llllllll NlllIS-
DINSDAG 30 NOVEMBER 1915.
58ste Jaargang. No 5703.
UitgeversTRAPMAN Co.
Tweede Kamer.
Binnenlandsch Nieuws.
Gemengd Nieuws.
SCHAGER
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per weekDinsdag, Woensdag
Donderdag en Zatordag. Bij inzending tot 's morgens 9 ure wor
den ADVERTEïfTIEN in bet eerst uitkomend nummer geplaatst.
SCHAGEN, LAAN D 5. Int. Teleph. No. 20.
Prijs per 3 maanden f0.85; per post f 1.-. Losse nummero 6 -^nt
A DVERTENTIEN van 1 tot 5 regels met inbegip van bevrjjrao.
f 0.B5, iedere regel meer 6 ct. Groote lett. worden naar plaatsr. berek
Den Haag, 29 November.
Minister Pleyte heeft de yerdere „verdediging" van,
de Indische Begrooting voor 1916 aan den minister
van Marine overgelaten. En de'heer Rambonnet. vö.t
die taak aldus op, .dat hij de sprekers geduldig aan
hoort, maar zich 'bijna geheel tot die rol bepaalt.
Hij zal „onder de aandacht van zijn ambtgenoot"
brengen wat er alzoo wordt opgemerkt. En van prin
cipieel© bespreking ztou de Kamer zich verklaarde
Exc. Rambonnet - onthouden.
Bovendien zijn, uitgeschakeld de posten betreffen
de bouw van een gouvern.e(ments gutaperfchafabriek
(ad f 147,000), alsmede de 4 en de 6 ton voor de
goudexploitatie>-Benkoelen. Men zal zich herinneren,
dat op eerstgenpernden post 'het amendement-Mar-
chant c.s. is voorgesteld tot schrapping ervan,. Mi
nister Pleyte stelt zich voor, later, per suppletoire
begrooting, de zaak zelf met .de Kamer te behan
delen.
't Behoeft 'geen betoog, dat' aldus het Indisch de
bat „kleur npch fleur" meer bezit, 't Zal zeer spoe
dig afloopen. En daarna komt het Parlement in de
groote, onstuimige zee van de Algemeene Beschou
wingen, over de Staatsbegrooting, waaraan, is vast-
geschakeld thans de beraadslaging over de econo-
misohe politiek der Regeering. Dus: het eerste groo
te samentreffen na den dood van het Bestand.
Minister Rambonnet heeft, per procuratie, heden
mededeeling gedaan, dat het nieuwe Indische Straf
wetboek met volledige 'toelichting zoodra mogelijk
zal worden uitgegeven.
Prof. Heeres stelde de vraag, of 't nu wel het
Juiste oogenblik is om tot de invoering van dat wet
boek over te gaan. En dat 'speciaal met het oog
op de beweging, nu in Indië zich openbarend, te
gen het behoud van de doodstraf. Hij is tegenstan
der van dat 'behoud; de heer Bogaerdt haastte zich
var zijn tegenovergesteld 'gevoelen te doen blijken.
Natuurlijk bleef Exc. Rambonnet tot de .neutraal-
luisterenden behooren. 'Tal van punten zijn nog ter
sprake gébracht, in de „stukken" reeds aangeroerd.
De heer Sannes 'wil, dat de Regeering de werving
der koelies tot 'zich trekke, en de poenale sanctie
(de strafbepalingen) in de koelie-ordonnantie, waar
van hij overigens erkende, 'dat zij eenige verbete
ring heeft gebracht, schrappen. Toen iuj voor ga
rantie van minimum-loon pleitte, moest de heer
Borgosius hem herinneren aan de reglementaire; be
paling, dat bij algemeene beschouwingen over een
Begrootings-hoofdstuk niet 'langer dan een half uur
mag worden geredevoerd.
De heer Mendels wees op allerlei misstanden bij
de rechtsspraak in 'Indië. Onderstreepte nog eens
d© bekende feiten, in hqt Voorloopig Verslag aange
roerd.
