DONDERDAG 7 FEBRUARI 1918.
61ste Jaargang. No, 6163.
Uitgevers TRAPMAN Co.
Staatsloterij.
"S to"»din'! roorgens 8 „rc
SCHAREN, LAAN D 5. Int. Teleph. No. 20
Arrondissements Rechtbank
te Alkmaar.
Binnenlandsch Nieuws.
fel
SCHAOIR
Allticti Nieiïs-
UrM- LnOmUil
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag Woensd-ie
den ADVER1ENTTEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
Prijs per 3 maanden f 1.—per post f 1.20. Losse nummers 5 cent
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels f 0.5è, iedere regel meer 10 cent
(Bewijsno. inbegrepen). Groote lett. worden naar plaatsr, berekend
Trekking van Dinsdag 5 Februari
5e Klasse, 10e Lijst
No. 964 I 1500.
Nos. 12648 15732; 16401 16925 18455 19395 f 40a
No. 740 10587 11501 18287 I 200
Nos. 1894 2385 2602 3051 3944 5192 6277 7813 9015
106Ü8 11678 11838 11880 12838 16681 f i00.
Prijzen van f 70.
51 62 191 255 369 450 529
580 581 585 607 946 1141 1210
1291 1378 1494 152» 1593 1852 1902
2002 2047 2154 2271 2397 2427 2515
2521 2530 2698 2714 2876 2932 3043
3098 3224 3293 3303 3162 3553 3579
3615 3617 3743 4007 4078 4108 4187
4225 4231 4249 4335 4363 4477 4642
4919 4928 5175 5320 5364 5508 5564
5607 5882 5895 5920 5922 6152 6171'
6301 6391 6480 6503 6730 6736 6761
6764 6811 7460 7604 7751 7795 8162
8414 8457 8533 8569 8745 8781 8803
8967 8983 9138 9278 9335 9358 9361
9448 9547 V562 9675 9805 9836 9925
9977 10041 10055 10147 10153 10237 10245
10505 10009 10675 10896 11015 11028 ll 174
11286 11332 11349 11395 11522 H578 -580
11805 11821 11860 11915 12109 -197 -165
12198 12247 12437 12492 12533 12721 12783
12818 12890 12939 13154 13161 13l86 13332
13504 13640 13824 f3838 13845 13919 13942
14002 14020 14031 14138 14274 14283 14321
14326 14333 14378 14398 14487 14588 14590
14611 14893 15042 15046 15228 14302 15347
15489 15493 15560 15717 15882 16011 16069
16114 16292 1C522 16635 16736 16765 —767
16878 16982 17249 17264 17269 17285 17452
17552 17593 17849 17984 18036 18174 18309
18813 18450 18502 18507 18515 18615 18635
18880 19016 19030 19377 19582 19584 19596
19604 19737 19995 20100 20177 20276 20289
205OJ 20322 20535 20638 20674 20723 20741
20770 20861
Zitting van Dinsdag 5 Februari 1918.
Evantjas 12 maanden.
De eerste beklaagde, waarmede we hedenmorgen wer
den bezig gehouden, was de Helderschc in een nauw
sluitend pUowpakje gestoken gedetineerde Jan Rob,
echtgenoot van Trijntje Koelucht, die verleden Dins
dag tereent stond en wier vonnis heden luidde: 12
maanden de doos in.
Rob had, evenals vrouwlief, gestolen koper gekocht
van een paar Heldersche jongens, die dat dure goedje
van in reparatie zijnde sluisdeuren wcggeflikt hadden.
Maar ook voor Jan had de kopergeschiedenis een
zuur nasmaakje. want heden eischte de O.v.J. tegen
hem wegens heling 12 maanden gevangenisstraf.
Mr. Prins achtte het bewijs niet gclevyd en con
cludeerde tot vrijspraak.
Belasting-ontduiking.
Nu volgde Cornelis "Kuiper, caféhouder te Broek op
Langendijk, tevens mede exploitant van landerijen in
den Haarlemmermeerpoldcx
Zijn zaakje was een jiaar weken geleden toen er we
£Tns onjuiste bclastineo) ■pve een wede gevangenisstraf
egen hem werd geëin-ht, nog verwezen naar de zit
ting van heden, om alsnog oen heer W. Eikenboom
als getuige te hooren. Deze heer, vroeger commies bij
de belasting, thnas boekhouder, wonende te Broek,
zou naar bcltL had beweerd, aan hem in deze zaak
advies hebben gegeven.
