DINSDAG 28 NOVEMBER 19!6
59ste Jaargang. No. 5909.
Luxe flesschen
|Eau de Cologne.
Kassier,
UitgeversTRAPMAN Co.
EERSTE BLAD.
Ingezonden Stukken.
Zie St. Nicolaas-Etalage.
J.SïüliRMAN, Haarwerker-Kapper
f SCHAGEN.
Deposito's, Rekeningcourant, Credieten, Hypotheken, Effec
ten voor geldbelegging, Coupons, Incasseeringen, Assurantiën,
Inschrijving op elke nieuwe leening, franco provisie.
Binnenlandsch Nieuws.
warmenhuizen.
kamerverkiezing tiel.
overreden.
sint maartensbrug.
sint maartensbrug.
wieringerwaard.
aartswoud.
sfanbroek.
schagerbrüg. k t j
i cf c tt rtvnnt
wieringen.
wieringen.
anna paulowna.
anna paulowna.
anna paulowna.
hoogwoud.
hoogwoud.
- scm aker brug.
paardenfokkerij.
landstorm 1917. j
teruggevonden.
schapenvleesch.
gewetensgeld—ouderdomsrente.
gasvergiftiging.
over bb grens gekomen.
broodkaarten.
winkel.
winkel.
Gemengd Nieuws.
naar en van het front.
oorlogsontdekkingen.
SCHAKER
Al
Uit blad verschijnt viermaal per weekDinsdag, Woensdag
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 9 are wor-
psn ADVERTENTIEN in het eerst uitkomend nummer geplaatst.
COURANT.
Alraituit- Laiibiiivblad.
SCHAGEN, LAAN D 5. - Int. Telcph. No. 20.
Prijs per 9 maanden f 0.95 per post f 1.10. Losse nummers 5 ct.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.85, iedere regel meer
6 ct. (Bewijsno. inbegrepen). Groote lett. worden naar plantsr. berek
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Oude Niedorp, 25 Nov. 1916.
Mijnheer de Redacteur,
Zou ti het onderstaande in uw blad willen opne
men?
Zoo nu en dan hoor ik de mensehen spreken over
da raadsvergadering van Oude Niedorp, waar ge
sproken werd over den duurtetoaslag der onderwij
zeressen dezer gemeente. Ik heb nooit om die fooi
gevraagd. Wel hebben da heeren Bondsleden, die
meenden, dat de Raad hier heel onbillijk tegen mij
optrad, een schrijven naar den Raad gestuurd.
U dankend voor de plaatsruimte,
G. OTT-BILLENKAMP.
Onderwijzeres, O.-Niedorp.
Wleringen, 27 Nov. 1916.
Mijnheer de Redacteur,
Verzoeke beleefd .naar aanleiding van het vrien
delijk nieuwsberichte uit deze gemeente, in uw blad
van Zaterdag j.1. heit volgende te willen opnemen:
le. dat in verband van een bezoek door een con
troleur van don Arbeid niet inspecteur onze
inrichting ansjovis-zouterij n i e t is afgekeurd en
niet it stopgezet; van stopzetten kon trouwen#
geen sprake zijn. Alleen is aan mijn vertegenwoor
diger, den heer Jn. Ruaselman verzocht, eenige
verbeteringen te willen aanbrengen; precies hetzelf
de verzoek hebben de andere in werking zijnde mos
sel-kokerijen op hetzelfde oogenblik ontvangen;
2e. dat, aangezien in de eerste plaats mijne po
sitie medebrengt, niet te handelen in strijd met eeni
ge wet of verordening, ik het noodig heb geoordeeld
echter geheel vrijwillig voorloopig eene andere
wijze vaa werken in toepassing te lateR brengen,
waardoor het bedrijf nog vlugger kam geschieden,
en thans geen 70 doch ©ngerveer 166 personen werk
zaam zijn.
U, mijnheer de Redacteur, dankende voor de op
name,
Uw dw.,
A. PEEREBOOM.
Laagzijde B 50, nabij de Markl, Schagen.
J. Schoorl Pz
MARKTPLAATS A 88
In do week vtn 20—'25 Nov. 1916 werden aange
voerd: 165950 stuk6 witte kool, 150600 stuk» roode
kool, 55050 stuks gele kooi, 593 baal uien(f 1 wegon roode
kooi, 31 wagon# witte kool en 60 snees te veld staan-
dö kool
De Antirev. Kiesvereeniging te Tiel stelde candi-
daat jhr. J. Beelaerts van Blokland te Oosterheek.
