Nog lefs over Rusland. J. JAC. POOL ZOON, J. R. KEL'SS - LAAT A 125 ALKMAAR. BANK-ASSOCIATIE DirecteurenK. v, NIENHS Jr. en D. SCHENK. ZATERDAG 30 NOÏEBBEI '011 6lsle Jaargang. \o 6321. Specialiteit Sigaren In kistjes van 25 sf., bijzonder geschikt r. St. Nicolaasgeschenk EERSTE BLAD. Schetsen uit de Rechtzaak - - - ALLE BANKZAKEN- - - r Uitgevers: TRAPMAN Co. Het' vrijheids regiem van de bolsjewiki heeft alleen t& roken en verwoest, opgebouwd heeft het niets. ,e<snjifQ wüt er tjccfflfln wordt is schorrraon nvt ljuxo Klokjes met garantie, Naai do ozon Toiletdoozen, Tabakskistjes, Sigaren- Sigarettenkistjes enz. LAAGZIJDE B 50, SCHAGEN. GERESERVEERD voor TAILLEURS. OUOESLUIS. Kantoor Alkmaar BBEEDSTRAAT 11. VERHUREN VAN SAFELOKETTEN. £22^35 tauS?;»7mis vo»r d» 11161 ^ensnucWelm i Dit blad versohijnt viermaal per weekDinsdag, Woensdag. Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur wor- dcnADVER^EN^^^Mn het eerstuitkomend nummer geplaatst. SCHAGEN, LAAN D 5. Int. Teleph. No. 20. ie- Laiitoiiilai. Prijs per 3 maanden f 1.10per post f 1.30. Losse nummers öecnt. ADVERTJ&NTIËN van 1 tot 5 regels f 0.65, iedere regel meer 12 cent (Bewijsno. inbegrepen). Groote lett. wordep naar plaatsr. berekend DIT NUMMER BESTAAT'.UIT TIER BLADEN. De heer Oudendijk, de afgetreden en hior te linde t< MffKPkeorde waarnemende gezant van de Nedorlandscbo regeering te «fit. Petersburg Is zoo vriendelijk geweest, over herfgoon hl] gedurende den laats ten tijd van zijn verblijf aldaar, van de toe standen in Rusland heeft geiden, h<jt een en ander mee te deelen aan de N. II Ct. Wat hij vertelde, volgt h.er. Het een en ander moge in al zijn afgrijslljk- hedd aan het Nederlandsche volk ten voorbeeld' en ter waarschuwing worden voorgehouden! De heer Oudendijk beeft 25 jaar in Rusland door gebracht, hJJ kent het Russische volk door en door en mag dus over de Russische toestanden meespre ken. Blsm&rclc, zei hl], heeft eent den wensch uitge sproken, dat aan de socialisten een land zou worden aangewezen, waar zij naar bun inzichten zouden kunnen arbeiden en aanvatten en toonen wat zij in de uitwerking en de consequentie van hun systemen vermochten. Het ls alsof de Voorzieningheid Rusland voor die proefneming heeft willen bestemmen. En het resultaat ls dat onder het nieuwe „be vrijdende" regiem tyrannla, wreedheid, omkooperlj ea ellende groot er zijn dan onder welk regiem ook, dat Rusland ooit heeft gekend. De nationalo rijkdom, de welvaart, de toekomst van Rusland zijn door een klein aantal menschen willens en wetens, ja met de meeste geraffineerd heid en een verbijsterend doorzettingsvermogen ver nletigd; alles wat In Rusland overeind stond, heb ben zij omver, kapot gesmeten en uitgeplozen tot er geen draad meer van over was. Petrograd ls leeg, de weinige menschen, die men op straat ziet. waren als geraamten rond met blee- ke gezichten, blauw om de oogen en den mond van den honger; de paarden vallen voor de wagens neer van uitputting; de honden, die door de stad zwerven, Zijn nog slechts uitgeteerde, wankelende stumpers. Ik hèb menschen, Russen, hij mij gehad, die ge hoord hadden, dat de Nederlandsche gezant mis schien zou kunnen helpen en die in mijn armen in zwijm vielen van honger en ellende. Alles wat er was van Instituten van algemeen welzijn en nut ia totaal te gronde gericht en bestaat eenvoudig niet meer. Zelfs het internationaal zeemanshuis, dat té Petrograd gevestigd was, ls aan dezen ondergang niet ontkomen. De oude scheepskapitein en zijn vrouw, die het jaTen