Of. OttLLE's MUUHHSSEI
ZATERDAG 19 MEI 1917.
60ste Jaargaas. No. 6806.
UIT HET ENGEL8CHE LAGERHUIS.
Geen beter middel
J. STUURMAN, Haarwerker.
Kassier,
Debat-avond
Oud - Thomassen.
EERSTE BLAD.
Binnenlandsch Nieuws.
Uitgevers TRAPMAN Co.
tegen het uitvallen der haren dan
SCHAGEN.
Deposito's, Rekeningcourant, Credieten, Hypotheken, Effec
ten voor geldbelegging, Coupons, Incasseeringen, Assurantiën,
Inschrijving op elke nieuwe leening, franco provisie.
Alitmttii Niens-
COURANT.
Muit- Lnilnvllil
Dit blad verschijnt viermaal per weekDinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 9 nre wor
den ADVERTENTIËN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
SCHAGEN, LAAN 0 5. Int. Teleph. No. 20.
Prijs per 3 maanden f0.95; per post f 1.10. Losse nummers 5 cent
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels f 0.35, iedere regel meer 6 cent
(Bewijsnummer inbegrepen). Groote lett. worden naar plaatsr. berek
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
In he* Lagerhuis heeft de socialist Snowden een
resolutie voorgesteld van den volgendein inhoud:
„Het Huis begroet met instemming (Velcömes^ de
verklaring van de democratische regeering van Rus
land, ■waarin alle plannen voor imperialistische ver
overing en gebiedsuitbreiding worden gewraakt."
De resolutie werd ondersteund door Lees Smith, die
verklaarde, dat hij voor geen annexatie en geen schade
vergoeding was.
De Vrijzinnige Ramsay Macdonald betoogde, dat stap
pen dienden te worden gedaan om zich te vergewissen
van het standpunt van* Rusland. Indien wij onze sym
pathie' voor het nieuwe Rusland toonden, zou er geen
gevaar voor bestaan dat Rusland het Tsarisme zal
vervangen door het Kedzerisme
De blokkade-minister lord Robert Cecil, antwoord,
de voor de regeering. Ilij zeide het te betreuren, dat
de quaestie aan de orde was gesteld als amendement
op ae Consolidated Fund Bill,. en dus moest worden
verworpen, wilden de zaken van het land kunnen wor
den voortgezet. Men heeft hier een amendement, ver
vat in bewoordingen, die zijn ontleend aan verklarin
gen van den Russischen baad van Arbeiders (en 'Sol
daten.) Het moet door het Huis worden verworpen en
dat zou in Rusland eenige moeilijkheden kunnen ver
oorzaken wanneer de zaak daar bekend wordt.
Wij zijn in dezen oorlog gegaan zeide Cecil
zonder oenig plan op imperialistische verovering of
gebiedsuitbreiding Toen wij in dezen Oorlog gingen
aacht daaraan geen enkel Britsch onderdaan. Niemand
verlangt iets in den zin van een imperialistische ver-
orering of gebiedsuitbreiding
Sprekende over de socialisten In ItaliB. zeide minis
ter Cecil dat hij het een totale dwaling achtte te ver
onderstellen. dat de meerderheid der Italiaansche
socialisten tot de pacifisten behoort.
SVat aangaat de Duitsche socialisten, zeide Cecil. dat
Snowden heel zeker scheen te zijn van wat precies hun
politiek was. Al wat hij. Cecil. omtrent de meerder
heid der Duitsche socialisten wist, was, dat zn hadden
geweigerd om zelfs de broste gruwelen, die bedreven
waren, te veroordeelcn, dat zij zelfs niet togen iets
zóó ara» als de Armenische moorden hadden geprotes
teerd. Hij voor zich zag geen reden om. voorzoover het
hun openbaar optreden betrof, een onderscheid te
maken tusschen wat zij (de Duitsche socialisten) had
den gedaan en gezegd en wat was gedaan en gezegd
door net overige deel van het Duitsche volk.
