Schager Courant.
DERDE BLAD.
De Slag bij Ravnje.
De voeding van het Engeische leger.
Uit en Voor de Pers.
De Belgische Koning te velde.
Zaterdag 5 December 1914.
5/ste Jaargang No 5501.
De oorlogscorrespondent van de „National Zeiltuig"
in het Oosienrijksche hoofdkwartier schrijft van een
tocht over de Servische slagvelden:
Geen slagveld in Galicië toont zoo duidelijk de hard
heid van den oorlog, de vreeselijike verhit teri ng, waar
mede twee uoodsvijandeai tegenover elkaar stonden ais
het slagveld der Mecwa. Eigenlijk stonden zij niet te
genover eikaar, maar lagen zij week na week, zts einde-
looze weken, in de loopgraven. Wij komen door Gra-
Saerwica, door Ra vrije, door Grnabara. Overal is de
grond doorwoeid, zijn de. bosschen vernield, de wegen
ondermijnd. Overal waren de beide doodsvijanden ondci
de aarde. Ergens ligt een verlaten èrlillene-s telling van
de Oostenrijkers, die nu al veel verder zijn, Verbor
gen achter een dorp. Een heele stad ïs daar in de aarde
gegraven, onzichtbaar voor dengeen, die aankomt, ook
al stond hij er maar vier meter van af, onzichtbaar
ook voor den verkenner, daar niet de geringste verhoo
ging, geen spoor van opgegraven aarde wantrouwen
wekt. Daar overheen de akkers en ook. een paar hoo
rnen met kale takken, maar verder niets. De kanonnen
waren als in. tprens gemetseld. Drie meter diep in
den grond. Zelfs bij het vuren kwam de monding niet
te voorschijn. Van de batterij: loopt een heel straten-
net van loopgraven naar de verblijfplaatsen voor de
manschappen, naar een onderaardsche herberg naar
de officierswoningen, met de officierscasino in het mid
den. Alles is netjes $fge werkt, uit nieuw glad geschaafd
hout, metdeuren en vensters, met grof getimmerde
bedsteden, tafels en stoelen en het geheel met aaWf
bedekt. Men had zich voor weken en maanden, des
noods voor een heelen winter, ingericht. De batterij,
was zoo meesterlijk! ingegraven, dat zij dag na dag
het .terrein onveilig maakte, tot Ravnje -toe en toch
nooit door de Serviërs is ontdekt.
Verder gaat het langs dén bloedigen weg. Het Vtas
de eenige weg, waarlangs men de Macwa kétenen kon
dringen. Wie den weg beheerschte, beheerschtc de
Macwa. Rechst en links niets dan moeras. De weg kon
door_ den yijand zonder moeite bestreken worden. Hun
dekkingen lagen aan weerszijden van den weg. Zij jva-
ren 'niet minder diep dan die van de Oostenrijkers iem
nog grondiger tegen granaatsplinters beschut. Om den
vijand van hier te verdrijven, bestond: er slechts een
enkel middel: de aanval met de blanke bajonet. Vaak
wordt de vaste grond 'breeder. Akkers liggen langs
den weg. Strookjes bos oh duiken op. De loopgraven
liggen daar tiendubbel. Nu eens vormen zij een gang,
dan weer een lange schacht, dan weer een gewirwar van
gaten en kuilen van manshoogte. In den loop van
weken zijn zij ontstaan, 's Nachts sprong een sol
daat uit zijn kuil, niet verder dan een \pas, groef snel
een nieuwe kuil, waarin, hij den volgenden dag lag,
tot hij den tnacht daarop weer een meter voorwaarts
kon komen. Zoo kan men het nu nog zien. Het was
een worsteling stap voor stap, meter voor meter. To
gen de vestingen van den eenen 'kant rukten lang
zaam de wandelende vesting van don anderen kant
op-
Vooruit ging het, maar het ging ook dikwijls weer
achteruit. In Sjahate waren den eenen dag de Oosten
rijkers, den anderen de Serviërs, dan weer de Oosten
rijkers, enz. Een paar kilometers werden met moeite
gewonnen na hardnekkigen strijd, waarbij alles er op
gezet was, en toch moesten ze weer opgegeven worden.
Grenzeloos is de hardnekkigheid, waarmee de Serviër
zijn schansen bezet houdt, grenzeloos is zijn aanvals-
moed en de zelfopoffering, waarmede hij den dood
ingaat.
In een vreeselijken slag van -elf dagen bij Losnica
in de buurt van Krupany, bet Poliorok het leger van den
Servischen kroonprins, tegen de hoogte optornenen.
