Marktberichten.
Burgerlijke Stand.
Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
TWEE WERKLIEDEN VERPLETTERD
In de steengangen tusschen de Oranje-Nassau-mij-
nen te Heerlen en Heerlerheide had een instorting
plaats. De werklieden De Leeuw 'en Koervers wer
den verpletterd.
RAAD VAN WINKEL.
Openbare vergadering Van den Gemeenteraad op
31 Augustus 1915. Tegenwoordig de hf-eron Wit, "Van-
Hol the, Over, Breebaart en de voorzitter; afwezig
de heeren Meurs en Spaans.
De voorzitter heet de aanwezigen welkom en opent
de vergadering, waarna de notulen der vorige ver
gadering worden gelezen en onveranderd goedere -
keurd.
Ingekomen 'stukken: Een verzoek van den weg
werker J. Korver om loonsverhooging met het oog
op de dure tijden. Een verzoek van den Bond van
Gemeente-Politiebeambten, 'om de jaarwedden te
brengen in overeenstemming imt de tijdsomstandig
heden. Een verzoek 'van den heer A. Keus, om op
onn vaste jaarwedde als gemeentegeneesheer te wor
den benoemd. Een verzdek van de Vereeniging' tot
bevordering van het Vakonderwijs in Westfric&'land,
om i' 10 subsidie voor '1916. Een verzoek van Win-
kel's Harmonie om subsidie.
Al deze verzoeken worden gesteld in handen van
B. en W, om te behandelen bij de 'begrooting voor
1916.
Een verzoek van den hr.-T. W. H. van den Abeele
om 9/12 gedeelte ontheffing -van zijn aanslag in
den Hocfdelijkên Omslag over 1915, wegens vertrek
uit do gemeente. Wordt toegestaan.
Van lied. Staten ontvangen berichten, houdende
goedkeuring yan een suppletoire begrooting 1914,
een besluit tot het doen van af- 'en overschrijving
dienst 1914, en een verzoek tot het doen van beta
lingen uit den post voor onvoorziene uitgaven dienst
1914. Worden voor kennisgeving aangenomen.
Voorloopige vaststelling gemeenterekening. De
commissie van onderzoek dier rekening stelt voor
om de rekening over 1914, nadat die met de daarbij
behoorende bescheiden is onderzocht en in orde be
vonden, voorloopig vast te stellen in ontvang op
f 86087.55, in uitgaaf op f 37241.58, batig saldo al-
eoo f 846.17. Aldus wordt besloten.
Goedkeuring rekening Algemeen Burgerlijk Arm
bestuur. Dezelfde commi9sio heeft ook onderzochten
In orde bevonden de rekening van het Algemeen
Burgerlijk Armbestuur over 1914, en stelt1 voor, bij
monde van den heer Wit, die rekening goed to
keuren, in ontvang op f 6863.98%, in uitgaaf op
f 6744 69, batig saldo f 119.29%. Aldus wordt be
sloten.
Begrcoiing 1916. Door den voorzitter wordt aange
boden de bogrooting der gemeente voor het jaar
1916, aanwijzende in ontvang en uitgaaf f33621.52-
Politieverordening. In overeenstemming met het
verlangen van den Minister van Binnenlandsche Za
ken, is door B. en W. een verordening ontworpen,
waarbij het verboden wordt aan een ieder, rogge of
roggebrood als veevoeder te gebruiken en 'overtre
ding van dit verbod gestraft zal worden met een
geldboete van ten hoogste f 25 of hechtenis van
ten hoogste zes dagen.
De verordening wordt 'vastgesteld, zooals die U
aangebeden
Rondvraag. De heer Wit vestigt 'er de aandacht
op. dat bij de brug in den Lutjewinkeler weg, knip
pen ontstaan die hinderlijk zijn. Daarna worden nog
verschillende wegen genoemd, waarin ook knippen
zijn. Dc voorzitter zegt toe, don wegwerker er op te
zullen wijzen en acht het wonschelijk, -om op ver
schillende plaatsen langs de -wegen keislag neer te
leggen, om op gemakkelijke wijze de knippen te
kunnen bijvullen.
Niemand meer het woord 'verlangende, sluit de
voorzitter met een woord van dank voor de op
komst deze vergadering.
PAARDENHANDEL.
Welk een omvang de uitvoer van paarden geno
men beeft, blijkt uit het 'feit, dat gisteren door één
handelaar in den omtrek van Tiel 860 -stuks zijn
gekocht. 1
Gistermorgen vertrokken uit Tiol een extra-trein
van 40 waggons uitsluitend voor het vervoer van
paarden naar Duitschland bestemd.