lang bestuurd hadden, zijn op straat gegooid zonder middel van bestaan en alle protesten daartegen, baatten niets. Handel, nijver heid, bankwezen en mijnwezen staan totaal stil; da banken zijn leeggehaald, de geldswaarden en de effecten ln 'beslag genomen, de wïsselportefeuille naar alle windstreken verstrooid; uit geconüskeerde goederen tracht qpen een buitenlandschen ruilhan del ln het leven te roepen. Men heeft den wagen van de revolutie van de helling afgeduwd, in de veronderstelling, dat men hen. wel zou weten te besturen, maar het is al gauw gebleken, dat er geen houden meer aan was. De marnen, die hem wilden ranmen, vielen 'er at, of brachten zich in veiligheid, toen zij zagen, dat hij aar hun krachten ontsnapte. Én zoo loopt hij stuur loos verder tot hij in den afgrond te pletter valt. Dan zullen degenen, die goed willen, kunnen, trachten, de stukken bij elkander te zoeken en het wrak weer naar boven te werken. Totale vernietiging van het huidige „systeem" is de eenige redding, die er voor Rusland overblijft. De katostrophe is ér trouwens al; het land is met de overgroote meerderheid' van zijn inwoners aan de diepste ellelide, die wanhoop prijs gegeven. Levensmiddelen zijn er niet; wel worden er, yanwege de distributie, levensmiddelenkaarten uitgegeven, doch men kam daarop in de meeste ge vallen niets krijgen. Het spoorwegverkeer en "daar door ook de aanvoer van de noodzakelijke levens behoeften staat nagenoeg stil alleen op de groste lijnen is er nog eenlg verkeer. De treinen kruipen van station tot station, na ieder uur, dat zij heb ben afgelegd, blijven zij anderhalf uur staan; van een georganiseerde dienstregeling is geen sprake, de wagens zijn absoluut leeggestolen, al het koper werk, de gordijnen, de kapstokkon, de bekloeding van de zittingen zijn ér uitgehaald. Reizen Is zoo goed als onmogelijk tengevolge van een ongekendon pasdwang. Om een spoorkaartje te koopen heeft men een speciale permissie noodlg, op net traject at, Peterfburg—Moskou wordt men driemaal ge visiteerd. De bewoners zitten in de steden gevan gen, overgeleverd aan willekeur, honger en gebrek, aan het noodzakelijkste. - Naar het buitenland uitwijken, is onmogelijk, de grenzen zijn hermetisch gesloten voor wie niet het nood 1 ge geld beschikbaar heeft om de grenswacht om te koopen. De bevolking ls als met een gloeien de IJzeren stang terneer geslagen, zoodat zij de fut volkomen kwijt is, Executies hebben op groote schaal plaats, dat is nog nooit zoo erg geweest als WOOTY^ B av.^~*r/w*rinrM»n mfiflT PRACHTCGLLECTIE f zijn ingede klasse, die leeld, ontvangen 50 gram en de laagste sse die van de boursjous (bourgeois) 25 gram per dag. In den laalsten tijd kregen dezen echter niets meer.- In de praktijk, komt dat heele systeem eerljjk gezegd^ hierop neer. dat de meeste menschén to taal niets krijgen. De lichtvaardigheid, waarmee er met Beid wordt omgesprongen is fabelachtig. Men goochelde met mil lioenen en milliarden alsof dat sneu was. Pos nog, eer ik vertrok, aldus de heer Oudendgk. was er een dekreei verschenen waarbij een heffing ineens van 1 '0 miL- liard werd uifgeschreven, De boursjous moeten dat alles opbrengen. Het is, onbegrijpelijk waar zij het vandaan moeten halen, want zij zjjn -gaandeweg reeds nagenoeg uitgeplunderd en de heffing ineens zal dan ook neerkomen op inbezitneming van alles wat hun nog overbluft. Het geld is overigens goedkoop genoeg, men heeft het maar voor 't drukken. De persen zijn geduldig; do eenige zoig, die men heeft, is dat men blauwe verf