Door smart gelouterd.
De dingen om ons heen.
Zaterdag 27 Juli 1918.
61sle Jaargang Mo. 6248.
TWEEDE BLAD.
Schetsen uit de RecntzaaL
FEUILLETON.
- "r
de „risico;.
Telkens ijftig lil] vau /Jju pLuulajo nam dm les.se-
naar bij de toonbank naar do üuur. Vooldo hij, nul
zm liurt begon io hoiuoiMi cm 't was alsof er eau prop
in zn krol klorodc, wanüeoij hij monade, dat... Maai'
't ,.i :iot voor hom ditmaal. De uum uiol do grtxL
to loeren porUteuiil© in do hand ai dea over
zijn schouder ging voorbij. Op in teenna sloop hij
do kamer achter do drogisterij 'binnen. Zou pu nog
slujien. Ily luisterde nan do ilour vau het kannarije,
waar de oude mam te bod lag. Was al mot een zokura
ongerustheid eui paa rmaul gaan kijken .Pu sliep bij
zonder |ang vanochtend. Ai kwart over negenen... An
ders begon liet mocizaam-schrapend kuelije at oiii. haif
negen. Zorgde llaus voor ecu kopje thea l>o vrouw,
•lie liet vuile werk deed, kwam oorst om tien uur.
Hans, de eenigo zoon, naiy 's ochlends van oen bate
ker en zoo aan. Na inoedora dood had Trui, du zus
ter, oüi poosje de huishouding (s„ai genomen. Maar
w*s I n)i -niet royaal genoeg bij vader en broer
Hans. rrui was altijd eae gioI-egoisi; eti schepsel g-v
we it. Solliciteerde naar een of ander good bcta.üd
baantje. Had e. adel ijk gevondi w at ze zocht. Hij
eu*, oude, welgestelde wat sctmikkigo dame Trui
■ou poosiiel doen, als zij haar Belang erin z.ig. De
oude mc\roiiw vond lianr teai „engeltje'. Ze giaijj niet
liaar uR rijden, lus wal voors had uren j>er dag vrijen
lijd. .Wist zich bij de koiuiLsen van mevrouw in te
dringen, le.ker te inaken. Kreeg allerlei dure cadeau
tjes. ILud oen heerlijk leventje'. Xuur dr tin. Nu eu
dan stuurde zus Trui uuu briefkiart a»in ..nier. met
de .„beste groeten" voor Hans. hen heel enkele'maal
kwam zij overwippen. Had 't dan ljsêlijk druk. Bleef
hoogstens ooii liuli uur, V. as erg bewogen, dal de
i ndo man zoo sukkel de. Luisterde mol moeilijk bc-
dwojigea ongeduld nna rwat llans haai-upurt en
heel zachtjes, dat pa. 't niot hooron kon vertelde
van do al-mecr aansluipende zorgen. Vertrok dan mot
grooion haast en liel u heden tijd niets meer vun
zich .hooreta.
Ilant stond voor alles. Hij was een stille, bedaarde
e jotgon van heet ingetogen, saai leven. Ging nooit er-
v geus hoon .Zijn opgespaard geld had hij at lang be
steed om allerlei gaatjes,te stoppen. Hij wist. pa
mocht geen schokken hebben. Na die „att..pie'' vah
ecu ja.ir geleden bleef de toesla ml van den ouden man
iieel pn air.
Do dokte.' iiad hein ronduit gezegd: iievige opwin
ding of angst over iels, een schrik, een a-mdo iiinj^
kan hem dooien. De arterioscici osc was reeds ver ge-
Kmkird. En ue nieren wami ...ca .Op, assem was do
boodschap. Hei denkbeeld vna a'leu.i ad".Ier te lJiju
.eu, had voor La: zachte, woeko gemoed van den jou-
jem man ics yerschrikkdijks.
W'inicei hij 's avonds ufs <lc winkel gesloten was,
zat te luren jjuar kei plokje in <Va nuiskamcr, wa-ir
moeder-Zuiiger altijd zat te breien, dan gebeur* het
vaak, dal do tranen hein in de oogcai kwamen. Hans
-kient niet zoo heel innig van zijn vader, maar hij
bu'.'du bij (ie gedachte dal ook die zou weggaan voer
dhjd. Iiana had een jaar of drio geloden vertovings-
uianneu gekoesterd .Hij was verli fd. Maar op zijn
ocdaard-rust'gu, atlos mot kalmte dragende wijze. Ge.
