Alieieei Wiens-
-&
DINSDAG 20 OCTOBER 1914.
57ste JAARGANG No. 5474.
Uitgevers TRAPMAN Co.
Zeegevecht op de
Noordzee.
De Belgische Vluchtelingen.
SCHAGER
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per weekDinsdag, "Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 9 ure wor
den ADVERTEN"TIEN in het eerst uitkomend nummer geplaatst.
SCHAGEN, LAAN D 5. Int. Teteph. N9. 20
Prijs per jaar f 3.Per post f 3.60. Losse nummers 5 cent.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Ingezonden Stukken.
EEN STEM UIT PETTEN!
Ik zil juist te verzinnen
Hoe of ik zal beginnen,
Om over 't Detachement Petten
Iels in de courant te zetten.
Voor 14 dagen hier aangekomen,
Werd door ons dan vernomen:
Er gaat 15 man naar 't café Contstant
En de rest moet naar den overkant.
Dat was ook in een café,
f Dus waren wijl allen zeer tevr.ee,
Want wijl hadden eerst al gedacht:
Wij: worden in tenten. ondergebracht,
i Dat valt om1 dezen tijd niet mee,
En gingen wij dus in een café.
Nu in oei ik zeggen dat wij boffen,
Wij hebben heel goede menschen getroffen;
Dat is geen spreken met gebaar,
Maar zeker en volkomen waar,
Wij worden behandeld zooais 't moet.
Voor eerst is het eten uitstekend goed,
Ook onze slaapplaats is goed in orde,
Zoodat daar niets van gezegd mag worden,
Dus mocht men ons soms vragen:
Heb je over de inkwartiering te klagen?
Dan zeggen wij subiet:
Te klagen is er nietl
Ook de overige burgerij:
Is hier bijzonder gastvrij;
Zij doen voor ons, de menschen,
Bijna alles wal wij wenschen;
Wij zijn daarom zeer blij,
En daarom willen wij
Hun .ook eens gaan pleizieren
Met een féestavond tp vieren.
Er worde gegeven dan muziek,
Met optreden ook va;n een komiek,
Ook nemen er 'nog dames doel
Aan een heel mooi stukje tooneel,
Getiteld: „De Oppasser van den Luitenant",
Alles in het café Constant,
En wel op 2 November, 's avonds 8 uur.
De entrée is ook niet heel duur.
Wij gebruiken dit voor de benoodi ringen.
En de rest voor de Belgische vluchtelingen.
Wij hopen van hen die dit nebben vernomen,
Alle bij ons op bezoek zullen komen,
Ik denk dat het u niet spijten zal,
Want er is ook na afloop bal.
Ik weet dat hier jong en oud
Dol-veel van dansen houdt,
Daarom zeg ik zeker en gewis:
Dal het een echten avond is.
Wij: hopen door dit schrijven,
Dat niemand achterblijve
Op den tweeden Novemberdag,
Vanwaar hij komen mag.
Doch de pas er in te zetten
En op te komen naar... Petten.
A. V. d'. SCHOOR.
Zaterdagavond bereikte oros het bericht, dat op de
Noordzee een zeegevecht had plaats gehad en Zon
dagmorgen vernamen we, flat daarbij vier Duïtsche
torpedobooten in dien gron|d) waren geboord. Uit Lon
den wordt daarover officieel meegedeelde
Een Engéiscbe lichte kruiser1 met vier torpedojagers
ontmoette gisterenmiddag in het gezicht van de Ne-
derlandsche kust vier Duittsehe torpedojagers en
bracht deze tot zinken.
Men seint uit IJmuddiem: Het Stoomschip Bamstroom
gisteravond van. Huil te IJmuiden, binnengekomen
rapporteert, op 20 mijl Noordwest half West va® het
vuurschip Hapks een zeegevecht te hebben waarge
nomen tusechen. twee eskaders, bestaande uit eenjige
kruisers en torpedobootejn, Een der kruiteers stond in
brand, doch van welke nationaliteit het schip was
is niet bekend.
Een Nedarlapdsche Stoomtrawler was ook in de
nabijheid.
