Schager Courant.
De dekking der Oorlogskosten.
Zalerdag 7 November 1914.
57ste Jaargang No 5485.
den doordien Engeland niet geroed was voor oorlog
op Iaod e» slechts een zeer klein leger had.
DERDE BLAD.
Toen het aftreden van den heer Bertling als Mi
nister van FinanciëJn in die Staatscourant was vermeld,
kon men als verklaring van ddt aftreden in de bladen
vermeld) vinden, dat de Iheer Bertling heen ging, om
dat hij in de uiterst moeilijke omstandigheden, waar
in ons land verkeert, eea man met groote parlementaire
ervaring aan het hoofd van het Departement van Fi
nanciën noodig achtte. Er was ongetwijfeld aan het
hoofd van dit ministerie een eerste kracht rvxxlig en
he^-is dus niet te verwonderen, dat den heer Treub
deze portefeuille werd toevertrouwd. AL is het oor
logsgeweld' gelukkig ons land gespaard gebleven, wij
hebben sindfc drie Augustus mililie en landweer onder
de wapenen moeien houden, aan de achtergebleven ge
zinnen moet wekelijks uitkeering worden gedaan, voor
requisities zijn tonnen gouds betaald, kortom aan onze
Schatkist zijn enorme eischen gesteld! Met Januari 1915
zal onze vlottende schuld verre over de tweemaal
vijftig millioen zijn gestegen, welke de Kamer als bui
tengewoon crcdiet toestond en in totaal zullen de
porlqgslasten wel niet ver van die 250 millioen biijven.
Minister Treub zal tot taak hebben voor de dekking van
deze som de zorgen.
Dit kan op twee manieren geschieden, le. door
een leening van. 250 millioen op langen termijn; 2e.
door een vermogensafstand in eens. In zijn uitnemende
artikelen in die Vragen des Tijds in de afleveringen
van October en November heeft Dr. Bos zich warm
voorstander van het laatste denkbeeld getoond.
Wij hopen van harte, d|at daarbij het geheele volk
aan zijn zijde zal staan.
In de groote bladen heeft dezer dagen het bericht
de ronde gedaan, dat minister Treub door een leening
de oorlogskosten wil kfetaeft. Ronduit gezégd: wij Iku)n-
nen dit zeer bezwaarlijk gelooven. Immers, hoe de
Minister deze leening ook zooi uitschrijven, vrijwillig of
gedwongen, het onvermijdelijk gevolg zal zijn, dat voor
renle en aflossing het Staatsbudget met millioenen werd
belast.
Dr. Bos berekent Snzijn artikel, 1) 'dlat bij een lee
ning voor 30 jaar, jaarlijks voorzien zou moeten wor
den in een uitgave van ruim 16 millioen
Hoe zullen deze millioenen dan gevonden moeten
wonden? Natuurlijk door nieuwe belasting of door ver
zwaring van bestaande. (De nieuwe belastingen zullen
bijna zeker verhoogde accijnsen en verhoogde invoer
rechten zijn.)
Jarenlang zal Idan de groote massa de naweeën
van dien krijg hebben te dragen.
Er zijn andere, even schadelijke gevolgen. Als onze
Staatsbcgrooting met zoo'n bedrag per jaar wordt be
last. z®l voor lange Jaren alle BociaJg hervorming
van de baart zijn.
Met het argument: er Is geen geld, zal elke poging
om de sociale misstanden te verbeteren door middel
van de wetgeving worden teruggewezen.
Van beëindiging van den schoolstrijd zal niets komen,
want voor de uitvoering der voorstellen, die de Ver-
zoenings-Commissie zal indienen, zal geen geld! rijn.
Van de zoo dringend noodige verbetering van de onder
wijzerssalarissen, zoowel bij het openbaar als het mid
delbaar onderwijs, zal moeten worden afgezien, want
de oorlogsleenihg slokt alles op.
Elke lotsverbetering voor het mindere personeel zal
worden tegengehouden, omdat het geld ontbreekt.
En erger nog. Het vakonderwijs, dat onze jongelieden
zoo broodnoodig zullen jrebben om na het slui'en van
den vrede een goed betaalde betrekking te verkrijgen, zal
in zijn groei worden belemmerd.
Aan aj deze gevolgen, die zoowel) door Dr. Bos ln,
zijn genoemde artikelen ajs door het Kamerlid voor
Hoorn in een zeer lezenswaardig© brochure (2) voor
oogen worden, gesteld), v®lt ntet te omtkoime®, ajlH de
dekking der lasten, gezocht wordt Ha ©elnoorLojgslee-
nfag.
