opgedragen tegen te stemmen en bet preadvies der
federatie op; ie volgen.
Ih verband met de bespreking: Propaganda 1914
1915. was door voorzitter do vraag gesteld: v.Ligt het
ook op den weg in Ket komend seizoen te werken
voor steun?" De boer LImpers zegt ook nog dat Ds.
Sinnighe Damstó bereid is dezen winter alhier een
lezing te hóuden. Dit zal dan niet een propaganda zijn
voor Staatspensioen, doch een lezing over Oorlog en
Vrede. Men zou dan een kleine entree willen heffen
om dit "af te dragen aan het Kon. Ned. Steuncomité.
Dit idéé kan bij de vergadering algemeene instemming
vinden. Verder wordt nog door voorzitter meegedeeld,
dat ook de Propagandaclub zich bereid heeft ver
klaard een uitvoering te geven, terwijl de damesleden
zich willen belasten met den verkoop van entrée-kaar-
ton. Men zal dan. mede door do omstandigheden, geen
propagandastukken opvoeren, doch b.v. een tooneel-
sluk en een blijspel. Ook hiervan zal de opbrengst wor
den afgedragen aan het Steuncomité. Dit plan kan zeker
niet anders dan met instemming worden begroet.
Met den Wensch dat er een volgende vergadering
weer meer kan worden gedaan in het belang van
Staatspensioen, sluit voorzitter onder dankzegging de
vergadering.
TERUG IN HET VADERLAND.
Majoor Verhuist en kapitein Reimers zijn uit hun
gevangenschap in Albanië in Den Haag aangekomen
en hebben bij den minister van oorlog een >ezaek ge
bracht.
EEN ONTPLOFFING.
Gisteren had te Warmond, toen de monteur van het
motorjacht Baltus" op gang zou maken, eon benzine-
ontploffing plaats, waardoor liet dak van het schuiten
huis een eind verder in het water terecht kwam. De
vlammen vernielden verder de toiletkamer van hel
schuitenhuis. De monteur kreeg ernstige brandwon
den.
VERLOVEN AMBTENAREN.
Een aantal ambtenaren der posterijen en telegrafie
heeft zich tot den d|recteur-generaal van dll dienst
vak gericht met het verzoek, vergoeding te mogen
ontvangen van het derven der verlofdagen iu 1914. Dat
zich thans omstandigheden voordoen, die het geven
der normale verloven belemmeren, wordt ten zeer
ste getreurd, maar verwacht werd, dat de ambtenaren
hét derven van verlof als eene noodzakelijkheid zou
den aanvaarden.
De directeur-geineraal der P. en T. vindt het pijn-
lijk te moeten ervaren, dat vele ambtenaren hierin
weer e>en welkome gelegenheid meenen te zién om I
van de administratie wart geld los te krijgen. Waar mo
gelijk. zal het reglementaire verlof nog worden ver
leend* doch vergoeding wegens niet genoten verlof is
buitengesloten, terwijl overbrenging van hét tekort aan
verlof in dit jaar op hét volgend [aar, op practische
bezwaren zal stuiten.
SPOORWEGVERBINDING MET DUITSCHLAND
Men meldt, uit Winterswijk:
Met ingang van heden zal jfiïer weer een vaste f
dienstregeling voor de Duitsche goederentreinen in wer
king treden. De treinen zullen binnen komen tusschën
's morgens 5 uur en middernacht. Hierdoor zal het
personeel der douane ook weer nachtdienst moeten
hebben.
Naar door een der Duitschë ambtenaren hier ter j
plaatse werd medegedeeld. Jxstaat hét voornemen met
ingang van J5 October het „Friedensfahéplan" in wer-
king te stellen. Op, een enkele uitzondering na is hét
machineporsonocl. dat sedert het uitbreken van den
oorlog hoofdzakelijk: te Wcsel gestationneerd was, weer
geheel naar hier teruggekeerd. Op biet traject Wesel
Winterswijk, waarlangs tot dusverre geen goederentrein
ging. zullen nu dagelijks twee treinen loopen.
Het personenvervoer blijft yoorloopig van hier uit
oog gestremd.
