Bond van Zuivelfabrieken
Gemengd Nieuws.
d Laan.
Nn krijgt
slag uit te
«ie heer Wirtmhoe* het woord, opi wr-
bren-»» o"rirent d» Mvrmtatisalia van het
breswen
materisil der IJseiuh Er ontbreken 3 ^teVem spader
Wenevw* 1 baak De heer Sleutel heeft zich Wad
verklaard, het ontbrekende aan te vullen,
De posten worden verondersteld, aanwezig te rijn
de tngeWenen, 41e bij de J»r"(*en won er
de rondvraag V--nc« de voorzin» dm evcn-
1 verkoop v*u tte jjvtent Mr sprake, daar ge
bleken is, dat die van wrinfa of oaeo dienst kan
rijn. Men vindt niemand, die ala marketwister wil
optreden. Na ampele bespreking wordt bij meerder-
Dij d
tuerien
insei en re. mo-
het verkrijgbaar-
n prfjs van 60 ct.
gemeenteraden op
WINKEL.
Door de ald. Winkel e. o. der S.D.A.P. ts een
adres aan de gemeenteraden van Winkel en N. Nio-
dorp gericht, met bet verzoek tot L"
stellen van gooilkoope cokes voor den
per mud. Verder werd er bQ die gemeent<
aandrongen om den minister te verrocken alsnog bij
tie lijst van verkrijgbaar gestelde distributieve" yieren
het artikel klompen te willen toevoegen. Als het zoo
voort gaat is het voor de arbeiders en hun gerinnen
baast onmogelijk dit artikel waar ze niet buiten kun
nen, aan te scnaffen. Voor kinderen van 9, 10 en 11
jaar is de prijs al 80 ct groote f 1.35.
VLIEGTUIG DEN WEG GEWEZEN
Dover dagen kwam te Oterdum bij DeJftdJI een
door den mist verdwaald Duitsch vliegtuig neer.
Het steeg weer op, nadat eeltige Nedarlandscha sol
daten. die op den dijk liepen, d n bestmatley over
den te volgen koers hadden ingelicht
De militaire overheid heeft omtrent deze hulpver
leening door militairen thans een onderzoek inge
steld. N. v. (L D.
EEN STIJFHOOFDIG BURGEMEESTER.
Te Oude-Pekela Gr_ heeft de gemeentelijke le
vensmiddelen-commissie en-bloc ontslag genomen,
omdat de burgemeester geen andere levensmiddelen
dan vet bij het rijk heeft aangevraagd, zoodat er
voor de commissie niets te doen overbleef.
In deze gemeente vielen herhaaldelijk strubbelin
gen met den burgemeester voor en in den gemeen
teraad was het meermalen groote berrie, N. v. <k D.
GESTOLEN BANKA-TIN?
De recherche te Rotterdam hoeft beslag gelegd
op 81 blokken Banka-tin, die per sleepers wagen ver
voerd werden en een waarde van ongeveer f10000
vertegenwoordigden. Het tin is vermoedelijk van
Met verwisseling "ww-den ook de vrijstellingen brieken Brode rode to Egmondortneer, Coïicorcba
van kaasbejchikbaarstePmg voor bhmenlandsch ge- Berkhouten ïullase te Koegras, voor het beha i n
bniilc ingetrokken en n»! de geleverde melk wordenvan het hoogste aantal punten met hun product op
betaald naar de rar Iw arde, de kanskeuringen 1915.
Over de maand November zal voorloop! g 11 ct Bij de heropening dér vergadering wordtwelKom
1 betaalde bedrag gehecten do heer Wuete, voort, van den Friescnen
diefstal afkomstig.
1 MINER
AAL «SURROGAAT" VAN
EEN NIEUW
MEEL
Dr. Van Hamel Roos deelt ln hot „Maandblad te
gen de vervalschingen" het volgende mee:
„Wij hadden dezer dagen gelegenheid te consta-
teeren, dat hier te lande een soort „vormmeel" uit
liet buitenland afkomstig voor de bakkerij en sui
kerwerk-industrie aangeboden wordt hetwelk bij ons
onderzoek bleek te b staan uitkoolzure kalk
-» fijn gepoederl onzuiver krijt Het ie duidelijk
dat een dergelijk artikel op onze muren en school
borden, doch niet in onze magen thuis behoort
intusschen levert deze brutale knoeierij weder een
doorslaand bewijs op, dat men het in dezen noodlot
tige r. oorlogstijd niot te' nauw neemt met de zuiver
heid der aangeboden waren en ergo met die van
de moraliteit op handelsgebied."
