ioorloopenie TENTOOKSTELLIHG
JAC. MET,
waarden, door de Prov. Staten{ gesteld voor het toe
kennen eener subsidie voor de verbreeding! van den
Rijksweg HaarlemAmsterdam, njiet kan aanvaar
den, zoodat de verbreeding door het rijk geschieden
aai zonder provinciaal subsidie.
Ingekomen waren, verskillende adressen om een
provinciale melkverordenisig in te voeren- God. Sta
ten zullen over deze verzoeken, advies uitbrengen.
liet voorstel-Gerhard c-s. om het openingsgebed
In de vergaderingen der Prov. Staten af te schaffen,
werd op de agenda van, deze zitting gesteld.
De heer Van Einbden stelde voor, de voorstellen
Ln zake het personeel van Meerenberg en Duin en
Bosch in de afdeelijng te doen behandelen, Dehee -
ren mr. Van Tienen en Ketelaar bestreden dit voor
stel. De commissie, diie de voorzitter wil benoemen
qdi deze voorstellen te onderzoeken, is met zorg
gekozen en geeft, waarborg, dat het vraagstuk zoo
behandeld zal worden, dat de Provinciale Staten een
volledig beeld van het voorgestelde zullen krijgen.
De heer Du ijs verdedigde het voorstel-Van Embden.
De voorzitter ontraadde ook het voorstel, vooral ook
omdat afdeelingsondierzoek de zaak vertragen zaj.
Daarop trok de beer Van Embden zijn voorstel in.
De commissie, inj wier banden de voorstellen voor
deze zitting gesteld zullen, worden, werdeïn benoemd
volgens een schema door den voorzitten opgemaakt-
De zitting werd hierna verdaagd tot 16 December
te 10% uur.
DE KINDERMOORD.
Kr schijnt wederom een schakel in den keten te
komen, die de feiten in verband met den kinder
moord op 29 September jl. aan de overzijde van 't
IJ, vereeuigt, zoo redeneert de Tel.
/Een redacteur van het blad had namelijk een on
derhoud met mej. de wed. D. Jansen-Bruyn, Bilder-
dijhstraat 93 I, kamerverh uurster van beroep, die
hem bet volgende mededeelde:
,,Den 29stën September, 's avonds tegen, 7 uur,
kwam hier een ongeveer 27-jarig persoon om een
kamer te huren. Hij droeg geen baard! en, geensnor
«en aas er uit, alsof bij pas van den barbier kwam-
Gekleed was bij in een bruin-grijze demi, die hij
dichtgeknoopt en met de kraag omhoog, aanhield, ter
wijl bij een diep over het hoofd getrokken flambard
op had, zoodat ik alleen zijn donkere oogen kon
idem Hij zeide, dat hij Van der Voort heette, vele
Jaren in Undië te zijn geweest, terwijl hij het
laatst gewoond had te Rotterdam bij zijn broer. De
•■•uflT> was zeer gejaagd. Het viel mij op, dat bij iets
aapachtigs in zijn gezicht had. Ongevraagd zeide hij,
seooeven zijn snor te hebben laten scheren voorde
transpiratie. De man zag er zoo vreemd uit, dart; Ik
'weinig lust gevoelde, hem een, kamer te verhuren,. Ik
fiiet hem zien, dat de kamer nog schoongemaakt
moest worden, doch toen liet hij zich ontvallen
„ik wil wel op den grond slapen, als ik mapr van
die straat ben,!"
.„Maar ik ken u niet," zeide de kamervet-huurster.
,,Dat hoeft niet," antwoordde de man. „Hier beeft
w een week vooruit." En bij betaalde aeveW gulcLep,
waarop de juffrouw hem twee kwartjes teruggaf.
De kamerverhuurster zeide hem toen, dat hij. toch
dezen avond njet blijven kon.
„Mag ik dan om éen uur komen, morgenmiddag?
vroeg d6 man. Pe juffrouw vond dólt goedj, waarop die
man vertrok. Hij is, hoewel hij f 6.50 betaald had,
niet meer teruggekomen- De kamer weid de geheel©
week tot zijn beschikking gehouden, doch de man
kwam niet opdagen. Toen nu Donderdagavond de bla
den het bericht van den moord brachten, meönde mej.
Jansen, evenals eenige van bare commensalen. d®t
wellicht de man, die de kamer gehuurd had en tniet
t#rug was geweest, meer van die misdaad kon we
len. Zij verwittigde daarop de politie, die nota nam
van hare verklaringen,.
Mej. Jansen is later niet geconfronteerd met d©n
verdachte, Dijkman,!
TYPHUS.
