GRATIS.
NIEUWE ABONNÉ's
lijken geiten. En dat Beeft ook de Béér GTbson. db
secretaris van de Amerikaanschë legatie te Brussel,
die b|j de yerwoesting van Leuven was. gezien".
Natuurlijk is er altijd gevaar dat bij straatgevech
ten vrouwen en kinderen worden gedood, als ze dan
toch op straat komen", meende de generaal. „Dat is
bedroevend, maar het is oorlog".
„Maar hoe is het dan mei de vrouw, wier lijk ik
zag met afgehouwen handen en voeten? Hoe met de
grijsaard en diens zoon. <ïïo ik bij Semppt heb helpen
hegraven en die werden gedood, omdat de terugtrek
kende Belgen uit h'un h'uis eon Duitsch. soldaat hadden
neergeschoten? Er waren 22 bajonetwonden in het ge
laat van den ouden man. Tk heb ze zelf get©I<L Hoe mei
het tweejarig meisje, in haar moeders armen door
een uloan gedood en welker begrafenis ik te Heyst-
op-den-Berg bijwoonde? Hoe met den grijsaard die
aan zijn huis .was opgehangen bij de handen en ten
doode geroosterd door een onder hem aangestoken
vuurtje?"
De generaal scheen zeer getroffen door de veelheid
en de juistheid van mijn bijzonderheden.
.,Zulke dingen zijn vreeselfjk als ze waar zijn", zelde
hij. „Natuurlijk, onze soldaten, evenals van ander,
legers, „springen wel eens uil den band en doen dan
dingen, aie we nooit zouden toelaten als we ze .wisten.
Te Leuven bijv heb .ik twee soldaten tot twaalf jaren
tuchthuis veroordeeld .wegens mishandeling van een
vrouw".
Over Leuven gesproken"^ merkte ik op. „Waarom
hebt gij de bibliotheek verwoest? Zij was een van de
literaire voorraadmagazijnen der wereld".
„Wij betreuren dat even zeer als ieder ander", ant
woordde de generaal. „Het gebouw vatte vuur door
de brandende huizen en we konden het niet reiden."
Maar waarom werd Leuven dan wel in brand ge
stoken?" vroeg ik.
Omdat de bevolking op onze troepen vuurde. Wij
hebben werkelijk machinegeweren in enkele huizen ge
vonden en" met de vuist op tafel slaande, „waar bur
gers op onze troepen vuren, zullen we ze een duur
zaam lesje geven. Als vrouwen en kinderen zich op
den weg der kogels willen gaan plaatsen, des te erger
voor hon".
„Hoe verklaart gij het bombardement van Antwer
pen door Zeppelins?" vroeg ik.
„De Zeppelins hebben onler alleen bommen te la
ten vallen op versterkingen en soldaten" was hfet ant
woord.
„Het Is een feit", merkte ik op, „dat ze alleen par
ticuliere huizen hebben vernield, en onschuldige bur
gers. onder wie vele vrouwen, hebben gedood of ge
wond. Als een van de bommen 200 meters dichter bij
mijm hotel was gevallen, zou Ik hier thans niet een van
uw sigaren rooken".
„Dal is een ongeluk, dat goddank niet Is geschied",
antwoordde hij.
„Als ge zoo bezorgd zijt voor mijn veiligheid, gene
raal. kunt jje die het beste verzekereh door geen Zeppe
lins meer te sturen".
„Welnu, mljnneer Powell", zefde Jiïj lachend, ,.wc
zuilen uaarover denken, maar", vervolgde hij ernstig,
„wij verirouwen dat gij door uw blad aan het Ameri-
kaanscho volk zult vertellen, wat Ik u vandaag heb
meegedeeld, .Laat het weten wat wij omtrent de gru
welen denken. Hoi is niet racer dan rechtvaardig dat
hol beide kanten van de quacstio leert kennen".
Ik heb. zegt de heer Powell, piijn onderhoud met
den generaal vrijwel woordelijk weergegeven. Ik geef
geen commentaar, maar laat het aan ae lezers vfin de
„World" over te beslissen jn hoeverre de antwoorden
van den Duitschen generaal op de Belgische beschuldi
gingen overtuigend zijn.
Bekendmakingen.
Voorkeur omtrent, de inlijving.
