Schapr Courant
Zaterdag 8 September 1917.
60ste Jaargang No. 6068.
DERDE BLAD.
Staatsloterij.
Tranen en glimlachjes.
Binnenlandsch Nieuws.
^HO^WoS11^
Burgerlijke Stand.
Gemengd Nieuws.
Trekking van Donderdag 6 September.
4e Klasse. 4e Lijst.
Mn 6844 t 100-
No. b5^ Prijzen van 'f 65
198 242 541 586 826 1600 1647
^<929 2853 3085 3153 3270 3423 3682
'3869 4014 4420 4651 5037 5173 54404
5661 6075 6530 6597 6638 6747 7074
828-1 8441 8555 8620 8626 8647 9395
0797 9862 9898 10143 10497 10597 10993
11156 11162 11267 11763 11823 -9i9 12587
12641 12655 12738 12943 13165 13239 13447
13497 13700 13801 13845 14455 14533 14991
15119 15713 15997 16432 16518 16615 16741
16761 17094 17255 17284 17790 18111 18151
1#162 18678 18919 49214 19356 19362 19442
19566 19634 19649 19695 20037 20219 20322
20359 20380 20590 20608 20809 20832 20901
20943
4e*Klasse 3e Lijst: 1133 m. z. 1123. 17145 m. a
17165. 18Ö65 nv z. 18064.
Hoevele gezichtjes, die dikwijls in Iranen gebaad
hadden worden nu 'door een helderen glimlach ver
licht! De Pink Pillen, die den gezondheidstoestand der
zieken ten goede doen wenden, waren de oorzaak
van die gelukkige verandering
Vele yrouwen. verschrikt door haar staat van vol
hardende bloedarmoede, door haar zwakheid, door de
meer voorkomende en pijnlijker intieme •storingen, wan
hopen en weenen over haar treurig lot. Laten zij
gerust zijn en wel weten dat er 'hoop is op gene
zing indien zij gebruik maken van de Pink Pillen,
die onvergelijkelijke hersteller van het bloed, ver
sterker der zenuwen.
Het voorbeeld van het jonge meisje, dat ons onder-
staanden brief heeft geschreven, bewijst u dat men
op de Pink Pillen kan rekenen om shel te genezen,
en dat zij wonderen doen zelfs daar waar andere mid
delen hebben gefaald.
Ziehier wat dat jonge meisje Mej. Marguerite Guépet,
4. rue de Seze. te Parijs, ons schrijft:
„Ik was ondermijnd door de bloedarmoede, en on
danks alle zorgen, ondanks versterkende en andere
middelen, had ik noch kleur, noch eetlust; ik was
vermagerd en ik leed aanhoudend aan steken in de
rijde, aan duizelingen, aan schele hoofdpijnen. Ik was
dan ook heel treurig geworden. Alleen «we Pink Pil
len hebben pij goed gedaan en hel is wel aan deze
alleen dat ik het dank genezen te zijn."
Vrouwen, denkt er aan dat uwé grootste vijandin,
de bloedarmoede, geen grooter vijandin heeft dan 'de
Pijjlc Pillen die uwe vriendinnen zijn.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar k fl.75 per dooe
en f9 per zes doozen bij het Hoofddepot der Pink
Pillen, Nassaukade 314, Amsterdam.
Te Schagen bij J. Rotgans, Molenstr. C 14, en ver
der bij verschillende apothekers en goede drogisten.
AMERIKA EN ONGE GRAAN-INVOER.
Naar aanleiding van de berichten uit Washing
ton ovor weigering van graanuitvoer naar Neder
land heeft het Haagsche Correepondentie-Bure.au
zich tot het Ministerie van Buitenlandsche Zaken
gewend, en daar het volgende vernomen:
Dp het oogenblik dat in de Vereenigde Staten uit
voerverboden op graa nwerden toegepast, lagen in
Amerika&nacho havens een veertigtal beladen Ne-
derlandsche stoomschepen.