-tan, van du.i stalhouder, had hem geur.tv;oord. dat zij
r Hans een. girxten, zet fa aardigen jongen vond. maar
dut zij niet genoeg van hem kor nou don om npm ie
trouwen .Hij was er een paar dagen stil van. Toch
makte het geval zóotjcs-aaji in het vergeetboek. Dc
torgen werden al grootcr. En de,grooto kunst was daar
om, om voor pa te verzwijgen. Dat moest tot eiken
prijs... Do oude man >xjrpiaatslc zich zee; moeilijk,
Was ook zwak van hoofd geworden, 's .Middags ging
pa, ais hii zich b'jior.def wol gevoelde een uurtje
wandelen. Een schoonzuster, weduwe mei veel vrijen
tijd, kwam hom wel e as halen, Wamt de dokter' had.
gewaarschuwd, dat 't beter vvus, pn niet allewi te laten
uitgaan, «m pudo vriend, kiert lenlentertje, kwam
nok wet eens om met den oudon Dolhof oen loopje
ie diaken
M 'ar als jia. dmn weer thifls kwam, htj«d> litj van
afmatting. V a- knorrig over het achteruitgaan van
'.in krachten. Huns verduurde do stsnap de on-
""órdlcndo vdtln-and- tr untte ja te -cil erer.
Zorgd-' dat hij aan ufel zijn .twive <-I.i7.cnt jcden wijn
had. Zat dan woor, uren achtereen t| cijferen, to
pinkeren. Miusr kwoju 'tot gcon resultaat. De zaak
gupr me' den dasf achteruit. En foudaeu, oru uit te
:uca em, reclame t n. t\u. mot den tijd. uien tc .caau,
t.Hi'i u iif niet, lu alle geheim had H&na toen ge-
i vond op oen prai-hitlnval grokomen te rlju een
atinoflco tn oen der bladen wzot Waarin kapttiaml
wrrdi pAuaagd uithaatdlng'van «ene oude, sinds
Jaren lang govesitgdc, steeds welbeklante zaak.", ln
givHvte gunning wachtte hij nu af.-
Kr kwamon tweo brieven. In het eerste epistel
WKTden inliclitingon gevruagtt zonder meer. Hans
si tweof terwijl pa lag te dutttcn wan r.ljn middng-
loepjo - een uitvoerige!» brief, maar het schrijven
bleef onbeantwoord.
De tvveeilf brief, naar aanleiding van de annonce
wils van allerprachtigst pttpler.iMet een keurig hoofd
l ie Dank, wier v< i tegenwooixliger op de annonce had
gerefleoteord, verklaarde ztc'Ji bereid ln overweging
to nomen do voorstelten, die lions had te doen. Ver-
duldolIjkte, dat ztj door has'0 „uitgebreide relaties
met vooruanstanndo loannen in binnen- en buiten
land" ln staat was tot do 'hoogste bedragen te ver-
se.haffc n. Natuurlijk ondier voldoende weiarborgen,
unaer tec v uiterst aannemelijke waarborgen.
't Kon niet mooier. Hans voelde zich opgetogen.
Kr zou nog wel betere tijd aanbreken. Desnoods zon
oom Daniël wol U«-g wilton blijven. Oom Daan was
Lekend als Iemand die wol iets bezit.
lien naar degen na .ontvangst vun den brief zou
Hans den vertegenwoordiger van de Rank ontmoe
ten. Do toojHknoclit zou z.oo lang ln den winkel bltj-
ven om den Jeugdigen bediende*, die Hans bijstond,
d« noods te helpee. Hans moest T waarnemen, ter
wijl pa zijn loopje ging maken. En dan een briefje
achterlaten vcor po, dat ie naar don tandarts was,
razende kiespijn had gekregen. Dat zou wel mareboe-
ren. ln elk gee'ui h moest. De vertegenwoordiger van
de üanu mei hare wijd vertakt© relaties in binnen- <n
1 uiten .r.d. hiistendo met. veel aandacht naar Hans
7,'n verlui il. Begi eop volkomen. Kon zich best ver-
plaatsen in zijn. positie, jine'iit „dat er w.d e«-n mouw
aan gepast kon worden". Maakte al een soort van
„ontwerj)". narbij degeen, dien d« Rank op het
oog bad, „stille vennoot" zou worden. Nadat oen
j kcre som door-bom zou gestort zijn voor uitbrei
ding, c'ame, scliulden-afdoen en 7.00 moer.
De verbdv oidiger bleek de kwijnende zaak utt-
sli ker.;! tp .kennen. Was van oordeel, dat Hans de
j toekomst niet 1e donker moest inzien. Wc» diep-ge-
i1 1 't 1 tas van de zorgen .11
tocvvi'di: g vi 0 enden, ziekelijkeri vader.