De Burgemeester der Gemeente Schagen maakt be
kend, dat de lotellngen dezer Gemeente, lichting 1915,
dio hunne wenschen mot betrekking tot do inlijving niet
b'|j don Keuringsraad of op andere bfj de geldende voor
schriften bepaalde wijze h'cbbcn kenbaar gemaakt, alsnog
vóór 10 Octobcr a.s. ven. deze wenschen ter Secretarie
dezer Gemeente kunnen doen blijken.
Schagon, den 10 September 1911.
Do Burgemeester voornoemd.
J. P. W. VAN DOORN.
Burgemeester der Gemeente Schagcn. brengt b|J
dize ter /..enais van do ingezetenen dier gemeente, dat
de kohieren der Personeel© Belasting op den 9 Sep-
toir. er 1911 door den heer Directeur der Directe Be
lastingen te Amsterdam zijn executoir verklaard en
cp ode.-, aan den heer Onivanger der Directe Belastin-
gc~* Liu .cn dezo bimoente ter invordering z|Jn over
gegeven.
Tuier ingezetene, welke daarbij belang heeft, wordt
alzoo vermaand op de voldoening van z|jncn aanslag
behoorlijk acht te geven, ten einde alle gerechtelijke
/ervolgingcu, welke uit nalatigheid zouden voortvloei
en to ontgaan.
Scha gen, den 11 September 1914.
De Burgemeester voornoemd
J. P. W. YAN DOORN,
ARBEIDSBEMIDDELING.
Do Burgemeester van Schagen. in aanmerking ne
mende, jfai alhier niet bestaat een Gemeentelijke Ar
beidsbeurs, verzoekt den ingezetenen, die werkeloos
zijn geworden, zoomede den werkgevers welke arbeids
krachten noodig hebben, zich bij hein aan te mel
den. opdat hij de gewenschte bemiddeling zoo mogelijk
zal kunnen verleenen.
Schagen, den 7 September 1914.
De Burgemeester voornoemd,
J. P. Wi. VAN DOORN.
Binnenlandsch Nieuws.
RURGERBRUG.
Op een vergadering van belangstellenden, alhier ge
houden ter bespreking van de vraag, wat hier kan ge
daan worden, óm steun te verleenen aan Belgische
vluchtelingen, werd dit succes bereikt, dat vijf per
sonen zich bereid verklaarden. kinderen-vlucKlelingen
in hun gezinnen te verplegen, terwijl van eenige andere
personen toezegging daarvanwerd verkregen. Anderen,
bij "wie de gelegenheid tot huisvesting niet bestaat,
verbonden zich gelden bij elkaar te brengen, om daar
voor gedurende een half jaar een gezin van 7 a 8 per
sonen. die in een afzonderlijke woning gehuisvest zul
len worden, te onderhouden. Tot leden van het comité
met de regeling belast, werden gekozen de heeren
v. d. Ploeg. H. Bregman en J. Raat.
Tot het hekomen vafl inlichtingen had men zich' ge
wend 1ot het Nederlandsch' comité tot steun aan Bel
gische en andere slachtoffers van den Oorlog, secretariaat
Kalverstraat 64 te Amsterdam.
ANNA PAULOWNA.
Naar wij vernemen, zal Zondag 20 September door
de vereeniging „Zanglust" in Veerburg een concert
gegeven worden ten bate van hfet Nationaal Steuncomité.
Daarbij, zullen o.a. optreden mevr. Rachel v. d. Horst-
Cappijne van Antwerpen, mej. N. Kaan, mezzo-sopraan
van Anna Paulowna en den heer G. DIbbets. viool.
Van Den Helder. De avond zal met een bal besloten
worden.
VRIJ VERVOER VAN VERLOFGANGERS.
De minister van oorlog heeft ter zake van het vrij
Vervoer van verlofgangers op de spoorwegen nader
bepaald, dat voor het afgeven van kostelooze ver-
voérbewjjzen geen bewijzen van onvermogen moeten
worden vereischt en dat de beoordeeling van de wet
tigheid van een verzoek om een dusdanig vervoer-
hewijs geheel berust Mf den onmiddéllijken militairen
dief.
DE 8UIKERQUAESTIE.
Men meldt aan de N.R.Cf, dat het niettegenstaande
herhaalde besprekingen tusschen suikèrfabrikanten. sui-
kerrajflnadeurs en personen bfj 'den suikerhandel Be
trokken. niet mogelijk Is geweest deze belanghebbenden
op de Schager Courant ontvan
gen tot 1 October de nummers
bij de suikerindustrie te brengen tot een gemeenschap
pelijk advies aan de regeering over de suikerquaeslie.