Toen zij begonnen, hadden de Serviërs dertig duizend
man meer dan Potiorek. Langzaam werd de sterkte
gelijk. Het was nog steeds in de Macwa een sutgge,
onbesliste strijd van aardvesting tegen aanivestingt)p
een morgen, den 28 October, om vier uur donderden
de Oostenrijksche houwitsers, donderden onverwacht,
zoo vreeselijk, treffen zoo zeker, dat de ontzetting in
de Servische loopgraven uitbrak als aardbeving en
vernietiging. De Oostenrijksche Infanterie, die slechts
een paar honderd meter van de Serviërs lag, hoorde de
paniek uitbreken. Drie uur lang ging het zoo, drie uur
lang treffer op treffer. In eenige verschansingen werd
dc bezetting onder de instortende aarde begraven. Om
zeven uur zweeg plotseling het geschut. Plotseling ont
plofte een mijn. Een negpitienjarig luitenant had a'ie
aangestoken. Het was een signaal. Uit alle Oostenrijksche
schansen komt infanterie te voorschijn. Ondanks ma
chinegeweren cn handgranaten, hadden zij tn weinige
seconden de Servische schansen bereikt. E:n kort daarna
Vluchtte alles, wat nog leefde hii' de Serviërs zuidwaarts.
Hel was de morgen-Aanval hij' Kavnjo, waarop een dr.e-
daagsche slag volgde, die eindigde met de lerugwerping
der Serviërs naar Valjewo.
De Londensohe correspondent van het Hdbld. meld:
over de voeding van het Engeische leger het volgende
Een der bekende medewerkers van de „Daily Chro-
nicle", Philip Gibbs, deelt omtrent de intendance van
het Britsche leger een en ander mede, dat wel waard
is hier gedeeltelijk te worden weergegewn.
De Britsche soldaat, dus verklaart hij, heeft over
zijn voeding heelemaal niet te klagen. De Pransche sol
daat benijdt hem in dat opzicht en Gibbs heeft deze dien
aangaande meer dan eens hooren zeggen: „Ma foi! Onze
Britsche kameraden worden gevoed als prinsen I Zij
krijgen zelfs jam bij hun brood. Jaml De lucht van „ba
con stijgt op uit hun loopgraven en tyij .snuiven cr
den geur van op, die Liefelijker is dan die van de heer
lijkste bloemen. De Engelschen eten even goed als zij
vechten dat wil zeggen geweldig"'.
Het dagejijksch rantsoen 'van denBrilschen soldaat
bestaat, dus deelt Gibbs dan verder mede, uit 1 Va «pond
versch vlèesch of 1 pond geconserveerd vleesch; iy4
ond brood; 4 ons bacon; 3 ons kaas; 4 ons jam;
ons suiker; Va pond versche groenten of 2 ons ge
droogde groenten; 5/8 ons thee, koffie of cacao, terwijl
hij wekelijks bovendien krijgt 2 ons tabak of 50 si
garetten.
De intendance-staf heeft reeds sedert jaren de voe-
dings-quaeslie bestudeerd en is ten slotle tot de weten
schap gekomen, dat de genoemde -hoeveelheden den
soldaat te velde volkomen berekend houden voor zijn
taak. De groote domheden op dit gebied! in vroegere
oorlogen bedaan; de omkooperij en verwarring, waar
van toen vaak sprake is geweest, behooren thans voor
goed tot het verleden.
Een der meest ingrijpende hervormingen bij' #o in
tendance is geweest aat de tusschen-persoou bij de le-
verantiën geheel uitgeschakeld fc geworden; het Depar
tement van Oorlog koopt thans alleen van de fabri
kanten en groote leverancieirs, zoodat uit de groote cen
trale militaire depots alles direct aan het leger te velde
gezonden kan worden. Alle leveranliën worden te vo
ren door deskundigen geschat en streng gekeurd; inspec
teurs der volksgezondheid inspecteeren dagelijks de fa
brieken, en op die wijize kan er van omkooperij en
het leveren yan minderwaardige artikelen haast geen
sprake meer zijn. Bovendien weet de fabrikant nooit
waarheen zijn goederen verscheept sullen worden; él-
les levert hij af aan het spoorwegs'ation, zonder da!
hij ooit te weten komt of hij inferieure leveringen
veilig zou kunnen afleveren voor een bestemmings
plaats ver van hun plaats van herkomst gelegen.
Toen de oorlog uitbrak, had Engeland groote hoe
veelheden levensmiddelen in zijn magazijnen, sedert
zijn de voorraden verdubbeld en het transport naar
het vasteland is zoo merkwaardig goed geregeld ge
weest en de vervoermiddelen aldaar naar de loopgra
ven zijn zoo uitnemend in orde. dat nog geen soldaat
over de voeding te klagen had. Het eenige wat het
Britsche leger uit Frankrijk zelf gekocht heeft was
fruit".