Naar Het Volle van medische zijde verneemt, heersckt
es- vrij wal tvpjius in Amsterdam; en vermoedt dd
gezondheidsdienst., ;dat deze door melk van buiten-af
?s ingebracht. Aan ieder wordt, dus dringend aangera
den geen rauwe melk :t© drinken. Gepaslouriiseeride)
flessche'nmelk is onschadelijk, maar der overige melk
koke men vooral voor het gebruik.
Wij hebben ons, aldus het HdblcL, naar aanleiding
van bovenstaand bericht gewend tol dr. H. G. Ringe
ling, directeur van den Gemeentelijken Gezondheids
dienst.
Dr. Ringeling deelde het volgende mm©:
Heft aantal 'lijders aan febris typhoïdea is in de
iaatslc di ie maanden te Amsterdam hooger dan dat in de
laatste jaren het geval was. In September bedroeg het
aantal 15, in Ootober 31, in November steeg het tot
56. Deze toeneming van lijders aan febris typhoïdea is
fooogdwaarschijnlijk liet gevolg van het drinken van
rauwe mjelk. die met ziektekiemen is besmet.
Melk. aldus dr. Ringeling, moet nooit in rauwen
koes'and worden genuttigd, want melk is gevaarlijk'
goedje; ze is een zeer geschikt vervoermiddel voor
sieklekicmetn. die in haar kunnen blijven leven en
«Se slechts door koken zijn te verwijderen, door sterili-
soeren of pasteuri seren, mits deze bewerking zóó goed
•woedt toegepas'. dat ook door het pastenii/eereh alle
schadelijke kinnen totaal onschadelijk zijn gemaakt:
gedood zijn. In de groote inrichtingen geschiedt dat
pastcuiiseeren natuurlijk volkomen volgen; voorschrift,
maar er zijn ook kleine slijterijen, die dat zoo'n beetje
op eigen houtje doen; die zoo wat gaan pas'euriseeren
op een petroleumstel. Dan wordt meestal de melk op
te lage of te hooge temperatuur gebracht; in het laat
ste geval kan het geen kwaad, maar in 't eerste....
En waai- nu de bron te vinden van die besmettelijke
ziekte? „Bij de zieke koeien", denkt het groote pu-
bli.-k. Maar dal is niet waar. De zaak zit zóó: Rondom;
Amsterdam ligt een kring van melkleverende gemeejn-
len. De hoofdstad krijgt haar melk van nooid en van
zuid Als we nu in de Staatscourant kijken en we zien
de opgave na van het aantal gevallen van .besmet
telijke ziekten in Noordholland^ dan zou uit die od-
gave moeten blijken, waar lyphus heerscht. Maar ach
ter de namen der dorpen is veelal gien cijfer ingevuld
en het is dan ook geen zeldzaamheid, dat een dorp
ëeu of meer typhushiders onder zijn bevolking telt.
zonder dat dit bekend is
In die dorpen liggen de privaten bijna altijd naast
de zoogenaamde spoelstcep. waar de melkboer zijn
emmers en tonnen spoelL In het privaat worden de
faecaliin van den typhnspatiënt gedeponeerd; het pri
vaat locst zijn inhoud in de slootin de sloot spoelt de
boer zijn vaatwerk. O. ja, hij spoelt de tonnen hog
met schoon water, maar een enkel droppeltje mengsel
ïs voldoende oin de ziektekiemen verder Ie brengen
En zoo word! de melk naar de groote s'ad vervoerd,
verkocht en niet zelden rauw gedronken, 't Is de oude.
maar altijd weer opnieuw opduikende en daarenboven
zoo gevaarlijke geschiedenishet drinken van lauwe
melk!
Ook worden er huismoeders gevonden die altijd' haar
melk koken, altijd, zonder mankeeren. Maar vóór dien
roomen ze eerst de melk af de rest wordt dan te
vuur gezet. Alsof die room ziektekiem vrij Is!:
En dan zijn er heel wat huisvrouwen, die, in de stad
vertoevende, alle mogelijke voorzorgsmaatregelen ne
men. Maar als ze 's zomers buiten zijn! Niets gezon
der voor de kinderen en ook voor de volwassenen
dan melk „zóó van de koe". Daar zit nqg zoo'n
heerlijke arona aan! Dat arona van die melk is niets
anders dan de stallucht, de faecaallucht, waarvan de
melk nog niet is gezuiverd.
Melk. ,„zóó van de koe" of 's winters in de stad
gebruikt 'ze nooit in rauwen toestand.
DE DIAMANTEN TERECHT.