Dientengevolge wordt door den minister van land
bouw. nijverheid en handel ernstig overwogen of
niet ter voorkoming van prijsopdrijving van <le suiker
voor het binnenlandsch verbruik, de voorraden geraf
fineerde suiker in bezit zullen moeten worden geno
men. alsmede de voorraden ruwe bietsuiker, die bij de
aanstaande suikercampagne zal worden geproduceerd,
teneinde deze laatste onder nader te bepalen voor-,
waarden ter beschikking te stellen van de suikerraf
finaderijen. op(dat deze zullen kunnen doorwerken en
werkloosheid m deze tak van industrie zal worden
voorkomen.
Mócht dit plan doorgaan, dan is te verwachten, dat
hjerdoor een niet onbelangrijk voordeel voor de schat
kist zal worden verkregen.
GRAANPRIJZEN.
De prijs, waarvoor het buitenlandschë graan, dat
voor regeeringsrekening is aangekocht, ter beschik
king zal worden gesteld van meelfabrikanten en mo
lenaars, T? naar wij vernemen nog niet vastgesteld,
maar indien deze prifs zoo hoog zou moeten zijn.
dat de bepaling van het prffsmaximum voor tarwe
meel zou moeten worden verhoogd, zou dit voor de
regewing geen reden kunnen zijn om eigenaars van
voorraden binnenlandsche tarwe, onverschillig of die
voorraden in handen zijn van handelaars of van
graanbperen, toe te staan de prijzen er van zoo hoog
te stéllen, dat deze categorie van ingezetenen buiten-
gewpne winsten zou behalen op kosten van het brood
etend publiek'.
D1RKSHORN.
Maandag is ook alhier opgericht een Steuncomité,
waarin zitting hebben de heerenJ. Burger, burge
meester, als voorzitter. A. Kistemaker. secretaris, J.
Dam, penningmeester. W. Zut. P. Borst, pastoor Stie-
ger. ds. SInninghe Damsté A. Duivis. L. Doekes, D.
Hoogland, p'. Kuiper. J. Spaans en J. Borst.
DIRKSHORN.
Mej. Gosses Alhier staat no. 1 op de voordracht
voor onderwijzeres te Santpoort.
DE TOESTAND OP TEXEL.
Men meldt van Texel d.d. 15 Sept. aan de Tel.
De mobilisatie bracht stoornis en gehoelen stilstand
In verschillende takken van handel. Verzending van
en prijzen voor eieren herstelden zich spoedig; .voor
wolverzending is nu weer gelegenheid, zoodat de levering
plotseling weer in vollen gang gekomen is. Ook vee-
uitvoer heeft thans weer geregeld plaats.
De visschers gaan met zorg den winter tegemoet, daar
men vreest voor oesters, wulken en garnalen geen vol
doend afzetgebied te zullen hebben.
De sectie „kustvisscherij" van de sub-commissie voor
de vissch'erlf 'van hél Kon. Alg. Steuncomlfz. heeft even
wel medewerking aangeboden tot het verkrijgen van een
afzetgebied voor de visch.
II EI,DER.
In de Dinsdagavond gehouden vergadering van
den gemeenteraad Is besloten, om zoolang de tegen
woordige toestand duurt, met lijdelijke buitenwerk ing-
stollfng, voorloopig voor den tijd van 6 maanden te
rekenen van 2 Aug. J.I., door de gemeente te waar
borgen do uitbetaling van wedde en loon aan alle
.hooiden van gezinnen of kostwinners, die zich In mi
litairen dienst bevinden, lot een bedrag van 100 pet.
en voor ongehuwden van 50 pet., belde met aftrek
van alle door hén van het r|Jk genoten soldij of gel
delijke vergoedingen. Indien de soldij en geldelijke
vergoeding meer bedraagt dan de gewaarborgde wedde
of het gewaarlorgde loon wordt door de gemeente
geen wedde of loon betaald."
B. en Wi. werden gemachtigd om in bijzondere ge
vallen. wanneer de billijkheid zulks vordert, van vor-
renbedoelde bepalingen af te wijken.
Tevens heeft de raad een algemeene salarisherziening
van gemeenteambtenaren en -werklieden vastgesteld.
Deze nieuwe regeling wordt gerekend te zijn inge
gaan 1 Juli 1914 en zal voor 1914 een hoogere uit
gave vorderen van ruim f 500Ö.
