Dammen.
I
Zaterdag 20 Dec. 1913.
57e Jaargang. No. 5297.
TWEEDE BLAD.
jaar verbinden is geen kleinigheid, zoo wordt gere-
demeoid.
j Mijiioheei-en I Ook liier bes taal een misvers n» ui of
waubeg.ip. luimee do wel gsctl aan, dat <ij uj. r^di ig
moei Zijn ge.eyJcL Komt iemand, te ove.Ljd.il, a
iemand veiueüKeri, of heft liij zijne booid.1 ij op, uru.
kan liij uiitieden. Dat uiitiedcn kost dan niot> maar
in vele gevallen k.ijgai ze nog g Ui loc. Rene.cH>
het te vo» doren meikgu.d c.d., wordi heia da.i ifi-be
UIT DE PARTIJ.
.Onderstaand volgen twee standen uit „Le Bavaid.
Het is Leerzaam, de oplossing er van na te gaan cti
hoepel z» niet buitengewoon diep ligt, leg^ndeze
•tukie. weer eens geluigjus af van het vernuft en
den fijnen geest den Fraiischen O©1"" eigen.
Dam zet van FERAUD.
|R
j
J
mm
m
1
m
1
5"^
m
m
w
mm
JÉ
wW/s
1
M
m
mm,
s
m
i
Stand zwart, 10 schijven op/. 6,
i 16, 17, 20, 21, 24.
Stand wit, 11 schijven op: 25, 28, 29, 31,
j 36. 38, 47, 48, 49.
33. 35.
Oplossing
1. .Wit: 28—22.
2. 49—43.
48 37.
31—26.
26 17.
Zwart: 17
24
39
48
11
14
39.
42.
48.
31.
22.
3.
25 5-
Slogaet van RAPIIAëL.
Zwart
laald zijn gevormd aandeel in hot LodjukupiloaL Eui_-
ande.e vonn van uktaoddig kaai onb.aan, doo. kn
zg. uitloopen, om persoonlijkheden, kka*ie iujjs Oi
dergelijke motieven- De statu.en waken titer gevroom-
lijk voor door een diergplijk uittreden bezwaarlijk te
maken, Zoo ziet U, is het „vei bond" aan ectie ooo
poiaLieve fabriek vaak niet zoo kneLoiul air het verbond
aan uwe kaasfabileken, waar vaak de aandeelhouder,
met lijf en ziel aan is verkocht en noodwendig aandeel
houder moet blijven, al gaat hij vertrekken.
Ik hoor reeds een vraag opkomen, of het groote
kapitaal, de zaak niet veel te duur zal maken. Zoo'n
groote labiick kost zoo veil er moet zooveel rente en
aflossing betaald worden en dat moet er allemaal maar
af. Zullen de onkosten daardoor niet schrikbarend hoog
worden? Ook dit is, Mijnh. de Voor zit; er, nie.s meer
als den schrikbeeld dér wanhoop, uitgespeeld door hen
die vaak zelf beter weten. Ik zal u dit trachten duide
lijk te maken, met een voorbeeld.
Nfemen wij .eens aan dat een fabriek wordt ge
bouwd voor 10ÖÖ koeien, welke per jaar 33/4 miil K.G.
melk iweixan. aan de fabriek. De fabriek kost f 60.000,
Welk kapitaal is verkregen tegen 41/2 pet. rente 'sjaais.
Het kapitaal moet worden afgelost in 30 jaar. De af
lossing bed 1 aagt het eerste jaar ook f 2000, lei-wijl de
rente f 2700 bedraagt. Aflossing en rente dus samen
f4700 of per 100 K.G. verwerkte melk ruim- 12 cent
Na 20 jaar is f 40000 afgelost. De rente bedraagt dan
nog f 900 per jaar, dus renle en aflossing samen
f 2900 7.7 'cent per 100 K.G. melk. De lasten worden
I dus ieder jaar minder. Nemen we de aflossing met
annuïteiten, d.vv.z. ieder jaar evenveel betalen aan renté
en aflossing, dan bedraagt dit per jaar f 3jj£3 of 9.7
cent per 100 K.G. melk. Dit alles mogen wij echter nog
niet tot de onkosten rekenen. Een gedeelte hiérvan
doet dienst voor kapitaalvorming. Wanneer wij de waar
devermindering der bezittingen op. 50 pel. stellen, dan
doet 50 pet. dier aflossing dienst voor ka pi'aal vorming
der lieden, hetwelk ongeveer 3 cent per 100 K.G. melk
bedraagt. Wij kunnen zeggen, dat do leden bijf uit
treding die 3 cent per 100 K.G. melk terug ontvangen.
