De Oorlog.
Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
68 nUchte(r0
to
BP1ASSCHE FTEKTB.
Te Oldenzaol heerscht in ernstige mate de Spaan-
•cha ziekte. Meer dan duizend' ingezetenen dier ge-
(neante zijn er door aangetast. De ziekte heelt een
kwaadaardig karakter. Verschil lende patiënten zijn
reeds overleden. Op laat van B. en W. zijn alle
openbare scholen in de gemeente voorloop!# ge
sloten'.
VERHOOGING VAN DEN KOFFIEPRIJS?
Volgena de TeL ia dezer dagen een mtaisterleele
beschikking te wachten, waarop met ingang van 1
October de koffieprijs voor, particulieren wordt ver
hoogd tot 11.50 per pond.
AANEENGEGROEID.
lm de Simt Jiozefstichttag it' Harlingem is een
vrouw moeder geworden van itwoe meisjes, die over
de voorzijde van ihet lichaam aan elkander, waren
vastgegroeid. Een de® kinderen was dood, het an
dere overleed' spoedig na de geboorte. De lijkje» zijn
voor wetenschappelijk onderzoek opgezonden naar
het Academisch Ziekenhuis te Groningen.
m*TwrRTTTTr-Mnr_Tf-TjiruF-TïTTy
Naar *Da Tijd'1 verneemt, zijn er ernstige moei
lijkheden opgeworpen in sommige gemeenten de»
land» hij het verschaffen van voedsel aan werklie
den, die van elders komen., om slechts voor enkele
dagen er hun arbeid te verrichten.
Dit gebeurt b.v, veelvuldig bij electriciteita-, mo
oie®- en vioerwerk. Indien werklieden bdj deze vak
ken met hun bonboekjea buiten de gemeente hun
ner inwoning willen gaan, vinden zij geen kost
huizen en ook geen eetgelegenheid, welke hen
past. Men neemt er 'huil bons voor levensmiddelen
niet aan, zooda/t .zij enkel een weiniglje brood en
«en ietsje boter kunnen krijgen.
De scherpe controle van geineontolijke distribu-
ttebureaux maakt, dat werklieden, die voor korten
tijd buiten hun woonplaat» arbeiden moetan, ver
plicht worden tot dure en moedtevolle formalitei
ten, waardoos de arbeidskosten noodalooa worden
Opgedreven.
Er zal nu getracht worden o<m voor dergelijke
werkkrachten qchipperskaarten (te krijgen onder
controle van patroonsvereenigingen.
VOORZITTER TWEEDE KAMER.
Wij vernemen, dat mr. D. Fock tot Voorzitter der
Tweedie Kamer is benoemd!.
LID RAAD VAN STATE.'
Naar wij than» kunnen' mededeelen is de mtais-
tw van Staat, mr. P. W. A. Cort van der 'Linden be-
moemdi tot lid! van den Raad van State.
VERGIFTIGE SIGARETTEN.
Een 14-jarige zoon van den heer iB. te Gasselter-
rrijveenschemand had zeil sigaretten gemaakt Na
het rocken er van la hij ongesteld geworden en aan
vergiftiging overleden.
VERKIEZING EERSTE KAMER.
Naar wij vernemen zijn die Provinciale Staten
van Noottdholland in' 'buitengewone vergadering bij
eengeroepen tegen 8 October aa, ter voorziening in
da vacature van een lid der 'Eerste Kamer, ontstaan
door het overlijden van den heer Laan.
HARDI
Te Keasel bij OsB, vertelt het Etadh. Dagblad, is
een huishouden van 4 oude menschjes in een klein
huiske. Eén is gabaren in 1832, éen in' 1834, éen in
1839 en éen in 1843. Alzoo menschen van 8G, 84, 79 en
75 jaar. Samen 324 jaar. Ze hebben zes „eindjes"
vee, waaronder een „Sik". Ze hadden een stukje
uiterwaardsch hooi duur gepacht. Het lag vlak bij
hun armoedig huisje. De eindjes vee zouden het
dezen winter met dat goede hood moeten' doen.
Kmchtvoedier konden ze immers niet 'krijgen.
En nu is het hooi door de militairen opgevorderd
Ze moeten nu ander hooi koopen; dosh dat is niet
voldoende voor htm vee, waarvan ze moeten leven.