Voor vaklieden werd het loon per week vastgesteld
op f 13 tot f 16. voor niet-vakiieden van f 11 tot
f 14. Periodieke verhoogingen worden om de 2 jaren
toegekend. N.R.Ct.
STEENJtOOLUlTVOER UIT DUITSCHLAND.
Uit Zevenaar kregen we bericht, dat do uitvoer van
steenkolen uit Duitschland naar ons land, tpl dusverre
op beperkte schaal toegestaan, belangrijk is verbeterd.
Het is thans geoorloofd om weder gewoon steenkolen
uit Duitschland te betrekken.
We hebben in Den Haag inlichtingen doen inwinnen
en de bevestiging van het bericht gekregen.
De toevoer van steenkolen komt zeer ten goede aan
de suikerfabrieken. Zoo zal de fabriek te Ha. f weg ein
de dezer maand de campagne kunnen aanvangen. Hier
had men zich voor een groot deel reeds van Limburg-
sche kolen voorzien. Hdbld.
IJE MIJ MOENEN-NOTA.
In meer dan één opzicht draagt de „Nota betreffende
den toestand van 's lands financiën", die eergisteren
aan de Tweede Kamer is aangeboden bij de indiening
der Staatsbegrooting een. buitengewoon" cachet, zoo<
meldt het Hdbld. Het is Wel eenig in de geschiedenis
onzer staatsfinanciën d®t bij de indiening der begroo
ting de Regeering feitelijk verklaart dat deze slechts als
een verzameling van memorie-posten is te beschou
wen „als een gevolg van het feit dat de tegenwoordige
crisis en de zeer groote buitengewone uitgaven welke
zij 'medebrengt, zullen nopen om den financieelen toe
stand geheel opnieuw onder de oogen te zien en de
cijfers, zoo van* uilgaaf als van ontvangsten, aan een
algeheele herziening te onderwerpen. In verband met
dezen abnormalen toestand ftaat het ook. dat geen be
paalde voorstellen worden gedaan om in het gapende
tekort, dn,t thans natuurlijk nog zeer veel grooter zal
worden, te voorzien en dat met de verklaring moet
worden volstaan dat daartoe noodige voorstellen aan
geboden zullen worden zoodra, al is het slechts bij
benadering, zal zijn Ie bepalen met welk bedrag de mid
delen versterking behjoeven.
Verschillende Oorlogsberichten.
Dei rol rap Servië.
De rol van Servië en, van België in, den. oorlog,
zegt de militaire man van, de Time»,, is van betee-
kenis geweest en beide kleine staten hebben, zich
Jegens de gealliëerden zeer verdienstelijk gemaakt.
Hoe meer men hoort over d© Servische overwinning
bij Jadar, hoe verdienstelijker Servië's rol blijkt.
Als de Servjërs gelijk hebben in, hun opvatting
tn dezen twijfelenden, vorm wordt het gezegd dat
z|j eerst 350.000 Oostenrijkers naar zich toe hebben
weten te halen en toen verslagen» waarbij zlji 10.000
man. doodden en 32.000 man verwondden en boven
dien eenige duizenden gevangenen maakten en een
aantal stukken geschut vermeesterden» dan is het
duidelijk dat zij een, grootnn diepst hebben belezen
aan de verbondenen, welke dat niet zullen vergeten
als de afrekening komt bij den vrede. Bovendien door
bU Semlln over te steken en die belangrijke stad in
te nemen en door den Oostenrijkers het leven zuur
te maken In BcsEië en Horzegowina fn samenwerking
met de Montenegrijnen en. de eskaders der gealliëer
den in de AdriaUsche Zee, oefenen de Serviërs een
geweldigen druk, die de Russen zich altijd in de
toekomst zullen moeten herinneren.
De Engelsche Koning en de Dultsche gewonden.
LONDEN, 16 Sept. De Koning bracht gisteren een
bezoek aan het Netley hospitia! (bij Southamptou).
Tijdens de reis daarheen had de koninklijke trein
te Southampton vertraging, ten gevolge van het ver
voer van Dultsche gewonden. De Koning wenschte
niet,, dat het transport der gewonden zou worden
overhaast en liet dus wachten.
Ben gewond Dultsth officier zejidei later: ,„Wiji zul
len uw vriendelijkheid' niet vergeten,'" De Koning
verheugde zich zeer, dat, er geen verschil werd» ge
mankt in de behandeling van Brttsche on Duitsch©
gewonden.
ZOU DIT WEL WAAR ZIJN?