Het Nieuw® van den, Dalg weet nog mee te deelen:
De bemanning van de Eemstroom deelt mede dat
zij in den slag 1 Duitsche torpedoboot (Jager?) zar
zinken, twee stonden in brand, 1 vftuchtte.
Zoo Juist, te middernacht, zijn hier twee stooan-
treilers binnengekomen, de Nelly Geeina en de Oor
tharlna, De opvarenden, nog vol Van het gebeurde,
doen mij een, levendig verhaal.
Hedenmiddag ikajf 4 lagen, zij, stil te vissche®, die
wacht aan dek, de overigen beneden- Plotseling wa
ren zij midden in een zwaar gevecht. Er werd hevig
geschoten. Allen, kwamen aan dek e,n zagen, zich om
ringd door es® aa,n,tal oorlogsschepen, blijkbaar En-
gejsche en Duitsche. Zij telden er stellig 15.
De granaten vlogen Sn iedJere richting, zoodat zjj
in groote®, angst verkeerden- ni'et wetende, waatbeefn,
te koersen. Het gevaar wa» niet denkbeeldig, want
op .de Nelly G-eslna werd' de lijn van een der vijsch-
ballen stuk geschoten,.
De afstand was zoo 'gering, dat men op sommige
schepen torpedovernielere blijkbaar, want het wa
ren vierpijpers de matrozen aan de stukken kon
zien staan.
Een kleinere boot stoof met groote sn|elh©M! vlak
langs de Nelly Gesina heen en aan alle kante® wer
den de bedde treilers omzwermd d-oor vreemde sche
pen. Daar men begrijpelijk op lijfsbehoud was be
dacht, werd het verloop van het gevecht niet geheel
gevolgd, maar toen de treilers op de vlucht gingen,
'zag de bemanning toch duidelijk twee oorlogsvaar
tuigen in brand staan eh een ander zinken. Ook zag
men duidelijk verschillende/ onjderzeeërs opduike®.
Op verschillende plaatsen werden groote waterzui
len opgespoten- Een granaat viel zoo dicht txij die
Catharitaa dat het water haar boord ©verspatte.
De opvarenden hadden ah groote/nj angst genetenen
zij waren gelukkig toen zij eendelijk uit het ge
drang en buiten het bereik van de kogels waren.
De Enigelsche admiraliteit maakt bekend, dat de
Engel&che verliezen in het gevecht met de Duitsche
torpedojagers bedragen 1 officier en 4 manschappe/n.
aan gewonden. D© aan die Eng&lsehe torpedojager»
beloopen averij, is Van ge'etaj b©te:eke®is. 31 overleven
de Duitschers zijn krijgsgevangen gemaakt
Uit Berlijn wordt over dit gevecht gemeld:
De bladen stellen In het licht, dat de Engelschep
bij de vernietiging der Duitsche torpedobooten in
drieërlei opzicht in het voordteel waren. De Engelsche
kruiser en de torpedojagers waren van het nieuwste
tpye, de Duitsche torpedojagers daarentegen va» het
jaar 1902, dus zeer oud.
De waterverpliaatshig van. den kruiser was 3G00
ton, van elk der torpedovernielers 950, de snelheid
minstens 30 knoop en. De wa,terverpla®tsfing van de
Duitsche torpedojagers daarentegen, was slechts 420
ton, haar snelheid 26 knoope®.
De bewapening van, den Engêlschen, kruiser be
stond uit twee 15 cM.- en zfep 10 cM. kanonnen, de
torpedobewapeniplg uilt vier 53 cM. lance^rbuiiiae®.
De Engeleche torp©dov€(nnd©lere hadden ej|k drie 10
cM. kanonnen en vier 53 cM. lapceerbuizen.
De Duitsche booten, daarentegen htedden, elk drie
5 cM. kanonnen en twee machinegeweren en drie 45
cM. lanceerbulzen.
Er streden ongeveer 700 Engelschen tegen 230
Dultschers.
Daar tot dusverre allee® Engelsche belriichte® zijn
ontvangen, zijn de verliezen der EnjgelBChe vloot on
bekend.