De heer Hoover, regelaar der voeding in Amerika
en tevens president van de „Commiseion tor Reliel
in Belgium", deelde aan onzen gezant te Washing
ton mede, dat de ladingen zouden worden vrijgege
ven op voorwaarde, dat tweederde dtaarvan aan de
Relief Commissie zou komen en een derde voor Ne-
derland beschikbaar zoude zijn. De Regeering was
in beginsel bereid op/dit vooratel in te gaan, doch
bij overleg met de directie der Relief Commissie te
Rotterdam bleek, dat men tweederde der ladingen
voor België niet kon gebruiken. Deze Commissie
toch is door de Duitsche overheid niet gemachtigd
veevoeder in België in te voeren en bij onderzoek
bleek de bevrachting der beladen schepen aldus te
zijn verdeeld: 18.500 ton tarwe. 64.900 ton mais, 16.600
ton gerst, 42.100 ton haver, 52.400 ton lijnkoeken. Van
artikelen kon de Relief Commissie slechts de
18.500 ton tarwe en ongeveer 30.000 ton mais gebrul-
v&sthoudende aan het door den heer Hoover aan
geven' beginsel, werd daarom het navolgende te
genvoorstel gedaan. De Relief Commissie zou recht-
üebben op tweederde van de geheele beladen vr acht
ende van 195.000 ton, dus ongeveer op 135.000 ton.
kon gebruiken 18.500 ton tarwe, en 30.000 ton mais,
48.500 ton. Het deficit van ongeveer 85.000 ton
do Nederlandsche Regeering in scheepsruim!»
t^hikbaar stellen. Waar voor Nederland dan on
geveer 145.000 ton zon overblijven, verklaarde de
"«geering zich bereid ook de tonnage voor de Re-
'»ef Commissie op 145.000 ton te brengen.
De „American Export Council", het lichaam, dtat
Vereenigde Staten over uitvoer beschikt, aan
vaardde dit voo At el niet, doch besliste, dat de Relief
V^nmissie de beschikking zou krijgen over 185.000
>7° tarwe en 40.000 ton mais, terwijl voor Neder-
*^er°37ooor(lèI1 vriigeKeven 1011 gerst en O®»
m^,ch2?n de»? beslissing verre van bevredigend was,
ton slotte worden aangenomen als het uiter-
Aan ^on worden.
«even in «aat te Washington werd volmacht ge
ring <j0 met de Inkoop-agenten tier Regpo-
vw Qeeiino^jg® voorzieningen te treffen om tot eene
deden zich „^Tjjsegeven ladingen te geraken. Daarbij
ring der laSP^kheden voor terzake van de goedkeu -
lange liascnT®0? voor de Relief Commissie Door het
waren ve^T,de In Amerika heerschende hitte
Deze onder]
medaille 1016 in zilver uitgereikt Voorwaar een mooie
onderscheiding. De heer de Beurs was ten tijde van
den watersnood in militairen dienst en had zich zeer
verdienstelijk gemaakt
HOUT ALS BRANDSTOF.
De vorige week meiddén wij dat uit IJmuiden een
stoomtrawler waa vertrokken me tuitsluitend hout
als brandstof om te probeeren of men daarmede een
reis zou kunnen maken. Des avonds kwam het schip
reeds weer terug omdat men niet voldoende stoom
kon houden. Na een verandering der vuren ging het
schip wederom naar zee, maar het moest opnieuw
terugkeeren.
De proef kan dus als mislukt worden beschouwd,
zoodat andere schepen wel niet zullen uitgaan zoo
lang nieit een deel van den bunkervoorraad uit
steenkolen bestaat
SLUITING STATEN-GENERAAL.
Bij Kon. besluit van 5 dezer is bepaald, dat de te
genwoordige buitengewone zitting der State n-Gene-
raal zal worden gesloten op Zaterdag 15 September
te 3 Uur n.m. De Minister van BinnenJandsche Zaken
wordt gemachtigd zich naar de vergadering désr
Staten-Generaal te begeven ,ten -feinde in eéne ver
eenigde vergadering der beide Kamers de zitting in
naam der Koningin te sluiten.
SLOOPEN DOOR DYNAMIET.
Naar men zich herinnert brandde dezen zomer de
St Laurentiuskerk te Dongen af; alleen de toren
bleef staan. Thans is besloten dezen, door middel
van dynamiet, te sloop en, waaraan de genie zal
medewerken. De bewoners der omliggende percee-
len moeten hun woningen vóór 20 September ont
ruimen en er alle voorwerpen van waarde uit ver
wijderen.
DAGEN ZONDER VERSCH BROOD
De bakkers te Velsen hebben besloten iedere week
gedurende twee dagen niet te bakken
HET SPOORWEGVERKEER.
