Schaper Courant.
geen glacé üaiidschssnBR. Alle kleüran kunnen geverfd wonien.
Betere Levensmlddelenvoorzientng.
De dingen om ons heen.
Sloomververij Chemische Wasscherij fe Hoorn
DERDE BLAD.
Binnenlandsch Nieuws.
Zaterdag 31 Augustns 1918.
61ste Jaargang No. 6268.
Plaatselijk Nieuws.
DEPOTS:
Noeir aanteldtag va® «ta vrouwen verg artwkng wn
9 Augustus. werd DonxtartfJngaftnond opnieuw «en wr-
foationkig «vhouden La het Noortühoatawndecli Koffto
hude>, waar «en 100-tall personen tegenwoordig ware®.
IV 'vergadering was dïitirwwiii uitgeschreven dvxrr Wei
Ooméité -van AXXI» uit die iS,DiAP. en «ta Moderne V«k-
wavenlgtage®.
De hoer Remprt opentte, zeggende, dat alt» «preker
7®u oqutimlm «te heer Weet er-hof -wan Alkmaar, «te
l«noi»aganriii«t van de SjDJUP. te dlrt gerwvwt.
De hoer Weerterhotf* begint mei rij® vreugde er over
uirt te «jirekiem «lat zonwte vrouwe® aairvw»«atg rijn en
rij begrijpen «let hare belangen np bet epol steun
en bereid, rijn doorvoor te agreren. Rn te w*r uit
voerig hotocg gaat spreker na hoe «te oorzaak vm
den toeotainxl ds bei kupéteitattarihe «tetuet «te zucht
un-nr pond mooi .lijden naar «ten oorlog. 'Door «ten
riidi «*vm hei kaïptovHesue reK, ®afl vaxmeflf bot ml-
llttairtlame tucretwijnén en «preker doet uitkomen tt»
hot jrotoliarirtn.; BJch déenrt «ten. te «hdten bij de
^-D.AjR, «te peiriHI, dte otrcdte np de hne» «taai voor
»te «irbeddteH, en bei privoaftberirt ate 7ajutte een
«chendie en onmogeHJkbeMt uxoet vend'wfjin'en. Het
rilo de SLD.AiP.era gnweest, d-ta te deren tijd «te
«■Ugsta hongw b» riten «te wnrKtogc® hebbe®' gehlou-
dkn en spreker mloenft «lat ren grèxta lrvfmwrtUktale®-
^-oorrietning niet. va® de heflirgeoise i« te wiarhtou,
omOdait «iiit tege® haar behang in ia. 0»k «te Vrljz.-
Demorraier hebben een telten strijd gevoerd' legen
mteifier Fasttnnma, «te benr Van Rerenstete had oen
rtapcl grieven en als «dteishadden tij dan ook da re-
ceórtag bun vertrouwe® moeten opzeggen; maar «lat
te niet gebeurd
Snrekvr behandelde voorts nrig «te \-erteeihivke krt-
tlnghandtel, die «te regreriug moeöt betetten, een
otertce couftmta moest worden gehouden en fBn-ke
traf Kwgepast Warmer men voor «Men ketotag-
iai*te) oen paar maarden «te nor te ging, zou bat
wal beter vrstten, maar er «taai immers geen straf
op.
.Spreker komt te nsfloMe tot de teveo«mi<Mete«vrior-
riertteg te «teze grmeervte »n vraagt rarh af waarom
Se hogen en I'nk «te stadhrtste te verwnid «Ie hwyvmr-
-/.teniLng m«*t hebben, te het geen schandaal «lat hier
>ncm dag plaat» beeft, «en «MfrtribieHedirecteur die
■riet «Jent minsten aanleg voor het ambt beeft, een
hiuy-Tneeeter die nauwelijks te Schapen thnte is
en d+e ritn mwchtigon arm beschermend cnvw «ten
'eveufmiddeteridictaitor been «trekt.
Weet gij we\ hoe het kttrtït dat dit niet geerhtartrt
in pleatsen waar wij, de arbeiders utt de gwrganl-
-eerde arbeidcraheweglrtg te den gemeenteraad rim?
imdai» duar rekening met ons moet urmde® gehou
den.
