Alltütl Billis-
DINSDAG 27 OCTOBER 1914.
57ste JAARGANG No, 5478,
Uitgevers TRAPMAN Co.
uitvoerverbod op kaas.
SCHAGER
[ODRABT.
Dit blad verschijnt viermaal per weekDinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 9 ure wor
den ADVERTENTIEN in het eerst uitkomend nummer geplaatst.
SCHAGEN, LAAN D 5. Int. Teleph. N0. 20
Pnjs per jaar f 3.Per post f 8.60. Losse nummere B oe..c.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regelB f 0.25 iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Ingezonden Stukken.
SCHOOIiGELDHEFFING IN DB ZIJPE.
Mijnheer de, Redacteur.
Beleefd neem ük de vrijheid het volgende over dit
onderwerp onder de oogem uwer lezers te brengen.
In ons land bestaan slechts een paar gemeente®,
waar vrijstelling van schoolgelldiheffiing is verleend.
Vrijstelling? Ja zeker! In. de onderwijswet van 1878
is bepaald, dat elke gemeente verplicht is ten
minste 20 cent r-er maand; en per schoolgaand kind
te heffen. Wat nu ie het geval? In de Zijpe wend,
zoover 7 6-jarigen, en neig ouderen zich herinneren,
nooit schoolgeld betaald. Toen, de nieuwe wet In
werking trad', verzocht de gemeente Zijpe vrijstelling,
die echter niet toegestaan werd. Toch werd er geen
schoolgeld gevraagd. Hoe dit mogelijk is, weet ik
niet, wed weet ik, dat .in 1890 opnieuw vrijstelling
werd gevraagd en nu ook verkregen op grond van
het feit, dat aan de R.-C. Par. School te 't Zand
ook geen school gold werd geheven,
Nu schrijven B. en W. dit ook in bun praeadvj.es,
maar ze schrijven meer, nji. dat hun gebleken, is,
dat in de kosten van, het onderwijs aan die School
op andere wijze door de ouders wordt bijgedragen en
vinden nu hierin, blijkbaar een grond om aan de O.
School het onderwijs niet meer kosteloos te doen
zijn.
Mot an,dere woorden: ze stellen, het voor, alsof de
vrijstelling noodt verlangd zou zijn geworden, al» de
Kath. School te 't Zlandl schoolgeld had) geheven. Uit
het voorgaande zal u goh leken, zij» dat dilt geenszins
het geval is, aangezien vdor het bestaan van die
school ook nooit schoolgeld werd gevraagd.
Dit Jaar wordt de Hoofdelijke Omslag met f 2000
verhoogd. Om er f 4000 op te leggen, dajt hebben B.
en W. niet aangedurfd., ofschoon het die weg zou
zijn geweest. Br komt nog f 1500 te kort en, »u
moet dit tekort maar betaald worden, door de oudiers
der pl.m, 500 schoolgaande kinderen.
Als ge nu weeft, dat B. eh W. arbeiderskinderen
vrijstellen willen, zult ge begrijpen, dat deze f 1500
betaald moeten worden door de ouders van, hoogstens
een 300 kinderen. Een eenvoudig dieelsommetje laat
zien, dat dit dan f 5 per kind) en. per jaar zou wor
den.
Maar op wie kojmen die f 5 het meeste neer? Ge
lukkig niet op den arbeider, helaa©! niet op de be
zittende klaisse. Neen. geachte -Lezers, het is die mid
denstand, die er de dupe van wordt en dat, terwijl
die (gezien de Blechte belastingregeling in de Zijpe)
al zooveel betalen moet.
Verder zeggen B. en W.: „De onderwijskosten zijn
reeds zeer gestegen en zullen in de naaste toekomst
nog meer stijgen. Uitstekend en volkomen, waar. In
wiens belang? vraag ik. Alleen in het belang van, de
ouders van schoolgaande kinderen? Neen, dit is het
belang van dJa gebeele Zijpe, of liever van, de geheele
gemeenschap. Goed, kosteloos onderwijs zij volks
zaak.
In hun, prae-advies zeggen B. en W. nog. dat ar
beiders vrijgesteld zullen, wordteen. Maar gij, allen weet
toch wel, dat vele beginnende bedlrijifsmeuschen) ex
soms slechter aan toe zijn., dia» menig arbeider.