De Kon. Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel,
Het Toooneel, de Tooneelvereeniging,, Het Hofstad-
Tooneel, het Rotterdamsch Tooneel, die Nederland^-
sche Opera, Opéra Royal Francais, het Lyrisch Too
neel, het Concertgebouw, het Residentie-orkest, de
concertvereenigiiig Haarlem's muziekkorps, hebben
aan de Spoorwegmaatschappijen verzocht, bij inkrim
ping van den treinenloop met hun belangen reke
ning te houden. Het laten vervallen van de laatste
treinen en het uitschakelen van een deel van het
verkeer voor twaalf uur voormiddag» zou, zoo schrij
ven zij, voor hun ondernemingen een catastrophe be
teek enen.
VADERMOORD.
Onder Gastel woonde sinds Jaren en jaren het
echtpaar De Rooy en kinderen. Hij was een dronk
aard, mishandelde en schold vrouw en kroost; zij
is een braaf sloofje, dat met haar jongens alle po
gingen in het werk stelde om den woesteling te
kalmeeren. Zóó talloos waren de mishandelingen
van den onverlaat, dat jJ. Januari één der zoons naai
een advocaat ging om hem over eene echtscheiding
te raadplegen. Toen de vader bemerkte, dat het ernst
werd, smeekte hij vrouw en kinderen hem zijne ver
zorging niet te onthouden. En het moedertje duldde
weer.
Maar toen op den 29 Juli de vader alweer zijne
vrouw ranselde en beleedigde, werd zulks den 19-
jarigen zoon te machtig. Rij trok een mes de
oude De Rooij viel levenloos neer.
De jongen meldde zich zel'f bij de politie aan, be
kende alles grif en stond eergisteren terecht
Oud moedertje vertelde van haar lijden, roemde
haar jongen, die steeds, van kinds af, voor haar op
kwam, yan wien allen, tot zelfs de marechaussee,
die hem moest in arrest stellen, met lof en genegen
heid spraken.
Het O. M. edschte één jaar gevangenisstraf.
De verdediger mr. W. Rossere stelde de vraag,
hoe lang men wel iemand sarren mag, schetste den
huiselijken toestand, hoe beklaagde nooit een ge
lukkig moment kende, hoe zijn gansche daad be
dreven is uit liefde voor zijne moeder. Pleiter dfong
aan op eene voorwaardelijke veroordeeling, se
condair op een zeer elemente straf.
SPIONNAGE BIJ DE POLITIE?
Van zeer betrouwbare zijde wordt aan „Het Volk'
uit Rotterdam de volgende, ontstellende mededeeling
gedaan.
„Reeds lang bestond het vermoeden, dat onder het
politiekorps spionnen hun luguber werk in dienst
van de Duitsche regeering verrichten. Evenwel kon,
bij gebrek aan tastbare bewijzen niet worden inge
grepen. In stilte werd het onderzoek voortgezet en
een dezer dagen was men daarmee zoover gevorderd,
dat met kracht tegen een der verdachten kon wor
den opgetreden. Deze was een hoofdagent dor recher
che, M .Buch genaamd, voorzitter der plaatselijke
vereeniging van chef-agenten. Men beeft zijn lesse
naar opengebroken en daarin zijn zooveel aanwij
zingen voor zijn schuld gevonden, dat tot omniddei
lijke schorsing is overgegaan.
„De wildste geruchten doen in de kringen dor po
litiebeambten de ronde. Naast enkele rechercheurs
zouden ook enkele inspecteurs bij dit vieze zaakje
betrokken zijn. De geschorschte moet ook betrokken
zijn bij het jacht-maken op Duitsche deserteurs oru
dezen weer in handen der Duitsche autoriteiten te
brengen.
„Indien de feiten Juist zijn, dan rust op de over
heid de plicht krachtig in te (pijpen en zonder
onderscheid des persoons allen die aan het misda
dig spionnagebedrijf hebben deelgenomen, voorbeel
dig te straffen.
„Wij zien het verdere verloop van deze, voor het
politiekorps zoo treurige aangelegenheid, met be
langstelling tegemoet en hopen dat recht zal wor
den gedaan en niet alle schuld zal worden geladen
op de schouders van één zondebok."
bederf overgegaan.