DE DRIEDÜRBELE MOORD TJË KOEKANGF.
De Avondpost moldt: Eenigo weken geleden beeft,
zich iemand, zekere H. K., schriftelijk gewend -tot
don burgemeester van de gemoonte-do Wijk, waar
hij hij verklaarde 'in staat te zijn aanwijzingen te
kunnen geven in deze moordgeschiedenis, die 'zooal8
bekend een paar jaar geleden is gepleegd. Van dit.
schrijven is mededeoling gedaan aan den officier
van Justitie te Assen, die daarna 'n onderzoek heeft
bevolen. Dc schrijver van dien brief, 'B. G. H. K..
is diuuna op 24 Augustus vanwege den officier-van
justitie to Assen gehoord.
Wij vernemen thans, dat naar aanleiding van deze
mededeelingen het onderzoek is voortgezet, waarbij
gebleken moet zijn, dat een persoon, 'H. D., tegen
woordig is geweeöt bij den gepleegden moord., Deze
H. was in den bewusten pacht in den omtrek
van Koekange verdwaald, had onderdak gevonden in
de woning van den vermoorden schaapherder, waar
door hij geheel toevallig getuige werd van
het drama, dat aldaar dien nacht -is afgespeeld.
.Naar men beweert, moet de moord zijn geschied
door 4 personen, onder -wie een vrouw (die inmid
dels overleden is). Als hoofdschuldige wordt ge
noemd zekere E. V., die 'reeds lang verdacht werd
en in die buurt woonachtig is.
VAN EEN VERWISSELD BORSTBEELD.
In een artikel in de „O. H. Ct." over de Groote
of St. Bavokerk te Haarlem wordt, het volgende
vertéld: J
ln een der muren, in een marmeren mis, staat een
borstbeeld van Koning Willem I, en op een zwart
gepolijsten steen er onder leest men: „Aan Willem
den Eersten, Koning der Nederlanden, Prins van
Oranje Nassau, Groothertog van Luxemburg, enz.,
enz., Beschermer der kunst en wetenschappen; -het
dankbaar Noord-Hollandter gelegenheid van de
Openbare Tentoonstelling te Haarlem in de maand
Juli 1825, onder het bestuur van den Staatsraad-
gouverneur, van Tets van -Goudriaan."
Aan dil monument is eene geschiedenis verhonden,
die een eigenaardig slot heeft.
In 1825 werd te Haarlem de eerste tentoonstel
ling gehouden van Nationale Nijverheid, en onder
de tentoongestelde voorwerpen was 'ook een wit
marmeren borstbeeld van Koning Willem I, vervaar
digd door den 'beeldhouwer Sigaut, te Amsterdam.
Hij bood dit 'borstbeeld der gemeente aan, opdat
de nakomelingschap zich steeds den vorst zou kun
nen herinneren, die zich ook als een beschermer
der kunsten en wetenschappen "had doen kennen.
De koston van plaa,t£rog namb hij voor zijn reke
ning.
De stadsregeering aanvaardde het 'geschenk zeer
gaarne en zij verzocht aan heeren kerkmeesters
daarvoor een plaats aan te wijzen in de Groote
Kerk.
En alzoo is dit ook .-geschied.
Maar of er toentertijd reeds een rrystificat'e heeft
plaats gehad, of dat in latere jaren het mai meren
beeld voor een ander -werd verwisseld, er is nie
mand, die bei weet uit te maken, maar een feit is
het, dat de buste, die er nu staat, niet yan marmer
is, doch van gips, en dat alleen het witte marme
ren plaatje, waarop het borstbeeld rust, do marmer
groeven heeft gekend.
De marmeren nis -en de steen met het -opschrift
zijn echter ongerept gebleven.
DE DKOMMEDARIS.
Men schrijft aan de N. R. Ct.: -1
Bij het restaureeren van den hoogst merkwaardi
ger Dronimedaris is gebleken, dat de stevigheid en
het historisch-architectonisch karakter van 't bouw
werk in ioop der tijden heel wat schade heb
ben geleden, niet alleen door natuurlijke invloeden,
maiv vooral w* door 'fc werk van menschen, die
zonder den minsten eerbied voor het eigenaardige
van dit monumentale brok, er aan hebhen geknoeid.