Surdker gaat dan na, hoe te Alkmaar 10 knotten
.«p.jot worden veraftneikt tegen hier 1 knot en de meeat
tenriaten. dis bil den «Metator komen, hier nog eens *n
Iwnetje kri'gen. Dat de bungemeeater neilf all rrgt
«fat de wttanteSstTaite hter wttrdt gevoerd op vorfjea
en kledies pepder, doeb dat dit gebeurt om w*> rui-
k nig mrgolilk te rite. Toen rijn den op een kwarten
«leg voor «tere gerreeentte een 100-ta.l vrouwen «te
•«meeit op y^frmnrt en dnardonr i» gister door den
eómeen+^rnalrl V-sVrten 2 vrrerwm te benoemen in
'«te l«e.vnam/!ddel(>incr*nmteFSe, maar «te vrouw ntt
«te georgwnifperde nrbei«temhew*gdng werd niet4 be-
aoemd. Voelt gil ntet dai «te gemeenteraad en vooral
B. en W. ndei nooVi potklfker van die georganJeeenrfe
naikbewngteg te «te commissie moet hebben. Juist
wn vrouw uit de geonpaniseerde vakbeweging tod
«tear rite «Tb «en vertegenwoordigster vwn die groep
en voTvmtvrwTrdeJiikheid dragen, terwtji rij advies
en taiWehfintpar* kan kirirgon van oirae algemeen» te-
vensmididleleinicommisKiei H«t is bter een oxurtdurond
negeeren van «te «rbeintera en «preker wijst er op
dat «te h«*r Tnaptrnani, dte «tan weJ eena van nlch
aftrapt, oen «teinocriaat te maar een gniweHJken he
kel heeft aan de «ndaail-demiocraten!, een man van
gezag, die overal teaeo onze pertij opkomt en dat
is rite goed reebt, maar hij is niet «te wars «teroo-
rraa/t, <an«tat bij rich op bet terrein bevindt vwn «te
bourgeodste en men moet ndet vergeten' wanneer men
•7.1 te mooie woorden hoont, «tait bij kampioen la van
<te fuiugeoiyv
Dezer dagen heeft, de buigameester van Rotterdam
terodht gezegd, «lat elk d«x*r «ten mlntoter gwnocnen
beahiit moet wonten uitgevoerd door de gemeente
besturen en «fte daartoe daw bereid moeiten rijn. Wei-
Ta 1, uw fevenwmldd^lenvunTileiifagf deugt rrtcvfe, er
staat een ongeschikt man aan hot hoofd, «en bur
gemeester «Me Toker wel gOPtte "Ogenblikken zal
hebban, maar «Me hier «riet helpt, terwijl in den
Raad niemand van «te arbeiders» te vertegenwoor
digd. Zorgt gil nu, «tait volgend jaar bet aantal wr-
hedderm-ertegrowioirirdllgeirs In «ten Raad1 voo groot
mogolllk zll, worgt «lKut rrw «tem wordt gehoord. Shrit
ii aan bij de fkD.A.P. en «rturbt ook een vrouw in
den RaaJd te krijgen.
Ten «lotte wóndt een mode voorgeteran, wellke
«tittlks» in «temming wondt gebrarht en waarin wondt
gewezen op bet tobnaJ gemis aan Vridtng, wondt aan-
gediromgen op een betane vleeech- en vtschdlBtrfbu-
tle. oondat geen voldoende goedkoop vteegsh ta te
lek omen of van te «tadhte kwaliteit, dat groenten
■wegens te hangen prijs Titet rijn te bekomen, «Jat «ta
kVumpen- en «ajetdtartrilniitt» niiet op b«»p«al<ten tijd
wondt hesohlkbaar geet.ekt en te taat Inkomt en
wondt uitgereikt, de wensch wordt, uitgesproken «tat
.een twiectell vrouwen uit «te RwnrRanlseórcta arbel-
«tarsberwegftng ritüng krijgen ta «11e loven «middelen-
corrmriwlo en «Me commikmte haar beehriten en re-
geiMngen ter uftvoertag opdragen aar «ten directeur,
dai. rniaaitTregelen worden genomen tot oprichting van
ten gemeentelijken groente winkel
De beer TV Ronke «egt, «tat. hij «Irh Ir boofdswak
kar v«weienlger met diere motte, maar «preker wljat
erop, dat zi. getnarbt irotet wonden veriheterLnig ta de
tevemsmiddWerwooratentag te krijgen, niet door strijd
maar (foor samemwieridiig. Tk «ta, Bcgt «preker, niet
«am dien kant van «tan «preker, wie done a.We betfl ver
wacht van het opgaan van de roede «om, ik «doof
«an een wn«tane non en ben bang dat men hser ta
Sfthagtjn tw.1 «eggen, bet «lj» weer «Se S.D.AJ'^rs en
het dan terzijde word* ftelegd JiriSt van den kant
«ter reohtePEtMe ta art vódr «Sa wette ta de» door hot
Comité van Actte bij «Ik» autenbaltari ar op gewezen,
hoe g««sdi bet «om rijn de twoe leden van «tat comité
«net nog een paar vrouwen ta de eonmtiwift op te
nenwin. dat was ai vóér «ta actie «tar SJ>AP.
