt er in geen geval in. i
Voorzitter had gezegd, het wel ter sprake te wil
len brengen in den Raad. doch er zelf niet zooveel
voor te gevoelen. De 'heer Pool denkt, dat het in
onderhoud nogal moe zal vallen,daar) de aanleg ge
schiedt door de H.S.M. en dan is 't goed werk
Spreker acht zich echter niet gerechtigd om dit in
den Raad te verdedigen, waar het op kosten der-
gemeente komt jen had van voorzitter en secretaris
dev Naaml. Ven-u. een I bemiddelingsvoorstel; gehoord,
nl. dat de Polder en -de) gemeente Heerhugowaard e|n
de gemeente jNoordscharwoude het gezamenlijk dra
gen. Het onderhoud zal toch njet izo.o| groot zijn,
De heer Schilder zegt, vernomen, te hebben, dat
het in den Polder Heerhugowaard (zelf was spr.
toen ziek) is afgestemd. Dus die draagt er niet
in hij..
Voorzitter en de heer Van der Oord 'vinden, het
zuiverder verdeeling, wanneer dé vennootschap het
onderhoud voor zich neemt- De heer Molenaar stelt
voor afwijzend te beschikken* waartoe met alge-
moc-ne stemmen wordt besloten.
De heer A. Kwantes, 'benoemd tot telefoon- en
telegraafkantoorhouder alhier, schrijft, |dat hij als
zoodanig aan keuring is onderworpen en dat dok
ters advi6s niet gunstig voor hem is. Hoewel meit
spijt'bedankt hij voor de betrekking..
Aanplakking van sollicitatieoproepin^ is geschied,
waarop reeds een paar sollicitaties zijn ingekomen.
Dit sraa.t niet op de convocatie en voorzitter wil de
heeren!straks na openbare/ zitting verder inlichten.
Volgen een, paar missives over betalingen) die de
rijksbetaalmeester aan den gem.-ontvanger deed,, de
eene f 5000, de'andere f 2656.40.
Een paar circulaires, J de een© van den Bond vufn.
Gemeente—ambtenaren, de andere |vaa den Algem.
Politiebond, drongen er op aan om bij de pensioen
regeling in verband met de 1 October in werking
tredende wet, zoo!weinig mogelijk op de tegenwoor
dig in functie zijnde ambtenaren telverhalen, doch
nieuw aan te stellen ambtenaren ten volle te laten
be talon. I
Omtrent aankoop brandspuiten licht voorzitter,
die met dejheeren Met en De Boer de commissie
vormde, namens deze toe dat hun bezoek te Schie
dam niet tot aankoop heeft geleid. Wel is echter
aandacht geschonken aan de aanbieding der firma
Van Bergen te Midwolda, die hare i spuiten- hier ge
heel gratis en zonder verbinding wil laten werken
op proef. De Raad vindt dit algemeen goed.
Diezelfde firma ral e©n paar brandspuiten; te Ha
renkarspel leveren en dej;Raadi van Heerhugowaard
wordt uitgenoodügd. om daa1" d® beproeving ook te
komen bijwonen.
Bij de vraag of er 1 dan wel 2 spuiten zullen
worden aangekocht, wordt met j 7 stemmen voor en
4 tegen (de heeren Bos, Wijnkar, Schilder'en Van
der Oord) uitgemaakt, dat er 2 spuiten zullen wor
den aangekocht. We hebben) nu 2 spuiten, dus wordifc
het er dan 4. In elk der vier schoolweken zal er
een gestationpeerd worden. Dan acht) men de plaat
sing het beste verdeeld.
Volgt rapport omtrent den toestand van 't raad
huis, door den gem,-opzichter ingediend. Om op het
bestaande raadhuis een verdieping te zetten acht
de rapporteur met het oog op toestand en dikte
dor muren onmogelijk. Verbouwing van het bestaan
de gebouw, da.t zeer goed tot een flink raadhuis
in te richten geacht wordt* zou beter gaap. Vernieu
wing van pannen, muren en vloeren,gang stucado.o-
ren, aanbrengen toelitpui teij afscheiding der vesti
bule, uitbreken van kamerschotten, vernieuwen on
bijwerken van lambniseeringen, het verrichten' vap
schilder- fn -behangwerk enz. zou bij raming, ,f 2000
worden. Dan kreeg je een, flinke raadszaal metj'n
secretarie, brandvrije kluis, een, achterkamer, enz.