Het steigerwerk is thans verdwenen, en de hechte
wachtpost (oudtijds gevangenis) aan -de Enkhuizer
haven vertoont zich nu weder in den uirlen trant.
Oudtijds werd-de wacht aan de poorten betrokken
door een korps van 54 man, waarvan 6 in den
zomertijd en 8 in de wintermaanden voor den Dro'in-
medaris waron aangewezen. Eerst in do 19e eeuw
zijn de wachtdiensten voor goed verva'len -en van
de gevangeniscellen is steeds minder 'gebruik ge
maakt. In tijden, dat -Enkhuizen to kampen had
met financiëele moeilijkheden is er dan ook wel
eens sprake geweest, hem voor afbraak te verkoc-
pen. Gelukkig is het zoo -ver niet gekomen. Naar
aanleiding van een 'voorloopig rapport, opgemaakt
door den gemeente-architect, is een onderzoek in
gesteld door don 'rijks-architect voor historische
monumenten, den heer -A. Mulder. Nadat een over
eenkomst tusschen Rijk, Provincie en Gemeente ge
troffen was om elk gedeelte der restauratiekos
ten te betalen, is 6 - Juli 1914 met hot herstellings
werk begonpen.
Bij 't voorafgaand onderzoek was men. tot de ont
dekking gekomen, dat de bovenbouw niet gesteld
was op een 'paaTfundeering, maar op een degelijk en
neg gaaf roosterwerk van kespen en sloven, zoodat
de afwijking van het half rondeel niet toegeschre
ven kon w-orden aan de verzakking van palen, maar
het gevolg was van wegdringen van den ondergrond
naar de nabijliggende havenkom. Hierdoor was het
ftcodzakelijk dat het schoeiingswerk te dier plaatse
onk vernieuwd en versterkt werd.
Het ondergrond sche gewelf met gang kon helaas
niet nieer gerestaureerd worden en is thans weder
met water gevuld, dat rijst -en daalt met het ni
veau in de haven.
Ter hoogte -van de zolderingen der eerste en
tweed° verdieping zijn, wegens de uitwijking van
den oostelijken muur tal van zware ijzeren stangen
en beugels aangebracht. Voor de verzwaring van
den bovenlast moesten reusachtige eiken steunbal
ken worden gesteld.
Na het openbreken van den poortdoorgang in het
halfrodeel, die ruim 40 jaar geleden aan heide zij
den werd dichtgemetseld, blijkt het, dat de nieuwe
weg door de poort bij voorkeur door het publiek
wrdt gebruikt in plaats 'van de oude, die langs
den havenkant loopt. Mede ter bescherming van het
nu geheel gerestaureerde portiek heeft -men hier
thans op de hoeken een viertal oude kanonnen ge
plaatst.
Het beeldhouwwerk (oorlogsattributen, vrucht
festoenen, maskers en andere versieringsnriotieven)
van de beide portieken aan zee- en landzijde had
door verwering wel geleden, zoodat het grooten-
deels moest opgehaald en er veel -nieuwe steen in
gebracht moest worden. Het eerste 'portiek bevat
een schild met het wapen van Enkhuizen en hierbij
het jaartal 1540.
Alle ramen aan de buitenzijde zijn thans vernieuw
boven met glas in lood, onder met, eiken houten
luiken voorzien van sierlijk smeedwerk. .De pjmt-
afdekking met zandsteen volgens profiel, die op ver
schillend© plaatóen was gebroken 'en beschadigd, is
vernieuwd en doorgetrokken over de heele ronding.
De schietgaten zijn w^er opengemaakt, groote
muurlragmenten zijn opnieuw ingemetseb' en om de
ramen zijn nieuwe zandsteenkozijnen aangebracht.
Ook heeft men don cordonband met deklijst, waar
stukken van gehouwen steen waren vervallen, weer
aangevuld.
Het restaureeren van het inwendige van 'het ge
bouw is nog niet aifgeloopen en zeer waarschijnlijk
zal men hier spoedig den arbeid moeten staken,
omdat alfiê beschikbaar gestelde gelden gebruikt
zijn.
De groote hal gelijkvloers is ontruimd. Rondom
zijn diepe nissen en kazematten mot gelegenheid
voor het plaatsen van kanonnen, die naar alle zij
den het terrein konden bestrijken. De muren zijn
hier bijna tweo meter dik. De schilden van het
gewelf worden opnieuw gepleisterd; de «ribben, rus
tende op gebeeldhouwde kiaagsteenen naar verschil
lend motief, worden hersteld.