De financieele lasten, alsmede de financieele aanspra
kelijkheid is bijl de groote fabrieken vooral niet hoor
g;r dan bij de kleine kaasfabrieken.
Kunnen 50 boeren njfeitt beter en met minder
aansprakelijkheid eenf abrlek oprichten voor vijf
tigduizend gulden, dan 4 boeren da,t doen voor acht
duizend gulden, Staar u niet blind/ op hert eindcijfer
maar let op de verdeelinjgl daarvan en de verhoudin
gen. Een hoog onkosten,cijfer. Wel ja. Maar mijne-
heeren, is het voor den veehouder npet, voordeelitger
voor éen en, hetzelfde doel éenmaaj 70 cent, te be
talen, dan 2 a 3 maal 40 cent? Zoo is thajis vaak
de toestand.
Welke onkosten bespaart een veehouder bij de le
vering aan. een coöperatieve fabriek?' Aanschaffings—
onderhouds- en, vernieuwingskesten, van melkvaten
roomscbotels, karns, mouten, tijnen.
Arbeidsloon voor melkvervoer, melkbebajndeling,
roomen, uren karnen enz. Marktonkosten voor boter,
respectievelijk kaas.
Tel dit alles te zamep en bij de onkosten be
taald aan uwe kaasfabriekjes, alsmede de waarde
van ajle mogelijke en onmogelijke emolumenten, of
wschooljuffrouw verleide het sciteppingsverhaal, en zq
I fiL 8 N I nadat ze de schepping van de bloumut cn boomon c*
M. f Vogels en beesten liad beschreven: „.Maar toen wu|
1 AKKOKSEUlEFAbKIKAMT, .-. alkïaar. •'•U"01'W,« m-S "-ci raluiaakt, wu.il gen hunne
Vcritgenwuojdijr» r '-ei b-ioernae j kon lot Loi tgnyn Ongdoovig viel Jantje Jiaai
6EX2- en 0VERLAND-AUT0MOBIELEH. aAjttlïtó
LeVöit allu soorten Cairos.eiién, ottgewentcht opelk I H11* behandeld. l>o predikant, die^ do Zondagssc noot
alanxd Chaesis.
Een gebruik 1 BOEF WAGEN b lljjk te koop.
TELEFOON o 72.
Iédere werkmun verwelkte gemiddeld per dag in
groep B 1780 ÜG. inelk;
Iedere werkman verwerkte gemiddeld por jclag in.
groep G 2650 K.G. melk.
Groep A bevat fabrieken die minder dan miill.
K.G. verwerken.
Groep B bevat fabrieken die van 24 mlll. K.G.
melk verwerken.
Gi-ccp C bevat fabrieken, die boven 4 milL K.G.
melk verwerken.
Hier heb ik de fabrieken, die het melkinrichting-
bedrijf uitoefenen voor de goede vergelijking uitgescha
keld. Zoo zien wij ook hier weer, wat trouwens geheel
voor de hand lig^nd is, dat met den omvang van het
bedrijf de arbeiders onkosten verminderen.
Stellen wij de arbeidsloonen eens gelijk, dan zijn de
arbcidsonkosten bij groep A (de kleinste; ruim twee
maal zoo hoog als bij groep C (de grootste).
Wanneer we aannemen, dat door de oprichting van
de coop. zuivelfabrieken, de kaasbereiding blijft wat
ze lis, klus do vette kaasbereiding, ja zelfs zoo ver gaan
en zeggen, voor de kaasbereiding behoeven geen groo-
lere en betere fabrieken te komen, dan verdiént dé
oprichting daarvan alleen voor het bijproduct, „de loo
ier' nog aanbeveling Met de verplaatsing van de loo- 1
tcrbeieiding vanaf de boerderij naar de fabrieken is
voor den Noordhollandsclien boer een aanmerkelijk
voordeel te behalen De fabrieken kunnen zich daar
voor inrichten, met de moderne werktuigen, de ver-
sche goed behandelde room, laten karnen door vak
kundig personeel en de daaruit verkregen betere pro
ducten, gerugsteund door de controle onder Rijkslco-
zicht oen plaats doen erlangen op (de wereldmarkt.
