T oiietzeepen
J. STUURMAN, Kappsr-liafrwsrker
J. Schoorl F z.,
DINSDAG 18 SEPTEMBER 151?,
80ste J a a r q 3 uNo. 69?",
Nieuwe Abonné's
GRATIS.
Bond van Zuivelfabrieken
en luxe D00ZEN ZEEP.
Kassier,
UitgeversTRAPMAN <fc Co.
die zich ihans opgeven, oniYongen de
ioi 1 Oei. a.s. verschijnende nummers
VhS^rrs» cm* m h—
PKACHTCOLLECTIE
Deposito's, Uekeningeourant, Credieten, Hypotheken. Effec
ten voor geldbek gging, Coupons, Incasseeringen, Assurantiën,
Inschrijving op elke nieuwe leening, franco provisie.
SCHAGEN.
Binnenlandsch Nieuws.
SCBAGER
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag,
D°nde^ag en Zaterdag. Bq inzending tot 's morgens 8 ure wor-
de^^DVERTENTEE^^^^e^jeerstuitkomendnummergeplaatst
COURANT.
Ad?ertenie- M\mM,
SCHAGEN. LAAN D 5.
Int. Teteoh. No. 20
Prijs per 3 maanden f0.95; per post f 1.10. Losse nummers 5 cent
A.DVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels f 0.55, iedere regel meer 10 cent
'Bewijsno. inbegrepen). Groote lett.'worden naar plaatsr. berekend.
Spoedeischende vergadering op Maandag 17 Septem
ber 1917, des moigens 10 uur ip het caïé Central te
Alkmaar.
De voorzitter, de heer H. Koster Kz., opent de ver
gadering met een welkom aan de zoo talrijke aanwe
zigen. Spr. herinnert er vervolgens aam, hoe in begin
Februari de besturen van verschillende Bonden in de
Algemeene Zuivelbond zich hadden vereenigd om een
goede productieprijs voor hun melk te krijgen. Door den
minister was toen na verschillende berekeningen aan
geboden om in verband met de voederprijzrai ean
melkprijs vast te stellen van 12 cent per liter. De mi
nister had deze prijs gegarandeerd mits .als meer 'dan
12 cent per liter wera gemaakt, het meerdere bedrag
in de schatkist zou worden gestort door de producenten
Deze eisch was door de producenten ingewilligd, om
dat door de producenten geen invloed op den melk
prijs kon worden uitgeoefend. Een feit is het toch,
dat de commissie van bijstand gesteund door de nog
hoogere machten die daarachter staan vrijwel de macht
in handen heeft. Voor het zomer halfjaar werd de prüs
bepaald op 11 cent
Deze regeling liep dan vanaf 1 Mei en de Kaasver
eeniging meende, gezien de verschillende kaasprijzen,
n afdracht aan de regeering schuldig te fijn en had
dan ook geen maatregelen genomen voor eenig
fonds daarvoor.
Eensklaps kwam 28 Juli j.L een berekening bij de
kaasvereeniging in, dat een afdracht verschuldigd was
van f 3.510.357. Deze som was berekend naar een be
cijfering geheel verschillend van de onzen.
Opgemaakt werd een schaal van de opbrengst der
prijzen in drie verschillende gebieden, omdat een be
rekening over al die gebieden niet mogelijk was. In
Zuidholland toch wordt in hoofdzaak volvette kaas, in
oNordholland 40 plus en in Friesland kaas van min
de rkwalitait gemaakt Te verschillend om in één bereke
ning vast te leggen. Behalve die drie berekeningen
Vk nog de beschikking over een lijst van al de uit
betaalde prijzen van alle stapels, die vanaf Mei op de
Alkmaarsche markt waren verkocht Door de commissie
van bjjstand werden echter al deze berekeningen niet
aanvaard, evenmin als nota werd genomen van de
berekeningen uit Friesland en Zuidholland gezonden.