Zooais onze lezers bekend is, is de heer Pinlieiro,
Öie te Weenen beweerde te zijn bestolen van leën
partij diamant, aldaar gevangen genomen. De zooge
naamde gestolen diamanten zijn bij een huiszoeking
in zijn woning te Watergraafsmeer gevonden in den
kelder. r
VAN DE BEROEMDE
BEHZ- en OVERLAND-AUTOMHBIELEN.
VERTEGENWOORDIGER
CARROSSERIEFABRIKANT, ALKMAAR
Een gebruikte PROEF WAGEN billijk te koop.
TELEFOON 672.
ONGELUK.
t Ten huize van den voerman Van Dael aan de Nieuwe
Vaart te Turnhout is een, treurig ongeluk voorgevallen.
Toen de vrouw in de keuken kwam. die zij ©enige
oogenblikken te voren had verlaten, stond de wieg,
waarin een kind van vijf maanden, geheel in vlammen.
De verschrikte moeder greep onmiddellijk den kleine,
doch 't was te laat. Met erge brandwonden overdekt,
gaf het kind na eenige oogenblikken den geest D.v.N.
8T. MAARTENSBRUG.
De nieuwe motor van den heer K. Kossen alliier
is thans gearriveerd. Wij hebben eens eèn kijkje ge
nomen en gezien dat de verschillende afdeelingen er
zeer netjes en welingerioht uitzagen. De motor die
geleverd is door de lieeren Gebr. Boot van Leider
dorp is o.L een degelijk stuk werk en doet de makers
alle eer aan.
ST. MAARTENSVLOTBRUG.
Naar wij vernemen zijn de bewoners langs het op
gaande wegje vanaf SL Maartenvlotbrug tot Belkmcr-
weg in 't genot gesteld van een tweede bestelling.
VALKOOG.
De Rijksstudiebeurs voor 'de Rijkslandbouwwinter-
scliool te Schagen, is toegekend aan den heer T. Dek
ker Gz. tè Groenveld. Dit is de tweede zoon in dit gezin
die dat geluk te beurt valt.
OUDE NIEDORP.
Gisteravond vergaderde de IJsclub alhier in het
lokaal van den, heer A. Mijts. Tegenwoordig warep,
10 personen.
Nadat de vergadering door den voorzitter, den heer
G. Liefhebber, met een welkom; was geopend en de
notulen, na lening, werden, goedgekeurd, w©rd het
jaarverslag door den secretaris gelezen en onder
dankzegging voor kpn,ni.sg^vitog aangenomen.
Van de IJ.H.N. was bericht ingekomen, dat de al-
gemeene veradering vapj den bond gehouden zal wor
den te Hoofddorp, op Maandag 29 December a.s.
Aan de orde werd gesteld verkiezing bestuurslid
in de plaats van dep heer A. de Wit, die periodiek
moest aftreden en, niet herkiesbaar w-as. Bij eerste
vrije stemming werd met op éen na alsemednp stejm-
men benoemd de heer Jb. Rootjes.
Volgde rekening over het afgeloopen jafar- Deze ra-
kening door d© heer en A. Wonder Pz. en D. Pere
boom nagezien, werd in orde bevonden- Ontvangen,
was f 45.23 en uitgegeven f 10.88%, alzoo een voor
doe lig saldo groot f 34.34%. Hierbij gevoegd het
voordeelig sa'do van vorige Jaren maakt een kas
van f 296.07%, hi©rvan( is f 292.22 geplaatst op die
Rijkspostspaarbank. D© secretaris-panuangimeester
de heer M. Kooijman, ontving ©en "woord van dank
voor zijn goed beheer.;
Naar aanleiding van de flinke kas, verkregen, door
dat er de laatst,© jaren, geen ijs is geweest, stelde
het bestuur voor, om diezen winter, wanneer het
niet noodig blijkt, geen contributie t© innen. Alge
meen werd dit goed gevonden. Beskxten werd, wan
neer de gelegenheid daaaj is, een wedstrijd te hou -
den op schaatsen voor de leden of voor kinderen van
leden. Tot afgevaardigde haar de algemeen© vergade
ringen werd benoemd de lieer M. Kooijman en tot
plaatsvervanger de heer A. Mijts.
Hierna sluiting ondiea- dank-,
WINKEL.
