llttittl Muis-
nu
Donderdag 26 Maart 1914.
SG1IGE1
57ste Jaargang No. 5351
CIURANT.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD.
404de Staatsloterij.
Ie KLASSE, 2e TREKKING.
HOOGE PRIJZEN.
f 1500: 15982.
f 1000: 6G72 14845 18953.
I f 400: 3171.
f 200: 17281
1 f 100: 829 228S 5066 5619 12162 16738 18502.
Prijzen, van f 20.
87
68
75
95
125
173
162
J69
125
135
175
118
157
'95
>14
504
■45
~49
595
125
121
556
l§2
22
Ï99
'885
(23
54
59
72
23
2718
5488
8598
11541
14014
755
521
645
560
32
802
555
690
654
40
927
626
701
726
83
965
676
843
776
106
986
684
968
803
182
3006
688
985
824
249
112
892
9025
896
274
222
779
133
900
283
241
781
174
946
344
251
789
213
12016
370
284
794
292
56
378
285
799
338
163
387
314
800
371
179
398
370
825
396
284
432
402
862
423
314
463
419
863
477
384
528
493
897
506
478
553
531
964
576
564
565
577
980
623
589
643
727
6056
711
651
714
848
62
746
728
740
882
267
784
758
825
915
339
834
780
861
923
389
862
795
874
4049
427
891
804
887
170
445
961
814
905
189
489
963
837
946
232
505
10082
855
954
260
590
11B
917
959
325
794
139
13003
974
348
807
178
31
987
349
811
303
36
992
392
926
230
38
15027
427
7142
273
78
64
515
254
281
96
74
530
255
304
108
96
553
399
319
140
109
615
439
340
233
135
C32
453
430
236
160
761
467
605
29?
269
872
480
576
372
323
917
548
611
404
364
963
579
724
426
384
968
654
744
444
426
5061
662
753
451
435
95
734
848
470
468
115
855
874
571
544
161
909
935
591
577
158
999
941
629
641
174
8003
11082
701
661
224
74
115
810
686
259
171
164
859
717
28.»
186
187
885
812
314
310
285
890
854
360
317
305
910
881
423
369
345
927
969
436
394
371
940
986
440
427
376
955
16016
462
465
476
996
35
453
5£(2
515
997
37
klasse
le lijst: 6892 moet zijn
115
240
292
327
328
380
687
724
780
783
804
927
419
316
512
390
543
451
558
452
589
474
584
504
602
516
678
525
700
549
854
608
862
610
916
664
932
740
952
750
960
780
17059
825
90
829
113
833
129
888
262
925
270
944
272
953
398
970
422
995
442
998
465
20042
505
59
526
73
549
90
751
158
772
225
777
278
793
362
825
453
826
466
855
489
875
523
952
524
953
551
18025.
620
92
639
99
664
117
716
118
725
127
774
220
826
272
834
305
846
413
916
433
928
464
930
474
961
490
6893.
*-
p"° Binnenlandsch Nieuws.
ALKMAAR, 24 Mtaajrt.
Voor een meer dan volle zaal. terwijl nog vele
►sd klancstellenden niet, Rondten worden, toegelaten, Is
nieter avond in de Harmonie de gToote openbare ver
wildering gehouden van de Landelijke federatie ter
ah art i ging van het Ziekenfonds wezen,
tige Men zal zich herinneren, dat de actie in, den lande,
van de Landelijke federatie, gericht is te-
blijfjn het streven van de Neder!Maatschappij tot Be-
hrobrdering der Geneeskunst, gesteund door de Ne-
>1, Vereenixing tot bevordering der Pbarmacie. om
zieken fonds wt zen over bet gebeele land) inbaar
jit. dus in haar macht te krijgen.