In een correspondentie uit Parijs in de Nieuwe Cou
rant lezen we:
De Duilschers komen aanzetten met 'een nieuwe
inventie op geschutgebied. mei een belcgeringskanon
dal in alle stilte zou zijn gefabriceerd, een kaliber
hebbend van. 450 m.M. en waartegen de zwaarste be-
ondekkingen niet bestand zouden zijn. Waarschijnlijk
koestert de Duitsch© bevelvoering de hoop. die stuk
ken te kunnen bezigen tegen eenige forten van. het
geretrancheerde kamp Parijs, om dan, na vc. nieüng dier
sterkten en met verwaarlooilng van de overige ver
dedigingswerken door die breede bres.zich een door
tocht naar de stad te breken volgens de tot dus
ver gehuldigde m&ssa-taktiek.
Laat ik dit nieuwtje aanvullen met een tweede. Kort
voor hét uitbreken van dezen oorlog is de uitvinder
van het meliniet, 3"urpin, komen aandragen met een
uilvinding, met welker toepassing bij dade,ijk genomen
roeven zulke geweldige resultaten zijn verkregen, da'
reusot. Clement-Bqyard en Renaud thans dag en na^hl
bezig zijn met de productie. Ge kent allen den z.g. zeven
klapper. niet waar? Welnu, denk u een kanonprojectiel,
van af grootea afstand tusschen de vijandelijke troepen
geworpen, dat evenals zoo'n zevenklapper niet ééns.
maar verscheidene malen on'pèoft. na telkens een sprong
te hebben gemaakt in een of andere richting. Met {zoo
iets hebben we hier te doen. Op de Lotharingsche" grens
werd het reeds gebruikt. En van da uitwerking kreeg
men begrip, toen de Fransche troepen er dezer dagen,
na den terugtocht van ongeveer een tiental dagen ge
leden. Weer terrein wonnen. Op een strook van 3.5
K.M. breedte werden 3500 gesneuveld© Duitschérs aan
getroffen. Dat geeït één doode per strekkenden M..
de weggevoerde gewonden buiten' beschouwing gela
ten. Men kan zich dus eenigszins voorstellen hoe die
zevenklappers zullen te werk gaan, wanneer ze'wor
den gebruikt tegen in gesloten massa's oprukkende*
troepen. Naar ik van eenige gekwetst teruggekeerde
officieren vernam, jnoeten de verliezen aan mensche-
lïlk materiaal bij de Duitschérs ongehoord groot zijn.
Natuurlijk is het twintigvoudige, welke verhouding ik
hoorde noemen, ontzettend overdreven. Maar reeds wan
neer de Duitsche verliezen drie of viermaal grooter
mochten zijn dan die der Fransche. dan is dat een
wanverhouding, welke niet lang ongestraft zal kunnen
blijven voortduren, tenzij de Duitschérs erin mochten
slagen het fevenwicht te herstellen door een Metz of
een Sédan, m.a.w. door hét insluiten en krijgsgevan
gen 'maken van zeer groote legercontingenlen.
Wie hebben vain deze nieuwe springstof echter nog
niets gehoord en gelooven dus 'dat de correspondent
hier als waar aanneemt, wat hij zelf graag gelooft.
DE ZENUWEN IN DEN OORLOG.
Wfe lezen in Vox Mediccrum:
Dr. H. Nimier. chef-inspecteur bij den Gezondheids
dienst van het Fransche léger, niet de eerste de beste
dus op militair-medisch gebied, heeft vóór het uitbre
ken van den oorlog in de Revue Scientlflque een zeer
interessant artikel gepubliceerd over „De zenuwen in
den oorlog". HIJ wijst erop dat in onzen t|fd, nu zoo
vele zenuwen niet goed funcloneeren. de nsycfiisch-
werkfng van den oorlog van hel grootste belang is.
Daar moeten de generaals mee rekening houden. Van
hetgeen de soldaat ziet. heeft HIJ weinig te vroezen. ,Dc
vijand is te xer verwijderd, de kogels zijn klein, zij
truiten door de lucht. Een gevecht van man tegen man
zal bij nu niet voorkomen. Alleen wanneer de soldaat
zijn makkers ziet sneuvelen, wordt Két erger. Maar dan
is de slag reeds in vollen gang, en zullen do gebeur-
tenissei) Öm hem heen niet zoo n Indruk meer op Hem
maloen.