Hot beeft me gespeten, dat ik hier van avond) ta
hnofrtwuak heb geil rórd een propagandwiodo voor de
&-D-AjP, dat geeft jutat soovoel verbfttertag, dte*
houdt jutat terug wan «ta veryatertag en ik bad
gedaebt «flat. hier van avonri gpi/t«ws met koppen zou
den wordien grolmgen.
De SJrt.AP. ta moeinmailan flink «rpgetredm en «tat
waardeer IJq maar «lj moet niet dónkon «tat «ij de
meeste dingen .hoeft verbeterd. Br ta «MfcrngliIk
gozotidiigd, maar door «De airbetdore crineterw «wen
rwaar. Het gaat niet op om te «eggen, dat de regee
ring expresse lijk een vsrk«ver«te 1evreTwrni<ideten'vaor-
zlonJng tavoetnt, maar dat komt omdat ons vcik niet
aan dlio negv^ldngen gewend la De grondtoon die lk
hier heb gehoond is bitterheid en «He most er uit
Wat betreft do kettinghandel, ook ta AiKkmaar 1»
kiettingliflmdiel gedreven en als dk ine niet vergia,
was daar ook een S.DjV.P.er hij, ook do S.D.A.P. ta
echu Uiig aan dien vloek van dien ketttaghandtól.
Iaat men niet trachten uit «tere beweging een
winstje te maken voor de SJVA_P., maar laait ons
contact houden met «Ie vrouwen, dte nu rijn be
noemd in do levenHml<Melenco<nna4ssd« en «Me onze
wpnodhen kenhaar maken.
De h«*r Westertiof OTilwoooSt Ds. Roeke, dat bom
is verweten «*n proimgandisttache rede te bobben
gehoudOni, doch wannoer Da. Boeko wat langer zou
Ivobben gespreken, dan «ou z«wr roker het christe
lijk beginscfl op den voorgrond zijn getreden »n dat
kan ook niet andem Men spréékt nopdwemnMg ew
«Me dingen, omdat ze on» lief en dierbaar zijn en
waar uw schat te daar zal uw hart zijn. Het te waar
ook arbekfors hebben gezondigd, maar W» bezitten
de klasse dort dat niet om him brood en «te arbei
der dikwijls wel en mte dk» at bonter sfeoihte <ttng«vn
doet, komt dat omdat hij hard van natuur te, bet le
ven heeft hem hard gemaakt! Het te altijd <ki houir-
gooisic en vooral de r.g. chrisfeiHjke houTgeottaiei ge^
tuige de verwerping in de BeuSte Kamer van de
Ouderdomswet, die zich 1eg«n dto befangen der ar-
Iwvidors verrot. Wat lcireft de sannmwerktag, er ta
met de houpgeodede niets te beginnen, hun belangen
«daan lijnrecht tegenover die der ar beidons, «lus er
knn geen sprake van samenwerking zrtin en waar
str'd is. moei die gestreden worden.
l'erdcr hoeft Ds. Roeke opgenoemd «ta kotömghan-
«Iclsza-ik te Alk nis ar, waarbij ook cwrae partijgenoot
\'erk««rk was lietrokkcn. In den Alkmaarsrlien Raad
heb ik ook gorogd dat ar een groot verschil is tus-
schen kf^anghafutal en «tan verkcop van 100 kisten
cecondonweerde mcfk, een vrij artikiei, niet «ilm-l de
l>eilfugen der erlrtrid«T8 rakende. Tbch heb lk het
verrTmnteertd «n wij h«"bben gewgd, dat wanneer er
weer iets gebeurde dat eenig verband hield met don
kettingh«n«ta(L, «Me persoon onherroepeli.jk uil onze
uarllj morst, dw.t x&lin onze partij niet gebeuren.
Rineker eindigt tenslotte (net ta opwukking zijn
liewta [>«m9non te geven ta den «Ment van het jsocJ-
aMsmei. én «flenst «ter beschaving en ftd ta worden
wn de S.D.AJ». of van de vakvereentigtng
De «notie wondt hèrrna met zoo gord a.ts aigwmeene
-Jteimman aangenomen, waarna sbiittdng volgt.
MARXTOVQIZ1CHT.