[Tegen dit streven hebben gisteravond de heeren
II. Schaper, lid van de Tweede Kamer' op Dr. A.
A. Hof f man, R.-Kath. geneeskundige te Gouda,
iprolesteerd. De eerste spreker, die het streven
Maat schap ij noemde de democratie op den kop,
jaa&u opgedrongen klassenstrijd van, gegoeden, ra,adÜ)e
pn dien klassenstrijd te aanvaarden, en daafforai zflfoh
op U en nimmer aan te sluiten bij het afdeedingsza'cv-
enfonds dat pas is opgericht, maar zich te vereenl-
\ke -fen en lid te worden van een op te nichten zleken-
u"«#i)ds, dat beheerd en bestuurd zal worden door de
re rk lied en zelf en waarbij men niet zal zijn over-
ounfeleverd aan de willekeur Van heeren artsen en apo-
hekers. die onder éen' deken slapen en dhis in hun
de macht in handen hebben en daarmede naar
believen de contributies kunnen bepalen. Ha dat
Bjjr kans beslaat steeds meer geschoren te worden, be-
oplef'izeu de bepalingen der statuten, waar omtrent do
9 genieten honoraria voortdurend sprake is van:
yvoijlet lager, minstens enz. Dus niet lager, maar wol
Ier JP° o:". Daart gen mo t met kracht worden opgeko
men en daartoe zijn alleen de arbeiders en de kleine
esalfW deus.and in siaart.
Dr. Hof f man sprafi in verzoenenden geest. Zelf
leeft spr. eenzelfden strijd moegestreden ia Gouda,
het resultaat, dat daar twee bloeiende zieken-
-ondsen naast elkaar bestaan. Zoo zal het ook hier
gaan en hij gelooft zeker dat de daartoe aan-
:oopfeivflJW'e pogin.' en zul'en slagen- De strijd van heden
k»u naar spr.'s meening niet bestaan hebben,, indien
j,iïr reeds een R.-Kath. artsenbond in den lande be-
ca'iJti^u had, omdat de geestelijke overheid, voor zoo-
f°e'l de R.-K. artsen betreft., daarvoor zou hebben
P'waakt. Hij hoopt don ook, dat zoodanige bon(d spoe-
)T Tjf'S lot stand zal komen. Wat. thans te Gouda, tn
klein bestaat kaj voor heel het land mogelijk
lija. Geen terrorisme, geen monopolie van een MaaV
^haiipij, die naar spr.'ö opvatting ricjh 'neutraal
C
noemt, maai" njet neutraal kan zdjn, en. niet neutraal
is, omdat hare leden, zdch niet vrijelijk duiven uiten,
maar vrijheid van organisatie van artsen naast, eer
biediging en dezelfde vrijiheid voor de lagere standen,
ook op het terrein van ziekenfondsen, met meer on
derlinge waardeering voor de verschillende maat -
schappelijke standen.
De voorzitter der federatie sloot de vergadering,
met eene opwekking aan, allen om tot het nieuwe
fonds .Ziekenzorg" toe te treden, aan welke uitpoo-
diging reeds dadelijk velen gevolg gaven. Het voor-
loopig bestuur had goede hoop, dat voor het nieuwe
fonds op 1 April a.s. twee geneeskundigen en een
a-)o;heker beschikbaar zullen zijn. Het welslagen der
onderneming is slechts verzekerd bij voldoende toe
treding.
HET ROODE BEWIND TE ZAANDAM.
