Schager Courant.
De Oorlog.
Schagen in donker.
RAAD SCHAGEN.
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1915.
58ste Jaargang No. 5666.
VIERDE BLAD.
Binnenlandsch Nieuws.
GEVAARLIJK GOEDJE.
n Do iele^raaf lezen-we:
Heel Weert spreekt van, talrijke arrestaties die er
hebben plaats 'gehad.
Woensdagavond was een schildwacht van de land
weer aldaar op post bij de tunnel van den weg naai1
het Belgische plaatsje Molenbeersel. Hij zag twee als
heeren gekleede personen, die een grooten handkof
fer droegen, naderen en riep hun een „Halt, wer-
da" toe. Zij naderden en •'moesten den koffer laten
visiteeren. 1
Daar de schildwacht op eenigcn afstand nog vier
personen zag, die blijkbaar bij het tweetal behoorden
gaf hij een toeken aan de najhijfeijnde wacht, zoodat
er onmiddellijk een sergeant en nog meer militairen
verschenen.
Het groote valies bleek verschillende kleine bus
jes te bevatten, elk voorzien van een tinnen buis
van m.M. omvang en waaraan lonten waren beves
tigd van ?0 M. lengte voor-iedere bus.
Dan waren er bussen, gevuld met -kleine palges,
ter grootte van een lucifersdoosje, gevuld met een
substantie dat op zeeppoeder geleek.
Het tweetal werd onimddeHiijk in aTrest gesteld. Bi
nader onderzoek bleek, dat de inhoud bestond uit
melinietpoeder. t
Op de poederdooeen die, volgens de daarop voor
komende etiquetten 100 gram poeder 'bevatte, stond
ook bet adres van de fabriek, nl. die van de 'fir
ma Copal en Co., een kruitfabriek in Caulill, dicht
bij Iiamont in België gelegen. De doozen'waren van
de fabricage vnu 1909.
Het Donderdag in deze zaak voortgezette onder
zoek leidde tot de arrestatie "Van nog een aantal
Belgen, die hun intrek hadden genomen in een huis
in de Stationstraat, tegenover het tramstation.
Een 'mderzoek'in den tuin van dat huis on tus-
öchen in de nabijheid ervan geplaatste boompjes,
heeft nog oen zestal groote buseen doen vinden, allo
gevuld met pakjes kruit, In •'ieder pakje was door
machinale bewerking een kloin -rond gaatje aange
bracht, waarin''do lont paste.
Hater op aen dag 'moeten in den tuin nog een
zestal errnote bussen gevonden zijn, alleen mot lon
ten gevuld.
Het gevondene moest op last van den luitenant der
landweer zeer voorzichtig worde® behandeld, daar de
inhoud gevaar voor omgeving en omstanders ople
verde. 1
Bij het verhoor, dat de (Belgische heeren, in het
gehee1 een achttal, moest ondergaan, bleek, dat zij
nog maar kort in Weert 'vertoefden en van Vlissin-
gen waren gekojmen. Op het tweetal eerstgearros-
teerden na, bevinden zij zich allen weer op vrije
voeten, daar niots te bunnon 'nadedlo moet zijn. ge
bleken. Door don territorialen 'bevelhebber zal hun
hoogstwaarschijnlijk het verblijf binnen deze mili
taire afdeeling worden ontzegd.
De militaire overheid meent uit het verhoor te
kunnen afleiden, dat het de 'voorbereiding gold van
een poging om in den omtrek van Luik Duitsche
militaire "werken op te blazen.
anna paltowna.
Woensdagmorgen 29- September zal alhier bij de
Korenbeurs oen keuring van vee worden gehouden.
Zij, die belang hebben of belangstellen in goed vee,
kunnen we Aanraden deze keuring te bezoeken.
herziening pensioenwetten.
In de Nieuwe-Rotterdamsche Courant van Donder
dagavond 'wordt meegedeeld, dat er een commissie
zal worden ingesteld tot herziening der verschil
lende pen si oen wetten.
anna i'auloyvna.
De afdeellng Anna Paulowna van,'de Noordholland-
schc vereenjging Het Witte Kruis, hield -Vrijdag 24
September een vergadering in Veerburg. Na ope
ning door den voorzitter, -den heer D. C. 'ftozelman,
die mededeelde, dat wegens ongesteldheid de secre
taris verhinderd was tc komen, 'werden dooi' den
heer K. L. van. Gorkom-'de notulen gelezen en deze
goedgekeurd.