KJ ND KR VRBELD BIJ DEN AARDAPPEL- EN BIE-
TENOOGST
De Minister van BInnenlandsche Zaken heeft tot
do arrondissements-schoolopzieners de volgende aan-
schrj^vin^gericht. L{mdb<)Uw^ Handel
vesügt mijne aandacht op.de waarschijnlijkheid dat
vele landbouwers.bif.'den aanstaanden aardappel- en
bietenoogst Ier vervanging van de onder de wapenen
geroepen mannen, op ruime schaal zullen trachten ge
bruik te maken van kinderarbeid, in plaats van in het
tekort aan arbeidskrachten te voorzien door het aan
nemen van personen,, die in andere bedrijven werke
loos geworden zijn.
Ten einde nu éenerzijds aan deze personen zoo
min mogelijk de gelegenheid te ontnemen een dag-
S'd te verdienen, zoodat zit niet of in geringer aan-
in de gegeven omstandigheden voor onderstand in
aanmerking moeten worden gebracht en met het oog
anderzijds op, de gezondheid der kinderen die m een
ongunstig jaargetijde een overmaiigen arbeid zoutten
hebben te verrichten, heb ik de eer u te verzoeken
ar in dé eerstvolgende weken streng voor te waken,
dat geen landbouwverloven worden toegestaan dan die
uit hoofde van art. U der Leerplichtwet bepaald niet
geweigerd mogen worden."
NUT, NIEUWE NTEDORP. m;,nrn
Vergadering van het Departement Nieuwe NTedorp,
gehouden op Maandagavond 28 September 1914, ten
lokale van den heer J. Peetoom. Voorzitter de heer J.
Kuilman, die de vergadering opende, waarna de secre
taris de heer Ps. D. Haars, de notulen las. die
en in orde bevonden op f46.92 voordeeüg saldo.
Verschillende ingekomen stukken worden voor keo-
HtTT IN GEVAAR BRENGEN VAN ONZE NEU -
TRALTTEIT.
Artikel ,100 van hét wetboek "van strafrecht luidt
„Met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren
wordt gestraft
Jö. 1# die. ingeval van een oorlog, waarin Neder
land niet betrokken is. opzettelijk eenigo handeling
verricht, waardoor de onzijdigheid van den staat wordt
in gevaar gebracht, of eemg bijzonder voorschrift tot
handhaving der onzijdigheid van regeeringswege gegeven
en bekend gemaakt, opzettelijk overtreedt;
2o. hij die. in tijd van oorlog, eenig voorschrift
van regeeringswege in Eet belang der veiligheid van
den staat gegeven en bekend gemaakt, opzettelijk over
treedt".
Op grond van dit ftrtiKel Is dezer dagen op Jast der
justiue te Amsterdam door de politie lil twee gevallen
opgetreden.
Het eeiiste geval betrof de „Illustration".
Het tweede geval betreft een plaat van Louis Rae-
maekens. voorkómende in ,.Do Telegraaf van 23 Sep
tember. avondblad, en voorstellende twee steenen beel
den van de kathedraal van Reims, tusschen welke
een Duitsch soldaat geknield ligt. Hét opschrift luid
de: „Als de sleenen spreken!" en het onderschrift:
„Deze was 't, Mie ons schond I"
In dit geval is door de politie proces-verbaal opge
maakt. Gistermiddag Is. naar wff In „De Tel." lezen,
ook het cliché van de plaat in beslag genomen.
HOOGWOUD.
Aan do teekensch'ool'alhier zifn benoemd tot leera
ren de hoeren G. Wogdiamf, hoofd der bijzondere school
alhier, wegens bedanken van den héér A. Hazelhoff
alhier, voor taal rekenen enz.* J. J. P. Zuur te Den
Haag voor handteekenen en M. W. Hnkelenberg te
Broek in Waterland voor bouwkundig teek enen. 18 Leer
lingen hebben zichf yoor Eet volgen van den cursus
aangemeld.
Staatsloterij.
Lmilo ortl'o komt do regeling dor zaken van de
bibliotheek. Do beer Buut brengt verslag uit over bel
door hem rit Ds. Haais ingestelde onderzoek der bi
bliotheek. Heel wat boeken zijn er uitgelid omJe
worden nagezien door don boekbinder, terwijl som
mige als verouderde werken uitgeschakeld weerden.
Voorts zullen naderhand eenige honderden esemgla-
ren gedrukt moeten worden van een nieuw aan te
leggen catalogus. Goedgevonden wordt de regeling van
die dingen aan de bibliotheekcommissie over te laten.