Niettegenstaande mr. A. G. A. Ridder van Rappard
uitdrukkelijk verklaard heeft bij deze Kamerverkie
zing geen candidatuur te zullen aanvaarden en bij
eventueele verkiezing te zullen bedanken, is hij Za
terdagavond toch in een bijeenkomst van landbou
wers, te Ochten, eandidaat gesteld.
De landstormplichtige D. J. van Lienden, woon
achtig te Amerougen, had Vrijdagavond 9 uur het
ongeluk bij het dienstdoen op de spoorwegbrug te
Nijmegen onder een losse loeoomoüef te komen. Hij
was onmiddellijk dood.
Zaterdagmiddag had in het lokaal van den heer W,
Swarthof de openbare verkoogag plaats van de door den
hoor G. Leeuw© nagelaten
1. Rentenierswonirg met erf en tuin, keeper de heer
H. Yeuger voor f 1845.
2 Twoe peroeelen weiland in den polder B., groot
5.4i.90 H.A., kooper de heer A. Appel, alhier voor
t 1525 por morgen voor het aohterste en f 1700 per
morgen van het voorste perceel, samen l 13180.
Aan de op Zondag alhier gehouden nngnjdenj op
fietsen werd door 11 personen deelgenomen, De prijzen
die betonden in contanten werden gewonnen door de
heeren X Jongejan te A. Paulowma le en 3e prijs en
J. Pal ma te St. Maartensbrug 2e prijs.
Zondagmorgen na de Godsdienstoefening heeft al-
hier eene verkiezing plaats gehad van twee notabelen
De aftredende heeren C. Blaauboer\ries en R. Schenk
Kz. werden met algemeen e stemmen herkozen.
In eene daaropvolgende vergadering van notabelen
werd tot Kerkvoogd met algemeene stemmen de heer
a. Visser herkozen.
Na een korte vacature deed D». WA. Kas tem
uit Wervershoof hier zijn intrede ta de Kerk, na voor
af door zijn neef Ds. Bins uit Ellewoutsdijk te zijn
bevestigd. Gezien het weer was de opkomst goed.
Woensdag a.s. hoopt Ds. Scholten den dag te her
denken dat hij voor 25 jaar geleden zijn. predikambt
alhier iianvaarade.
Dezen dag wil men niet onopgemerkt laten voorbij
gaan.
Maandagmorgen werden in het café van den heer
A. Bakker alhier ten overstaan van notaris Vrijburg
3 peroeelen weiland verhuurd, gelegen in den Groetar-
pofder, gem. Schoort, en toebehoorende aan de ge
meente Zijp©.
Perceel I «oot 3.30.90 H.A. werd verhuurd aan
Perceel I flroot 3.3U.WJ n.A. wera vernuuru o«a
P. Dekker te Zijpersluis voor f 516, perceel II, groot
1.79.20 H.A aan A. Kapitein te Zijpers uis voor f273,
Perceel III groot 2.14.00 H.A. aan denzelfden voor
337.50, Totaal alzoo t 1126.,50. Voor 4 jaren was de
totale opbrengt f 813.50.
Ter gemeente-secretarie zijn inlichtingen te beko
men omtrent een gevonden Zilverbon.
Voor rekening van 24 leden (t Oostemde) onze
onderaf deel ing der V.P.N. werden j.1. Vnjdag op de
Amsterdams ene eaerenveiling geveild 628 kipeieren en
56 eendeieren
Da hiervoor verkregen prijzen
paneerden voor de kipeieren van f 13.25 tot en. met
t 13.70 per 100 stuks en voor de eendeaeren 13
per loo stuks
Aan schoon'geld zullen de leden voor de kipeieren
per Kilo ontvangen 1 2.05 en voor de eendeieren
12V» ct. per stuk. Handel vlug,
Mei. E. M. Wilms, onderwijzeres aan school no.
1, alnier, is benoemd als zoodanig te Amsterdam en
wel aan school no. 22.
Zondag 26 November zijn in eene vergadering van
stemgerechtigden hij de Ned. Herv. Kerk alhier ge
kozen tot leden van het Kiescollege de hoeren C.
Wuis en J. Nannis en herkozen als zoodanig de
heeren N. Nap, C. Wijdenes Spaans en A. Tiel.
In de vergadering van het Kiescollege der Ned. Herv.