Bij verhoor van den heer Eikenboom bleek ech
ter, dat deze vóór of tijdens de invulling door be
klaagde van het bewuste belastii^biljcL geen advies
had gegeven, zoodat dit niet van invloed had kunnen
zijn op de invulling.
De O.v.J. bleef bij de mecning dat beklaagde op
zettelijk onjuist had ingevuld en bleef bij zijn eisch
tot een week gevang., terwijl de verdediger, Air. Lees-
berg.concludeerde tot vrijspraak of anders tot voor
waardelijke veroordeeling.
Een jutterszaakje.
De Egmondsche schilder Engclbcrtus de Vrij moest
voor een botergeschiedcnisle terechtstaan. Hij heeft be
gin November j.L zelf enkele kilo's van dat 'heerlijke
goedje van het Egmondsche strand gejut" én was
daar een paar nachten moe „in de weer geweest cn
verder heeft hij van anderen nog cenige honderden
kolios eveneens gejutte" boter gekocht. Ten slotte
had hij zooveel, dat hij een partijtic van 500 kilogram
kon zenden naar een handelsvriend in Zaandam, die...
ook niet goed wist, wat er moe te beginnen. Maar
het goedje moest van den vloer, want., er begon 'n
luchtje aan te komen in dubbelen zin.
Vooreerst stonk het als ,,'k weet niet wat" zooals
bekL zei en tweedens is zooiets altijd gevaarlijk spul.
D*t bleek ook nu weer. Want beklaagde liep er leelijk
in toet al zijn boter.
Al was daar te Zaandam dat partijtje a vast goed en
.geplaatst" zoo'n mooi eind van huis, er restten
nog enkele kistjes, die toen de politie er „de lucht
van kreeg, netjes werden ingepikt En beklaagde werd
«rots qUm wat hij ter zijner vcronts^^hgi'ig aan-
voerdc, heden door den 'Officier voorgedragen tot het
ondergaan van een week gevangenisstraf
pTh^olgde Pietfcr de Vriek, «m Alkmaarach
Jinkelirrtje, dat onder den naam ™w^m^h?huurt
den caféhouder Piet Bijl van de Wognumschebuurt
'e Alkmaar wat veevoeder had verkocht.
*°owat een zak oi zes.
Het aldus uit afval van spinnziezaad, raapzaad cn
800 al meer samengestelde goedje, morht
verkocht zijn geworden volgens ae distributi P.
gen en de Vries liep nu een eisch op tot f 2o
10 dagen hechtenis.
®at had ia zeker vergelen!. -kinem-
Dan kregen we den 4.Tjarigen Ane Schermer, hlorai
hollenkwecker te Limmcn, tevens schapenhouder van
J*roep. Arie had met zijn dubbele bron van inkom
,n en de daaraan verbonden beslommeringen, y
'"'tod aangifte te doen van afgeleverde schaapsvellen
'n vachten en lamshuidjes. En de bons. die de koop-
Bak, aan wien de bewuste huidjes waren yer-
kocht, correct aan Arie had ter hand gesteld, ha
Arie niet ingeleverd aan het distributiekantoor, wa
toch een verzuim was. En Arie's nalatigheid draaide
nu neer op een eisch tot 25 of 10 dagen hechtenis.
Zonder bonnen en dus „op de bon".
Een Limmer kruideniertje van 41-jarigen leeftijd, Jaap
Schol genaamd, had regccringsrijst verkocht en zulks
zonder bonnen daarvoor in ontvangst te nemen 'Dat
kwam Nico Kabel, een gebrilde brandstoifctihaude-
laar, aan wien do rijst was verstrekt, als getuige he
den bevestigen. En tegen Schol werd 25 of 10 da
gen gevorderd.
Ia esn minnelijke schikking te weckten.
verre, van vreaig was hei in den duisteren vroegen
morgen van 22 November j.L op net eiland Texel.
Daar hadden een paar buren, landbouwers, oni een
uur of zeven 's ochtends al hooggaande ruzie. Par
tijen waren de familiën Troost en v. d. Woude, de
eene bestaande uit vader en zoon; de andere uit man
en vrouw.