De vorti genv «Kirdiger was w erkelijk een gemoede-
li,|k, zelfs een vyeckliartig man. Die eveninecle Ixirg-
stclllng van oom Daniël wilde liij nog even laten
rusten. Dit was misschien niot eens noodig. Hij zou
,cle kwestie onmiddellijk aanpakken. Maar er waren
onkosten. IDJ wen aan zijn Instnictio gebonden. En
schoot principieel nooit aan cliënten voor. Ail waren
ze nog zoo goed ervoorl.
En de Rank bad rijkaards onder haar klanienl...
De vertegenwoordiger moest reizen. Want de a.«.
„stille vennoot" woonde in een andere provincie zelfs.
Hans moest honderd gulden deponceren. Alvorens to
krjjgen het „biljet ter invulling". Als bij dat biljet
kre->g, Ja, dan kon hij er op rekenen, dat de zaak
gezond was.
Huns at dien avond te rekenen, tot ver over mid
dernacht. Als bij de belasting uitstelde, ze zonden
toch niet zoo dadelijk, maar tot beslag er. verkooo
overgaan, met wat hij zeif nog in kc., had, kon h j
cr net komen. De vertegenwoordiger kreeg zijn
honderd gulden. En Hans .wachtte.
Een week erna weid hij opgescheld op liet uur,
dat pa rli"p of utt was. Pat. had hl] afgesproken.
Di'nijcs geregeld. Pa moest ineens verrast worden
met de heerlttko locdsctiap, dal do zcigcn voor
g. d weg waren. Daar vlaste' goed, nnief-hartelijko
Hans op.
Hii werd dan opgescheld.
Ikior den ertegenwoordtger v an de Rank. HoCzee...
m hi... i't:..1 licor. De stille vennoot hapto toe. "t Was
feitelijk al in orde. Denkelijk zou a.s. vennoot weldra
j kijkje komen nemen. Natuurlijk zou Hans bijtijds
gew narschuw d worden
MaarMaar
Do blijde trek op hol gelaat van telefonoerenden
Hans Dalhof verdween. 11 Ij werd bleek. Zvveetdrop-
pejs gutsten over zijn gelaat. Do hand die do tcle-
foonlioorn tegen liet oor drukte, Leefde.
Ja, ik hcor wel wét 11 zegt, rtamelde hij,
ik begrijp 't l>est, meneer. NatuurlijkJa, ik zal
zien .Ik zal wel zorgen
Kr morst nog meer geld zifn.
Avonds verjon hij iets oin eruit te komen. Pocht
00,m Daniël op; kreeg met do grootste moeite, na
larig smeeken, cp eerewooixi van richtige restitutie,
een sommetje los.
Stuur1-! vertegenwoordiger een nieuw bedrag ter
j v ïorbcrctihng van ih- tianscctie
i Krattf ci-i: dag 1 na. weer' dofo«>nt ie Nott, ik feil-
1 ifkeer u, t -i Bank-reju-esentnnt, ik 1-èb den Lowus-
ten meneer intercommunaal gesproken. HIJ hapt toe,
h(H>r. Alleen nog inaar zelf even oen kijkje nomen.
I an volgt de decisie binnen 'twee dagen. Geen zorg,
waarde hevWe«-s voorbereW. 'Dut alles er in
u puntjeu uitziet, w anneer hij komt Hot marcheert,
hat ie de hoofdzaak.
Weg wus vertegenwoordiger van de telefoon af.
voor do zoovoolsto maal, dien echtend, Mond Hans
uit tt- kijken. Met angstigf-bonzend hart cn een
prop in uc keel. Of de geldlooper nog niet kwam.
/ou de man misschien de volgende weck eerst?
En terwijl hij zich met deze gedachte poogde te
kalmeeren, rinkelde plots de winkelschel. Zoo hard,
dat Hans met schrik luisterde, of pa niet wakker
werd....
I3aar was de geldlooper. Voor de vierde maal.
Met de kwitantie van drie-en-negentig gulden.
De man tikte even tegen den rand van z'n hoedje,
baalde de reep papier.te voorschijn. Hans deed z'n
best om geruststellend te glimlachen. Begon met
zacht, van opwinding en angst, heesbli geluid te
praten.
Neen, zei looper, hard en nijdig, ik ken die
smoesjes. Neeil^ meneer, 't spijt me, maar dan
moet ik direct de kwitantie naar den deurwaarder
brengen. Ik heb bet ding, vertrouwend op uw
woord, al weten te bewaren tot vandaag. Meneer
v. as al nijdig genoeg. Neen, wat u noü ook zegt...