Wanneer men bedenkt dat Engeland dagelijks te
voorzien, heeft in de levensbehoeften yan ongeveer een
half millioen zijner zonen aan den overkant van het
Kanaal en dit geschieden kan zonder eenige stoornis,
dan pleit zulks ontegenzeggelijk voor de intendance
ran het Ministerie van Oorlog, doch ook weder voor
de waakzaamheid der vloot,waardoor al die lranspor;en
veilig overkomen, en. dan verklaart het zich des te
meer, waarom de Duitschers er alles op gezet hebben
om vasten voet te krijgen rie Duinkerken, te Calafa,
te Boulogna, als zulks mogelijk is.
HET LEENINGSONTWERP.
Uit Het Vaderland <u. h):
Het Voorloopig Verslag op die L©entogswet Is ver
schenen. en toet heeft de verrassing gebracht van, ©em,
mondeling overleg tusscben, den mfani®t»r1 vajn finan
ciën en de commissie van rapporteurs, van welk orv©r
leg de resultaten aan de Tweede Kamer worden mee
gedeeld.
En dJe resultaten zijn van dien' aaird, dat men thapn
kan zeggen, dat de brug gelegd is. waarover voor-en
tegenstanders tot elkaar kunnen komen en een, warm
woord van lof en dank tevens mag aan de regee
ring niet worden, onthouden, dat znj., to juist begrip
dat deze wet, nog me,efr diap, eonig apaeiy tn deaem
tijd. na,tton,a,Le wet motet worden, met den mees
ten ernst van de bezwanen, tegen het wetsontwerp ken
nis nam, bezield' met dien, willl daarantn zooveel mogelijs
tegemoet te komen.
Uit Het Volk (a. d'.):
Waarom wordt niet bet heele opcentengeknu-teel uit
het ontwerp genomen? Al© toch uiterlijk na 3 ja^r do
groote som van. de rijken, geheven, wordit, w.ellk be
zwaar te er dan tegen, ook d» rente, die 1/n ajbvajeh-
ttng betaa,hl moet wondien, voorloopig te leeaem, en
die op bet oogenblik detr heffing bij da hoofdsoimi te
voegen? Dan moeten er eeni'ge tientallen milldoenejn
meer worden geheven.; maar is.het viersehitl' zoo enorm
als d» regeenteg toch aj 35 opcenten op de vermogens-
en op de bedrijfsbelasting wil loggen? Wij. willen Wet
zeggen, dat wij een onoverkomelijke^ afkeer van al
dat werken met opcenten, hébben. Het maakt de her
lastlmgbetalere kopschuw voor eikei hervoinmiing. Bet
versterkt al wat reaktte 1», njtet onder do vermotgeiir
den alleen, maar ook onder de kleUm© luiden, voor
wie de kom»t van het aaaslagjbdiljet voor de bedrijfs
belasting in den regel een ajlés behalve blijde boiodt
scbap is. Wie de toekomst voor hervarmiiffigön vrij
wil houden» moet, opcenten beschouwen alb satanskin
deren.
Er moge dus, door de overeenstemming tussohen
minister Treub en de kowitniiissi© vafo rapporteurs be
reikt, iets zijn veranderd,, zelfs verbeterd, voorioopdlg
hebben wjj. rusteloos onzen strijd tegen het Leepltog-s-
plan door te. zetten. Br stant fcrouwieins nog) olietel van
op het papier. Maar ook al was dat hot geval, het
kompromis geeft aan de geteisterde massa, njlet de
zekerheid, dat de koeten van, de oorlogscrisis zullen
worden betaald door de kflaase, wier stelsel den
oorlog baarde zullen worden betaald dtocr tle klasse,
die door den oorlog bij verre na niet ié verarmd en
tot wanhoop gebracht als de beritlpqz© massa* Voor
die zekerheid moeten wij, BtrijdJen, tot het laatste
oogenblik.
Verschillende Oorlogsberichten.
AANVOER VAN VOEDERGRANEN VAN REGEE-
KINGSWEGE.
Men meldt uit Den Haag aan het Hdbfld.:
In een dagbladartikel, gjatiteJd „Ben verzuim", te
betoogd, dat de aanvoer van voedlefrgranen van re-
geerijngnwege erbarmelijk te geweest. Daartoe werden
de invoeren in de maanden Augustus, September en.
October 1913 en 1914 vergeleken. Naar aanleiding
hiervan, wordt opgemerkt, da/t| do eerste aanvoer
eerst 23 Seplemhe- kon Plaats hebben, omdat in het
begin van, den oorlog Üe gfeheele scheepvaart im de
war was. Men zal ulot dfe genoemde maanden, maar
October, November en December 1913 en 1914 moe
ten vergelijken. De ingevoerde» hoeveelheden zullen
blijken dan nogal te schikken, vooral waar de be
schikbare scheepsruimtje nog steeds zejer klein te.
DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN HET RUSSI
SCHE IEGEK.
Uit Petrograd. 3 December, De chef van den ge
neeskundigen d'iejnst van, het leger op het Poolscfae
front seint, dat de gezondheidstoestand var. het Rus
sische leger niet alleen, gunstig, maar zelfs uitnja-
mend is. Het gemiddelde aantal zieken is tweemaal
minder dan In vredestijd.
GENERAAL RENNENKAMPF ONTSLAGEN.
Uit Don,den, 3 December. De Morajilrg1 Post ver
neemt uit Petrograd, dat die Russische genie raai Renr
nieukiampf uit zijn a,mh|t omboet is, omdat hij. t,weei
dagen te laat de hem aangewezen stelling bdj de
Insluiting van de Duitsche leger» heeft ingenomen.
DE CANADPEZEN.
De Canadcesche soldaten 30.000 in aantal
bevinden z:ch nog in Engeland!- UJ,t een artikel in de
Time© over deze troepten, blljjkit. dat te de eerste we
ken, na d aankomst vjajti heit Canadepschel cornjtingteut
er nog al wat ineublordtinatie wa© en, veten zich aan
drankmisbruik schuldig maakten. Zij. die- dit deden
waren, meest lieden die njog niet zoo heel veel jaren
geleden Engeland hadden, verlaten, en naar Canada
waren getrokken en «Si© n.u dia verzoeking niet kon
den weerstaan om de kennismaking met het Enjgel-
sche bier te hernieuwen. Een, aan,tal vajn dioze minge-
wenachte elementen riiin nu eenvoudig njajar Conjada
teruggezonden en het Canadeeache contingent is dlus
thans .geheel geiziulvefrd.
UIT RUSLAND.
Uit Parijs, 3 Decejmbar. Hondebdfcwintig Duitsche
officieren, w.o. 2 generaals, 6 kolonel© en 18 majoors,
zijn al® gevangenen te Kiëf aangekomen.
DE DUUR VAN DEN OORLOG.
De West minister Gazette schrijft Ün een, hoofdarti
kel, 'dat de diuur vap den oorlog zal afhangen, vajn de
vredeevoorwaarden, welke men, zal wensschen. voor te
schrijven. Indien, zegt het liberale blad, wij de onze
willen opfeggem. tem ein|dle de wereld te bevrijden vair
de aanhoudend© bedreig!hg vap, een oorlog, Jaat ons
dan ntet wanen, dat het eind» »r spoedig zal zijn-
Het te dwaasheid, om over het eind© van den oorlog
met nieuwjaar of metf, het voorjaar te spreken.
JOODSCHE MILITAIREN.
Uit een statistiek, welk» in een dér Améritaabsche
Joodsche bladiep, is verschenen, blijkt, dkt in Rusland
300.000, te, Dultschland 100.000, te Oostenrijk^Hon-
garije 150.000, in Frankrijk 3000, te, Italië 5000, te
Nederland 7000, in Belgi© 1000, in Serrvië 700 en te
Bulgarije 4500 joodsche miilteaffreh bij- het leger die
nen.
INDISCHE HULP AAN ENGELAND.
Uit Londen, 2 December. Lord Curson, oudander
konte'g van Indlë, een dér beste kenners op het go-
gehouden rede gëzëgd, dat de aan(bdedi)ng der Indiërs
bied van Indische zaken, heeft in een hier ter stede
om het Britsche rijk te helpen spontaan en ernstig
was. De Dudltsche keizer mocht verbluft staan, het
te vernemen, maar het aanbod, afkomstig, van vorste
lijke personen, Heden ud|t de hoogst© rangen; dér te-
laodaphe maatschappij, eft uit aW» klassen der bevol
king, werd vrijwillig gediaan, zonder bewerking van
de openbare meening en zonder kunstmatig© prak
tijken.
Deze warme beioogteg van toyauteit was niet al
leen, afkomstig van rassefa, met oorlogszuchtige neigln-
gen» maar aten klassen waren bewogen door hetzelfidé
gevoel.
Lord Curson voegde eraan toe, dat hij zou twij
gen overL hejt getal IndMch© uoepe». dat lü(d!ë nu
reeda had verlaten om zich te begeven neunr versohlh
ienda deelen de» rijks, omdat het van belang wa©, deze
dingen geheim te houden, maar het getal overschreed
ali©s wat de wereld zkh. voorstel Oh.
DE WET GEVANGEN GENOMEN.