'I Is waar mijineheereoi! Ter wille van de Noordr
hollandsche kaas, ter wille van dit voorvaderlijk pro
duct, moet die boter in Noord-Holland steeds blijven
een bijproduct, maar een bijproduct, dat toch een zoo
belangrijk kapitaal nog vertegenwoordigd, dat de be
reiding niet mag blijven in de duistere hoekjes op de
boerderij. Dit product moet worden overgebracht naar
de fabrieken. Hier moet met krachtige hand worden,
gestreden voor kwaliteitsverbetering Noordhoüand pro
duceert per jaar circa 3.4 millioen K.G. boter. Wordt de
kwam inspecteren om Zich op de hoogte te stel
len van de Bijbe.ke»ii> der jeugdige Le. tingen, <Léc|
hun Viagen. „Niie .ste.nigden Stepnajnis? As één man
klonk hei„De J.oden!' „Waar deden ze dal?' .Bui
ten de stad". Toen deed de examJiator ecti strikvraag:
„Maar waarom brachten as hem oer.it buiten de steur*
Op 'deze moeilijke vraag zwegpn allen, tot een snuggere
bol zijn vinger opstak en zcide: „Daar koudon ze
beter op hem mikken" Eten moeder hoorde groot ru
moer in de kinderkamer. Toen ze er Ineen snelde én
vroeg*wat er te doen was, kroeg ze deze verklaring:
„Er waren twee sinaasappelen, moessic, et»i groote
en een kleintje, cn toen ticb ik de groote gmomén 011*
Lucie voor zelfzucht te bewaren." Beriic liad een zusjga
gekicyen, en moeder liad hem vermaand, altijd Hef teg.»*
zusje te wezen, en liaar van zijn speelgoed te geven,
als ze dit hebben wou. „En als je er dan liever zelf
moe wilt blijven spelen, moet je God bidden dat H(j
de overwinning op je acJfzuclit laat belialc*i." Een
tijd lang ging dit goed, maar eens, toen zusje bi-
zonder veeleischend was, liep de jongen naar ven
hoekje van de kamer en keerde 't gezicht naar den wand.
„Heb je God gebeden dat hij je zul laten overwinnen
vroeg moeder triomfantelijk, toen hij terug kwam, :iNoo
moeder", bekende Berde, „ik heb God gebeden, of
hij ditmaal zusje de overwinning eens wou schenken".
Ten slotte een (resultaat van al te vroegtijdig kerkgran.
Een kleine baas moest eiken Zondag met moeder meo
naar de kerk; gewoonlijk' .viel hij in slaap als do
preek begon, en ontwaakte eerst als de slotzang werd
aangeheven. Maar eens onder het gehoor van een ota
zijn lang pneeken berucht voorganger, werd hij "wak
ker, en... de predikant was nog aan het woord. Dit
vreemde verschijnsel beangstigde den jongen zoo, dat
hij zijn moeder in het oor fluisterde; „Maatje, is het
nog deze Zondag of al de voïgsudc?"
EEN BELANGRIJKE ARRESTATIE.
Do poli,ie te Antwerpen heeft een goeden slag go
gen door de arrestatie van den 28-jarigen Louis dtj
Bergh, wonende aan de Lange Doorniks!raai te Ant
werpen. Deze bood emige dagen geleden 'aan een héér
diamanten te koop aan.
De heer X., die vermoedde, dat deze diamanten van»
diefstal afkomstig waren, vroeg, of Dc Bergh nog meer
^iaman'.en had, waarop deze antwoordde, dat hij nog 32
oiaman'.en jn ^ijn bezit had, ter waaide vJn 15.000
francs. Hij bood deze den heer X. te koop aan.