Stip ik nog aan, dat de 'heer Knobel zoowel als
mr. Fock het vestigen van een kantoor voor Chi-
neesche zaken te Batavia afkeurde, terwijl .eerstge
noemde op de dringende noodzakelijkheid wees van
meer contact tusschen dc ambtenaren .voor de. Chi-
neesohe zaken en, de bevolking.
Dr. Scheurer wees, bij "de „voorbereiding van
maatscnappelijke en agrarische toestanden in de
Vorstenlanden" op hèt noodzakelijke lder régeling,
zoo spoedig mogelijk,z van de verhouding tusschen
de landhuurders en do "bevolking. Bij Ouderwijs eh
Eëredienst bepleitten de heer en K. 'ter Laan en Gtto
enkele der voornaamste „desiderata" ten gunste van
de verbetering der 'positie van den onderwijzer in
Indië. Nogmaals: in de gegeven omstandigheden is
de behandeling der Indische TBcgrooting eene dood-
sche vertooning geworden, die allicht nog sneller
had kunnen afloopen!....''
i - 4 Mr. ANTONIO.
NIEUWE NÏEDORI'.
Er worden alhier pogingen aangewend, om tot
candidaten, voor deai gemeenteraad ter -voorziening
in de vacaturee-Bunt te stollen 'de heeren B. J. van
Herwerden, J. Goet, Jb. Wit Czn A. Visser 'en Jb-
NOODLOTTIGE TWIST.
Op de brug over de Buitensingel gr acht voor 'de
Kinkerstraat, te Amsterdam, kregen -Zaterdagavond
om balf negen twee timmerlieden twist met elkaar
over een geldkwestie. Over en weer beweerden zij
geld van elkaar te vorderen te hebben. De twist liep
zuo hoog, dat de oudste van de twee, iemand .van
ongeveer vijftig jaar, een revolver voor den dag
haalde en daarmede ■'een schot loste op den ander,
een man van 36 jaar. Hij trof zijn tegenstander! aan
de rechterzijde van den hals. De getroffene werd
naar het gasthuis vervoerd; daar bleek zijn ver
wonding gelukkig niet fyan ernstigen 'aard te zijn,
zoodat lii j, na behandeld te zijn, het .gasthuis wéér
kon verlaten.
De dader werd gegrepen en naar het politiepost-
huis Nassaukade overgebracht. Hij verkeerde ©enigs
zins onder den invloed van sterken drank! De revol
ver, waarmede het schot 'werd gelost, had hij in
het water geworpen.
BENOEMD.
Bij Kon. besluit zijn benoemd:
In de prov. Noord-Holland: tot heemraad van het
waterschap de 30 gemeenschappelijke polders op
Texel, de heer K. Bakker Tz., te Texel; tot dijk
graaf van het Ambacht van Westfriesland, genaamd
de "Vier Noorder Koggen, de heer J. Winkel te Me-
demblik; tot heemraad van. het Ambacht van West-
friesland, genaamd de 'Vier Noorder Koggen, van
wege de MeÜemblikker Kogge, de heer V. Kay Jz.
te Hauwert en. vanwege de HoogwoiudeT Kogge, do
heer G. Reuizenaar te Opmeer.,
EEN SCHIP MET SPEK ZOEK.
Eenige maanden geléden lag te Delfzijl een groote
aas, geladen met spek, behoorende aan een Duitscho
firma en bestemd om naar Duitscliland te worden
uitgevoerd. De Nederlanjdsche douane hield de schuit
echter in ons land- Alleen aan losgeld had de schip
per reeds f 1600 te ontvangen. Daarna is het schip
vertrokken naar Rotterdam. Daar aangekomen is
docr de inkoopeonnnissie ycor do distributie van
varkensvleesch daarvoor een bod gedaan. De eige
naar ging er niet op in zoodat de regeéring dit spek
niet kocht. -En nu.... is het heele schip met het
spek zoek! Avp.
TIJDELIJK GEZANTSCHAP BIJ DEN PAUS.
De nieuwbenoemde gezant in tijdelijke en r.uiten-
gewone zending bij den Pauselijken Stoel, jhr. mr.
O. van Nispen tot Sevenaer, is voornemens in, 'de
tweede helft van December a.s. naar zijn post te
vertrekken.