Kerk alhier op Zondag 26 November gehouden is tot
Notabel herkozen de heer J. G. Goerligs en gekozen
de heer L. G. Sipman.
Tot hooisteker voor de wijken Langere!# en Pade
is inplaats van den heer K. Kooij, die bedankt heeft,
door Burgemeester en Wethouders benoemd de heer
Chr. Benit Jz. alhier.
Dr. J. van Beek predikant te Waterlandkerkje heeft
het beroep naar deze gemeente aangenomen.
- KOLHORN.
Ook de bside nog aangeboden palingschuitea al
hier, werden verkoeht, dus au vier stuks. De buiten
gewone duurte van vissehersgarens en zijde en voer
al ook het taanmiddel, zijn redenen van verval de
zer visseherij. Koopers te Wieringen en Enkhuizen
gaan er ander werk mede doen.
- KOLHORN.
Van de dijkwerkers, polderjongens, zijn er al heel
wat vertrokken, ook natuurlijk leiders of onderba
zen. Ook van het Groetpolderwerk worden al eeni
ge machines verwijderd. Met het steenzetten is men
opgehouden. Voor eventueele stormen in dezen win
ter wordt het nieuwe werk beschermd door een stro©
of rietvlechting. De algeheele gereedkoming van het
werk wordt wel zomer 1917. Als meestal, valt het
nawerk ook hier niet mede.
Zondagavond gaf de gymnastiekvereeniging „On«
Genoegen" alhier, met medewerking van hare zuster
vereeniging „Olympia" te Wieringerwaard, in de
zaal van den heer A. Bakker alhier een goed ge
slaagde uitvoering.
De verschillende nummers zijn zeer ten genoegen
van het publiek uitgevoerd, alles droeg den stem
pel van goede zorg en flinke oefening. Uit de oefe
ningen is weer duidelijk gebleken, dat de leiding bij
den heer Melker in uitstekende handen is.
Een gezellig bal besloot den avond.
Vergadering op Maandag 27 November 1016, van
de nationale Vereeniging ter bevordering der Paar
denfokkerij in Nederland in Krasaapolsky te Am
sterdam.
Voorzitter de heer J. H. M. Evelein, opent met een
welkom de vergadering, en leest de heer J. J. de Boer
de notulen, die onveranderd worden goedgekeurd.
Het nieuwe bestuurslid, de heer b. Biesheuvel Az.,
wordt welkom geheeten.
Voorzitter deelt mee, dat het ln de vorige verga
dering gedane vooratel-Kiatemaker, om het Midden
deel minder bestuursleden te geven, niet door het
bestuur kan worden aanbevolen, het bestuur stelt
voor de zaak te laten als ze is. Aangenomen.
De verplichts hengstenkeuring zal gehouden wor
den op 1 Maart 1917. Het bestuur zal pogingen aan
wenden om deze keuring vervroegd te krijgen op
half Februari.
Was bericht ingekomen van den Hoofdinspecteur,
dat gedurende 1916 waren ingeschreven in het stam
boek 2 hengsten en 24 merries, in het hulpstamboek
41 merries. v
Van B. en W. van Haarlemmermeer was bericht
ingekomen, dat volgend jaar het marktterrein liefst
niet meer beschikbaar wordt gesteld. Aangewezen
werd het sportterrein. Het bestuur zal met het ge
meentebestuur in overleg treden, daar juist met het
oog op goede stalling, tegen dat sportterrein nogal
bezwaren bestaan. Algemeen werd gewenscht geoor-
oordeeld op het marktterrein te blijven en daarvoor
de bijdrage te betalen, die anders voor het sportter
rein moet worden gegeVen.
Tot lid der commissie voor het nazien der reke
ning, wordt benoemd de heer A. Schaap te Wijker-
meerpolder en tot plaatsvervangend lid der stam
boekjury de heer H. Welt. te Uithuizermeede.
Volgt behandeling begrooting, die onveranderd
wordt vastgesteld op f 1235.09.
Vanuit de vergadering wordt gevraagd hoe of het
staat met de haver gedurende den dektijd.
Het bestuur zal aan het hoofdbestuur vragen om
het veevoederbureau en den minister te vragen om
voor de hengsten voldoende haver beschikbaar te
stellen.
Hierna sluiting.
brandkast geleegd.
Ln den afgeloopen nacht tusschen half twee en vijf
uur Vs in net plaatskaartenbureau van de Centraal-
spoor van het station te Amersfoort de brandkast ge
leegd Den inbrekers viel de geheele ontvangst van
den 'Zondag, een f 1200 ten deel.