Deze laatste wüde de overeenkomst bevestigd zien
uuccvil pci joax» tu
waaide hiervan door kvv-alileitsverbetering en verbete- laaisie wxioi
ring van afzet enz. verhoogd met 20 cent per K.Gi en 1000 francs voor de 32 diamanten XT 7
dan beteekent dit voor den NoordhoJlandschen boer 2X311 m menige dagen -
eene meerwaarde van f 680.000 MijneheerenLaat dit
hijproduct niet vervvaarloozen. Het beteekent voor u
jaarlijks «een bedrag van circa 4Va milLioen gulden.
Een en ander samenvattende, komen wij tot de con
clusie, dat JSToordholland ook moet hebben coop. Zui-
MPifflhrieken. uit een oogpunt van direct financieel voor
viel fabrieken, uit een oogpunt
deel.
Er 5s echter nieer. Naast het directe financieele voor
doet staat het indirecte voordeel en een moreel voor
deel.
Op dit laatste zal ik straks slechts even terloops
wijzen.
Wordt vervolgd.
ZAANDAM.
Het lid van de Tweede Kamer de heer K. ter
eenige «fag.n voldaan worden. De heer X. be
gaf zich terstond daarop naar den heer Klipper, op
wiens fabriek eesiigen tijd geleden een groote dia
mantdiefetal heeft plaats gevonden. De hoer K. her
kende de dia maai ten beslist
De polïlie werd tei-stond met het geval in kennis ge
steld, en toen De Bergh eenige <!ag;n later op de af
gesproken plaats kwam, ,werd hij "gearresteerd. Dcr'fe
diamanten, "ter waaide van ongeveer 30.000 francs»
werden op hem bevonden, benevens een geladen revol
ver. Op het oogenblik van zijn arrestatie wilde hij cea
papter inslikken; dit werd hem echter belet
Het bleek te zijn een quiantb voor 15.000 francs
op den naam van den heer 'X. en onderleekcnd met
een valsche handteckening op naam van den hoer
Klipper.
verluidt
t d „„mmis-1 veiluidt zou .de politie heden nog verdere»
bij de onkosten, voortspruitende uit uw zelfkaze®. Laan, heeft een onderhoud mei, arrestaties te Antwerpen verrichten.
Wat resultaat zou u dan krijgen? sarte der Koningin in Noord-Holland, mr^ j EEN STUKJE GESCHIEDENIS UT ZUID-AFIU-
Zoo zien wij, dat de basis van eene coöperatieve wen, die in kennis w-ns geetód met de ra.
fabriek, het beginsel der coöperatie een idee om&lo- van den heer Ter Laan naar net am j In. ons vorig nummer maakten we reeds melding
ten houdt, diat zegt: „Alten voor een, en een, voor meester dezer gemeen,te van de onthulling van een monument! nabij Bk>em-
JTJLTANADOL1'. fontein.
Woensdagavond hield ahier in heft o aa va^ 1 Ongeveer 20.000 mensehen hebben, blijkens de
heer Jh. van Rossum onzef _lg soreker nitvoerige telegrammen in de Engeisehe bladen over
A.-P. een, cuireusverg^deruj»hp) onderwerp: dQ onthulling van het bij Bloemfontein ter eere vajn
31, 32. 38,
Stand zwart, 8 schijven op3, 7, 8.
Stand wit, 8 schijven op23, 28, 29.
39 (en 46.
.Wit is hier aan zot en dwingt zwart een scmjt
of de winst .dor partij als volgt
Zwart: 30—19 (a)
26 16 (b)
19 28.
1. Wit: 29—24.
2. 28—22!
3. ,V 38—33.
4 33 ')J 4.
a) op 26 37 wint wit een schijf door éérst 2435
te slaan.
b) Moet 3 slaan. Fraaie zet.
Binnenlandsch Nieuws.
STOOMZUIVELFABRIEK IN DE NOORD-ZIJPE.
Vervolg.
Heft kapitaal der vereemigjng dat noodüg is voor
de stichting en inrichting) der fabriek enz-, moeft
binnen een bepaalden, tijdi worden afgelost. Dit, is
gewoonlijk in, een tijdsbestek; van 30 jaren,
i Heft bedrag noodig voor de aflossing behoort bij
de bedrijfcoinkosten. Door de exploitatie dier fa-
briek wordt d' j het terrein, de gebouwen, de machi
nes en werkt"dgen,, kortom de bezittingen, der veree-
njging, geleid 'jk het onbelast bezit der leden.