Spr, wijdde daarna uit over een vraag tot de regee
ring gericht, n.1. of de verdragen met Rusland gemaakt,
ook thans nog gelden. Spr. meende dat Engeland te-
nver Rusland nog dezelfde verplichtingen had en
jegevon beloften moest inlassen. De nieuwe Rus
sische regeering kan Engeland daarvan ontslaan.
Zoo stond het ook mot de andere verbondenen en
komend tot de hoofdzaak, wat zal de Russische politiek
zijn en kunnen wij die aanvaarden, zei Robert Cecil
Het Is volkomen waar, dat de uitdrukking, waarin
men meent, dat de nieuwe politiek gekristalliseerd!
Is. deze zin is: geen annexatie, geen schadevergoeding.
Mac Donald zegt, dat het woord annexatie een onjuiste
vertaling is of in elk geval een volkomen verkeerde
lezing van wat ar bedoeld is. Ik ben geneigd om, voor
zoover ik mij oen oordeel kan vormen, het met hem
eens te zijn maar het is goed na te gaan wat een po
litiek van geen annexatie la werkelijkheid zou be-
teekenen. Neem Arabië. dat zich onafhankelijk van
Turkije verklaarde. Ik weet niet of dat annexatie van
gebied zou meebrengen, Geen menschelijk wezen zou
wenschen flat wij onz-.-> macht en invlo'-i zouden ge
bruiken om Ira.-U) opnieuw oadtó het n j vpb -Tur
kte te brengen.
Neerf lomer Van 1.8v)000 Am.nlërs «teert x>
,aar gele-: -., - .a
1.200.000 vermoord of weggevoerd. Zij füe vermoord
zijn. rtierven OOM «Nchuwslljke' ui«rv;- Man
nen, vrouwen «a ktaderAn werdoi zonder v, ,*-■ 700"
de reis, zonder dat er gelet werd op leeftijd, kracht
of ziekte, uit hun buizen gedreven en zij moesten loo-
pen zoolang hun kracht duurde of totdat zij, die hen
voortdreven, hen verdronken of vermoordden in troe
pen. Voor een volk, dat van zulke misdaden te lijden
neeft gehad, zou elke verandering een voordeel zh'n.
Sprekend over Palestina en Syrië, las Cecil een ran
port voor van dr. Hoskyns, het hoofd van de Ameri-
kaansche missie te (Beiroet, Zijn beschrijving van den
toestand was ontstellend en bevestigt al onze rappor
ten. Het volk van den Libanon en de Svrische nioha-
medanen zijn sedert acht maanden onderworpen aan
een volstrekt roekeloos terrorisme en zij sterven den
hongerdood.. Bij'matige schatting waren er in den Li
banon 80.000 m rachen gedood. Ik beken, dat ik eenigs-,
zins aarzel annexatie te veroordeelcn warneer het be-
teekent. dat geen gebied, dat gedurende dezen oorlog
met geweld genomen is. niet aan zijn oorspronkelijke
bezitters teruggegeven zal worden. Wanneer er dat be
doeld wordt, dan ben ik zeker onbekwaam een poli
tiek van niet-annexatie te aanvaarden. Wanneer do
Alleen echt verkrijgbaar bij
Laagzijde B 50, Schagen.
Wat het „geen schadevergoeding" betreft, hoe dan
met Belgie? Zal er geen schadevergoeding voor Bel
gië zijn?
Snowden: Wij hebben steeds als het voornaamste
punt van elke schikking gevraagd het herstel van Bel
gië.' niet slechts van de onafhankelijkheid, maar van
alle aangerichte schade.