Zeker B. en W.f door verhooging der uitgaven is
verhooging der burgerlijke! lakten onvermijdelijk. Maar
floet dit dan astublieft niet ten koste van, ons pri
vilegie: vrijstelling. En gij, Raadsleden, weet wat u
te doen staat en wat de burgerij van u verwacht.
Burgers, strijdt voor ons privilegie als weleer onze
voorouders voor d'e hunne deden. Aller Wil is en
moet zijn: geen schoolgeld.
U, Mijnheer de Redacteur, dankend*
J. A. C. KRTJIJT.
Dooor te late ontvangst eerst heden geplaatst
RED.
Binnenlandsch Nieuws.
BOND VAN ZUIVELFABRIEKEN.
Maandagmiddag had' in het café Central! te Alk
maar een spoedvergadering plaats vajn bovengenpem-
den Bond, belegd voor het
De heer JongeJans,. voorzitter, opende de vergade
ring met een gepast woord, waarna de heer G. Nobel,
secretaris van dén Bond, het woord verkreeg, die
daarbij de volgende mededeelingen deed:
Bij de buitengewoon moeilijke tijdsomstandighoddn,
In verband met den bijna algemeeue®. ooirlogetexotand
waarin, Europa verkeert, waardoor van Rogeeringnwege
verschillende, maatregelen, zijn genomen, tot voorzie
ning Jn de behoeften van voedingsmiddelen, zal do
Regocring ook maatregelen nemen, voor de behoeften
aan kaas en boter, voor de bevolking van Nederland.
De noodzakelijkheid van, deze maatregelen brengt
mede, dat gestreefd moet worddn n^pr de grootst
mogelijke samenwerkinig om aan de eene zijde te
voorzien in de behoeften aan kaas en boter van, 't
algemeen, op de daartoe te stellen voorwaarden
en aian de andere zijde, om, voorzoover die productie
grooter is dan de behoefte voor binnenlandsch ge
bruik, de gewone handel zoo spoedig en zoo goed
mogelijk te laten doorgaan-
Voor aller belangen is het npodig, dat vooral een
drachtig wordt samengewerkt om de maatregelen goéd
en vlug uit te voeren, opidat beide genoemde belan
gen tot hun, recht komen,.
Omtrent de te verwachten maatrdgel'on voor de
kaas de volgenjde mediedeelilngen
lo. Hedenavond komt er een algeheel uitvoerverbod
voor de kaan, welke maatregel evenwel tijdelijk is»
zoolang tot een, goede regeling voor da uitvoe
ring der maatregelen is getroffen.
Zo. Bij de voorbereidSngl van de te verwachten maat
regelen is van Regeerilngsweg» veelvuldig advies ge
vraagd en, overleg gepleegd met de drie groote zui-
veloi-ganisaiUes, nl, de Algeméén©. Nedenlandsch© Zul-
velbond, de Bond van. Zulvedfabrikanten en de Bond
van Kaashandelaren.
De hoofdlijnen zijn aangegeven, terwijl door den
Minister een commissie is aangewezen, bestaande uit
de heeren Croesen, Reitsma, Hibma en Middelbeek,
die belast ijs met de uitwerking van heit plan en den
Minister van adVi)eg te dlifetneji.
Er bestaan ongetwijfeld! groote moeilijkheden bij
de uitvoering, doch bij goede samenwerking zijn deze
niet qiioverkomelij k voor Noordihollanjd-
Maatregelen:
3o. a. de voorraden kaas zullen geïnventariseerd
worden;
b. er komt controle op den uitvoer;
c. met heit oog op.de prijsstelling van de verschil
lende kaassoorten voor hot bl®neüla®(dBck gebruik,
waarbij als basis het Vétpïooenft in, de droge stof
der kaas wordt aangenomen» wordt een controle op
het vietprocent van, de kaas een noodzakelijk gevolg
van de te nemen, maa tregel én
<L zeer waarschojnjlijk zullen moximaim-prijzen/ wor
den vastgesteld! voor de volgende soorten:
Volvette kaa9, verdeeld in Meikaas, Septem-
berkaaa en Jongó kaas.
Niet volvette kans»- verdeeld lm 40 plus
30% en 20% vet ito, de droge stof.
4o. Na regeling van het plan zal de uitvoer van.
kaas naar het buitenland weer geopend worden, waar
bij eventueel de voor Nederland benpodigde hoeveel
heid gereserveerd moet zijn.