De waarde dezer bezittingen vormt het z.g. ledea-
kapitaal. Elk -nd' der vereeniging heeft in dit leden-
kapitaal eep aandeel verworven door zijne melkleve-
I ring, dat evenredig is, met zijne geleverde hoeveel-
i held melk. Reeds het eerste exploitatie-jaar neemt
de kapitaalvorming een aanvang. De leden ontvain-
I gen gewoonlijk een boekje, een soort „spaarbank-
j boekje", weiirop telken jare zijn gevormd, aandeel
j in het Lq|enkapiitaa,l wordt bijgeschreven.. In vele
I gevallen wordt hiervoor een rente uitbetaald.
Vaak moet als bezwaar tegen de coöp. fabrieken,
J dienst doen die Risico, de groote risico.
Hier wordt, van een molshoop een berg gemaakt-
De risaoo is bij eene goed opgezette coöperatieve
fabriek gelijk, n u d. Een boer dïo zelf kaast, 01' le-
vert aan ©en kaasfabriek, heeft meer risico, dan
I aan een goed opgezette en uitgevoerde coöp. fabriek.
De leden eener coöp. fabriek hebben zelf de uit
voering in handen. Geschiedt dit niet goed, dan
kunnen zij Ingrijpen, Ja moeten volgens hun plicht
ingrijpen. Jfijn de uitkomsten, slecht, tengevolge van
lage prijzrn der producten, dan is dit een algemeen,
geldende regel, die ook. de zelfkazers en speculap
tleve fabrieken treft.
Mijneheeren! Wij zijn. niet ftrotsch of overmoedig,
wanneer wij: zeggen: wat de speculatieve fabrieken,
kunnen, kan ook de coöperatie. De voorbeelden, hier^-
i van, kunnen wij reeds vinjdien.
I De leden van de coöperatieve fabrieken hebben
dan nog altijd dezen voorsprong, doft van hun melk-
geld geen winst of dividend behoeft te worden uit
gekeerd. De risico. Die is aanwezig voor den
boer bij den speculatie ven bedrijfsvorm. Marcheeren
allen." Begrijpen wij dit alten, dan ligt het m.i. zoo
duide'-ijk, zoo helder, zoo geheel voor de hand, dat
wanneer de keuze moet worden bepaald door den
veehouder, over een bedrijfsvorm, hij zaj doen deze
keuze:, nl. de coöperatieve. Dan zal hij bij zijne
keuze gelc-id worden door de gedachte., de zuivelbe
reiding, van oudsher) het sieraad der boerderijen, de
roem van boeren en boerinnen, de bron van; inkom
sten der veehouders, niet uit handen te geven aan
speculanten., niet in slecht ingerichte kajasfabniek-
jes, maar zelf in handen houden, zelf doen, zelf
verwerken in de flinke fabriek, daartoe gebouwd,
gesticht door de boereu zelf, die gevolg; gevenjdie
de roepstem der tijden,, zijn, bedrijf meer heeft
gemoderniseerd, op peil! gebracht.
Begrijpen wij dJfit alten, dan, zal de vraag: Wat is
__n coöperatieve fabriek? spoedig beantwoord kunnen
worden door de veehouders hier, met een verwij
zing najar de door hen gestichte fabriek in deNd.-
Zijpe.
Mijneheeren! Thans reet; mij nog de tweede vraag
te behandelen, nft. Waarom een coöperatieve, zuivel
fabriek?
In, het jaarverslag van den zuivelconsulent voor
Noord-Holland over 1911, bespreekt deze op blz.
10 heft feit, dat enkele kaasfabriekjes over 1911,
omgezet zijn in een, grootere zuivelfabriek.
Dr. Scheij knoopt, hieraan de volgende beschou
wing vaat: „Het soliijnft dat de coöperatieve fabriek
matige zuivelbereiding in Noord-Holland nieuwe ba
nen gaat betreden, in, den zin, van bovengenoemd
feit."