Tot afgevaardigde naar de algomeeno vergadorin'g
werd gekozen de heer R.'Dekker en tot diens plaats
vervanger de hoer R. Blankevoort. Beiden namen de
benoeming aan. Bij' de behandeling dea- agenda voor
de algemeene vergadering, -word den afgevaardigde
opgedragen, bij do verkiezing voor lid van 't Hoofd
bestuur /ijn stem uit to brengen op den heo'r C. L.
W. van IJzendijk te Aerdenhout. Dc begrooting gaf
geen aanleiding tot debat. Algemeen was men or
voor, dat dc afgevaardigde hot voorstel Haar lom
men neer,'behoudens het amendement van-het Hoofd
bestuur, zou steunen; evemztoo de beide voorstellen
van bot Hoofdbestuur.
Tot leden der cojmmissie voor het nazien der re-
koning 1915, werden door don voorzitter aangewezen
de heeren G. D. Rezlman.e C. Slikker' en Jib. Bakker,
die do opdracht aanvaardden.
Bij de rondvraag wensebto de heer Jb. Bakker -in
lichtingen aangaande de uitvoering der werken Re
genbak on Zwembassin. Do regenbak-zou zoo spoe
dig mogelijk gemaakt worden, doch met de verbe
tering van, Bet zwembassin zou mon.'wachten tot het
voorjaar. Hierna sluiting. 1
CALLANTSOOG.
Voor de lichting 1914 zullen op 1 October a.s. bij
don Landstorm worden ingolijfd: Gerrit Klaver on
Lcondert Roos.
st. maarten.
MoJ, D. Teensma, alhier, staat als Ns -1 als onder
wijzeres in do nuttige handwerken aan de sohool
to Eenigonjburg, on 'ajs Na 2 mej. J. ;de Heer, even
eens alhier. 1
st. maarten.
Vrijdagavond vorgoldcrde do afdeellng van Hot
Witte Kruis alhier in hot'café van den hoer J. Schot
morhorn. Bohalvohot bestuur, dat nog niet'eens vol
tallig was, was óón lid (on nog wol do lmde) 1 tor
verwildering aanwijzig. Door voorzitter word do ver-
gatliM'ing geopend mot do algemeene 'klaoht ov«r do
goringo opkomst. Hierna lezing on -goedkeuring no
tulen.
Ingekomen was oon schrijven van do in do vorigo
vergadering boüoemde bestuursleden do heeren G.
Dekker en C. Bar ten, behelzende de aanneming hun
ner benoeming. Tot nazien der rekening'werden be
noemd de heeren C. Grootes, P. Heneweer on C.
Dekker, die deze benoefming aannemen.
Bij de behandeling der agenda van'de Hoofdver-
een igirigsvergaderingwerd besloten den afgevaardig
den voor alles vrij mandaat te'verleenen.
Bij de rondvraag werd, in navolging der vorige
vergadering, waar bemoeiing van het Bestuur dezer
af deeling word gevraagd, voor verontreinigde Bloo-
ten (waar liet geen succes bij heeft gehad) door den
lieer C. Dekker gevraagd, of-het bestuur zijn mede
werking wilde verleenen ook voor een te Eenigen-
burg verontreinigde sloot achter het-'perceel van C.
Jongens. Ook hierin zal het Bestuur zijn medewer
king verleenen. Hierna sluiting.
Staatsloterij.
5d>e KLASSE, 4de TREKKING;
HOO GE PRIJZEN,
f 1000: 1510 1977 - WA 6185 11446 15783.
f 400: 5370 14002.
f 200: 19940.
f -100 7741 11389 12716 13566 '17122 17372 17590
19762.
Prijzen van f 70.
81
3147
5731
8603
11771
14456
17101
19284
121
328
824
613
12023
458
157
333
393
333
944
632
32
639
201
421
472
470
6053
844
43
696
232
497
1037
637
89
880
114
776
245
539
189
669
129
9307
290
'860
246
768
340
977
171
443
336
950
529
961
600
4170
219
500
482
15271
629
20153
636
199
283
047
651
374
746
235
654
362
447
10160
942
431
812
265
738
368
528
450
13022
462
813
358
870
459
678
088
315
476
867
36-4
5^73
477
679
807
598
721
18134
574
2083
524
918
11170'
756
812
296
668
314
806
7252
240
768
16200
851
693
428
5064
284
259
786
479
19005
718
573
164
644
318
14072
512
59
719
751
272
889
367
217
525
69
944
830
350
891
503
251
581
114
981
898
512
8088
581
286
640
115
3091
609
185
759
386
653
148
GEMEENTE ZIJPE.