Lord Cecil Hoe met Servië? en hoe mot da noorde
lijke provincies vaa Frankrijk? Moeten wij voor goed
alle vergoeding voor de vernietiging vaa vreedzame
koopvaardijschepen door duikbooten opgeven? Ik ben
stellig niet bereid dat te doen. Daarom zou ik precies
willen weten wat die uitdrukkingen beteekenen voor ik
mijn goedkeuring of die van de regeering aan hun aan
neming bechf,
Er is in overweging gegeven, dat wij in onderhande
lingen behoorden te treden. Te oordeelen naar de rede
voering van den Duitschen kanselier is er van Duit
sche zijde zelfs geen geneigdheid aan te geven welke
vredesvoorwaarden Duitschland bereid zou rijn te aan
vaarden, Voor zoover ik zie is wat er nu in Duitsch
land gebeurt datgene wat er bij elke binnenlandsche
crisis in dat land do laatste 40 of 50 jaar gebeurde. Een
volksbeweging, een verzoek van het volk om een oT
andere hervorming of eenige daad van rechtvaardig
heid. Een schijn bij de regeering als ging rij toegeven
of voorwaarden stellen; een meestal in zeer bemoedi
gende termen vervat protest van de jonker-partii en
terstond toegeven van de regeering aan de jonkers.
Dit schijnt taij precies wat er gebeurd is en wat de
werkelijke beteek crus is van de redevoering van Beth-
mann Hollweg in den Rijks,dag en zoolang die geest
niet is uitgebannen uit Duitschalnd lijkt het mij bela
chelijk en onwaardig om ta overweging te geven, dat
wjj om vredesvoorwaarden zouden vragen aan deiy
Duitschen keizer. Het achtbare lid zeide, dat de Ru*
sische geest nu tot vrede geneigd was. Ik geioof dat
de geest van iedereen tot vrede overhelt. Maar van de
Jjondgenooten rijn wjj in elk geval besloten niet een
vrede te aanvaarden, die geen vrede is. Het moet een
duurzame vrede rijn.
De oud-minister Ascruith sloot rich bjj deze rede
aan en gaf een aantal uitleggingen over het woord
annexatie^ waarvan bij alleen verwierp annexaties uit
verovering ter uitbreiding van grondgebied en van po
litieke economische vergrooting Niemand in Enge
land die een zoodanige annexatie zal willen.
J. Schoort Pz.,
MARKTPLAATS A 88
betreft ik zal weinig bezwaar hebben het daarin neer
gelegde beginsel te aanvaarden.
Sprekende over Elzas-Lothar ingen zeide Cecil:
Gaat gij werkelijk zeggen, dat Duitschland dat twee
provincies van Frankrijk afgenomen heeft, die niet te-
rU&eem 8Ifadia. irredenta. Gaan wij werkelijk zoover,
dat wij onder geen omstandigheden aan Italië de pro
vincies zouden willen teruggeven, die door Italianen
bevolkt zijn? De zou het aannemen vare korte mislei
dende uitdrukkingen betreuren. Ik wensch met na
druk te «w»" tot hen, die door deze uitspraken aan
getrokken worden. daL hl het waar, dat het geen
goede reden zou rijn om ten oorlog te gaan met het
doeldaden van rechtvaardigheid en herstri te doem.
als ik beschreven heb, het een gehed ander diigis om.
wanneer wij hen door den oorlog bereikt hebben ons
te vragen er van af te riem en de vruchten op te ge
ven. dm gelijk een ieder moet bekennen, op zich zelf
een begèerenswaardige voltooiing rijn. Dit is het voor
behoud, dat ik wilde maken wanneer ik mijn goedkeu-
ring hecht voor Boover het goedkeuring is aan
da uitdrukking: gaan annexatie5
ANNA PAULOWNA.
Woensdag 16 Mei hield de Cooperatievo Boerenleen
bank hare jaarvergadering in Weerburg. In rijn ope
ningswoord herinnerde de voorzitter, de heer 'C. Wij
den l» Spaans, aan het verleden en wees op de betere
verwachtingen in de toekomst. Hierna las de secre
taris. de heer A. de Graaf, de notulen, die onder dank
zegging werden goedgekeurd. Medegedeeld werd dat de
inspecteur een gunstig rapport over 1916 had uitge
bracht; dat de raad van toezicht bet stembureau zou
vormen en dat in het vervolg, deze week de kassier
weder zitting zou houden tusschen 7 en 9 uur. Voor
kunuigevirr aangenomen, Herkozen werd tot directeur
de boer C Wijden» Spaan* en gekozen tot plaats-
vervaiig'swk bestuursleden de boeren V G. Geerise-
nu en" D Stammes, de laatste in do plaats van dei'
hMfr (X Geraiig» die wegens rijn lidmaatschap van
km Raad van Toezicht --oor dó zooeven genoemde
functie had bedankt Tol leden van don Raad van
toezicht werd herkozen de heer C. J. de Mazure
en gekozen in de plaats van de hoeren Jb. Bakker.