LANDSTORM 1910 EN 1010.
Door dan opperbevelhebber is bepaald, dat de land
stormplichtigen der jaarklaseen 1916 en 1910, die te
gelijk omstreeks 17 Augustus bij de depot-bataljons
onder de wapenen kwamen, op Donderdag 12 De
cember e.k. naar het veldleger en de reserve-batal
jons zullen overgaan.
MILITIELICHTING 1011
De militieplichtlgen der lichting 1910 met uit
zondering van do wielrijders, behoorende tot de Xe
inf.-brigade zullen op 13 December naar de land
weerbataljons, waarvoor zij bestemd zijn, overgaan.
op Maandag 4 December 1918, dos mor-
'erna (lering
s uur.
De voorzitter, da hoor H. K. Koster, Wierluger-
waaixi, opent de vergadering, <fc ygfde in dit jaar
gehouden. Hadden da kaïsm oducenten aanvankelijk niet
te klagen, thans Is oen belangrijke verandering Inge
treden en te voorzien is, dat net lang zal duren voor
daarin wijziging zul komen, Het pet. voor blnnenlandsch
gebruik li aanzienlijk verhoogd, terwijl de prijs de
zelfde is gebleven. De prijzen voor het buitenland
zijn lager geworden en niet veui zal worden verkocht
Getracht zal worden dat de rijkscommissie van toe
zicht een billijken prijs voor de regooringskaaa zal
vaststellen.
Over de notulen ontspon zich «rrrlge discussie
naar aanleiding van een o|
over het voorkomen van een HBHRm
als zou de heer Avis wantrouwen in voorzitter en
zocretarii, hebben gesproken. De haar Avis ont-
i bedoeiii
opmerking des haaren Avis
^n uitdrukking fin de notulen,
per L. worden betaald. Het te kort
wordt dan later uitgekeerd. De zuivel waarde zal worden
berekend uit de opbrengst der producten uit een L.
melk verkregen.
a. de waarde verkrefrw voor het deel der kaas voor
Binnen landsch gebruik bestemd, volgens regoeringsprjjs;
b. de waarde van het deel der kaas voor e>
bestemde waarde wordt berekend tegen f 1 per 50
beneden den prijs door de notee.ringscommissie uit
sub-oommissie voor N.-H. uit de ksasvercenigingen vast
gesteld voor de markt te Alkmaar, n.L van de markt
waarop de kaas verkocht wordt die gelijktijdig bereid
is met de melk voor oonsumptiemelk geleverd, dus
exportksasprijs plmt 3 weken na mulklevering vast te
6töJdl J
c. de boteropbrengrt volgens de waarde voor binnen-
landsch en buitenlandsch deel;
d de waarde van de roete wei berekend tegen 2
cent per L. wei;
e. ae waarde van de karnemelk berekand tegen 4
cent per L. karnemelk.
Aftrek van exploitatiekosten zal niet worden toegepast
Vervoerkosten van de melk komen ten laste van
de melkvoorzieni ng.
Dese moeten onder overlegging van de bescheiden
Iedere maand worden ingediend bij het kantoor to
AlkmSar.
De heer Dr. Schelj geeft zijn denkbeelden over
kaascontrole weer. Spr herinnert eerst aan de her
denking van het 10-jarig bestaan van het Zuidhol-
landsche kaascontrolestation. Hij acht het noodig
om de Noordhollandsche kaasproducenten te mobi-
liseeren tot het hoog houden van het product 40
De hoofdvraag Is: hoe moeten wij de kaascontrole
inrichten? en hoe moeten wij ze verwezenlijken. De
handel toch wilde in Noordholland geen gemerkte
kaas. Welke bezwaren do handel heeft, moet aan
stonds maar weer blijken bij een nieuwe actie der
producenten. Spr. gaat daarna de geschiedenis der
kaas controle in Noordholland na. Spr. acht oen tijd
van nieuwe actie aanstaande en meent dat de Bond
van Zuivelfabrieken een apart lichaam moet stich
ten om hen die controle willen aaneen te sluiten. Zij
moeten werken om van de regeering oen wettelijk
merk te krijgen voor de kaas 40 Wij moeten den
buitenlandschen afnemer waarborg geven. De inrich
ting der controle moet de critlek kunnen doorstaan
van de buitenlandsche deskundigen. De regeering
zal ook uniformiteit eischcn om oen rijkscontrole-
merk te kunnen geven. Het bestuur vraagt machti
ging om de voorbereidende maatregelen te nomen.