- Sst, sst, z«i Hans, mijn vader is ziek. als die...
- Jawel, die praatjes kennén wij, zei geldlooper,
bet geval verkeerd inziend, wantrouwend gewor
den aoor al de biltere ervaringen. U weet, wat ik
gezegd heb. Nou is 't welletjes geweest... Als ik
nad kunnen d<wiken. dat..-.
Hans, ben jij daar?, klonk het uit het achter
kamertje, en een scheurende hoest drong tot den
winkel door.
uier was wakker geworden. Zou hooren, hoe
geldlooper stond te razen... 't kon zijn dood wezen.
En de uitkomst, de redding, was zoo nabij.
.Jstille vénnooi op komst"...
- Ja, pa, ik kom. Ik kom dadelijk, hoor, riep
Hans, even 'n klant helpen. Hij wenkte geldlooper
te wachten. Woelde met de klamme Irand door de
hare",... Weifelde even... Toen ontsloot Hans zijn
lessenaartje. Haalde er een 11 part-gezet geldkistje
vut. Maakte dat open. Betaalde geldlooper. Kreeg
de kwitantie. Ging gauw-gauw naar bet achter
kamertje. Om pa zijn thee'te brengen.
Hij had betaald van geld, dat hem niet toebe-
hoorde. Dat hij over ruim een week zou moeten
atdragen. Maar... 't gaf immers nik-is.
Dc „slillo vennoot met liet kapitaal, dat in alles
verandering ten goede zou brengen, was (jnmers op
komst. Hij hapte toe, had do meneer van de'Bank met
hare grooic, wijdvertakte reJoÜes gezegd...
De „vertegenwoordiger'werd toon Hans Dalhof
na z'n faillissement beschuldigd van vrij aanzienlijke
ve-rdui: -aring van gelden, waarvan hij; Slechts provisie
1' id mogen afhouden bij den Officier van Justitie
geroepen»Naar aanleiding van sommige mededeelitigen,
die de verdachte had gedaan betrchendo zijn relaties
met de Baak,
Maar do representant van het invloedrijke koop
krachtige lichaam, was het beeld van matetooze ver
ontwaardiging.
- Over do driehonderd gulden, edelachtbare? riep
Dij uit dat bedrag zou Dalhof mij hebben afgc
dragen, om oen stillen vennoot te krijgen? Geen cent
meer dan vijf en twintig guldui. En daar heb ik
twee of driemaal een reis voor moeten maken. Wil
ik u eens wat zeggen, edelachtbare,Die vent U groo-
ler schoft^ dan....
De officier wenkte hem zi '1 te matigen.
Maar „vertegenwoordiger" kon z.ich niet bodwingm.
- Edeiachlbare, laat hij dan de kwitanties toonm.
IT'zult erkennen iemand, die niet idioot is cn
die .Dalhof is om don dood geen Idioot betaalt
niet zonder kwallntle, laat Dalhof zc overleggen...
Maar hjj wist wel. Dat kon niot.Zoo slim was
vertegenwoordiger wei, Monsehen door zorgen over
stelpt, betalen desnoods, ais er een glimpje hoop wordt
gegeven, zonder kwitantie.
De Officier kon legen het argument weinig inbrengen.
FIij voelde wel, te staan tegenover een, die hem in
zijn weefsel van bodrog trachtte to brengen.
Maar de bewijzen ontbraken.
E11 een poosje later, toen de Bankvortegrtvwoordi-
ger las, dat Hans Dalhof die door het eono ga' mot
t andere tr; stoppen, zTjn kwijnende zaak had drijt
ende gehouden, wegens verduistering veroordeeld was
lot ze m'enden gevangenisstraf, de rochter was „cle
ment geweest had rekening gehoudrti mot de ver
zachtende omstandigheden, hierin ruime»ruteaan
wezig.
Toen hij dat las. krukte hij tegen de krant, waar
in 't vermeld stond. Hij bleef even knikken.
Toen kwam er «en glimlachje op zijn gelaats
trekken.
Evr hij streelde ratt welbehagen zijn kneveltje.
Bracht i z'r ec iljc h.'lde aan zifij eigen vernuft
ep schrander Inzicht.
Bedacht, hoe een onvootzichtiobeid hem bij dit
zaakje leelijk bad kunnen bezuren. Er kwam zelf
bewondering, leven in het gemoed van vertegen
woordiger.
Soms kon hij grof geld verdienen. Gebruik ma
kend van sommiger onnoezelheid eu angsten.
Dat was zoo.