Klaas van der Woude, een lange, scbraie boer,
meende, dat hij bevoegd is het overpad over zijn
grond te beletten. Cornelis Troost en zijn zoon Klaas
meenden, dat van datzelfde overpad wél gebruik mocht
worden gemaakt, vooral waar het hier geld met paard
en wagen te komen bij Texel's Burgervader in diens
kwaliteit' van onderstrandvonder. Hei was dus w£l een
gewichtige zending) die de 33-iarige Klaas Troost er
zijn ruim 60-iarige vader hadden te vervullen en de
weg over v. d. Woude's overpad was de naaste. Hoe
onwelkom was hen dus liet verschijnen van Klaas
v. d. Woude, van wien bekend is, dat hij dat be
letten van het overpad op zijn grond streng handhaaft 1
En jawel de groote Klaas spoedde zien naar het
eerste damhek of draaihek, dat de Troosten met hun
wagen moesten doorgaan. Juist had Klaas d. Woude
dat hek secuur dicht en daar komen de anderen, 't
Werd een geduw, geruk en getrek aan dat draaihek
dat 'n sprekende getuigenis aflegde voor de solide
constructie. Want het hek weerstond glansrijk alle ge
weld. Maar de twistenden werden hoe langer hoorneer
ontstemd en terwijl oude Kees Troost het heel
druk had met de door het oponthoud en 't rumoer
wild geworden paarden lagen Klaas v. d. Woude en
zijn veel kleinere tegenstander Klaas Troost te rollen
in de Texelsche klei.
Van <lcr Woude sloeg Troost me' een klomp en
Klaas Troost wist hem na vet.1 moeite een tana uit
den mond te slaan, terwijl ouwe Kees ook nog een
„duit in 't zakje deed," door v. d. Woude een rib
stuk te trappen.
Vrou wv. d. Woude, een flinke boerin, zag dat het
tijd werd, haar man ter hulpe te snellen. En zij weefde
zich zoo kranig, dat zo na wat inspanning Oiaren echt
vriend van diens oudsten aanvaller althans wist te
verlossen
Ouwe Willem van Lienen had er ook wat van ge
zien, maar vroeg al dadelijk heel secuur of hij wel
vergoeding kreeg, want deze dag kwam hem nogal
op kosten te staan. Nu, dat kwam terecht, troostte
de President: het werd rijkelijk vergoed.
Klaas Troost, thans wegens mishandeling terecht
staande, bleek nogal van de tongriem gesneden te zijn.
Hij werd opgeknapt met een eisch tot 1 25 boete of 10
dagen hechtenis.
Ook Klaas v. d. Woude moest terechtstaan Want
ook hij had immers mishandeling gepleegd. En tot
troost van Klaas Troost kon strekken, dat ook tegen v.
d Woude f 25 boete of 10 dagen werd gerequireerd
De Praesus gaf partijen in overweging, te pogen,
tot minnelijke schikking te komen, da's veel beter dan
hier als groote kinderen te moeten poseeren.
Baggeren.
Piet Dijkman, een Hoornsch arbeider, was wegge
bleven. Hij had in den morgen van 17 November zon
der vergunning gebaggerd in een sloot van de banne
Hoorn. Dc voorzitter van dat waterschap, de heer
Christiaan Oortman Gerlings, had als getuige geen
vermoeiende taak cn tegen Dijkman werd wegens bag_
gerstrooperij met behulp van een vaartuig, thans f 5
boete oi 2 dagen hechtenis geëischL
Niet op zijn plaats.
Jan Bulk. een tuinder, uit Blokker, had een anderen
tuinder Lodcwjjk Bakker, uit Wesfer Blokker belee-
digd Daaro.m moest Jan terecht «taan.
En hij kwaml Maar tot verrassing van de Edelacht-
haren was Jan onberispelijk in soldatenuniform gestoken.
Nu moest zijn zaakje immers door den militairen
rechter worden behandeld, daar Jan ook dl tijdens
de beleediging October j.L den lande diendei
Deze zaak werd dus „afgevoerd".
Geen voorschot dus.
C J van Bqchc..m, grossier en winkelier Ie Hoorn,
had op 17 November |1. eenige kilo's koffie en thee
verkocht op bonnen die eerst primo December geldig-
zouden zijn en van 1—28 Dec. zouden strekken. Dat
Ciik dan zoo'n beetje op „voorschot" ziet u...
Maar met zooiets gaat de wet niet accoord en al
was Jan Basjes van Wcrvershoof de winkelier aan
wien die koffie en thee zoo was verstrekt - mooi
geholpen, van Buchem mocht nu eenmaal niet vry
uit gaan! Eisch f 50 of 10 dagen hechtenis.