Het Duitsche materiëgle verlies is. bij het groot}
aantal torpedobooten, dat Duitschland bezit, vam. wei
nig beteekenls.
De ongelukkige afloop va|n het gevecht tussehen zee
ongelijke partijen zal het vertrouwen In, de Duitsche
marine geenszins schokken, maar alleen die bewonde
ring voor de stoutmoedigheid der zeelieden., die dien
dood verkozen boven de overgave, verhoo'gen.
In Engeland natuurlijk vreugd© over het succes der
vloot. Uit Lopden wordt daarover gemeld:
De kruiser „Undauntcd1" en de vier zegevierende
torpedovernieJere zij® gisteren te Harwïch aangeko
men en met buitengewone geestdrift ontvangen, door
een enorme menigte.
Zij, hadden HarWleh Z3a|terdagochtendl verlate^ om
te gaan patrouiHeeren en waren zeer verwonderd,
nadat weken verloope® wareh. zondier dat zij een vij
and hadden gezien, de Duitsche toerpedovernietena te
zien bij de Nëderlandsoh© kust
Met kranige zeemanschap forceerden dte DuitscheTs
een gevecht en stelden zich dapper te weer.
De zware kanonnen, van de „U-ndaunted" openden
het Vuur op een afstainld! Va® viijif mijlen, toen sloten,
de Britsche. schepen zdch aaneen en het gevecht be
gon. De kruiser, door die andere schepen beschermd
tegen torpedo-aanvallen* concentreerde het vuur op
twee vijandelijke schepen, de BritSche torpedovernie-
Iers namen de andere voor hun rekening. De Engel
schen schoten, uitstekend],, de Duitschërs vrij slecht
zooals blijkt uit het feilt, dat de Briltsche schepen
op het einde van1 heft geiveoht bijna onbeschadigdwa
ren. De Briitpche toirpedovetrnieler „LoyaT' schoot
dadelijk de pijp en het stuurrad- van een «Ier Duitsche
torpedovern&elers wegi, dte na ©en half uur Zonk,
De anjdere zonken hij tussehonpoozen; vechtende
ott het laatst.
Het gevecht duurde anderhalf uur.
OP EEN MIJN GESTOOTEN.
Ui|t Tiokio, 19 'Ctotobter. (Officieel.) De JapanBché
kruiser „Takarhiko" is in den nacht van. 17 OcL in
de Golf van IOautejau op een mijn gestjoote® en ge
zonken.
Een officier en negen man van dte equipage wer
den gered.
De „Takachiho" had 264 ma® aan boord.
EEN ENGELSCHE DUIKBOOT VERNIETIGD.
Uit Berlijn. 19 Octob'er. De plaatsvervangende chef
van den Dtuiisehe® marinestaf dealt mede:
De Engelsche duikboot E 3 is den l8eU dezer des
namiddags iin dte Duitsche bocht der Noordzee vernie
tigd.
Uit Breda, meldt men:
Zondagmorgen half twaalf sprak hier 'die heer Louis
Fra®ek, pa» benoemd burgemeester va® Antwerpen,
van het bordes van bet stadhuis de dlu:izen,den Bel
gen toe. die zich op de Groote Markt tegenover bet
stadhuis verzameld hadden. De heer Fra®ck wekte
de Belgen op tot spoedige® terugkeer, sprak, borg
dat hun, geen kwaad) zou geschieden e;i noemde het
een plicht van. vaderlandsliefde zoo, spoedig mogelijk
weer te keer en.