^8 de i ua v j' ~ry
voorzieningen te treffen om tot eene
Lxlen^«r'-'
idii
11 7
-dïfiiSS tot" LD
den lieer werden door den gezahtt met
schriftelijk bev<stLitot 6611 80"1 0111(16 8ebl^,cIlt
«venwel hechtte a«n ,i „American Export .Council
keuring niet 0n Ptroflén schikking atne^goed-
had omdat de 41 80ea bindende kracht
boffen in zijne mmi •°°ver haar 2011 Rebben ge-
B°od. is^op te* dtiZer ge™»®10, de heer J. W.
DE STIi rcrt^n l<*ftij<I overleden.
Ï'OGGEHST E &ATWUKSCHE TREILER-
tioot 'J't ^iffelegde Katwijksche treflar-
«eherij uitJ i|ton^groot deel van IJmuiden ter vls-
°m eej, lld- Binnen enkele dagen is dus weder
ga p aanvoer van treiiervisch te IJmul-
verwachten.
,£?°GW9UD.
toSf rif-, d??rT,den heer Burgemeester, alhier aan
an de Beurs te Aarisiwomi. de watersnood-
GEMEENTE WIERINGKN.
Ingeschreven over de maand Augustus 1917.
Geboren: Co melis, zoon van H. G. Rump en M.
Asjes Claudia Henrica. dochter van J. WL de Goeje
en J M P. Gruschke. Reijer. zoon van J. Meeldijk
en Guurtje Koom. Geertje, dochter van P. Dove» en
S. Wagemaker. Marretje. dochter van P. H. Hegeiman
en J. Ras,
Ondertrouwd: Jacob Bakker en Johanna Petronella
Maria Albers Jan Rotgans en Trijntje Takes
Sprenkeling en Neeltje Rotgans. Jacobus Hermanus
Kxonimedam ep. Grocrtje Klaver. Simon "ten Bokkel
on Grietje Kcijzer. Dirk J)oves en Maria Wigbout,
Cornelis de Jongh en Guurtje Klein.
Getrouwd- Jan Rotgans en Triintie Takes. Jacob
Bakker én Johanna Petronella Maria Albers. Klaas
Sprenkeling en Neeltje Rotgans. Jacobus Hermanus
Kxonimodam èn Geertje Klaver. Cornelis de Jongh
en Guurtje Klein Simon ten Bokkel en Grietje Keijzer,
Overleden Jan Tijsen. oud 72 jaren, echtgenoot van
Antje Metselaar. Volkert Bakker, oud 31 jaren, zoon
van J. Bakker en E. de Wit.
GEMEENTE SINT PANCRAS.
Ingeschreven over de maand Augustus 1917.
GeborenJan, z. v. Cornelis Visser en Aaltje Kooi].
Aagje Suzanna, d. v. Jan Bakker en Maart je Kloos
terboer Rmze z. v Abraham Smit en Hinke van der
Werff. Elisabèth, d v. Dirk de Boorder en Anna
Maria Wietzes. Anna Catharina, d. v. Wiliem de Bruin
en 'Anna Maria van Zuijlen. Anihanie, z. v. Cornelis
Wagenaar en Trijntje Kroonenbuxg. Neeltje. d v. Aris
Bobeldijk en Anna Blom. Gernt Cornelis. z. v. Cor
nelis Vos en Aaltje Rens.
Overleden: Hendrika IJf. 31 J.. echtgen. van Dirk
Bruin. Jacob Gootjes Cz..' 1
GEMEENTE ANNA PAULOWNAj.
Ingeschreven over de maand Augustus 1917.
GeborenAnneke, dochter van Otto Klem en Aagje
Sniiders Gazina d. v. Hendrikus Scheffers en Grietje
Bakker.'Antje Maria. d. v. Cornelis Johannes van den
Berg en Johanna van der Peet August, z. v. Aluys Wau-
man en Maria Cecilia Helena PiO«.
Ondertrouwd: Johannes Jacobus Visser, oud 24
en Magdalena Everdina Speets, oud 23 jaren.
GetrouwdServaas Verbrugge en Jacobe Karelse.
Matthijs Rezelman en Klaasje Heerschap. Johannes
Jacobus Visser en Magdalena Everdina Speets.
Overladen; Gerard keppel. oud 3 weken, z. v. Jan
Jfln Keppel en Gerritje Corrielissen. Pieter Bood, oud
42 jaren, gehuwd met 'Guurtje Cornelia van Twuijver.
Johannes Ligtendag. oud 9 maanden, z. v. Petrus
Ligtendag en Jantje Commandeur.
GEMEENTE NOORDSCHARWOUDB.
ingeschreven over de maand Augustus 1917.