om de biljetten te kleuren te kort zal kómen. Dagelijks komen er nieuwe bedragen aan oov -feemumnierile, ongeteekende geldboms in omloop zon der .dat iemand precies weet hoeveel er al is uitgeger ven en zonder aat er een- behoorlijke dekking voor aanwezig is. Jlet totaal bedrag van net op deze wijze in circulatie gebrachte papieren geld, het eenige dat er nog in omloop is, kan veilig op 50 milliard roebel worden geschat. Iedereen die oen paar duizend roebel heeft, tracht die natuurlijk te behouden en is daardoor al gebrand merkt als kapitalist. Het zijn naast de soldaten dan ook alleen de allerj, en allerarmsten, die totaal' biet bezitten en niets zijn op wie de regeertngsmacht steunt. Ook onder de boeren kan zij slechts op de allerarmsten, die geen land en in vele gevallen niet eens eén krotjé om in te wonen hebben, rekenen. Die worden geor ganiseerd om ,yan de andere boeren, hun lana en nun spaarduitjes af te nemen. -Het grondbezit is z.g. genationaliseerd, in werkelijkheid komt deze nationa- Het leger zelf is totaal uit elkander gerukt; de troe pen over welke het bestaande régime beschikt zijn sa mengesteld .uit de radicaalsten van de radicalen, die uen door exorbitante soldijen en extra voeding bijeen houdt. De werkloosheid is enorm ln alle standen: nooit heeft k'e wreid een dergelijke opzettelijke vermétiging van product en middelen aanschouwd als thans in Rus, land plaats grijpt. All«- fabrieken rijn geruineerd. De machines worden weggehaald of van de eone fabriek naar de andere ga- sleept Het doel hiervan laat zich 'Slechts gissen. De weinige arbeiders die nog werken moeten - verbijste rend hoogc loonen heblwn, terwijl zij zoo goed als niet werk du Daardoor worclan do ondernemers genood zaakt hun kapitaal mot volle handen weg te smijten; worden zij en met hen hun fabrieken voor langen tijd, waarschgnilijk voor goed, lam geslagen. Alleen een machtige toevloed van buitenlandsch kapitaal zal de aldus verkrachte industrie weer op de been kunnen helpen. Van geestdrift voor het tegenwoordige regiem geen spoor, alle fut is er bij het volk uit. doodgeslagen. De consequentie .-van het in Rusland gevolgde systeem is, dat. men. inplaats van te trachten de lagere klassen der bevolking op te heffen tot een hooger peil, men .alles wat zich boven de lagere, men mag geruit zoggen laagste klasse verheft, neerhaalt in de mod der, dat men allen gelijk maakt in honger en ellende. EGOÏSTE. Neen" zei het oude mannetje, terwijl hij in de kast schommelde, „neen. Naatje, die oude bordjes moe ten wij nu maar aan kant doen, Greta is wat anders, gewend, ziele." V* En hij haiude tevoorscbn zaliger slechts voor den ar ieje." taalde tevoorscbün het servies" dat zijn wouw chts voor den dag bracht bij extra gelegent- hedën. Met zijn beverige handen zette hij een bestovén bordje op ta Naatje wreef met het vlak van een hand over neus punt. Antwoordde niet Vader kende dat en stoorde er zich niet aan. Zij slofte naar de keuken. Ging aardappelen schillen. En terwijl ze het mesje hanteerde en de aardappels in den emmer liet vallen, dacht ze na... Over wat er. wijls als vader in "het eitje de klanten hielp. ^T^unden FABRIEK ..DE WAKENDE LEEUW", WERTHEIM GOMPERTZ 1834 en Credielvereeniaing 1853. ^oordan in krantenberichten en Redevoeringen; maar men de praktijk van die frazen, dan btfktdat het -®80-houvi-r en ellende is overgeleverd als nooit liandel 1* u n*ets on n'cts moer. In den shiikr **ter voor bloedgeld nog allerlei te koop raari ziVh ihet teven houden dan is men wei