Zijne woorden van offiidëelie® dank aan de Neder-
lanclsche regeering. werden met donderend applaus be
groet
Het aantal aanvrage® tot koeteloozen terugkeer ge
daan aan het Steuncomité Breda, ia tot nog toe niet
groot
Zondagmiddag half vier werd uit Roozendia®i ge
seind aan het Hdbld.:
Den gehee Ie® Zondag heeirschte fce| Roosetodaal groo
te drukte. Tussehen 8 uur 's morgens en 3 uur des
middags reden acht lajnge treinen naar Antwerpen;
elke trein bevatte ongeveer achttien, Belgische, wag-
gons. Over het algemeen, waren de treinen, goed be
zet, maar in eiken tred waren toch nog ©enige leege
wagens, zoodat er to,t dlusver geen behoefte bestaat
om voorloppig npg meer treinen in te lteggie®. Van
een uittocht en, massa uit om» liapdi kan dan o,ok op
het oogenbUk n,og niet gesproken, worden. Te Roo
sendaal blijven, nog honderden en honderdien hangen;
zij wuiven, de vertrekkenden langs de spoorbaan toe,
dodb zij schijnen, zich nog eerst te willen bedenke®,
eer zij zelf den terugtocht aanvaarden, ondanks de
opwekkende woorden, die dr. Franpk vanochtend ge
sproken heeft. Wanneer men echter ziet hoe de
oudjes in het T© Huis op het Stationsplein van al
lerlei lekkernijen voonzie® worden, hoe zij doozen
chocolade, busjes tong krijgen enz., dankan
men veel begrijpen! Zelfs hebben wij gezien hoe vluch
telingen enkel ge©sm©erdj brood weigerden; zij: heb
ben 't hier zoo gpedj!
Het aantal vluchtelingen, dat gebruik maakt van
de speciale treinen, welke ieder, die niet ka® beta
len, kosteloos vervoeren,. i& dia® ook aan do autoritei
ten opgevallen
Het is echter ®og maar het begin.
Heden was de directeur-generaal der Staatsspoor,
jhr. Kretschmar van Veen te Roosendaal, hij deel
de ons mede, dat, wanneer er niet meer vluchtelin
gen vertrekken, het late® rij,den van meer treinen
overbodig is.
Na drie uur "s mildJdlags za'1 er geen trein kunnen,
vertrekken, daar de Duitsche autoriteiten de vlucn-
telingon binnen de stad wïïLLe® hebben voor het don
ker wordt "Wanneer echter uit verschillende contra
aanvragen komen voor treinen, die een groot aantal
uitgewekenen kunnen wegbrengen, zullen voor door
gaande vluchtelingen treinen loopen al waren die
ook niet geheel bezet.
De particuliere correspondent der N. R. Ct. schrijfL:
Antwerpen herleeft, loen ik vanmorgen gewekt werd
door het eeschel van een Duitsch muziekkorps en van
uit mijn slaapkamer een blik wierp op de Groenplaats,
bleek dit duidelijk.
Het zonnetje speelde tussehen de bladeren der boo-
men. De stafmuziek der Duitsche mariniers gaf voor
het hotel een matinée (het is heden de neriirne-
ringsdag van den slag bil Leipzig) en op de Groen
plaats wemelde het van Antwerpenaren, die met hun
Zondagspak aan en lachende gezichten een feestelij-
ken indruk maakten.
Uur bij uur ziet men de drukte toenemen. Heden
waren er wel tienmaal zooveel winkels weer ge
opend als gisteren en dat gaat zoo gemoedelijk en
kalm, alsof Antwerpen als Belgische stad ingeslapen
was en als een Duitsche garnizoensplaats ontwaakt. Bij
de banketbakkers en in de lunchrooms staan kranige
luitenants hun gebakje te verorberen en kijken naar
Vlaamsche schoonen, die weder gepoederd en gefriseerd
door de straten wandelen. Alleen de verbrande huizen
hier en daar herinneren er aan, dat Antwerpen bele
gerd geworden is.
Van hedenmorgen af hoort men de bellen der
clectrische trams weder door de straten. De lijnen
1, 3 en 5 hebben den dienst hervat. De andere vol-
fen morgen of overmorgen. Aan de gasfabriek wer
en thans 300 man. Anders waren er 1200. Met de
waterleiding zal het wel langer duren. Het buizen
net is geheel gaaf gebleven, maar de pompinrich-
lingetn te Waefhem zijn zwaar beschadigd, zoodat
geen voldoende druk kan verkregen worden. Men
nioet zich dus te Antwerpen met pompen behelpen,
die echter, omdat Antwerpen een oude stad is, in
bijna ieder huis aangetroffen worden.
Voedsel is er ruim voldoende. En de prijzen zijn op
het oogenblik lager dan voor het beleg.