VALKKOOG.
J.l. Maandagavond had alhier ter gelegenheid dei-
kermis'een uitvoering plaato in het lokaal van den
lieer G. van Bodegraven. Door eenige dames en
heeren der Zangvoreeniging van Haringbuizen werd,
met medewerking van hun directeur, opgevoerd:
%.De gevolgen van een leugen", blijspel 'in 4 bedrij-
von. Deze uitvoering werd door een volle zaal aan
dachtig publiek bijgewoond; een echt leuk stukje,
wuar hartelijk om is gelachen, een bewijs dat de
verschillende rollen uitstekend vervuld werden.
Een daverend applaus en een tot weerziens was
hot loon. Na afloop werd er echt kermis gevierd
op gezellige en opgewekto manier.
RROEK OI» LANGENDIJK.
Van 23-28 Augtostus werd aan de -veiling aange
voerd: 411001 bloemkool, 302910 roode kool, 80900
gole kool, 57900 witte -kool, 18400 bos en 299 baal
wortelen, T691 zak aardappelen, 6265 KG. -slaboo-
nen, 1330 baal nep, 3761 baa' uien en 105'J KG. aju-
gurken.
VVARMENHUIZEN, 31 Augustus.
Gewone uien: f 3.40 a f 3.80 per baal. Gewone nep
f 4.30 a f 4.90 per baal. Schoolmeesters f 1.40 a
f 1.45 per zak. Roode kool f 8 per 100. Slaboonen
f 3.40 per '50 KG. I
NOORDSCHARYVOUDE, 31 AwguStus.
Bloemkool 1 11.40 a f 15, roode kool f 8 50 tot
f 12.2u, gele kooi f 9 a f il.70 per 100. witte kool
f 12 a f 17.50 per 100. Wortelen f 3 a f 3.80 'per
100 bos. Schoolmeesters f 1.40 a f 1.50, eigenheimers
f 1.40, blauwe f 1.55 per 35 KG. Gele nep f 5 a f 5-5C
drielingen f 3.80 a f 4, grove uien f 3.50 a f 4 per
50 KG.
RROEK OP LANGENDIJK, 31 Augustus.
Bloemkool f 10.40 a f 17.20, 2e soort f 2.80 a f 4.50,
roode kool f 7 a f 13.10, -gele kool f 7-80 a f 13.60,
witte kool f 11.60 a f 20.70 per 100. Wortelen f 3.60
a 1' 4.6U. Schoolmeesters f 1.45 a f 1.65, eigenheimers
f 1.55 a f 1.65, blauwe f 1.70 a f 1 80, drielingen 80
a 90 cent per zak. Slaboonen f 3.70 a f 4.30. Gele
nep f .480 a f 5.20, drielingen f 3.70 a f 4, uien
f 3 a f 3.90 per 50 KG. Wortelen f 2.05 a f 2.30.
Ramenas f 12.60. Augurken f 5.80 a f 24.
GEMEENTE YYARMENHUIZEN.
Ingeschreven van 131 Augustus.
Geboren: Johannes Nicolaas, zoon van Hillébrand
Swan en Antje Kroon. Caifjharina Tëcla, dochter van
Martinus Pronk en Neeltje Quant.
Ondertrouwd en Gehuwd: Geene.
Overleden: Nicolaas Mekken, 14 maanden, zoon
van Johannes Mekken -en Trijntje Elswijk. Grietje
Nieuwland, 15 jaar, 'dochter van Arie Nieuwland
en Jansje Bos. Levenloos aangegeven kind van J.
Schrijver en Dieuwertje Mocij.
TELEGRAFISCH YVEERBERICHT
naar waarnemingen verricht in den morgen van den
1 September 1915, medegedeeld door het Koninklijk
Meteorologisch Instituut to De Bilt.
Hoogste barometerstand 764.7 te -Munchen, laag
ste barometerstand 750.5 te Memel.
Verwachting tot -den avond van 2 September.
Meest matige, tijdelijk krachtige Z.W. tot N.W.
wind, betrokken tot zwaarbewolkt, aanvankelijk
nog kans op regen, later opklaring. Zelfde tempe
ratuur. 1
POLITIE.
JTETER BUISMAN, geboren te Spanga, 'den 8
September 1871, wordt verzocht ter Secretarie te
verschijnen, teneinde inlichtingen voor de Bevol
kingsregisters te vérstrekken.
YERBODEN BOEKEN EN GESCHRIFTEN.