6o. Er aai getracht worden een regeling te vtinjdem
waardoor eventuëel vergoeding kan worden uitge
keerd voor de kap» weKke voor maximum-prijs is af
gestaan voor het, binnenland,, en waarvan de handels
waarde hooger zou gewaeet zijn, bij verkoop naar het
buitenland.
De commissie met de uitwerking van het plan be
last, zal gaarne op deze vergadering aangegeven wen
ken ontvangen en, overwegen bij. do vaststelling; voor
de te nemen ministerieel© maatregel©»
Krachtige samenwerking1 ijs hooddg voor deze moei
lijke zaak en ongetwijfeld) zullen deze maatregelen
heilzame gevolgen hébbon voor een meer juiste waar
deert»? van de verschillende soorten Edammer kaas.
Vervolgens doet de heer G. Nobel voorlezing van
het volgende advies van, het bestuur:
Alle fabrieken orga^lseeren zich zoo spoedig moge
lijk in hun eigen belang. Want hoe eender dJa,t dit
ge,beurt hoe beter, want des te spoediger zal lift de
inventarisatie d)e handel op het buitenland1 weer wor
den opengesteld. De Bond stelt hiertoe de gelegen
heid open voor alle fabrieken- Die producenten, bren
gen geen kapB op de markt in deze week. Over de
hoofdzaken kan gesproken worden om de groote lij
nen aan te geven. Er zal spoedig weer een vergade
ring worden gehouden om de verdere uitvoering
bespreken. De wenpchen dieaer vergadering worden
ten spoedigste meegedeeld aan de commissie met d#
voorbereiding belast.
De heer G. Nobel geeft npg verduidelijking van
een en ander, waar dit spr. noodSg bleek, en meende
t© mogen aannemen» dat de uitvoer misschien onge
veer een 14 dagen, althans een korten tijd1 zou wor
den stopgezet, om zoodra de Minister over een vol
doend aantal KG. kaap beschikt, dien handel op het
buitenland weer toe te staan.
De heer De Bruin» St. Maartensbrug, wijst op
maatregelen die dienen genomen te worden, wat het
uitvoerverbod betreft,, tegen d'e condens eer-fabrieken-
Voorzitter zegt, dat het bestuur hierop reeds het
oog had gevestigd.
De heer De Boer van Stompe toren vraagt Inlich
tingen omtrent het vaststellen van dan' kaasprijs en
het bijpassen van geld als de kaap in beslag wordt
genomen-
De heer G. Nobel moest eenige reserve maken met
zijn antwoord, niet gerechtigd/ als spr. is al'les te zeg
gen. Spr. wil evenwel wel eenige Inlichtingen geven-
Als nu de handel naar het buitenland, doorgaat, dan
zullen di© prijzen hooger zijn. dan de maximumprijs
voor het binnenland vastgesteld. Wordt nu de kaas
fin beslag genomen» dan Wiqrdt dat gedaan tegen, de®
prijs voor elke soort vastgesteld; is er ven-schil
door hooger uitvoercijfers, dan, zal getracht worden
dit financieel tekort aan te vullen. Op welke wijze, de
zaak is te ingewikkeld om daar verdere mededeeHa
gen over te kunnen doem Zooals gezegd, spr. stelt
zich voor, dat de uitvoer 14 dagen stop staat, dan
is er een zekere voorraad,, dia steeds voor de regee
ring ln reserve moet blijven voor MnncnJandsch gé
bruik, daarna gaat alles weer gewoon.
De heer Best, Baarsdorperveer, achtte het 't best,
als de regeering maar alle kazen kocht.
De. heer Dr. Scheij, Hoorn, bepleit eerst het nood
zakelijke dat, wat de afwikkeling dezer moeilijke
kwestie betreft, het npodig ie, dat dit voor den Bond
gedaan wordt onder goede leiding, hij acht een. goe
de commissie daarvoor noodig. Ten tweede moet pr
voor gezorgd worden, en dit Minister wojrdg®
meegedeeld, dat voor een, voldoend aantal KG. kaas
gezorgd zal en kan worden, en zooals gezegd is, zal
Noordholland hoofdzakelijk wordt®, aangewezen om
t© zorgen, voor de kaassoort 40% vet plus, .dus zal
ook de Minister toezegging moeten hebben, dat ook
Noordholland daarvoor zal kunnen zorgen. Biedt de
Bond den Minister de-zo botde laatste verzekeringen
aan, dan is er reeds veel geschied en zal het uit
voerverbod wel spoedig worden opgeheven.