Geboren: Maartje. dochter Van Willem Bakker en
Geertje Boon. Trijntje dochter van Fokke Bakker en
Maria Lijk. Clasina. dochter van Pieter Bekker en
Antje Ludhuis.
OverledenJohan Denekamp, oud 1 jaar. Antje Ko
men. weduwe van Cornelis Zul, eerder van Arie Rij
per, oud 64 jaren. Martinus Dekker, oud 2 jaar.
Cornelis Swager Az„ weduwnaar van Marijtje van Am-
stel. oud 78 jaar.
GEMEENTE WINKEL.
Ingeschreven over de maand Augustus 1917.
Geboren; Antje, dochter van Hendrik Molenaar en
Maartje ?le Maijer. Tijs. zoon van Hendrik Molenaar
en Maartje de Maijer.
Gehuwd Floris Klaver. 42 jaar en Trijntje den
Adel 44 ,jaar.
OverledenArieën Fraij. 90 jaar, weduwnaar Van
Emmetje van den Abeele.
GEDEELTELIJKE DEMOBILISATIE IN DENE
MARKEN.
De Deensche regeering heeft besloten hot aantal
troepen, dat tijdens den oorlog onder de wapenen
is gehouden, te' verminderen. De maatregel is in de
eerste plaats gegrond op financieele redenen, maar
hij is volgens enkele militaire deskundigen ook een
gevolg van hot feit, dat de discipline in het leger
is verzwakt en de hoedanigheid door don verlengden
dienst is verminderd. In Augustus 1914 waren 45.000
man opgerqppen, naast de 12500 die altijd in oplei
ding zijn. Geleidelijk is dit aantal sedert Februari
1915 verminderd tot 25.000. Nu zal ook dit aantal
nog kleiner worden.
DE GEWEZEN TSAAR IN BALLINGSCHAP.
De correspondent van de „Time»" seint uit Pe-
trograd:
„Uit berichten uit Tobolsk blijkt dat de gewezen
Tsaar en zijn gezin te Tobolsk zijn blootgesteld aan
volstrekt onnoodige ellende. Het zoogenaamde paleis
van den gouverneur, waarin zij gehuisvest zijn, is
een onafgewerkt gebouw, dat alle comfort mist Het
is gelegen in het midden van de stad en de ballingen
hebben er geen gelegenheid eenige beweging te ne
men, of zelfs om een luchtje te scheppen.
De gewezen Tsarewitsi is ziek.
DE ECONOMISCHE TOESTAND.
Men schrijft aan het Hdbld.:
Als ge mij vraagt naar den economischen toestand
aan de overzijde der grens aldus begon een Ne
derlander, die sinds eenige jaren in de groote fa-
briekscentra van Duitschland werkzaam is en thans
voor enkele weken „zur Erholung" naar ons lana
terugkeerde dan moet ik al dadelijk zeggen, dat
deze allesbehalve rooskleurig ia Een buitenstaan
der kan zich geen denkbeeld vormen van-de ellende
en het gebrek dat er, vooral in stilte, geleden wordt
Er wordt dan ook steen en been geklaagd, maar die
klachten blijven zooveel mogelijk binnen 's lands
palen. Ik overdrijf geenszins, als ik den economi
schen toestand zeer kritiek noem. En hierin speelt
het voedselgebrek wel de hoofdrol. Duitsch,land lijdt
honger, niet in de eerste plaats de arbeidende klas
se, maar vooral de midden-, de neringdoende stand.
Wij moeten onzen honger stillen met 3 4 pond wei
nig voedzaam brood per hoofd en per week, daarbij
wat aardappelen met groente. Daarbij komt dan af
en toe een kleinigheid boter, wat vleesch, maar nooit
vet, in een jaar hebben we ook al geen melk meer
geproefd. Men wil, dat het op T platteland in som
mige opzichten wat beter is, maar daarover kan ik
niet oordeelen. Wij drinken tegenwoordi gkoffie van
gemalen en gedroogde Steckruben. Met veel sui
ker er in kan men dit onaangenaam riekende vocht
door de keel krijgen. Een jaar geleden dronken we
koffie van gebrande en daarna gemalen rogge, maar
dit is reeds lang streng verboden. En thee bereidt
men van allerlei gebladerte, maar het liefst nog van
bloeiend heidekruid, zoodat de „theeoogst" weldra
wel weer in vollen gang zal zijn. Bier en sterke
dranken zijn er niet meer. Alleen wijn tegen 40 pfg.
per glas en allerlei „Ersatae". Daar de hoeveelheid
brood onvoldoende is, moet menigeen zijn dagtaak
beginnen met eerst als ontbijt een weinig ooft, dat
bovendien nog in de meeste gevallen totaal onrijp is.