Winkel heeft dan toch nog op feestelijke wijzo her
dacht onze 100-jarige onafliaiUceiijkheid. In. do laatste
dagen der vorige week werd' hol ons beleend gemaakt,
en hoewei er al vroeger iels van bekend was, on in
de laa'sle raadsvergadering nog ©ens was uiteengezet
hoe het stönd met het subsidie..dat voor bovengenoemde
herdenking aan Winkel's Harmonie werd toegezegd,
dit laatste bericht maakte ons bekend met de bijzon
derheden „Feestelijke bijeenkomsten op Zaterdag, Zon
dag en Maandag, s avonds half acht. Programma: Eeni
ge hummess door Wiiikcl's Harmonie, daarna lablcaux-
vivanls. terwijl door den hoer Por te een historisch
overzicht zal 'worden gegeven.
Eigenlijk zijn er vier bijeenkomsten geweest, n.1.
Zaterdagavond en Zondagavond voor ieder toegankelijk.
Zondagmiddag voor alle schoolkinderen en Maandag
avond alleen voor kunstlievend© ieden van Winkels
Harmonie,
De kolfbaan van den heer Kroon was feestelijk ver
sierd. De jaarlallen 18131913, met groen omlijtst,
prijkende boven don ingang, zijn voldoende om te welen
wat daar binnen slaat te gebeuren. Binnen Oranje
kleurige lampions tusschen groene guirlandes, kortom
het geheel maakt© ©en fees'.clijken indruk.
De muziek opent en natuurlijk zijn het voornamelijk
de Volkslederen die worden gespeeld en door de aan
wezigen worden medegezongen iets wat trouwens ook
bii programma verzocht was.
De muziek eindigt en het scherm zakt, daar achter
drukte en beweging, daar voor een bewegelijke mcii-
schc-nmassa, vol venvachting wal ze daar toch in elkaar
zetten.
De heer Porto neemt zijn plaats op het spreekge
stoelte in, en begint met zijn historisch overzicht, na
vooraf een inleiding te hebben gehouden over het doel
van deze feestelijke herdenking, dal hel niet is te spreken
over persoonlijke onafhankelijkheid, want dat is nie
mand, maar de onafhankelijkheid van ons als volk,
als slaat hoe die vroeger bestond, daarna verloren!
ging en nu, juist honderd jaar geleden (want hoewel
laat. Winkel vierde dit feest op den dag waarop het
hoorde) die onafhankelijkheid weer weid verkregen.
Óm echter de groote ieden tot blijdschap te doen
uitkomen, moest eerst "de treurige toestand onder de
Fransche overheeisching aan 1813 voorafgaande wor
den in het licht grsteld. Hoe men in 1795 de Franschen
inhaalde, hen bischouwdende a!s onze verlosser, onder
de leuze „den oorlog aan de paleizen, vrede aan jdc
hutten, \rijheid, gelijkheid en broedeischap" hoe vrij-
heidsboomen werden geplant en... Lichten uit, het
scherm gaat. hoewel onwillig, naar boven, bengaalsch
vuur wordt on's oken, het eerste tableau, voorstellende
dansende burgers cn Fransche soldaten om een vrij
heidsboom: De memgte is vol stille bewondering. Scherm
zakt en de heer Porie gaat voori met zijn overzicht
van 1795 tot de gebeurtenissen van November 1813,
terwijl elke aangrijpende gebeurtenis lerend wordt voor
gesteld.
Na de vrijheidsboom volgen nog negen tableaux,
alle even mooi uitgevoerd, achtereenvolgens voorstel
lende: een burgergezin waarin de mededeeling wordt
ontvangen, dat de vader wordt ingelijfd bij het Fran
sche leger; een burgergezin waarin de treurigs tijding
yan reders sneuvelen op het slagveld wordt ontvangen;
Napoleon in Rusland; een-wachtpost van hel Fran
sche leger iu de sneeuw; terugtocht van het groote
leger van Napoleon uit Rusland; triomfeerende in
tocht tna den slag bij Leipzig; de zonen van Van Ho
gend orp getooid met oranje op straat verschijnendede
ontvangst van den Prins ren Oranje ten huize van Van
Hogcndorp; Vrede.
In elke bijeenkomst was deze volgorde gelijk en telfcena
voortreffelijk ui'gevond, stand en costuum,. tijdperk en
gebeurtenis, het werd weergegeven in sprekende gélijké-
nisscn. Officieel is er voor zoover ik weet niemand
bedankt, doch was het aan mij di! te doen, ik deed
het op deze wijze, door hier te vermelden dat een wooid
van dank toekomt aan hen die zich geen moeite getroost
hebben, dit geheel samen te stellen, aan hen, die er
niet tegen opgezien hebben viermaal achtereen op te
treden. En is hun moeite beloond? Slechts matig Alle
de kat uit den, boom wil kijken, nu hier en daar tel
kens geruchten opduiken eener reactie op de kolos
sale oorlogsgevaarten, welke men met een goedge-
richte torpedo of wellicht met een bom uit een vlieg
tuig naar den kelder kam helpen.