De commissie van bijstand toch plaatste zich op dit
staddpuilt dat alle berekeningen moesten worden geba
seerd op den prijs voor de volvette kaas gemaakt en
de afdracht daarop werd berekend. Nu is het een feit
dat de bereidingskosten van volvette kaas, die in hoofd
zaak op de boerderij wordt gemaakt moeiliijk is te
becijferen. De hulp van de vrouw in deze, het gebruik
van paard en rijtuig enz., dit alles kan verschillend wor
den berekend. Maar nog erger werd het toen
de commissie van bijstand redeneerde, dat alle
kaas die oordeelkundig werd bereid de hoogste markt
prijs kon halen en het gewoon bedrijfsrisico was, als dit
niet geschiedde. Een bedrijf kon allemaal kaas maken
die hoogste markt behaalde en een fabriek was dus
verplicht allemaal le kwaliteit te maken. En naar deze
basis werd de gemaakte kaasprijs berekend.
Het spreekt vanzelf, dat die berekening op een dus
danige redeneering gebaseerd, niet werd aanvaard. Als
matigwinst had de comm. f 4 p. 100 Kg. berekend Den
wera door de Comm. van Bijstand nog gewezen op het
feit dat het verschil, dat de boer voor zqn kaas vangt
en dat de handel er voor vangt te groot is, ma.w.
dat de handel er te veel aan verdiend. Voorzitter
wijst hierbij op het feit dat het minister Posthuma
is geweest die de handel dezelfde plaats wilde blijven doen
innemen als tot dusver. En toen de b«n<fel meer dacht
te nemen, als redelijk genoemd kon worden, Is vanuit
de kaasvereeniging deze handel zijn plaats aangewezen
paal en pent aan hun handelingen gesteld. Wil nu
de Commissie van Bijstand dit standpunt blijven inne
men, dan zal de handel moeten worden uitgeschakeld.
Spr. gaat nu na, dat de prijzen die voor Duitschland
«t. Engeland werden gemaakt volkomen bekend waren
b'J Commissie van Bjjstand. En ook voor de Bel-
Rische Reliefcommissie waren de prijzen als op de En-
Belsche markt gemaakt Er bleek, dat de Reliefcommissie
hooger prijzen had betaald als de Engelsctfe markt
aangaven als gevolg, zooais bleek van contracten die
a°B loopende waren met Nederlandsche firma's. Dit
gaf natuurlijk belangrijk verschil En onze 'commissie
mftot de ben kening, dat nog te vorderen was van de
^missie van Bijstand voor Zuidholland alleen een
7?™ f 234.857. L
venJ^JP^ dat over deze zaak heel wat tijd a
hadrkïn ,ea wat woordjes zijn gewisseld. Maar wij
niet macht niet aan onze zijde. En nu wil ik
van d®t ons is gezegd, dat er met de Commissie
ben was te marchandeeren, maar gevoeld heb
sonen tJÏ®1 *«L El» ook is ons dat door andere per-
zooiets niet0oru gebracht Wij hebben gemeend, to
n is de afdracht der pro
,-^pen doo rhet bestuur der F.N.Z.
n** verschillende bondein dn is de zaak
D°or aUen is gevoeld dat aan da wen-
mlnister niS was te ontkomen en is
LAAGZIJOE B 50
SCHAGEN.
resumé m «u -
duoenten hf?e,2iaak gehad en
Toen is op f 1.647.(X
de
besproken.
van den
nSf .Roemen om deze zaak nader te realen. De
leden Vm-j toegeatcd dit te overwegen. Maar ver-
ontvanS. g schrijven van dan munster
fk heb de
rende~7U(Uv-eeir u te berichten dat ik, ofschoon betreu
Comm is het overleg tusschen uw bestuur en
van Bijstand over het uwe ver
9^ het tijdvak van 1
hebben4 «77 5* tijdvak van 1 Mei tot 28 JuBi
geleid, t<^ -.-.*ir?«en'. td01 tot overeenstemiping^heeft
-~v-, 'det kan 'besluiten, aan uw verzoek te Vol
comm"® aangelegenheid bet oordeel eener
^nunisSje m «winnen. Na herhaalde bestudeenng
v9?rgelegde stukken is mij gebleken, dat uw
volledig gele
der mij
bestuur
merkii
rericin^ R gelegenheid heelt gehad om alle aan-
iistaniT^ mdten op de door cfe Commissie van
ll«t °Pgezette berekening.