genood ri<£ Het «tïf dozen weg van het noodige te voor Bchanm'i hert uitvaagsel van de^toaat leckl Hw uwl1 dcvoikui# trr Bppy, waaronder zich dergelijke elementen het uitvaaasef wiruvW^ i818'1 Dr°od por dag in ae iww«" aS 2 rit h S5**1** gerangschikt, ,dic lichten ftTkLtoflUh hebbe" recht«H> 100 gram per dag w* kW!» «nbtoara. w«lk« vólgende Umm lisatie hiefop neer, dat de een zich toeëigent hetgeen aan den onder met gewold is ontnomen. In vele gevallen willen trouwens de boeren dat ge»- nationallscerde land niet eens hebben, omdat zij bang z^jni, dat zij op hun beurt voor boursjous zullen worden aangezien. En het gevolg hiervan is dat het braak blijft liggen of als het wordt bebouwd onvoldoende wordt bewerkt en bemest, in één woord, dat de landbouw voor een groot deel heeft opgehouden te bestaan. Alles wat zoogenaamd genationaliseerd en gesocialiseerd is schijnt te zjjn aangeraakt met een verdorrende hand, het verkwjjnt én gaat ba „Het .gesocialiseerde" sleepverkeer pp de Wolga vroeger van groot belang was in verband met het transport van graan en «petroleum staat stil. De barken liggen te verrotten in de rivier. De buh- tenlandsche scheepvaart beteek ent niets meer. Grodte plakkaten op de hoeken van jie straten wek ken de allerarmste proletariërs op om de huizen van de boursjous in bezit te nenVen. De bewoners worden er met een opzeggingstermijn van twee uur uit hun woningen verdreven en moeten alle jpeubelen achter laten, Onophoudelijk ziet men woningen leegdragen de zorgen die op hot huisje drukten. Twee maanden voordat oe oude juffrouw stierf, had zij het alleiv laatste het gouden kettinkje en 't horloge weggebracht. Naar den lommerd. „Weet je Na" had de juffrouw gezegd, 't is maar voor hoogstens drie weken. Dan komt er geld. Genoeg, hoort Maar vader moet dat wisseltje je weet wel, van Goemans in Deventer. betalen. Én dat kan geen uitstel lijden. Ik weet datje er zoo over tobt. stil dus maar..., Hjj mag 't niet weten. Ik zeg maar dat het nog overgespaard geld ls. i Naatje had er dertig gulden voor gekregen, met groote moeite. En dat was niet genoeg voor het wis seltje van Goemans. Toen had ae oude Juffrouw een briefje geschreven aan haar broer. Maar zij was doodsr bang, dat Leendert erover zou komen pro ten; had hem in het briefje gesmeekt om 't haar toch te sturen dat sommetje van twintig gulden, zonder dat Karelr te weten komenJKarel was haar man. er iets van zou net een groot, oud kind. Hïj kon zich maar niet Remplaatsen in de werkelijkheid. Topn dat faillissement, in Amsterdam hem een klap had gegeven, waarvan hjj Hch nooit meer zou kunnen herstellen, leefde vader omdat de "inboedel z.g. geconfiskeerd, "d. w een- nog altijd in de bétere tijden, die voorbij; waren. Een voudig gestolen wordt, terwijl de bewoners maar moe- enkele maal scheen hij te zien, te begrijpen. Dan ten zien hoe zij verder aap een onderdak komen. Der- kon 'hij, van óver zijn op den neus geschoven bril. gelijke voorvallen 'zijn zoo gewoon, dat men er al zoo pntdaan, zoo verschrikt opkijken; terwijl er een bijiui niet meer op Iet. 1 smartelijke, als om hulp schreiende uitdrukking in zijn Dienstboden lijden eon kommervol bestaan; niemand oogen kwam. Moeder suste, kalmeerde hem .dan. Fluis heeft werk voor haar en ten einde raad komen zij terdc hem iets in, dat zii verzon om hem prettig te zich aanbieden om voor niets te werken, wanneer ri) stemmen. En hg geloofde alles. Knikt» vergenoegd, maar voeding en onderdak hebben. Op de goraffineerdr 1 Verzonk weer in zijn