Wij zouden het toejuichen, wam/neer d© regéénfalg
zich verklaarde voor het plan van Dr. Boe. waar
deze warm bepleit, dat wij) het moeten aandurven, do
oorlogslasten, ia eens af te doen.
WIJ hooren de tegenwerping al: daardloor zx>u mem,
handel en nijverheid beletten weer op te bloeden, na
den oorlog.
Zou men, dan meenen. dlat niet precies hettzjeMde
geldt, als men hot geMl dloor mitdldel Van, leé®faig|
vindt? Zoo'n leening zooi geheel in oma laad geplaatst
moeten worden,. Alle staten, van Europa zullen ln
eigen land zooveel geld beihoeven tot herstel dier ge
leden schade, dat wij zelve d» leening moeten, op -
brengen. Als men, dan, bedankt, welk» nadoelen zoo'n,
Jeening mét zlicli brengt, begrijpt men. «fat een zoo
bekend industriëel ajs dé heer D. W. Sltork van Hen
gelo 'geheel! aan de, zdjto staat van hen. düeee® vten-
mogensafstapd bepleit^.
Waarom ddt te meer bifllijk is?
Wij geven het woord aan don heer Stofte:
„Men kan gërust zeggen,, dat In het algemeen het
belang hij het behoud van den vrede bij' alle beafct-
tenden groot Is en dat rij; een belangrijke premie
hadden willen betalen,, wanneer zij, bij den aan van?
van den oorlog zekerheid' hadde® kunnen verkrij
gen, dat ons land er buriiten, zou blijven.
Welnu die premde leigge dé Staat hun achterma op-,
uit een billijkheidsoogpunt 5a daartegen niet» in te
brengen,"
De heer Stork zegt fa rijm betoog van de bezfltr
tors:
„Alle vermogen den, dte het hart op de rechte
plaat* hebben, en die niet al te spoedig vergeten zijn
do angstige «ogenblikken lm, 't begin v&m dep, oor
log doorloofd, zullen mot liefdé de- hun, op t,a Heg
gen schutting op het altaar des VadJontaPjdR offeren,"
Waar uit zoo verschi l tandem kring het betoog voor
een vermogomisaJatAiïd klinkt: dr. Boa (Vrljz.Dem.),
de Jong (L. U.), Stork (V. L.), het Centrum en,
hot Huisgezin (Katholiek), zal dei regeer!®® njlet
aarzelen Uien weg fa te alaan, temeer aio do volis-
drang haar steunt.
Het doel vap o®» betoog Is dün ook onze leze ra
op te wekteen de regeorlmg te doen riien, dat fa all-
lor hart lééft, wat dr. Bos zoo krachtllg zegt:
„Me® cLurv© het aam de oortogsHiagte® fa eenp te
delgen."
Dat vraagt het landsbelang en van minister Treub
mag ieder hopen, dat hij die opioeading der ffaantiëéje
moeilijkheden zal brengen,
1Zie Vragen des Tlj|ds„ November a,fLevertfag. Wij
zouden die in ieders handen, wenschem!
(2) Deze brochure, getiteld.: „Hoe betalen, wij,
onze Oorlogslasten", is uitgegeven, blji «hen heer Brun-
se to Rotterdam en overal verkrijgbaar. Wij bevelen
haar ten zeerste aan.
Duitszgland en Japan.
ENGELAND EN JAPAN.
In een Van Dag. tot Dag-arüïkel schrijft het Han
delsblad het een en andier over Engeland» bondge
noot in het Oosten: Japen.
De schrijver hegfat aldus:
Het Britsohe volk begint pas fa te rién fa welk.
een ontzettende® strijd het gewikkeld is. De opwfa-
ding, waarmede de Enge leek© dagbladen van elk
klein voordeel als een groote overwinning gewagen,
hun optimisme en de wijze waarop zij bespreken de
eenige vredesvoorwaarden wélk© het Rijk zal aanne
men, hebben heit gevolg va® ©r de® moed fa te hou
den, maar tevens, dat véle illusies fa het loven go-
houden worden. De openbare meenfag begint ®u pas
fa te rie® welke bezwaren moeten overwonnen wor-j
Met groote toewijding hebben honderdduizenden
Jonge man®em, flinke, gezande kerels, als vrijwilli
gers dienst genomen.
Maar dit neemt nipt weg, dat E®geïa®<J veel meer
had kunnen en moeten doen. Ben bevolking va® veer
tig millioen, heeft voor deze® strijdt, welke over En
geland's bestaan en toekomst beslissen zak npgmaax
600.000 ma® geleverd. *Dn zoo ooit zou ®u ee®
volkswapening nood/tg zij®.