Tevens kan met zekerheid worden medegedeeld,
dat de heer Van Nispen, die in de Tweede Kamer
zitting heeft voor Nijmegen, zich voor een verkie
zing niet méér beschikbaar zal stellen. Waar het
einde van den oorlog nog niet ,te voorzien is, en
uitteraard dua ook niet het einde van zijn tijdelijke
zending bij 'het. Vaticaan, acht de heer Van, Nispen
het niet geraden, in de belangrijke parlementaire
periode van, thans, den Kamerzetel voor Nijmegen
geruimen tijd vacant te 'laten.
AMBULANCE VOOR DU1TSCHLAND.
De onder leiding van prof. Lanz te. Amsterdam ge
reed gemaakt wordende Nederlandsche ambulance
zal, naar de „Netierl." méldt, over. enkele weken naar
Zuid-Oost-Duitschland vertrekken. Zij zal bestaan
uit ongeveer 40 diaconessen en verpleegsters.
Eerstgenoemden werden, tijdelijk afgestaan door
eenige Diaconessenhuizen, in ons lfund-
HARINGHUIZEN.
Zondagavond 28 November gaf de Zangyereeniging
Concordia, directeur de heer F. v. d. Mcij, eene uit-
voering in het lokaal van den heer G. Groen. De zaal
was matig beteet'met een aandachtig luisterend pu
bliek. 't Was dan ook een mooie avpnd. Alle zang
nummers getuigden van ernstige studie en was de
samenklank schoon. Opgewekt begonnen met Oranje^
lied, boeide ons vooral: „O, waar ik eens kind was",
„De zee", „Een liedje van de zee", dat echt opge
wekt ging en „Afscheidsgroet eens landverhuizers".
De mooie keuze der liederen viel dan ook .alleszins
te i-oemen. 't Waren alle liederen,'begrijpelijk èn
voor zangers èn pdbliék. Een leuke afwisseling vorm
den drie komische voordrachten, welke uitstekend
weergegeven werden, hetgeen niet te verwonderen
is, als we weten, wie ze gaven. Ook *t tooneelstukje
„Een knap step' werd vlot gespeeld. Alle rollen za
ten er zonder uitzondering vast in en bleek ook dit
onder goede leiding te zijn ingestudeerd. De rol van
Hannes kon niet beter -vertolkt zijn. Een waardig-
slot vormde 't.pleichtig gezongen „Wilhemuls". Een
ieder is dan ook hoogst voldaan huiswaarts ge
keerd. We hopen dat Concoddia ons nog dikwijls
zulke gezellige avonden aan moge bieden.
OUDKARSPEL.
De Tuinbouwvereeniging De Eendracht, alhier, ver
gaderde jl. Zaterdagavond ten lokale van den heer
H. J. A. Bückmaim. Opgekomen waren 78 leden.
De voorzitter herinnerde in 'zijn openingswoord
aan de oorlogsellende, constateerde met genoegen,
dat tot heden, ons land er gelukkig goed 'mee afge
komen is en hoopk dajt men met den kooiuitvoer niet
te zeer getroffen zal worden. Naast veel leed was
ook een tijdperk van vreugde: de totstandkoming
van markt en spoor te Noordscharwoude. Alle ver
wachtingen heeft de eensgezinde aanvoer van bou
wers uit Oudkarspel en Noordscharwoude overtrof
fen, zoodat zeker van een gevestigde markt mag ge
sproken worden,.
De notulen dor vorige vergadering werden na le
zing ongewijzigd, goedgekeurd.
Tot bestuurslid wordt in de plaats-van den voor
zitter, den heer A. Swager Az., die zich beslist niet
meer herkiesbaar stelde, gekozen de heer Stam, die
bij herstemming werd gekozen -tegenover den heer
Jn. Tuinman, welke beide heeren een gelijk aantal
stemmen verwierven. Als oudste in jaren werd de
heer Stam gekozen verklaard.
Met algemeene stemmen werd besloten voor den
as. winter een tweeden ijsbeeier te huren. De kos
ten zijn f 20. De regeling tot het openhouden der
burggracht werd getroffen als vorige jaren.