H Kaan en Jb. Stammes, die de gemeente metterwoon
verlaten hadden, de heeren P. List, Jb. Lindenbergh
én S Spigt Tot commissieleden voor het nazien der
rekening over 1917 werden aangewezen de heeren A.
Langereis, Jb, lindenbergh en J. C. Goedigs G»,
en 'tot hunne plaatsvervangers de heeren S Spigt, D.
Koning en C list. De gekozenen namen allen hunne
benoeming aan. Hierna werd door den heer A. Lan
gereis ook namens zijne medeleden, de heeren D.
Koning en C List een gunstig rapport uitgebracht over
de rekening 1916, waarbij aan den kassier, den heer
A de Boer hulde werd gebracht voor diens richtig
beheer Nadat de voorzitter den rapporteur, de com
missie'van nazien en inzonderheid den kassier dank
had gebracht bracht hij het jaarverslag uit. Het le
dental was door overlijden en vertrek gedaald van
237 tot 224
Het totaal der spaargelden einde 1915 was gelest
f 358708 41 In 1916 was hierbij gekomen f 200.923 W
en terugbetaald f 26301315. Aan het einde wan l9l6
was het bedrag der gedeputeerde gelden f 296618.38.
De lnleggelden hadden eene rente opgebracht van
f 11919.7/T waarvan was uitbetaald f 1230.15 en bij
geschreven f 10689.62.
Aan voorschotnemers was uitgegeven einde 1916öe
som van f 160110. In den loop van het Jaar uitgeleend
aan 13 pereonen f 15600 en afgelost f 35510 De voor
schotten verminderden met f 19910 dn beliepen op
et eindhe van het jaar f 140 200. HAan rente van voor-
schotten was gebracht f 6460.13. Aan enkele voorschot-
nemers wier posten goed gedekt waren was wegens
achteruitgang door den watersnood ontheffing verieena
der jaanijksche aflossing Do rente was door allen
PTn1 loopende drokening was te goed f 186^161 Ui^
gegeven was f 217308,98 en ontvangen I 2531430a te
goed bleef f 150,437.54. De ontvangen rente der loo
pende rekening had bedragen f 7106.23. Hiervan
uitgegeven f 69 29 Aan zuivere winst over 1916 was
overgebleven f 913.37. Deze som was op de reserve
gebracht waardoor deze steeg tot f 7027.09.
Spreker besloot met te zeggen, dat de gevolgen van
den watersnood wel te zien waren geweest, maar dat
de vereeniging kern gezond was gebleken en gebleven.
Hij eindigde met den Wensch van een goed jaar 191/.
Applaus.
Op voorstel van het bestuur werd besloten, het sa
laris van den "kassier weder vast te stellen op f 400.
In art. 5 2e lid van het huishoudelijk reglement werd
met algemeen goedvinden ingelascht achter het woord
„houdt" de woorden „onder gewone omstandigheden."
Art. 7 werd in dien zin gewijzigd, dat aan landbouw-
vereenigingen opgericht volgens de wet op de Coöpera
tie. een voorschot mocht gegeven worden van f 10000
met enkel persoonlijke borgstelling. (Voorheen was de
eisch, dat boven f 5000 zakelijke Borgstelling vereischt
werd.)
Tot afgevaardigde en diens plaatsvervanger werden
gekozen de heeren C. Wijdenes Spaans en D. C.
Rezelman, die hunne benoeming aannamen. De be
handeling van den beschrijvingsbrief gaf geene aanlei
ding tot debat. De afgevaardigde werd gebonden, de
Hoofdbestuursvoorstellen en dat van de banken te Be-
neden-Rnijpe en andere goed te keuren en kreeg ver
der vrij mandaat. De rondvraag leverde niets op. De
voorzitter bracht aan de afeetreden heeren Jb. Bak
ker, H. Kaan en Jb. Stammes dank voor hetgeen ze
gedaan hadden tijdens de waarneming hunner functie en
inzonderheid aan den heer A. de Boer, die als kassier
moeielijke dagen tijdens den watersnood had beleefd
Applaus. Hierna sluiting,
ANNA PAULOWNA.