De secretaris, de heer G. Nobel doet mededeeling
van dé maatregelen ten behoeve van de kaascontrole.
Overtuigd is spr. van het noodzakelijke om ten spbe-
dtgste maatregelen te nemen tot het verkrijgen van
een meer-bltjvenden vorm der controle. Wanneer de
zaak blijvend goed zal worden geregeld, dan moet
er een wettelijke regeling komen voor alle produ
centen met voor allp soorten kaas wettig gedepo
neerde merken. Ieder kan dan maken wat hij
wenscht en de consument kan koopen wat hem past.
Wettelijke regeling is uitvoerbaar en is de eenig aan
gewezen weg, vrijwillige controle lijdt tot geen alge-
meene controle. Wanneer do regeering bezwaren
heeft om de algemeene regeling, bij een afzonder
lijke kaaswet ln te voeren, dan acht spr. de Bonds-
controle voor de Edammer met rijksmerk 40 -f voor
Noordholland noodzakelijk en spoedig uitvoerbaar.
WIJ hebben dan, zegt spr. een krachtige organisatie,
die zich eventueel-ook kan belasten met do controle
van het product van zelf kazende boeren in Noord
holland.
BIJ deze belangrijke zaak is noodig dat de lijnen
van de zuivelorganlsatle in Noordholland goed wor
den getrokken, opdat een groote eenheid wordt be
reikt en concentratie van do maatregelen voor de
zuivelbereiding in het algemeen.
Medegedeeld wordt nog, dat plannon voor het ne
men van proeven met enseïne-merk 40+ ln voorbe
reiding zijn "Bij den Bond.
Over deze belangrijke kwestie, kaaseontrole, zal
spoedig een aparto vergadering worden gehouden. De
inleidingen der helde sprekers zullon de leden bin
nenkort ontvangen.
Mededeeltngen over de voorziening ln de behoefte
aan kaas voor binnenlandse!: gebruik, bij monde van
den secretaris, den heer G. NobeL
Wegens te kort aan aanvoer van veevoeder, is
de productie van kaas belangrijk verminderd, met
het gevolg dat nu 50 pet van de beschikbare pro
ductie mopt worden afgestaan voor blnnenlandsch
gebruik. Na Januari kan beschikt worden over de
verplichte voorraden in zomer en najaar gevormd,
zoodat dit pet van 50 wellicht niet zal behoeven te
worden uitgebreid. Aan het herhaaldelijk advies der
Zuivelbond, bestuurslid van den F.NZ
nda van de
Kaasvereeniging om den prijs voor het blnnenlandsch
verbruik te vernoogen, is geen gevolg gegeven. Het
is zeer onreéhtvaa.dig om van kaasprodueenten te
kent pertinent deee
iiqfl tc hebben gehad en ook
niet wantrouwen te hebben uitgesproken. Wel heeft
spr. aangedrongen op nauwere sa non werking tusschen
deze beide hoeren en het verdere bestuur. Op voorstel
van den heer Schelj wordt goedgevonden om aan de
notulen een mededoelind toe te voegen waaruit df
bedoeling dea heeren Arts zou bLykea
De secretaris de beer G. Nobel deelde mede, dat
de Zuivelfabriek „Neeriandia" te Stomjjutoreii wenscht
toe te treden ala lid van don Bund Van da frhrtekcn
Winkel en de vureeniguw tot bereiding van kaas te
Nieuwe Nfcdorp kwambertcht in over de opheffing
van deze fabrieken.
i bspport tot
Van de fabriek Juiiana te Koegras
Oprichting van een groots fabriek.
voorzitter
Voor 1917 deelde
mededoellnginf
bij de
is het advies, vooral spaarzaam zijn met het gebruik
van alle benoodigdfiodon voor de Zuivelbereiding. Dit
geldt vooral voor steenkool, waarvan vermoodedijk
slechts de bdft van de buitelde kwantums beschik
baar zullen zijn.
Voor sul peter fa voorloop ig genoeg gecontracteerd
en ook voor stremsel bestaat geen directe bezorgdheid.
Voorzout geldt hetzelfde Algemeene deelmnnu voor
den aankoop is gewwnscht om een goede distributie
te bevorderen en zoo vod mogelijk waarborgen te
hebben voor beschikbaar stelling.
tengewono leden de heeren Gabra. Zijp te Abbekark en
L. H. C. Snaters te Ursem.
Tot tki der oankoopcocn missta wordt harkoaea de
heer D. de Boor Dn
Tot lid van de oom missta voor kaaskeuringen wordt
herkozen de heer Th. v. d Meer te Hoerhuaowaard
Tot leden der finantioale commissie worden benoemd
.Aurora te Opmeer, Prins Hendrik te Sljbekarspal en
Benningbroek te Deiniuiglimck.