Dal de bekende Boerengeneraal De Wet gevangen
genomen is, hebben wc onze lezers Donderdag reed»
kunnen meededen. Hieronder volgen nog enkele bij
zonderheden:
Commandant Coen Brits rapporteert, dat De Wel
zich den lsten December op de hoeve Waierhurg,
honderd mijlen vlak ten oosten van Mafeking, bevonn.
Men zal zich herinneren, dal De Wel in den avond, van
den 21sten November met enkele volgelingen de Vaal
was overgestoken naar Transvaal, achtervolgd dooi
commandant Dutoit in een auto. Hij ontsnapte ein
delijk met zijn vier metgezellen en voegde zich nij
een klein commando opstandelingen, dai in het ge
heim te de huurt van Schweizer Reneke was ge
vormd. Het waren hoofdzakelijk rebellen, die uit
het westen yan den Vrijstaat waren gevlucht. Met
dit commando rukte De Wet zoo snel in westelijke
richting op, dat de pogingen van de regeringstroe
pen om hem te omsingelen faalden. Hevige regens
en stormen begunstigden zijn tocht, daar hel door
den slechten toestand der wegen onmogelijk was de
auto's te gebruiken.
Ten noorden van Devondalè Siding, 18 mijlen ten
noorden van Vrijburg, stak De Wel den spoorweg
over. Commandant Brits begon van Vrijburg uit de
vervolging en nam den 27sten November een ge
deelte van hel xommando onder commandant G.
Wolmarans gevangen.
De W,et had deze groep den vorigen dag verla
ten en was verder in westelijke richting getrokken.
De vervolging werd hardnekkig voortgezet en den
lsten December haalde Brits hem op ae hoeve Wa
terburg in. Nadat zij omsingeld waren, gaven de
opstandelingen zich ten getale van 52 zonder een
schot te lossen over.
In het geheel heeft Brits ongeveer 120 opstande
lingen gevangen genomen, o. w. commandant Ne-
ser, H. Oost (voormalig redacteur van Het Volk;
en vijf veldkoraetlen.
De achtervolging van Vrijburg uit en de gevangen
neming geschiedde met behulp van een bijzonder auto-
■rnobielkorps van Witwatersrand, bestaande uit kolonel
Jordaans kolonne van de commando's uit de distric
ten Middelburg, Lijdenburg, Barberlon en Carohna.
Gedurende de onderneming Js er slechts ëen persoon
gewend, n.1. een rebel.
EEN TIJDGENOOT VAN CHASSé OVER HET
BOMBARDEMENT VAN ANTWERPEN,
Ixx den Lokel-Anzeiger vertelt d© hieer J. J. vap
den Wljtn&aj&rdt zijn h-erimnerteg aapj het bombarde
ment va:n Antwerpen te 1832, di^t tiaji ajs kted heeft
bijgewoond.
Antwerpen, zjoo vertelt hij, was toen op geen stuk
ken na te vergelijken, met de vesting van tegenwoor
dig. Ik herinner mij nog duidelijk,, dat mijm vader,
die pleizier had in mijn, belangstellilhg te all© oor-
logstoebereidBelen, mij als zevenjarig© jongen mee
naar buiten d© stad nam, om mij te laten zien, ho©
voor de citadel groote aardon wal Ben opgieworpien en
diepe grachten, gegraven werden, om de stad teugen
een bestorming door den vljanid te beschermen.. Dan
herinner ik me, dat ©en© op eem; dag een beddend© mij
op den arm nam en mij naar het andere, eind© van
de stad droeg, naar een bevriende familie. Het was
daar veiliger dan in onpe woning, die meer blootge
steld was aan het vijandelijk viuur. De kogels vlogen,
door de lucht en het moet voor dien ouden bediend©
aon angstig© tocht geweest zijn. Nog heden ten, das©
voel ik de Vreugde e>n mijn belan|gstelild|n|g ov©r de
wijze van vervoer, die nog grooter werd. toen wij
bij de vrijenden in het eousterrete werden, gobracht,
waar we, elf of twaalf kletoe kinderen bij elkaar,
rond ravotten en heerlijk genoten van het gedond-ev
van de kanonnen, en het Inslaan dor kogels te de
straten. Ik echter voelde mijn hart sidderen bdj de
voorstollteg, hoeveel onheil leder© kogel aanrichtte
en hoeveel ménschentovein© verloren, gingen.
Verder verbelt hij dan nog, hoe het garnizoen tem
slotte met a'to mt'litalrë ö«r mocht aftrekken.
VRUWHiklG MOTORBOOT-CORPS.