Besloten werd de overeenkomst, gesloten met
andere vereenigingen, betreffende het betaalkan-
toorscheidsgerecht. etc-, op te zeggen, wijl met de
markt te Noordscharwoude de zaken'met Broek op
Langendijk niet 'meer van beteeken is zijn.
De voorzitter (teelt hierop mede, dat het koper
vitriool, benoodigd voor aardappelbesproeiing, nl.
200, KG. ad f 95 per 100 'KG., betrokken van, dei Fa.
W. v. d. Molen, te 'Broek op Langendijk, zeer dubr
blijkt ingekocht te zijn. Bij andere firma's en ook
aan het Hoofdkantoor van „Noord-HoHand", waar
van de heer v. d. Molen, 'vertegenwoordiger is, was
de prijs later in den tijd, trots de voortdurende stij
ging', zeer beduidend lager, nl. f 55, f 67.50 en f 75
per 100 KG. 'Besprekingen met den heer v. d. Mo
len'hebben geen resultaat gehadhij; was .tot onder
handelen niet beleid. Men wendde zich tot 't Hoofd
kantoor, dat nu heeft geschreven aan den heer Van
der Molen te hebben geadviseerd het teveel betaal
de terug te geven. Nog steeds echter heeft men
van dezen Diets vernomen. Het oordeel over deze
zaak laat hij aan de vergadering over. 't Is nu
echter terdege gebleken, dat men afhankelijk is van
kunstmesthanjdelaars, waarom men andere middelen
beraamde. In St. Pancras bestaatt.een Vereeniging tot
aankoopvan, Kunstmessttoffen, waarover de heer P.
Gootjes, secretaris, duidelijke inlichtingen heeft ver-j
strekt. Deze 'staat geheel buiten de tuinbouwveree
niging.
Goedgevonden wordt ook' hier zulk een vereni
ging op te richten. Tot léden eener vporloopige com
missie worden gekozen de heeren JG. Winder, Jn.
Tuinman, K. Bruin, M. Borst Kz. en J, Weel.
Tot leden eener commissie voor het nazien der
volgende rekening worden aangewezen -de heeren
C. Hart en Jb. Volkers.
De uitslag der kooltélling werd medegedeeld, doch
jl. Zaterdag als bericht reeds 'in dit blad vermeld,
voor Oudkarspel was dit: 625996 roode op 34136
snees, 505775 gele op '1868 snees, 1194737 witte op
4420 snees.
De voorzitter deelde voorts mede,dat een commis
sie naar Den Haag is geweest; den Minister kon
men niet te spreken krijgen, doch wel de heeren
Schaper, Rutgers, Van Rozenburg en Van Lennep,
commissie voor uitvoer, met wie men den uitvoer
der Deensche witte besprak en dié steun beloofden.
hetgeen ook de heer Mansholt, Rijkstuinbouwleeraar
deed.
Bij d6 ronddraag wees de heer D, -Borst Kz- op
het wegsnijden op het land van dé kleine kooltjes.
Waar dit diefstal is achtte men wetsbepalingen hier
op van toepassing.
De heer S. Ton wees nog op het feit, dat de heer
Van der Molen met zijn kunstmeststoffen véél geld
te goed moet blijven en 't nu wellicht op anderen
verhaalt, waartegen wordt opgemerkt, dat door do
zen hun daarvoor per maand wordt berekend.
De voorzitter 'sluit hierop de vergadering, brengt
dank aan leden, bestuur en pers voor den steun on
dervonden, waarna de, secretaris den voorzitter be
dankt' voor a' hetgeen hij in het belang der verepni-
ging deed.
EEN ZWERVER.
Men schrijft uit Deventer aan het Hdbld.:
Woensdag trof een stadgenoot op straat iemand
aan, die in 't Duitsch vroeg'naar den Evang.-Luth.
pastor; hij geleidde dén vreemdeling daarheen. Ten
huize van ds. Steginga bieek, dat de onbekende een
Duitsch deserteu** was, die gaarne wilde worden
voortgeholpen naar Groningen, waar zijn zuster, ge
huwd met een Neédrlanjder. woonachtig-'is, volgens
'8 mans verklaring.