't Was Doixkxxiag een levendige markt, mei vdj
grooien aanvoer, zoowel voor de regeering als voor den
vrijen verkoop. Voor «Je mgetnuq waren er 37 veite
koesen. waarvan bij de taxatta 5 in «Ie ho«icste klasse
Al kwamen. Het waren runderen van de necren D.
firoot en C. Smit Pz.. Barvingerhoru, K. A. Kaan.
Wieringerwiiard M. Siainmes en L. R«x»djes, Sc hagen
De groote aanvoer yan <fc kalveren neemt wrat af t
geen met de prijs vermin deri ng door de regeert ng er -liet
heter op zal worden De prijzen zijn thans als volgt:
A. f 1.40. wbs f 2 pet Kg levend slachlgèsvicht, BI.
11.26. was f 1.85, Ü2. f 1.15. w*s t 1.70 Cl. f 1.05
was f 1.55, C2. f 0.95, was f 1.40 Dl. f 0^5. was
f 1. E. f 0.85, was f 0.80
Het zwaarste rotte kali was Donderdag 133 Kg en
was «plaatst in B2.. dus f 1.15 per Kg levend slacht.
gewicht, 't Was van den heer J. Kant. IXrkshoru
De vette schapen. 504 stuks, waren bijna allen voor
zien van een rbod merk. eerste klas, 7o cent per Kg
levend slachtgewicht. Slechts weinigen droegen eene blau
we onderscheiding, 2e klasse, 70 cent AJs ee.n groote
tajzowlerhad vermei«fcn wij. dat er 15 vette varkens
aanwezig warm. waarvan 14 aangevoerd door één per
soon. dm heer Bak, Helder. Ze wogen gemiddeld 130
Kg a f 1.90 per Kg levend siachJgewicht Een aardige
v.irkcnsbuidel 3458 gl«i. Dat mag wei fta de analen van
«ie Schagcr markt worden vermeld.
Van rojtte yaricma op biggen is «en roer galriddyke
orergang Daar warm heel wat jonge krulstaarten, al.'
korashg uit OverijscJ. Een handelaar uit Egniond had
er te Zwolle 40 voor onze markt aangekocht De prijs
was f 5.25 per we4deef4fd. met «enigszins trekkende
hendet.
Ou«to kippen, enutan en jonge hanen waren, tata
wegens «Ie nieuwe vervoersvoorwaarden lager in prijs.
Deze verlaging bedroeg vau t 0.50 tot f 1.
HANDEI.ÜCURStra.
Voor «ta betrekking van «mderv ijzer aan den Han-
deiswintercursus alhier, vacature K. van 't Veer, hebJ
ben «rich 2 sollicitanten aangegeven.
OX EEN WOORDJE MEE TE PRATEN.
In onze oMnecnte is eene veieenigmg van v«sfwei«
der» opfju-iehi Hoolddoel Js om in de prijzen,
«ta Ievenng «ta teschii'ttarhtadss'eliiag voor eigen ge
bruik zqggensm&cht te hebben.
DE KABINETSCRISIS.
De Koningin heeft jhr. nar. Hors de Reerenbrouck.
Hr. Ms. Commissaris ta Timburg. ontboden en hem
«ta vorming van oen Kabinet opgedragen.
Jbr. Ruys heeft deze opdracht in peraad genomen.
DE BOEREN IN EEEUWSCH-VEAANDEKETv.
De heer F. Homhach. lid der i'rovtaciale Staten van
Zeeland on roorzitter van de afdeeling Hulst der Zeeuw-
sche LMMÖxmwmeiclschafipIj heeft een oproep gericht
tol «te boerm in Z«seuwsch.Vlaanderen om ,,«en neup
zonbond in ZeeuwscJuVlaaixleren" op te richtm. ca
dat gedurende dezen crisistijd, met het doel era bewijs
te Jercrm. dat de boeren in Z(wiwsch-\3aandcren wol
vkgriijk zeer achten**aardige menschen zijn, die gaaroo
mvdewerfewi troor het nut van allen, maar die ntet uit
gocholdm of gekumrid wfflen worden Dp laatste slaat
ÏF* Fokkw ta de Ec-i 'e
Kamer pvw de boeren in Zeeuwzch-Vtaandcwm. De
dat de boeren zich.bereid ver.
kiarm 20 pet van hun bouwland met rogge of tarwe
te brauuun doch onder de uitdrukkelijke óoorwaardm,
>"an d® boeren het noodige broodkoren gelaten
wtrd. voor hun graan en voor die arbeiders, die bij
MDL werje^n.
AI;, voor 15 Septerulior niet bekend oemaakt wordt
aül m-iitmatig verlangen voidaan wordt. «.ii
i"ond. °L"n vu zelbond moeten worden en rullen de
u?cran 5811 R^oen ««woel gram moeten verbouwen, als
1 zij rioodig h.cWwn voor den zaai van het volgend jaar.