De lieer Dr. Scheij doet modcdoelingen over de proef
machinale kaasbereiding Daarover zijn vroeger reeds
mededeelinged in ons blad opgenomen geweest De
conclussie was, dat men aaer tevreden wub over de
resultaten. Eer. proefinstallatie wordt nu opgericht aan
de Ezoelsior te Heorhugowaard die bij gereed zijn voor
belangstellenden zal te zien zijn. De installatie zal
met Nieuwjaar klaar zijn. De kosten bedragen voor
den Bond f 300. als het toestel niet door Excelsior
zal worden overgenomen Wordt ae wel overgenomen,
dan zijn de kosten voor den Bond zeer gering Allen voor.
Omtrent de melkvoorxitaung wordt meegedeeld door
den secretaris:
Met inging van 1 Nov. is de ag. "Watersnoodmelk-
commiasie opgeheven en do bestaande commissie, als
commissie uit den Bond van Zuivelfabrieken aange
wezen voor de melk voorziening volgens het mobUi-
satieplan voor de gemeenten, waar oen tekort aan
melk is en door de voorgaande commissie melk ge
levérd werd
vergen, dat zij voor den prijs van f33 per 50 K.G.|
hun kaas moeten afstaan, nu deze prils, gezien het
gebrek aan krachtvoer, niet rendabel ls. Een billij
ke verhooging is noodzakelijk. Door deze prijsrege
ling wordt voor Edammer 40 de productie belang
rijk beperkt Dit inzicht schijnt de adviseur van
don minister in hoogste instantie te missen.
Steeds ls doof1 het leger ongemerkte knas betrok
ken, nu is evenwel een proef met 20.000 K.G. prima
belegen kaas van de subcommissie uit de Kaas-
"ereonlging voor Noordholland, genomen. Een derde
doel is daarvan afgeleverd, maar nu zet het dage-
lljkach bestuur van de Kaasvereeniging de levering
f.top, door aan do subcommissie do aflevering van
de kaas te verbieden, omdat buiten hftt bestuur van
•le Kaaevereoniging om en in afwijking van de be
staande regeling, levering van ongemerkte kaas door
enkele handelaren, welke hoeveelheden moeten wor
den aangevuld met ongemerkte knas uit do centrale
■althuizen, de overeenkomst is gesloten. Erkend moet
■vorden, dat de Noordhollandsche commissie zich
niets heeft «aangetrokken van de bestaande regeling,
«"ie ze niet goedkeurt Over bet verbod tot aflevering
moet nu onderhandeld worden.
De heer Lakeman, Beemster, roept alle producen
ten krachtig op oip geen andere kaas dan gemerkte
kaai af te staan, om zoodoende het leveren van on
gemerkte kaas aan het leger onmogelijk te maken.
Secretaris wi|st er nog eens op, dat do minister van
oorlog gemerkte kaas wenscht, maar dat het hier is
het dagelljksch bestuur der Kaasvereeniging, die de-
re zaak thans tegenwerkt, door te wijzen op de be
staande regeling, dat de Kaasvereeniging niet anders
mag leveren dan aan grossiers en burgemeesters.
Goedgevonden wordt om bij bet dageiffksch bestuur
der Kaasvereeniging krachtig aan te dringen dat 't
leger kaas betrekke uit de centrale pakhuizen en
dus gemerkte kaas krijge.
De héér Dr. Schelj doet mededeelingen over dé
Vakschool voor Kaasmakers.
Volgt behandeling begrooting. Medegedeeld wordt,
dat het salaris van den assistent en van den secre
taris op oen volgende vergadering definitief zullen
worden geregeld. De begrooting wordt goedgekeurd.
Do heer Nagelhout, Moerbeek, bepleit de wensche-
1'jkheld van het meedoelen aan belanghebbenden van
het percentage vet in hun kaas, gevonden.
Secretaris wijst or op, dat deze zaak bij de sub
commissie uit de Kaasvereeniging thuis behoort on
deze heeft tegen bekend maken van het percentage
bezwaar.
Tot lid van het bestuur van den Algemeenen Zui
velbond, werd benoemd do heer H. K. Koster te
Wieringorwaard en tot plaatsvervanger de heer A.