Toen de Russen YVarschau begonnen te ontrui
men, vertelt de Tagliche Rundschau, besloten zij
alle verboden boeken -en geschriften, die zich in
den loop der jaren in de bureaux-van de Russische
censuur hadden opgehoopt, te vernietigen. Zij moes
ten don vuurdood sterven, maar de ambtenaar, aan
wien uit was opgedragen, heeft er de 'voorkeur aan
gegeven, het papier te vorkoopen. Reeds spoedig za)
men het een en ander vernemen uit den inhoud van
deze drukwerken, die niet in de wereld hadden mo
gen komen. Reeds vroeger, juist tachtig jaar gele
den, heeft de wereld allerlei vernomen over de mid
delen van de Russische politiek, uit papieren, die
men in Warschau gevonden had, Bij den Podschen
opstand vau 1S30 hadden de Polen hot paleis van
grootvorst Kopstantijn, den onderkoning van Polen
tf Warschau, geplunderd. Daarbij waren hun aller
lei geheime aanteekeningen, breichten van gezan
ten, opdrachten der regeering te St. 1 etersburg, enz
in handen gevallen. Polen die de waarde van deze
p..pieren konden Leoordeelen, brachten ze naar hel,
buitenland. Vijf -jaar later, in November 1835, begon
een Schot, David Urqliart, in een tijdschrift, dal
den naam droeg de Portfolio, de geheime bescheiden
te publiceeren. De onthullingen wokten in geheel Eu
■ropa het grootste opzien. Ze gaven een voorstelling
van de bedenkelijke middelen, waarmee de Russischr
diplomatie werkte, om de zelfstandigheid van regee-
ringen en de vrijheid van nationaliteiten te onder
drukken.
VOOR HET VADERLAND.
De bandiet Musolino, die tot dertig jaren -gevan
genisstraf werd veroordeeld, omdat hij Calabrië had
geterroriseerd moet een verzoekschrift tot den -Ko
ning hebben gericht» om te mogen sterven voor zijn
vaderland. Hij beloofde als hij bleef leven, in de
gevangenis te zullen terugkeeron, zelfs, als -hij da
den van dapperheid had verricht.
OOK CHINA. I
Ook China gaat zich duikhooten aanschaffen. Het
Centra' News-agentsschap verneemt uit New-York
dat e- een honderdtal is besteld. Ze zijn van gioo-
ter afmeting dan de D.uitache.
HINDENBURG VEREEKING.
De ijzeren Hindenburg te Berlijn zal ondanks het
protest van een deel der pers toch worden go-
plaatst. De onthulling is bepaald 'op Zaterdag den
4den September en -do hoogste stedelijke en mili
taire ovorheidspersonen 'zijn voor de plechtigheid
uitgenoodigd. Het 3de garderegiment, waarbij Hin
denburg a la suite 'staat, zendt o.a. een deputatie.
Hèt gedenkteeken komt op den ■Konigsptatz en
word*, omgeven door 4 bij Tannehberg veroverde
Russische kanonnen. Op vele plaatsen in Berlijn
worden reeds vooruit bons verkocht, waarop men
het recht heeft spijkers-in het beeld te slaan.
EEN DAPPERE ZUSTER.
Een dappere Franscho zustor van barmhartigheid
is gedecoreerd met 't Croix de guerre, tegelijkertijd
niet twee onderofficieren van de infanterie en van
de Zouaven,. Zij was tijdens het bombardement van
St. Dié in do stad gebleven. Zelfs toon de autori
teiten met de troepen vertrokken en do stad -ver
laten was, bleef zij op haar post in het hospitaal
tusscben de doktoren van de Duitschers. Toen deze
de slad moesten ontruimen, wist -zij 65 van de 80
gewonden, die zij dachten mede to nemen, voor
Frankrijk te behouden."" 1
DHANKBESTIRJDING.
Do beperkende bepalingen omtrent den drankver
koop, die in de voornaamste plaatsen waar munitie
wordt vervaardigd of vervoerd zijn ingevoerd, heb
ben volgens do .„Times" groot succes gehad. Er is
grooto vermindering-in het aantal vervolgingen on
veroordeclingon wegens 'dronkenschap. Terwijl bijv.
de vier weken voor den oorlog hot aantal veroor
deelingen wegens dronkonschtip gemiddeld bedroeg
te Nf-wcastle 70, te Gaterhcad 28, te South Shields
19 en te Middlesbrougb 45, waren deze cijfers in de
eerste week dat de nieuwe verordening van kracht
was iesp. 36. .9, 12 en 14 en in de tweede week
43. 5, 8 en 17. Ook te Liverpool is groote vermin
dering waargenop en.