'erviji zij alleen dntgron zullen moeten doeu wat noo-
dig is om straffen te onttaopen.
DE A.LJIKMADEKCEE LEVENSMZDDELENDIREC-
TEUR.
to «ta Woensdag- gahoudiein, raeldsviftjipaidierling v«n
A 'kema/d*» hioeft do huingenwwstar mcdedlceHlTig ge-
d«a,m, hait B. en W. op 24 doner met een accoututamt
dki boeken en be^cihcaxten ondwraocht Het bleek toen,
dB* ia ka» -vna» een, bedrag vaa f 64483, ofschoon er
movet fidjan f 751 -50, roodat er een bedrag vwn: 1106.78
ontbrak. Verder werd ivaatgeetekl, dat de hoeken en
regtefit-TS ntet voldoende wwroai bijgehouden «d «te
l»cgTOo<«ng voor het bedrijf wwb overschreden. On
'Leae pedenen hebNm Tk eii W. den dSreotenr Zafter-
dwq ulit rijm bertrekiktag enSwIutgen.
Reed» tang was aam B. en W. gebteken, dwt er fraai-
ctaj. «uuKermtiè» en venduteteringen awn het leven»-
mid»i«Mn.:-,bureau plsioits In verband btannede
venrorhten -rij aen Ctanepuitaerde Stelen «ar de?e
•/«Bk een frinxte te melken. Na een toen Ingesteld gron
dig oad'er7jc«k door een accountant, ie toen wan Ge
deputeerde Staibea napjoTit uitgebracht, dat vergezeld
ging van een erhrijver van R. en W. en van ten
rijkscanlrotaur. Verder heeft «te controleur ook nog
een rapport swmergieetakli, dBt «wn de raartaledem za.1
worden tocgeBbnd«vi.
Indien daartoe vxui regeerlngewepe de nwhti^Tig
is verkiregen, heeft «ta rijksconitroleur zich lnèrdd
verklaard, in den r«ja«i peraoonlijik Lu lichtingen over
<!*-ro aangehgenheixi te verschaffen
De raad hechtte zijin goedkeuring aan hetgeen door
B. en W. ta d«ïzen was geschied.
EEN MERKWAARDIG GEVAl-
Te Berlijn hoeft zich een merkwaardig gevtl van
sluikhandel voorgcde-in Een bankdirecteur Puttkamer
goziamd. was veroordeeld lot 69 mark boete, omdat
hij zonder bons bolt* had gekocht. Hij kwam daar
tegen op. het gfng hier, beweerde hij. om een geval van
awewhag var, onmskicilijk tavenqjevaar. Jje man meet
«umelijk 2.10 meier en weegt 2/0 pond. Voorts lijdt
hij aan suikerrkkte en moet dus meet houdenj 375
gram vleesch. 200 gram boter ei 3 deren heeft hij per
dog nocfdig daar hij anders nie«s eten mag. Het scn&t
penaerecht handhiaaiie het vonnis, de beklaagde gaat
in hoager beroep.
„Levensstandaard".
Kr gwat oen Legende, dat te gezeten bumper, vele
ja/ten geledien, sagaren vwn «ta ster of vijf rookte
en ze zijn gasten kon voor rotten.
Als men spreekt met iemwnid, die doen tijd heeft
niwtegimraiakt, vertelt hij u wonderen vwn «ta beer-
L ikheid düer rigaren, wtewraan, vóór «tan oorlog,
«reen sigaar van vier cent „tippen" kon. Ata men
dn® verder vraagt Wijkt het, dat in dien goeden
tii«i heit rocken -wn sigaren lux» waa, dat men
zich tevreden stelde met een pijp en dat (ta sigaar
alleen bij Zoodag of feestelijk»»' gelegenhefci v<j«w «tan
il/tg kwam.
Aangaetan eerst de „Oorlog iuweben Noord- er
Zuid" en de Vereendgxta Staten groeten imvltej luari
op de tahaksproductie en later «ta Franfach-Duit-
eche oorlog weder de prijzen en toornen in «ta -hoog
te droef, lcwwm er verandering in het tabaksgebruik.
Zooals steeds, gedurende eiken otorkg, roolang
de geerhtadenls: reikt, waren er O.-W.-ers, was er
schaairochtei vwn dit en dat, stegen «ta Iconen en
steeg, wat enen „de tevpnfisteT.dteiaref" goMeft te ooe-
nwei-, wijl rolfs etaaithuishou«ükundagaai de Iriefeli^ce
gewoonte hebtoen vwn zicih de moeite niet te geven
om een term te vinden, die hun gedachte juist uit
drukt.