Geboren: Frans, zoon van Kornolis de Rooij en
Maria Grootenboer.
Predikbeurten.
ZONDAG 26 SEPTEMBER.
NEDERLANPSC.il HERVORMDE GEMEENTE ta:
Julianadorp, voorm. 10 uur, Ds. Van Griethui jsen.
Huisduinen, 's av. 7 uur, Ds. Van Griethuijseu.
Marktberichten.
ALKMAAR, 24 S»pti^iiliier.
Kleine fabriekskaas f 57, 'kleine boerenkaas f 56,
commissie fabriekskaas 't 52.50, commissie boeren -
kaas f 55, middelbare boerenkaas f 54. -Aangevoerd
3-0 stapels, wegende 222000 kilogram
Mandel matig.
Graanmarkt. Aangevoerd 5061 HL. Tarwo f 9.25'a
f 10.10, gerst f 9.75, gérst chev. f 10 a f 11.15, ha
ver f 6 a f 6.70, bruine 'boonen f 19 a f 21, rood
mosterdzaad f 42, karwijjzaad Jf 15, blauwmaanzaad
r 29, oitxoeniboonen f 20 a f 21, paalrdoboonen f 11.50
a f 13, witte boopen f 21.50 a f 26, duivenbooncn
f 12, gooi mosterdzaad 'f 35, groene erwten f 10.75
u; r 23, grauwe erwten - f 20, vale f 20 a f 24.50.
VAN EWUGKSLUIS.
Aangevoerd aan dc® vischafslag op Woensdag den
22 September: '46 pond bot, prijs'per pond 13(4 a
14 cent; 13 pon,d schol, -prijs por pond 0% "cent; 80
pond aal, prijs per pond 38-cent.
WARMENHUIZEN, 24 9srpte?nbe*.
Gewone uien f 4.70 a f 5-10, gewone drielingen 4.80
gld. a 1 5.10, gewone nep f 4.20 a f 4.60 per baal.
Bloemkool f 3.10 a f 8.40, roode kool f 17.80, witte
kool f 18.70 a f 23.70 per 100. Slaboonen f 3.30 tot
f 1.50 per 50 KG.
NOOHDSCHARWOUDE, 24 9'plcmlMr.
Bloemkool f 6.20 a f 12.50, roode kool f 3.50 'tot
f 19.80, gele kool f 3 a 'f 15.30, witte kool f5 a
f 25.30 per 100. 'Wortelen f 1 a f 2.15 per 'baal. Ei
genheimers f 1 a f 1.10, blauwe f 1 a l' 1.10 per 35
KG. Gele nep f 4 a f 4.60, drielingen f 5 a f 5.40,
grove uien i' 4.70 a f 5.20 por 50 KG.'
IIROKK OP LANGENDMK, 24 öepti ■imbw.
Bloemkool f 7.40 a f 12.70, 2e soort, f 2.20 n f 4,
roede kool f 4.80 a f 19, gele kool f 5.60 a f 10.20,
witte kool f 7 a f 25 por 100. Wortelen f 4.40 'tot
f 4.60 per 100 bos. Witte kool f 343 a f 344 por
waggon. Muizen f 1.20 a 'f 1.30, bravo's f 0.80 tot
f 1.20, eigenheimers f 1.30 a f 1.35, blauw».» f 1.35
a f i.-io, drielingen 1' 0.70 a f 0.80 per zak. Slaboonen
f 3.50 a f 5.20. Gele nep f 4.20 a f 4.60, drielingen
f 4.70 a f 5, uien f 4.7Q a f 5 'per 50 KG. Wortelen
f 2 a f 2.40 per baal.-Rammenas f 12.50. bieten f 14.
Augurken'f 4.7,0 a f 23.30.
WINKEL, 24 9-jpbpmbier.
Appelen f 1 a f 4.50.-peren f 1 a f 5.60 per mand.
ICool f 3 a f 12.50, andijvie, f 2, komkommers f 2.75
a J' 3, meioenen 1' 20 a f 22.50 per 100. Tomaten f 8,
slaboonen f 2 a f 4.75 per-100 pond. Snijboonen 1.50
gld. a f 2.25 per 1000.