Yan het Oostelijk oorlogst©rrein schrijft men aan-
de Vossisch© Zedtung:
Het vrijwillige motorboot-corps behoort als ieder
aader wapen tot het geregelde leger en de dienst
der motorbooten ia streng! militair gerégeld. Toch is
het aan booerd een bijzonder aangenaam leven door
het snelle varen» het n.-u eem© hter, dan weer daar
opduiken,. To,t zekere hoogte heeft het Iets van
een langen pleiz ter tocht te Vredestijd'. Ons korps heeft
deelgënomën aan den, strijd bdj de Oostdiultsche ri
vieren, op de Memel, op het Kurdsche Hafff en te het
bijzondetr op de Weichseli hebben flottill©6 van motor
booten meegewerkt. ,Op de W.eicheel hadden zij een
groot aandeel te den slag bij Woejlawetsj. Zes boo
ten lagen hier op eNn vooruitgeschoven poef. met de
opdracht den linkervleugel der Duiftechors te dekkon.
Ze hebbtm met haar machte geweren dapper aandien
strijd deelgenomen, en zelfs een landingsleger! aan
wal gezet. Ze zijn ook door de Ruassen, beschoten, mot
artillerie. Het ie haan gelukt aanriicfn'dj'ke tro^peh-
afdeeltegen bezig te houden. Dit is natuurlijk nj©t
zonder verliezen toegegaan. Een boot kreeg kort ach
ter elkaar zestien schoten, Hlet -last'gw vaarwater van
de Weichsel met haar zandbanken gaf nog bijzondora
moellijkhedem. De booten liepen, ntot zelden vast en,
eenmaal was er e&n re^d® naar het suheem. verloren,
daar geën hulp kwam op.da^cm,; op het laatste ooigen,-
bliik kwam echter niOg ©tai ander© boot. die haar
wegsleepte. Het waren gevaai^fike én onrustige dajüan
voor de betmanpteg, d'aar de boot©®i niet zoocis troe-
penafdeeltegen op het land Zich kunnen, versch uiteb»
maar op het water den vijand altijd een goed. mik
punt boden. Toch is geen enkele boot verloren ge
gaan. Ook op de Memel ie er&n floüflJ© tot in Rus
land gedrongen. Nu hebben vorst an ijs vrijwel eetn
einde gemahkt aan, hot werk der motorbootep te heit
Oosten. In d© laatste damera, haddepj die motors needs
herhaaldelijk wegens kou gestaakt, daar zij, voor
wintergebruik niet berekend waren.
DE ENGELSCHE VERLIEZEN.
De admiraliteit heeft een niéuwe verileeHjet der
Enge lach e marine gepubiHjoeerdi, waaruit blijkt, dat de
v'oot sinds het begin, ban den, oorlog 308 offUcferea
em, 7035 minjdéren heeft verBoren, onder wie aan doo-
den: 220 officieren en, 4107 manschappetn.
DE NOBEL-PRIJS VOOR DEN VRIDE.
Naar uit Kopenihag©n nah de DiaiMy Telégxaphi g&-
melld wordt,, gaan er in, de Scapdanavisich© pers ver
schillend© stemmen op, om den Nobel-prijs voor den
vrede ditmaal te geven, aan de Belgische vLuchtelfcu-
gen. De dagbladen meen©n. dat zulks geheel in,
overeenstemaning is met de bedoelingen van, w,ijlen den
heer Nobel.
Het geld zx>u niet beter besteed: kXinmem wordleto,
GEBREK IN BELGIë.
Men schrijft uit Maesedjok, dd. 2 December:
De hongersnood heeft reeds, hela©», te tal van
dorpen zijn droeven in,tocht gedaan. Er is haast met
aan brood te komen; voeg daarbij nog hoe d© Duit-
schels steeds blijven voortgaan met het requireeren,
van allerlei zaken, benoodled voor metrisch en dier.
en men zal eenigszine kunnen nagaan, dat de toestand
allerellendigst is. Menig huisvader ipoet het leadeddjk
aanzien, hoe zijn kinderen schreüe© om broqd, terwijl
hij hun niets dkap geven; letterlijk n/jets. Dan loo-
pen ze te vertwijfeling rond en naar do grenzen var
Nederland. 2e koopen voor d"e paar centen, dl© hun
nog Testen,, voedsel, niets djan voedsel. Doch ze ver
geten, dnt nan de grenten soldaten staan en rijks-
anibtenB,r€ffu En ale dé vadfetrs met een otuk brood en
andere levensmiddelen, naar hunne uitgehongordJe kin
deren willen, hollen, wonden z© aan d© grenzen, tegen
gehouden en behandeld al© smokkelaars.
Alles wordt tn beslag gepomen, de mannen krijgen
oen protocol, en met lood te de schoenen gaan ze
weer terug n©Ar hun zoo zwaar beproefd© famfflte*.