u hekend dat met meerdere van uwe opmer
kingen rekening gehouden is voor zoover zulks met het oog
op andere belangen,, die ik eveneens heb te behartigen,
toelaatbaar was. Ik heb tevens kennis genomen van de
uitkomsten der berekening van door de Commissie
van Bijstand geraadpleegde deskundigen, waarbij mij
bleek dat het eindcijfer dezer deskundigen niet onbe
langrijk hooger is Jan f 1,647.344.80. Ik heb dan ook de
overtuiging dat ik persoonlijk geheel op de hoogte
ben van de voor de beoordeeling noodige feiten en
dat bij *de vaststelling van het bedrag de billijkheid
tegenover uw vereeniging volkomen betracht is.
Na dit antwoord van den minister is het de vraag,
of wij producenten er van overtuigd zijn, dat wij
11 oerrt voor onze melk hebben gehad en zoo rfiet,
of wij dan evengoed nog bereid zijn het gevraagde
bedrag te betalen.
Voorzitter deelt verder nog mee, dat dit bedrag
niet gevraagd wordt van Noordholland, maar van alle
kaasgebieden in Nederland. Dit bedrag behoeft niet
gestort, de kaasvereeniging stelt zekerheid daarvoor.
Spr. meent, gezien de verdere kaasprijzen, dat er van
de Commissie van" Bijstand nog wel geld zal moeten
worden gevangen ook. In het geheel zal dit bedrag
betaald moeten worden over 23.145.000 Kg. kaas. Op
eene gedane vraag wat of'er zal gebeuren als aan de
eisch van de Commissie van Bijstand niet wordt vol
daan, zegt voorzitter, dit niet te weten. Zeker is. dat
de Regeering niet op de kaasvereeniging gesteld is en
de minister het leven dezer vereeniging niet zal helpen
verlengen. Het is niet het eerste conflict tusschen de
kaasvereeniging en de Commissie van Bijstand En men
zal het dan wel .eens probeeren of er geen menschen zijn
te krijgen, waarmee gemakkelijker te werken is. Als voor
zitter wil spr. öiet adviseeren zich niet te verzetten. De
aanwezigen zijn dlrect-belanghebbenden en moeten weten
wat zij moeten.
Op een vraag van den heer Stapel, of het stopzetten
der markten met deze zaak in verband staat, zegt
voorzitter: het stopzetten over de beide laatste weken
staat wel met deze feient in verband Eerst vond dat
stopzetten zijn oorzaak in zaken van internationalen
aard Duitschland maakte bisbilles met zijn kolen en
onze regeering wetend dat onze kaas iin Duitschland
noodig was. heeft dit machtsmiddel aangewend en de
uitvoer van kaas stopgezet.
Maar later werd het anders en is het gesloten hou
den der grenzen gebruikt om de kaasproducenteu te
dwingen. liet recht is in deze geheel aan onzen kant
en men dwingj ons een bedrag af dat wij niet ver
schuldigd zijn. Spr. wijst er op, hoe de kaasvereeni
ging heeft gemeend, hier niet te moeten toegeven, maar
gemeend heeft, recht te zoeken zoo dit was te vinden.
Men moet niet vergeten, waarom het ging was niet alleen
de belangen van net oogenblik, maar wel die van de
toekomst tevens. Aanvaardden wij deze berekeningen,
zoo ouden wij ook in den toekomst daaraan vast zitten.