ALKMAAR, 25
16 Paarden f 175 a f 450, 89 koeien f 160 a f 400,
244 schapen f 22 a f 44, 46 nuchtere-kalveren f 8a
f 25, 39 magere varkens f 24 a f 49, .222 biggen f 16
a f 25 per stuk. Kipeieren 8 a 9 cent. Boter 72% a
82% cent per halve KG.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT,
naar waarnomingon verricht in den morgen van den
25 September 1915, medegedeeld door het Koninklijk
Meteorologisch Instituut to De BUI.
Hoogste barometerstand 760.3 te Breslau, laagste ba
rometerstand 748.4 to Haparanda.
Verwachting tot den avond van 26 September.
Zwakke tot matige wind meest uit richtingen.
Zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring. Mogelijk eenige
regen of onweer. Zelfde temperatuur.
Gemengd Nieuws.
GEEN DUITSCHE POPPEN MEER
De Franschen leggen er zich op toe het ook in dc
toekomst tc gaan stellen buiten de producten van de
Duitsche industrie. Zoo zullen de 1-ransche kinderen
nu geen Duitsche poppen meer hebben. Verreweg de
meeste poppen toch, waar dc Franschc kleine meisjes
gelukkig mee gemaakt werden, in het bijzonder die
met porccleinen koppen, kwamen uit Duitschland. De
porceleinfabrieken van Sèvres hebben nu de overige
{lorcclein- en aardewerkfabrieken in Frankrijk op de
iooglo gebracht van de fabricage van poppekoppen,
ten einde met Duitschland te kunnen concurrccrcn.
Zelfs heeft do fabriek van Sèvres aan sommige'indu-
stricelcn geschoolde werklieden uitgeleend, die bedreven
zijn in het maken van poppekoppen. Wc mogen dus
hopen, schrijft do Figaro, dat met aanstaand nieuw
jaar de noppen van onze meisjes oen kop hebben
niet uit Neurenberg maar uit Sèvres.
Hoe do toestand op het oostelijk oorlogsveld pre
cies Is, Is moeilijk to zoggen. Dit woton wij zeker,
dat het optreden dor Oostenrijkers In Wolhyniü Is uit
gcloouon op ecu volkomen mlslukkig. Do Oostenrij
kers hebben bij Luzk een nodorlnng geleden. ZIJ mol
den, dat zij hun .stollingen naar den westelijken oever
van dc Styr moesten terugtrekken. Dot zegt met andere
woorden, dat do Oostonrijker in deze streek een lcelijke
duw hebben gekregen.
Deze terugtocht achter de Styr Is klaarblijkelijk hel
gevolg van de gevechten, die ton N.W. van Dubno
werden geleverd, waarin ae Russen zich meester maak
ten van het dorp Voinitza op den linkeroever van de
Ikwa. Daardoor werden de Oostenrijk,sche posities ten
O. van de Styr door een flankbeweging bedreigd. Hel
krachtige opü-eden van de Russen in dit gebied wordt
in hel Russische legerbericht geschetst. Langs de ge-
hecle linie van den Sereth wordt voortdurend gevoch
ten, en het schijnt, dat de Russen daarbij aan de
bovenhand zijn.
Wat of er in het Noorden geschiedt en of de Rus
sen, die Wilna in den steek hebben moeten laten
uit de Duitsche kneep zyn losgekomen? Dat is een
vraag die nog niet positief kan worden beantwoord. De
Engelsche bladen juichen al, dat de Russen uit de
kneep zijn..
Do Westminster Gazette o.a. schrijft: Klaarblijkelijk
zijn zij uit dc val ontsnapt, daar do achterhoede met
zulk een heldenmoed heeft gevochten, dat het leger
in staat ls gcwoas,t ongehinderd terug to trekken. De
afgeloopen aageu zijn uo angstwekkendste van den gc-
heelen oorlog geweest en de terugtocht van de WHna-
lijn moet als net schitterendste wapenfeit worden be
schouwd. Het wordt duidelijk, dat* de Duitschers nu
moeilijkheden met hun aanvoer beginnen te ondervin
den. Zij zijn wel in staat om waar zij willen een uit
gangspunt voor hun aanvallen te vinden, maar zij zijn
niet bij machte om den druk te doen voortduren op zoo
hevige wijze, dat zij erin kunnen slagen, het gros van
hel leger der Russen gevangen te nemen. Nu zij, na
den val van Wilna, teleurgesteld zijn in hun verwach
tingen heeft het er allen schijn van, dat hun eerste
groote poging zal geschieden in meer Noordelijke richting
om daardoor Riga tc isoleeren. Maar ook daar zul
len zij door de gesteldheidvan het terrein groote.