In zes lange kolommen verdedigt, de heer Du ijs
de sociaal-democratische wethouder van Ouderwijste
Zaandam, zich tegen de beschuldigingen van het
Handelsblad. Veel onvriendelijks staat er in deze,
verdediging, dat rechtstreeks is gericht tot de redac
tie van het Hdbld. en dlajt wij dus mogen overslaan,
en zullen we ons alleen tot het strikt zakelijke be
palen. De eerste bschuldiglng betrof hët feit, dat
onlangs afgeweken zou zijn van, het „bericht," vap,
het schoolhoofd en ,,op verzoek van den wethouder
van onderwijs den heer Duijs" een voordracht werd
aangevuld met den naam van, een onderwijzer die
no. 1 werd geplaatst. Het Handelsblad gaat dan ver
der met mede te deelen, dat de ftajad dezen onder
wijzer benoemde, en, dart, daarna de afdeeling van de
S.D.A.P. hem tot voorzitter benoemde. Verdei- heet
het dan in het Handelsblad als volgt:
Deze voordracht schijnt intusschetn met instemming
van het betrokken boofd tot stand gekomen te zijn;
wij gaan daarop niet verder in, al zou kunnen ge
vraagd worden of het schoolhoofd in dezen zich
werkelijk geheel vrij heeft gevoeld in hert opmaken
van zijn voordracht.
Het betreft hier het schoolhoofd den heer v. d
Kwast, tn de benoeming van den onderwijzer, den
heer De Vries.
De waarheid in deze nu is. aldus dei heer Duijs,
dat het „bericht" van, het betrokken hoofd van de
school absoluut niet werd aangevuld „op verzoek"
van den weihouder Duijs, dat Duijs tegenover dit.
schoohoofcl niet anders had te doen, dan eenzelfde*
opmerking te maken, die later ook jhr. Elips tegen
over dit schoolhoofd maakte, doch dat het bericht
van het'schoolhoofd den, larter benoemden onderwij
zer zelf als nummer 1 bevatte. Duijs bad aan dit
bericht van het schoolhoofd niets te wijizigèn.
Ho© mep dit feit bovendien kan. vermelden, als ec)n
van de nandaden van een „Socialistisch bewind'" is
heelemaal onbegrijpelijk, want de betrokken, onder
wijzer werd met ajgemeene stemmen door B. en W.
als no. 1 op de voordracht geplaatst (ook jhr. Blias
en de r.-k. wethouder, de heer Kamphuis, deden hier
aan mede) en in den Raad werd de betrokken on
derwijzer met algemeen^ stemmen benoemd. De
kwestie is, dat blijkbaar het Handelsblad de klok
beeft hooren lulden, dat met deze voordracht iets
bijzonders gebeurd fa.
Het tweede feit waarop de heer Duijs was aange
vallen betreft het geval Peerlkamp. Deze onderwij
zer, te Middelburg Hoofdbestuurslid van den Bond
van Nederlandscbe Onderwijzers, solliciteerde naar
een vacante plaats op de school van den heer Vree
ken. De beer Vreeken doet bericht van een door hem
gehouden onderzoek en plaatst den heer Peerlkamp
niet op de voordracht. De heer Duije nu zegt, als
ïoc.-d m. wethouder dit standpunt in te nemen, dat
hij niet een soe.-diem. onderwijzer goed noemt, om
dat hij eoc.-democraat is, maar hij wen&cht ook niet
dat een schoolhoofd een soc.-dem. of Bondslid weert,
omdat hij soc.-democraat of Bondslid is. De erva
ringen des heeren Bh ijs schijnen in deze niet gilli
st ig, tenminste hij gaat als er Bondsleden of S.-D.
A.-P.'ers ouder de sollicitanten zijn, zelf in,L1chbkiigeln
inwinnen, om gewapend te zijn, tegen, aH& eventuali
teiten.
Bij de sollicitatie Peerlkamp leek den heer Duijs
vooral een zeer nauwlettend onderzoek zeer gewenscht
aangezien de heer Peerlkamp niet maar eenvoudig
Bondslid of lid der S.D.A.P. was, maar hoofdbestuur
der van den Bond en gewezen redacteur van ^en
onzer partijbladen, dus eetn zeer actief strijder.
Twee dingen leken thans gewenscht. Ten eerste
het betrokken hoofd te verzoeken, dezen onderwijzer
niet over te slaan bij zijn onderzoek en ten; tweede
ook zelf, bulten het schoolhoofd om. mijn informa
ties in te winnen,.