Dit wordt aangetoond fa een brief, die aan de
Morning Post geschreven, wordt uit Le Sigan to
Frankrijk door ,..un Ami sfacèrc". Hij wfljst op Wat
Frankrijk «loet, da,t 2.600.000 soDdaten fa het veld
heeft, en aj de huipmildidélm van het land betóhflk-
baar stelt. HIJ brengt 1® herinnering wat de Bal-
kamrljken deden. Hij orltteeért de artlikelen. waardin de
Britsohe dagbladen aantoonén, dat Dultedhland moet
verslagen worden, het koste wat het wil, en dat
Engeland daartoe twee, drie, desnoods twintig Jaar
zal oorlog voeren. „Ik twijfel niet aa® de goede be
doeling der schrijver»", zegt hij, „maar moet opmen
ken dat als wUi u, op dJit oo g e n,b 11 k, een. mil-
Itoen Engelsche soldaten aa® omze zijde haddie®, wij
zeker van de overwinning zoude® zijn. En gij moet
toch weten, dat déze .oorlog onmogelijk langer da®
éen Jaar kan duren; gee® der State® zou de noodige
middelen hebben, die® langer voort te zetten.
Bovendien moet gij weten, dat deze oorlog be
slist moet worden op het land e® niet op do zeo."
Deze brief lieeft; veel aandacht getrokken. Vla® alle
zijden stemt men er mede in. Lord Kl-tchenetr gaat
voor met om meer vrijwUlfaere te vragen, wat be
wijst dat. hlji het er Vrijwel roede eens te. En veld
maarschalk lord Roberts blijft eisobe®, dat dienst
plicht onmiddellijk worde Ingevoerd en dat alle man
nen. die de wapenen vloeren. kunnen,. geoefend' zullen
worden.
Maar zeer zwa®r Is dé taak om het leger m® de
noodige officieren e® onderofficieren te voorzien.
Daarom zo® een zeer groote toevloed) vrijwdtllrtigctrs
op eens méér hfatore® da® helpen, meenen, eenige
bladen Hoe langer de oorlog duurt, hoe beter Enge
land fa staat zal zij® zich te verdedigen en aan te
vallen Maar onmiddellijk, voor het einde van het jaar,
heeft het la®d een nieuw leger vau een I -f mtilio-®
man noodig. dat voldoende geoefend en gewapend
fa om naar het front gezonden te kunnen worden.
En er is njet veel ka®s dat zulk. een léger voor aan
staande voorjaar gereed zaj zijn.
Daarom keeren, zich ®u de ooge® va® het volk
naar Japan.
In een paar va® de maandschriften wordter op
aangedrongen dat Japa® ter hulp geroepe® wordt.
Ten bewijze haal ik aa® wat de Fortndghtly Re-
view van November zegt: „Om op het Westelijk oor-
logstooneel de schaal dadelijk e® geheel naar onze
zijde te doen overhellen Is de onmiddellijke te
genwoordigheid noodiig va® een extra leger van
250.000 man. Wij bedoelen ee® léger va® getrai
neerde soldaten, dat dadelijk bij zij® aankomst aa®
het gevecht ka® deelnemen. Er is maar éen land,
dat ons zulk een leger leveren ka®. Dat is onze moe
dige en aa® ons toegewijde bondgenoot Japa®. Men
m&ene niet dat het te ver af ligt. Bfajnen 'n maemd
nadat de Keizer van Japan het bevél am te vertrek
ken -gegeven heeft, kan *t Japansche leger fa België
of Norma®dië zijn. Langs de Pacific Canadlian route
is Japan slechts enkele dage® verdter va® het Engel -
sche Kanaal dan Inddë is. Het ls zeker een ernstig
iets dat wij. het Vérre Oosten te hulp moeten roe
pen om ons te helpen ee® vijand fa Europa te ver
slaan. Maar geen gevoel va® schaamte moet ons be
letten te doen wat voorzfahtfeheld enjscht."
De Fortnightly behandelt dUt voorstel verder uit
voerig. Engeland zou natuurlijk de koste® moeten be
talen, maar dat zou goedfkooper zijn dan een la®ge
oorlog, en de hulptroepen zij® onontbeerlijk, wil me®
de Duitschers uit België drijve® en hen doen wijken
®aar dien Rijn-
Dat ook fa Frankrijk gewensrht wordt dat .Tapan-
sche hulptroepen naox het oorlogsterrata gezonde®
zuflen worde®, blijkt uitt de® brief dde® de heer
Picbon, opid-éninjster van b!uitenla®dsche zaken fa
Frankrijk aan Le Peilt Journal schreef. ..De Japan
ners," schrijft hij, ..zullen eerlang «le Du'Kschérs ver
drijven uH hun Cbfaeesche bezittingen, e® dus een
grooten dienst bewijze® a®n onze rechtvaardige zaak.