Maar: je moest niet vergeten, dat je steeds ,aus-
schen voetangels en kleimnen" moest gaan. Eén
onvoorzichtigneidje...
MAITRE CORBEAU.
Vervolg van Griff Lomax en zijn daad.
H A L LIW E L L°S U TC LIF F E.
->or Ndcrland bewerkt d. W. J A. ROLDANUS Jr.
in boekvorm verschenen bij W. DE HAAN
Uitgever tc Utrecht.
Gc- art. f 1.10, geb. I 1.35,
32.
„W« zullen van avond "m zevon uur cbm en den
ken, dat wc nog- in den ouden tijd- leven'laolii ze.
„Ik hoop, dat jo er 'i'rasli toe krijgt on. daanm-i-
genoegen to n-nnen; liij heeft een zwak voor het mid
dagmaal."
„O, ninar Je moet hem meenemen. Het arme dier
heeft zoo weinig-gelegenheid om eens flink fe dra
ven Ik zul hier met ilester veilig zijn".
„Neen", zei Griff op een toon, dio allo tegenspraak
uitsloot. „Hestor zal weer sjioedig weg moeten en
moogt niet alleen blijven".
Baarna zadelde hij do merrie en Teed naar tYindy-
hirin, nagestaard tioor do droevige oogen van Trash,
Molang hij „p het veen zichtbaar waft. Boer Rovd
J,('P vnn den koestal 11 nar zijn huis op hot oogenblik
Griff daar aan kwam cn htj keek vol vorbazing
naar zijix he/.oeki-r. -
»»W©J, boe heb ik bet nu?" riep liij. „H is van-
{'"•'ig z.uo'11 schitterende dag om op het land .te rr-
k^n, als ik zelden gezien heb, en nu ben jo aan het
luilakken, mijnheer Loinnx?''
„Ik hen gekomen om jo een beetje door jo tycrk
mvn to helpen, Joshua. Mijn stukje grond looi* niot
„Wel, kom, heeft Hester Je een sprookje op do
mouw gesjield? Mij mankeert niets, eu het is alleen
niaar een meisjesgril, die haar de.n heden weg naar
Marshcotes om een dokter liet gaan'.
Maar op 't oogenblik dat hij sprak, wankoldo do
V'-de man, cn hij wus blijde even -tegen zijn hezoor
*er to kunnen leunen.
„Hot is niets", herhaalde hij na oen oogenblik
wachten» om op adem to komen. Er is iieelemaai
geen reden voor je, mijnheer I/imax. om hier te blii-
jjen, neolemaal gom roden, en ik hob zooveel nieit te
doen. alleen maar een half mud aardappels te po
len on 0111 twaalf uur de beesten melken cn
„Ju mag vandaag niets anders doen dan kijken,
•me ik wi.fn Josbua", viel de ander in. „Als ik je
aun zie, dan vind ik, dat Unster gelijk heeft, en dan.
je li. 1 buste ln bed waant",
'aruAir1 '4®r i!' 'a^" moet houden", sei do t->«r,
jrCi ®v<j? *ün K'imlachje over zijn gelaat gleed,
»- u-uücar 'k udjn bed, moet houden, dan zal moen er
mij lu i n .loeten dragon, want ik ..ai lirt nooit uit
mezelf doen niet oor het dagwerk klaar is".
„Is do dokter er geweest?"
at, dokter ltedd'hiough? Neen, niet cn hij kan
voor mijn part weg blijven, 't Zijn geen dokters-
drankjes, die «en ziekte als de mijne zullen genezen."
Griff keek hem scherp aan en zag in jiet gorim-
riniprlde, oude gezicht een uitdrukking, die even
nieu w voor hem was als de verdrietige trek oj> Hes-
er's g. laat F.r stond heel wat zorg op to le-zyn, er.
achter dl- zorg sfe.k iets kwel'Knds, en hot was ze
ker, d r lichaamspijn het. gevolg cn niet dc oorzaak
van Joshua's ziekte was.
Spoedig, waren ze echter aan hst werk, want Porti
wilde ook meetielpcii hij het aardappelen pok al
was het alleen maar oru <"-r?ff rle petertjes aan te
geven, terwijl deze langs de zandige voren Hop. Toen
ze dit gedaan 'hadden, was er van alles -to doen op do
Iwerderij allerlei kleinigheden, (lie ieder hoekje
van een werkdag in de 'Hooglanden weten aan te
vullen. Het was avond toen zij naar binnen gingen e.n
met een pijpje en een kop tlieo met rum, rustig
gingen zitten, dat do geestkracht van den boer ge
broken was.