moeilijkheden ontmoeten, die nog zullen aangroeien bij
h l naderen van den winter, terwijl Riga zeil nu waar
schijnlijk veel te veel versterkt is, om door een front-
aanval te worden genomen. Bovendien zou een derge
lijke aanval zóó ontzaglijk veel mannen kosten, dat men
dan allicht van een Pyrrhus-o verwinning zou kunnen
spreken. Wij naderen "het einde van de actieve cam
pagne van ait jaar en het belangrijkste feit blijft, dat
dc Russische legers intact aanwezig zijn, zegt het blad
Of deze redeneering van het Engelsche blad de juiste
is, durven we nog niet beweren. Het besliste resultaat
komt over enkele weken en nu reeds besliste gevolg
trekkingen te maken, lijkt ons te gevaarlijk. Dit staat
echter vast, dat de Russen vechten als leeuwen. Zij
doen steeds tegenaanvallen aan de Duna en het dorpje
Atkaliers is b.v. telkens van bezitter verwisseld, wel
een bewijs hoe vinnig er wordt gevochten.
Ook verder naar het Westen maken de Russen mel
ding van aanvallen hunnerzijds tot in de nabijheid van
bovengenoemden spoorweg. Zij hebben hem tot nog
toe niet kunnen bereiken. Het zal er den Duitschers
veel aan gelegen zijn dezen spoorweg, die hen voor
de verplaatsing van troepen van het eene punt van
het front naar het andere diensten kan bewijzen, te
behouden.
Voor Dunoburg zijn de gevechten allerhevigst Bij
Smelina hebben de Russen tegenaanvallen gedaan
om den Duitschers de hier verkregen voordeelen af
handig te maken. Tevergeefs zegt het Duitsche
hoofdkwartier. J)e Russen zelf geven eenige gevan
genen en buit op, in dezelfde streek behaald en ge
ven door de médedecling, dat een heuvel zesmaal
van bezitter veranderde, een denkbeeld van de he
vigheid der gevechten.
Berichten, ontvangen uit Dunaburg, waarin wordt
meddegedeeld, dat er een gevecht plaats heeft te Smelina,
drie mijl ten noorden van Alexandrowsk, schijnen er
op te wijzen, dat laatstgenoemde plaats iu bezit van
den vijund is.
Over dc 'legergroep van IvCopold van Beieren komt
hot bericht, dat net Russische front over het heele front
door hem is verbroken. Bij de vervolging word de
Scrwetsj boven Korelitsji, en do Schara ten N.W. van
Krasjin bereikt Meer naar het zuiden hebben nog ge
vechten met dc vijandelijke achterhoeden plaats; 100
gevangenen en drie milradleurs vielen in onze handen.
Van 4e Jegergroep-MackensenDe vooruitgeschoven
afdeelingen ten N.O. cn ten O. van Logisschin werden
voor een omvattenden Russischen aanval achter het
Oginskikanaal en de Jasiolda teruggenomen. Zij brach
ten 2 officieren en 100 gevangenen mede.
Op het noordoostelijk oorlogstooneel is geen wijzi
ging voorgekomen.
En het is ook weer dit laatste bericht dat een eigen
aardig licht werpt op den toestand en ook op het actieve
optreden der Russen.
Wat Bulgarije wil is nog niet. duidelijk. De Entente-
gezanten van Engeland en zijn bondgenool.cn spraken
er hun leedwezen over uit dat de mobilisatie was ge
last, voordat aan hen mcdodeclingeii waren gedaan over
het standpunt der regeer ing. De Bulgaarscne minister
president antwoordde, dat de mobilisatie niet opgeval
mocht worden als een maatregel, die tegen de mogend
heden der Entente gekeerd was. De regeering was er
toe overgegaan, omdat aan den Bulgaarschcn gezant
tc Nisj was medegedeeld, dat het geheclc gebied langs
de Servisch-Bulgaarschc grens tot oorlogszone was ver
klaard. De Bulgaarsche regcering had de beslissing op
het aanbod van dc Entente uitgesteld, omdat de gezan
ten zelf verzocht hadden de beantwoording nog uit
te stellen. Intusschen had het optreden van de Ser
vische regcering Bulgarije genoodzaakt de noodige- maat
regelen to treffen.