Commandeur. De Meer Koster wil zijn aanvaarding
nog in bedenking houden tot dat gebleken is dat hij
weer wordt herkozen als voorzitter van den Bond van
Zuivelfabrieken, omdat hij het noodig acht dat bel
de functies in één persoon blijven vereenigtL
Voorzitter reikt daarna in eenige hartelijke woor
den uit de prijzen aan de kaasmakers der zulvelfa-
Vervolgens wordt behandeld de age
algemeene vergadering vaa den FJs'.Z.
Do heer Van dor Meer vraagt inlichtingen over Vt
punt op die agenda over rechtstreekschen verkoop
van boter.
De heer Wuéte zegt, dat over deze zaak op-die ver
gadering de beslissing zal vallen. Maar het is niet
de bedoeling dit alleen to doen voor boter maar ook
voor kaas. De handel moet gecentraliseerd en ge
organiseerd worden, wil de boer voldoende profijt
van zijn product trekken.
De afgevaardigde krijgt vrij mandaat
Volgt bestuursvoorstel oprichting Zuivelbank. In
leider de heer G. NobeL
Wij mogen ons verheugen in do goede ontwikke
ling van onze organisatie, die ln don tegenwoordigen
tijd zoo goede diensten bewijst aan de zuivelbereiders
in Noordholland. In verband met den verderen groei
én de vorming van een goed geheel in de toekomst
is hert goed dat ook samenwerking gezocht wordt bij
de regeling van de financiéele aangelegenheden van
de Bondsfabrieken. In deze is ook veel to bereiken,
vandaar door het bestuur het voorstel om een onder
zoek in te stellen naar de wenscholtjkheid tot op
richting van een Zuivelbank én hiertoe oen com
missie te benoemen.
Tot leden daarvan worden benoemd de heeren H.
K. Koster te Wieringorwaard, A. Commandeur to
Berkhout D. de Boer Dz. te Stompetoren, Th. v. d.
Meer te Heerhugowaard, A. Sellemans te Alkmaar
en G. Nobel te LutjewinkeL
De heer Wuete geeft verschillende Inlichtingen
over de wijze waarop zulk een bank ln Friesland
werkt en hoopt in de toekomst en federatie van zul
ke banken in verschillende provincies, om zoodoen
de een krachtige finantieele organisatie te krijgen.
Dat de Frfeeche Zuivelbank in een behoefte voor
ziet, blijkt, daar de kaaomzet f 58.000.000 bedraagt.
De heer Van der Meer verzoekt den heer Wuete
eens uit te leggen, hoe men in Friesland komt aan
geld voor de oprichting van groote coöperatieve fa
brieken, wat in Noordholland zoo moeilijk la Uit het
antwoord van den heer Wuete blijkt^ dat de Zuivel-
barik hiervoor geheel en al zorgt en zonder eenige
moeilijkheid.
De heer Joch. BI eau boer Ka te Barsingerhorn, deelt
mee, hoe de zuivelfabriek te Lutjewinkel aan kapi
taal la gekomen en als bankinstelling een naamloo-
ze vennootschap ia gesticht met als domicilie Nieu
we Niedorp, met zi. dit voordeel, dat het aandeelen
papier op de Beurs verhandeld kan worden. Spr.
craagt of in Friesland nu een opeenhooping der obli
gaties plaats heeft, of dat ook daar die papieren ver
handeld worden.
De heer Wuete kan hierop niet voldoende inlich
ten, omdat hij niet weet, waar of de uitgegeven obli
gaties terecht zijn gekomen. Spr. zégt ten slotte, dat
het noodzakelijk is dat het wordt een algemeene pro
vinciale instelling, wil er ten minste de noodige
kracht van uitgaan.
Do secretaris deelt nog mede, dat als er ln Fries
land een leening op zuivelgebied gesloten moet
worden, op de Zuivelbank reeds voldoende kapi
taal ln deposito's, om deze leening te kunnen slui
ten. Dat komt, omdat er een algemeen vertrouwen
Instaat en dat moet ln Noordholland ook zoo wor
den.
Het bestuursvoorstel woriüt vervolgens aangenomen
De heer Visser te Berkhout maakt er aanmerking
op, dat in verschillende commissies dezelfde per
sonen zitten en wijt daaraan, dat de melkvoorzie-
ning voor de watersnoodstreken verkeerd ie behan
deld.