Naar de Duitscher, een 2-1- h 25-jarige boekhou
der uit Keulen, die vrijwillig'dienst had genomen,
mededeelde, was hij afkomstig uit een gezin, waar
van niet minder dan elf broeders-ten oorlog zijn
getrokken. Van die elf ''waren er zes ih België en
drie aan het oostelijk front gesneuveld, Zijn laatste
broeder stonjd nog in het veld. Hijzelf was eenige
malen gewond geweest, den laalsten keer hij den
strijd om Warschau. Van daar is hij getranspor
teerd naar een lazareth in België, het' laatst, had hij
nabij Antwerpen gestaan.
Met vier anderen is hij toen gevlucht naar Ne
derland. Van de vijf zijn er evenwel vier door den
eelctrischen stroom aan de 'grens gedood. Hij was
de eenige die hét veilige Nederland bereikte. Hij
deelde mede, dat de Duitschers niet alleen een
electrischen stroom o^in de 'grens gedood. Hij was
ben, doch ook met electriciteit geladen metalen pla
ten onder het gras 'hebben verborgen. De vier ka
meraads waren met zoo'n plaat in aanraking ge
komen.
Toen hij in 'Holland kwam, had de Duitscher nog
40 mark bij zich. In Breda voorzag hij zich van
nieuwe kleeding, ten deele gekocht, anderdeels ge
kregen, Zoo voortgeholpen, is hij eerst naar Arn
hem en van daar naar Deventer geloopen.
Door toedoen van ds. Steginga is den Duitscher
hier nachtverblijf en voeding verstrekt 'en werd hij
Donderdag naar Groningen voortgeholpen.
HOOGWOUD.
Op Maandag den 6 December a.s. zal alhier de
verkiezing plaats hebben van een lid van het) dage-
lijksch bestuur en van Hoofdingeland van de Banne
Hoogwoud en Aartswouti, wegens periodieke aftre
ding yan den heer Jb. Hartog als lid van heit dagej.
b stuur en van den heer J. Helder als Hoofdinge
land.
HOOGWOUD.
Vrijdagavond bad ten overstaan van notaris Bos
te Hoorn de 'openbare verkooping plaats van een
huis en erf, samen groot 7 A., staande en liggende
in het Zuidénd alhier en, toebehoorende aan de er
ven van T. Wijnkei'. Het perceel is gekocht door
den heer C. Ursein alhier -voor f 3715.
WIER ENGER WAARD.
Zondagmorgen na de godsdienstoefening had in de
consistoriekamer een verkiezing plaats voor 3 leden
van het Kiescollege. Herkozen werden de heeren, K-
A. Kaan en Cbr. Woéstenburg, terwijl voor den
heer G. H. van Leeuwen (vertrokken).is gekozen
de heer D. Doets.
IERINGLR WAARD.
Zaterdagavond vergaderde de 'Sociëteit De Een
dracht ondér leiding van den heer M. Wonder. Die
beer Lampers, de secretaris, leest de notulen en
brengt tevens verslag uit van don gehouden feest
avond vorigen winter. De rekening van den pen
ningmeester, nagezien, door de hoeren .1'. J. Visscher
en R. Kaan, wopdt in orde bevonden. Eerstgenoemde
deelt mede, dat de ontvangsten hebben bedragen
f 67.09%, uitgaven f 19.87%, batig saldo van f 47-22'.
Verkiezing 3 bestuursleden. Aftredend zijn de hoe
ren H. Limpers (als secretaris herkiesbaar), A. Wai-
boer Dz. en W. Pepreboom, niet herkiesbaar. Her
kozen de heer H. Limpers, gekozen de hoeren K-
Zijp en C. Blaaub.oer Rz. Bedanken mag niet* 'dus
„met genoegen, mijnheer de. voorzitter", is 't ant
woord der nieuNygokozenen.
Laatste punt is bespreking feestavond, waarbij
door den heer 'K. Ar. Kaan wordt voorgesteld, mede
met het oog op den stanjd. edr 'kas dit jaar weer
«ten gewone kolf- en biljartwedstrijd te houden. Dit
was ook reeds de idee van het bestuur, zoodat bij
acclamatie daartoe is "besloten.