SPANNING IN ELZAS-LOTHARIXGEN.
ZABERN, 2 December. Een nieuw incident heeft;
zich hier voorgedaan., toejn vanochtend; om 7 uur lui
tenant v. Forstner met ©en peloton van de vierde,
compagnie op oorlogesterkte voorbij, het plaatsje
Dettweiler bij Zabern kwam. Hij werd; door voorbij
gaande arbeiders herkend en door hen uitgejouwd.
Forstner liet den troep terstond halt houden en
trachtte zijn beleedngers door uitgezonden patrouilles
in hechtenis te laten nemen. De werklui stoven in
alle richtingen uiteen. De vaandrie! Wiess slaagde er
echter in, een kreupelen schoenmaker te vatten-.
Deze verzette zaeh uit alle macht tegen zijn, inhech
tenisneming en bij de vechtpartij, die zoodoende ont
stond, trok Forstner zijn sabel en, bracht den schoen
maker een houw over het hoofd toe. De wond is
5 cM. lang en moet volgens den burgemeester ge
vaarlijk zijn.
Forstner begaf zich onmiddellijk naar dem burge
meester. om van, bet gebeurde proces-verbaal te laten
opmaken.
In tegenstelling met de officiëele lezing, die gege
ven werd van, het gebeurde te Dettweiler, zie hier
boven, volgens welke luitenant Von Forstner den
kreupelen schoenmaker Blank, die een mes in detn
zak zou hebben gehad, eerst op het hoofd geslagen
zou hebben met de sabel, nadat de schoenmaker een
sergeant gedreigd en hem een slag in het gezicht
gegeven had en vervolgens zich had willen werpen
bijeenkomsten had er meer belangstelling kunnen zijn.
Zondagavond was de kolfbaan bijna vol. doch het
publick niet rustig, want daar cr in de kolfbaan van
den heer Vijzelaar gemaskerd bal was, trok men heen
cn weer, om overal ©ens te kijken en nergens iets
aan te hebben, dan ©enen enkelen tableau of een enkélón
dans.
Die er echter geweest zijn, met ©ernstige bcdoelingón,
lefs voelende voor de groote gebeurtenis daar herdacht,
die hebben zich niet te beklagen gehad, en ons uit
sluitend bepalende tot de wijze waarop dit feit is her
dacht, kunnen we niet anders zeggen, dan dat opzet en
uilvoering, .gelukkig gekozen en geslaagd zijn.
Hel slot der bijeenkomsten was een bal behalve
na de kinderbijeenkomst dat ontspanning bracht r.a
uren van aandachtig volgen, en de bezoekers nog eeni-
gen tijd gezellig bijeenhield.
Tweede Kamer.
Den, Haag, 2 December.
Wat baron Van Wijnbergen en Ds. Van Voort van
Zijp, respectievelijk katholiek en a^tj-revolutjonnair
(de laatstgenoemde thans leider zijner club) heden
hebben „uitgepakt" tegen Links en bare verkiezings-
actie van dezen zomer: met uwi goedvinden laat ik
't rusten.
Om uit de heden gevoerde Algemeene Beschou
wingen op te delven wart; er aan „politieke houvast"
uit te hajen valt.
En dan geeft de rede van Ds. Van der Voort van
Zajp zeer zeker eenige aanwijzing. Hij verklaart,
tot de anti-revolutionnairen als „loyale oppositie"
WUlen fungeeren; het, Kabin©MN>rt v. d. Linden wen- «u ,c,
scnen te steunen „voorzoover hunne beginselen en ©P luitenant Von Forstner, is de volgende voorstelling
8 Iand8 belang hef gedoogen". En onder de noodige die de burgexfieester van Dettweiler gaf aan den cor-
voorwaarden. Eerste en onafwijsbare daarvan is respondent van de Nat. Ztg.
wijziging van art. 192 G-rondwet. Natuurlijk op den* Hedenmorgen te zeven uur hield een afdeeling van
grondslag der gelijkstelling van openbaar en bijzon-1 het 99ste regiment een oefening onder commando
e®c^' bij de 7000 man sterke van von Forstner en een vaandrig. Eenige kinderen
riepen scheldwoorden en jouwden hem na. De luite
nant wilden de kinderen laten grijpen, maar deze lie
pen weg. Daarna wilden de soldaten een jongeja pak
ken, die op eenigen afstand naan dit tooneel keek.
Ook deze liep weg. Een weerlooze, kreupele jongen,
de 19-jarige Blank, dia zich niet, vlug uit de voeten
kon maken, werd gegrepen en vastgehouden; Blank
wilde zich weren; toen kwajn luiten,a|nt von Forstner
aansnellen en sloeg hem met de sabel over het hoofd.