De heer Scheij geeft uitvoerige inlichtingen over de
gevolgde gedragslijn en drukt er op, dat er in de
melkcommissie altijd voor is gewaakt, dat alle fa
brieken op denzelfden voet behandeld werden.
De heer De Boer van Binnenwijzend dringt aan pp
len krachtige actie bij den minister voor verhooging
van den kaasprijs voor blnnenlandsch gebruik.
Met algemeene stemmen wordt besloten een der
gelijk adres tot den minister te richten.
Do heer K. Berkhout, Binnenwijzend, maakt aan-
nerking op het verhoogde percentage voor binnen-
landsch gebruik.
De heer G. Nobel wijst er op, dat de verhooging van
het percentage voor blnnenlandsch gebruik, een ge-
vólg is van de mindere productie. Daaraan kan nie
mand Iets veranderen en ligt ook geheel buiten de
schuld der regeering. De bewering van den .vorigen
spreker, dat do pakhuizen dan vol zijn en dan eens
klaps leeg, zal moeilijk bewezen kunnen worden.
Kr wordt door de Kaasvereeniging scherp gecon
troleerd on ^aan al die geruchten moei men niet
steeds geloof slaan. De heèren kunnen zich eiken
dag van het gedane werk overtuigen.
De hoer Met van- Egmondormeer, klaagt over de
slechte regeling van het vervoeren van de regee-
ringskaaa naar de pakhuizen. Dat vervoer duurt veel
te lang.
Voorzitter erkent, dat dit eenlgBzins Juist ls en
belooft onderzoek.
De heer Sleutel, Koegras, herinnert aan het voor-
ntpl van de kaasfabriek Juiiana te Koegras, om mid
delen te beramen tot verhooging va nden prijs voor
kaas voor binnenlandsch gebruik. Secretaris be
looft alle medewerking om dit te bereiken.
De heer K. Zijp te W leringerwaard deelt mee, dat
rijn fabriek nog maar gedurende 14 dagen steen-
hooi heeft. Spr. heeft vanaf September moeite ge
daan om kolen te krijgen, niets hielp evenwel. Spr.
/oept de hulp van den Bond in om Btagnutio in
het bedrijf to voorkomen.
De secretaris kan in de voorziening van brandstof
geen enkele hulp beloven ,alle moeite te dien op
zichte leverde geen resultaat
Op voorstel van den heer Van der Meer wordt be
sloten, den heer Joch. Blaauboer Kz. te Barsinger
horn te benoemen als lid der commissie tot onder
zoek der Zuivelbank.
Do heer G. Nobel, secretaris, komt nog even terug
op het onaangename incident aan het begin der ver
gadering, toen de heer Avis aanmerkingen op de
notulen maakte en zich uitsprak alsof dit voor hem
oen kwestie van eer waa Spr. tal op dezo zaak niet
terug komen, ofschoon hij er zeker van is, dat de
■notulen Juist waren. Spreker wil alleen do wensch
itspreken, dat de leden van den Bond niet de wijze
van handelen van den hoer Avis zullen volgen, er is
werkelijk in den Bond wel wat belangrijkere te doen.
Ook do voorzitter spreekt in zijn sluitingswoord
rijn afkeuring uit over het gebeurde, hij wil niet
met een verbitterd gemoed heengaan, maar wil wel
zeggen, dat als hij weer voorzitter van deze vergo-
fering wordt, hij hoopt dat de vergaderingen hom
niet zoo onaangenaam tuffen worden gomaakt als
deze beide laatsten het geval waa door het optreden
van den heer Avia
Hierna aluiting.
HET WETSONTWERP BETREFFENDE Do VA-
DERLANDSCHE HULPDIENST.
De Duitsche Rijksdag heeft bovenstaand wetsont
werp behandeld en na derde lezing met zeer groote
meerderheid aangenomen en nu zal elke Duitse her,
die niet in het leger staat, verplicht kunnen worden
op andere wijze zijn vaderland te dienen.
Bij de behandeling dezer wet kwam ook de uit
zetting der Belgen uit hun land ter sprake. De so
ciaal-democraat Haase zelde:
De wet beteekent het omverwerpen van het be
staande in den zin van het allermodernste kapitalis
me. Zij ls een uitzonderingswet voor de arbeiders.
Duizenden arbeiders ln het bezette gebied zijn aan
SS-n. d. «rtJSd P«
regeeringen van F^ toc
tppivi t6<rcn hot wogvooTon doi n ho f»'
mefdelWh-' Conventie in "strijd is Dat fr?n
zen Strijd geen overwinnaars en overwonnenen
ten Sn heeft kdfa Scheldaoiaim meten
Niemand vil de neder' ng van een volk. Hei
nanirvsto ls tot overeenstemming te komen.