Wat de soldaat eenter Hoort. Heeft den meesten In-
vroed op hem. Hierbij moet men echter niet vergeten,
dat het gedonder der kanonnen, dat hij hoort, van zijn
eigen leger komt. Hoorde Bfj ook hoe zich ginds do
vijanden weren, wellicht zou hém dan de moed in
de schoenen zinken. Nu echter kan hét gedonder van
het geschut bij hém den moed doen opleven.
Dr. Nimier is ten slotte van meening. dat d© ge
middelde tmcnsch dc verschrikkingen van den oorlog
niet kan verdragen. HÏJ wijst op de panieken, die In
den jongst en 'Balkan-oorlog onder de Turken zijn
ontstaan. Wil men den soldaat harden tegen het Hél-
sche lawaai van hét slagveld, dan moet ,mcn ïfom
in kijd van vrede daaraan reeds wennen. Zijn zenuwen
moeten afs hét ware getraind worden. M. a. w. Mr.
Nimier wil oo'k in vredestijd de soldaten laten oefe
nen btj kanongebuide. hij wil hebben, dal soldaten
in vredestijd granaten zien springen, enz.
Dr. Nimier verwacht ook Iets Aan de luchtschepen
en vliegmachines. Hij gelooft dat die de eigen sol
daten zullen imponeeren. Komen zij daarentegenbo
ven den vijand, dan zullen zij "daar licHt verwarring
veroorzaken.
Duitsche oorlogvoering in het vijandelijk
landt.
Van enkele zijden is de opmerking gemankt, dat
de Dultsche oorlogvoering in Frankrijk humaner zou
zijn dan in België Uit de mede,deelingem, in het offi-
vciëel rapport van generaal French omtrent de ver
woestingen door de Duitschérs in de door hen, bezette
dorpen aangericht, kan blijken, dat de Duitsch©wijz©
van oorlogvoeren in Frankrijk zich volkome^ gelijk
b ijft. Dat blijkt trouwens ook uit de zeer uitvoerige
berichten., die de correspondent van d© Daily Chro-
nicle. Perris, omtrent zdjn ervaringen „achter het
front" opgedaan^ geeft. D© heer 'Perris heeft vele
verwoestingen gezien, en vertelt bijv. ook hoe in
verschillende hulzen van het dorpje Gourekamp de
Duitschérs met de revolver in de hand' de boeren,
dwongen, om lucifers te brengen en. hun eigen hui
zen In brand te steken. De verwoesting in diWorpje,
waar de meeste mannen afwezig waren, wegens hun
dienst in het leger, geschiedde omdat de bewoners
beschuldigd werden het Fransche leger geholpen te
hebben om te trachten de Duitschejrs in een hinder
laag te lokken.
Te La Ferté-GausbeT, een klein BtadJ© aan den
Grand Morin was dt verwoesting minder groot, maar
hier was de bevolking gedwongen onder gewapend
toezicht en voortdurende bedreiging met. fusiHeeren,
om de door de Fransche troepen vernielde brug te
herstellen. Dag en nacht moest worden dioorgefwerkt.
Groote blijdBchap heerschte dus toen de Duitschérs
zich hier moesten terugtrekken. Bn dergelijke bij
zonderheden vermeldt de correspondent no© vele
meer.
DE OVERWINNING DER RUSSEN.
De correspondent van de Daily Chronicle te St.
Petersburg verneemt, dat er onmiddellijk belangrijke
strategische gevolgen op het Oostpruisische front zijn
te verwachten van de overwinning der Russen In Ga-
liclë.
Al dagen lang hebben de spoorwegen het druk met
het vervoer van gewonden uit den grooten slag naar
de onderscheiden hospitalen, of, als zij licht gewond
zijn, naa~- hun woningen. Aan de station® worden zij
toegejuicht door een geestdriftige menigte, soms ook
bronst een lid van de keizerlijke familie hun, een
bezoek.
Zij geven, als ooggetuigen van bizondere t&freelen
uit den grooten slag, met hun verhalen kleur en
levendigheid aan de droge offlciëel© rapporten,
Eeu ©fltder, aan beid© beenen gewond in ©en ge
vecht bij Zamosc, vertelde hoe hij en zijn regiment
met den trein van een dorp ten Oosten van Lemberg
een elndweeg* naar het Zuiden werden gëvoerd. een
rel», dlv met zijn eentonige vermoeienis de mannen
meer aanpakte dan een lange marsch.