„Ik word oud", rei hij bedaard, nadat nij zich
mot een zucht ln oen langen stool had uitgestrekt.
,Wel, dat worden we allemaal, Joshua; maar, man,
je l>ent flink genoeg, omi nog menig jaartje bezig
.to knnnep zijn."
„Nu niet meer. Ik. had eens gedacht en ik dacht
•het. nog op den laatsten Sabbat, dat ik graag zou
willen 'leven om. do kinderen vnn mijn dochter te
zien opgroeien; maar .nu wenseh lk dat niet moer. Ik
7.01; liever doodgaan dan nog langer te leven en dat
is oen ziekte, waarvoor noch dokter Rcddhiough noch
oen ander genezing kan vinden."
/e rookten con oogenblik in vreedzame siilte en de
boer scheen, terwijl liij in het houtvuur staarde, met
zichzelf to beraadslagen. Ton slotte keok hij op
011 zijn oogcu zochten, nu niet langer een uitvlucht.
„Mijnheer Lomax", zei hij, „het is nooit mijn go-
woonte geweest een leugen to vertellen, zelfs niet
nis dc waarheid' zeggen me veel kost. Puim zestig
jaar lien ik gewoon de dingen bij hnn naam to
noemen, on .bet is nu to laat om van taktiek to ver-
andefren. Nu dan, ik heb iets op mijn hart iets,
dat me l>cletton zal ooit weer blijde te zijn, als do
zon schijnt op de brokkelige groeven".
Weer keerden Griff's gedachten terug naar de ge
stalte, die tegen don Tond. Stcon leunde en hij stond
op en ging naar het a-nam, zoodat boer Royd zijn
geschiedenis gemakkelijker zou kunnen vertollen.
Royd wilde daar Kohier niets van weten.
„Ga weer zitten", zei hij ruw en hij wees met den
stoel van zijn pijp naar den grootop stoel tegenover
htm.
„Da geschiedenis zal In alle bijwmderhedeln1 lmkernd
worden ©var éa gtrteote heide van LLug Grag tt* Maftth.
eotes en hoo eerder ;k «fin eerlijk man, die all» avöel,
in het gelaat zal hebben to zien, des tc boter zal
liet vooj me 2ijn."
Hiy sv.'.clitte, tot Griff gezeten was, toen. hijgde hij
even naar advin cn ging moedig voort.
,.'t Betreft Hesier en het fa in een paar woord(1,1
gezegd, jongen. En als ik je zag. dat ik den mali
vil opzoeken, die haar zonder predikant trouwde, dan
zal Vk je wel niet behoeven te zeggen, waarom ik mij
ouiaani en oud gevoel on mijn hart gebroken is."
Griff's ergste vermoedens Wa.on no^ Oiischuldig Ln.
vcr iouding lot drae werkelijkheid. Hij wist niet, wat
te zeggen en vilde ook niet zwijgen tegenover dit
treurniet waarar.n deze oudu ;r..ui zoo moedig en
waardig hot hoofd bood. 't Pijnlijkst van al zouden
de troostende, verzachtende woorden van de i-eunbe-
I woners aandoen, die Joshua meestal een weinig uit
de hoogte behandeld had.
Ilester was. zonder predikant gebouwd O, menige
jonge vrouw mot brutale oogen kon hetzelfde zeggen,
terwijl zo nog niet in dc schaduw kon staan van zufk
een pedm, onrecht meisje ais de dóchter van Joshua.
Het was (kenmerkend voor Griff, dut hij, toen de
eerste ontsteltenis voorbij was, geen tijd verloor om
woorden van deelneming te spreken maar ijverig ging
zoeken .naar een middel om Royd vopr scande te
behoeden. Het stond niot aan hom een ander to vcr-
ordeelen; hij zei niet tot zichzelf, zooals menig zwak
ker menscli zich zou haasten te doen, dat hij', hoe do
omstandigheden, ook mochten zijn, nooit In dergelijke
moeilijkheden zou zijn gekómen. Slechls één (lipg kon
hij doen, daar hij wist wie da man was; hij kon naar
Nod p'Bracken jMough gaa!n eu trachten hem tot be
tera gedachten, te brengen.
„Ik zou den man graag willen opzoeken" .ging Jo
shua voort, „want ik geloof, dat ik me gelukkiger
zou kunnen voeden, als ik hém doodgeslageln had.