De heer Duijs zegt nu den heer Peerlkamp te heb
ben kunnen ontbieden, hij deed dit niet, maar liep
even, zijn huis langs komend, bij hem aan, en hem
niet thuis treffend gaf hij de boodschap aan zijne
vrouw. Deze boodschap geschiedde voor 20 Decem
ber en eerst 30 Januari zond de heer Vreeken zijn
bericht in. Dus de bewering dat na het inkomen, van
het bericht des heeren Vreeken de heer Duijs dezen
zou hebben verzocht naai- Middelburg te gaan is
onwaar. |f|
Zooals meegedeeld kwam de heer Peerlkamp niet
op de voordracht des heeren Vreeken voor. Maar de
heer Duijs had zelf geïnformeerd en isn een 5-tal
brieven legt hij het bepaajd gunstig advies over den
heer Heer 1 kamp over. Toen, heeft de heer Duijs on
derzoek ingesteld naai- de redenen, die den heer
Vreeken er toe hadden geleid om den heer Peerl
kamp niet op de voordracht te plaatsen en uit het
antwoord van den heer Vreeken, 4 lange pagina," s
schrift, blijken deze te zijn:
le. De heer Peerlkamp maakte op mij den indruk
van een beschaafd man, meer door voorkomen en ma
nieren echter dan door zijn uitspraak van het Neder-
landsch
2e. Omstreeks 15 December was de heer P. hier
in de stad. Hoewel zijn verblijf slechts van korten
duur was, had hij toch wel even de gelegenheid
kunnen inden om mij een kort bezoek te brengen.
Hiermede wil ik allerminst zeggen, dat een candidaat
verplicht zou zijn, om zoo te zeggen zijn opwach
ting bij het hoofd der school te maken en daarvoor
desnoods een rei3 van Middelburg naar Zaandam te
ondernemen. Maar heteft men, nu toch eenmaal die
reis achter den rug, dan zal een sollidteerend onder
wijzer toch, dunkt mij, de gelegenheid allicht ge
bruiken om zich beleefdheildishalve even bij het
hcofd der school aan te melden, vooral wanneer
men diens deur voorbij moet, Dfe heer P. heeft dit,
niet gedaan en ik wil volstrekt niet verhelen, dat mij
dit zeer onaangenaam getroffen heeft.'
3e. In dit verband moet ik nu nog iets anders be
richten. Toen mij den 2Oen December 's morgens
even over 9 aanmeldde aan de Rijksleenschool te
Middelburg, ontving, mij hert hoofd der school, de
heer De Blouw, eh nadat ik mij had voorgesteld en
het doel van mijn komst medegedeeld had, zei deze
heer ongeveer het volgende: „Zoo en nu wou u dat
ik den heer P. eens ging vragen, of u een les van
hem kunt bijwonen?" Toen ik eenige verbazing on
mogelijk onderdrukken kon, ging de heer De Blouw
voort: „Er zijn verscheidene onderwijzers, die zulke
bezoeken van schoolhoofden, niet ontvangen, en ik
weet werkelijk niet of de heer P. er oolc niet zoo
over denkt." Ik heb stellig enkele minuten moeten
antichambreeren of liever in, de vestibule op en neet-
moeten ioopen, voor en aleer het h. d. sch. terug
kwam met de boodschap, dat ik kon toegelaten wor
den. Bij deze en vroegere plaatsen heb ik al vrij
veel ouderwijzers bezocht, maar het was mij tot nog
toe nooit voorgekomen, dat ik eerst vormelijk bij den
t sollicitant mo st woiden aangediend. Men zou m. i.
i mogen onderstellen, dat een solïiciteerend onderwijzer
een bezoek in zijn klasse naar aanleiding van, rijn
so'licitatie elk oogenblik niet alleen kan, maar zelfs
gaarne w i 1 afwachten.