En bovendien is het noodig, dat wij voor onze belan
gen palstaan, ook met het oog op vele van de regoerings
maatregelen, die ook na den oorlog nog zullen blij
ven bestendigd Wij moeten de hoogere kringen door
dringen van onze belangen. De adviseurs der regee
ring zijn in 't algemeen iniet op de hoogte van ons
bedrijf. Wij moeten pogen zooveel mogelijk invloed
uit te oefenen en wat men van ons eisch! mag de bil
lijkheid niet overschrijden. Tegen wie wij nu moesten
vech en waren wij niet opgewassen, maar ons principe
moesten wij hoog houden, ook opdat het in de toe
komst niet steeds zal blijven als het nu is: S ij men be-
Spr. ^deelt ''nog mee, welke berekeningen door hem
aan de Commissie van Bijstand zijn overgelegd Deze
Waren beslist niet geflatteerd en zullen in deze ver
gadering bepaald worden aangewachten als niet in hot
belang der producenten. Spr. wilde echter ge n geflat
teerde cijfers geven: De gemiddelde prijs was in Noord
holland f 2 beneden de hoogste markt, in Zuidholland
was dat f 3, terwijl de Commissie van Bijstand de
hoogste markt maar als vaststaand aanvaérd
De heer Klomp vraagt, of de kaasproduoenten dit
bedrag alleen hebben te betalen, of dat ook andere
producenten hebben te betalen.
Voorzitter: Alleen de kaasproduoenten. Of het waar
is weet spr. niet, maar hem is meegedeeld, dat de
melkproducenten hun bedrag hebben afgekocht
De heer A. de Graaf vraagt, hoe dit bedrag moet
worden betaald.
Voorzitter licht in, dat de kaasvereeniging nog een
bedrag heeft ongeveer i/s van het geëischte, de rest
zal te heffen zijn van concepten.
De heer G Nobel zegt, dat voorzitter zeer uitvoerig
is geweest en spr. er dus niet veel zal bijvoegen. Zoo
wel voorzitter als spr. is van oordeel dat kaaspro
duoenten en de kaasvereeinigilng in het algemeen belang
hebben gedaan wat zij hebben kunnen doen en hetgeen
nu nu overkomt niet hebben, verijdeld. Het bedrag
dat de regeering nu eischt, dient naar spr.s oordeel
'te worden betaald, maar wat wordt geëischt is nooit
doo rden minister $>edje praten^t^aajsenvoudig
niet. Er zijl
hoofdverschil
karnemelk, wei en
Het' begrip' van**??0waarde der wei is betrekkelijk
en niet gemakkelijk onder cijfers te brengen. Daardoor
kon de gering zich. een groot deel dekken, maar af-
gescheiden van dit zijn de andere bedragen met öood
te praten. Wij moeten betalen, maar ik kan dit advies
niet geven zonder inijn afkeuring uit te ^preken (ap-
PiD?hjeer Kant vraagt: Wie zitten er in die Com
missie van Bijstand. Zit Reitsma daar ook in 1
Voorzitter- De Commissie van Bijstand bestaat uit
de hoeren Schim van der Loeff, Kroller en Reitsma
De heer KantDan moeten wij Reitsma maar niet
nemen als «delegeerde der F.N.Z. (daverend applaus.)
De hoer Klomp informeert of nu weer spoedig de
markten zullen worden gehouden.
VoorzitterZoodra dit bedrag is overgedragen, of lie-
MARKTPLAATS A 88
ver de zekerheid is gesteld, dan zullen de concentieta
weer worden uitgegeven.
Do heer G. Nobel zegt, dat de besprekingen in de
kaasvereeniging lang hebben geduurd en de zaken zijn
legengehoudea De verschillende leden der kaasver-
reniging staan op' dit standpunt dat er betaald moet
worden, maar tevens moet er worde" verklaard, dat
iie wijze van berekening door de Commissie van Bij
stand gevoerd en de daaruit voortvloeiende gevolgen
niet worden aanvaard en in het openbaar zullen wor
den behandeld.
De heer Van der Meer informeert of de 14 cent
die nu wordt gegarandeerd voor de melk zal zijn een
werkelijke of een fantasie prijs?
Voorzitter herhaald, dat de wijze van berekening
door de Commissie van Bijstand door hem .in geen
enkel opzicht wordt aanvaard. Blijft de Commissie van
Bijstand bij haar zelfde beweren dan zullen de zelfde
verschillende ontstaan. De waarde van de wei is thaihs
gemakkelijk te bepalen, maar aan een bedrag van f 1.50
zal men moeilijk kunnen komen. Alle pogingen zullen
worden aangewend om de prijs van 14 cent te doen zijn
een werkelijke prijs. De vraag die voorzitter herbaalt is
is ieder van gevoelen, dat er moet worden betaald?