DE GEEST IN ENGELAND.
Yoor de politierechtbank 'te Londen kwam een
Juffrouw, die zich bekluagde beleedigd te zijn door
een andere vrouw.
„Het is zeer be'leedigend op straat voor een Duit-
sche te worden uitgescholden," zeide do juffrouw.
Maar bij do ondervraging bleek zij gehuwd te
zijn me' een Duitscher, die sedert dertig jaren in
Engeland woont.
Rechter Fordhan: „Dan is het toch waar dat
een Duitsche is."
De juffrouw: „Ja maar het is toch zeer be-
leedigend. Vooral nu. Iedereen behoeft toch niet te
weten, dat je met een Duitscher getrouwd bent!"
De rechter: „Neen; maar je hadt hom niet moe
ten trouwen. Ik kan uw klacht niet aanvaarden.
Het was geen beleediging. Het was de zuivere waai -
beid."
Do juffrouw verhaalde, dat het toch zeer belee-
digend is. waarop de-rechter zeide: Ja. onpleizië-
rig is het,- maar dat is de waarheid dikwijls."
D-TREINEN BERL1JN-YVARSCHAU.
Binnenkort zullen doorlooperde D-treinen tusschei
Berlijn en Warschau worden ingelegd. Onmiddellijk
na de inneming van Warschau heeft de Duitsche
spoorwegdirectie onderhandelingen geopend, om 'n
mei treinverbinding lusschen de hoofdstad van Polen
en Berlijn te verkrijgen. De voorbereidende werk
zaamheden zijn reeds zoover gevorderd, dat de Mi
nster van Openbare Werken Zaterdag jl. het plan
tot inleggen dier treinen kon goedkeuren. -Het uit
zicht bestaat, dat er van.'15 September a.s. af da
gelijks sneltreinen zullen rijden tusscben de stads-
baan te Berlijn en Warschau. Die-treinen zuller. ov<
eon nieuwen en korteren 'weg dan voorheen langs
Kalisch en Lodz loopen. Die wog is ongeveer 13
uren korter dan die, waarlangs vd^r den oorlog de
sneltreinverbinding tusschen genoemde steden tot
stand kwam. De nieuwe -sneltreinen zullen reizi
gers voor alle drie klassen 2e. de en -4e (de le
klasse is in DuitócJHand afgeschaft) opnemm en
ook stoppen te KaJish, Lodz en Lowitsch in Polen.
Tusschen Berlijn en Posen zal de bestaande Speise-
wagen hrijden,terwijl tusschen Posen en Warschau
een nieuwe Speisewagen zai worden -ingetogd. De
nieuwe verbinding zal veel beter zijn dan de vroe
gere: toen toch reed er wekelijks slechts één'een-
klassige sneltrein, de Noordexpress, met hijbetaling
over Thora en Alexandrowo, tusschen Berlijn en
Warschau.
BALFOUB OVER ZEPPELIN-AANVALLEN.
Uit Londen, 29 Augustus. De Admiraliteit maakt
een brief van Balfour over Zeppelin-aanvallen open
baar. Omtrent de bereikte resultaten schrijft hij:
Vau het ministerie van binnonlandsche zaken heb ik
vernomen dat de laatste 12 maanden 71 voUwapse-
nen en 18 kinderen zijn -gedood, 189 volwassenen on
31 kinderen gekwetst. Wij mogen wel de vraag-stol
len, welk militair voordeel er is behaald ten koste
van zooveel onschuldig bloed? Het antwoord is ge
makkelijk gegeven. 'Er is geen enkele zeeman ge
dood, zeven zijn er gewond en slechts bij één ge
legenheid is schade toegebracht, die men, door aan
het begrip geweld aan te doen, als van eenige,
luttele, militaire betoekenis kan 'beschouwen. De
andere Zeppelinaanvallen waren onmenschelijke on
dernemingen, doordat ze geen enkel vijandelijk do« 1,
hetzij zedelijk of stoffelijk, hel.ben 'gediend.
OORLOGVOEREN IN RLSLAND.