De burger gaf er zijn pijpje aam, dat, toe®, Mwry-
tantf en Vinjrinla uitbleef, net aoo duur werd als
een sigaar. Het vermeerderd gebruik deed later dl®
«rigarenprljs stijgen en het resultaat was dart de
sigaar va® de vier en -teloor dte van de vijf uit «ie
kringen dor gereten burgera verdween en verban
nen werrt Tiaar die der «rfÓMera, dte er op hun beurt
«ta pijpenrookerlj goeddeel» aan gsven.
Toen later de pijp, door sport en Engetadie in*
v tonden mode werd), vws het ntert meer «ie Pontortno,
de Mary.land de Varima» en Kanaster, dóch «Je Birdls
««ye, Godüi FJaJoe en Capartwn, om van de fancyimanken
nog te zwijgcni, die in de gunst kwamen.
Br was 'ri jaar of twintig geleden in leiden rolfs
een tabakswinkcl Ler «ie bestgeeorfeeinde trouwens,
die to Ned. te vind**» was «Me «te faculteit waartoe
ntja stodanteuklarten betworden, sdtaidde uit de zo-ar
ken «ter tabflAc, dte f*) rooktenArttaen met Hrte-
raiLxren Ittul hij laat, omdat «Me of Varima* of ge
parfumeerde Ooatersche teibak rookten, naarmate zij
wmtanachtappedijk of urttvttak wwneri «Angetegd. De«e
amirodote hieelft ecl*t«* atacht* waartte voor. de „days
of yan".
De dgwretten, dte wij rookwn. to arm Jomgsrw*-
jwen kostten, waamerrv het. niet te hekaxmant
'm halfje per stuk en wto or 15 voxxr 'n stuiver wist
machtig te wxxrdietn, was een finameieel genie en trad
op sdhtootl wta wiedieswesriktaaper h 13 voor t stuiver op.
Hij iwriltamd» ,jschoialjv®gef)l9"-sdïa'tftm.
Mij® zoo® en de uw» rookte to 1913 vioor Rxwnon
scJ-KwlgebruSk sigaretten v»« ta cent, of hij «te
ueitch." aiithacs twee cent. En /Me vaax *n halfje,
ata t» nog bestemd**», waren voxxr «te „booljesA die
acirier eam «to trom Wmgwn en voor jspgeowaprt»
end!j«r" een groote infnachrtlng hadden. T<icih ta uw
en mijn inkamon ndet absoJuut gTOotwr dam dwt va»
enz» papa's teen ter tijd.
beeft zich «iMeen let» verachovaa.
Ieder verdixmt meor. De arbeider Jdkxm to dl®
lomp dor tilden, vami 5 of 8 -tert 12 of 15 gulden, de
kantoor bediende vami 400 op 800 gulden, de paitroon
•niaakte winrrten van vier to plaats van fwoa rrtUJe.
Ra toch kta^gdJe leden.
Wenrt «He beroamxte taverjrf«u:,d*art5 kwam er
tuaachem-
lader fluul kdeeren, «tan, woning voor rlch en rijn
g**un. Ieder hwd zij® of *ito luxetjra. En feder
vwwl, dart hij. te kwt fewaok
Het wiBaraiw«*whx*étó ta teorattam, oimdlart, waf met
ST AM STOOMT M|neni m
sdganan geimmda, (ene* aTta aarutere rirtükeïen va»
degelijkach» behoefte «n dagalljkitiC') f-brudk. «ven-
een» plaats vxmdL
Meer geimft van «Ut en «tot, hocgero prodiunie-
ktetetn, tengcrrolgo va» hxxg-er kxmen en duurder
raiajterlaal, werken «aiiK® om tamgzaam icaar zéker
de waarde vaa hst gsld) naar beoeden te drukken.
De arbeider vraagt meer Doom omdat sLiee aoo duur
Jw De werkgever stem* toe, omdat hij ook zaM dte
dUurte ahdvrviTtflt Hij verhoogt zij» prijA waardoor
hot loven vveer iet» duurxter wordt en zoo draaiit «te
cirkel rood. teder blijft tensUcvfata «M-t is maitiuuir-
HJik to 'h«t algemeen gssproik-0» prccice in bef
beott van het lnkcrnen en dus vwn «te®' Jeven»-
staodaard" waarop «ta boeveaLhead on hoedtoig-
hiedd van het wwrk, dBt hij to «weit. to gestekt te
presteeran, hem- rebht geef*.