De manneke» loopeu rond met hun ledig pijpje in
de® mond! 't zit er niet meer aan om tabak te
koopen en praktiseereniyh oe ze hun „kuuske"
en hun „eik" den winter dOor zullen helpen, nu ze
het „goei" hooi opgevorderd hebben.
BELANGRIJKE DIEFSTAL.
Ten nsdeele van de Nederlandsche Baak te Am
sterdam heeft eon belangrijke diefstal plaats ge
had. Een der kisten, inhoudende süverfbon» en af
komstig uit Haarlem, bleek onderweg te zijn gesto
len. De kist 'hield in 8000 ztlverbons van 11 en
5000 hans van f2.50.
De politie, die onmiddellijk van de vermissing ln
kennis werd geeteld, heeft een uitgebreid onder
zoek ingesteld; echte» tot nu toe zonder eenig re
sultaat.
EEN KERKROOF.
De Politischem Rorresp. verneemt uit Moskou:
(Een zooeven te Moskou gepleegde kerkmlsdaad
van ongehoorde® aard heeft daar. onder alle krin
gen de grootste verontwaardiging gewekt
Het grootste heiligdom van de stad, het wereld
beroemde beeld der Moeder Gods van Karna®, welks
Juweelen-tooisel een nauwelijks te schatten waarde
vertegenwoordigt, werd tijdens de godsdienstoefe
ning gewelddadig aan d«® door revolverschoten
zwaar gewonden priester ontrukt.
De kerkroover wist in de algemeens paniek met
rijn buit te ontkomen. De autoriteiten wende® al
le pogingen aan om hem op te spore®,
ONTEVREDEN BOEREN.
Bi} vele boerenorga nisa ties ln Limburg bestaat al
jabg ontevredenheid over het feit, dat de regeering de
boeren verplicht om hun artikelen te leveren aan spe
ciaal aangewezen exporteurs, terwijl het eveneens hun
ergernis wékt. dat goed gesalarieerde regeeringsamble-i
naren met verzending van verschillende artikelen wor
den belast mot passeering van het bij hen in dienst
zijnde. $eker minstens even bekwame personeel, 't Ge-
vola is. dat de distributie der betrekkelijke artikelen
veel meer tijd Cu werk vordert dan noodig is en dat
de ambtenaren, in dienst der organisaties, hoe langer
hoe minder genegen worden om met de door de nu
geding aangestelde personen samen te werken.
Om te trachten door gezamenlijke actie tot Betere
toestanden te komen, vergaderden dezer dagen te Ble-
rick een .aantal vertegenwoordigers van 25 landbouw-i
Bonden, tellende te zamen ongeveer 3000 leden.
Nadat de grieven der boeren door den voorzitter dier
vergadering waren uiteengezet werd door de aanwe
zigen met algemeene stammen besloten om den Mi-
bisters van Landbouw de verzeering te geven, dat zij
alle» wat in 'hun vermogen was, zouden aanwenden om
de productie zoo hoog mogelijk op te voeren en den
bood te helpen lenigen,, doch tevens om hem te ver
zoeken, niet langer gedwongen te worden, hunne pro
ducten te moeten leveren aan voorgeschreven expor
teurs. maar al» tusschenpersonen hun eigen organisaties
te erkennen, speciaal voor de levering van stroo en
aardappel».
PARTICULIERE OPSLAG VAN AARDAPPELEN
TOEGESTAAN.
De minister van Landbouw beef# een circulaire
tot d!e gemeentebesturen gericht:
Ik heb die eer u te (berichten, dat het aardappel en-
tte®tsoen, per inwoner van uwe gemeente boven 1
Jaar, zeker niet meer ml kunnen bedragen don 4
K.G. per week. Mochten er zich geen omstandige
"0de® voordoe®, waardoor dit rantsoen nog ver
minderd zal moeten worden, dOn zal dus van het
tijdvak van 1 October 1918-1 Juli 1919 per inwo
ner boven 1 j«ar ia totaal oene hoeveelheid noodig
rijn van IliO KI,
Bij mij bestaat er geen bezwaar tegen, dat uwer-
Particuliere®, welke neer uwe meening ge-
bewaarplaatsen bezittend, gelegenheid wordt
StKT?? VOOT ,d«n winter aardappelen op te slaan,
overweging, dit bij gedeelten te la
rf^, "we 111 Keen grootere hoeveelheden
ï)]_n nto IiJ>£ 0e,ve lh:€n' d*6 6611 Foachikto opslag-
Eüffü hunner beschikking hebban, door of van-
wege^de. gemeente rij® opgeslagen.