Dr. Scheij meende toen reeds, dat de teckefnéu éénér
evolutie op zuivelgebied in deze provincie aanwezig
wanen. Do omzeiling der kleine kaasfabrieken, in groo
te,© zuivelfabrieken, verkeerde in haar txrsté stadium.
1—or.ta.il-1.-,^
optrad de heer L. Tigchelaar, VOO,< on_ de nagedachtenis der in de concentratiekampen gestor
„Hoe ons land geregeerd wror iammer yen vrouwen en kinderen, deze plechtigheid bijge -
ingewijden wel intereaaapt wap. Kpiali^stelten- I WOOI!d- D© onthulling geschiedde door mevrouw Steya
genoeg TOOr den spreker, heel weinig belangstellen dfe plawa innam miss EmUy HoblouoCf d^.
ziekte verhinderd naar Bloemfontein te kernen, en
den opgekomen.
NACHTARBEID VOOR VROUWEN.
In de 2e Kamer is dezer dagen, de hierna volgende volgens het oorspronkelijke programma de ont-
motie van den «R.-Kaih- afgevaardigde Dr. Notens rju. z<>" verrichten. Miss Emily Hobhouse echter
behandeld. De Minister van Waterstaat had te, ken- de redevoering, welke zij voornemens was ta
nea, gegeven, tegen de motie te zijn, om de vrouwen j houdein doen drukken, aan de bladen toegezonden,
niert te belemmeren in haaf vrijheid van arbeid. De „Cape Times'" heeft geweigerd deze redevoe-
De motie luidde: °P *1 nem?.n; omdat het karakter van, de red^
De Kamer, rekening houdende met de bestaand© 1 "r^'komen in strijd, is met den geest van, verzoe-
wettelijke regeling in de arbeidswet 1911 ten aan-1 hing, zooals die door generaal Botha wordt bepleit
zien van de particuliere bedrijven, de wenschelijkheid j Uit de mededeehngen in de „Times" blijkt, dat
uitsprekende, dat ook de staat, waar hij zelf bij den j m'sa Hobhouse „de laster" over de conceutratiekam-
post- en telegraafdienst als werkgever optreedt, door P«h ©oet herleven. Zij spreekt van de rijke finan-
vrouweu getn r.aciitarfceid doe verrichteu, gaat over^iers- den oorlog wenschten en >-aa de on,bevoeg-
tot de orde vod deu doe de staatalieden, die bon werktuigen waretL Zli doet
De motie werd DonOerdac verworpen met 44 te- beroep op de Boeren, om medelijden te hebben
gen 32 stemmen Tegen stemde de geheele linker- ni©t met de \Touwen ep kinderen, die omkwamcfa.
zijde behalve de heer De Beaufort, terwijl van re.-hts maar met hen die dat lijden veroorzaakten en die li*
tegenstemde u de heeren SchiTrmclpenniack, De Savor- hun, hart wroeging moeten gevoelen ©ver het schaap
nin Lohrnan en Aiikernian.
DE KAZERNEBRAND TE HAARLEM.
Dc „Opr. Haarl. Ct
vernam, dat een dag of 14
Mleta mrfs oiii brgin van bmnd in de onl"
Ski werd. Noglijdig «rerd toen erger voorkomen.
lïr andstichting. f
Een 17-iaiigi dieiis'bode van den Jandbouwcr E.
t ie Kec'prpo. wiens hius met inboedel Nnj-
delijk onrecht, waarmee ze den oorlog uitlokte®.
Het is dan ook wel merkwraardig, dat een Engei
sehe vrouw den Boeren nog een,s herinnert aan 't
onrecht van den oorlog, nu de leiders der Boerea»
zelf zco hun best doen, om dit onrecht te doet*
vergeven.
In een hoofcfar ikeltjc sluit de „Times' zich bij 'da
prolesten ia de Brilsch-ZuidAf.ikaanscJm pers legen inisa
In fik bedrijf kunnen wij een. dergelijke ontwikkel
lings^cschicdenis waameincji. Oveial vinden wij neg een
strijd tusschen groot en klein, een slrijd, die 't meest
uitloopt op fcenci vernietiging van hel kleine. Het'g ooi-
bedrijf is beter in staal de meest moderne maehinjEfc
aan le soliaffen en do handenarbeid, zooveel mogo-
lijk door machinalen arl>eid le vervangen. Bovendien
is hel gi'oot-bedrijf jn slaat elk onderdeel te gpven
i'n hanclcn van daarvoor speoiaal onidierk-gde vakman.-
schen wat do economie van het bedrijf ten zeerste
bevoixleid.