Vroeg in den ochtend, werden zij uit den trein ge
laden, terwijl in de verte kanongebulder hoorbaar
was. Deuzelfden middag waren, zij in gevecht met
Oostenrijkeche infanterie, dl© in een lange linJie om
het dorp Mlkolajef Ingegraven lag. Des avonds trok-
ken, de Russen het dorp binnen, nadat de Oosteu-
rijekrs waren teruggetrokken naar een halven ring
van lage, maar steile heuvels achter het dorp. Benige
huizen in het dorp wanen in brand geraakt, maan
door de inwoners gebluscht.
Den volgenden ochtend; om 3 uur begon de aanval
op de heuvels. De Oostenrijkers, die ze bezet hieL
den. telden ongeveer 15.000 man, een groot aantal
van dezen bevond zich in eren begroeid ravijn.
De Russische artillerie liet een hagel van granaat
kartetsen op de heuvels en in het ravijn nederdalen.
I-te Oostenrijkers beantwoordden dit vuur krachtig,
maar ook bij deze gelegenheid bleek weer, dat hun
artillerievuur minder zuiver en minder snel was dan
het Russische, een, omstandigheid, dte door vele oog
getuigen is opgemerkt.
De fofficier zag voortdurend over het ravijn zoo
veel granaa.1 kartetsen, ontploffen, dat hij er den tel
niet van bij kon houden. Tegen den middag werd de
Oostenrijksche positie bestormd. De compagnie van.
den officier deed aan de bestorming mede.
Op het commando tot den, bajonetaanvai zette zich
do Russische infanterie me,t telken^ herhaald hoerar
geroep in beweging. Het Oostenrijksche geschut hield
Lelijk onder hen huis. Een Russisch officier, die
zwaar gewond werd, wilde niet dat twee man uit
het gelid gingen om hem terug te dragen. Hij bleef
In eer» voortdurend grooter plas bloed liggen, zijn
mannen toejuichend en moed toeroepend.
Bij het n men van de eerste schans kreeg mijn
zegsman een bajonetstoot in den linkerarm, maar
doodd© zijn aanvaller mcit, een revolverschot. Onmid
dellijk daarop werd de poeitie ook van terzijde be
stormd en de Oostenrijkers, gaven zich over.
liet ravijn, wa® vod lijken, die in hoopen op de
he'lingen lagen. Ook tn, het gevecht bij het meer van
Halles, dat buitengewoon bloedig was geweest, had
mijn zegsman niet zooveel dooden op zulk een kleine
pek gron,ds bijeen glezJen.
ArtlUerie-officieren, dl© later op den dag hier kwa
men, om zich van de uitwerking van hun geschut te
overtuigen, waren verbaasd,, dat deze zoo doodelijk
was geweest. De manschappen gaven dit ravijn den
naam van het dal des dood®.
De Oostenrijksche commandant van de divisie keek
toe hoe zijn manschappen werden ontwapend. Toen
er Oostenrijksche vaandels uit het ravijn te voor
schijn werden, gehaald, trok hij zijn revolver en schoot
slch dood.
In jjpt groote gevecht tusschen Tomaszof en Za
mosc waren de Iroegen zeer opgewonden door het
gerucht, cjat z|j 'Duitsche troepen zouden ontmoeten.
Op den ochtend van den dag, dat hij bulten gevecht
word „gesteld lag mijn zegsman mot zi£ti mannen in
een fcosch'. Plotseling hoorde hij gejuich, dat van do
eene af deeling naar de andere ging.
Wiat dit |e beduiden had. bemerkte Hij eerst toen
drie automobielen langzaam over den weg naderden;
in de voorste ^at generaal Roesky.
Zijn eigen mannen, die den heêlen nacht gemar
cheerd hadden, stonden op om evenzoo te juichen.
Alle officieren schrijven de overwinning loe aan
het beleid van dezen generaal, die door de soldaten
wordt verafgood en zoowel om zijn inzicht als om
zijn moed wordt geprezen. Hij heeft ©en zwaren zwar
ten haard en is gekleed In hét eenvoudige nieuwe kha
klif-uniform. Zijn werkkracht schijnt bovenmensche-
lijk. Soms werkt hij twee dagen en nachten door zon
der te slapen.
Over het ^algemeen hebben de manschappen, of
schoon z|j] tot do uiterste grens van hun vermogen
hadden gewerkt en gemarcheerd, geen gebrek aan
voedsel. De veldkeukens dieden voortreffelijk werk.