Wat ik hier zeg, geldt niet voor de arbeddere en
arbeidstere in munitie- en andere fabrieken. Deze
menschen ontvangen eeD extra-voedsel toeslag van de
regeering, om deze lieden zooveel mogeiijk tevre
den te houden, zoals algemeen in Duitschland ge
mompeld wordt. En toch gist het onder de arbeiden
de bevolking, Men hoort daar herhaaldelijk uitdruk
kingen, die volstrekt niet langer getuigen van die
pen eerbied voor het gezag, van een kruipende on
derdanigheid aan alles, wat weleer als 't ware werd
verafgood. Ja, de toestand, in de groote centra der
bevolking wordt ernstig en vergissen we ons niet al
te zeer, dan zouden we willen zeggen, dat Duitsch
land staat aan den vooravond van gewichtige ge
beurtenissen, van groote veranderingen. Wel wordt
natuurlijk thans pog alle zucht naar verademing
onderdrukt op de in Duitschland eigen, strenge wij
ze, maar dat neemt niet weg, dat het verlangen naai
betere toestanden steeds sterker wordt Het getal
dergenen, die nog in een Duitsche overwinning ge-
looven, wordt met den dag minder. Bij velen Is de
„Duitsche" vaderlandsliefde reeds lang weg. léu
word ter wel heel wat geld verdiend, maar wat ge
ven m estukjes papier, waarvoor ik geen brood
kan koop en. Een mijnwerker bij Krupp verdient met
gemak een weekloon van 180 a 200 Mark. In de mu
nitiefabrieken zijn de lootnen ook al vrij hoog: voor
vrouwen 40 Mark en hoog er per week, voor vak
mannen 100 Mark en meer. Maar de arbeid* komt
hoe langer hoe meer in handen der vrouwen bij ge
brek aan mannelijke werkkrachten. Zelfs zijn ei
□u reeds munitie-fabrieken en -werkplaatsen, waar
80 85 pet van het personeel uit vrouwen bestaat
En behalve daar, ziet men de vrouw ook overal
elders mannenwerk verrichten. Met de wijde man
nenbroeken aan schijnt ze ook de „bekwaamheid" fl)
te hebben erlangd, om den vaak moeilijken en ge
vaarlijken mannenarbeid te verrichten. Toch moei
het gezegd en erkend worden: de Duitsche vrouw
weet de handen uit de mouw te steken, zelfs
als men meent, dat de nood verzet of opstand noodig
maakt. Dat hebben veel Dusseldorfsche vrouwen be-
vyezen bij de jongste, zeer ernstige ongeregeldheden
waarvoor thans nog circa drie honderd vrouwen In
het tuchthuis zuchten. De Duitsche vrouw wil wer
ken, maar eischt ook loon voor haar arbeid; loon in
de eerste plaats in den vorm van voedsel. En hoe
zal de toestand worden, als de macht, om dit te ge
ven, gaandeweg vermindert? Men hóópt nog altijd
op vrede vóór het aanstaande winterseizoen. Het la
de stroohalm, waaraan zich vele duizenden en dui
zenden dezer drenkelingen nog krampachtig vast
klemmen
DE GEZONDHEIDSTOESTAND YAN DE BEVOL
KING IN BEZET BELGie.
Men schryft aan de N. R. Crt
Over den gezondheidstoestand der bevolking in be
zet Bqjgië doen onheilspellende geruchten de ronde.
Reeds vernamen 'wij een on ander over hèt toenemen
van het aantal sterfgevallen, over vermagering, ver
mindering van het arbeidsvermogen en zoo meer. De
zer dagen kwam ons een wetenschappelijk rapport
onder de ocgen» opgesteld door dr. van Caneghem be
treffende de ziekteverschijnselen hl de stad Brugge.