Do datum zal nader door het bestuur worden
vastgesteld. Rondvraag nihil, waarna sluiting volgt.
CALLANTSOOG.
Ook in deze gemeente zijn regeeringsgroenten ver
krijgbaar. De door den Burgemeester vastgestelde
prijzen bedragen voor roode en gele kool, wortelen
en rapen 5 cent per KG., en voor uien 10 cent 'pef
Kilogram.
Benoemd tot 'tijdelijk ambtenaar ter secretarie
dezer gemeente, de heer M. Flens, thans volontair
ter secretarie te Schagen.
SGHAGERBRUG.
De heer Jb. 'Harp alhier, thans tijdelijk werk
zaam aan de O. L. School te 'BurgerbrUg, staal als
Ns 1 op de voordracht voor onderwijzer aan de
L. School teWieringerwaard.
SGHAGERBRUG.
Onze plaatsgenoot de heer C. Swarthof is benoemd
tot schatten* voor de personeel© belasting (vacature
G. Spierdijk).
VALKOOG.
Jl. Zondagomrgen had alhier na 'afloop der gods
dienstoefening 'de jaarlijiksche verkiezing plaats.
Herkozen werden: tot ouderling de heer G. Dek
ker, tot diaken de heeir D. Wifc K.C-z., en ott nota
bel de heer P. Bood.
VALKOOG.
In eene bijeenkomst van heeren Notabelen vyerü
alhier tot kerkbeafeiursiid herkozen de heer W.
Govers.
OUDESLUIg.
Naar wij vernemen zul de 'telefoon alhier 1 De
cember voor bet publiek worden opengesteld.
BARSINGERHORN'.
Voor twee leden van den Kerkeread der Doops
gezinde Gemeente te Barsingerhorn c-a. is bet vol
gende zestal opgemaakt:
G. Roggeveen Sr. te Schagen; K. Roggeveen Jz,
idem; Dr. Beeker, Barsingerhorn; Dirk "Blaauboer
Gz., Kolhorn; K. Slik, Barsingerhorh; G. Waiboer
Hz., idem.
Aftrdodende heeren zijn: W.» Roggeveen Qz., Scha
gen en J. Blaauhoer. Barsingerhorn.
Broeders en zusters der gemeente zullen op 12
December uit genoemd zeetal een keiuzsa 'doen.
WIERINGER WAARD.
Aan den heer P. Stam mee te 'Schagen is (te
bouw opgedragen van een woonhuis alhier voor
rekening van den lieer P. Schoorl.
POLDERBESTUUR.
De heer M. Wit te 'Moerbeek, gemeente N. Nie-
dorp, is herkozen tot Molemmeester van den Moer-
bekerpolder.
ROODVONK ONDER EEN GARNIZOEN.
Te Schoonhoven 'is Zaterdag onder hét garnizoen
e^n geval van roodvonk voorgekomen.,Vele militai
ren moesten tot hun teleurstelling vernemen, dat
in zes weken geen verlof werd verleend de stad te
veriaën en alle permissiën werden ingetrokken.
DE TELEGRAAF VERVOLGD.
De. Tel. meldt:
De minister yan Justitie heeft hei parket te Am
sterdam opgedragen een "vervolging in tc stelten
tegen „De Telegraaf", naar aanleiding van hetgeen
wij in'zake het „Mdlkschandaal" Bchreven over mi
nister Posthuma in ons nummer van 12 November,
Avondblad. j
DE TAAK DER NEUTRALEN.
Sir Edward Carson, de onlangs afgetreden Engoi-
sche minister, heeft Vrijdag jl. in de American Lun
ch eon Club jte Londen een vergadering van 29H
Amerikanen en hunne Eagélsche gasten, toegespro
ken.
Garson zeide, dat er verschillende redenen zijn,
waarom hij 'liever niet had willen spreken. ïn dc
eerste plaate is het thahs een tijd van daden, met
van woorden. Maar bovendien viel het hem moeilijk,
zich thans te uiten omdat hij tot voor korten tijd
deel had uitgemaakt van het Kabinet ,.that de-
bating Society" noemde hij het en dat bij over
de dingen, die hij daar gehoord had, moest zwijgen.