De heer De Bruin, St. Maartensbrug, wijst er op,
hoe den boeren, de handen nu gebonden zijn, niet
door eigen schuld en. spr. bepleit nu een zoo krach
tige samenwerking, om aan de etechen van den Mi
nister te voldoen» en randt aan: lo. de algemeen© ver
plichting voor elke fabriek op zich te nemen om
steeds 14 dagen voorraad kaas te houden en 2o.
vrijwillig, zonder dwang de kaap onder controle te
stellen.
De heer De Boer voelt het noodzakelijke van con
trole nog niet, wat dien heer G. Nobel aanleiding
goeft toe te lichte®, dat de maximumprijzen zullen
worden vastgesteld voor elke soort kaas met 40
pet, plus, 30% en, 20% vet in de droge stof. Wil
men nu weten tot welks categorie de kaas dip men
heeft behoort, dan zal toch gecontroleerd moeten
worden zonder onderscheid. Spr. wijst er ook nog
op, dat de Minister heeft gezegd, dat hij in de aller
eerste plaats had te zorgen voor het volkswelzijn In
het algemeen, dan voor de kaas als volksvoedsel Te
genwoordig wordt er veel, zeer veel magere kaas ge
geten, die te duur wordt betaald, en zulle®, ook in
dat opzicht maatregelen kunnen worden tegemoet ge
zien, die beslist ten goed© zulle®, komen aan onze
kaas 40% plus.
Komt in bespreking nu de om de andere daagsche
(kaas en wordt het bezwaar geopperd dat deze zoo
moeilijk op 40 «/o plus gebracht kan worden, ür.
Scheij en anderen achten dat geen bezwaar, met eenigen
goeden wil zal al die anderdaags che kaas 40 o/o plus
kunnen hebben.
De opmerking van den heer Klaver, Schermer, dat
Biet niet zoo gemakkelijk zal vallen om hel aantal
K.G. kaas te maken in voorraad, waf door den mi
nister zal worden gecisclit, omdat door allerlei omstan
digheden minder melk wordt verwerkt, wordt beant
woordt door Dr. Scheij met de opmerking dat het
moet. De minister eischt zooveel K.Cr. en daaraan moet
voldaan worden. De bond z:d dc verdeeling der fabrieken
onderling zoo billijk mogelijk maken. Wat dc kazerij
bij de particuliere boeren betreft, daar zuilen de bur
'gem oesters kunnen ingrijpen
De heer H. Jb. Avis, Midwoud, brengt, nadat hij
alle hulde had gebracht aan het ministerie en minister
Treub, de vraag der maximumprijzen ter sprake. Na
eenige discussie liierover, mérkt de heer G. Nobel
op, dat wo in dit opzicht geheet van den minister
afliangen. Deze prijs, idit kan spr. wel zeggen, zal
niet in verband' staan met den oorlogs prijs, maar waar
schijnlijk voortspruiten uit oen over enkele janan na
gegane statistiek. Laat het bestuur den maximumprijs
overwegen en den minister zijn verlangen te kennen
geven. Alen bedenke wed, dat deze maximumprijs alleen
betrekking zal hebben op het binnenlandsch verbruik,
de prijs voor uitvoer zal wellicht hooger zijn.
De wijze waarop de commissie van voorbereiding
zal worden saamgesteld, wordt nog besproken, met als
resultaat, dat het bestuur als zoodanig zal optreden
en zich 3 leden zal toevoegen. Hiervoor worden na
afloop der vergadering, benoemd dc heeren H. Klaver,
Alkmaar, P, A. A. Ooms, Hoorn, M. Bus, Knollen
dam.
Rest nog de beslissing over de wiize door den heer
Scheij aan dc vergadering voorgelegd ten opzichte der
belde verzekeringen aan don minister te geven over
voldoenden voorraad beschikbaar stellen en over luot
voldoen aan den cdsch van 40 o/0 plus. Onder applaus
hecht dc vergadering hieraan zijn goedkeuring.
Voorzitter sluit nu de vergadering.
Dc vergadering was zeer druk bezocht, 75 fabrie
ken waren vertegenwoordigd, zoowel leden aLs niet-
leden van den Bond. Er heerschte in de vergadering
een algcmcene: geest omi te willen samenwerken.