Mejt E. M. Speets alhier, is geslaagd voor helt exa
men van Klerk bij de H.IJ.M.S en geplaatst te Vlaar-
dvngpm
De vereeniging „Helpt Elkaar" alhier, hield Donderdag
1 TM ei hare jaarvergadering in het lokaal van den heer
C. Slikker. Ër waren 11 leden aanwezig. Na opening
door den voorzitter, den heer H, Visser, werden de
notulen gelezen en goedgekeurd. Uit het jaarverslag
stippen we aan, dat het ledental geklommen was van
96 tot 98. Aan 27 verschillende personen waren 84
uitkeeringein gedaan a f 6 tot een bedrag van 504 gld.
Het beaat der vereeniging was door verhoogde uit-
koering van f 1339.04 gedaald tot f 1337.00V» De heer
J. H. Ter Burg deed als penningmeester rekening en
verantwoording Op verzoek van den voorzitter be
lastten zich de heeren D. Jongejan en C. Dekker met
het nazien der bescheiden en na een gunstig rapport
bij monde van eerstgenoemde Uitgebracht, dankte de
voorzitter den penningmeester voor diens accuraat be
heer. Aan do beurt van aftreding waren de heeren H.
Visser en G. Blom, Beiden werden herkozen en namen
hunne functie als voorzitter en secretaris opnieuw we
der aan. In plaats van den heer G. J. Volder, die de
gemeente had verlaten, werd als lid van dra Raad
van toezicht gekozen de heer G, Slikker, die aannam.
Daarna bracht deze als afgevaardigde naar de gehou
den algemeene vergadering te Alkmaar verslag dier ver
gadering uit Dit gaf geen Aanleiding tot vragen of de
bat, waarna de dnnl- yan den voorzitter volgde. Bij
de 'rondvraag informeert de heer A. Kooiman, of over
1917 weder dezelfde uitkeering van f 6 zal gedaan wor
den, De voorzitter was voornemens geweest uit naam
van het bestuur dit voor te stellen. Alten bleken ervoor.
De heer Tiisen vroeg, of de regtemratsherriening niet
aan de orde kwam. Verleden jaar was besloten, ze
onder handen te nemen. Bij do bestuursleden zou een
concept rondgegaan rijn, doch spreker had niets ont
vangen als üd van den Raad van Toezicht. De voor
zitter deelde mede, dat in eene bestuursvergadering
nader bepaald was, dat de herziening zou uitgesteld
worden tot over 3 jaar. Niemand verder het woord
verlangende, volgde sluiting na dank voor de opkomst,1
DIEFSTAL VAN 117 000.
In het hoofdielegraafkantoor op het "Beursplein te
Rotterdam is van een heer, te Nijmegen woonachtig,
een portefeuille met f 17.500, die Lij een oogenbllk
onbeheerd voor era der lokettra In het telegraafkantoor
liet liggen, gestolen.
NIEUWE NIEDORP.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer G. Helnstman,
thans tijdelijk opzichter hij' de Gas- en Waterleiding te
Hoorn, is benoemd als opzichter bij Ga»- en Water
leiding te Breda.
NIEUWE NIEDORP.
Op Hemelvaartsdag werd in de zaal van den heer
Kooiman alhier tentoonstelling gehouden van een aan
tal kunstwerken, waaraan tevens verbonden was ten
prijsvraag voor motto's en spreuken, gesteld in «anti-
militarisüschra geest, bij voldoende deelname, waar
aan de tentoongestelde werken als prijzen zullen die
nen. terwijl bij onvoldoende deelname een aantal der
werken hls prijzen zullen worden aangewezen. De op
brengst van deze voor 15 cents per persoon toegan
kelijke tentoonstelling en die van de uitgeschreven prijs
vraag zullen komen ten bate van het steunfonds voor
de gezinnen van Nederlandsche dienstweigeraars. Wel
willend uitgenoodigd zijnde, op de tentoonstelling e$n
kijkje* te komen hemen, hebben we met genoegen
daaraan voldaan. Er rijn een ruime honderd num
mers geëxposeerd: olieverfschetsen en-studieën. pentee.