De Duitschërs gedragen zich zeer correct en veel
minder streng als in Brussel.
't E enige onaangename wat de correspondent trof
was het volgende:
Hedenmorgen werd voor het eerst in de O. L.
Vrouwe Kerk, de kathedraal van Antwerpen, een
mis gehouden voor de Duitsche soldaten. De mis
werd opgedragen door een Duitschen aalmoezenier,
geassisteerd door matrozen als misdienaren. Het
muziekkorps der marine gaf daarbij toepasselijke
muziek. Na afloop hield de Duitsche priester een
Bredikaitie; dit was de eenige maal dat ik do
'uitschers in Antwerpen zich hoorden verhoovaar
digden over hunne ovjerwmning. De priester dankte
God, Die hun de zege gegeven had. De enkele bur
gers die ook in de kerk aanwezig waren en toe
vallig Duitsch verstonden, verwijderden zich met
tranen in de oogen. In hun eigen kerk was thans
een priester van hun eigen godsdienst bezig, te
roemen over den val van ^Antwerpen. Het trof mij
dat ik nog slechts enkele weken geleden een
priester in dezelfde kerk God had hooren smieeken
om het Belgische vaderland te bewaren.
Later wordt aan het Hdbld. gemeld:
Als er één schaap over de brug gaat, volgen er meer.
Dat is ook op de uittocht van de vluchtelingen van
toepassing. Waren er Zofndag nog wagons leeg (in
de extra-treinen paar Merxem, vandaag was er vooral
in de morgenuren op het Roosendaalsche station oen
enorme toevloed' van Antwerpenaren, die naar hun
haardsteden terug wilden, zelfs soldaten moesten de
menschen tegenhouden.
Voor den trein van 10 uur waren zooveel passagiers,
dat velen, die wat laat kwamen, tot den volgenden
moesten wachten. Groote pakken, koffers, wasckman-
Üen, fietsen en de meest vreemdsoortige bagage werd
in den trein gezet. Onder de vluchtelingen was een
opgewekte gpe-t. waar te nemein, toen ziji weerden te
rugtocht aanvaardden en menig lachend gezicht zagen
wij in de stampvolle wagons en in de doorgangen.
Nadat zoovele malen door allerlei bekende personen
en vertrouwensmannen gezegd was, dal de uitgewekenen
geen vrees behoefden te koesteren, was bij velen ein
delijk de angst voor de ;,Dulschön' 'geweken.
Al dadelijk viel het bij aankomst in de Scheldc-
stad ons op, dat het daar langzaam aAn begon te
herleven. In vele wiiken waren de rolluiken naar boven,
de blinden geopend en de gordijnen opgehaald. Ook
in de buitenwijken worden de straten weer voller,
ziet men meer menschen en trams. Vooral het rijden
van eenige tramlijnen, maakt, dat de stad langzamerhand
haar gewoon aanzien krijgt. Vele kruideniers, bakkers,
slagers cn comestibelhandclaren hebben hun zaken her
opend en zelfs in een speelgoedwinkel kon men weer
terecht.
In alle winkels waren groote hoeveelheden eetwaren
uitgestald. Dan de geopende café's, sigaren- en boekwin
kels, die ook een bewijs zijn, dat de stad weer begint te
herleven. Maar ieder, die een totaal ^uitgestorven stad
gezien heeft, begrijpt hoe lang het duren kan, voor
alles weer gewoon is. Vooral in het centrum van
de slad ziet men echter veel minder gesloten, luiken
dan enkele dagen
Een der bijzondere verslaggevers van het Hdbld. scant
uit Roosendaal:
De commandant van de 3de divisie heeft bij pro
clamatie bekend gemaakt, dat hij in het bezit 1? van
een schrijven van den militairen gouverneur van Ant
werpen. In dat schrijven wordt nadrukkelijk' verklaar-:!
„dat niets den terugkeer der uitgewekenen uit Ant
werpen en omgeving verhindert,
„dat hun niets zal gevraagd worden dan dat /ij hun
bezigheden rustig hervatten en zich onthou i u van
iedere demonstratie van een vijandig gevoelen tegen
Duitschland. De militairen, die in burgerkleerer. '/lucht
ten, moeten uiterlijk op het tijdstip, dat zij Antwerpen
weer binnenkomen, zich als militairen bekend maken.'
