Politieke Lezing van Mevr. ïhie
en Mr. P. J. Oud.
J. STUURMAN, Kapper-Haarwerker
DINSDAG 3 DECEMBER 1918.
61ste Jaargang. - Sa. 6322.
EERSTE BLAD.
r'
Uitgevers: TRAPMAN Co.
SCHAGEN, LAAN D 3. Int. Teïeph. No. 20.
Boordendoozen - Monchelteudoozen,
Dassendoozen, Zakdoekendoozen,
Handschoendoozen.
DoGzen in Leder en Emr.tastie.
Laagzijde B 50 - Schagen.
Binnenlandsch Nieuws.
=3
SCHASI1
A
AlïMtie- LiiüiivHii.
Dit blad verschijnt viermaal per weekDinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag, Bij inzending let 's morgeni 8 uur wor-
den ADV ER TEN T I$N in het cerstuitkomend Inummer geplaatst.
Prijs per 3 maanden ft.JO; per post fl.30. Losse nummers 5ecpt.
AD VERTEN TLËN. van 1 tót 5 regels f 0.65, iedere regel meer 12 cent
(Bewijsno. inbegrepen). Groote lett. worden naar plaater. berekend
Dit nammw bestaat uit twee bladen.
Vrijdagavond werd in het lokaal van dan heer Igesz
een openbare vergadering gehouden door de afdoeïing
Schagcu v. d. Vriiz. Dein Bond, waar als sprekers optra
den Mevr. Thiel—Wehrbein uit Amsterdam en het
Tweede Kamerlid de heer Mr. P. J. .Oud
De flink bezochte vergadering, ook talrijke dames
waren aanwezig, werd geopend door den neer L. J.
Roggeveen^ waarna Mevrouw Thiel hel woord verkreeg.
Mevrouw Thiel begon met er op te wijzen, dat de
oorlóg, de vreeselijke moordpartij, gelukkig ten einde
is en dat waarschijnlijk de vrede nu ook we^ spoedig
zal volgen,
Vorig jaar toen spreekster hier ln deze plaats optrad,
het is waar, toen hadden de vrouwen Ijet passieve
kiesrecht, dóch op het actieve scheen nog niet de
minste kans te bestaan etn nu zal 'dan aanstonds 4
December a.s. het wetsvoorstelJMarchant in behande
ling worden genomen en de vrouwen misschien reeds
aan het eind van dit jaar,het actief kiesrecht worden
toegewezen.
Lr zijn vrouwen onder ons, voor wie het een pijr
eigende gedachte is dat 25 jaar redenoaren, strijden.
Biet eerlijke wapenen, door geschrift en mond. niet
zooveel heeft gegeven als thans volgens hun de angst
voor revolutie heeft veroorzaakt.
Maar volgens spreekster is de appel door 25 jaar
moeizaam werken, "door ons aller welsprekendheid rijp
geworden om '.geplukt te worden. t
De vraag doet zich nu voor, wat moeten wij vrou
wen nu doen, en dan moeten sve beginnen met de
schroom voor politiek af te leggen. De vrouwen hebben
zicji bedroefd jveinig bekommend ja badden een in
stinctmatige afkeer v<m wat politiek heette.' Maar dat
is alweer begrijpelijk doordat met de evolutie het men-
schelijk denken en voelen geen gelijken tred hééft gé-
houded.
Reeds jaren lang hebben in tegenstelling met andere
"•artijen 2 partijen, n.m. de S.D| A P. en de Vrijz.
Dem. bun deuren opengezet vbor de vrouw eb. de
Vrijz.JDem: Bond rceas vanaf zijn oprichting in 1901
17 Jaar lang heeft de Vrijz.-Dem. Bond geijverd voor
gelijkstelling van man en vrouw, voor algemeen mn.nr
nen. en vrouwenkiesrecht en het is dan ook een ver
zuim vah de vrouwen- geweest, die geopende deuren
niet hinnen te gaan, In den laatsten tijd volgen nu de
andere partijen, ais de Liberale Unie en de rechtsche
partijen schoorvoetend het voorbeeld van de beide
andere partijen en met voorbeelden wordt dat ach-
teraankomen als een hinkend paard toegelicht.