weT^ "aa de® molenaar B. of R.
nlm e4>Di* ln beslag gerno-
dtaor een veivow.biyit gedekt wjul
D, gebeurtenissen volgen elkaar thans pp ln
sneltreinvaart. Thans ia het groote nieuws dat Bul
garije de voorwaarde® der geallieerden - zie el
ders dn dit blad heeft aangenomen en rich on
voorwaardelijk heeft overgegeven. De wapenstil-
Btamdl ia dan ook al reeds geteekendl en alle vijan
delijkheden rijn ln Macedonië gestaakt. De Engel-
'scha minister Bonar Law heeft in een gehouden
redevoering verklaart, dat de geallieerden de con
trole hebben verkregen over de Bulgaarsche spoor
lijnen, waardoor de geallieerde® tevens de controle
hebben over geheel Bulgarije en da verbinding tus-
schen Dulisfhland »n het oosten verbroken is.
De ,jSun" verneemt, dat de tuaschen de geallieer-
den en Bulgarije geelote® wapenstilstand een zui
ver militaire conventie is. Allo wapens en munitie
moeten ondier controle der geallieerden worden- op
geslagen. Bulgarije wordt bezet door Engelsche, Fran
sche en Italiaansohe troepen. Verder vrije doortocht
voor de geallieerde troepen door Bulgarije. De ge-
altoeferde© beftotten Ook alle strategische punten. De
Builgaarsche troepen werden onmiddellijk gedemo
biliseerd. Da geallieerden krijgen controle over de
Donau-eoheepvaant.
Dit is voor DudtsdMandi de volledige nederlaag wat
zijn politiek te het Oosten betreft. De met veel moei
te verkregen verbinding Berlijn—Constantinopel,
Ragidwd enz., is verbroken en het met zooveel over
leg gebouwde huls ligt in puin. Nu de geallieerden
het met die geallieerde® eens rijn. dé Britten aan
stonds Syrië veroveren, en dé verbinding over Meso-
sotamlë met Indië tot stand brengen, als Servië
wordt hersteld1, dia® is het uit met de Duitsche macht
in hert Oosten', dan is het Duitsche streven naar
Bagdad en de Perzische Golf voorgoed gefnuikt De
oorlog kan dia® nog wel verder gevoerd worden om
de verdediging van het 'Duitsche en Oostenrijksche
grondgebied zeM, maar als wereldoorlog is de oor
log dan toch al ten nadeele van Duitschland) be
slist. Zoo voelen het Ook de Duitsche bladen van dé
meerderheidspartijen, die er geen geheim van ma
ken, dat zij den oorlog als een notionalen verdedi
gingsoorlog willen liquideeren. Het mag dan tot ze
kere grens waar rijn, dat Duitschland deze® oorlog
als verdedigingsoorlog gevoerd heeft, hert is dan
toch een verdediging geweest, niert in de eerste
plaats 'en niet uitsluitend' van rijn grenzen, maar
allereerst van zijn positie als wereldmogendiheid, als
imperialistische mogendheid. Duitschland streed, om
dat het naast de andere groote wereldmogendheden
in de eerste plaats Engeland, mede een plaats als
groote" mogendheid in de wereld wilde hebben.
Die strijd is tevergeefsch geweest.
De eerste vraag die naar voren komt is: Wat zal
er met Turkije gebeuren?. Zullen nu toch Constan
tinopel en de Dandanellem, al is het dan niet direct,
onder het beheer, toch onder de invloedssfeer der
geallieerden kamen? Zal Turkije's bezit verdeeld
worden? 't Is nog moeilijk te zeggen, er is nog zoo
veel eten aan dit eL
Het spréékt vanzelf, dat de loop die thans de zaken
nemen, groote invloed moet hebben op den binnenland,
sche® toestand in Duitschland. Ook hier zijn de Beu
Belangrijke gebeurtenissen dan ook niet achtergebleven.
J)e Rijkskanselier Von Hertling, de staatssecretaris Von
Hintje. hebben hun ontslag gevraagd en wat meer
zegt de keizer heeft dese ontslagaanvragen aangeno
men, Téékenend voor de ommekeer die er in Duitsoh.
lands Bestuur plaats vindt, is wel de brief die keizer
Wilhelm aan den afgetreden rijkskanselier heeft gezon
den, Deze luidt;
Uwe Excellentie heeft mij verwittigd, niet meer in
staat te rijn, een het hoofd der regeering te Blijven Ik
wil niet onontvankelijk blijven voor do door u aange.
voerde redenen en moet met Bezwaard gemoed me uw
verdere medewerking ontzeggen. De dank des vader
lands voor het Öoor u met het kanseliersambt te aan
vaarden in ernstige tijd gebrachte offer en door u be
wezen diensten blijft u verzekerd.