Hierna volgt een lange discussie en ten slotte een
motie van protest Hierover in ons nummer van morgen.
GRAANPRIJZEN EN VERBOUW VAN
VOEDINGSGEWASSEN.
Eenigen tijd geleden heeft de Minister van Land
bouw de prijzen bekend gemaakt die aan de land
bouwers voor den oogst 1918 worden gegarandeerd.
Ten tijde van het vaststellen der prijzen konden
deze alleszins voldoende worden geacht om den land
bouwers eene behoorlijke winst te verzekeren, zoodat
een ruime uitzaai kon worden verwacht.
Sedert zijn intusschen de omstandigheden niet on
aanzienlijk veranderd. De kansen op een voldoenden
aanvoer van graan en veevoeder uit het buitenland zijn
zeer verminderd, terwijl door den enormen voeder-
nood de geneigaheid bij de landbouwers om ln het
volgende jaar veevoedergewassen te verbouwen aan
merkelijk is toegenomen, vooral in de zandstreken.
In verband hiermede heeft de Minister van Land
bouw besloten de hier bedoelde prijzen nader vast
te stellen.
De garantieprijzen voor den oogst 1918 worden ge
steld voor tarwe op f 21, voor rogge op f 22 en voor
wintergerst op f 18.50 per 100 Kg.
De prijzen van het broodkoren zijn thans geheel in
overeenstemming met de voorstellen die den Minister
door de z.g. prijzen-commissies, bestaande uit verte
genwoordigers van den landbouw, zijn gedaan zoo
<iat mag worden verwacht, dat thans aan de uitzaai
van broodkoren de noodige uitbreiding zal worden
gegeven te meer nu ook aan de andere grieven van
de landbouwers zooveel is to gemoet gekomen als
maar eenigszins mogelijk is.
Mocht blijken, dat deze verwachting niet zal wor
den vervuld, zoo zal de Minister zich genoodzaakt
zien dot zeer ingrijpende maatregelen zijn toevlucht
te riemen^ maatregelen, die veel ernstiger in het land
bouwbedrijf zouden moeten ingrijpen dan tot dus
verre het geval is geweest Stcrt.
PAPIERRANTSOENEERING.
Op den eigen dag, waarop het besluit over de pa-
pierrantsoeneering «Ier dagbladen verscheen, deed de
Regeering onder meer een extra-blad quarto der Bij
lagen, zwaar papier, verschijnen om.... 3 drukfouten
ln een rede van den heer Van Nierop, in de Eerste
Kamer gehouden, te oorrigeeren. (Vel 46. 173).
Wat heeft zulks gekost en hoeveel vellen papder zijn
er mee verdaan vraagt ,yde Tijd".
KOLEN- EN VOEDSELNOOD
Het weekblad De Amsterdammer de oude „Groe
ne" heeft de volgende twee prijsvragen uitgeschreven.
le. voor plannen en vindingen van technischen
en organisatorischen aard, die tegemoetkomen aan de
behoefte van ons land aan kracht en warmte, en die
de economische voortbrenging af aanwending hiervan
bevorderen.
2e. voor plannen en vindingen, die tegemoetkomen
aan «ie behoefte van ons ^and aan levensmiddelen, en
die de economische voortbrenging of verduurzaming
hiervan of het doelmatig verbruik van tot dusverre
ongewone .levensmiddelen bevorderen.
Een fonds is gevormd om dusdanige prijzen uit
te loven, «lat zij ernstigen arbeid en groote moeite loo-
nen. Voor dit fonds hebben verschillende lichamen
en personen bijdragen gegeven, zoodat reeds een be
drag beschikbaar is van acht duizend gulden.
Verwacht mag worden, dat deze som nog aanmerkelijk
zal stijgen. Het plan kon slechts aan enkelen worden
voorgelegd, daar zoo spae«iig mogelijk tot publiciteit
moest worden overgegaan.
Bijdragen zullen gaarne worden ontvangen aan het
bureau van het weekblad De Amsterdammer (Keizers
gracht 333) met opschrift: Prijsvragen comité en te
vens worden andere bladen verzocht deze kennisge
ving over te nemen en zich voor hert ontvangen van
bijmagen beschikbaar te stellen.