Dil toepassende op ons zuivelbedrijf, durf ik dan
ook gerust hier verklaren, dat de grootere fabrieken
voor den veehouder moer voordeelig zijn dan de kleine
kaasfabrieken. Hiertoe is uwe commissie ook gekomen,
in de conclusie, straks door den rapporteur voorgelezen.
De uitkomsten moeten zuiver worden gesteld.
Ik wil U1 molding maken van' een slaatje, omtrent
de uilbetaling aan fabrieken, gesplitst «aai* hun om
vang. Dit staatje; vinden wij in 'het Jaarverslag van don
GelcL-Over. Bond van. Coop. Zuivelfabrieken over 1912.
Uitdrukkelijk deel ik u mede, dat dit slechts rijn bo-
tormakende fabrieken, dus de boeien bekomen hun
ondenruelk en karnemelk terug:
Groep A. omvat fabrieken, verwerkende beneden 2
mill. K.G. melk per jaar, netto uitbot, f 42.304;
Groep B omvat fabrieken, verwerkende van 25
mill. K.G. molk per jaar nelto uitbel, f 42.425;
Groep C omvat fabrieken, verwerkende boven 5 mill.
K.G. melk per jaar nelto uitbeL f 43.026.
Deze uitbetalingen rijn per 1000 K.G. melk.
----- v u t,„f. fw»i-0Tid den brand-1 Hobhouse's woorden a m, terwij; h l blad d„a hij dai*
dagavond ta v]al)1IJ1^1 Acncn tot haai daad»' tevens een verdediging gx-ft van de concen'ratiekiuit-
dienen en niet bij t pen, wie oprich'iig, zou men de „TLmcs" mogm g?-
looven. S igegeven was niel alleen door da b-g ei ie ont
den Boeren te nopen tot het opgaven van een hopeloo-
acai strijd, maar tóvons was een po i iek van nnnsdio-
lijkhtid.
Daar tegenover leze men vo'gmdc nanhaüng uit een
Zuid-Afrikaausoh boek, onlangs vei schonen.
opgevende dat ze cjet langer
haar moeder thuis mocht komen. Bij'hel uil breken var
den brand nioe'. rij al het haar loebehooronde gebor
gen hebben. Zij was'alleen thuis. De sdiad* wo <ll docr
dton cigmaar op meer dan f 8000 gesdhat. Daarbij komt
dat ook een bedrag cvasi f 800 aan bankpapier g heel
verkoold in do brandkast werd teruggevonden, dat mis
schim nog woirdit ven goed1.
DE KONINGIN.
Wij vernemen, cLcl de Koningin het yoornemen heef;
om jgodurende hel winterverblijf in de residentie, even
als H. M. in de andere provinciën heeft gedaan, rich
té onderhouden met eenige personen, die riuli bewegen
op het gebied van de versciiillende takken van velks-
beslaan.
Gemengd Nieuws.
de logica in het kiniiergelooe.
l>c Choslian Commonwi-alh biongl m zijn
nummer weer de jaarhjkachü oogsl van kuMtortij™
humor en wijsheid1, ra» veraunchng .an door l£
zore aan het bind mKgcdeelde
lcindenai- Wil wnai er enkele san over uit m
R Crt Een meisje welks hroertje J»8*1
In de kampen waren allerlei riekten nilgc-b.okotr,
soliariakenkocris, lcagonls ekiug cn duiz.-nden and.-re»
onges'e'.dbedv'i, veie.;i»iakt.door* blootstelling aah wxcv
en wjiuL opevnhooping onvoldoende voeding cn onge
makken zo»:der tal. Toekomstige moeders, zuigelingen,
ouden en zwakken, uil hun woningen vvegg.njmcn en
bijéénvergaderd Op ccsi wijze, die niet .te beschrijver*
is, bloc/gesteld aan de bijtende koude van den Zuid-
Af1akaansche winter cn aan dc verse Inc. lende kiemen-
ui b: oedende hitte vaai den zomer, l>czvveken in du5-
zendiafloi; terwijl cr dag lijksch veesche aanvoer was
van monschen, blozend van gazoridhCïd, weggenomen
uit hun gezond leven en frisschc oangeving op de lioo-
ven, en in yerpeslo kampen bloolgcsteld aan gekten
en onmiddellijk doodsgevaar.