Men beschouwt mij altijd als een vriendelijk mehsch.
en ik weet, dat ik vnn alles houd, wat vier ledematen
heeft, en $k heb (niemand eenig kwaad geduam, voor
zoover ik weet, ik heb zelfs nooit iemand geslagen,
bdialyo eens, toon ik een vlegelachtigen kerel uit Ding
Grag een jmard zag mishanifelen, dat hij bijna dood
had laten verken Jk smeet hem. dwars over de lage
brug, die over do hoek van Wy'nyates ligt en hij viux
mei zijn hoofd op een steen ert zes vveken Jang huig
hii 'lusschén levein en dood. Toen kon L ine_ nicLs
scliielein, on datzelfde gevoel heb ik nu ook, kerel t s
een afgrijselijk diing om Iemand te dooden, niaar
kan hèt nu zoo niet voelen. Als ik Ifwter
toe kon krijgen om te spreken maaj" f°Z^
haar wil dwingen hot mij te vertellen, klemt zij1
lippen stijf dicht en. dat op een wijze, dio ik inaar al
te goed van haar kón." n
Kt was eön geheet nieuwe Joshua novd. die daar
>xx» liölm sprak over eaa <Iaac[ vtto^geweïa> vicjoiiid
eau zijm. natuur was. Mafl.r de trekkfii xa irtjn gelaat
vastgeorftdiew en oogaln, wwea ïpod
Reconstructie. IL
Zooals wij vroeger betoogden, tullen de onderzoe
kingen aangaande de beste wijze om de „Demobili
satie van Mannen en Industrie den terugkeer naar
de normale toestanden geregeld' te laten verloopeu
ten onzent, belangrijk gebaat weiden, dow 'bet ma
teriaal, dat dienaangaande in andere landen reeds
is samengebracht.
Die voorstudies zijn van groot belang en groot
voordeel voor de commissies en departementen, die
zich" luer te luude daarmede hebben bezig te hou
den.
In het algemeen loopen die voorstudies over:
11. het te demobiliseeren personeel van leger en
vloot;
b. het vrijmaken vain handel cn bedrijf vian do
wettelijke maatregelen, waaraan zij op het oogen
blik. onderworpen zijn;
e. het 'teruggeven van schepen, werven, fabrieken
en akkers aan hun vroegere bestemming;
d. liet opheffen 'van maatregelen, die de vrijheid
der bevolking regelden van die samenhangen, piet
hot verstrekken van levensonderhoud;
e. finandeele maatregelen, en tenslotto:
f. 'het herstel van verwoeste streken.
Met maatregelen van d.e laatste soort behooren wij
ons gelukkig niet bezig te houden. De paar huizen,
die door liet. springen van («ruinen of mijnen in de
grensstreken Ix-schadigd zijn, de terreinen die voor
militaire doeleinden, het inaken van loopgraven enz.
gebrulKl zijn, werpen geen gewicht in de schaal.
7xx>- vel te meer echter de andere groepen, dio
wij wezen daarop reeds in vroegere artikelen voor
óns 'land verschillend® moeilijkheden op leveren,
waarmede men in de oorlogvoerende landen niet to
doen heeft. Terwijl overigens de toestanden hier eu
elders, juist 'tengevolge van ons niet-in-oorlog zijn,
'aak andcra zijn.
Wij stellen ons voor, zeer in het kort, te bespre
ken welke regelingen ten aanzien van elke groep in
do voornaamste landen zijn voorgesteld'.
lüe demobilisatie van leger en vloot tot vredes-
stertcte, is natuurlijk voor elk land een verschillend
M'obleem, dat ten nauwste samenhangt mat de wijz-e
van recrutoering en samenstelling, zoomede met den
omvang van het leger op vredeavoet
Juiste cijfers omtrent Je sterkte der 'legers zijn
•thans van geen enkel land to krijgen, doch, het zal
duidelijk zijn, dat men mag aannemen, dot overal
in de oorlogvoerende West-Europeesche landen thans
circa dertig lichtingen onder de wapens staan of op
andere V ijzo gemobiliseerd zijn.
Die mannen fusschen 18 en 48 of 20 en 50
moeten dus weer in het burgerlijk, leven worden
teruggebracht en nu spreekt het vanzelf, dat er
een; groot onderscheid bestaat tusschen bijv. Enge
land, dat slechts eun slaand' leger van 125.000 man
bezat, en iDuitscLknd, dat steeds drie volledige jaar
gangen onder de wapens had, benevens u'ntuurlijk
het blijvende beroepseskader, dat waarschijnlijk pre
cies zoo talrijk was, als het Brltsche beroepsleger.