Maar Ik betreur zeer dat de GeaHiëenden niet Ja-
pan's medewerking op andere veldje® inriepen 1 Ze
zouden fa Europa ons e«e® onvergelijkeiIjke krocht
kunnen bijzetten en ze zoudiem niets liever doe® «la®
dit. Waarom die hulp nog njet is ingeroepen, zullen,
wij wellicht later hooren."
„Maar is de heer Pidho® zeker dat uit niet reeds
geschied is?" antwoordt ee® der Dngelsche bladen,
Ala de Japanners te hulp komen zal men dit in Eu
ropa pas vexneme®, als ze zich met hu® duizenden
op de Duitschers worpen., gelijk de Indische troe
pen deden."
In Engefanid zal echter gewl» plet üedereen zoo liuchi
hartig denken en spreke® over het inhalen va® hon
derdduizenden Japanners al» redders van Engeland.
Ik kan moeilijk aannemen, dot. dia regeering zulk
een verzoek om hulp reeds gedag® heeft. Een der
voorwaarden van de alliantie met Japam ls reeds dat
als Engeland fa moeilijkheden verkeert fa Britsch-
Indle Japansche hulptroepen dienst zullen doe®. Dit
schee® mij destijds reeds ee® zeer bédenjkelljke voor
waarde voor ee® koloniale mogendheid. Maar de Ja
pansche troepen ook fa Europa te hulp te roepe®, zo®
mij nog roekeloozer werk toeschijnen.
dte Europeeecho oorlog voor mijn part weer de toch- I bied van de overstrooming te geraken, maar van
ttg Jaar haletqfde hoogten overstelpte de artillerie van de bondge-
Binnenlandsch Nieuws.
MOND- EN LAUWZEER.
Op de groote boerderij van den, hoer E. P.ohaap,
landbouwer, onder Tjeiicpagpt, 1» dé besmettelijke ver
ziekt© va® mond- cn klauwzeer waargo®oimen„ met
het gevolg, Klef gistere® 8,1 het vee moest wordlén af
gemaakt.
De heer Schaap ia houder va® efxn modelboerderij,
met het stamboc-kvee va® hoogs waftrde.
EEN KRANIG STUKJE.
Onder dit opedhrlft hebben we gegeven het ver
haal, hoe de korporaal dér rijdende artillerie Bos
boom te Katwijk de hallend© paarde® va® ee® bat
terij wist t-ot staan te brengen, door z® te paard,
na te ren®e® fa te halen en er zdfch vlak voor te
plaatsen. Algemeen acht me® dat daordtoor groote
ongelukken voorkomen zjjh.
In De Maasbode komt nu een Ingezonden stuk voor
va® de® vader va® den korporaal, waart® hij meldt,
dat aan zijn zoon opgelegd, is... 14 dagen arrepit, om-
tot, zooals de kopitei® beweerde, niét naar behoo-
re® wag opgetreden en hij had moeten, zorgé®, dat
de stukrijders bjj hu®| paarde® ware® gebleven.
„Maar ee® me®sch zoo schrijifit de vader
heeft maar ée® lichaam, dius kan hij niét oveml te
gelijk zij®, e® onze korporaal wag juist ter hoogte
van 't 5e of 6e stuk, toe® het ongeval zich voordeed,
Mocht ®u onzen zoo® zulk ée® behandeling aangedaan
worden: had de kapitéfa ®iét ee® andere belooniiing
voor hem gehad?
„Wij, Oiudéra, wengche® flat zo® iets H. M. de
Konfagi® ter oore kopit,. djaar heit Hr. Ms. wemsch
is, dat nimmer iema®d eoniig onrecht worde aange
daan." Hdhld'.
IN- EN UIT\7AL VAN HET HANDELSBLAD.
Mobilisatie. Wagrd© O. d. S. Ik heb het ge
sprek afgeluisterd tussche® ee® bij, ons Ingekwartier
de®' soldaat en onze keukenmeid.
De laatste vroeg hartelijk, of de wakker© la®ds>-
verdeddiger toch wel tevreden was met zij® verzorging
en voeding. Daarop antwoordde de soldaat:
VEEVOEDER.
Bij den Bond va® Graan- en Zaad Importeur® ls be
richt ingekomen van «ten Minister vb® Landbouw, dat
er gelegenheid zal' worde® gegeven om voor particu
liere rekening veevoeder fa te voeren, door de par
tijen aan do regeerfag te doen adre«*»r©n. Voor elke
partij moet toestemming gevraagd worden van de re-
(,'oering. die zich het rqoht voorbehoud*, dé toeetem-
ming te weigeren.