Het lezen van dit rapport is .huiveringwekkend. VV(j
knippen er het volgenae uittreksel uit:
Haast al onze collega's conststeeren een verontrus
tende vermeerdering van de .gevallen j$n tuberculose;
een geneesheer verklaart, dat onder zijn betalende
cliëntelle .één patiënt op de zes Boor die kwaal is
aangetast Jn de heelkundige polikliniek voor vrou
wen telde men. bij een bezoek. 20 zieken op de 35, die
op consult kwamen, welke behandeling behoefden "voor
lymphklierontsteking van tuberculeuzen aard. dus
57 j?ct. dus meer dan de helft der zieken, en 4at nog
slechts voor één vorm der 'tuberculose. In 'de heef-
kundige polikliniek van het hospitaal voor mannen
moeten ae gevallen van uitwendige tuberculose toe
genomen zijn in een verhouding van ongeveer 1000
pet. In den orthopedische® 'dienst zijn 95 pet. der
patiënten in behandeling voor aandoeningen van
fymphklierontsteking van tuberculeuzen aard, ter
wijl die „verhouding vroeger minder dan 60 pet. was.
In denzelfden orthopedische® dienst behandelde men
vóór den oorlog jaarlijks 2, ,3 gevallen van tubercu
lose van de wervelkolom. Gedurende de 5 eerste
maanden van 1916. .en dat onder een bevolking van
ongeveer dezelfde getalsterkte behandelde men er
vier, en gedurende hetzelfde tijdbestek in 1917 twin
tig. .gelijkstaande met een verhooging van 500 pet,
Een specialiteit voor neus-, keel- en ooraandoeningen
deed eenvoudig volgens alpnabetische orde, op louter
toeval dus, een keus onder de 104 zieken zijner kos-
telooze raadpleging, die hij gedurende de eerste zes
maanden van 1914 behandeld had, en ontdekte 7 ge
vallen van tuberculose, waaronder geen enkel geval
van huidziekte of van lymphklierontsteldag van tu
berculeuzen &ar<L 2 twijfelachtige gevallen van long
en keeltuberculose en 5 verklaarde gevallen van long
en keeltuberculose. In 1917 relt hij onder de 104 laat
ste zieken, die zich bij hem voor kostelooze raadple
ging aanboden, 39 gevallen van tuberculose, waaron
der 4 .gevallen van Huidziekte, 23 gevallen van lymph
klierontsteking, 5 twijfelachtige gevallen en 2 geval
len van long- en keeltuberculose, dat is een venneer-
dering van 700 pet
Hierbij moet opgemerkt worden dat men slechts
rekening houdt met de zieken, die dien geneesheer
over hun tuberculeuze aandoening komen raadple
gen. De klinische ervaring leert echter, dat een
groot aantal der andere zieken eveneens aan dezelf
de kwaal lijden, maar zich aan geen behandeling
onderwerpen, of zich voor tuberculose door een an
deren geneesheer laten verplegen.
Het is niet te verwonderen, dat deze ontzaglijke
stijging van het aantal tuberculose gevallen gepaard
gaat met een wijziging in deih loop der ziekte, wan
neer zij zich eenmaal verklaard heeft: de meeste
geneesheeren stippen het veelvoudig karakter der
koortsige, dus der ernstige, vormen aan, terwijl zij
een snellere ontwikkeling dan in andere tijden
vaststellen en zich beklagen over de moeilijkheid
om hun zieken te verplegen. Wij zeiven hebben zie
ken, wier toestand tot dus verre tamelijk bevredi
gend was en wier aandoening eerder een verdoofd
karakter droeg, plotseling zien kwijnen en spoedig
sterven, van bet oogenblik, waarop melk, boter
vleesch, énz. en verwarming ontbrakenEen van
onze zieken, 30 jaar oud en moeder van een huls
gezin, die vroeger niet hoestte, werd plotseling na
zes weken zonder tuur met onvoldoende voeding
te zijn gebleven, door een snelle zweervormige tu
berculose van gansch het strottenhoofd aangedaan
en bezweek in enkele weken tijda
De eensgezindheid onder de geneesheeren en de
waarde der statistieken zijn voldoende om ons te
laten besluiten dat het hier geen inbeelding, maar
wel degelijk een al te werkelijk gevaar geldt, waar
van wij op het huidig oogenblik nog al het gewicht'
niet kunnen beseffen, maar dat nu reeds gansche
gezinnen treft en onze toekomst bedreigt".