Om dit beroepscskader to krijgen en te behouden, had
Dultschland reeds lang voor den oorlog een „capi-
tolaoien stelsel" ingevoerd, hetgeen aan onderoffi
cieren, die hun extra-tijd goed volbracht Iiadden, het
recht gaf op verschillende betrekkingen in staats-
of gemeentedienst. Een gaheele reeks posten bij pu
blieke of bnlfpublicke lichamen: spoorwegen, poste
rijen, grooto fabrieken enz., stond steeds voor onder
officieren enz. ojien.
De 'kern eener organisatie bestond, dus in Dultsch
land, evenals trouwens in Oostenrijk. Deze is natuur
lijk mot vrij geringe moeite uit te breiden over de
manscliappen en officieren. Want door den lang-
durigen oorlog zijn zoo vele fabrieken, werven en an
dere ondernemingen zóó nam met dan- Staat vim".
bonden geraakt, dat de regeering over oneindig teel
meer vacaturen zal kunnen beschikken dan vroeger
het gr-val was. Reeds herhaaldelijk oh pk. uit be
richten in bladen en uit annonces in do Duitsche
oens, oat iu gebreide .moatragt- n in dien geest aa-
w-.ixMi zün cn dut eeni -gwan. aantal entttdrneraing*»»
zich thans reeds hooft'c.plicht na tvcn •ortog aan
l^HSSSr". ''T' '"WW"" WW» I. v-„l» .ly'. -fjXXA*.--
dij rtjïi voornemen «wdcdeetdo «i Grilt wht, dat hij
woord zou houden.
.„Het is 't besta maar cf tc wachten, of de zaken nog
oen keer willen nemen,", zei de jongere man.
„Hoe zou dat kunnen? Ziet u, mijnheer l,omax,
ik zou hem geen haar op zijn hoofd krenken, als
hij jhaar nu nog wilde trouwen maar denkt u,
dat de schande er niet zou zijn? Men kan de praat
jes van de buren smoren, maar wat een mannen
hart voelt, dat voelt .het, cn niets is in staat dat te
keeren".
i Plotseling zag Criff zijn eigen begraven geheim
uit zijn graf oprijzen. Zijn zonde was r.iet dezefde
als die van Nea geweest, maar zeker, het was
zooals Royd gèzegd had, zijn nart kende de schan
de. lien warmer medegevoel kwam er over hem.
Ned kon doen, alsof die geschiedenis hem niets
aanging, als hij dat verkoos, hij zou hem in ieder
geval de verantwoordelijkheid wel onder het oog
brengen, ter wille van Hester en om Royd.
„Daar zijn slechts twee njanncn, die net meisje
dikwijls ziet, en dat brengt me in de war", ging
de boer voort, met dezelfde zakelijk kalme stem,
die het aandoenlijke van den toestand nog ver
hoogde. „jij bent de ééne, en de wereld .zou eeraer
op zijn kop gaan staan, dan dat ik m'Jn
wen in jou zou laten varen. De ander Ned oBrac
ken Clough. Nu, hij is nu niet iemand om in auc
opzichten te kunnen vertrouwen, maar hy he
goed hart en hij heeft van mijn dochter ge hou cl en,
sinds hij haar als kind op zijn sch^d®r5 J'eï
den. Neen, Ned is het met;ie doeitn.iets Jan 1hem
bespotten en van tijd tot tijd b.n vc.
ireeaan, dat ik wenschtc, dat ze met hem ttuuwtri
zou om hem op den beteren weg te brengen
Grtff was zoo ontsteld en zoo. bang, dat zijn ge
laat e veel zou verraden, dat hij blij was. teen hi)
de nooi t van het boerenerf hoorde dichtslaan en
het cetik van paardenhoeven op het pad en de ruwe
stem" van dokter Rcddhiough hoorde.
Daa. is Rcddhiough,zei Toshua luisterend. „Hij
had even goed weg kunnen blijven als komen, roor
wat hii zal kunnen doen
Reddhiough wachtte slechts, tot hij zijn paard aan
den ring naast de deur gebonden had, om zijn weg
naar binnen te vervolgen. Hii was een Kleine,
zwaarlijvige man, mee een gelaat, zoo rood als
wind en rum iemand maar kunnen maken en hij
bezat zulke opgewekte manieren, dat zelfs de zwak
ste patiënten aoor hem werden opgewekt en aan
gemoedigd.
pNu, Joshua, wat scheelt er aan zei hij, terwijl
hij zichzelf bediende uit de flesch, die Royd hem
toegeschoven had. Jk kon niet voor den namid
dag komen, daar ik dacht dat er nog zieker men-
schen in het veen waren dan jij, en daarom ben ifc
daar eerst heengegaan. Wel, man, je pols is zwak,