HARKXKARSPEL.
In het veefonds to Haronkorspel waren over het
derde kwartaal verzekerd 1401 stuks vee; to scha
de, door verlies van 7 stuks, bedroeg f 700.50. De
omslag per rund ls bepaald op f 0.50. Voorts werd
besloten <xm al het fondsvee té mertoun en wel met
een HK op een der horen®.
STUIVERTJES.
Me® meldt ons, tot het de bedoeling fa. de® ter
mijn, gedurende welken de ronde stuivertjes fa om
loop kunnen blijve® ajs wettig betaalmiddel, te ver
lengen, tottot door voldoende aanmunting van vier
kante stuivertjes en andere pasmunt fa de behoefte
aa® kleingeld op afdoende wijze zal zijn voorzie®.
Ook ®a 1 Januari zulle® due de ra®de stuivertjes
voorloop-lig nog gangbaar blijven,
MAIS.
Men meldt ome, tot de regeerlng, dl© reeds groote
agnkoopen van mals heeft gedaan en partijen daarvan
zeilende heeft zoowel uit Amerika &ls uit La Plata,
besloten heelt hare aa®koopen nog aanmerkelijk te
vrgroote® en over den. afzte daarvan reeds met het
Landbouwcomlté fa o®dterh®ndeli®g is.
Het Hoofdebestuur va® het genootschap ter bevor
dering va® de® Landbouw; fa Drenthe heeft fa ee®
adres ag® de» minister va® landbouw, handel en nij
verheid oJ- verzocht,» met ®Ma te® dienste stagnde
middelen een snelleren ruimere® aanvoer va® mals
en zoo noodig va» andere veevoedHrmiddelen te wil
len bevorderen. Verder heeft het fa ovérwegfag ge
geven, zoolang de beschikbare hoeveelheid' regeprfage-
voed er middelen o®voJdoe®de ia, om ajle ap® vragen te
kunnen voldoe®, de landbouwers fa de za®dstreke®
't eerst fa aanmerking te late® komen, al® tegendtetfat
voor de in hoofdzaak door he® gelevérde rogge.
ANNA P4ULOWNA.
In de bergschuur, betejidenrie aan het, cefé de Vlad
en Korenbeu re. bewoooxl door de® heer C. Schujjt,
ontstond Donderdagavond 5 November bÉrancL Hoe
wel de vlammen snel om zich heen grepen, werd door
het flinke optrede® va® de brandweer het huis ge
spaard. Weinig kon gered worde®. De oorzaak is
onbekend. Volgens mededeeli.ug wag ajlés verzekerd.
MAIS ALS VOLKSVOEDSEL.
Het Maandblad tegen d© vervajschfagen weee op
de belaxgTijkiheid va® majs als volksvoedsel e® deelt
fa het jongste nummer ©rvarfage® made, fa andere
landen te dezer zake, e® wel speciaal wat de berei
ding va® dit belangrijke voedsel betreft, optgedap®.
De Afrika®®sche Boeren voegen gemalen mai«s tflj
het. brood va® hun „volk", ook gebruiike® zij hét, o®-
vermengd met ander kore®, dus a's e®kol maïsmeel.
In Spa®je, ook op de Conarische eilanden, wordt
algemeen (behalve zoogenaamd Engelsch brood.) ook
brood gegeten van maïsmeel gebakken, ietwat stijf
doch zeer smakelijk. Voorts fa ee» smakeMJke voe
ding bij het dikwijle zeer vette vleeocb op de plaat
sen der Zuid-Afrfkaa®©che Boeren gepelde fa ©qn hou
ten biök gestampte, va® zij» kaf ondta®e maïs, welke,
za,<ht gekookt, wit is witter dan rijst en een
beste, krachtige voédfag. Mein zou fa^ ons la®d dus
een pla® moeten maken om «Je mals te pellen, uit
te waaien, te wassche® en verder te droge® voor
den handel.
Nog op ee® andere wijze wordt fa zeer veel tooien
der wereld gebruik gemaakt va® ma». De bewoners
van de CagariBche Eilanden o.®. bromden (zooals kof,
fie, doch niet, te veeL even, slechts, voor het af
springen dér ba^tjes) de maïskorrels fa ee® pot bo
ven een zacht vuur, ze wondt da® zacht oranje van
kleur, wordt daarna gezuiverd e® geniale® (eer fijai-
g eb roken) ©n dient daar, rauw gekneed, fa horde bol
len als voedsel va® de herders enz. voor pa®, soep
enz. en is da® zeer smakelijk. Va® deze bollen en ij-
den zij onder het löope® stukjes af, de mais is im
mers gaar alB pa®, e® fa soeipt wordt deze „Goflof' 1»
de fijnste kéukens klaar gemaakt, doch als rijst boe-
bereid, is 't ook e©n besté voeding.