Het is een zoor brutaal stukje, te meer, waar steeds
ook des nachts personeel in het station is en boven
dien de militaire stationsmacht.
De Minister van Oorlog heeft nader aan de hurge-
meesters medegedeeld, dat met de indienststelung
van de landstormplichtigen der jaarklasse 1917 ver
moedelijk in het begin van Februari 1917 een aan
vang zal worden gemaakt
SMOKKELAARSTRUC.
Men schrijft uit Oostburg:
Da smokkelaars hebben gisterennacht een brutaal
stukje uitgehaald. Om hun ontdekking en controlee
ring minder gemakkelijk te maken, hebben zij op een
gedeelte van de grensstreek de telefoondraden door
geknipt. Zij hadden zelfs de brutaliteit lange einden
telefoondraad mee te nemen en de porseleinen dopjes
te rooven.
De geldkist, inhoudende ongeveer f 9006, welke van
het bureau van het groepsstafkwartier te Naarden
werd ontvreemd, is met haar inhoud teruggevonden
op het bastion Oud-Molen, vlak bij genoemd bureau.
Het hangslot was er afgebroken, doch toen de ijze
ren overslag verwijderd was, heeft men blijkbaar
geen kans gezien de kist verter te openen, omdat
daartoe weer een sleutel noodig was. De kist is toen
in een der taluds ingegraven. Men vermoedt dat de
diefstal door meer dan één persoon is gepleegd, om
dat de kist bijzonder zwaar ia Het is een raadsel
achtig geval, te meer daar er steeds een schildwacht
op post staat
WÈTHouder en raadslid.
In de jongste raadsvergadering te Ransdorp wer
den harte woorden'gewisseld. Thans hebben de wet
houder Dekker en het raadslid G. Schouten elkander
uitgedaagd tot eene openbare vergadering, welke a.s.
Woensdag zal worden gehouden en waarin beiden
hun houding zullen verdedigen en die van de tegen
partij zullen becritiseeren.
De belangstelling is enorm voor deze manier can
„de belangen der publieke zaak te behartigen".
De door het gemeentebestuur van Wormerveer ge
nomen proef, om door het verleenen van een ge
meentelijken toeslag op het slachten van lammeren
en schapen het gebruik van dat vleesch te bevorde
ren, is uitnemend geslaagd. De bevolking gebruikt
meer en meer sehapenvjeepch.
In de „Staatscourant" deelt het bestuur v&n de
Rijksverzekeringsbank mede, dat op 24 November jl.
onder omslag, gestempeld Rotterdam, 2311—1916,
1112 v., ontvangen werd een ongeteekend schrijven
waarbij werd overgelegd een bedrag van f125 aan
bankpapier als terugstorting van genoten ouderdoms
rente, welke rente naar het oordeel vaa dea afzender
ten onrechte zou zijn genoten,
Zaterdagmorgen kwam een bewoner te Apeldoorn
aan den Looschen weg niet op tijd naar beneden. Zijn
kinderen gingen kijken en vonden vader en moeder
bewusteloos te bed liggen, terwijl een sterke gaslueht
in het slaapvertrek viel waar te nemen, Ingeroepen
geneeskundige hulp wist met het zuurstofapparaat
gelukkig beiden weer bij te brengen. Aan de gas-
kraaa was bij vergissing een kleediagstuk opgehan
gen 1
Zondagmorgen kwam met den trein uit Duitschland
te Oldenzaal aan een transport van 150 landverhui
zers mannen, vrouwen en kinderen. Verschillenden
hunner dealden mode, dat ze afkomstig waren uit Lu-
blin Plotzk, Kaliesj ea andere plaatse» ui thet door
Duitschland bezette gebied van Polen. Den toestand
daar noemden zij hoogst treurig en ze stonden er ver
baasd over, dat in „ölland" nog wittebrood te koop
was. Ze vertelden, dat ze gedurende twee jaren slecht#
heel slecht zwart brood" hadden kunnen bekomen.
De weinige levensmiddelen, die er nog te krijgen wa
ren, moesten schreeuwend duur betaald worden: een
pond boter kostte er tenminste 10 mark, een ei circa
50 pfg. Geen wonder dat zij zich te Oldenzaal aan
hel station te goed deden aan wittebrood en melk. Tal
van kleuters stapten met drie vier wittebrooden onder
den arm den trein weer in, die allen naar Rotterdam
moest brengen, om vandaar met de Holland-Amerika-
lijn naar Amerika te reizen.