Door de grenswachten nabij Weert werdetn een, dorijh
monechen uit Bree aangehouden, dte terergeéf® leven©
middelen van Nederland naar België beproefden te
brengen. Op de .nmokketeare" werd zelfs geschoten;
gelukkig word njfanar>d' ©etroffeii. Den grenewachtcn
kan geen verwijt treffen; rij doen slechts hun ptttiht.
©n hebban, innig medelijden met hot treurige tot run,
zoovele anme huluhoudenp. Aangezien, er haast peuo
p -troleum meer te krijgen, ia, un dan, pog tegon prij
zen, die aan het fabelachtige grenzenzkten tal van,
families van zonsondor^jang tot zonsopgang te vol
slagen duisternis te hunb© woningen; dé hon»er houdt
bovendien d© oogon open. Het rijn wel diep-txeurlg©
toestanden.
BOMMEN GEWORPEN OP DE FABRIEK VAN)
KRUPP7
Uit Ivonden, 3 Decembep*.. De> avond bja/ien. betratten
een telegram waarin medegedeeld wordt, dat te Ber-
'ijn groot© opgewondeteheiid heorscht tengovolg© van
het gerucht, dat een, vlieger bommen zou geworpen
hebben op de fabriek vian Krupp te Basen. De achadte
ia onbekend. De vlieger Weef ongedeerd.
EEN AFZONDEKLIJ KE VREDE.
De aanhoudende geruchten over eea aftonfieriij-
k©n vrede tueachen Oostenrijk ©o Servië vtodoo, steun,
zoo wordt uit Weenan aan de Vos®. Ztg. feestend. In
de mededeeldjng van gévtemgR®, gépoin»rOj Servisch© of
ficieren, dat do vroegere gjazant Simitaj naar Peters
burg is gezonden om dö&r verlof te verzoekesn. voor
het geval ook de tweede Servische verdöddgtngBlfini©
uiteen wordt geslagen., tot het stuiten van een afzon
derlijken vrede met Oostenrijk-
PREDIKANTEN EX MILITAIRE DIENST.
Te Berlijn, hebben 172 probe*ta«t®che predikanten
een verklaring on.derteekend. waarin zij wijzen, op d©
onbillijkheid, dat zij volgens 8 65 van d© Legerwet
het land niet met cl© wapen© mogen dienen. Zij er-
kannen weliswaar, dat hun eerste plicht in oorlogs
tijd is, rich van hun plichten als geeste-lUBte te kwij
ten, zij wenschen echter bovendien, ale staatsburgers
hun vaderland te helpen verdedigen. Zij nullen, daar
om tot den. Rijksdag het verzoek richten tot ophef
fing va© het genoemde artikel.
ALS HET MAAR WAAR IS.
De Haagsche correspondent va© Göteborg» Han
dels- og Sjöfartsti'dTitog zegt uit tl© beste bron te
kunnen meidedeelen, dat d'e Enjgj&lsch'e regeertog reeds
in 1906 met Nederland! QndK<rha©d©llp|gen heeft ge
opend over een militaire overeenkomst voor het geval
Duitschtend te een, oorlog met Frankrijk de onrijdig-
heid van Nedérand zou schenden.
Tijdens die onderbandetegen, werd» b^k^nid. dat er
tussKhcr ae Belgische tin ne Engeische regeertej
reede uoo'n overeenkomst un, voorberedding wae Le
Nederlandsche regeering sloeg echter hot Enjgfilsche
voorstel af, aangezien zij het, te ©en, oorlog voor ons
land het beste vond ter handhaving van zijn onzij
digheid om rich van dergelijk© miüLtalré af»prak«te
met andere mogendheden te onthouden.
De Ne der landsche regearing zag nu in, dat door
de Engëelsch-Belgteche ovene»ePkomst het gevaar voor
de onzijdigheid van de Scheldemondtogi vermeerderd
was en besloot toen tot den bouw van hst fort bij
Vli8slngen.
Het Gothenburgsche Wad b^ioort tot d» besta kraiy
ten van Zweden, maar wij laten zijn bericht geheel
voor zijn rekening.
Van een Belgisch mSt&tafr. dl© gewond in Enge
land ligt, ontving de „Maasbod©" ©en Bah rij van, waar
aan wij het volgende onitteetnen:
Onze koning. Ja, wflj zalven haddjan er al v«b1 vun
hooren spreken, dat hij dapper etend naajtt onp. mat
ons vocht en zijn mar pen hiejp, waar hij koe, Vole
van mijn vrienden hoddew hem seaiéOi In de loop ere--
ven; zij wajen er trotoeh op eem. goedkeuremdenhoofd
knik van hem te hebben ontvangen, ma^r mij was dte
eer nog niet te beurt gevallen. Beet© vriend, ik ver
langde er zoo naar, dat dje koning mij' ©n onze Vteam-
soh© kerels want wij; waren al te maal Vlam^'-
gen bijeen zou bezljg zien in onjze loo«pgrav«n, WH
waren er eiken dag op> voorbereid» maar bij ons. waar
het vanwege de ovenstTOomtegen zeer moeilijk te
komen was. zagen wij hem niet.