Zoowel de heer Nijk, Dir. der Kweekschool, als de
heer De Blouw, hoofd der school, zijn volgens een
Schrijven van den heer Peerlkamp bereid van het
bovenaangehaalde de verklaring te geven, dat de
hoer Peerlkamp van, dat, wachten, etc. niets wist.
De heer Duijs concludeert, dat de heer Vreeken
dus argumenten en motieven bezigde, die, ieder zal
het toegeven, eenvoudig niet. te pas komen im, een
serieus rapport van een schoolhoofd aan B. en W.„
maar erger, eenniaal ter sprake gebracht, hadden ze
dus ten minste volledig moeten, zijn.
De hec-r Duijs schrijft verder, dat hij, na deze onder
vinding niet veel waarde meer hechtte aan. de voor
dracht van het hoofd dei- school en de heer Peeri-
kamp met algemeene stemmen op de voordracht is
geplaatst.
Wat het afkeuringsverhaaltje betreft schrijft do
heer Duijs, dat hij hier moeilijk publiek over kan
schrijven, maar dat hij alles openhartig aan de lede:,
van den Raad heeft meegedeeld en de benoeming;
werd aangehouden, om met instemming van alle le
den van den Raad het onderzoek der doktoren, te
doen voortzetten.
Ziehier de korte inhoud van de lange rede.
Naar de TeL meldt, zal de heer Duije tegen Han
delsblad en Tijd een vervolging instellen.
De heer A. L. Vreeken, het hoofd van de school
voor M. U. L. O. te Zaandam schrijft hert, volgends,
aan de Tel.:
Om verscMUende redenen zaj ük persoonlijk, niet
antwoorden op het artikel, dat de heer Duijs, mijn
onmiddellijke chef als wethouder van onderwijs, ge
plaatst heeft in het laatste nummer van uw blad'.
Volgaarne ben ik echter bereid, u alle verlangde
inlichtingen te verschaffen, mits de heer Duijs mij',
schriftelijk machtigen wil tot elke mededeeling, wel
ke i k noodig acht, om een voorstelling van de zaak
te geveu, die met de waarheid in overeenstemming is.
KEN ZOON DOOR ZLJN VADER GEDOOD.
Een diep treurig familiedrama werd gisteren voor
de Bossche rechtbank behandeld, waarbij als beklaag
de terechtstond de 47-jarige metselaar J. de G. uit
Gennep.
Het gezin van beklaagde, dat zich voor 5 6 ja
ren tc Gennep vestigde, bestond uit vader, moeder
een volwassen dochter en den verslagen, circa 2 6-.ja
rigen zoon Henri,
Deze stond zeer ongunstig bekend, was wegen,s
wangedrag na 2 VI- jaar diensttijd uit het Ned.-Indi
sche leger verwijderd en maakte meermalen kennis
met de politie wee geus gepleegde mishandelingen. Hij,
maakte veel misbruik van drank, eischte dan geld'
van zijn ouders en maakte met iedereen twist.
Hij verwondde eens zijn vader met een mes, waar
voor hij eenige maanden gevangenisstraf onderging.
Met de kermis stak hij een arbeider te Gennep met.
een mes in den arm, tengevolge, waarvan deze in le
vensgevaar heeft verkeerd.
De beestachtige hoedanigheden van dien zoon ble
ken nog meer uit die verschillende Lm hert dbssier om
schreven handelingen en men beschouwde vrij alge
meen te Gennep den zoon als een voortdurend ge
vaar voor zijn omgeving. De vader wiens leven dooi
den zoon werd bedreigd', vermeed elk treffen en ató
het zoontje weer beschonken thuis kwam, keerde de
vader eerst dan in zijn gezin terug, als de woeste
ling zijn roes lag uit te slapen.
Den. 20sten Januari 1914 gebeurde voor de zoo-,
veelste maal hetzelfde, de vader verliet de woning
ën om voor goed zich aan de "immer meer dreigende
uitingen van zijn eenigen zoon te onttrekken, vormde
hij het plan om des anderen daags naar Amsteriiam
te gaan en daar werk te zoeken.