De treinen, die Maandagmorgen van Roosendaal naar
AntwerpenMerxem vertrokken, waren stampvol. Om
11 uur, toen juist een "trein uit Rotterdam aankwam
op het oogenblik, dat de trein naar België tot ver
trekken gereed stond, moesten eenige honderden tot
de volgende gelegenheid wachten. De Belgische wagens
gingen Maandagmorgen ook reeds naar Boxtel en Ber
gen op Zoom, om van daar en. de lusschengelegen sta
tions de vluchtelingen naar hun woonsteden terug te
brengen. De bedoeling is, dat deze treinen successie
velijk verder het land in gaan, om den algemeenen te
rugtocht te vergemakkelijken. Van een algemeen© te
rugtocht is evenwel nog geen sprake. De Belgische spoor
wegmannen willen nog met terug.
De voorzitter van de Centrale Commissie voor de
Belgische vluchtelingen, dr. Jitta, ontving Maandag het
volgende telegram van den Minister van Binnen
lands che Zaken:
„Hulp aan jonge Belgen vooral aan soldaten in bur-
ferklceding mag niet verleend worden tot vervoer naar
Ingeland .Vertrek naar Engeland uit eigen beweging
dient zooveel mogelijk te worden belet.
Binnenlandsch Nieuws.
ANNA PAULOWNA.
Gevonden voorwerpen. Ter Secretarie der gemeente
Anna Paulowna worden, tojlohtingen, gevraagd omtrent
een verloren portemonnai© Inhoudende 1 bankbiljet
van f 10.
DE NOORDAM OP EEN MLJN GELOOPEN.
Het te IJmuiden, binnengekomen stoomschip Tuban-
tla bracht het eerste bericht, dat het Nederlandsche
stoomschip Noor dam va® die HollandAmerika-tijn in
het Engeleche Kanaal op een mijn geloope® was,
doch waarschijnlijk drijvende Rotterdam nog berei
ken kon. De Noordam is i®tusschen te Rotterdam
binnengelpope® e® ka® het volgende nog worden meo-
getdeeld:
Va® Falmouth rt®ar Rotterdam ktoers zettend, werd
het stoomschip in de Dulns aangehouden door een
Engelsen marine-vaartuig. Twee officieren kwamen
aan boord van de Noordam. Zij stelden vast, dat de
uitklarinv in orde wan, en gaven, toe® vergunning
om door te vajen.
Op de vraag van kapitein Krol, welke de veiligste
route naar Hoek via® Holland wias, teekende een der
Engelsche officieren, op verzoek va® de® heer Krol,
op de zeekaart de Noordelijke grens van het mijnen
veld aan. Hij maakte daarbij de opmerking, dat. als
de Noordam ten Noorden van deze gren» bleef, het
schip veilig naar den Hoek kon varen.
De gezagvoerder volgde die aanwijzing Btiptelijk
op, doch ongeveer 6 mijlen Noordelijk van de limiet
stoomende, stiet de Noordam plotseling op een mijn.
Het v/as toen kwartier vóór twa®!f voormiddags. Het
schip kreeg een zeer hevige® bcL- k; d© passagiers
schrikten geweldig op en dachten ln de eersteOgen
blikken. dat de Noordam er geweest was.
Na de ontploffing en den schok bleek ©venwel wel
dra, dat, ofschoon de schade, aan het schip toege
bracht, zeer belangrijk ie, het met het ongeval bijzon
der goed v/as afgeloope®. Noch een va® de beman
ning, noch een va® de passagiers had ©e®ig letsel
bekomen.
Al dadelijk werd vastgesteld, da± de stoomstuur-
machtne, het stuurgerel en het roer totaal vernield wa
ren. Het roer hangt nu dwars achter het schip.