Do kreupele viel op den grond, soldaten, trokken
hem weg en sleepten den zwaar bloedenden bewuste-
looze naar bet stadhuis, waar zij voor de deur elf
man met de bajonet op het geweer op wacht plaat
sen. De ernstig gewonde werd twee uur verhoord
Luitenant Forstner gaf geen inlichtingen, doch lief
den vaandrig verklaringen afleggen. Buiten stond de
vader van Blank, wien de toegang geweigerd werd.
Op straat schoolden de arbeiders samen; het scheelde
niet veel of er was een wetCkelijk oproer uitgebroken-
De menschen zijn zeer verbitterd, ook omdat eiken
morgen de soldaten joelend door. de straten loopen."
De oor respondent van de Nart,. Ztg. verneemt ver
der uit betrouwbare bron. dat reeds besloten is
kolonel Von, Reutter te pensionneer en.
Ook zullen verschirtilend© ap^ere officieren, on,der
wie Von Forstner worden overgeplaatst.,
De N. R. Crt. vertelt over het gebeurde nog jd©
volgende uitgebreide bijzonderheden
Het lijdt nu geen Twijfel meer. dat de uit oen on-
beteekenènd voorval voortgekomen gebeurtenissen te Za
bern in liet heele rijkstand zulk een terugslag hebbefn
gehad, dal de Londensche Times gelijk heeft met te
verklaren, dal het gebeurde van de laa'sle dagen het
pijnlijkste incident is geweest, sedert het Duitsohe rijk
Elzos-Lothai ingen ingelijfd heeft. Hel ministerie te
Straatsburg heeft deii geheimenTegeeringjsraad Pauli naar
Zabern gezonden om een onderzoek in te stellen; maar
de bevolking beschouwt dien ambtenaar niet als den
gesel likten man voor een onpartijdig onderzoek. Te
Straatsburg verluidt dan ook, dat het centrum! in den
Rijksdag de instelling van een parlementair onderzoek
zal verlangen,
De maatregel waarom iedereen roept, is intussch'an!
nog niet genomen. Luitenant von Forstner, de „bur
ger- en boerensohrik". loopt nog altijd vrij rond.,
cn gaat voort met onheil te süohlen.
De officieren te Zabern krijgen aanvallen van!
woede over het gelach, waarmee zij telkens op straat
ontvangen worden maar wal doen zij andei's dan
zich voortdurend belachelijk maliën? Do Elzassers
hebben een buitengewonen 'zin voor humor. Er wor
den at prentbriefkaarten ver spreid, waarop do krijgs
verrichtingen van hel dappere garnizoen worden af
gebeeld,
Ooggelu'gen van het uitrukken van de soldaten' op
dan gedcnl wanreligen avond van Vrijdag verklaren, dat
toen luitenant Schadt met helm en sjerp aan bet hoofd]
van zijn (>080 soldaten het plein voor de kazerne
kwam- oprennen, cr heelemaal 15 burgens te zien waren.
Kolonel von Routier plaa'ste Zich niettemin achter de
s'rijdmacht en beval onder het roffelen van de trom'
de 'geweren te Iaden. Daarna weerklonk het vervaarlijke
commando: „Tegen iedereen, die niet dadelijk de straat
verlaat, "wordt ren de wapens gebruik gemaakt!" Da
enkele menschen, die op het plein stonden, wisten
heelemaal niet. wat dit alles te beduiden Iiadl Eenl
tweede en deide maal weerklonk de sommatie. Toen
begonnen de burgers beenen te maken en rukten de
soldaten op. Jongens en meisjes, die naar de avond
school op weg waren, waren hun ©ei-ste arrestanten.
Vervolgens rukte de strijdmacht van kolonel v. Reutler
in een krijgshaftigen marsch naar de hoofdstraat en
bezette ld ie' over haar volle breedte.
Hi r volgen nog eenige tragikomische bijzondeihedew
die nu pus bekend zijn geworden; Zekere Lewy, een
vreedzaam Israëliet, hoorde lawaai en kwam van de
tweede verdieping naar l>eneden om 1o kijken, wat
cr gaande was. Toen het krijgsrumoer bleek, klauterde
hij weer ijlings de trap op. Maar een luitenant met eenig©
soldaten had hem ontdekt, drong zijn woning binnen
cn nam hem daar gevangen. Zijn moeder, een zi tl ren
tach'ig jaar, werd de bajonet onder den neus gehouden,
zoodat het mensch het bijna bestierf.