Men meldt ons uit Maastricht dat er de laatste da
gen vele jonge Belgen over de grens zijn gekomen.
Gistermorgen zouden 60 jonge Belgen ben Duitsche
grenswacht omver hebben geworpen én bij Eysden
over de grens zijn gekomen.
Gisteravond zijn te Doetinchem 29 Polen over de
grens gekomen die weigerden langer arbeid te ver
richten onder" Duitschen dwang.
Naar wij vernemen is van een voornemen om een
commissie naar Duitschland te zenden, teneinde al
daar de inrichting van het broodkaartensysteem te
bestudeeren, afgezien met het oog op den spoed, waar
mede de invoering der regeling hier te lande moet
worden voorbereid. Het brooakaartensvsteem wordt
thans ontworpen en overlegd met de Kederlandsche
Vereeniging van werkgevers in het Bakkersbedrijf. De
bedoeling is, dat vaa de verschillende broodsoorten
(witbrood, bruinbrood en roggebrood) tezamen niet
meer dan een bepaald kwantum per dag zal mogen
worden verbruikt.
Te Winkel is opgericht een onderling veefonds, ter
vervanging van het fonds, dat destijds was verbonden
aan do toen bestaande kaas fabriek. Uitsluitend melk
vee wordt opgenomen. Nu reeds is deelgenomen voor
plm. 300 koeien en hoewel nog slechts door veehouders
wonende in de kom Winkel is deelgenomen, bestaat
echter ook gelegenheid tot toetreding voor veehouders
in de buitenwijken wonende.
Tot Directeur is benoemd de heer C. Meurs en tot
taxateurs de heeren P. Strijker, J, Zailemaker en C
Keizer, allen te Winkel.
Bij do Zondag jl. gehouden stemming voor 6 ge
machtigden van het kiescollege der Ned. Herv. Kerk
zijn herkozen de -heeren: J. Ham, Anne Mantel, J.
Porte, P. Schaap, P, Wit Czn.
Terwijl voor een vacature herstemming moet plaats
hebben tusschen de beeran: G. Nobel en G. J. van
Leersum.
In de Daily News geeft de oorlogscorrespondent
James Douglas een beschrijving van de tegenstelling
tusschen het uiterlijk van den soldaat als hij naar
het front gaat en als hij er vandaan komt
„Op zekeren avond reed onze auto langs een batal
jon versche troepen. Zij waren pas uit Engeland ge
komen en marcheerden in het maanlicht Zij zagen
er verbazend flink int en waren uitbundig vroolijk.
Zij liepen te fluiten en te zingen. Met innige vreugde
keken wij naar die kranige jonge mannen, terwijl
onze auto langs de lange kolonne reed, die- daar
m.et zoo rythmiache bewegingen den door de maan
verlichten weg afliep. De stralen van de maan ver
lichtten steeds meer gezichten, die naar ons toege
keerd werden, toen wij hen voorbij reden; allen glim
lachten en zagen er opgewekt uit in de verwachting
der vreemde dingen, die er zouden gebeuren; in hun
gebruinde gezichten gloeide de kracht hunner man
nelijke jeugd. Zij waren zoo uitbundig, zoo electrisch
Engelsch. Het was een onvergetelijk gezicht, dat den
•oorlog voor een oogenblik menschelijk maakt. Aan
de spits reed de kolonel. Allen zagen er keurig en in
de puntjes uit en liepen in trotsche houding voort
Over hun en onze hoofden heen vuurde een zware
batterij groote projectielen af. En toen de kanonnen
donderden, wuifde het bataljon met de stalen helmen
en steeg er eeB daverend gejuich op. Zij juichte* de
groote kanonnen toe.
„Maar hoe keert nu een bataljon uit de gevechts
linie terug?
„De weg waarlangs wij nu voorttuften was vol troe
pen en kanonnen en vervoermiddelen. Door den
stroom van menschen en rollend materiaal heen
kwam daar een dubbele rij smerige, vermoeide sol
daten aanloopen. Hun schoenen, hun beenwinsels en
jassen waren wit van de kalkachtige modder in de
loopgraven. Ik heb nooit menschelijke wezens gezien
die er zoo vermoeid uitzagen! Zij waren te vermoeid
om bewust door te stappen. Zij liepen als automaten.