Dan verviel de tegenwoordige onderwijzerswonïinig
Daarvoor zou een nieuwe kunnen worden, gezet diie
op f 3500 zou komen
Voorzitter zegtdat een nieuw raadhuis wel wat
moeilijk zou zijn. Bij verschillende Igrootten zou je
ook verschillende bedragen, opgegeven krijgen,, maar
een zevenduizend guldien zou 't toch wei kosten.
De heer,MoleDaar had liever een nieuw rapdhuis,
vreest dat dit knoeiwerk zal blijven.
Voorzitter zal daar n,iet op ingaan. Er is nu aan
de opdracht voldaan en de heeren kunnen thap^ zelf
oordeelen. Spreker komt het zoo 't goedkoopste voor.
De heeren Van der Oord en Blom achten de af
meting cn hoogte van d'e tegenwoordige raadszaal
te gering. Voorzitter vir,dt het nogal bevredigend,
3 Vt, meer hoogen als de bodekamer er bij komt en
het dan e e l vertrek is, hebben we een zaal van
ruim 7 hij 5 meter. De heer Pool vreest diaf het
tegenvallen zal, als je aait zoo'n ,oud gebouw komt
te werken.
De heer Met dringt er op aan, dat eerst onder
zocht wordt naar de,koeten/ van een njeuw raadhuis,
voor do Raad nu een, besluit, neemt. Want dit
oude staat!nu 7S jaar, 't rapport geeft aan dat,de
onderhouw voor het aanbrengen van, een verdieping
er op!niet betrouwbaar is, de muren zijn gescheurd
enz., bovendien als verplaatsing' van de scholen ge
beurde, dan zouden we met een niieuwe onderwij
zerswoning zitten, die anders niet noodig geweest
was te bouwen. Waar het nieuwe Armhuis f 5300
heeft gekost zou voort een 6 a 7000 gulden denke
lijk wel een degelijk nieuw raadhuis zijn te bou -
wen. Spreker acht zich als raadslid, volkomen gerecl
tigd voor te stelten eon onderzoek naar de kosten
van'een nieuw raadhuis te doen.
De heer van ;öer Oord zou aan de hand van de
raming van den hoer Met, ;ajs die juist is, voor een
nieuw raadhuis zijn.
A-oor zifter kan wel meegaan met Met's voorstel
om de ikosten van een nieuw gebouw to onderzoe
ken. De heer DeBoer vindt, als het verschil niet
meer is dan een paar duizend' 'gulden, zooals nu
wordt besproken, dan is een nieuw j ra,adhuisl beter.
Met allen voor tot onderzoek kosten nieuw raad
huis besloten.
Dei heer Pool 'stelt voor daarvoor een commissie
to benoemen. Met 2 stemmen Ivoor (Pool en Met)
en 9 tegen i wordt dd|t afgestemd. Besloten wordt dat
de gem.-opzichter het poodige onderzoek zal in
stellen. I
Volgt: 1 •ensionneering gemeente-ambtenaren. Het
salaris wordt als pensioengrondslag aangegeven, uit
gezonderd bij den gemeefcilte-geneesheeb wieiys salaris
f 1000 is, want die heeft vrijeIwoningj en grond ea
dat wordt op f 300 geschat- Totaal alzoo f 1300.
ïn de straks'genoemde missive werd er op aange
drongen om op de tegienwoordige ambtenaren j zoo
weinig mogelijk te verhalen. B. en W. hebben het
besproken en xneenen den| inkoop voor rekening der
gemeente te nemen, en zoo min mogelijk op de
ambtenaren te verhalen; 5338 ^rnoet voor inkoop
betaald worden, in 40 annuïteiten tegen 3% pCt-
rente, wordt f 193.83 Jpen jaar. Er zou f 2047.62%
op de ambtenaren te verhalen,©verblijven,, maar B.
en W. dachten beter dat ook voor (del gemeente te
nemen, het wordt dan erven minder dan f 200 por
jaar voor rekening der gemeente. De heer, Met kan
meegaan met dit idee. Allen zijp er voor.
Voorzitter zegt verder nog, dat voor de ambtena
ren 7 pet. gevraagd wordt. De gemeente moetalles
betalen, maar mag hoogstens 3 pet. op de ambtenar
reu rorhalen. B en W. wilden die 3 pet. door de
ambtenaren laten'betalen. Is het voor sommige axnb
tenaren to bezwaarlijk, dan, kon hun salaris betor
wat verhoogd worden.