kemngen, krijt- en waterverf- en andere teekeningenj
houtsnee-reproductieën, etsen, gravurewerk, aquarel
len. .enz. De tentoongestelde verzameling bevat ver
scheidene, onzes in ziéns verdienstelijke werken, die Wet
keuze van onderwerp, schakoering van kleuren of juis
te, fijn gevoelde afwerking betreft, allen lof verdienen.
Er is van veler hand wat ingekomen, ook van ver
schillende moderne schilders ra de tentoonstelling is
^Voor"1hra^die <5?" voor het doel, óf voor hot be-
zichtigen van dö verdienstelijke tentoongestelde werken,
óf voor beide iets gevoelen is era bezoek zeer zeker
warm aan te bevelen. Zondag 20 Mei a.s. namid
dag van 2 tot 6 uur is de tentoonstelling weder
geopend.
HELDER.
Uit betrouwbare bron vernemen wij positief, dat in
de Donderdagavond gehouden vergadering van de Chris
ten-Democratische Kiesveroeniging te Den Helder, is
besloten, dat men bij de aanstaande periodieke af
treding van de geheele Tweede Kamer geen genoëgën
zal nemen met het door alle Staatkundige partijen van
Nederland getroffen accoord. njl. „tedaten ritten wat rit"
om zoodoende die geheele verkiezing bij enkele candi-
daatstelling te doen afloopen in verband met de Grond
wetsherziening. die in 1918 opnieuw algemeene ver
kiezingen noodig zal maken.
Voor het district Den Helder zal dan In Juni
naast dra candidaat, die a.s. Dinsdag gekozen wordt,
hetzij dan óf Ou d.óf Thomassen, wederom de heer A.
P. Staalman candidaat gesteld worden, zoodat dan
Den Helder dus opnieuw voor een verkiezingscampagne
komt te staan.
De motiveering van deze "handelwijze der Staalman-
hianra te Dra Helder is deze: dat ae Christen-Demo
cratische partij niet .gehoord is bij het overleg der
staatkundige jpartijeir inzake het accoord „laten zitten
wat rit", en verder, dat de Vrijzinnigen en de Sociaal-
Democraten Staalman's jongste candidatuur niet als
ernstig hebben genomen, zoodat een nieuwe uitspraak
der kiezers wordt gewenscht.
CALLANTSOOG.
Bij de kustwacht alhier heeft rich era geval van
nekkramp voorgedaan. De patiënt is korporaal, af
komstig uit Zaandam. Wij hebben ons tot den genees
heer, wiens hulp is ingeroepen, Dr. Aldershoff te Scha
gen, gewend om 'eenige inlichtingen. Zeer bereidwillig
werden die ons gegeven. In korte woorden samengevat,
deelde hij ons mede, dat de patiënt vermoedelijk reeds
eenigen tijd de riekte onder de leden had. toen hij
te Gallantsoog aankwam. Hij leidde dit af uit de om
standigheid. aat de zieke eenigen tijd te Haarlem in
observatie was geweest, als verdacht van bacillendrager.
Daardoor meende hij, dat het geval voor verdere Be
smetting minder ernstig was. aan wanneer oen -ge
zond persoon, plotseling ware aangetast. De lijder is
per auto naar het hospitaal te Tlclder vervoerd. De
barak waarin hij heeft gelegen, is met bekwamen spoed
ontsmet.
Vrijdagavond had te Den Helder een debatavond
plaats tusschen de beide in herstemming komende can-
didaten de heeren Oud ra Thomassen, op uitnoodi-
ging van de Centrale Vrijzinnige Kies vereeniging
„Helder".
Er was veel belangstelling voor, de groote zaal van
„Casino" was stampvol. Iedere partij had evenveel
toegangskaarten uitgereikt, iedere spreker kreeg even
veel tijd; de leiding der vergadering berustte om beur
ten bij dra voorzitter der S.D.A.P en bij dien der
Vrijzinnigen.