P. A Hooikamp, die nog al ernstig bebonden over
een gedeelte van het gelaat, zich presenteerde als
Hoornsche winkelchef, was zoo wel in staat, mede
lijden op te wekken. Maar toch met'in die mate, o
ook tegen hem werd f 50 boete of 10 dagen gevorderd
wegens eenzelfde delict, als waarvoor van Buch
zooeven terecht stond.
Do Egmonder hondjes.
Om de twee dozijn zaakjes vol te maken - zoo
ongeveer het kwantum tegenwoordig hadden we nog
12En"dicS ^crdeif ook te voorschijn gebracht Maar-
in de vorm van honden-zaakjes. w
L. Blok, C. Dekker, A. Gravemakcr, E. Groen w.
Gravemakcr, W. Kok, A. Krab, Gr. Visser. M -
T. Visser, t*. Zwaan cn K. Zwart, allen visschcrs
Egmond a. Zee, hadden hunne respectieve koffers met
aangegeven voor de plaatselijke belasting.
Eisch tegen elk der twaalf beklaagden wegens over
treding der plaatselijke belasting f a boete oi 1 8
hechtenis.
A.s. Dinsdag uitspraken.
HEERHUGOWAARD.
Dinsdagavond had alhier ten locale van den J
D Pijper een openbare vergadering plaats van do
vereniging Burgerplicht. Als sprekers traden op
Kamerleden De Jong en Oud, om naar"vore^ cVrij7
pn de beginselen der Liberale Unie en van den Vrqz.
Dein. hond, opdat straks de kiesvyeeniging jtal kun
nen beslissen, waarbij zich aan te sluiten.
De voorzitter, de neer Molenaar, opende da verga
dering en gaf het woord aan don heer Oud, die Dij
loting het eerst aan de beuri was.-
De heer Oud wees er on. hoe thans de verkiezing
,a". Kamer onder heel andere omstandigheden ge
schiedt, n.L onder net steJsel van evenredige vertegen
woordiging on hoe dat sieisci net mogelijk maakt, dat
ue billende vrijzinnige partijen gecchciden naar
dc stembus optrekken. Aigemccne ItietTVsrecniginsan zijn
anger onmogelijk, men zal kleur moeten bekennen
hnr. stelt duidelijk aan n«t licht, boe de Vrijz Dera.
Bond opgekomen is uit reactie tegen Eet liberalisme,
maar pok uit reacue legen de Ssctaal-Danjoeratie.
un in een historisch overzicht toont jpr. aan, hoe
dit liberalisme is onioiaan «n zich verder heeft ont
wikkeld. Hoe uit de Staatszorg voer de eterk«rc klassen
der maatschappij i« geboren geworden de idee: m
hiaatsbemoeiing, geen Staatszorg en als reactie daar
tegen het gevoel "van plicht om voor de minder be
deelden in de maatschappij te goFgca en d« he»'aa«a-
voorwaarden te verbeteren.
Van een klassostaat van jaren terug moet d« maatschap
pij worden een volksstaat, waarin ae belangen van het
geheele volk in al zijn gelederen moeten worden ge
steund, om de volkskracht, de volksontwikkeling zoo
groot mogelijk te maken. Spr. wijst er op, dat het
socialisme wil een ancjere staat, waar alle privaat be
zit zal zijn afgeschaft, alles komt in handen der ge-
mecnschau. Om dat te bereiken voert het prolitariaat
de felle ldassestrijd. Wij Vrijz.-Dem., aldus de heer
Oud, verw-oen die klassestnjd. Het is niet precies
te zeggen dai ->s volk in tweeën kan worden ge
splitst in loonarbeid >-s en kapitalisten, te veel scha
kelingen als er in ons volk zijn. Om tot maatschappelijke
verbeteringen te komen, mag men de klassestnjd niet
ontketenen. Wil men tot goede en groote resultaten
konien, dan moet er zijn een algemeene samenwer
king. De eene klasse ,op te zetten tegen de andere is
uit den booze. Dat het privaat bezit zou kunnen ver
dwijnen, de prikkel van het eigen belang zal kunnen
worden gemisl spr. gelooft het niet Als duidelijk be
wijs daartegen wijst spr. op het feit dat het klein grond
bezit zich steeds uitbreid, terwijl in socialistsche geest het
groot grondbezit zich moest uitbreiden, gemakkelijker
als daardoor straks alles in handen der Staat kon
worden gebracht De prikkel van het eigenbelang moet
blijven bestaan, maar het misbruik daarvan dat moet
werden tegengegaan.