Men moest dus geen© belangrijke onthullingen vui
hem verwachten.
Vervolgens sprak hij over do taak der neutra
len. Amerika was hét grbctete neutrale land en spr.
wilde het hebben pyer wat de neutralen gedaan neb
ben om de verschrikkingen van den oorlog te ver
minderen.
Bij het 'oveïrzien van de afschuwelijke gebeurte
nissen in de oorlogsperiode, heeft niets hein ineek
getroffen dan hot feit, dat hei volkenrecht, dat hei
product is der vrédesneigiiigmi van alle volkeren,
met het doel de onderbreking 'van den vooruitgang,
en de beschaving, zelfs in lijd van. oorlog, tc belet
ten, volkomen op zijde is geaol of althans giooten-
deels Luiten werking gestold, ten gevolge 'van uo
machteloosheid dar neutralen zeiven.
Ih vredestijd gaan wij, zeide &pr., overeenkomsten
aan die ons, naar ieder hoopt, verder zUllen bren
gen op den weg der beschaving en der meuschelijk-
heid en zoodoende de afschuwelijkheden 'van ken
oorlog verminderen, maar als er hiervan sprake is,
dan behooren wij ai vooral de neutralen, beden
ken, dat het alleen de nöutralen zijn, die defce con
venties in het belang der rnerechelijkheid kunnen
ondersteunen.
Als da neutralen dat in oorlogstijd niet doe» kun
nen, dan vervalt daardoor 'het geheele volkenrecht.
In dezen oorlog is dc onbekwaamheid en.machte
loosheid der neutralen reeds dadelijk "gebleken door
de vernietiging van oen klein land, welks vrijheid
en onafhankelijkheid door alle groote mogendheden
in Europa gewaarborgd was.
Nauwelijks had dc oorlog eenige uren geduurd,
of het bleek hoe futiel deze waarborg was. Naar
mate de tijd voortschreed, bleek vervolgens, dat
vele der belangrijkste elementaire stelregels waar
voor de natiën in vredestijd gestreden hadden en
die moesten dienen om sommige der ellendige ge
volgen van, den oorlog te verzachten, opzij gezet
werden. Maar dat was nog niet alles. De noodzake
lijkheid der instandhouding van het volkerenrecht
er van internationale rechtspraak in oorlogstijd is
des te meer noodig gebleken, omdat iedere schon
ding van het recht door de eene partij, noodzake
lijkerwijze leidt tot vergeldingsmaatregelen, en dat
daarbij geene grenzen bestaan, zoodat de eerste
inbreuk op de internationale wetten die bijna waar
deloos maakte Niemand heeft kunnen voorzien, dat
dit de resultaten van den oorlog zoUden zijn, en Ti-
zullen waarschijnlijk in den verderen loop van uen
strijd nog ernstiger dingen gebeuren.
Evenmin als een oorlog' orend land de'overwin
ning kan behalen door redevoeringen, die.dienen n:oe
ten om het eigen v<>lk 'gerust te stenen, evenmin
kap men in "een neutraal land door een nog ax>
groot aantal diplomatieke nota's, die misschien hét
geweten van de burgers van dat laiid bevredigen,
d© verplichtingen nakomen, die op dat land, als
medeonderteekenaar der internationale wetten, rus
ten en. die ten doel 'hebben, misdrijven tegen de
beschaving te voorkomen en de afgrijselijkheden van
den oorlog te verteachten.
„Ik zie met groeten twijfel en bezorgdheid de
gevolgen van den oorlog voor de internationale kwes
ties tegemoet en zou willen 'vragen: „,Als dei inter
nationale wetten waardeloos zijn gebleken tenge
volge van de 'machteloosheid der .neutralen, ten op
zichte der operaties yan do .oorlogvoerenden in de-
zen strijd, hoe kunnen wij dan ooit in de» toekomst
vertrouwen s tellen in conventies, als eene bescher
ming tegen de vreeeelijke lafschuweHikhedrj, cie
bedreven zijn?"