fn do Blauwboeken van Engeland slaat ïhans .opge
tcekend hoe inoer dam twiniigduizend vrouwen, en kin
déren gevalleri rijn als slachtoffers van het conccnha
licstelseJ. Meer dan 20.000 yiouwen en kinderen '"n twei
jaar tijcb, terwijl gedurende den g-heelcn oovlcg hé
daar de zaken minder socd dan bJiift de veehou- zien hieruit, dat met den omvang van het be- de ^ersie vuuipijicn
dÏÏx Sen mïriipen De eerlt^risteo "^^"ikomsten der veehouders stegen. ontstemming door te zeggm: „Maar ze kunnen Jezus
te voogden slaat terug op den 1 Dcopmcrkusgwoidt hier nog al eeas g.unaakt, dat wi feens raken!" Een meisje van vijfjaar had liaar
leverancier der grondstoffen,, op dqn veehouder. groote fabneken zooveel afstuift voor perso- poppen buiten lateai UgS^n. „Hoo wreed van je be- gon bi Zuid-Afrika zaktr wel goed, zeg', het Hdbld, dal
Zelfs bij Muist*» tww Sen h«ft we- Pï?- ach.da».00k weer b!»id °P ecn.und- I ,ti«lte haar moeder haai-, „e kindertjes den gcheelrti de herirmemig aan hel g-leden om-edil wakker is g>
r AX u~; KiSTK i blTisteh!;T^
SM I s: m i ËÊÊM
van ©llae fabriek bepaften.1
bad: „Lieve Heer, maai br°CTlje asjeWieft \-erIïes"\aji de Öoeren aan manschappen, op de"slag
dicht bij .heim Ljuwemaar toen cn ih gevangenschap, in het g.-liee! vicrduÜMU
uit ruv. bodroec
kom niet
rioe iongen zag voor 't eerst een vuurwerk, maar (oen
de .eerste vuurpijlen omtooB sAeden^
Intusschen is het voor tegenwoordige ve~hcudin-
d Li-door^'elke Bond! van Coop. Zuivelfabriekesi over
b.tniehL0lIedIêl<? I
Hiervoor in alevhta éen aïdoend middel, nl. het J P". dan vinden wi) he; vojvrnd?:
zelf doen. zelf doen in eene coöperr-a^ve zuivelfabriek
Een ander bezwaar is hot grooi rbond. Zicli 30
Iedere werkman verwerkte gemiddeld per dag in
groep A 1280 K.G. melk;
moeder haai-, „je Kmuerij» utu w
-j,te ln'en"- „Nco, maatje'1, asilwoo.ddo dc
kteie, dal is imiuors Diet wreed, want Oud lid zijn I ft>o|,i??J?W»»!» vrouw-. De AI. ftancrleidSs
kmdje den spliocjen naoht in oen slal". J.Vianna was Srel nS i l.ïi -liügheid ti gelalor
bij. haar lanto uit oen, en maakte gaen Jtaast todr Sh'SVtre a,,d,,,ï s>,:■^g-ne-
hms «e aan, want tliuis I ze. was hol niets prei- spraj^B. S3-neraai 'De la n„r
lig. omdat de kindenuf altijd zoo op je lette. „Maar", 1 te verBevw, Frêt^r en °-n brg^F cnh
sprak tante idochlig, ,.je wee! toch, Johanna, «Lat cr gshSPd^w^S ÏS, d(k' h t
wn KLe altijd-op p let „Nou ja'. a-i7woo.dde rffe p'k^t '«.Rey: Tc vegven fe
wijsneus, „Gcd Maar d.e is lang zoo erg niet; man- nie'Toei harNrft^. '«immste, kan en wil dat
nen zijn miet zoo precies als vrouwen". Een Zondag- Ividen te d° 8*™*** der dui-