„Ik wensch, dat t Duitsche volk ln sterker mat»
dan tot nu toe medewerkt aan de bepaling van t lot
de» vaderland*." Derhalve is hert mijn wil, dat man
nen. die door het vertrouwen des volks worden gedra
gen. op ruimer schaal aan rechten en plichten der re-
geertag deelnemen.
Ik verzoek u. uw werk daarmee af !e sluiten,- dat u
de loopende zaken blijft bestieren en den door mij ge-
wilden maatregelen den weg effen, tot ik een opvol
ger voor u heo gevonden. I kverwacht uw voorstdien
dienaangaande.
Zooals wij zién doet keizer W,Wilhelm hierin openlijk
afstand van zijn vrijwel absoluut beheer tot dusver en
al een parlementaire regeering het direct» en
spoedige gevolg rijn. Het Duitsche volk zal fa dezen
zx ndan toch nog de goede invloed van den oorlog voe.
Ie®. Het is uit met het militaire opperbestuur, wat een
ware zege® ml blijken I
De gebeurtenissen op het oorlogsveld volgen elkaar
eveneens In groote snelheid. Maarschalk Foch aarzelt
geen enkel oogenbiik. maar brengt slag op slag toe aan
zijü vijand 't Is nu weer in Vlaanderen, badat een nieu
we aanval is Josgebraken. Belgen en Engekchen rijn
tot den aanval overgegaan en met groot succes. De
berichten luiden i
Bij het aanbreken van den dag deed het Belgisch
leger een aanval op do Duitsche stellingen tusschen
Dixmuide® en ton Noorden van Yperen. De aanvat
begon met een hevige artillerie-voorbereiding, die
eemige uren duurde en waaraan ook. te samenwerking
met de Belgische batterijen talrijke Fransche en En
gelsche batterijen alsmede schepen van de Engelsche
vloof. die de kustverdediging;werken en kwetsbare pun
ten .van de verbindingen van de® vijand bombardeer
den, doel namen.
Na deze voorbereiding Is de Belgische infanterie met
de daar naast liggende Engelsche infanterie tot den
aanval overgegaan op de eterke Duitsche stellingen Zii
wedijverden met elkaar fa moed. J
De poenen namen alle vijandelijke verdedigingswer
ken van dc voorste vijandelijke stellingen, trokken deze
begonnen dadelijk daarop dcU aanval op de
tweede lonchtig .versterkte vijandelijke stelling.
Ondanks den tegenstand van dc® .vijand e® vereecf
sche tegenaanvallen, die hij deed, met ba me aanwèere.
rijde® van den spoorweg, nam onze infaütie bijna dc
«bode zone van het Bosch van Houlhulst. Jie de
vier jaar in sterken staat van
w va® Stoeten. Pamsilfemfttete, «Brors»»» sn «*p
Sd'eX van W wtroosebeeko. Da vijand voerde re-
fenos tan en deed e»n -hevigen tegenaa®val ten N.
va® Houthulst, die volkome® 8»^^ werd, waar
door de Belgen de hoogte -van Teorast, ten Noor
de® va® Houthulst, konden beoettem
Belgische troepen rukten daarna op en„
carde bereikte een punt drie kilometer van Roe-
S. en ook den weg Roeselaer^Moe-
nen, Merite, op een punt, o«t«ld
Het aantal gevangenen^ stads gisteire® geteld,
caat do 5500 te boven, het aantal veroverde kanon
nen ia meer dan honderd:, waaronder
zware en een geweldige hoeveelheid onder mate-
11 Latere berichte® brengen het aantal gevangene® op
9000. het aantal kanonnen op 200.
Ook elder» op het oorlogsveld is hef een aangescha
keld succes voor do wapenen der geallieerden. Van alle
fronten oen avancemcnt van groote beleekcnis. een
overai 'terugdringen der Duitschers. Het Duitsche legcr.
bcricht moet op tal van plaatsen aangeven het veel
zeggend woordwij hebben onze troepen teruggenomen.
Werkelijk wij worden overrompeld door de gebeurte.