Volgt verslag van den staat fler spaarbank. De heer
Bumt doet jfapport en zegt dat de administratie van
deai boekhouder, den heer S. Prins is nagezien en
in de beste orde bevonden en goedgekeurd.
Volgt bespreking vaststelling der winter-bileemkomsten.
Het bestuur meent een spieker van Itet hoofdbestuur
te moeten vragen. Het is echter de J>edoeling wel
een spreker uit Je noodigen, doch geen feestavond
vast te stellen. De vergadering vindt dit algemeen goed
Aan de orde is bespreking of de Nutszangschool zal
doorgaan, waartoe met algemeen goedvinden wordt be
sloten, terwijl ook de directeur, de heer D. Kuilman
daarvoor weder bereid is. De vergadering vmdl het
jammer, dat geen jongens op de zangschool kuiinen
zijn wamwege hun weinige gehoorzaamheid. Waar het
doel is verbetering van den volkszang, zou zulks den
Jongens voorzeker evenzeer ten goede komen als oe
meisjes. Besloten wordt dat ook de jongens kunnen
worden, aangenomen, mits de ouders hét aanvragen
de leeftijd er voor is van 12 tot eu met 15 jaar.
De proef zal genomen worden met de jongens en
blijkt hét dat hét niet gaat, dan heeft de directeur het
recht, het voor de jongens op te heffen.
Volgt verkiezing van een lid voor de spaarbank,
in ,de plaats yan den hoer H. Huizinga (vertrokkf
In herstemming mot den heer JKuilman wordt
heer C. Bunt benoemd, die dit aanneemt.
Bh de rondvraag wordt nog bepaald, dat als djtum
voor den spreker van 't Hoofdbestuur Maandag 30
November zal worden opgegeven. Hierna sluiting.
EEN HANDIG UITBREKER.
Een .landweerman, broeder van den bekenden Ma-
rius de Vos, moest te Leerdam arrest ondergaan onder
den toren. HIJ" trotseerde echter de z'raarste steten
en grendels. Des avonds was hij opgesloten Het ach
echter bij een barbier scheren, gebruikte zijn potje
Bier en zat 's morgens weer achter de gegrendelde
deuren, of er biets gebeurd was. Thans Is mj naar
Gorinchem getransporteerd.
Op. weg daarheen beweerde hij, dat geen slotof
grendel voor zljQ kunst bestand Is. m*
8d
KLASSE,
le TREKKIJ
HOOGB RRIJZEN.
f 2000: 18406.
f 1500: 10400.
f 1000: 9194.
f 200: 20889.
f 100: 2117 330
6 5416
6765
7142.
Prijzen van
f 45.
15
2268
4E96
6818
9843
12536
15115
74
82
288
632
837
953
544
200
295
661
940
10053
604
207
91
338
671
944
57
683
281
169
341
685
962
93
739
856
134
373
715
7066
95
756
424
149
886
736
171
137
802
429
164
391
851
208
145
803
603
202
485
866
236
149
809
511
254
513
928
269
243
844
532
268
278
559
6037
325
808
854
561
614
157
368
398
884
602
805.
625
175
396
899
909
658
322
639
234
449
417
18009
776
841
650
252
469
434
83
784
869
749
262
657
441
279
957
408
772
277
594
498
826 16024
428
825
825
643
537
890
24
430
829
833
656
686
397
125
511
886
341
'670
650
'479
188
523
954
369
678
653
524
191
630
961
402
776
668
552
202
723
964
458
818
671
585
245
789
987
486
830
677
614
293
844
8018
680
839
748
660
868
855
60
641
841
767
707
898
520
976
989
68
572
846
786
762
147
686
8'64
840
831
465
995
160
620
877
877
879
474
1030
290
640
897
883
921
518
73
310
658
909
890
975
726
122
336
781
919
947
989
771
188
878
740
8024
969
14064
791
196
647
741
95
964
57
846
237
549
765
106
976
97
905
245
662
787
1-54
11048
120
948
265
582
798
155
93
122
952
17023
270
595
823
220
173
127
276
283
699
827
273
184
140
12 2
727
857
891
269
254
171
289
748
867
433
630
290
242
305
761
882
476
616
810
245
876
772
931
567
677
875
418
477
780
947
602
714
504
434
607
796
970
604
760
568
484
628
871
6003
634
818
597
616
674
911
968
80
713
835
625
618
693
86
891
881
676
597
720
969
52
944
971
680
735
762
970
123
991
12040
682
7C9
845
4079
175
9005
228
696
767
866
847
157
204
22
230
892
944
958
172
206
42
231
778
936
207
222
285
244
775
982
987
2023
252
249
257
829
857
47
292
296
282
363
914
18000
96
815
683
287
374
988
2
2135
338
720
878
880
963
29
73
152
414
789
460
424
15007
168
470
747
610
435
65
107
187
222
638
753
664
479
83
138
591
804
788
483
92
185
351
449
500
596
627
631
639
641
685
758
800
830
937
976
9042
137
166
185
217
278
882
410
412
506
527
636
607
681
691
746
845
0043
45
147
188
267
284
366
415
488
611
616
668
666
597
676
687
692
746
822
884
885
928
984
Verschillende Oorlogsberichten.