OF DAAR GEWERKT IS IJ
Roosendaal is wel een der van Belgische vluchtelin
gen hevigst overrompelde steden geweest, sedert het
beleg en den val van Antwerpen. Tal van openbare
diensten hebben hiervan de gevolge® ondervonden. .Het
post- en telegraafkantoor niet het minst. Eindeloos
maar door was de vestibule overstelpt van uitgeweke
nen, zoo zelfs, dat eenmaal de glazen tochtdeur Is
stukgetdrongen. Do atmosfeer in ae werkzalen werd
soms benauwend. Do meeste uitgewekenen kwamen
om in hun ongerustheid! piaar rond te seinen naar
zoek geraakte familieleden en vrienden. Toch was van
7 October af alleen Oost- en Westvlaanderen nog maar
open voor telegrammen. Vah 14 dezer af is alle tele
grafische en telefonische gemeenschap met België ge
stoord.
In gewone dagen is Roosendaal geen bijzonder druk
kantoor. Er is een beperkt personeel, cn gemiddeld
worden er dagelijks 150 telegrammen behandeld over
de morse-toestellen. Maar het is waarlijk eerbiedwaar
dig zooals men hier aan de overrompeling het hoofd
geboden heeft. De waarnemende directeur, de heer
Krook, heeft met onverstoorbare kalmte zijn maat
regelen genomen. Eerst werd er een, vervolgens nog
een tweede Hughes-toestel bijgeplaatst. Het personeel,
dat met een voorbeeldige opgewektheid zijn krachten
inspande tot het uiterste, werd met vier ambtenaren
voor de bediening der toestellen, en met een vijfde
voor toezicht versterkt. Vooral de dames en heeren
Hughisten hebben wonderen gedaan. Uw tijdelijke
correspondent te Roosendaal, aie, behalve du lange
telefoondictes, in deze dagen ruim 35000 woorden liet
overseinen aan do N. Rotlerd. Ct., leerde volop dc
groote snelheidi en nauwkeurigheid van tiet oversei
nen waardeeren. En dit vaak tot een eind' in den
nacht na de vastgesteldediensturen. Het lotaal aan
tal persielegrammen in verschillende talen bedroeg
r und 70.000 woorden.
Den lOdcn dezer werder er 1300 telegrammen be
handeld, cn verscheidene dagen bleef het aantal dicht
bij dit cijfer. Het gemiddelde voor de interlocale tele
foongesprekken is 600. Dat werd op den lOen niet min
der dan 1670. Ook het lokale verkeer werd verveel
voudigd. Dc commies, de heer Van der Ven, die in
de seinzaal de leiding had, heeft door deze praestatio
zijn sporen verdiend.
En toen later die stormloop van uitgeweken op de
kas met hun Belgische spaar rinkboekjes 1 N.R.ut.
KOLHORN.
De afdeeling alhier van den Bond voor Siaatspen-
sionneering vergaderde 2-4 Octobcr in het lokaal van
den heer Blom. De opkomst was bevredigend. Beslo
ten werd lot afscheiding van dc Federatie Schagen
voor het jaar 1915; tevens ora aan alle leden een jaar
boekje 1915 gratis uit te reiken. Als lid van het bestuur,
in de plaats van het overleden Ld den heer C. Louw.
werd gekozen de heer L. G. de Graaf. Bij deze gelegen
heid werden de verdiensten van wij lm den heer Louw
als medeoprichter dor afdocling en zijne werkzaam
heden als bestuurslid ln warme bewoordingen herdacht
en zijn te vroeg heengaan diep betreurd. Het was to
zien hoe allen met het gesprokene instemden.
Bij de bespreking propaganda in dit winterseizoen,
ontspon zich een uitgebreide discussie met lot slotsom,
dat aan verschillende sprekers en spreekstem zal worden
geschreven cn de zangvereeniging „Kolhorn" en de too-
neelvereen. „Oefening baart Kunst1' zullen worden ver
zocht op te treden. Bij een bevredigend antwoord zulle®
twee bijeenkomsten worden gehouden.
Ten "slotte werden een drietal voorstellen met al
gemeen e stemmen aangenomen le. om uit de afduelin^-
kas f 15 aan het plaatselijk steuncomité af te staan;
2e. om van de leden die onder de wapenen zijn, wiens
verdiensten stilstaan, ever 1915 geen contributie hef
fen en 3e. om) voor het iaar 1915, in navolfcuig van
het hoofdbestuur, omi het bondskruit droog te houden,
het met die helft van het getal maandbladen de «toen
„I blad voor 2 leden", dus de afdracht met dc helft
te verminderen. Het laatste vooral omdat cr voorversi
geen plaats is voor gewone bondspropaganda er> actie
en bijgevolg ook liet bondsorgaan minder merkwaardigs
kan bevatten, waardoor bitteraard minder belangstelling.