Allen vinden goed' dat do ambtenaren!3% betalen,.
Voor het weduwen- en weezenpensioen der amb
tenaren, moet 5% betaald) worden. Goedgevonden
wordt diit bedrag door de ambtenaren zelf te laten;
betalen.
De voorzitter en de heer De Boer f worden aan
gewezen als afgevaardigden naar de a.s. Dinsdag té
houden, 'vergadering van aandeelhouders der N. V.
Spoorlijn Dorp-Station, Noordseharwoude.
Voorzitter zegt onlangs den schoolopziener te heb
ben gesproken, die hem verzocht een mondeling ver
zoek in den Raad te brengen om een i bijdrage van
gemeentewege voor den, cursus voor onderwijzers -
hoofdacte. Alleen de heer Met blijkt er voor, de
overige heeren tegen, dus'verworpen-
Bij de rondvraag vestigt de hr. Pool'de aandacht
op den toestand van den ouden P. Brink, die zoowat
hier en daar gaven ophalende, in zijn onderhoud te
voorzien'tracht, daar lxij van de f 1.50 onderstand
dien hij geniet, niet kaxx bestaan,. Dit is toch geen
gewenschte. toestand. Spreker denkt aahopname van
Brink en zijne echtgenpote in het Armhuis.
Voorzitter zegt, dat tot nog to© alleenzijnde per
sonen daar in!zijn, geen, echtparen. Daartegen is wel
eenig bezwaar, daar do gehuwden 'ih het/ Armhuis
feitelijk niet zoo vrij zijn als anders. Voorzitter zal
de zaak bij het I Armbestuur ter sprake brengen..
Hierna gaat de Raad üx Icomité ter behandeling
van reclames Hoofdei ijken. Omslag.
Gemengd Nieuws.
EEN AUTO-ONGELUK.
RtÖME, 14 October. De Messagef-o verneemt!uit Ac-
cumoli, dat een autobus, waarin, 34 'personen geze
ten waren, in een Tavijn. is gestort, ten gevolge van
het breken van leen as. Een persoon is gedood, vier
der inzi.lenden zijn stervend, 29 zijn gewond.
ERNSTIGE TRAMBOTSING IN BELGIë.
BRUSSEL, 13 October. Een verscbrikkelijket tram
botsing heeft I hedenochtend ite Mechelen plaatst ge
lhad. Tengevolge van d© mist kwam 'de stoomtram
uit Aerschol in aanrijding met die tram, (komend
uit Boom. De schok was buitengewoon.! hevig. De
twee locomotieven /werden verbrijzeld en verschei
dene wagens ernstig beschadigd. Tien ''reizigers wer
den |gewoixd, van "wie vier vrij ernstig. De andere
kwamen'met den jschrik vrij. Tel.
EEN ERNSTIG MIJNONGELUK.
LONDEN, 14 October. Vanmorgen heeft in d©
Universal-koleixmijn bij Cardiff 'n ontploffing plaats
gehad. Zevenhonderd arbeiders bevonden zich in de
mijn. Van de mijnwerkers zijn) 327 bovengebracht.
Zes lijken zijn gevonden. Mem, schat het aantal doo-
den op 150. Het ongeluk moet tusschen 6 en 7 uur
vanmorgen zijn geschied, juist even nadat de dag-
ploeg was afgedaald.
Er is ook brand uitgebroken in 'de mijn, waarin
zcih nog drie tot vierhonderd1 man, bevinden. Men
acht!hun positie vrijwel hopeloos.
Dc 'ramp in do Uiüversal-inijn is de ergste die ooit
in Zuid-Wales is Voorgevallen. Tcgeh ariit uur in dien
ochtend werd' verscheidene 'mijlen in het rond da doffe
slag van een herige ontploffing gehoord. Mannen, vrou
wen cn kinderen stroomdlen naar de schachten, waar
men vernam dat een ontploffing, gevolgd door brand,
kort na het afdalen van do dagploeg. in do Univor-
sal-mijn had plaats gehad. De schok der ontploffing was
zoo hevig, dat drie mannen, die zich op oen 29 Ai.
afstand van «de mijn bevonden, letterlijk in stukken
wei-den gescheurd. Men telefoneerde onmiddellijk naar
alle zijden om reddingsploegen.