BREEZAND.
Woensdagavond vergaderde in het café van den heer
Van Ekercn «ie Hamdraverijvei-eeniging „Vooruitgang
zij ons streven. Na opening door den voorzilter, den
heer H. v. Haaflen en na lezing en goedkeuring der
notulen, deed de penningmeester, de heer A. Buij.
rekening en verantwoording. De inkomsten hadden be
dragen f 140.25, de uitgaven beliepen f 125.10, zoo
dat er een batig saldo is van f 15.15. Daar de hoe
ren F. Blaauboer en G. v. di. Linden, diartoe door
den voorzitter uitgenoodigd, alles in orde bevonden,
werd de rekening goedgekeurd en ontvingen penning
meester en commissie het gebruikelijke bedïnkje. Hierop
werd de vergadering na rondvraag, gesloten.
UITVOER VAN VEE.
Het Volk meldt, dat het Kamerlid Schaper, minister
Treub schriftelijk de vraag heeft gesteld, wiarom de
uitvoer van vee, in het bijzondér van varkens, niel
verboden wordt.
WITTEBROOD.
In aansluiting met het eergisteren aan de Dordt-
schc Ct. ontleende bericht meldt men aan de N.R.Ct.
dat de regeering aan de meelfabrieken vergunning heeft
verleend te beginnen met gisteren, tarwebloem te ma
len. in diier voege, dat op elke 50 K.G. gebuild meel
tenminste 50 K.G. ongebuildl meel moet worden ver
vaardigd, zoodat van iedere hoeveelheid meel ten hoog
ste de helft mag worden gebuild. De fabrieken mogen
de bloem niet voor Maandag 9 Nov. aan de bakkers
afleveren.
DE TYPHUS EPIDEMISCH.
Tc Buren heeft de inspecteur der Volksgezondheid
de tvphus epidemisch verklaard. Tol nog toe had de
ziekte geen kwaadaardig karakter. Deskundigen schrij
ven het ontstaan der ziekte toe aan den hoogen water-
tersfand) der Lince, aldaar afgesloten, waardoor stilstand)
wordt veroorzaakt, Goed drinkwater wordt thans van
elders aangevoerd cn gratis ten gcmcentchuizc verkrijg
baar gesteld.
Verschillende Oorlogsberichten.
VERNIETIGING VAN EEN BRIGADE.
De Gaulois van Dinsdagavond beschrijft de vernie
tiging van een Wurtombcrgschc brigade aa® de Yser
als volgt:
„Om twaalf uur 's middags waren de Wuriem ber
gers er in ontzaglijk ainial in geslaagd onder be
scherming van hun artillerie de Yser mei planken
over te steken. Na een week vechtens wqs de ri
vier verstopt met gezonken booten, boomstammen,
lijken en cadavers van paarden. De vijand deed de»
overtocht over een brug van lijken.
Onderwijl hadden de bondgenooten een stelling meer
naar achteren toe ingenomen; eenige regimenten ble
ven echter in s'elling om deze beweging le dekkm.
Opgehoopt aan den linkeroever van de Yser, bereidde
de vijandelijke infanterie zich op den aanval voor.
Eenige hoofddeksels, die handig boven leege schan
sen gelegd waren, trokken hel vuur van de Duitsche
arlillerie tot zich, die zijn projectielen tegen dat doel
verspilde. Daarna rukten ae Wurtembergers vooruit.
Zij waren verbaasd toen zij in plaats van manschap
pen niets dan eenige hoofddeksels vonden. Maar op
dat oogenblik hoorde men in Westelijke richt ng een
luid gerommel. Het geluid werd gaandeweg duidelij
ker en leek op het opkomen van een getij. Plotseling
barstte een stroom schuimend water op de verbaasde
Duitschers los. Boomen en lijken werden door den
stroom meegevoerd, die alles voor zich uil stuwde.
Uit de Duitsche linies kwamen kreten van woede
schrik. Het was to laat. De stroom kwam fan
zeilen en in ©en paar oogenblïkken waren de Duit-
Kaatje. Je zult m'n ©erate woord1 van klacht ®og sche schansen vol water. De Wurtembergers vlucht-
moeten hoorn®; en wat m'n kwartier betreft» aiag ten naar booger gelegen grond om buiten het ge-
nooten hen met salvo's granaatkartetsen. De vijand
was gevangen tusschen water en vuur. Zij die aan
de verdrinking ontkwamen, vielen door kogels o
artillerie-projectielen. Enkelen kwam»» naar de li
nies van oe bondgenooten toe «ai ontsnapten zo*)
aan den dood.