Dc kozakken hebben Valiezen met .appels bij zich. Zij
beschouwen dit a'ls een uitnemende voorzorgsmaatre-
fel, zoowel tegen honger als tegen dorst. Voortdurend
on de .proviand Aangevuld worden uit de Oostenrijk
sche transporten, die men telkens vermeesterde.
Thans worden de krijgsgevangenen naar hét bin
nenland van Rusland gevoerd. Verschelden van hen
hebben geleden door koude en honger. Ook komen
veel gevallen van buikloop onder hen voor.
Zij zullen worden gebruikt bfj openbar ewerken,
o.a. b|J het aanleggen van wegen In'den Oeral.
Krijgsgcvaiyrenen al® arbeider».
De „VorwSrts" schrijft:
Weliswaar is meermalen van officJeuse zijde verzekerd,
dat vermeden zou worden, dat de krijgsgevangenen <Le
wcrkloozen concurrentie zouden aandoen, het schijnt
echter, of deze belofte niet nagekomen wordt. Een blik
in de geïllustreerde bladen toont, dat d© krijgsgevange
nen met allerlei soort werk belast worden. Uit Beieren
worden fotografieën gepubliceerd, waarop Franschcn
voorkomen, die als spoorwegarbeiders dienst doen.
Hierop is reeds critiek uitgeoefend, doch qp deze cri-
tiek schijnt geen acht geslagen te zijn.
In de „Zeilbilder" van de „Vossisché Zeitung" van
10 September, ziet pien een jolo„Fransche gevan
genen, pp weg naar den veld-arbeld".
Nog steeds neemt in de steden het aantal werkloozcn
toe.
Velen, die om werk gevraagd hebben, worden afgewe
zen. omdat x.alles bezet" was. Zij verkeeren nu vaak
met hun families in nood. Hoe is dit te verantwoorden,
wanneer aan krijgsgevangenen arbeid opgedragen wordt
Het zou zeer te wenschen zijn, dat het vorder gebruik
maken van krijgsgevangenen voor werk, waarvoor nog
meer dan yoldoende inlandsche arbeidskrachten voor
handen zijn. gestaakt werd.
Laatste telegrammen.
Do Britscbe legatie te Antwerpen spreekt offlciëel
tegen, dat de Enge,lschen op Duitsche matrozen ge
schoten zouden hebben, die zich gedurende bet zee
gevecht bij Helgolanjd al zwemmende trachtten te
redden.
MECliELFN. Kardinaal Mercler fs hier gisteren
weder aangekomen uit Rome via Londen. ZooaJs be
kend, werden den kardinaal moeilijkbeden im, den weg
gelegd voor zijn terugkeer na de Ptaus-keuze.
BERLIJN. De gevechltslinie aan de Marne is 210
KM. lang, Ieder leger beslaat een from,t van 48 KM.
In verband met het legeir van den Kroonprins, levert
h'ri Dultsche centeum een| veirbittterdJein slag. Dej Fran
sche rtoepen hebben 'de laatst© dagen; nergens
vorderingen gemaakt. De Duitsch© stallingen zijn on
aangetast. Oe Fransche overmacht süoajgde er niet i'n
dou Duuschen rechtervHeugel terug te werpen. De
geconcentreerde opmarsch der Duitsch© legers" ks than©
verbeterd. Eet resultaat kan pas over eenige dagen
defflnltief worden vastgesteld.
KOPENHAGEN. Ken ooggetuige, vertegenwoordiger
van een Duitsch handelshuis, die te Kopenhagen is te
ruggekeerd. verklaardeAan hét station in de Friedrich-
strasze te Berlijn kwam een lange trein binnen uit de
richting Hannover. Alle wagens waren volgeladen met
lijken van Duitsche soldaten. Menigeen die dit vree>-
selifke schouwspel aanschouwde, kon zijn zenuwen niet
bedwingen.
GEVAARLIJK GOED.
Uit Wiesterschellimg wordt gemeldEen mijn is door
hét «lormweer losgeraakt en óp de Noordvaarder terecht
gekomen. De militaire macht heeft het gevaarlijk© voor
werp onschadelijk gemaakt.
BELGIëAMERIKA.
WASHINGTON. President Wllson heeft de Belgische
Missie ontvangen. Hff liet zich niet uit over de bewijzen,
die de ^Missie overlegde, betreffende dc wreedhedén,
door de'Duitschérs in België gepleegd, doch beweer
de. dat de Missie niet ten onrechte heeft gemeend. *Jat