S GRIEKENLAND MOBILISEERT.
Ministerpresident Vcnizelos had een onderhoud met
den koning. Hij verklaarde, dat de mobilifntie het eenig
mogelijke antwoord van Griekenland op de houding
van Bulgarije is.
Na een kort onderhond gaf de Koning toeslemming
tot dc mobilisatie als defensicven maatregel.
De koning ontving daarna den minister van oorlog
Danglls. Daarna werd het besluit tot mobilisatie van
twintig lichtingen, waarvan er vier reeds onder de
wapenen zijn, geteekend.
Het besluit tot algemeene mobilisatie van twintig
lichtingen is door den koning geteekend en zal heden
avond worden uitgevaardigd. Er heerscht groote geest
drift.
Dit bericht wijst er wel op dat Griekenland niet
alleen toeschouwer zal blijven. Wat het worden zal r
Plaatselijk Nieuws.
LANDSTORM.
Van de lichting 1914 zullen op 1 October a.s. wor
den ingelijfd: Cornelis Gutkcr, Cornelis Grootes, Simon
Anthomus Knüwer en Petrus Komen.
WITTE KRUIS.
Ledenvergadering op Donderdag 23 September 1915,
des avonds 8 uur. De heer G. Visser Az. opende de
bijeenkomst, de hoer G. Muijs las de notulen, die
werden goedgekeurd. Er werd besloten geen afgevaar
digde. te zendon naar de Algemeene Vergadering. Dc
beschrijvingsbrief gaf geen aanleiding tot bespreking. Tot
bestuurslid werd herkozen de heer C. Visser Az., en tot
lid van Ziekenzorg do hoer M. Visser. Voorzitter wijdde
eenige waardoerendo woorden aan den heer W. Rog
geveen, die in deze functie zooveel goeds had gedaan.
Voorzitter deelde nog mede, dat in het volksbad 351
baden wnron genomen cn bracht dank aan den heer Dc
Boer voor zyn uitstckendo diensten als waarnemend
badmeester.
Hierna sluiting.
't Was al telkens dat wo met cenigcn twijfel on oen
Ukkic nijdigheid keken naar dc gaspit boven ons hoofd.
Het deed zoo „raar'" on gaf blijken van al hooi wei
nig fut, totdat plots oen dichte duisternis ons om
ga'..
Wat blwas dat nou? Een lucifer opgescharreld,
nog eens boven het kraantje gehouden, maar alle lo
ven scheen hier geweken. Al spoedig bleek het ons,
dat wij niet de eenige duisterhng waren, maar dat
Schagen in donker was gezet. Onze gasfabriek had
er blij klaar den brui aan gegeven, allo liciiics waren
uit.
Op straat was het al spoedig druk en beweeglijk en
de hoofden werden bij elkaar gestoken om dit nieuwe
bedrijf van ons gasfabriekdrama te bespreken. En wc
moeten zeggen, de fantasie bleek niet Klein, het ver
nuft van sommigen groot en scherp. We hoorden van
alles, zelfs over een staking.
Nou, het was ook een slaking en wel van dc ovens.
Ter verduidelijking onzer lezers zij meegedeeld, dat
in de oude stokerij onzer gemeentegasfabriek zich be
vinden een 3-, een 5- en een 7-rétorts oven, een erfe
nis uit dc illustre dagen onzer gasfabriek, welke erfe
nis zonder beneficiaire is aanvaard. In de nieuwe sto
kerij vindt men een nieuwe 8-retorts oven. En nu is
het een feit, dat de beide oude ovens, 5 en 7 nog
steeds in bedrijf zijn on do nieuwe 8 nog steeds niet
En dit laatste, we willen het hier onomwonden neer
schrijven, lijkt ons onbegrijpelijk en tevens onverant
woord.