Dissen en vanaf do Noordzee tot Verdun woedt één
groote reuaenslag De worsteling die thans gaande Is.
stelt alles wat tot dusver is gebeurd in de schaduw.
Kamerrijk is zoo goed als in handen der geallieerden,
de voorsteden en buitenwijken zijn reeds ia hun bezit
Sint Quentin kan reeds spoedig vallen. De vijand ver
dedigt zich hier hardnekkig, maar moest toch wijken
Hier werden veel gevangenen gemaakt Een Engelsche
divisie maakte alleen 4000 gevangenen en 40 kanonnen.
De verovering van de Cnemin de» Dames zaï even
eens niet Jnng op zich laten wachten. Ook in die
richting werden groote vorderingen gemaakt We zien
dus dat van alle zjjden de beroemde Hindenburglinie
wordt aangevallen en heel leelijke deuken daarin worden
geslagen. liet doel om een algemeene terugtocht der
Duitschers te bewerken lijkt op dit oogenbiik niet veraf.
Het is geen wonder, dat wat te Bulgarije is gebeurd
ook jljn terugslag geeft ln Oostennjk-Hongariie.
Volgens berichten in de bladen is In den kroot»,
raad te Weenen gehouden, alles bewerkstelligd, wat
het wel begrepen belang der monarchie vereischt Ter
wijl aan den cenen kant do noodzakelijk geworden mi-
Itiaire maatregelen voor een doeltreffende verdediging
worde® getroffen, biyft het streven'onveran
derd. zoo spoedig mogelijk een vrede te
sluiten, die ae territoriale ongeschondenheid der mo
narchie onvoorwaardelijk waarborgt Deze onvoorwaar
delijk in overleg met de Duitsche monarchie worden
gesloten, gelijk wij met' haar ook ln strijd schouder aan
schouder hebben gestaan. In kringen, die het weten,
wijst men er met stelligheid op. dat, ho« de toestand
ook rij. er geen reden Is om net hoofd te laten han
gen, nodh te versagen.
Telegrammen meldde® reeds, dat er ln Bulgarife's
hoofdstad. Oostenrijskche troepen rij® aangekomen. Hoe
zuilen de gebeurtenissen zich hier ontwikkelen? Moet
het daar thans "wellicht nog een algemeene aanval
op Oostenrijk worden? Het antwoord op deze vraag zal
wel spoedig komen. We rijn thans op groote dingen
voorbereid. De reuzernworsteling nadert haar einde; dat
de wereld spoedig verlost worde van deze oorlogsroesl
TWEE SCHAPEN GETROFFEN.
Bij het hevige onweder van hedenmorgen rijn op den
Nesdijk twee schapen van den heer Henneihan door den
bliksem getroffen. Eén ervan is gedood, het tweede ver
toonde' brandplekken in de wol, doch heeft verder
blijkbaar geen -letsel bekomen.
EEN ONGELUK.
Wat ad Lang door vele® le verwacht le thans ge
beurd, n.L een ongeluk met een va® de schooljeiigd
die met de® trein naar Alkmaar gaat Steeds is
het gewoonte gefeest bdj uit- en instappen va® de®
tred®, diat dit met bet noodige «pectacle moeet ge
beuren- Ook vanmorgen was bet weer een dringen
en duwen om ta de coupé'e te kamen met bet ge
volg, dat G. van Schogerbrug zich zoodanig aa® zijn
been bezeerde, dat dadelijk geneeskundige bulp
moest worden ingeroepen.
ENORME REGENVAL.
Aa® den regenmeter bij de Rijkslandbouwwinterschool
alhier is geconstateerd, dat over de maand September
210.4 m.M. water is gevallen, dat is ruim 21 c.M. Dat
wil zegge®: 210.4 liter water op de vlerk. M. Alleen
op gisteren. Maandag, viel er 44.4 L. water per vierk, M.
Als een bewijs van de ontzettende hoeveelheid die
er in Sqpt ia gevallen die®e ter vergelijking, dat in
dé laatste pas jaar de grootste regenval ia gemeten te
Augustus 1912; dat was echter toen nog maar 166.9 m.M
GEMEENTE SCHASBN.
Overleden: Jansjo Revers, oud 7 maanden, doch
ter van Johanne» Rever» en ram Cathartaa Cor-
nelia Glondorf,
POLITIE.
Gevonden een ring met eenige sleutel».
Vermist een overhouder.