Om negen uur daalden de eerste i-edders in da
schacht af meer dan een uur hoorde men niets,
tot men tegen elf uur vernam, dat ongeveer 300
mijnwerkers gered waren. Zes lijken waren toen aan
de oppervlakte gebracht. Den geheclen middag idc-
yen duizenden mensciien lxij de mijnen saamgvdron-
gen Staan wachten op berichten over hun verwan
ten. Hartbrekende tooneelcn violen voor bij 't voor-
bijdragen eter lijken. Een vrouw die het lijk van haar
vader zag wegdragen, viel in onmacht.
De koning heeft een telegram gezonden, waarin
hij. .ook namens de .koningin, innig modelijden be
tuigt met de slachtoffers en hun vei-wahlen.
Gisteravond deelde de hoofdinspecteur der mijnen in
Zuid-Wales mede, dat alle 489 mijnwerkers, die ziolx
in liet oostelijke gedeelte van de mijn bevonden,
gered zijn. Er zijn nog 418 mijnwerkers In het wes
telijke gedeelte van dc mijn. De brand' woedt in de
gang waardoor de luciht in do mijn ververscht wordt
Men doet alles om het vuur te sluiten cn heeft de
hoop op redding nog niet opgegeven.
Volgens een telegram uit Londen aan de Temps,
heeft de ontploffing alle gebouwen, die in de nabij
heid van de mijn stonden, vernield. Bovendien is alle
metselwerk in de sclxacht, aan brokken geslagen. Een
man, die bij don iiigang der schacht stond, werd het
hoofd afgerukt.
's Avonds om negen uur waren de reddingsploegen
nog maar ©en 50 M. in het Westelijk gedeelte van
de mijn, waar de brand woedt, doorgedrongen. De af
stand die hen van de opgesloten mijnwerkers scheidt
is ongeveer twee mijlen j3200 M..j. Dc overheid: 'heeft
de hoop dat men nog een der ongolukkigen levend zal
treffen, vrijwel opgegeven. Ondanks d'e heldhaftige po
gingen om het vuur meester te worden zal hel nog
minstens drie uur duren voor men tot hen kan door
dringen.
Die tooneelen van wanhoop buiten de mijn zijn hart
verscheurend.
Thans is vastgesteld dat zich op het oogenbliik
der ontploffing.931 mijnwerkers in de Universal-kolen-
mijn bevonden. Tot 'nu toe zijn 511 gei'ed.
SCHEEPSRAMP.
Het bericht als zou do brand op de Atelturna door
moedwil zijn veroorzaakt, wordt gelukkig niet bevestig!.
In verschillende havens zijn dc schepen met de ge
redden aangekomen, zoo te Rotterdam hel Russische
schip de Czar. Het was, hoewel reeds donker, eetn
kolossale drukte, toen de boot eindelijk aankwam en
natuurlijk was weldra een heirleger journalisten aan
boord.
Van allerlei wordt meegedeeld cn wij laten hier
het een en ander volgen, dat de correspondent jddx*
Telegraaf van zijn indrukken weergeeft, uil den mond.
der geredden opgeteekend:.
Zoo innig droef was 't, hen te hboren vertellen
in gebroken Duitsch het vreeselijko, dat ze haddkrtï
meegemaakt in dien ontzettenden nacht van Donderdag
op Vrijdag, toen ze samengedrongen stonden op het
achterdek, vóór zich de steeds feller wordende vuur
gloed. pm hen1 heen dón onmetelijken Ogeaan en. .wat
misschien de vreeselijkste beproeving was, in 't zicht
van schepen, die redding brongen wi f d e doch' mach
teloos waren door dé kracht der elementen.
.W« spraken Savica Kathowsky^ een tanige vrouw,
die ons wees op haar veel te wij'de blouse,, op (dg
paarse shawl, om haar zwarte haren geslagen. „Meine
Kleidcr sind verbrennt, habc dies bekommen'". zei ze.
Toen kwam een bleek, verlegen, kindje^ in piet véél
meer dan lompen gekleed, aan mooiers rok trekken
en als dóórvoelde ze plotseling weer al de pasgele
den ellende, barstte de vrouw in snikken uit cn ter
wijl ze 't meisje tegen zich aandrukte en op drie an
dere kinderen wees, die geluidloos tegen den muxxr ge
hurkt zaten te spelen, zei ze ons^ dat die vier kinderen
wanen overgebleven van het zevental, waarmede ze liét'
Russisch dorpje had' .verlaten, om den mam. en vader
te volgen, die in Amerika voor zich en dé zijnen
een bestaan had weten te vinden. Drie jongens van
15. 1.2 en Q jaar. .waren voor haar oog verdronken.