Hierna sluiting.
WIERINGHN.
Naar wij vernemen is alhier ouder een koppel var
kens de pestziekte geconstateerd.
WEERINGEN.
Zaterdag 21 October hield onze Nutsvereeniging Oost-
Wieringen haar jaarvergadering in „Het Lokaal' te
Oosterland. De vergadering werd geopend door den
heer Spaander, die mededeelde dal de vereeniging thans
128 leden telt. De notulen werden gelezen en goedge
keurd. Belgische vluchtelingen, ter vergadering aanwe
zig, worden welkom gehceten.
Door den penningmeester, den; heer S. J. Koom
werd rekening en verantwoording gedaan. De ontvangst
was f 05.47-j, de uitgaaf f 86.60, dus een batig saldo
van f 8.871/j. Deze rekening werd goedgekeurd.
De heeren L. Spaander, S. J. Koorn en M. b.
Bakker worden als bestuursleden herkozen.
Met het oog op de tijdsomstandigheden werd besloten
voorloopig écu bijeenkomst te houden. De heer Jon
kers hield vervolgens een rede, waarin hij het ontstaan
van den tegenwoordige» oorlog schilderde. De heer M.
J. Boskcr had de gewone bijdrage. Een fonograaf zorgde
voor afwisseling.
VEENHUTZEX, OUDE NIEDORP.
Talrijke menschen, ouderen zoowel als jongeren, wa
ren Zondagavond naar de kolfbaan van den hoor 1».
Groot getogen, om van de aangekondigde bioscoopvoor
stelling va® den heer Wilms te genieten. Allen wer
den echter teleurgesteld, daar dc heer Wüms zonder
eenige kennisgeving is weggebleven. De gehuwden kon
den weer huiswaarts gaan, terwijl de jongelui een dansje
gingen maken. Wij zullen een dergelijke handelwijze
van den heer Wüms maar geen naam geven, maar
!het oordeel over zooicts aan onze lezers overlaten.
\ROUWENKIESRECHT EN AMERIKA.
De Hoefijzercorreepon.dent van het Hdbld. veettgt
de aandacht op een ln, het Oranjeboek verschenen
rapport, van de® heer mr. Schmolck, eertijd* gec-ant-
schapssocretarte te Washington, over het Vrouwen-
kiesrecht in de Vereenfgde Staten, De correspondent
schrijft:
Schoon voor deskundigen ln, do vrouwenhowc-g4nx
het hier medegedeelde »let heel voel nfteuwn zal be
vatten, zulle® toch ook zij mot voldoening hun oor
deel door dit inhoudrijke verslag bevestigd, vinden.
En al dengenen, die nu eens niet door een propagan
dageschrift. maar door een kalm gesteld nmbtelijk
stuk een inzicht willen krijgen in do werking van 't
vrouwenkiesrecht, zij do Lezing va» dit vrslug bljzon-
dor aanbevolen. Het, is, ln zijn objectieve zakelijk
heid en met do krachtige, maar sobere taal van zijn
vele cijfers en feite» ln een kort bestek (drie pagi
na's folio), het beete pleidooi ten gunste van vrou
wenkiesrecht dat dc- Nederlandsche feministen zich
maar kondo® wenscho»
Enkele van de meest sprekende mededoelfnge®) zul
len wij hier vermëlde» maar niemand sparo zich
deswege d© lezing van hot gciieeL
Bekend te, dat de Invloed der vrouw bij de stem
bus in Amerika zich vooral heeft doe® gelden ten
gunst© van drankbestrijding, bestrijding vtin spel en
prostitutie, maar ook ten, gunste van -xoed bestuur,
recht en orde. Die belangen, worden echter ongetwij
feld ook behartigd ln Staten' waar goen vrouwen
kiesrecht beotaat en zelfs geeft het rapport opmerke
lijke voorbeelden van wetgeving te® gunste van do
vrouw sommige voorbeelden zou do» zolfs doen
zeggen: ter bevoorrc/*Ming van de vrouw tn den
staat New-Tork waar de vrouw geen kiesrecht heeft.