Dr. van Caneghem vindt de oorzaak van deze ge
weldige toeneming der ziekteverschijnselen gedeelte
lijk in gebrek aan verwarming gedurende den win
ter, maar grootendeels in de ondervoeding. In de
steden van het etappengebied als Brugge is het voed
sel van de bevolking als volgt gerantsoeneerd per
dag en per persoon: 300 giram brood; 11 gram vleesch,
15 gram reuzel of spek, 13 gram rijst, 18 gram maï
zena, 18 gram boonen, 8 gram suiker. Dit rantsodn
1 is ten opzichte van hoeveelheid en van gehalte vol
strekt te weinig.
DE BRAND TE KAZAN.
Wij hebben vorige week melding gemaakt van
een reuzenbrand te Kazan is Kaukasie. Uit
Duitsche bron komen nu schokkende bizonderhedeo.
Theodor Behrmann, correspondent van de Vos».
Ztg. te Stockholm schrijft:
De Russische bladen bevatten afgrijselijke bijzon-
i derheden over de ontploffing te Kazan, waar naar
thans bekend is ruim 1500 menschen moeten
i zijn omgekomen. De door mij, via Finland ontvan-
I gen, particuliere berichten, laten er geen twijfel pver,
dat het een georganiseeiden opstand van het gar-
nizoen te Kazan betrof waarvan de gevolgen het m
le lucht laten springen der fabrieken *van oorioga-
t»'noodigdheden en van munitie-opslagplaatsen al
daar zijn geweest
Volgens deze particuliere berichten was de plaats
vervangende opperbevelhebber van het militair dis
trict Kazan reeds twee weken geleden door het plaat
I seliik soldatencomité ingelicht dat het geheele gai
nizoen besloten heeft, zich te verzetten tegen het
zenden van troepen naar het zoogenaamde Noord-
front en op gelijke wijze het vervoer van munitie,
die te Kazan gefabriceerd of aldaar opgeslagen was,
naar het oorlogsterrein te verhinderen.
Toen op de desbetreffende vraag van den waar-
nemenden generaal door dezen uit St Peteraburg da
opdracht werd ontvangen, om het garnizoen te Ka-
I zan desnoods met de wapenen rustig te houden,
wist de burgerbevolking aldaar onmiddellijk, dat
een ramp te verwachten was.
Onmiddellijk na het bekend worden van die order
uit St. Petersburg ls dan ook ln grooten getale het
vertrek uit Kazan begonnen met Wolgu^stoomboo-
ten naar Perm, en met d espoor ln de richting van
Moskou. De opstand is begonnen, doordat de reser
ve-bataljons van de 41e divisie, die naar het front
vertrekken moest, eenvoudig de kazerne» wilden
verlaten.
De kazernes werden echter door troepen van het
5de Donsche kozakken-regiment, dat tijdig uit Samara
gerequireerd was. omsingeld. Na een kortstondig hand
gemeen braken «Ie infanteristen dpor het cordon van
kozakken heen en bestormden gewapenderhand de
groote kruitfabriek, die aan de regoering behoort Daar
vereenigden zij zien met het convool-commando, dat de
fabriek bewaalct, terwijl de manschappen van de 41e
artilleriebrigade de groote fabriek van geweren te
Kazan omsingelden.
Kort daarop zijn beide groote fabrieken in de lucht
gesprongen; 'de aanvallen van politie en arbeiders
Werden daardoor verstikt Vervolgens kwam de beurt
aan talrijke middensoort eii kleinere werkplaatsen
voor ''munitie en overige oorlogsbenoodigdheden, die
achtereenvolgens opgeblazen werden. Merkwaardiger
wijs werd zorgvuldig afgezien /tan vernieling of be
schadiging van andere gebouwen, zelfs offieieele ge
bouwen.
Pogingen van enkele Jrieine afdeelingeln soldaten
om gebouwen te bestormen werden door eigen kame
raden krachtdadig afgewezen. Tevens gewerden mij,
voorloopig niet te controleeren particuliere berichten,
over het Opblazen van fabrieken voor ooriogsbenoo-
dicheden te Samart en Ny Simbirsk.
De reserve-eskadrons Mittauers, die voor het front be
stemd waren, moeten in hun geheel ut in volle wapen
rusting hun kazerne te Simbuks en ook de stad zelf
eigenmachtig verlaten hebben, en men weet niet waar
heen zij vertrokken zijn.
Als dit alles waar is, dan schijnt het met Rusland
gedaan te zijnt 'Maar.... het is mogelijk dat de Duit-
scliers overdrijven hetzij om het eigen volk op te
monteren, o[ om ue ynxiesa temming bij de geallieerden
aan te wakkeren.