Wij Vrijz.-Dem. aanvaarden de maatschappij, waarin
wii leven, maar daarom vinden wii nog met alles bil
lijk en goed wat daarin bestaat. Wjj aanvaarden het
in het liberalisme: dat ieder gelegenheid moet hebben
om zijn krachten te ontplooien, opdat h|j de plaats
inneme die hem toekomt
Maar wij keuren de fout van dat liberalisme af, de
groote fout waar dat liberalisme alle staatsbemoeiing
uit den booze verklaart De fouten die gemaakt worden
Leggen niet in de Staatsbemoeiing zelf, maar in de
wijze waar,op zij worden toegepast. De Staatsmacht
moet worden ingeroepen voor ae zwakkeren en de ge
legenheid om zich te ontwikkelen moet men voor allen
gelijk maken. Spr. vergelijkt de ontwikkelingsvoorwaar-
den tusschen twee jongens uit de rijke en arme stand
en dan spreekt zoo duideiijk het verschil, dat de ont-
wikkclingsvóorwaarden lang niet gelijk sjn. Dat moet
toch, niet aileen uit een oogpunt v&h billfjlsneid, maar
eok in het belang van ons volksbestaan. Wij móeten
de volkswelvaart zoo hoog mogelijk opvoeren, en daar
om ook de volkson'wikkelnig zoo groot mogelijk manen.
Spr. herinnert, hoe dit ook in 1901 door een groep
democraten die vastgeketend Waren aan de conserva
tieven in dc Lib. Unie, weid gevoeld. Die groep had
als eerste cisch algemeen kiesrecht voor mannen en
vrouwen, dat werd de onmiddellijke aanleiding tot de
scheiding, maar dat was niet de oorzaak. Die oor
zaak Lag dieper, die lag in het hierboven geschetste
beginsel van Adam Smithgeen staatsbemoeiing. En
die leus is niet oud en versleten, ook thans wordt
zij nog aangeheven door de Vrije Liberalen. En als
deze ons volk willen a/schrikken van de Vrijz. Dcm.
dan zoggen zij, dat wijzijn tegen de vrijheid, vóór
het staats-socialisme. Maar juist het war? beginsel der
vrijheid staan wij voor. En'als de liberalen zeggen,
ook wij staan dat vrijheids beginsel voor, is ons ant
woord: uw stelsel komt niet tot zijn recht. Uw vrij
heid is een vrijheid voor de rjjka*L voor de min
der bedeelden in de maatschappij. Het staat den armen
jongen vrij zich te ontwikkelen als hij wil. Zeker, maar
alle middelen worden hom onthouden om dien weg
tot ohtwikkcling te kunnon volgen.
Het goede stelsel is: Staatsbemoeiing maar niet een
zijdig. Dc staat rpoet hervormd worden ln een billijke
en rechtvaardige maatschappij. Niemand mag ondergaan,
maar allen moeten behoorlijk in staat gesteld worden
hn laak ute kunnen vervullen.
Dat is het groote en mooie beginsel waarvoor de
Vrijz.-Dem. strijden. Maar om dat zooveel mogelijk te
kunnen bereiken, moet men vrij en los staan van alle
conservatieven. De conservatieve elementen moeten den
strijd niet kunnen belemmeren en verlammen. Allo
Vrijz.-Dem. moeten zich daarom vereenigen om op
krachtige wijze daaraan te kunnen werken. Ln spr.
wekt in een gloedvolle peroratie op allen zich te ver-
oenigen in oen krachtige afdoeling om de Vrijz.-Demo-
eratische beginselen tot haar volle recht te doen ko
men tot heil van ons geheele volk. (Dav. applaus.)
De heer De Jong, thans het woord verkrijgende,
zegt dat het Liberalisme waarover de heer Oud heeft
gesproken, niets heeft te maken met de Lib. Unie.
Zooals de heer Oud de zaken heeft uiteengezet is spr.
het volkomen met hem eens. En het verzet tegen dat
liberalisme openbaarde zich reeds lang voor den Vrijz.-
Dem. Bond er was, reeds in 1871 door mannen als
Van Houten en later door Vecgens, Kerdijk enz.