Zekere Kreuzmeiar werd door den heer luitenant von
corporatie van den, NederL Bond v^n Onderwijzers
steun en gehoor vindt. En door Ds. Van der Voort;
„eiBeh van recht" Wordt gepoemd. Vervolgens na
deze „hoofdzaak" vraagt hij of de Concentratie
werkelijk met de Regeering wil meegaan, waar het
Kabinet verklaart het militaire bewind van minister
Col ij n te willen voortzetten. Ik zou mijn ooren, niet
kunnen gelooven voegt de aptvrevolutionnartre lei
der er aanstonds bij, in,dien ik van, dè Concentra
tie een bevestigend antwoord zou hooren. Maar
zoo ja... welnu, dan wil ik toeh nog even aanstippen,
hoe wij, van Rechts, ons gebonden achten aan de
wetten-Colijn. Zeker! Edoch... wij behouden on© onze
vrijheid verder voor om te beoordeelen, of misschien
op zeker moment hert landsbelang zou kunnen vorde
ren dat de verdere uitvoering aan ander© minïstenï-
eele handen zou moeten wordën toevertrouwd... Van
welken „zachiten wenk", thaps reeds uit het Recht-
sche kamp gegeven, men nota gelieve te nemen....
Want deze is, zal men moeten toegeven, niet
zonder beteekenijs.
De heer Van der Voort verklaard© het verder te
bejammeren, dat de Troonrede geen melding maakte
van de viering der Onafhankelij kheildsfeestejn, er
aan herinnerend! hoe in 1863 koning Willem' III dioor
zijn antwoord, gegeven aan de commissie welke Z.M.
het Adres van Antwoord kwam overhandigen, die
leemte rijkelijk goedmaakte. En ten slotte drong de
heer Van der Voort aan op spoed bij de voorbereiding
der defensie-plannen voor Indië.
In, den vrij laten namiddag begon mr. Troelstra
zijn groote rede. Hij heeft die al dadelijk verdeeld in
vier afdeelingen. D>e leider der sociaal-democraten zal
dan spreken over: lo. uitslag en' beteekenis der ver
kiezingen; 2o. het tcetseh, daarvan aan de reden van
bestaan voor dit Kabinet; 3o. aanval en verweer in
zake de parlementaire crisis; 4o. d© positie dei{ S.D.
A.P. in bet Parlement tegenover de Regeering en
de partijen,, welke haan! het naast staan,. Als positief
resultaat van die verkiezingen; noemt de heer Troel-
stra de ongedachte, ook voor hem en zijne partijge-
nooten „verbluffende" zeg© der S.D.A.P. En nu cij
fert hij voor, daf van 1897 tot 1913 de aanw.a,s .der
S.D.A.P. in stemmenhal ging van 2.8 tot 18.1 pCt.
Bij de Rechtsclhen was dfitf van 58.8, tot 49.3, bij de
Liberalen van 38.4 tot 29.7. Cijfers, die „spreken".
De heer Van der Voort had andere cijfers genoemd.
Hij rekende voor, dat Rechts in 1897 beschikte over
44.7 pCt., in 1901 over 40.5, in 1905 over 44.9, in
1909 over 44.3 en in 1913 over 41.6, waarbij d'an
nog 2.9 pCt. komen van den Protestantenbond en de
Chr.-Socialen.
Hoe dit nu zij, dat de S.D.A.P. in groei bo
venaan staat, niemand kan 't betwisten. De heer
Troelstra erkent, dat vele vch Hatelijke arbeiders de
zen zomer rood hebben gestemd, omdat de sociale
verzekering van het Kabinet-Heemskerk hen niet
voortvarend genoeg ging. En voorts zocht/ mr. T. de
oorzaak der jongste Linksche zege hij. de „kleurloo-
ze middenstof". Deze stof, door dr. Kuyper aldus ge
doopt, vergelijkt mr. Troelstra met den slinger in
een uurwerk. Deze gaat beurteling© van Rechts naar
Links en vïee-versa. „Best-mogelijk da,t de K. M.
in midizomer-l 917 weer van R. naar L. zwaait
Kolkman's Tarief en Talma's wetten hebben zoowel
de conservatieve middenstanders als de christelijke
arbeiders opgeschrikt.
In dit eerst© deel zijner red© vond de heer Troel
stra nog gelegenheid om baron Van Wijnbergeneven
..a faire" te nemen. Tot hem, die zoo bitter he©ft
geweeklaagd over krenkende, misleidende taal, door
Links bij de verkiezamgsactie gebruikt en die ook
toornde over het, streven om Roomsch in Nederland
al-meer te „isoleeren", richtte hij de vraag". „Hebt
juist gij wel het recht, waarde collega, tot zulke
taal?... Of h©b ik niet slechts éen woord te noe
men, door u dezen zomer in, een© uwer redevoerin
gen gébruikt, om door ieder begrepen t© worden?