Zoo kwam do Wurtembergsche brigade a&n haar
einde."
WAT RUSSISCHE SOC.-DEM_ ZEGGEN.
In zijn jongste» internationalen reisbrief schrijft mr.
P. J. Trodstra o.m. aan Het Volk:
To Stockholm heb ik een langdurige conferentie ge
had met vertegenwoordigers der beide fracties van de
HussSssche soc.-dem .partij, waarvan de eene zich „min
derheid" en de andere zich „meerderheid'" noemt, ik
moet ocrlijk zoggen, düt deze conferentie mij omtrent
een belangrijk punt op dezen oorlog een nieuwen kijk
heeft gegeven.
Leest men Fransche en Engelsche sodalis'ische bla
den en manifesten, dan wordt diarin beweerd, dit
deze oorlog ten doel heeft ,het Duitsche volk tc fa-
vrijden van het absolute keizerschap en het milita
risme en het, met de Fransch-Engdsche wapenen, de
mocratie cn vrijheid te brengen. De Duiftche-s ook
onze partijgenoofcen lachen daarom en zeggen, d it
niet de wapenen der Westersche machten, aoch de
verdere ontwikkeling van het Duitsche volk, met name
van het proletariaat, hun land een nieuw régime van
democratie, vrijheid cn vrede brengen moet. Op
hun beurt echter roepen zij uit, dit cleze oorlog gaal
tegen Rusland, niet tegen het Russische volk, maar
tegen zijn absoluut keizerschap, tegen het tsarisme,
dut mort vernietigd worden. En de Duitsche regee
ring heeft althans in het begin den strijd tegen
het tsarisme als het eigenlijk doe! van den oorlof
voorgesteld en hem juist daardoor in Duitschland al
thans onder onze partijgenooten. popular .gemaakt.
Naar men zich herinnert, was dan ook he program
dat de Vorwarts omtrent ilen oorlog heeft opgemaakt,
«lileerst moet Duitschland zoo lang tegen Frankrijk
vechten, dat dit buiten staat is, Rusland ter hulp ie
komen, desnoods gedwongen wordt, hel bondgenoot
schap met Rusland te verbreken en dan moet de volle
kracht gekeerd worden tegen het tsarisme, om het
Russische volk de vrijheid te brengen.
Het was nu interessant te hooren. hoe de vertegen
woordigers der beide soc.-dem. partijen van Rusland
hierover denken. Die der moerderh© <i bleöb. te® zeer
ste verontwaardigd over de houding der Duitsche
soc.-dem. Rijksdagfractie, die zich met hare regee
ring vereenigde voor den oorlog tegen Rusland, op
een oogenblik, dat daar do revo!u!ionnaire beweging
zeer sterk opkwam. De socialistische arbeiders van
Rusland hadden van de Duitsche verwacht, dit zij den
oorlog zouden hebben gekeerd, in welk geval de Rus
sische dat voorbeeld zouden hebben gevolgd en hel
hunne zouden hebben gedaan, om den opmarsch der
Russische legers naar Duitschland onmogelijk te ma
ken. Op mijn vraag, of hun dit ook zou zijn gelukt
dé Russische legers tellen meest boeren ant
woordde hij, hiervoor niet te kunnen instaan.
Eenzelfde afwijzende houding nam deze partijge
noot aan tegenover „de verbroedering van de hran-
sche democratie met het Russische tsarisme' en hij
prees de Engelsche socialisten, wegens den -egenstand.
door hen daartegen geoefend.
De woordvoerder der „minderheid", die echter fa
de Doem a.7 van do 13 socialistische zetels bezet, be
gon te verklaren, «lat zijne partij de Duitsche sociaal-
democratie nog hetzelfde vertrouwen toedraagt als
vóór den oorlog. „Wij maken", zeide hij, „geen revo-
lutionnaire beweging tegen den oorlog, maar indien
deze er toe mocht leiden, dat van Russische rijde
Duitschland's grondgebied werd aangetast, dan zou
den wij ons tegen elke annexa'ie verzette», die strij
dig rs met het recht op zelfbeschikking der volken."
pok hij verklaarde, dnt alle "Russische revolu'io-
nairen de vernietiging va® het tsarisme niet vernach
ten van machten ïniitcai hun land, doch van liet Rus
sische proletariaat zelf...