Zij. waren te moe om uit hun oogen te zien, want die
waren dof door de lange slapeloosheid; hun spieren
waren als verlamd, hun zenuwen geschokt Sommi
gen waggelden en strompelden als beschonkenen;
maar zij waren dronken van moeheid en niet van
wijn. Ik keek naar een soldaat die duizelde van uit
putting en een van ons gezelschap zji: die Jongen
kan niet meer. Hij kon inderdaad niet meer, maar
een verborgen vuur hield hem overeind, ofschoon
zijn hoofd nu en dan achterover zakte en een kame
raad die achter hem liep hem met een duwtje weer
in balans bracht
„Ik heb nooit iets gezien dat mij zoo duidelijk liet
zien, wat de moderne oorlog van den stevigsten man
vergt. En begrijpt nu goed, dat dit beeld dat ik u hier
beschrijf, aan het front iets heel gewoons is en dat
het dan iets aangenaams is vergeleken bij de too-
neelen, die men iederen dag in de loopgraven, in het
veldhospitaal en de posten voor eerste hulp e* de
veld-ambulances ziet Een nacht goede slaap en een
bad zullen hem weer heelemaal opknappen, zei een
officier die hem met kennersblik had opgenomen.
Zoodanig is nu de ziel van den modernen, ln de
stad opgegroeiden klerk of werkman of kunstenaar
of acteur of schrijver, dokter, advocaat of notaris;
zoodanig de ziel van den modernen mijnwerker,
Eortier, politieagent, boer, golfspeler, cricketer, voet-
alspeler, dat zij ontberingen kunnen doorstaan,
veel erger dan die, welke de helden van Homerus
of de oude garde van Napoleon te verdragen had
den".
In de Berliner Lokal-Anzeiger vertelt Hans Domi-
nik van nieuwe ontdekkingen, die aan de behoeften,
door de oorlogsschaa rechte ontstaan, tegemoet komen.
Het soldeertin, zoo vertelt hij, nastond in vreed
zame dagen uit tin met een klein toevoegsel van lood.
Wij moesten nu echter zuinig zijn met oins tin omdat
daarvan slechts zeer weinig in ons eagen land wordt
gewonnen. Men begon met de samenstelling van het
soldeersel te veranderen tot zeventig prooent lood
en dertig prooent tin. Dit mengsel is echter overal,
waar het met levensmiddelen in aanraking komt en
vooral bij levensmiddelenblikjes niet te gebruiken,
omdat de loodzouten, zooals bekend is, zeer vergiftig
zijn. Zoo was de stand van zaken, toen men aan het
cadmium begon te denken. Dit is een metaal, dat
chemisch tot de zinkgroep behoort en in groote hoe
veelheid in Duitschland gevonden wordt. Terwijl zink
nu echter voor soldeersel volkomen onbruikbaar is,
gelukte het een soort voortreffelijk soldeersel te
vormen uit tachtig procent lood, tien procent tin en
tien prooent cadmium. Dit beteekande weer een
groote besparing van tin, maar men had daarmede
nog geen bruikbaar soldeersel voor levensmiddelen^
blikjes. Het is naderhand echter gelukt uit cadmium
en het eveneens in Duitschland voorkomende bismuth
en eenige andere Duitsche motalen een soldeeretof sa
men te stellen, die bijna vrij van tin, is en bijna alle
goede eigenschappen van hét oude soldeertin vere».
nigt. De boteckenis van deze uitvinding kan men be
rekenen als men weet, dat van de 21.000 ton tin, die
Duitschland jaarlijks gebruikte, ruim een vierde voor
soldeersel gebruikt werd.
Ook vertelt hij nog van oorlogsLampen. In den eer
sten winter van den oorlog hebben we ons met onzen
joetroleumvoorraad beholpen. Den tweeden winter
van den oorlog bracht ons een spiritusbrander, die
goed geconstrueerd was en overal met vreugde werd
aanvaard. Toen kwam échter de ontdekking, dat men
voor het branden geen spiritus had, daar de automo
bielen die grootendeels hadden opgeslokt. De derde
herfst van den oorlog brengt ons wederom een voor
treffelijk geoonstrueerden brander, nu voor benzol,
maar daarbij ook de zekerheid van een voldoende hoe
veelheid brandstof.
De spiritusbrander zal naar alle waarschijnlijkheid
een tijd«Ujk verschijnsel blijven. Hij was niet goed-