PURMEREND. 1 Oei.
19 stapels kleine kaas f 60. 680 runderen, waaronder
215 vette e® 27 stieren, vette, regeering. geilde, stug
f 260 a 540. melkkoeien, stug f 420 a 800 41 .paarden
f 300 a 1200. 26.. vette kalveren, Regeering. 42 nucht.
kalveren. Regeertag, 9 vette varkens. Regeering, 44
mag varkans f 48 a 72. 88 biggen f 22 a 35, 788 scha
pen en lammeren, schapen f 38 a 60,,stuc lammeren
f 23 a 40. stug, 45 zak peren f 6 a 17. kipederen
29 a 30 cent
WINKEL, 30 Sepl
Appelen f 12 a 29.50 peren f 14 a 80 50 wortelen
f3 a 3.75 snijboonen f 10 a 18, slaboonen f 7 b
14. nep f 4 a 5. per 50 Kg., komkommers f 3 a 5
kool 17 a 16.50. .andjjvie f2.70 per 100
LANOEDIJKER GROENTEVEILING. Broak oa L
30 Sept. Bloemkool f 10.60 a 15 50 2e soort
f 8 roode kool f 4,40 a 6.70. gele kool f" 550 a 720
witte kool f 4. breekpeen f 7.20 a 7.60, bicten f 5 30
a 7.20 ramenas f 7.20, bos wortelen f 5 40.
WAflMENHUIZEN. 30 Sept
Nep f 10.70 a 11.80. roode kool f 520 witte kóól
f 4 a 7.60. selderij, buitenl f 710. alles p 100 K^
VAN EWIJCKSLUIS, 28 Sept P'
117 pond Bot. per pond f 0.52 a 054VS
263 pond Schol, per pond f 030 a 033
200 pond Puitaal. per pond f 020 a 023
AMSTERDAM, 30 Sept. 1918.
Vee. Ter markt ware® aangevoerd- 37 ,m»iv
talfkoebo HM 800, 117 retto K5, SS^ShiS
kalveren en 24 schapen, alle» cxyergenomm teïen
rogeertagsprija. Voorts waren door do Regeert^
I van elders aangevoerd voor de distributie U)0 rur
deren en 217 graaikialveren. 0 run"
ALKMAAR, 30 September 1918,
verdediging hadden gebracht en aI het terrein dat rich
uitstrekte lot een hjn begrensd door do plaatsen Wou.
men (ten Z. van Dixmuiden). Pierkenshock, Schaapbalte
(ten Wl van Poelcapeüe) e® Broodseindo (ten 2L van
Passchen daele.) 11
Er werd een vooruitgang van 6 KLM. gemaakt e®
tal van gevangenen werde® binnengebracht Voor de
Belgen bedraagt het aantel 4000. De vermeesterde ka^
nonnen zijn nog niet geteld, o.a. waren er onder een
voltallige batterij stukken van 15 c.M.. met bediening
en materieel en enkele kanonnen van zeer groot kali
ber. Ook is een aanmerkelijke hoeveelh-id materieel
in .onze handen gevallen. Tal van dooda® liggen on
het slagveld en getukm van de verl ezen die ité
Duitschers geleden hebben.
Later: De Beige® zette® onverpoosd, ondank» den
tegenstand van den vijand, hun aan val le® voort en
hebben voet gekregen op den rug ta Vlaanderen,
De tweede linie -van d!e® vijan** wc~d genomen
mitsgaders Dixmuida®, Zaïre®, SUdeabarg, Uo Z,
MedegedSw^^E? WRM»ERIC,HT
tuut te De Bildt IluU"
gen van 1 October 1918 d** mor"
gsaütf
tot halfbewolkt wdlirhi i tingcn, zwaar
«11 nachtvorst.' ln hM
OBCg^BRANDTEMTOV^1'
P°DeaRwjeertifl ia uitgebroeid
rakken p ^°°r bouwen van ba
rakkso on het verstrekken v»n rijst voor voeding
DE REDE VAN PRE8LDENT WILSON.