De Weensche correspondent van de N. R. Crt.
schrijft dd. 22 Augustus:
Uit het perskwartier wordt -geschreven dat het
oorlogvoeren in het land tusschen Weichsel en
Boeg voor Duitsclhland 'en Oostenrijk wegens het
gebrek aan wegen en communicatiomiddelens zeer
moeilijk is. Toch 'beeft men den toevoer weten te
regelen en de taktiek van de Russen om, evenals in
de tijden van Napoleon, Rusland tot een woestenij»
te maken, is fit islukt. Ten eerste heeft men het
aantal trekpaarden vermeerderd. Waar vroeger twee
voor een kar het werk moesten doen, worden nu
i of G paarden vereischt. Alle wegen in Polen zijn
vol mei wagens en karren van den tros. Daarnaast
komen dé veldsp'oorwegen die zeer veel verrichten.
Waar nocdig, worden militaire spoorwegen gelegd
en het werk gaat vlug. Er zijn veldspoorwegen
voor paarden 'en met stoomkracht. Over de dalen
worden viadukten gebouwd en op bepaalde afstan
den zijn practische blokhuizen opgericht. -Na de
paarden en spoorwegen komen de auto's, de grond-
liegers aan de beurt, maar zij zijn niet van Yoo
groo» gewicht als de stoom- en trekkracht wegens
de slechte wegen. Waar 'gelegenheid voor vracht
auto's bestaat, daar slaan zij alle andere vervoer
middelen uit het veld. Bij de Boeg-zijn groote repa
ratieplaatsen, stallen en garages. Van alles kan
men daar laten maken. Even zoo goed een nieuw
venster als een motor. Er zijn meer dan 500 men
schen bezig om 'de 2000 personen- en vrachtauto's
te repareeren en af to werken. Het terrein'is elec-
trisch verlicht en van draadlooze telegrafie voor
zien.
Den heelen boel kan men in 24 uren in beweging'
zetten en het is met auto's, paarden en veldspo-i-
wogen, dat de Oostenrijkers en Duitschers alle bir-
derpalen in Polen trachten 'te overwinnen. Zoo la g
als de ocrlcg in Polen duurt, heeft het 'hun sol-
dat. n aan weinig onjbroken. Zij hebben haast nooit
gebrek aan eten ton aan munitie gehad. Daarmede
fs de taktiek, die men een 'eeuw geleden tegen Na
poleon aanwendde, mislukt.
EEN MERKYVAARDIGE RECHTSZITTING.
Te London is een jonge Nederlander voor aldermai
sir John Knill in Mansion House verschenen, be
schuldigd een poging tot, -zelfmoord te hebben ge
daan. De beschuldigde had bij deze poging zijn been
gebroken en hij kon dus niet 'in de rechtzaal ko
men. Daarom werd hij nu in een taxi naar Mansion
House gebracht. De taxi -'hield stil voor een dei-
deuren van het gebouw en sir John-Knill begaf
zich naar het portaal,'waar bet verhoor plaats had
met open deur opdt de beschuldigde in de 'taxi de
behandeling van zijn zaak zou kunnen volgen. Na
de verhooren begaf de alderman zich naar de taxi
on deelde den beschuldigde mede, dat. hij in afwach
ting van zijn terugkeer npar Nederland in een
hospitaal zou 'worden verpleegd. Overigens werd
hij ontslagen van rechtsvervolging.
YVAT VROUWEN DOEN KUNNEN.
De Nationale Vrouwen-Liga, die bij den aanvang
van den oorlog overal in het Duitsche Rijk was ge
organiseerd, heeft rapport uitgebracht over hetgeen
le Berlijn gedurende» het eer9te oorlogsjaar -is ver
richt. Daaruit blijkt, hoe een aanzienlijke rol de
Duitsche vrouwen hebben -gespeeld en ook over
een hoe- grooi organisatietalent die vrouwen bosohik-
ken. 1
Dank zij do werkkracht en bekwaamheid der vro,u
won konden verscheiden maatregelen worden geno
men. Er moesten vier vraagstukken worden opge
lost: le. het geven van raad aan wie hulp -noodig
hadden; 2e. het helpen van hen, die eon beroep de
den op de publieke fondsen; 3e. het scheppen 'van
nieuwe instollingcn met het oog -op door den oor-
leg in het leven geroepen omstandigheden; 4e. het
voorlichten en adviseeren van de bevoïking op het
punt der voeding.
Het hoofdbeginsel - waarop de veieeniging gebaseerc
wed is, dat er wederkeerige medewerking zal zijn
van lieden van allerlei partijen en-stroomingeu.