De eer der reactie komt niet toe aan den Vrijz.-
Dem Bond, inaar aan de Lib. Unie, aan mannen als
Goeman Borgcsius, wiens kabinet nog steeds do eere-
naom draagt als dat der sociale rechtvaardigheid.
Als men ons de vraag stelde, wal is het verschil in
principe tusschen de Lib. Unie en de Vi ijz.-Oom-
Bond, zou iMKh de heer Oud, noch ik u dat kunnen
zeggen. In beginsel zijn wij het eeiw, maar ons
groote verschil ligt in da tektiek. NV1j
tweedracht wij willen ver^nigon. En spr gwft aan
dc hand der geschiedenis weer, hoe Juist «J»
zinnigen het eens waren, dat ook het stembussucces
VCDehiWOud heeft in theorie gelijk dat bij emir.
vertegenw. elke stem tot zijn recht komt, de partijen
gescheiden kunne» optrekken. Maar spr. is bevreesd,
dat heit kiezerskorps door de verdeeldheid dar vrij
zinnigen zal zeggen: dan stem ik tnaar direct rood of
rechts. Spr. meent dat na den oorlog het -woord sal
zijn aan de reactie. Er moeten straks na den oorlog
miiiioenen betaald worden, en dat ral niet geschieden
door de directe belastingen, maar door middel die»
protectie, het vrjjhandelsstelsel heeft alle kans ver
loren te itaan.
Spr. wijst op «rt 192 der onderwijswet Het scheelt
veel hoe oak deze zaak geregeld wordt. De openbare
schooi moet haer plaats behouden. En rechts zal een
stemmig optrekken, wij vrijzinnigen verdeeld. De uit
slag is gemakkelijk te raden.
Spr. meent, dat de Vrijz.-Dem. de democratie groo-
tur dienst bewijzen, als zij in één varband ook mat de
conservaüevc elementen optrekken. Er zijn in de Lib.
Unie verschillende schakeeringen, maar spr. noemt dat
juist haar kracht, het is immers juist aan die taktiek dor
Lib. Unie te danken geweest, dat er zooveel grooia
wetten in het Staatsblad z\jn verschenen.
Spr. wijst on de leerplichtwet, ongevallenwet, juist
hier is fle taktiok der Lib. Unie schitterend «ot naer
recht gekomen, da taktiek van liever te habhon het
halve ei dan ae ltege dop.
Het is volgens spr. bewezen, dat verschillende her
zieningen haar tijd moeten hebben om tot stand te
kunnen worden gebracht Zij moeten eerst door de
volksbeweging naar voren worden gedragen, willen zij
kunnen worden opgelost. Dat de Lib. Unie niet schroomt
om met zulke dingen rekening te houden, bewijst wel
1910, tóen de zorg voor den ouden van aagen, staats-
pensionneering het eerst op haar programma voor
kwam. Wij Lib. Unie zijn niet minder Democratisch
maar er is alleen verschil van taktiek.
Ook wij bestrijden ds Vrjje Liberalen, dia taaar
schoorvoetend aan staatsbemoeiing willen, maar juist
daarom moet die groep ln een consenlratieverbond om
voortgestuwd te worden. Bewijs 1913. toen de Vrije
Liberalen zich voor algem. kiesrecht verklaarden. Er zijn
nog groote beginselen; waarvoor gestreden moet wor
den, groote beginselen waarover wij vrijzinnigen hef
allen eer.s zijn: Staatspensioen, art. 192 onderwijs, vrij
handel. En dan is het noodig dat wij tezamen op
trekken. Dan komt er, élai: bezieling bij de kiezers.
Wij zijn ook tegen de klassestrijd, willen ook de
vrijmaking van ons «volk en daarvoor is o.L noodig een
krachtige, midden groep waarin alle vrijzinnigen zich
kunnen vereeniflen. Onze partij heeft een groote elas
ticiteit zonder aat .de democratischefceginStelSn woeden
opgeofferd.
Spr. is zeer bevreesd dal de evenredige vertegen
woordiging zal brengen veel katholieke en Soc.-Dwn.