Voor de toekenning van prijzen zullen ln de eerste
plaats in aanmerking komen oplossingen, die reeds
spoedig in de dreigende behoefte kunnen voorzien.
Daarom moeten de antwoorden warden ingezonden
voor 1 November van dit jaar en genieten oplossingen
den voorrang, welke binnen twee maanden na dien,
dus voor 1 Januari, toegepast kunnen worden met tech
nisch bereikbare middelen, dus onafhankelijk van grond
stoffen, «iie niet te verkrijgen zijn.
GEEN KOLEN UIT DUITSCHLAND.
Het voorbehoud, dat werd gemaakt bij het bericht
der Wirlsch. Pressestelle over den kolenaanvoer uit
Duitschland was maar al te gerechtvaardigd. Het be
richt is onjuist
Naar de bedoeling, waarmede het Duitsche orgaan
het verspreidt kan alleen worden geraden. Wellicht
hoopt het de onderhandelingen van onze Regeering
met de Britsche te dwarsboomen. misschien wil het
den indruk vestigen bij ons publiek, dat aan Neder-
landsche zijde de fout moet worden gezocht, mogelijk
is ook, dat het iets heeft hooren verluiden over iéts
minder onaannemelijke Duitsche voorwaarden en nu
maar alvast anticipeert, dat die zullenleiden tot een
overeenkomst., ma ar een feit is, dat de kolenaanvoer
uit Duitschland niet is hervat en zelfs nog geen leege
treinen om kolen te halen naar Duitschland zijn ver
trokken. N. Crt,
HERIJK VAN MATEN EN GEWICHTEN.
Wij herinneren belanghebbenden, dat voor het ein
de yan hert jaar 1917 alle maten en gewichten, op
gevaar van straf, moeten voorzien zijn van de Jetter x.
Voor degenen, die tot nog toe verzuimd hebben in de
laatste twee jaren te laten nerijken, (en op wier maten
en gewichten de letter x dus nog niet voorkomt) be
staat daartoe gelegenheid des Maandags en des Vrij
dags van 9 tot 3 uur aan het IJkkantoor te Amster
dam, Brouwersgracht No. 276.
GEWICHT IN DEN DIAMANTHANDEL.
Gebruikers en eigenaars van metriek -ka raat gewicht
worden er aan herinnerd, dat de koperen gewichten,
welke niet voorzien zijn van de letter x en de alumi
nium gewichtjes, die vóór 1 Januari 1916 zijn ge
kocht. ten herijk aan het IJkkantoor moetan worden
aangeboden en dat na 1 Januari 1918 het gebruiken
of voorhanden hebben van dergelijke voorwerpen straf
baar is.
Wanneer eigenaars dier gewichten aan het IJkkan
toor hun adres opgeven, ontvangen, zij een pproepings-
kaart, aangevende den dag en het uur waarop zij Jpet
meest gevoegelijk hunne géwichten kunnen aanbieden,
terwijl zonder oproepingskaart voor den herijk gelegen
heid bestaat op eiken Maandag en Vrijdag van 9—3
uur aan hert IJkkantoor, Brouwersgracht 276.
PLAAGZIEKE DIEREN.