En terwijl ze met heur rimpelige hand de tranen uit
de doffe oogen veegde, wendde ze zich tot een land
den Iotgenoolc naast haar en in heur eigen laak ,dic
we niet verstonden., heeft ze waarschijnlijk nóg eens
haar leed geklaagd...
Ander slachtoffer, gelukkig gered', doch door de ramp
beroofd van 't weinige have en. goed als eenig - bezit
op haar reis naar de nieuwe, wereld, heeft ons haar
wedervaren verteld'.
't Was de gehuwde vrouw Maria Sclmeider uit Te-
mesvar in Hongarije, was met haar drie kinderen., een
jongetje van 8 maanden en twee knaapjes van respec
tievelijk 6 en 7. op reis naar haar man. J'. P. Ernst
Schneider, werkzaam .te Toronto in Canada.
Ze had er liet leven afgebracht, zij cn hare drie
kinderen. Zc behoorde dus tot de gelukkigen, die er
betrekkelijk goed waren afgekomen..
Zij verbleef met hare kinderen) en acht vrouwen
te zamen in oen hut vanj het achterschip. Donderdaf
morsen 9 October omstreeks half zes stond zij op.
'n Kwartier later kwam een scheepsbediende in de
derde k\isse het ontbijt brengen en zouden de
vrouwen en kinderen liet gaan/ nuttigen. Nauwelijks
waren daarvoor de'toebereidselen, gemaakt, toen er
iemand der scheepsbemanning) de'hut opent'en roept.:
„Alles naar het dek, er is brand uitgebroken!" De
vrouwen gildc-n, de kinderen schreiden, doch de zee
man kalmeerde de, vrouwen, em zei, dat. waarschijn
lijk het'vuur wel zou worden bedwongen; het naar
het dek roepen dep passagiers was slechts een voor
zorgsmaatregel
Öp de trappen kregen zij een indruk I van het ge
vaar, dat haar bedreigde.
Dikke rookwolken) vulden, d© trapportalen, de rook
sloeg haar op borst en keel, de vrouwen dachten
niet anders 'of die verstikkingsdood zou haar deel zijn
Eindelijk, tastend en elkaar krampachtig; vast
houdend kwamen de acht vrouwen en de kinderen
bovon.
De alarmschei 'liiiddet aanhoudend, maar het ge
gil van vrouwen en kinderen overstemden vaak den
somberen 'metaalklank, 't Was koud, het regende, en
toch schenen dc- vlammen om'zich heen te grijpen.
De bemanning heeft de eerste,, uren getracht de
passagiers te hairoeeren. Bibberend van koude wil
den de vrouwen naar de hut tenig om kleeren en
de schamele bagagelte halen.
Dit word strergverboden., Zoodat de vrouwen en
do kinderen, nagenoeg ongekleed in den killen regen
op het Idok uren op het achterdek moesteni vertoe
ven, met den dood voor loo'gen..-
Op het gezicht van de vlammen waslc middellijk
een belangrijk aantal passagiers overboord' gespron
gen. j
De vrouwen, aan dek gekomen, (hoorden van uit
de zee het 'au pgeroep der ongeluklclgen tot zich
komen. I
Het duurde niet'lang. De drenkelingen dreven af.
In de verte zagen,'zij nu en dan een arm boven het
water uitsteken als l laatste stuiptrekking van het
wegstervend' leven.
Dit alles te aanschouwen, zei de vrouw, en roet
een dood door verdrinken of dooit verbrand'" voor
oogen, 'k vergeet het hoel mijn leven ntef. 'k Zag
passagiers; waaronder eenige vrouwen, torn het vuur
langzaam maar zeker naar 't achterdek voortkroop,
zich in dc vlammen werpen. Zij waren waanzinnig
geworden van angst.
Hunne lichamen, vormden een oogenblik donkere
vlekken in, d© heldere vlammen...toen was het ge
daan.
Tegen elf luur Dondierdalgmorgefn scheen het vuur
door de bemanning te zijn bedwongen.'de vlammen
waren klein© lekkende tongen geworden, de rookko
lommen 'verdunden! aanmerkelijk.
De hoop herleefde.