Maar dat de invloed van het stembiljet toch niet ge
ring te, blijkt o.a. hieruit, dat in Colorado (met vrou
wenkiesrecht) de vrouwen tn 55 dagen een wet heb
ben verkregen tot gelijkstelling va® man en vrouw
in de opvoeding der kinderen, terwijl de vrouwe® van
Massachusetts (zonder V.K.) er 55... Jaren om heb
ben moeten vragen.
Treffend te ook de mededeellng van den heer
Schmolck (en een bewijs to meer voor het feit dat
de vrouw het stembiljet nlot voor sexebelan&en ex
ploiteert) „dat elke gelijk-kleerechtstaat een wet heeft
regelende dien schoolplicht," Voorts dat 'le minimum
loonwetten nagenoeg uitsluitend beperkt zijn bot de
gel IJkktesrechtst aten,
En sprekend voor het verband tusschen achterlijk
heid «n uitsluiting van vrouwen te wel <14t:
„Het verdiont de aandacht dat onder de t£c® Sta
ten, waar zich het grootste aantal personen bevin
den die noch leze» roch schrijven kunnen, roen en
kele Staat te die aan de vrouwen het volle kiesrecht
heeft toegekend."
Van belang te, vooral ook met het oog op het
kiesrecht van de gehuwd© vrouw, de vraag, welken
invloed het vrouwenkiesrecht gehad heeft op mee-
nln ga verschillen I» huts, Het rapport spreekt daar
omtrent geen bepaalde meer.Ihg uit, maar deelt wel
het opmerkelijk feit mede dat geen enkele echtschei
ding (en ln de V. S. te het schelden haast erven ge
makkelijk als het trouwen) het gevolg is geweest vAn
politiek meenlngsverschll. ,4>o mannen stellen meer
bo'ang ln fing.ncléele qu&»stias, terwijl de vrouwen
zich moer Interessoere® voor aangelegenheden van
morrelen aard: opvoeding, zedelijkheid, schoonheid,
weldadigheid, klnderzorg en, alles wat de welvaart
van bet gezin betreft" Zoo vuile» de twee elemen
ten elkander aan.
En dan geeft hot rapport nog dit zeer mooie ge
tuigschrift aa» dc vrouw In de politiek:
„Do vrouwen zijn minder partijdig dan mannen en
laten zich in hare keus meer bewegen door hot ka
rakter en de geschiktheid van den candldaat dan
door diens politieke richting."
De slotsom waartoe de steller van het rapport
komt, te «dat de daadwerkelijke Invloed welke uit
gaat van de vrouwe» wanneer zij stemgerechtigd
zijn, nooit slechte gevolgen heeft gehad en dikwijls
bevorderlijk ls geweest aan den vooruitgang."
Wanneer binnen enkele jarc» de quaestie van het
vrouwenkiesrecht bij de Grondwetsherziening zal ter-
sprake komen, dan zullen onze feministen er wel voor
zorgen, dat dit rapport uit het Oranjeboek van 1914
nog eens wordt opgehaald.
Want dit korte verslag „spreekt boekdoelen"
vdor vTOuwerjd.-srecht,
WEERINGEN.
Voor rekening van 36 leden onzer onderaMoclinfl
der V.P.N. werden j.1. Vrijdag op de Amsterdarnsche
irierenvcMing geveild 1184 kipeaeren cn 87 oeodeiéröa.
De hiervoor verkregen prijzen waren zeer goed en
varieerden voor de kipeieren van 7.85 lot en met f 9.G5
per 100 stuks en voor do eenUciercn f 6.30 per 100
stuks. Aan schoon grtd zal voor de kSpeieren pér K.G,
worden uitbetaald f 1.31 en voor de eendeieren f 5.85
per 100 stuks. Handel vlug .De aanvoer kon op geen
stukken na aan de vraag voldoe».
I>E VLUCHTELINGEN.
Naar Het Vad. meldu staat het vast, dat de Fran-
pche en Engelsche regeering weldra een belangrijk deel
van do zorg voor de Belgische vluchtelingen van ons
zullen overnemen. Het voornemen U^Uiat Frans che
schepen ter beschikking van de vluchtelingen te stel
len, ton einde daarmee uit ons land te worden over
gebracht naar plaatsen in Frankrijk en Engeland, waar
voor hen vanwege de regeeringen van die la:-den zal
worden gezorgd.