Daar bij loting uitgemaakt was, dat de heer Oud
zou beginnen, opende de heer Verstegen (voorz. S.D.
A.P.) de vergadering, waarna de hoer Oud het woord
verkreeg.
Spreker begon, dat 't er om te doen is. rijn V.-D.
beginsel te stellen tegenover het S.-D.-begLnsel van zijn
tegenstander, en stelde voorop, dat groote overeen
komst tusschen beider overtuiging bestaat, n.1. in zoo
verre, dat bedden erkennen, dat de tegenwoordige Maat
schappij niet voldoet aan de verwachtingen, die ge
steld mogen worden naar recht en billijkheid. Ik als
V,-D, onderschrijf evenzeer als de S.-ï>dat voel
verandering noodig is, dat era leder rijn
plaats moet kunnen 'innemen, die hem krachtens zijn
gaven toekomt. Ik stem volkomen in met de gedachte,
dat als eenmaal de tijd daar is, dat do vrefle over de
wereld is teruggekeerd, allen, zonder onderscheid van
rang of stand of financieelon toestand allen voldoende
onderwijs moeten kunnen krijgen, opdat ook oms eigen
volk rich krachtig kunne ontwikkelen tot grooter ge
luk en welvaart. 1
Spreker komt er dan ook tegenop, dat in „De Vonk"
van den Vrijzkjnigen candidaat wordt gezega, dat deze
gekozen zou worden als verdediger der brandkast, hij
wenscht als zoodanig niet te staan en i^eeft dergelijke
meeningen ook nimmer verkondigd. Spreker hoopt dit
do kiezers, die volgens de taktiek dra Sociaal-Demo.
era ten van onze vergaderingen stelselmatig werden weg
gehouden, duidelijk te maken doch tevens het ver
schil aan te toonea tusschen net V.-D. ra het S.-ü
het gaat er niet om, of men deze maatschappij
mooi of loelijk vindt, maar het gaat om den weg dien
men wil inslaan om de toestanden te verbetren. De
weg dien de heer Thomassen wil gaan is geheel an
ders dan de mijne. Ik ineen, dat wat de S.-D. ver
staan onder hunnen heilstaat, waarin alles aan de ge
meenschap moet komen, en waarbij de Staatsbemoeiing
alles regelt ra regeert, uit dra booze is. Sprekers
groote grief is echter de tweeslachtigheid der
sociaal-democraten. Aan de eene zijde het vastzitten
aan het klasse-dogma, het splitsen der menschheid .in
2 klassen, n.1. het kapitaal en de arbeid. Aan de eene
zijde de groote groep dra bezitlooze arbeiders, aan de
andere zijde slechts weinige rijken. Het klasse-dogma
van Marx verkondigende de leer dat het kapitaal
rich ophoopt in steeds minder handen, daartegenover
steeds grooter groep beritioozen, noodwendig leiden
de tot net voeren van klassestrijd zoolang totde te
genwoordige Mij. plaats maakt voor de Sociaal-Demo
cratische.
Wanneer men dat standpunt der klasse-maatschappij
aanvaardt, dan Sluit dat m dat de bezittende klasso
de arbeiders misbruikt om zichzelf steeds sterke» te
maken, ra zoo is men ra bij de Sociaal-Democraten
toe gekomen, om alles wat gedaan wordt om de mis
standen te verbeteren, te beschouwen ids een middel
om de arbeiders zoet te houden, men gooit ze eens
een brok van de rijke tafel toe, alleen tra doel heb
bende om de macht in handen te houden.
Maar dan is het ook duidelijk, dat ér volgens de
theorie van Marx in deze maatschappij biets is te
beginnen. Aanvaardt men deze .beginselen, dan zijn
de handen gebonden. Een sociaaldemocraat in 't par
lement zijn de handen gebonden, omdat hij de over
tuiging heeft, dat alles wat gedaan wordt, eigen
lijk lapwerk is. dat de komst van een Heilstaat maar