Wils on, de president der Vereonigdo State®, heeft
em redevoering gehouden, waarin hij o.m, reide: Wij
kunnen geen soort koop sluiten met de regeeringen der
centrale mogendheden of een vergelijk mot haar aan
gaan; want wjj hebben reods met haar te doen gehad
cn haar aan net werk gezien tegenover andere deeL
genooten in deze® strijd te Brcs-Litofsk en te Boeka
rest. Zjj hebben er ons van overtuigd, dat zij roerloos
rijn, en niet streven naar recht. Zij houden geen
overeenkomsten en orkenncu geen anucr bcgimei dan
macht en haar eigen belang. Wij kunnen niet met hen
tot voorwaarden' komen; dat hebben zij onmoge
lijk gemaakt. Hot Duitsche volk moet er thans van
doordrongen zijn, dat wij niet het woord kunnen aan
vaarde® vau hen. die ons dezen oorlog hebben opgei
drongen. Wij hebbc® geen dezelfde gedachten, wij
spreken niet dezelfde taal van vergui ijk. Het ia van
het uiterste belang, dal wij het er uitdrukkelijk over
eens zijn. dat er geen vrede van welken aard ook kon
worden verkregen door eenig compromis of een ver
zwakking der beginselen. voor welke wij vechten
Daarover moet niet de minste twijfel bestaan. Ik ml
daarom de vrijheid nemen met de uiterste openhartig
heid te spreken over de tactische verwikkelingeu. die
hierbij in het spel zijn. Hot zijn inderdaad en in waar
heid de gemeenschapelijke doeleinden van de regee
rtag. die geassocieerd zyn tegen Duitschland en van
de volken, die zjj regeeren, zooals zij (die regee-
rtagen) rich voorstellen te zullen bereiken bij do
komende regelingen. Om te komen tot een hechten en
permanenten vrede zal het noodig rijn, dat allen die
aan de tafel der vredesonderhandelingen kome®. gereed
en bereid zuilen rijn om den prijs te betalen, den
eenigen prijs, die zoon vrede zal "verkrijgen, en dat
rij gereed on bereid zullen zijn op dc een of de andere
-krachtige wijze de eenige machinerie to vormen,
waardoor het zeker kan worde® gemaakt dat de
vredesovereenkomsten ten volle zullen worde® ge
honoreerd en vervuld.
Die prijs is onpartijdige rechtvaardigheid ln elk
onderdeel van de regeling, onverschillig wiens belan
gen er worden gedwarsboomd. En niet alleen onpar
tijdige rechtvaardigheid, maar ook tevredensteldng
van verscheiden volken, over welker lol wordt be
slist. Dit onmisbare machinerie is de volkenhond. ge
vormd onder beloften, die voorkomend (officieus; zui
len zijn. Zonder zoo n machinerie, door welke de we
reldvrede kan worden gegarandeerd, zal de vrede ten
deele berusten op het Woord van misdadigers, en op
dat woord alleen. Want Duitschland zal zijn goede
naam hebben te herwinnen niet door wat er aan de
tafel der vredesooderhandeiingen gebeurt, doch door
wat er op volgt.
En zooals Ik de organisatie van die® volkenbond
begrijp en een duidelijke definitie van zijn oogmer
ken. moet eon deel, in zekere zin. het bèlangnikste
deel zijn van de vredesregeling zelf kan hij thans
niet worden tot stand gebracht Indien hij thans werd
tot stand gebracht, zou hij voorzeker een nieuwe alli
antie wezen, beperkt tot de naties die geassiocieerd
zijn tegen den gemeenschappelijken vijand. Het is niet
waarschijnlijk dat hij na den vrede zou kunnen worden
gevormd. Het is noodzakerijk. den vrede te waarbor
gen en de vrede kan niet als een bijkomstige zaak
achteraf worden gewaarborgd.
Het is noodig om nogmaals te duidelijke taal te
spreke®. Wij moeten waarborgen hebben.
Er zullen deelhebbers aan den vrede zijn. wier be
loften ongeloofwaardig znjn bevonden; en er moeten
middelen worden gevonden, in verband met de vredes
regeling zelf. om die bron van onzekerheid weg te
nemen. Het sou dwaasheid rijn om de handhaving over
te laten aan latere vrijwillige acties van regceringeai
die wij Rusland hebben zien vernietigen eu Roineniö
zien misleiden.
Maar deze algemeene termen leggen met de geheélé
zaak bloot' Er zijn sommige details noodig om ze min
der algemeene termen te laten en ze meer te doen klin
ken aeLs een praktisch program. Dit nu zijn sommige
van die bijzonderheden en ik deal ze met tt meer ver
trouwen me», wijl ik ze kan geven als de authentiek»
interpretatie van de regeering omtrent onze eigen
plicht inzake den vrede
In de eerste plaats moet het onpartijdige recht dat
wordt toebedeeld, geen verschil maken tusschen hen,
over wie wij rechter zijn. Wij moeten geen voorgej
trekkenen kennen en geen verschillende maten, doch
enkel gelijke rechten voor alle betrokken volken.