Gehrens - Duitsche fractie: De vorige spreker
heeft de wet een uitzonderingswet tegen de
beiders genoemd. Ik protesteer tegen doze beschim".
ning van de wet, waartoe niet de minste aanleid},,
bestaat. De werkelijke vet^nwoordlgers der arbeU
ders zien in de wet een uitdrukking van den vasts»
wil om den oorlog door Inspanning van de gehsei»
Duitsche volkskracht tot een spoedig zegevierend
einde te brengen levendige toejuiching.
Staatssecretaris Hellfrich: De vorige spreker heeft
mij het grootste gedeelte van mijn beantwoording
van den afgevaardigde Haase afgenomen. Deze heeft
beweerd, dat het aan het weA zetten van de Bel-
gische arbeiders met het volkenrecht in strijd i», jjj
constateer, dat het aan het werk zetten van de Bel
gische werkloozen zich geheel binnen het kader van
het volkenrecht beweegt Zij worden tot" geen arbeid
aangewezen, waartoe zij niet volgens hej volken.
r6cht aangewezen mogen worden. ij staan dan nok
formeel en materieel op den Iwlein van het vol.
kenrecht en maken van ons goed recht gebruik, Bo.
vendien vervullen wij daarmede een plicht tegen,
over onze eigen troepen levendige Instemming, Be',
ze hebben er belang bij dat daarginds rust en orde
heerscht Er is geen grootere vijand van orde als
lediggang. Het is onduldbaar, dat er daar een niet-
arbeidende, onrustige bevolking zit. Het aan den
arbeid zetten is in zulk een vorm geschied, dat het
ook de Belgische bevolking zelf ten goede komt
Wij hebben er belang bij en het ligt ook in het
belang van de over het algemeen flinke, vlijtige
arbeiders in België,'dat er daar geen mènschen zijn,
die Jaar in, jaar uit met de handen over elkaar zib
ten. De bevolking mag de hoop op de toekomst van
het eigen land niet verliezen. Zaken voor Engeland
op te knappen zijn wij niet gewoon.
Bauer, soc.-democraat: In de rede van Haase mirt
men alle begrip voor den toestand, waarin het Duit
sche volk verkeert In de commissies zijn wij er
door rechtstreeksche onderhandelingen met de re
geering op uit geweest den toestand van de Belgi
sche arbeiders te verbeteren. In dien geest zijn Is
vakvereenigingen van onze partij sedert het begin 1
van den oorlog werkzaam geweest
Dittmann, sociaal-democratische arbeideregemeen
schap: Toen de naar Nederland gevluchte Belgische
arbeiders naar België terugkeerden, verzekerde gou
verneur v. Bissing dat de terugkeerenden in geen
geval naar Duitschland gesleept zouden worden. Dien
belofte is niet gehouden. De Frankf Ztg. heeft uit
Washington vernomen, -dat de kwestie van de Bel
gische deportatie ln de Vereenigde Staten groots
onrust wekt
Daardoor ls bewezen, welke moeilijkheden zulk
een maatregel aan het Duitsche Rijksbestuur nu be
rokkent en hoezeer het tot stand brengen van den
vrede er door benadeeld wordt. i
Staatssecretaris Hellfrich: Ik betreur deze gedach-
tenwisseling ten diepste. Zij zal er toe bijdragen
een gedeelte van de goede gevolgen van de wet aan
het front te verzwakken. De vorige spreker heeft
v. Bissing woordbreuk verweten. H( wijs dat af. Waar
haalt de vorige spreker zijn wetenschap vandaan?
Immers, uit vijandelijke bladen en onzijdige bladen
die nu voor een deel op de band van. onze vijan-,
den zijn. Als Dittmann deze dingen op de tribun*
brengt, dan bevordert hij daarmee, of hij dit wil
of niet, de belangen van den vijand. Toejuichingen.
DE TROONWISSELING IN OOSTENRIJK-HON-
DARIJS.
Een redacteur van het Hongaarsche blad Vilag,
Halasi Odon, deelt in De Haagsehe Post het een en
ander mede over de troonwiseellng in d - Iii nuu-nuv
narchie. Hij schrijt o.a.:
Volgens de Oostenrijksch-Hongaareche grond**!
kan de regering geen seconde worden onderbroken.