EEN SCHETS UIT DEN GROOTEN SLAG.
De slag aan de Atene duurt n,u reeds weken, zon
der dat de beslissing komt. Wat er eigenlijk gebeurt
weet niemand. Maar enkele schetsen er van komen
plotseling te voorschijn.
Een onderofficier geeft van hetgeen hij zag, een
klein gedeelte slechts van het uitgebreide slagveld',
de volgende schets:
Plotseling kwam er beweging in ons regiment.
Wij moesten oprukken. Nauwelijks hadden, wij het.
bosch verlaten of van de tegiejnp.ver omss gelegen hoog
ten vlogen die kogefls om ons heen. Wij- snelden naar
dë beek, die In het dal stroomde. En, gingen er door
heen; op vele plaatsen reikte het watier ons tot de
borst. Nu moesten wij de tegenover onp gelegen, hel
ling op. Over de geheele ruimte» die wij doorliepen,
werden de kameraden letterlijk verscheurd. Naast mij
springt een granaat- Een stuk zoo groot als eep hand
vliegt naast mij in den grond. De luchtdruk is zoo
groot, dat Ik wankel. Maar voorwaarts moeten wij.
In rook en kruitdamp, door modder en vuil gaan wij
vooruit. Eindelijk hereiken wij den boschrand op de
hoogte. Hier kunnen ywij ons dekken. Doch wat ons
hier wachtte is niet te beschrijven. Wij lagen er, de
hoofden zoo diep het mogelijk was in den grond.
De kogels gierden dicht om onp heen. zoo dicht als
het graan uit de zaai mach ine komt. De F rans che
Infanterie had den, boschrand verlaten en die; naastbij-
gelegen hoogte voor de verdediging gekozen. Nu was
de boschrand het doel d©r artillerie, hij werd letter
lijk stukgeschoten. De dikste hoornen werden, midden
doorgesneden en ontworteld, de stukken hout vlogen
om ons heen. Een granaat slaat drie, passen links van
ons In de loopgraaf, waarin, wij dicht, naast elkander
liggen. Een Kreet als van een gewond dier weerklinkt;
dan volgt een steunen en Jammeren en in een) groo-
ten bloedplas liggen zes onzer mannen. Mijn kameraad
rechts krijgt een kogel in het hoofd. Hij wil de hand
nog opheffen, maar hiji va,lt slap neer. Mijn kame
raad links krijgt een schot in dien arm. Met een
snoer elastiek bied ik hom den bovenarm af, opdat
hij niet zal doodbloeden. Ik kruip naar den kapitein
en vraag hem wat wij doen moeten? Hier blijven lig
gen gaat niet» want dan worden wij allen gedood. De
kapitein zendt mij naar den bataUon^mmandant
om hem te zeggen: als wij geen artillerie krijgen te
het hecle bataljon verloren!
In den kogelregen snei de helling af. Réchts en
ïtwfrg slaan Öo granaten In. Zuidelijk vind Ik hom»
on meld hem, dat reeds vier officieren dood zijn» en
dat het geheele bataljon vernietigd wordt, als wij
geen artillerie krijgen.