geluksdroom, tcrwg'I de zorgen - i i il-i 1.1 - JA.t «1 hnr/l/vx - En hij maakte plannen. Had geïnformeerd, wat een optrekje zou kosten ergens ln Gelderland, zoo van begin Mei tot September 's Avonds, ais het win; keltje gesloten was, zat h(J te rekenen. En moeder deed, of zij ernaar luisterde. Zij zat dan met gesloten, oogen. En zg scheen ai gestorven, zoo strak un mager waren de trekken van het doodsche kopje. CJp eén nacht was vader oude Naatje-komen wekt ken, in grooten angst. Moeder was zoo benauwd. Deed zoo vreemd. De dokter moest er bij komen. Maar toen die in het kamertje trad, was vrouwtje al dood, Karei zat als versteend., als versuft bij het bed. Hij schreide niet, maar tuurde verwijzen naar het doode menschie, dat nog in haar laatste oogenblikken ga- tracht had hem gerust te stellen. De lachgrijns was op het doode gelaat gebleven. Er werd een telegram gestuurd naar net eenige kind, naar Greta; Die door eene tante buiten de stad tot zich was genomen. De tante had, toen het faillissement vader over rompelde aangeboden het meisje bij zich te nemen. Voorloopig. 't Had vader en moeder wel moeite gekost om het kind te laten gaan. Maar Greta zelve vond 't heerlijk, .Als moeder wél eens met haar praatte over de geld. zorgen, dan begon zij te geeuwen. Dan hield zij een van de blanke handjes voor het mondje.- Zij hacklen Greta van begin af aan verwend, vertroeteld. De nicht jes en neefjes noemden haar „de prifces". Voor he( grove huisnoudwerk was zc iiiet geschikt. Als Na naar in de keuken iets wilde laten doen, dan trok, zij een gezicht van „ajakkes, neen hoort" en liep gauw naar binnen. Moeder voelde wel, dat it niet verstandig was om het meisje aldus te verwennen, rapar zij nad de kracht niet om het te veranderen. Als Na erover sprak, dan keek zij angstig naar den kant van het winkeltje...! Sst... Dat vader 't niet hoort. Er werd een telegram gestuurd, naar de tante. toen moeder dood was en Greta kwam. Ze wreef met haar zakdoekje óver de oogen. Zij kuste vader en .trok een watjtreurig gezichtje. Maar ze was hang voor de doode moeder. Durfde niet in huis blijven. Ging bij een nicht logeeron. Ze kwam thujs voor de begrafenis. Vader, die in een paar dagen tijds wel tien jaren ouder scheen te fijn geworden zat over haar aan de tafel, in het kamertje, achter de winkel. Telkens keek hij naar het blonde, kokette, opgepronkte deerntje. Maar zij zat te lezen in eetn boekje, dat ze had meegebracht. Eens, toen Greta opkeek, zat vader stilletjes te schreien. Er kwam een gemelijke trek van verveling op het móóie gezichtje van de zestienjarige dochter. Zg riep Na om vader eetn glas watgr te geven. Pa was zoo zenuwachtig.,.. Dien aVond zat Greta in het spoorboekje na tekijken met Welke trein ze weer naar tante zou terugkeeretn. Want tante had haar zoo erg ïioodig, dat begreep Pa wei. Hij knikte, vond alles goed. Vertrok haastig. Na stond in het keukentje te ram melen met de borden en schalen. Als zij volgens haar moed tewerk was .gegaan... Maar zij bedacht, hoe ng do oude Juffrouw was'geweest bij de gedachte dat vader zich Zou opwinden, verdriet zou hebben..., En oude-Na luchtte haar o verkropt gemoed over het hartelooze van de vertroetelde dochter op een schaal zij opstoppers gaf, tot 't oen haar scheelde pi ding zou gebarsten zijn. Maar zij zweeg. De tante was plotseling overleden.