Op het oogenblik dat keizer Fran* Jozef II stierf, re
geerde reeds de troonopvolger. In Oostenrijk erft de
ze, na den dood van den vorst, zoader eenige grond-»
wettelijke handeling, de kroon. De Oostenrljksche
grondwet kent geen plechtige kroning; slechts moet
de nieuwe keizer ln een vereenigde zitting van bei
de Huizen van den Rijksdag den eed afleggen, dat
hij volgens de wetten van de in den Rijksraad verte
genwoordigde landen en volgens de Oostenrijksche
wetten regeeren zal. Dezen eed Herhaalt hij in een
aan het volk gericht manifest Nergens is evenwel
het tijdstip voor deze handelingen bepaald. Volgens
het oude gebruik moet de nieuwe keizer een lijfc
spreuk kiezen. De overleden monarch schreef bet
motto „Viribua Unitas" in zijn wapen; de spreuk
wordt ook op de munt geslagen.
Doch de koning van Hongarije moot gekroond
worden, om zijn rechten als heerschar over Hon
garije te erlangen. Koning Karei ia erfgenaam van
de llongaareche kroon, maar daarom is hij nog niet
rechtens de koning van het land. Dat wordt hij eerst,
wanneer hij aan do voorwaarden in de Hongaarecha
grondwet vastgesteld, voldoet Als erfgenaam vaa den
troon bezit hij het recht te regeeren; ambten te ver-
leenen, ls hij de opperste krijgsheer en kan hij
oorlog verklaren en vrede sluiten. Echter mag hU
geen leenmannen aanstellen en geen wetten sanctl-
oneeren. Dus kan hij aan de grondwet van het land
niets veranderen. Een kroning 1b volgens deze laat-
st.e noodzakelijk, om den koning rechtmatig in het
bezit van de volle macht te stellen.
De kroning bestaat uit drie gedeelten: 1. Publi
catie van den eedbrief. Zonder dezen kan de koning
niet gekroond worden. 2. De ceremonie der kroning.
3. Het afleggen van den eed door den koning. In den
eedbrief verklaart de koning, dat hij do troonopvol
ging volgens de Pragmatieke Sanctie zal handhaven,
de kroning rechtmatig zal doen plaats hebben. Hon-
garije's rechten, grondwet, onafhankelijkheid, vrij
heid landagrenzon en wetten zal eerbiedigen. HU
zweert, dat, zoo de drie takken van het Habsburg-
sche Huls uitsterven, de natie het recht herkrijgt
haar koning te kiezen. Tusschen do publicatie van
den eedbrief en de ceremonie der kroning kunnen
maanden verloopen. Doch onmiddellijk na de kro
ning moet de eed worden afgelegd. Do kroning moet
binnen zes maanden na den dood van den voorgan
ger plaats hebben.
TOCH DE DUITSCHE TAAL.
Ondanks het feit, dat alles wat Duitsch ls in
Frankrijk thans volkomen fa geboycot, zijn er toch
eenige handelsmannen onder do Franschen die het
niet uit het oog verliezen. Na den oorlog, schrijft
I.a petite Girondo. zullen wij zeer zeker zoo weinig
mogelijk vande Duitschere koopen, maar waarschijn
lijk zullen wij trachten zooveel mogelijk aan hen
te verkoopen. Het ls beslist noodzakelijk, dat de ver-
kooper in zijn correspondentie en ln zijn aanbiedin
gen zich bedient van de taal zijner clientele. Maal
zelfs indien wil aannemen, hetgeen niet waarschijn
lijk ls, dat alle handelsbetrekkingen tusschen Duitsch
land en Frankrijk voor onafzienbaren tijd zijn ver
linken, dan dienen wij toch niet te vergeten, dat het
Duitsch niet alleen de taal is van Duitschland en
Oostenrijk, maar ook van een groot gedeelte van
Luxemburg en Zwitserland. Bovendien wordt Duitsch
ook herhaaldelijk gebruikt voor de handelscorrespon
dentie met Nederlandseh, Scandinavische, Slavischs
en Balkan- firma'a
DE TOESTAND IN RUSLAND.
Uit CHRÏSTIANIA, 2 Doe. De ln den laatsten tijd
hier aangekomen Russische kooplieden verklaren
eenstemmig, dat zich in Rusland, ten gevolge .van d*
transportmoeilijkheden en do daardoor ontzaglijk ge-
stegen prijzen der levensmiddelen, zoo groote moei-'
liikhoden voordoen bij de voorziening der bevol
king van voedigsmiddeien, dat in den loop van dsn
winter een cataatrophe te voorzien fa.