„Wij krijgen geen artillerie,, ga in godsnaam te
rug»" zegt de majoor. Do tranen staan hem in dé
oogen. Ik kruip den berg weer op,, en breng het be
vel van den bataljonscommandant om terug te gaan,
door het dal, naar de hoogte van waar wij gekomen
zijn. Hier zetten wij ons vast aap, den straatweg; wij
zullen eer blijven. De geweren worden gereed gemaakt,
de pationen klaar gelegd. Een Pruisisch officier rent
op een met scbuim bedekt paard naar ons toe en
zegt tot den kapitein:
„Kapitein, de Pruisen rechts worden in de pan
gehakt, als de Beieren het niet uithouden.'" De kapi
tein beveelt dan het bataljon vooruit te gaap,. De
trom word* geroerd. Wij gaan weer dien be,rg op.
Toen wij opnieuw den boschrand) hadden) bereikt, wërd
ons hulp gezonden. Juist wU'dë een Fransche brlgfijde
tegen ons oprukken, toon op onzen linkervleugel het
20e regiment verscheen,. WIJ' zijn, gered; wij blijven
nog tot den avond aan den bosebranjd. Eerst, dan kun
nen wij onze dooden begraven..."
ERG SMERIG.
De dochter van keizer Wilhelm, hertogin Victoria
Loulse van Bronswijk, die zooate men weet aj® regen
tes de regeerlngsplichtea van haar gemaal waar
neemt, bezocht dezer dagen, een hospitaal in Brons
wijk. Toen de hertogin hoorde, dat een van de ge
wonden hertog Ernst August in het veld had gezien)
vroeg zij hoe de hertoig er toen uitzag. E enigszins ver
rassend klonk het antwoord' van den soldaat: „Erg
smerig, koninklijke hoogheid." mmat*
EEN MOEDIG MACHINIST.
Het opperbestuur van het Duitsche leger dieelt
mede: Bij een verkenntagsrit op een locomotief, een
eind Russisch Polen in, waarbij de op die locomo
tief staande kapitein Bader sneuvelde, heeft de ma
chinist Beek uit Tannowitz zich voortreffelijk gedra
gen.
Beek kreeg toen hij naast kapitein. Bader stond
een schot door de long, behalve nog andere wonden
door ijzerspllnters veroorzaakt. On,dapks deze zware
verwondingen beeft hij, 4 uur lang, op dé locomotief
standgehouden en deze nog veilig thuis1 gebracht. Hij,
zonk toen ineen.
Op den, terugrit heeft, hij zijn machine nog moeten
herstellen en stoppen, omdat ze door schoten van
de Russen was beschadigd.
De Keizer heeft zijn moed, zijn plichtsbetrachting
en zijn zelfbeheersching met heit IJzeren Kruis 2e
klasse beloond.
HET VERLIES AAN OFFICIEREN.
De Times staat etil bij, het verschrikkelijk verlies
aan officieren bij de Dultschers, dei Oostenrijkers
maar ook bij de Bngölsche[n. Een doorlezing van da
verlies lijsten toont aan, dat in een, maand, tijd vach-
tens aan Engelschen kapt ongeveer 1100 officieren
gesneuveld, gewond en vermist zijn. waarbij dan nog
een aantal zieken geteld moeten worden Ruim vijf
Infanteriedivisies hebben aan de gevechten deelgeno
men, en daar nu elke divisie ongeveer 600 officieren
heeft, hebben de Engelschen bijna twee op de vijf
officieren In een maand tijd: verloren.
EEN INTERVIEW.
De New-York World heeft eenveertigtal, Ameri-
kaausche officieren geïnterviewd over den vermoede-
lijken duur van den oorlog en, over den te verwach
ten afloop. Twintig officieren hadden geweigerd zich
uit te laten»
De meeste Ingekomen antwoorden op die vragen
luidden» dat Duitschlan|d het zal moeten verliezen én
dat de oorlog van negen tot achttien maanden, kan
duren.
Een oorlogeduur van een Jaar werd door vrij velen,
waarschijnlijk geacht; éen der ondervraagden meende,
dat de Duitsch era het zouden wlnpen.
Maar op éen punt waren allen het eens: deze oor
log zaj worden voortgezet tot een der beide partyen
volkomen, uitgeput zal wezen. Vóór dien tijd zal
er geen sprake kunnen ztfn van een beëindiging van
den oorlog. Het is een' strijd op leven, en dood, en,
wie overwonnen wordt, zal dermate geknauwd wor
den, dat hij: ten minste een halve eeuw noodig tal
hébben om weer op de been te komen*
EEN ZEPPELIN NEERGESCHOTEN.