Het werk i n Berlijn is verdeeld over 28 commis
sies, elk onder leiding van een vrouw uit de mid
delklasse en één sociaail-demot-ralto. -
ln den loop 'van hot eerste oorlogsjaar hebben
1100 vrijwillige werksters elk negen uur daags aan
de verschillende afdeolingen der vereeniglngen ge-
I)e opperste leiding is in handen van een be
kende figuur uit de Duitsche vrouwenbeweging, dr.
Gortrude Baumer. De vrouw van den eerste-bur-
gemc°ster van ZBerlijn -is eere-presidente.
De 1 ocdschappendienst wordt verricht door pad-
vinrlsters. Tot einde Juni 1915, waren 128.259 ge
vallen afgedaan, w.o. hel systematisch hulpverlee-
nen aan gezinnen bvan soldaten, het verstrekken
van voedsel, het n eehelpen aan het betalen van 'de
huur. Het Bcrlijnlsche gemeentebestuur droeg aan
de vereeniging de taak over van -het voeien dei
onderhandelingen tusschen huurders en 'huislieden.
Een uitgebreid veld. yan arbeid ts ook het onder
steunen van werkloozen. Niettegenstaande er uilkee-
ringen waren van de vakvureenigüigen en de arbeiders-
verzekeringskassen, was die hulp dikwijls onvoldoende.
In zulke gevallen k.wam de vrouwenvereeniging te hulp.
Ook verstrekt die vereeniging steenkool en klee
ding: zij heeft 70 naaiwinkels georganiseerd, waar bij
wijze van werkverschaffing, door vrouwin kleeren voor
militairen worden vervaardigd
De vereeniging heeft' voor dat doel "san loonon
550.000 M. uitbetaald. Sedert is de werkloosheid aan
zienlijk gedaald en zijn de naaiwinkels gesloten, maar zij
waren een zoo groot succes, 'dat men voornemans is
ze na den oorlog te heropenen.
HET BOSCH VAN BIALOWESK.
In het „Berliner thgebln.lt" geeft een kenner van
het Polesische woudgebied een beschrijving daarvan.
In het noorden heefl het duizenden van meren, in
het Zuiden tallooae stroomen en stroompjes, die alle
tot het geweldige stroomgebied van de Dnjepr en zijn
grooten zijstroom de Ptripet behoor en.
Meer dan een eeuw is de bijl ühar echter aan het werk.
Sn te heviger naarmate het hout duurder wordt. Overal
is een waterweg om de houtvlotten naar de Ooslzee-
havens te brengen. Als men berekent wat sedert een
oeuw aan hout de Memel en de Weichsel afgedreven
is, dan verwondert men zich dat er van het bos oh. nog
wat over is. Al te veel is het pok niet meer. -Iin
het noordelijk gedeelte heeft men nog zes groote bosch-
gebicden, die verscheidene vierkante mijlen groot zijn
en daarom alleen nog overeind staan, omdat zij geen
waterweg hebben. In het Zuiden is nog één oerwoud
overgebleven, het keizerlijke boschdomein van Bialo-
wiesja. Het 'is 1224 vierkante kilometer groot en nog j
groot genoeg om een volmaakt beeld van oerwoud te
vertoonen.
De hoornen blijven staan tot zif van ouderdom ster-»
ven. Daarom vindt men nergens In Euiropa zoo getwel-
dige stamïnen als daar. Er zijn niet alleen eiken en
beuken, maar ook dennen., die n<Jg die jachthorens van
de Poolsche koningen hebben geheord. Als de storm
oudgeworden reuzen velt, is er voor eenige jaren een
open plek. Maar spoedig verheft zich weer daarboven
een chaos van nakomelingen. Geslachten van hoo
rnen heeft de tijd omgeworpen en in molm veranderd,
die 's nachts met fosförizeereml licht spookachtig glimt,
zoodra de bodem nat wordt. En eigenlijk is hij altijd
nat, want het geheele terrein ligt in een laagvlakte, die
zich' slechts hier en daar boven den grondwaterstand
verhieft. Op vele (plekken slechts zoo weinig dat een
stortregen duizowtem hectaren olnder water zet.
Daardoor lubben zich' in hel Noordelijk gedeelte,
dat voornamelijk uit loofboomen bestaat, groote moe
rassen gevormd. Göen mensch kan daar binnendrin
gen, omdat er een vloeibare veenlaag van eenige meters
dik staat Er rijn echter vele plekken, waar het moeras
slechts uit een voetdikte, verweerde humuslaag bestaat,
die op vast zand ligt