Het duiker-onderzoek rapporteerde ernstige schade
o®der water. De gezagvoerder liet; onmiddellijk na
het ongeval ajle ruimen pelle®. Daaruit bleek, dat
a'loten d© achterpiek va® het schip was volgeloop©®;
al de overige ruimen hadden geen water gemaakt-
Het achterpromenade-dek is opgezet; de lier©® e®
stutten zijn gebroken. Verder is aan het schip op
verschillende plaatsen lichte schade toegebracht. Zoo
zijn de marmeren schoorsteenmantel va® de le klasse
rookkamer en de spiegels va® de waschtafejB va® de
l®vabo's gebroken. De draagblokken va® de assen
van de tunnel zij® erg beeschadigd. De volledige scha
de zaj. eerst kunnen wonden vastgesteld ln het droog
dok, waarheen de Noordam na lossing gaat.
Het voorloop! ge onderzoek bracht voorts as® het
licht, dat met de beide hoofdmachines kon worde®
gemanoeuvreerd. Kapitein Krol besloot toen, de reis
met afwisselend werken va® de bedde schroeven
voort te zetten naar Hoek va® Holland, waarvan de
Noordam bij: de ontploffing ongeveer 80 mijl verwij
derd wa». De WesterdSjk werd na het ongeval opge
roepen, die onmiddellijk naar de Noordam stoomde
c*® bet schip veUdgheiicteSialve escorteerde naar de®
Hoek. Daar kwam het te half-een Zondagnacht aa®,
waar het bij bet binnenloop©® geholpen werd: door
de sleep booten CharloiB, Pooizee en, Rozenburg, va®
de firma L. Smt eb Co. te Rotterdam.
De lading va® de Noordam heeft hoogstwaarschijn
lijk ®Let gelede®. Het regeer in gsgraa®, dat het schip
heeft medegebracht, is i® elk geval niet beacha/dlgd.
Aa® boord ware® 20 passagiers eerste klasse. 29
passagiers tweede en 64 passagiers derde klasse. Va®
een paniek onder hen was absoluut geen sprake, al
waren allen in de eerste oogenblikken na de ontplof
fing zeer ondeT den indruk van het gebeurde. Doch
de bemanning hield, zich flink cn stelde alle reizigers
zeer spoedig genist.
De, Noordam, die zoo, gauw mogelijk gedokt zal
worden, zal ten minste twe© rondreizen aa® de® dienst
onttrokken moete® wordiefcv
VEEOKKERIJ.
Het Nederlandsch La®,dbouw-Comité deelt het vol
gende mede;
Naar wij uit de ons verstrekte tnUchth>g,e® met-
zekerheid mogen afleiden, bestaat er onvoorziene
omstandighejdle® voorbehouden alleszins gegronde
reden, om aa® te neme®, dat in de®, komenden win
ter als gevolg van d© diie® opzichtees genomen Re-
geeringsmaatregelen, een voldoendd hoeveelheid vee-
voedsel beschikbaar zal komen.
Vrees voor het tegendeel behoeft derhalve njet
oorzaak te zij®, dat de landbouwers, meer da® met
de belangen der fokkerij, ©enerzijds em met de belan
gen van het vleescheten.de publiek a®d«nzfljda veree—
nigba®r is, voor de fokkerij: geschikte varkens voor
export verkoopen.
Wij meenen derhalve goed te doen en met het
oog op de fokkerij en om zooveel mogelijk te voor
komen, dat er vrees voor een tekort aan varkens-
vlecseh ontstaat, de landbouwers op te wekken in
geenem deele de varkenefokkerij te verwaarloozen
doch daarmede door te gaan alsof wij J® ®oranale
omstandigheden, verkeerden.
DE VROUWEN EN DE OORLOG.
In het Maanblad van de Ver. voor Vrouwenkies
recht is een oproep afgedrukt, door Frida Perlen. lid
van de Duitsch© vrouwenvereericing aa® de vrouwe®
van Europa gezonden.
„Wjj vrouwen en moeders van Europa zegt
schr. moete® e® kunjn©® verkrijgen, dat dit werke
lijk de laatste Europeesehe oorlog zal zijn en dat er
spoedig ee® ei®de aa® komt. Wij hooren nu slechts
nationale klanken, die soms zeer mooi en grootsch