Uit Londen, 27 Sept. Een telegram uit Warschau
meldt, dat Zaterdagochtend om. vijf uur een Zeppelin
boven de stad verscheen en twee bommen naar be
neden wierp, welke slechte onbeteekonendel schade
aanrichtte.
Het luchtschip werd bij' het for Modlin ntaar be
neden geschoten; de bemanning te gevangen gehomem.
EEN ENGELS CHE VLIEGER GEVALLFN,
De Nieuwe Gazet van Antwerpen meldt:
Vrijdagnamiddag wilde een Emgelschc vlieger, die
een neef van den prik® de Llgne aje passagier mede-
voerde, op het Wllxijckscheplein landen, toen wJu
toestel op een nogal aanzienlijke hoogte boven den
grond omsloeg en naar beneden viel. De machine
werd verbrijzeld en de bedde Inzittenden werden
zwaar gewond. Den Engelschman werd' een voet ge
broken, terwijl de passagier de knieschijf brak. Bei-
da gekwetsten werden maan het St. Camülusgesücnt
overgebracht.
FRANKRIJK EN DE OORLOG.
Een correspondentie ulit Parijs» dld. 17 September
aan de N. R. Ct. meldt:
Een verschrikkelijke strijd 1» aak den gang. Zoo
even ln het gebouw waar het militair gouvernement
van Parijs zetelt, ontmoette Ik een bevriend luitenant-
vlieger, uitstekend chauffeur tevens., die vanmorgen
met een hoofdofficier per automobiel uit de .buurt
van Reims gekomen was en vannacht terugging. En
hij zeide mij: ,,'t Is het allerergste wat ik nog ge
zien heb, de gevechten, bij Reims. 't Is een wederzljó-
sche verbittering, een wedeyztijdBehe woede, die mq
momenten heeft doen, zien, waarop, van beidé kanton
de mennen vielen,, alsof het korenhalmen w^rem
Werkelijk, 't is bijna geen beeldspraak: alsof t ko
renhalmen in plaats van levende menpchen gold. Je
denkt er niét bij op 't oogenblik, dat de strijd in
vollen gang te; dat wil zeggen, je denkt op flat
oogenblik alleen militair, alleen als officier; Je vraagt
Je af boe de, gaten te stoppen» hoe 't snelst verster
king kan komen en wie 't snelst) versterking zal
kunnen krijgen. Maar nu ik er aan terugdenk» te t
a 80p dezen zélfden middag heb ik een jong, nog
niet afgestudeerd medicus ontmoet, die als hulp ver
bonden te aan een dér Parijsche ambulances voor
de ergste gewonden. „Ik begin wat gehard: te wor
den," zeide hij mij, „en 't te wel noodig, want de
ellendige,, hartverscheurend© dtngeh, die je vooi
oogen krijgt, zijn onzeglijk. Gewonden, zwaar gewon
den. die eenige dagen zonder eennge hulp rondge
kropen of op den grondi gelegen hebben dat te t
ergste. Er zou een groot leger mannen noodig zijn
om overal alle gewonden dadelijk te hulp te bun
nen komen, te kunnen ontdekken. Iedereen doet wel
zijn best maar ge begrijpt, met de ongelooflijk moord
dadige vuurwapens en dé verbitterde gevechten van
dezen oorlog ls 't aantal gewénden ontzettend
Zoo vindt J» er dan, die al dagen te lijden liiggen,
den dood nabij, met ontetoken wonden, wormen ra
bun wonden kruipend soms, die toch n;og te rédden
zijn. Onze ambulance te voor de zwaarst géworden,
als de Dultacber zwaar gewond te en de Frapéobmap
licht, nemen wij den Duitscher op. Sommigen hebben
ons dat verweten maar ten ourechte. Het Roo.de
Kruia-werk te geen oorlogvoeren. Eergisteren, baddek,
wil een Duitscher, wiens heide beenen afgeschoten,
vOTbrijzeld waren. Hij lag al eenjlgé dagen op den
grond, maar leefde nog.
Bij het vervoer is hij echter gestorven. Maar eerst
was hU wat tij kennis gekomen. HU: was wat gaan
aprekea. Was dutdeUJk dat MJ mat grooten annr
drang ons een verzoek deed, dat hem zeer ter h&rto
ging. Helaas kende ik geen Duitsch en de andere as
sistent ook niet We kennen wel Engelach, maar i>
vallig was er niemand die Duitsch kendé. 't Was ek-
lendlg hoe de stervende kerel oms nog toefluisterde,
éen laatete rocommapda.tie» arme duivel..."