Toch heb ik hem. onzen dapperen, edel moedigen
vorst, gezien en zelfs gespróiken. Het gebeurde, toen
Ik gewond was... en Wet meer verder kotn. Gij w©et
reeds hoe hardnekkig wjj bij Dizmmidén gevochten
hebben om déze vernield© stad te behoudfen. maar de
Duirschers rijn geweldige soldaten, en vooral ook
go&de taotlci. Over de ItirijigHl-lsten beschdlkken rij, B>Or
veel als ztj, willen, géloof Sk.
Wij la,?en aan den Noord-West kant vai\ Dizmutöecv
De Duitsche aanvallere, de iinfanterie. lokten oei» tot
een bajonet gevecht, maar toen wij uit de loopgraven
kwamen om te attaqueere». trok de Duüsche Infan
terie een paar honderd mepc-ro terug an tv dijjeertijd
s'inrrerden Duitsche manhitojegeweren en k^.or^e<n eccn
regen van projectielen op cma neer, uiemamid
niemand gespaard bl«ef.
Alles wat nog kon,. Btronii*Jde en kroop terug,
om het smalle bruggetje over <1© Y*a»- te bere&cn...
Ook Ik was nog onder d© gelukkteeu. dLw.r. ik had
door den Duttschen krijprijtot njet meer dan een arm
vorloren. Een gronaatfitherf wofl «r tegem aaag**lagea
en had het onderste gedeelte van mjjo linkerarm
zoodanig verbrijzeld. c£ai mijaa hand er bdj te berv-
grien hing.
Ik behoef u niet te schrijven in wielk een too-
stand ik mij bevond. Ik va» ha^f bewuatelooe npg
van den geweldigen Rlag. en faig willoos ton gronde.
Maar dan da^ht ik ptot® weer aan, d© Duttecher»;
ik zag ze' komen in. de verte... en. speende al mijn
kracht én te om te ontkomen. Zij schoten op ma een
wo'k van kogels vloog langs me heen en het zoo
toch met me gadaan rijn geweest* waarneer de vij
anden niet van. af* het Weeten in de flank door
onze troepen waren, nnn^évejiën. Met tranen te de
oogen zag Ik nu hoe de Dultechem, die overmachtig
als zij wajen, onze compagnie uiteem hadden gealar
gon, thans door onze versterkingen tot stnrin wer
den gebracht.
Hevig werd er gevochten- maaj dat was mijm rad-
dte. In een klein rletvèld vtel ik uitgeput neer. Mijn
verbandpakje kwam mij goed ter stade, want ik
moest verder bloedverlies voorkomen. Toen fk mijn
verband, zoo goed en zoo kwaad ajs het ging gelegd
had, wan het donker géworden. Hert begon herig te
regenen en ofschoon mijn geheel© Lichaam stijf was
van pijn, moest ik rien een heter onderkomen, voor
den uatht te vinden. Doch waar? Het Infanteriévuur
had. opgehouden en overal was h©t stü. Alleen het
riet Tudschte zoo droef onder den smeeuw-regen,. dat
het mij soms teek, alsof uit het donk are veld overal
klachten van gewonden opstegen.
Op goed geluk af sukkelde ik verder en kwam
tem slotte bij oen onzer posten, dfi© me een overgang
over de Yser wees.
Toen ik aan den ovefrikanjt wad, voelde ik mdj
een oogenblfk verlicht. Doch Bleohts een moment
want terwijl Ik langs een kHein zijpaadje voortstrom
pelde om den, weg van Yperen te bereiken, overviel
mij opnieuw de uitputting. Ik stortte noeren
kwam eerst tot bewustzijn, toen een persoon rich
over mij heenboog en mij cognac had gegeven»
In het licht van rijn zak^taarn meende Ik ©en
luitenant in hem te herkennen en z»I d&arom: ..Dank
u, luitenant."
Hij en de anderen namen mij toen op en droegen
mij naar den weg van Yperen Daar stond een auto,
de chauffeur salueerde... en sprak mijn ombekenden
officier met ..majesteit" aa,n... Ik keek, stanrda...
ja het was mijn koning. Mijn wensch was voldaan-
Ik had onzen koning op het slagveld gesfcn... Gloei
end van koorts moet Ik» terwijl Z. M. en zijn adju
dant, mij in hun auto legden, nog gefluisterd heb
ben; „Leve de koning."