Natuurlijk viel dit offer den armen vader zwaai
en onder egn gedrukte gemoedsstemming keerde hij
's avonds halfelf naar huls. In de Zandstraat ont
moette hij zijn vrouw en dochter, die hem vertelden
dat Henri thuis was geweest, natuurlijk smoordron
ken en nu met minder goede bedoelingen op zoek
was naar zijn vader. Wetende, dat de snoodaard niet
thuis was, zocht het drietal een veilig onderdak in
hun woning. Doch nauwelijks had de man de deur
achter zich gesloten of er werd met geweld tegen.de
deur gebonsd en getrapt, d)e ruiten van bet boven
licht werden vernield en hoorde men ook glasscher
ven rinkelen bij den, buurman. „Ik steek oe gelyk
kapot", brulde het gevreesde ondier en weer beukte*
hij op de deur en moesten de ruiten hert ontgelden.
De moeder in haar wanhoop riep, terwijl de dochter
naai- boven vluchtte: „Maak er toch in Gods naam
maar een eind aan. 't is zoo geen leven, ik ga lie
ver zelf de kast in!"
En de voortdurend tot het uiterste gesarde vader
is to -n onder een door hem niet aan te duiden ge
moedstoestand met een groote bijl naar buiten ge
gaan, waar de zoon met opgeheven rechterhand waar
in een langwerpig voorwerp blonk, dreigend op hem
aankwam
Beklaagde is niet met de bijl de deur uitgegaan,
met het doel om zijn zoon te dooden. Dit voornemen
is niet in hem opgekomen Op ü.x geoa-eig \.ui zijn,
zoon hief de vader met twee handen de bijl op en
sloeg met ingehouden slag met het scherp naar zijn
klrd en raakte hem in de kin. De zoon liep wegcln
onder het geroep van hulp.' politie! liep de vader hem
a.hierna vo,gens een getuige met opgeheven
bijl.
Na nog eenige passen draaide de zoon zach om,
kwam weer dreigend met opgeheven hand, waarin
nog steeds het blinkende voorwerp, op zijm vader
aan Deze s.oeg tweemaal met den rug van de bijl
naar zijn zoon, die met gespleten aangezicht ter
aa.de stortte.
De kostganger N. J, Vermeulen, die reeds te bed
lag. had zich vlug enkele kleeddngstukken aange -
s.hoten en mei; bloote voeten den straatweg opgeloo-
pen, waar hij dën vader tegenkwam, die- zeide:
„Kjaas. 't Is gebeurd! 't Is gebeurd!"
En toen Klaas vroeg wat er gebeurd was. antwoord
de de. volgens getuige waanzinnige vader: ..Daar
'igt ie, Harri!"
De kostganger ging toen op verzoek van den va
der den deken halen, terwijl de vader zich met, de
bijl ging aanmelden bij dc-n veldwachter. Teekenend
vcor de weinig gunstige hoedanigheden van den zoon
is wel 't feit, dat de veldwachter het eerst noodig
oordeelde, om rich met zijn revolver te wapenea.
Doch de vader stelde den veldwachter gerust met
do verklaring, dst zijn zoon misschien al wel dooö
zou zijn.
Nadat het slachtoffer geestelijke hulp was ver
leend, is hij overgebracht naar het gasthuis, waar dr.
Hermans de eerste geneeskundige hulp verleende-
De zwaar gewonde, die naar sterken drank rook,
was zoa dronken, dat hij tijdena de behandeltog vaat
den dokter al zingende gevoelloos met de armen
zwaaide.
Den volgenden morgen is hij aan, de hekomen ver
wondingen overleden, in het hospitaal.
Beklaagde toonde rich op de rechtbank zeer ze
nuwachtig en aangedaan.
Na het verhoor der getuigen eisehte het O. M.
wegens doodslag, gepleegd op zijn zoon, een gevan-