En bibberend reikten de dicht op elkaar gedron
gen menschen op het achterdek elkaar de hand en
steeg zelfs hier en daar een door velenl gestameld
dankgebed op. waarbij de bede'werd gestameld om
spoedige» hulp.
Die bede scheen te worden verhoord.
Tegen twaalf uur /weerklonk de mare: schip in
zciht.
Maar de 7\e stond hol, en van het naderen van
reddingbootcln, hoe Teikhalzend ook verwacht, werd
niets .bespeurd. Toen werd getracht 'eenige booten
van ae Volturno uit te zetten. Z.ij werden echter stuk
geslagen tegen het schip en tientallen passagiers,
die in de booten hun leven) trachtten te redden kwa
men. jammerlijk in 'de jbaren om. De hoop op redding
verflauwde.
Tegen zessen in. den avond werd oen ontploffing
gelroordv gevolgd! door eön rommelend) geluid als óf
liet heele .schip uit do voegen werd' gerukt.
De zenuwachtigheid der passagiers nam toe; de
equipage trachtte andermaal booten te Nicrc-n, doch'
het ging niet en op1 last van don kapitein werden)
de touwen doorgesneden. De vlammen laaiden weer
krachtig op. i
We dachten op.het achterschip, dal nu ons laatste
uur gekomen was. Honderden vielen op de knieën,
riepen smeekend de heiligen aan en een aantal vrou
wen, het bestelrond van angst, hieven een godsdienstig
gezang aan. Dat was zooveel als een mis, waarbij de
ongelukkigen op 't achterschip hunne zielen in de hoede
van den Allerhoogste aanbevalen.
Het lijden was "vreeselijk. Het werd nog verhoogd'
door het gekerm) der kinderen, die zich' tegen hunne
moeders aanvleiden, smeekendeLaten we toch niet
verdrinkenTerwijl de godsdimstigste liederen werden
gezongen en het vuur de menschen op het achtera chip
me?r en meer naderde, sprongen weer etlélijké tiénlallcn
in de aanrollende golven, den verdrinkingsdood ver
kiezende boven het sterven'in de vlamman. Omstreeks
tien uur Donderdagavond' werd andermaal ©en vreesc-
lijke slag gehoord.
In de ruimen had 'weder ©en ontploffing plaats, die
het schip deed overhellen en denken deed, dat nu
het laatste oogenblik gekomen was.
Den gansclien koudén, na;tlen nacht bleven honderden
op het acliterdok verzameld.
Er waren er dio elkaar opwekten tot den moed
der wanhoop, om door een sprong in zc©. aan d? ellende
een einde te maken. Hier en daar werd tot die daad
besloten en ook vrouw Schneider had zich bijna la
ten bepraten met haar kinderen hetzelfde te doen, toén
dé twee knaapjes Vleiden,X)ch lieve moesïe. laten
we niet in liet water gaan,""anders zien we pappie
niet meer!"
Die kinderbede is oorzaak, zei dc arme vrouw, dat
ik hier nog Jevend Voor u sta. Die bode was mijn lie
velingen door God in don mond gelegd.
Vijf en twintig uren hebben we iji koude, in regen
en wind op het achterdek doorgebracht. Toen we Vrij
dagmorgen 7 uur dóór een boot. van de „Czar''1 wer
den gered),. Waren w© meer dood! dan (evend'.
En zoo gaat 'dé correspondent voort, steeds ver
halend! van meer ellendte.
Plaatselijk Nieuws.
POSTKANTOOR.
Aan betpostkantoor te Scbalgen, en de daaronder
ressorteerende hulpkantoren werd g/edurende het 3e
kwartaal 1913 in de Rijkspostspaarbank ingelegd
f 62991.49-% en uitbetaald f 38399.58. Er werden
637 telegrammen verzonden) en 102 4 ontvangen. Het
aantal telefoongesprekken bedroeg 2756, waarvan, er
313 plaatselijk. In 1912 waren die cijfers: inge
legd f 55612.70, uitbetaald! f 39940.84%. Telegram
men verzonden 719, ontvangen 1004. Telefoongesprel
gken 3399, waarvan 357 plaatselijk.!
1» ANI> VERIIURING.
Openbar6 verhuring door den keer|C. L. van den
Bergh, notaris te Schagen, op Dinsdag 14 ,Octobei*
1913, 's namiddags 1 uur, in het. oafé van denbeer
J. K. Boontjes aan de (markt; aldaar, van de volgen
de perceelen beliooremdcj aap het fonds Bregman te