Do geldelijke beluantog va® «tot werk mag stijg*®
of daleu: «ta scan dl* gemakken of behmefte® blijft
premtes evm groot. Een ktonsi.ijglïig over de gehoelo
ltoie vtan het firbeidersvcik -heeft dn het algemeen
-— nog nooit ecnig «mdtr resuJItainrt gielhad1, «Lom. eer»
stijging dier prijzen van alles wat het «Lrbektand. volk
en het nSet-arbeddenJd! deel va® het rvoïk nooöüg heeft
voor zij» behoeften, dUs zonder «lat die behoeften
móérr «la® vroeger of dat nieuwe behoeften bevredigd
wende®. De Rotterdninscb» havenarflx der, die vroe
ger een «Lagje naar „Vrouw Rometo" of een «taTgelijike
uitspaiurinr budrt-e® zij® stad' bracht, ging tnaserihleu
later In diog naar Sclicivciritogec. Zijn- baas, die "n
week naar Scbevemtoge® fri®g. gaat nu misschien
met I/isxme de® Rijn op, maar daarbij bleef de vcor-
ui-tgwng: meer deuTcbccidig dan wertoeihjkhetoL
De organdifwrtie der arbefders i® eik bedrijf had «ta
gevolg, dist elke prijsstijging van {evonsbehoefte®,
voor hm onschadelijk werd gemaakt door een loon*,
verhanging. Al kostte dit vaak afrijd, het resultaat
kwam cn in nno goed- aits alle ge\an«®. Zoo niet om-
mi<ilieMijk, «tan toch na korten tijd
Ite productie wend duurder, dA behoefte® atege®.
Zoodoende ategon <ta prijzen en alk® flheoriiVn
«xvor verhoogtog want «kir loviemetas'idaardi ten spijt
was het cenige wat men zag gebeuren: een ver-
nriuderlmg -va® de koopkraoh*. va® het gakL
De Nedterliandscho Regeerii,^ hiad destijds 2H pot
ge®oeg povondle® voor een SfieaitsleieEing en «ta be-
lagjrimg daarin was deetijd» „Mu®d-eteich«r", soJied ga-
nocg, dart een voogd er loeit kapd-taal rijner pupiillt®
to kn® beik-ggm, <xm tegen eük .verwijt zeker te zij®.
Maar dï-e aandeeilen ka® hert Rijk thans voor even
60 pof. kcope®, terwijl- het voor nieuw geld méér
dia® 414 pot. moert betaJen. iDaar de craddetwaardlg-
tieid va® «ta® Nidleiriiiandbcliie® Srtaaut sedert dte 2J4
pet lteemdng tot de caarlogBleeiiflnge® zeker ndert op
•achteruit was gegae»®, bèteekecit dus hert terugloo-
pe® «ter n/.teertog dda, dart <te hocateid gulden va®
toon ntet mx-er waandi zijn dB® die zewtig va® nu, om
dat de beaitter ua.n 60 gulden that.s precies dezelfd»
rente dfearvw® maakt els toon va® handend.
Mat die baitoen is het al niet ander». De oorlog»-
qpscLroeverij daangelate®, verwooaxta het Nedcr-
Londisch» volk Lhans toch rexads hot dUhbelo via® vroe
ger, zonde t dal «ta gemakken, die men va® zij®
woning had, to dicz»lf<ie nxate grooter wersta®.
Tte oorlugBitoostar*! heeft óemgewaïge gohaid, «tot de
duurte nog op aJitaritei gehted toenam. Dprt tavene-
luehoeflten door regeerfeigsinSartiregölcni gecontroteord
tort hert dubhata. doch veil» amderc a-rtikeilen tolt het
tiendubbele to prije stege®.
Zooale wij boeien reide®, hebhen de goongamdseerde
arbeider» natuurlijk hun loane® in «mereonkomstige
wijze veirihoogöt Doch -bovendien hebben ai degenen,
die wisten, dart ham arbeid ctnonrtbeeirtljk was, door
do verhoogde behoefte aan hun product, door cfie rrio-
hlUsatie va® eqn doel der werkers enz., en®, daar
van» hder te lamdte en nog veel mevr to <ta oorlog
voerende state® gebruik gemaakt om taomeverhoo-
pi®g door te «kijven. Vaak heet dit ooailogstexeslag
,»n dükwnil» zail men «Me veahorgtog ntet alleen ge-
jretwn, doch ook geivnaiagd htebbcn met «Ie volkomen
juiste en eerlijke bedoeling ze ite late® gelde®, zoo
lang dte buitengewone prijsomstandSghectan het noo-
déamiakeni. liet wegivaiRen dier toesiage® ka® naituur-
Jijk eerst gebeuren, wanneer de prijzen ongeveer op
het. oude niveau zijn aangeffiand. Dochuit het
hov«'.estaande volgt, dat bij de prijsstijging dte pro-
dhictiekoste®, drtie mlet alteen het direct in heft bedrijf
ukbsbaaildte Loon-, dóch. ook dte Loon en to alle bedrij
ven, dte grondsboffe® of hulpmiddelen voor de to
dhiebrtotn-qrieicetio tevwre®, hebben meXlegewehkit a>ta
zeer .gewdchttge factor.