- Zij had zeker Ke; schikkingen willen maken ten gunste van niclife -Greta, maar de dood had haar verrast. Zn was nog be^. trekkelijk in de kracht der jaren. De familie lnteresi- seerde zich niet voor het meisje. En Karei kreeg de tijding, dat zijn - dochter thuis zou komen. Voorgoed. Het prinsessejeventje bij tante was uit... Zoo stónd hij daar te zoeken, in de kast naar de mooiste bordjes, om Greta behoorlijk te" kunnen ont vangen. Zij zou tegen vijf uur komen. „Wat eten .^e vanmiddag?" vroeg hij de oude mei<L huishoudster, die allang vergeten had wat zij. aan loon, nog had te vorderen. Die 't niet van zich vert- krijgen kon, hem in den steek te laten, den halfkindi- schen man. -En die er ook tegen op zag haar vrije, doen to verwisselen voor een dienst waar zf) zou moeten gehoorzamen. „Wat eten fclda even. To een brokje vleesch of vis'oh. Hij teek vérbaasdg op. Maakte aanmerking. Daar zou Greta geen genoegen mee nemen..,.. Die was 't bfj tante Eef heel anders gjwend,.,Neg beheerschte oude Na zich. Toen kwam 't los. „Goed, Hebt u soms centen?" Oud mannetje schrok ervan. Werd vaalbleek. Tastte, grabbelde in zijn zak. Dat oude Na er medelijden, mee kreeg Maar hij dribbelde naar voren. Haalde £>Id uit 't la ad Ie van "t geld was 't, <Jffl hij moest 3waren voor den wissel van Goemans, uit Deventer, weer, net" als toen moeder nog leefde. Coemans •was 'de eenige, die hem nog wat crediet gaf. Lr was a "veertien gulden tekort... ^ls hij den wissel pie* b staalde, (jbn was *t uit, kon hjj net sluiten, genoorznmen. eten wij vanmiddag?" vroeg h(J. Naatje wei n. Toen zei ze 't, van do gestampte pot Zónder :je vleesch of visoli. Hij keek vérbaasdg op. winkeltje wH ste wijze worden de boursjous tot bloedens toe gekweld. Velen hunner "trachtten vroeger door hot verkoopen van couranten, eigen gebakken koekjes e. d. nog iets te verdienen qn de verhalen wan gewezen généraals, die met snoepergen of nieuwsbladen langs de straat tienen te venten, prinsessen die als winkeljuffrouwen of barmdsjes aan den kost trachtten te komen, zijn verzinsels <Maar dat is hun nu ook verboden. £Jk dit welhaast het eenige middel van bestaan dat den boursjous oog overbloaf is hun a'jft*-- harder gingen ngpen... Na had de ouae juffrouw dag uitgaan. Zij hielp haar het bed uit, om te maken dat zg toon nog in haar rieten leunstoel zat wanneer aan dag. zien achter- niet, hoe ernstig de tocstam tig de locstana was. -Zij glimlachte tegen hem en nam zijn hand in haar kille, leerachtige vlnF geru. zg loog, dat ze zich veel sterker begon te voelen. Maar vader kwam terug. Met een blauw papiertje. Gaf 't aan Naatje. Die hem aankeek:.... Ze wist best, dut was geld voor Goemans. Fin ljj Bestelde. Wat zij ter eere van Greta's thuis,, komst zouden eten. 't Moest iets goeds, jpts fijns wezen. Na wilde hem herinnereir, dat. als wissdlooper kwam O 'er drie dagen... Ze wist toch het naadje uit de koiri..... Maar oud mannetje keek haar zoo smeekend, zoo onbeholpen aan... jly zag er zoo armzalig uit, winkeliertje met zijn grauw baartje en zijn vaal bleek gezicht, in zijn schamele plunje, dat Na 't niet van haar hart kon verkrijgen. Zij de „boodschappen" ging halen. Dien middag verscheen Greta. En zat weer aan tafel vlak tegenover vader. Maar zij at bijna niets. Zij trok een viezig gezicht togen het eten, dat daar stond. ZH was heel terneeiget- slagen. Want de plotselinge dood van tante Eef was een zware slag voor haar. Greta keek telkens met nijdig, bleek gezicht naar dikke, oude Na, die aan tafel zat te eten, 25e zei bijna niets. Vader schepte telkens haar bord vol. Maar ze schoof het weg, Zn1, dat zei zich vormoatö.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1918 | | pagina 1