Kamerleden, wel 45 samen. En nu acht spr. het 't
best dat van de overblijvende de vrijzinnigen ar zoo
veel mogeiijk bezetten en daaproar is maar één we:
gelijkgezind optrekken, het vormen van oen zoo krach
tig mogelijk middenpartij, hat hoog houden van do vlag
der Lib. Unie ['dav. applaus),
In zijn repliek twijst de Ihoer Oud er mat nadruk op, dat
de meeste leden der Lib. Unie niet staan op. het
democratisch standpunt van dan heer De Jong en
dat bij die hooggeroemde taktiék de ondei-inding leert
dat de democratie sSeeds in dc verdrukking liorat
Wil men de democratie tot haar recht brengen, dan
moet men ze niet binden aan conservatieve elemen
ten. Het beginselprogram dor Lib. Unie ep Vrijz -
Dem. is vrijwel één. Maar daarmee komen wtj er niet
alleen 4De beginselen moeten ook worden nageleefd,
voor die beginselen moet worden strijd gevoerd Ook
in 1C01 stond algemeen kiesrecht op het beginselpro
gram, maar men wilde het niet tot een punt van po
litieke actie. Nog 17 jaar heeft het geduurd voor het
is gekomen en dat is mede het gevolg van de krachtige
actie der Vrijz.-Dem.
Taktiek brengt ons er niet, wel een krachtige pro-
Daganda en juist dat kan de Lib. Unie niet doen, om
dat zij als partij geen beginselen heeft. De Lib. Unie
wil de conservatieve elementen in een concentratie op
nemen, dan zijn zij minder gevaarlijk heet het, maar
deze bewering is toch vierkant in strijd met hetgeen
de L. U. vorig jaar hoeft gedaaa Het aanbod der Vrij
lib. om met naar in concentratie te gaan is door
de L. U. geweigerd. Toon hadden de L. U. hier alle
gelegenheid de Oudlib. san zich te binden, maar heb
ben dat niet gedaan. Dc L U, hecrcn hadden gced
lust .(gelach).
De hoer De Jong heeft Goeman Borgcsius aange
haald. Maar is het heele ministerieclc leven van G. B.
niet juist een duidelijk bewijs van mijn beweren, dat
het Liberale conservatisme een gruwelijke last is
weest. Op ieder gebied ia dat conservatieve libera!
me hem tot last geweest.
Wjj Vrijz.-Dem. mogen de conservatieven niet aan
ons verbinden en ons nest doen om zooveel mogelijk
conservatieven in de Kamer te krijgen. Wij moeten
ons best doen om zooveel mogelijk alle conservatieven
buiten de Kamer te houden. Als de L U. die conser
vatieven op sleeptouw neemt, is haar propagandistische
kracht geneel verloren. Men kan geen krachtige pro
paganda maken voor de Democratie en tegelijk voor
net conservatisme. Wij hebben in het district Alk
maar steeds kunnen zien. hoe alles wat Dein voelde
en dacht, nooit anders neeft kunnen doen dan don
conservatief Foreest naar de Kamer brengen. Op die
manier houdt men «r zeker de geestdrift bij de k#j-
zers in (Gelach.)
Of de openbare school bij de conservatieve libera
veilig is, weet spr. nu juist niet en h,'J
yele gemeenteraden, waar de Urne Lib. hsden n
te vinden zijn, voor goede onderwijzerasalanssen.
Een krachtige middengroep heeft
de hoer De Jong spr. denkt aan het OJc.0 spreek
woord: een middelman wat heb Je er a.in. Vees
oud-liberaal of vrijz.-democraat, maar van een groep
waarin alles kan worden gehuisvest daar kan onmetelijk
kracht van uitgaan, daar moet men bij alle groote be
ginselen verdeeld zijn, daar pleegt men zelfmoord aan
eigen ideeën Ja, of men op deze wijze élan bij de
kiezers brengt als zij nota bene niet eens weten, wat
men aan ons heeft.
Neen, wij moeten als in den modernen oorlog
stormsccties formecren, om de muur van hef con
servatisme te bestormen Welnu, dat doen de Vrijz.-
democraten Niet belemmerd door consorvatievA clo-
menten, maar vrij en flink met de Vrijz-Dem vlag
omhoog I (Dav. applaus.)
De heer De Jong hoemt de tegenstelling tusschen
liberalen cn vrijz.-dem. onjuist De Vrij Liberalen dat
zijn de conservatieven. Dat is spelen mut woorden Dat
mannen als Kerdijk- en Veegens de l ib. Unie verla
ten is nog geen toeken van conservatisme. Er Is tua-