KIAO-TSJOU.
Uit Berlijn, 26 September. Uit Pekibg wordt ovor
Charbin aan de Roeskoje Slawo, gemeld, dat de Jar
papsche artillerie bij Kiao-tsjau hoeft moeten terug
trekken, daar tengevolge van zware regens de rivie
ren buiten hun oevers getreden en de forten door 't
wpter omgeven waren» hetgeen de operaties tegen
Klao-tflJau voorloopig onmogelijk maakt. De Japan
ners hebben nu versterkingen geplaatst voor de Kb-uih
tenste verdedigingslinie, die door 5 Duitsche forten
wordt verdedigd. Daarachter liggen de binn0nfor-
ten Btemarck, Moltke on, Hitte, die buitengewoon sterk
zijp» De Jnpapnere hebben het nu voorzien op de
waterleiding, die op 4 mijl afetands van, de vesting
ligt. Zij willen zoo de verdedigers uit de vesting lok
ken. De Duitsche strijdkrachten moeten, ln drie af-
deelingen verdeeld, ter hoogte van Loenkoe staan.
Naar een artikel ik de Odessi Lisatl meldt, trach
ten de Russen de Japanners er van te overtuigen
dat het beter te een hulpkorps van twee- of drie
honderdduizend man voor de Russen en Frapschen
naar Europa te zenden, dan nu een groote strijd
macht tegen Kiao-tsjau samen te trekken.
DWANG.
Wij,, aldus de N.R.Ct.. hebben onlangs aan een Lom-
densch blad ontleend, dat er in Engels che arbcids-
kringen ontstemming over heerschtev dat verscheiden
werkgevers dwang op hun personeel uitoefenden om
voor Kifchener's leger dienst ie nemen. Toevallig heb
ben wij van zoo'n geval van dwang gehoord. Op een
groot kantoor te Londen werd het, uit een paar hon
derd man bestaande, jpersoneel aangezegd, dat wie dienst
namen drie maanden'salaris uitbetaald kregen en -hun
voor hen zou openblijven^ Tnaar dat wie geen
dienst namen, ontslagen zouden worden.
UIT HAMBURG.
Een van de medewerkers van de N.R.Ct. hoeft ge
legenheid geiliad oml met Engelsche kunstenaressen te
spreken, die pas. uit Hamburg te Rotterdam zijn aan
gekomen.
In Hamburg -Zoo vtrtelden zif heerscht overal
nog dezelfde vaderlandslievende geestdrift en bij elk
overwinningsbericht wordt de vlag uitgestoken en
„DeutschJand, Deutschland uber Alles" gezongen. Aan
cfen anderen kant ziet men echter de toekomst donker
tegemoet. Vooral economische zorgen doen zich sterk
gelden. Immers, de hecle scheepvaart is verlamd en
ue aanvoer yan levensmiddelen uit Rusland ls afge
sneden. Tengevolge van het leggen van mijnen is ook
de voor Hamburg anders zoo winstgevende visclh-
vangst grootendeels tot stilstand veroordeeld. Ham
burg heeft levensmiddelen tot Juni; maar dan? De
schouwburgen Zijn slechts ten deele openx maar het
bezoek is niet druk'.
Dikwijls ziet men konvooien gewonden: do meer
derheid heeft wonden aan den arm. (Dit komt waar-
schijnlijk. omdat deze tot de lichtgekwetsten behoorea,
die spoedig doorgezonden kunnen worden.)
Engelschen van het mannelijk geslacht worden in
Duitschland nog altijd vastgehouden. Ecnfgen van
hen, die uit Duitschland wilden vlucht, zijn aan de
grens aangehouden en un boeien geslagen.
DE NEUTRALITEIT VAN ROHMENIö.
Voor de derde maal sedert het begin van "tien oor
log heeft do regeering van koning Karei aanleiding
gevonden om haar houding tegenover de oorlogvoe
rende mogendheden te formuleeren.
Een telegram uit Boekarest aan de Lokal-Anzetger
d.d. 25 September meldtde ministerraad heeft na een
langdurige beraadslaging besloten om hét tot nog toe
tngcnomwn neutrale standpunt te handhaven.