De heer J. J. v. B. schrijft in de Haagsche N.Crt
Het is natuurlijk overbekend, dat wij bij de dieren
de lagere uitgezonderd i 't zij als individu in 't al
gemeen of wel lu 't bijzonder, 't zij als kenmerk voor
een bepaalde soort, steeds weer dezelfde karaktereigen
schappen tegenkomen, waarmede wij menschen behept
zijn; hetgeen overigens ook wel vanzelfsprekend is. Zoo
weten wij allen, dat ook de dieren en zeker de jeug
dige exemplaren l gaarne stoeien en spelen. Het hangt
natuurlijk wee rvan de soort en dikwijls niet minder
van het exemplaar zelf af. of dit spelen en stoeien soms
niet beter met plagen of kwellen althans van ons
standpunt af gezien betiteld moert worden, vooral als
het tusschen dieren van verschillende soorten geschiedt,
Den kbijv. maar eens aan het spel tusschen kat en muis,
wanneer poes het gevangen oier-in-doodsnood telkens
schijnbaa gin vrijheid laat Van de ekster vertelde ik
reeds vroeger, hoe ook dikwijls haar plaagziek spel in
bepaald kwellen ontaardt Soms echter is het zeer lastig
te bepalen, of het plagen als spelen, of .wel 'als kwel
ling en leedvermaak bedoeld is. Zoo had ik indertijd
o.a. feien ruinfe kool voor mijn aideeling Oostersche vogels
gemaakt Dat waren dan de buitenlajndsche vogeltjes,
di ttiatuurlijk volstrekt niet allemaal speciaal uit het
Oosten kwamen, doch die men nu eenmaal zoo pleegt
te noemen. Zü verdroegen over hert algemeen elkander
nogal goed. hoewel de rijstvogeltjes de bekendle
Indische „glatiks" „zoo genoemd naar hun voortdurend
geroep van „glatik". of soms meer „gletok" als
echte brutale belhamels steeds den baas speelden. Men
zo uhen 'daarom wel Indische musschen kunnen noemen,
te meer daar deze laatste, voornamelijk in de rij ststre
ken, lang niet zoo veelvuldig voorkomen. De meeste
andere vogeltjes hadden evenwel voor hun stevige sna
veltjes respect genoeg om gewoonlijk bijtijds uit den
weg te gaan en dit te eerder, daar de heerén,. behalve
met veel bazigheid, ook nog met een groote dosis plaag
zucht behept waren. En als zij nu een tijd lang recht
knusjes op een kluitje bij elkaar gezeten hadden, kon
zoo plotseling de zucht naar oen kleine vertreding hen
te pakken krijgen Dan weerklonk in. snelle herhaling
hun bekende tokkel roep, dan trippelden ze in bollen
ren de verschillen*!» zitstokjes af, zoodat de andere, uit
zoete rust plotseling opgeschrikte vogeltjes ijlings op zij
stoven; dan hadden mijn glatiks de grootste pret Doon
onder die verzameling Oosterlingen had ik een paar
prachtige roode wevers en hoewel dit heel knappe en
handige' diertjes waren, koelbloedig en vlug waren zij1
niet Het gevolg was dan ook, dat zij meestal niet gauw
genoeg uit den weg konden komen, waarop de plaagzieke
glatiks hen handig bij poot of vleugeleinde grepen, wat
telkens een geweldige consternatie gaf, daar de sterke
rijstdiefjes hun angstig fladderende en geweldig te keer
gaande slachtoffers eerst heen en weer zwengelden,
vóór deze zich konden losrukken. Toch eindigde deze
steeds weerkeerende plagerij ten slotte op meer afdoen
de wijze, dan ik in net begin gevreesd had. Vrij spoe
dig toch hadden de handige wevers met behulp van
de gekleurde zijden draden, welke ik hen steeds volop
gaf, stevige verbindingen gevlochten tusschen hun gebrui
kelijk zitplaatsje en het gaas der kooi Aanvankelijk
bestond dit weefsel slechts uit enkele, op bepaalden
afstand van elkaar geplaatste overbruggingen, doch daar
na werden deze onderling weer ringvormig verbonden,
zoodat weldra tusschen zitstok en gaas een kunstig
weefsel ontstond, van ronde, soms zelfs gedeeltelijk buis
vormige openingen. Toen voelden de vernuftige ontwer
pers van dit dradenbouwwerk zich in hun element en
keerde hun zelfvertrouwen en daarmede hun koel
bloedigheid terug Onmiddellijk als de wilde glatiks
kwamen aanstuiven, doken mijln bouwmeesters tusschen
die openingen door, hingen zij soms met hun kop
(naa^ijomlaag onder tegen het vlechtwerk, tot het clrei-
gend gevaar veilig over hun hoofden voorbij gegaan
was Aan e.en vervolging der wevers door dien war
winkel van kleurige draden heen, waagden de rijstdiefjes
zich toch maar liever niet,