Ln ae tweede plaats mag geen speciaal of afzonder
lijk belang van ae eene oi andere natie of groep van
naties de basis worden gemaakt van een regeling, die
niet in overeenstemming is met b«t gemeene belang
Te® derde kunnen er geen verbonden, allianties of
special» afspraken of overeenkomsten zijn. binnen de
algemeene gemeenschappelijke familie van de natie»
van den volkenbond.
Ten vierde en dit meer Bepaaldelijk kan er
geen special», zelfzuchtige economische combinatie
ötanen den volkenbond zijn; geen toepassing van
den een of anderen vorm van economische bovcott of
uitsluiting, behalve als uiting van economiachcn straf,
maatregel door buitensluiting van d« vrije markten ter
wereld, voor wolk» uitsluiting de bevoegdheid dient te
berusten bij den volkenbond zelf by wijze discipli
naire machtsoefening.
Ten 5de moeten internationale overeenkomsten en
verdragen van iederen aard in hun geheel worden be
kend gemaakt aan de gehecle wereld.
DE GEALLIEERDEN EN DE STAP VAN BULGARIJE.
Reuter verneemt, dat het Rritsche antwoord op
net Bulgaarscho verzoek om een wapenetiletana
reeds is gedekt door het antwoord van den opper
bevelhebber van het geallieerde leger. Dit brengt -
voortreffelijk en scherp onder woorden, dat geen
krijgsverrichtingen kunnen worden opgeechort. Te
zelf der tijd is met het oog op het voorstel, dat be
hoorlijk geakkrediteerde Bulgaarsohe vertegenwoor
digers met de geallieerde® nopens den vrede zouden
overleggen, de regeering te Sofia nauwkeurig inge
licht, dat zoo'n vrede noodzakelijk met zich mee
brengt, dat de regeering va® Bulgarije volslagen
met Turkije en eveneens met Duitschland en Oos-
tenrijk-Hongarije breekt. De regeeringen dér gealli
eerden' zijn genoopt, elke® waarborg to verlangen,
dien ze noodig achten, ten einde hun militaire ope
raties buiten alle gevaar te brengen en te belet
ten, dat Duitschland troepen naar Bulgarije zendt
Bij de bespreking over het Bulgaarscho voorstel
moet men niet over het hoofd zien, dat de gealli
eerden niet van vin» zijn, om een onherroepelijke
regeling ter zake van het grondgebied op den Bal
kan te bewerkstelligen, heigeen om licht te bevroe
den redenen voor behandeling ter vredesconferentie
moet blijven. Er is sprake van bet «luiten van een
militaire overeenkomst va® aard1 om de krijgsver
richtingen der geallieerden in de® Balkan voor elk
fevoar van Bulgaarsohe zijde te vrijwaren. Dit sluit
emobilisatie van het Bulgaarscho leger of den in
zet daarvan elders tege® de tegenwoordig© boiid-
genooten van Bulgarije. Geen etappen te de hiermee
samenhangende territoriale kwestie» kunnen of zul
len worden gedaan zonder de volledige samenwer-
king en steun onzer. Servische en Grieksqhe bond-
genootan.
Doch elk voorloopig verg' lljk moet al» hoofdvoor
waarde bevatten de ontruiming door Bulgarije van
alle gebied buiten Bulgarije zelf, dat zijn troepen
sinds het uitbreken van den oorlog hebben bezet
Zoo de boven aangeduide voorwaarden, die near
Sofia zijn overgemaakt, der regeeriflg van Mali-
nof niet aannemelijk dunken, hebben de geallieer
de mogendheden verder geen voorwaarden voor te
stellen. Dan zal het op den weg van Bulgarije lig
gen om andere vertegenwoordiger» te vinden, die
zich met deze voorwaarden kunne® vereenigen.
HET OUDJE DAT FRANKRIJK REGEERT.
Gisteren was Clemenceau Jarig. HIJ is zijn 78»t«
levensjaar Ingetreden. Verschillende Fransche bla
den neme® die gelegenheid te baat cwn op te «om
men, wat hij stads bij aan het betwind kwam, hestf
gedsua® om de overwistming tot stand te brangan.