Waarop 't woordeken „canaille" alom werd gemom
peld... En de heer Troelstra, al-spotlachend, even
herinnerde agn het „als de vos de passie preekt,
boer, pas ap je ganzen!
Morgen, Woensdag-ochtend, zet de heer T. zijn
rede voort.
Z-ooals gij ziet, komen „kleur en lijn" allengs in Fois'ncr in hoogst c'gen persoon in hechtems genomen,
t pailememtarre debat, 't Eind ervan is voorshands fleren IipI ncli'crste nclranl cn door 's mans soldaten
dit pai lementaixe debat, 't Eind ervan is voorshands
zelfs niet met de scherpste verrekijkers te zien
De Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avonden zijn art
reeds vastgeschakeld. Wat vermoedelijk toch niet
zaj. haten om den 24en gereed te zijn.
Mr.. ANTONIO.
Gemengd Nieuws.
PRESIDENT WILSOX HOUDT EEN TELEFONI
SCHE TOESPRAAK..
Omstreeks 600 gasten op het jaarlijlcsch banket ren
de Amerikaansehe Handelskamcr tc Rochester, ieder
met een telefoon-ontvanger aan 't oor. zullen op 10
December as. luisteren naar een korte speech van
president Wilson.
Men bad er bij hem op aangedrongen, in persoon
tegen het achterste getrapt en door 's mans soldaten
met de kolf van het geweer bewerkt.
In dm beruchten kolenkelder, waarin de gevangen
genomen oproermakers den nacht doorbrachten, slonl
voor elk arrestant een soldaat met de bajonet op
het geweer. De menschen moesten hun behoefte doen
in ©en hoek van dien kelder. Zaterdagochtend wer
den allen als misdadigers, elke arrestant tusschen vier
bajonetten, naar het kantongerecht gebracht en daar.
na gehoord te zijn, dadelijk... in vrijheid gesteld.
Dit is alles wel zeer belachelijk. Maar de onwet
tigheid en willekeur van deze militaire maatregelen
en de daardoor veroorzaakte rechtsonzekerheid is
toch ook zeer ernstig. „Onze lezers," zoo zegt de El-
sas ser, „zullen geneigd zijn, als zij de b ij zonder h ed ©n,
lezen, om te denken dat het gebeurtenissen; in, het
hart van Rusland zijn geweest"
De correspondent van de Framkf. Ztg. te Straats-
op het banket te verschijnen, maar de president ver- „preekt ook schande over het optreden van de
klaarde met te mogen afwijken van zijn beginsel, om gQi^aten op Zondagavond. De ruwheid, waarmede
gedurende zijn eerste jaar op bet Witte Huis geen deze inhechtenisnemingen zijn uitgevoerd, is niet te
bezoeken m functie af te leggen. I beschrijven, zegit hij. Gewoonweg afschuwelijk om aan
liet feestcomité verzon er toen de telefoonspeech I j-e 7-;en de inhechteimsneming van een man, van
op. en biertegm had de president geen bezwaar. Tel. wien men Zweerde dat hij gelachen had. Hoewel d©
JAPAN BEZUINIGT. 1 man zich in, het mitnst niet verzette, vielen vijf sol-
In de begTootijng voor 1914 welke op het; oogen- [daten op hem aan, en nauwelijks wias hij in' hecht©-
bhk in behandeling is, zullen belangrijke bezuimigin-I nia genomen, of uit alle donkere hoeken van bet
geil worden aangebracht. De minister van. Oorlogheefit kazerne-plein schoten soldaten toe en vormden een
er zelfs van afgezien het leger met twee nieuwe di- rJng om de g^p heen. En toch waren er op dat
visies uit te breiden en zijn collega vau, Marine heefit oogenblik misschien vijf menschen op straat. Degen-
zijn vlootprogramma, waarop drie super-dreadnougihts darmes keken werkeloos toe, zij schenen bevel te
stonden, binnen twee jaar te bouwen, eenvoudig in- hebben, om zich niet in de maatregelen van de rnili-
e0^°!dl,?n'-W*™ te mengen. Ook verzekert men, dat luitenant
Het is niet onmogelijk, dat dit laatste met in de T Forstner een meisje van veertien jaar, dat go-
eerste piagta een bezmnagme is, doth, dat ook Japan iacllen Mu hebhea, liet oppakken. Verder werd een