Z/xxta.t rrneii dus - oor de (ruiacatlta «tanit, dart dte prij
zen zuiMan daten, als de looinen' lager wond en en alle
loon en lager -kunme® worde® ail» de prijzen lager
zij®
Iedereen, die op dl; kringelt Je ierta heeft «aai te
merken wordt verzocht op het podium te kamen!!
Op zichzeif schitait «taize <fu»Jert4e> dan ook anrrpLoe-
haiar.
I>e eenige factor <H» een algomoene prijsdaling
ka® herwerken, zou de greorte comoimanMe irtft het
1c ikwulland1 zijuL
iDoch daar gin«*5 heft probleem citost-ens even to-
gewikkeld Is kta hier te la®dte, Mgf. het a-oor dte hwnd,
/tart. zelfs een tijdelijke wierkAooshiefc'; niet bij machte
zat zijn «ta loansrtamdaard to het buitenfcund echter-
urtt te doer gaan.
Afgescheiden va® aJle Iheorie, eta«n wij dus voor
d« waarschijnHJkbeddi, «tart wil 10» den vrede er mede
zullen moeten rekenen, dart de koopkracht van den
gulden minsten» 28 pet. en waarwchiJniWJk zcflfB meer
da® dte* za i zij f' gedtea/ldi. Bn d«it de nrbeideloooe® --
ttttn havdarbedldter en „ivoedrtvproUrtariêr" to oro
gervieter geMJk» ratio omlaag zulte® zijn gegaan, «ta
de prijzen stegen.
Hot ,k*pif)t«a.'-" te het «enig® étachtaffer, wamt ter-
j wljj do Tuoogere beüoantog, dfe het to' nieuwe trt/rrtto
gt® ka®- vinden, direct in de vrijwol onbartnlhartlge
\sun&m va® <ta betas'.ing volt *n de eigenaar zijn to
tertesten- naodlghecft "roar zij® jvwtioogde Itervesie-
kosten-, wondt «te .verkloxxpwaairtlte v«® a.Lle oude fond-
rep dita op lagere baris ware® uitgegeven, «xék zoo
veel uniiKtar.
De, vraiag, dSe na «ta® oorlog «al ontstaan naar geld
vOor aiïleried ntauwe ondjcrtwóninge® of vioor citbred-
dilng va® besl.uande, en dlio alleen op zich «elf al «en
stijging vfi® dten remhevoielt over «ta gohccta Rnrtte ten-
govólge moet hehhen, cal htet «hffldeHjkete teeke»
rijn van do vemminderd© koopkracht von bert ged-
Een tweedte, doch tangzaam aan dien dag «redena
roeke®, zal rij®', «lhrt, trots alle genoten, en
'laan«verhnogingon vb® alle Ortbeddera,
TxUrt- meur tMn.ekken kunnen knopen dan voor dten
MjH Allkvin de niet georganil*e«r.1ten, rij. dte vartu
Irikomsten hebben, en rij,
htebben on- ABeo, «Me hm k«v«n vzraetordert^F
voor dte bedrage® «ta «tapa We
of H (v»ri de wwafdta ddte hu® «««1 iteegeftegd.
yrtcdóar "te werelds beloop.
UHBaiito rniaor (vlenruand had «tere bon [«oedt ging 1®
her v«d*cKirtT"n dwr .tocetemide® Ikuoowi v/wrrt»».
UITKIJK.
te 5ebaget» .A. TUIN, Hoogrijde C 138.
Barsingerhorn C. FRINS.
Winket D. MTJL.
Kolhorn CHHIKS.
Anna Paulowna Wed, P. BAAS.
Nieuwe Niedorp A. DE GROOT.
Alkmaar GE2. KAAN, l-angestraaA
Dirkshora P.W1NK.
St Maarten DE PEiï.
Wieringca C SLIKKER.
SchagerWtijf (genx. Zijpe.) J. SCHTJTJT,
't Zaad G. ZOMERDIJK.
mmÊmtimmÊÊmmmmmmmmÊiÊÊam