TE BRUSSEL.
De bijzonder© correspondent va® de N. Ct. te Ant
werpen seint, tot te Brussel ©e® procfam&tl© ls aan
geplakt va® 28 October, bekrochtled op 1 November
door Von tor Golzt, waar-fa wordt medegedeeld tot
2 politieagenten van d© stad' Brussel tot 5 en, 3 jaar
gevangenisstraf zij® veroordeeld wegens het plegen
va® geweld tegen een, Duitse® soldaat met medehulp
va® Brusselsche burg-era Bovendien ls aa® de
Brussel ee® boete van 5.000.000 francs opgelegd.
Een en ander met machtiging va® den krijgsraad
EEN BESLISSEND SUCCES!
Generaal Joffre heeft fa ee® telegram aan groot
vorst Nikolags, wagrl® hij deze® gelukwemscht met
de voorspoedige kriJgm-errllchtlTiige® dier Russische
troepen gezegd, tot op het westelijk oorlogaterred®.
naar hij hoopt, binnenkort e»® beslissend succes voor
de troepen der bondgenooten zal zijn verkregen.
EEN BELOONING.
In een kabinetsorder van den keizer w:*rdt een be
drag van 750 mark uitgeloofd, voor elk vijandelijk ma
chinegeweer, «lat op den vijand veroverd wordt.
HET VUUR DER GROOTE MORTIEREN.
Een soldaat die onder de projectiel-baan der 42
c.M. mortieren in observatiepost gelegen heeft, vertelt
daarover in de Rhein. Westf. Ztg.:
Ongeduldig luisteren wij naar het bekende gedon
der. Traag gaat de wijzer naar tien uur toe en nu
vernemen wij ver achter ons. den doffen knal, die, ge
dempt door tiooge bosschen en te midden van het
vuur van de lichte batterijen slechts voor een opmerk
zaam waarnemer herkenbaar, tol ons doordringt. Maar
dadelijk hooren wii, hoe het zware projectie! suizend
hoog boven onze hoofden zijn loop volgt. Van wólk
tol wolk breekt het geluid, vaak luid en «Én weer min
der duidelijk, als een dikke wolkenwand ons van h«
projectiel scheidt. Ons oc*?, onwillekeurig naar boven
gericht, zoekt tevergeefs het zwarte, schrikwekkende
voorwerp, dat zoo luid fluitend over ons heen vliegt,
Onbewegelijk staan we, dc kijkers op hel fort gericht,
in welks onmiddellijke nabijheid een reusachtige s'of-
zuil omhoog stijgt, die het heel efort eenige hiinuten
lang in eer, lichte wolk hult. Dan volgl een knal,
«Mc de aarde doet sidderen tot waar wij staan en
de ruiten van de huizen in de buurt doet springen.
Weer hooren wij ver achter pns den doffen knal
cn tegelijkertijd het geweldige suizen hoog boven onz<«
hoofden en dan stijgt dezen keer uit aen buitenwal
van het fort die naar ons toe ligt de dichte,
ongeveer twintig meter hooge rookzuil omhoog, waarop
onmiddellijk de geweldige donderslag volgt.
Nu het derde schot. Vijftig seconden moeten wij
wachten tot het projectiel de ongeveer negen K.M.
lange baan heeft afgelegd. Dank zij een zel«izaam gun
stige belichting, zien wij het projectiel kort voor het
doel, als een zwarte vogel bliksemsnel naar beneden
komen. Onze oogen kunnen niet vlug genoeg volgen
en bijna tegelijkertijd breekt de wolk los, nu uit het
fort zelf.
De verteller efadigt zijn mededeeling met onvoor
waardelijk hulde te brengen aan de dappere verdedigers
van het fort, „die het pp den verloren post hebben
uitgehouden en den ongelyken strijd dapper hebben
aanvaard en volgehouden, tot hun eigen kanonnen
vernield waren".
DE GRAUWGROENE UNIFORM.
Een Dultsch officier verhaalt ee® Btetrk «aaltje van
een vergissing-", welke -volgons to Duitsche berich
ten) nog al eens voorkomt onder Engelsche officie
ren. Een dezer Britten kwam te paard op een Duit
sche artl 1 lerleafdeelfag af «n vroeg den kapitein te
spreken. Die kwam. D© Engelsche officier toonde een
schets en w©es hem: hier «aan d© Fransche «uk
ken, hiér «Je onze (Engelsc-he) en d«iar de Duitsche.
„Rijd mét uw stukhén daarheen." ziel hij tot den
kapitein.
„Dank u," z©1 deze en nam hem gevangen.