Op do wijzo waarop thans werd gewerkt, had dc
fabriek zelfs niet de minste bedrijfszekerheid en stona
men steeds bloot aan een debacle, die dan ook niet
is uitgebleven. Immers de beide oude ovens, voor
namelijk de 7, gaven teekencn van achteruitgang en
begonnen het tenslotte te begeven en konden, ook al
door het gedeeltelijk instorten van een kanaal, niet
die volume gas leveren die noodig was. Doordat
een der twee gashouders mede door reparatie buiten
bedrijf was, was de voorraad gas niet groot cn weldra
s.ond men voor het feit: de hoofdkraan dicht te moe
ten draaien cn Schagen in donker.
Ja, wat toen?
liet was een hoogst-gevaarlijko patiënt, de toe
stand critiek cn er werd besloten om den heer Rijkes,
gosdirecteur tc Den Helder, in consult te roepen.
Met kunst- en vliegwerk is gedurende den nacht
van Donderdag op Vrijdag een kleine hoeveelheid gas-
gemaakt, voldoende om Vrijdagmorgen om 10 uur de
gemeente te voorzien. Gelukkig voor verschillende za
ken, waaronder ook de onze, die tot volkomen stilstand
zouden zijn gedoemd en dc schade groot zou zijn
geweest
En nu de vraag of we dan nu zekerheid hebben
van gas? Hierop moet, hoe jammer ook, met pertinent
neen worden geantwoord. De toestand der in bedrijf
zijnde ovens is van dien aard, dat zelfs niet van eenige
bcdrijfsZekerhoid kan en mag worden gesproken. Thans
worden zoowel de 3-, de 5- als de 7-retorts ovens
gestookt en daarmee een hoeveelheid gas geproduceerd,
die maar even voldoende is en dan bestaat nog steeds
de kans, dat de ovens ons zullen begeven. Gaat het,
loopt het. welnu, dan is het een lukkertje. Niet eerder
dan nadat de nieuwe 8-retortsoven in bedrijf is, is cr
zekerheid. En waar dit nog een drietal weken zal
duren eer deze ovc-n zal zjjn droog gestookt en ge
schikt is om gas te fabricecren, leeft Schagen in dien
tijd steeds in angst voor een dreigende duisternis.
Donderdagavond heeft menige petroleumlamp en kaars
dienst gedaan, er is gesocieteit, vergaderd cn gewin-
held enz. bij de meest primitieve verlichting. Laat
men zijn lampen enz. nog niet te goed oppakken, ze
mochten nog eens noodig zijn.
En wat moet het nu a.s. Dinsdag met harddraverij?
We meenen te mogen zeggen dat alles zal worden go-
daan, om zoo mogelijk dan voldoende gas tc hebben.
Er is op groote spaarzaamheid In h# gebruik aange
drongen, opdat er gas zal kunnen worden gespaard
voor Dinsdag. De tweede gashouder is gelukkig gereed
om als spaarpot te kunnen dienen.
Of deze geschiedenis weer geld kost? vroeg men ons.
Ja, goedkoop en voordeelig is het gebeurde natuurlijk
alles behalve en de wijze van werken iu onze gas-
f;i jriek is zooals thans geschiedt, verre van econo
misch en winstgevend.
Zoo staan dus de zaken. Wo zullen aan deze po
vere mededeelingen niets meer toevoegen, geen enkél
woord van verwijt zelfs, Wat gebeurd is, is voor be
trokkenen, hopen wij, voldoende waarschuwing en straf
geweest en voor ons burgers werpt de duisternis
van Donderdagavond het schitterendst licht op de waar
de van de bezitting die Schagen zoo gelukkig is zijn
eigendom te mogen noemen.
Openbare vergadering op Vrijdagavond J.L, avonds
7 uur. Aanwezig alle leden.
Voorzitter de heer Jhr. Van Doorn, Burgemeester,
opent de vergadering, waarna <lc notulen worden gele
zen cn onveranderd goedgekeurd.
Waren ingekomen verschillende adressen, die allen
bij de begrooting zullen worden behandeld, dus daar
zullen worden vermeld.
Verslag Commissie van toezicht op het Lager On
derwijs over 1914. Voor kennisgeving aangenomen.
Verslag Commissie van Toezicht op de Rijkslandbouw-
wi.nterscnooL over 1914'15. Voor kennisgeving aan
genomen.
Adres van den heer H. Janvier, stoomcarousselhouder.
Voorzitter wil tot lezing overgaan, doch de lieer NV.
Roggeveen Cz. vraagt, of. 't niet in 't belang der zaak
is, dit in comité te behandelen. Aldus besloten.
Voorzitter vindt 't dan 't bestet om dadelijk in comité
te gaan, daar het besluit toch m openbare zitting ge
nomen moet worden.