Dat dit besluit telkensopnieuw moet worden be
vestigd. zoo teekent de LokM-Anzedger hierbij! aan,
wijst er op wélke moeilijkheden de Roemeenscfié re-
aeerlng bij), het handhaven van de onzijdigheid on
dervindt. 1
Men wëet. dat sterke stroomingen onder h'et volk
Roemenie in het vaarwater van do entente willen
drijven, en men wéét ook, dat van Londen, Parijs
SI. Pétersburg uit er met alle krachten aan woral
gewérkt om ook de regeering dien kant op te krij
gen.
Tot nog toe hébben die bemoeiingen op do vast
beradenheid van de bewindslieden te Boekarest schip
breuk geleden. Deze zijn zich.' bewust van hét ge
vaar dat hun land zou loopen. als hét zich' iets an
ders dan, zijn eigen belang tot richtsnoer nam en
zich in dienst zou stellen van andere mogendheden
en. dc belangen van deze te dienen.
In politieke kringen te Boekarest, zoo wordt aan
de LoKal-Akzeiger voorts gemeld, h'cerscht al sedert
eenigen 'lijd de meening, (lat de Koning hét kabi
net zal uitbéélden, om met een nationaal ministerie,
samengesteld uit alle partijen, te rcgceren. In Ber
lijn werd dat bericht "te bcvoegdcr plaatse bevestigd.
In zulk een ministerie, zegt de Lokal-Anzdger, zou
de Koning een sterken steun vinden voor zijn over
tuiging. dat het heil van Roemonië in zijn. neutra
liteit ligt. j HJ
VREDESPOGINGEN.
Aan het Hdbld. wordt mededccüng gedaan van een
bericht in de „San Dlego Union" meldend dat t.e
Poimt Lorna ten huize van mevrouw Katherino Ting-
ley een vergadering is gehouden, waarin besloten werd
te San Dicgo op 28 September, dus gisteren, den
dag te wijden aan het herstel van den vrede. Aan, pre
sident Wilson werd een telegram gezonden, waarin
.overtuigd als wij zijn dat Amerika voldoende moreelc
icracht bezit om den oorlog voor een oogenblik Jot
staan te brengen, en in naam der menschelljkhëid"
aangedrongen wordt op een wapenstilstand, die de bij-
t'enrocping van een vredesconferentie te 's-Gravenhage
mogelijk zou maken en de bemiddeling van den presi
dent hiertoe wordt ingeroepen.
KRUPP HARD AAN 'T WERK.
Te Edinburgih is een Schötsché vrouw teruggeko
men, die te Essen eenigen tijd bij' vrienden doorbracht
en pas Duitschland mocht verlaten. Zij verklaarde aldaar
zeer hoffelijk te zijn behandeld, enkel moest zij zich
op bepaalde tijden bif de poEtie aanmelden.
Volgens haar zeggen werd' er in 'de Krupp-fabneken
met koortsachligen haast gewerkt, uitsluitend voor de
vervaardiging van wapenen en muaiitie. 46.000 werk
lieden zijn onafgebroken aan den arbeid. De voeding
is- er overvloedig. Sommige levensmiddelen, te voren
ingevoerd, ^ij,n thans goedkooper clan vóór den oorlog.
Naar beweerd wordt, wemelt het in Essen van bui-
tenlandschë spionnen. Op één dgg werden' piel minder
dan veertien Russen doodgeschoten. Zij waren als
vrouwen verkleed, een zelfs als non.
Vierduizend Duitsche gewonden worden te Essen
UIT ENGELAND. a
Lloyd George heeft in, een te Criccleth gehouden
redevoering gezegd, dat de tien mililioen pond, die
Engeland aan België geleekd heeft, van interest vrij
gesteld zal zhn. Hij zeilde, dat, toen hij die aonf
aan de geldmarkt vroeg,» men hem veertig millioon
aanbood. De Bank van Engeland had) gaarne nee meer
gegeven.
Lloyd George deelde voorts mede, dat er do vol
gende week te CardJff een bijeenkomst gehouden ssaj
worden met de bedoeling! eek Welsch leger te vor
men. Een graafschap had: ajloön twintigduizend man
t0 Jtedtelhê troepen in Frankrijk. Het BrRsche
evpeditielegor 200.000 ma» scerk.
Minister Asquith heeft in de redevoering, welke hU
Vrijdag te Dublin heeft gehouden en waarin hij do
Ieren opwekte tot krachtige deelneming aak den