Na heropening der vergadering deelt voorzitter mee,
dat besloten is ae plaats der caroussel niet te gunnen,
maar tot openbare verpachting over te gaan voor den
tijd van drie jaar.
Vervolgens wordt de gcinecntebegrooting aangeboden.
Tot commissie belast met het nazien worden benoemd
dc heeren P. Meurs Pz., Jb. Koster en P. Trapman.
Tot lid van de Plaatselijke Schoolcommissie wordt
benoemd de heer J. P. Mours en herbenoemd de heer
J. B. Keet en mevrouw Kuipers-Verfaillc.
Tot leden van de commissie tot Wering van School
verzuim worden herbenoemd do heeren J. de Vries
en G. Tates.
Volgt bespreking over de wijziging van het tarief
der marktgelden. Deze marktgeldcn waren eenigszins
■verhoogd. De voornaamste verhoogingen zijn die voor
runderen van 10 op 20 cent, paarden en luiten van IQ
op 20 cent, vette varkens van 10 op 20 cent, boter
van Va op 1 cent per K.G. enz., enz.
Voorzitter deelt mede, dat deze verhooging mede
werd voorgesteld door dc verhooging van de onder
houdskosten onzer markt Schagen kwam door deze
verhooging iu geen ongunstige positie bij andere markt
plaatsen als Punnerend enz. Becijferd was, dat waar
onder de oude omstandigheden liet marktgeld b.v.
f 3700 ongeveer zou hebben opgebracht, dit nu f6073.63
zou zijn.
Dc heer Koster vindt deze verhooging nogal van
eenige beteekenis cn vraagt hoo dc verhouding is van
de verhooring der kosten van onderhoud der markt
in verband met de hoogere inkomsten.
Voorzitter kan hem deze verhouding niet aangeven,
alleen is de algemeene verhooging der onkosten gecon
stateerd.
Dc heer Roggeveen acht den prijs voor vee enz. vol
strekt niet tc hoog en gelooft niet dat er één stuk vee
minder om zal worden aangevoerd.
Dc heer Koster vraagt naar het oordeel der des
kundige raadsleden.
Do neer Bockcl kan zich met de genoemde bedragen
best vcrecnigcn, acht deze niet tc hoog. Maar apr.
mankt B. cn W. attent, dat uls do inkomsten der markt
geldcn.' h ooier zijn, b.v. meer aandacht wordt ,gewijd
aan den toestand der schapenhokken.
Do hoor Van dor Kamp beaamt dit on vraagt dezo
hokken to verhoogen, wat de hoer Hopman cchtcr on-
gowensch! acht
Hot voorstel wordt alsnu mot algemoeno stemmen oan-
gonomen.
Voorzitter brengt in herinnering hoo in do vorigo
zltling door den nocr Schoorl cr op is gewezen, dut
schoolkinderen bij regenachtig weer hun boterham niet
In do school mochten opeten. Ilct hoofd der school over
deze zaak gehoord, schrijft, dat noch hem noch ccn
der onderwijzers iets over zulk een verbod hekend is.
Vorder blijkt uit dezen brief, dat dc heer Schoorl den
heer G. Kuiper als zijn zegsman had genoemd en deze
verklaard nooit de bedoeling tc hebben gehad in be
doelden zin over bedoeld verbod .te spreken, omdat
hom omtrent zulk een verbod niets bekend was.
Voorzitter zegt, dat velen in de gemeente óf door
hooren zeggen óf door eigen ondervinding zullen heb
ben gemerkt, dat gisteravond dc gasfabriek geen gas
kon leveren. De reden daarvan is, dat door noodzake
lijke reparatie een der gashouders buiten bedrijf was
en de 2e gashouder niet voldoende gas inhield om het
bedrijf gaande te houden. Bovendien konden de ovens
die gebruikt werden, niet voldoen aan de eischen en
konden door afkoeling niet voldoende gas producecren.
Hel gevolg was, dat toen de voorraad, was opgebruikt,
geen gas kon worden geleverd. Toen werd besloten om
de hoofdkraan te sluiten, ora zoodoende gedurende den
nacht zooveel «as te produceeren, dat hedenmorgen
om 10 uur de klanten weer konden worden bediend.
Spr. doet medededing van dezo feiten mede om aan
do verschillende gLssingon in deze een eind te inaken.