Doch de oorlog heeft een geheete omkeer in de;
verouderde opvattingen teweeggebracht. Ingrijpend^ her
vormingen zullen moeten komen en wij vrouwen mogen
ons niet de weelde veroorloven toe te zien hoe. onze
mannen zich afbeulen voor de regeeringszorgon, doch
moeten probeeren hun zooveel mogelijk te steunen.
De vrouwen moeten beginnen, belang te stellen in de
politiek en zich Jbij partijen aan te geven, waarbij ze
volgens haar geest en richting behooren. Juist de orga
nisatie is het middel om practisch met de politiek op
de hoogte te komen inzake de oplossing van vraag
stukken .voor het belang van ons volk, Is het niet
een raadsel dat vrouwen die het kiesrecht bcgeeren
er nf^it op bedacht'zijn geweest zich bij politieke
partijen aan te sluiten?
Spreekster wijst er qp, dat men er van verzekerd
n zijn, nu ook de rechtsche partijen tenslotte aan
den drang moeten toegeven om het algemeen vrouwen
kiesrecht te geven, de vrouwen van rechts zich beter
laten disciplineeren en deze in minder dan geen tijd
een kracht zulien vórmen dió gevaarlijk kan worden
voor de yrijzinnige partijen. En is het niet de plicht
van ons vrouwen om onze mannen te help/en om te
komen tot een betere samenleving, om te trachten die
ontredderde samenleving uit dat economisch moeras
jop te 'bouwen. Daarvoor Is het noodig dat de vrou
wen, die vrijzinnig denkót, en niet socialistisch zijn.
zich plaatse in ao rijen van den Vrijz,_Democr|aitJi'
schen Bond,
Spreekster brengt vervolgens enkde punten van hot
partijprogram naar voren, waaruit het groote leidende
beginsel vah den Vrijz._Dem, Bond. waaraan al hun
daden kunuöu worden gëtoest, spreekt en wel het weg-
Na de pauze kwam 'de hoer' Mr. P. J. Oud aan
het woord, met als onderwerp: legen de revolutie, do
democratie.
Spreker .doet ons terugdenken pan do dagen van
Augustus 1914, de vooravond van den wereidoorl
da dagen -waarin de nationale eenheid zoowel hier
in andere landen, een ongekende «hoogte had bereikt.
Toen» ons leger en onze vloot werden, gemobiliseerd,
niet met hel voornemen om aan dien oorlog deel' te
nemen, maar om ons land buiten 'die wereldbrand
te houden. In die dagen zijh we getroffen geworden
door de houding van de S.D.AB en haar leider De
heer Troelstra toch heeft in die dagen woorden ge
sproken zeker waren gegrepen uit hot hart van
allo Nederlanders. Do heer Troelstra zei toen. dat
■wanneer ooit een regoering onschuldig was aan dezen
misdadigen poiiog, het de onze was. De onderlinge
verschillen verdwenen dan ook en het Nederlands che
volk voelde zich ais één mau.
Maar hoe verschillend was die houding van de
S.D.A.P) aan het eind van dozen oorlog, toen, precies
nemen van do maatschappelijke beletselen voor üe
gelijkheid van do ontwikkelingsvoorwaarden, belasting
naar draagkracht, vermindering van indirecte belas
tingen welke juist zoo drukken op hon The het het
minst 'kunnen Walen en waarvoor de yrijzJDemacrar
ten altijd zoo hebben geijverd.
Ook zijn de Vriiz.JDem. niet bang voor Staatsbe
moeiing wanneer de Staat het beter zal kunnen doen
dan departiculieren. Doch de VriJz._Dcnx zijn prao-
tischo menschen en maken wat de Staatsbemoeiing be-
trctf zich geen illusies door haar verder te voeren nis
goed en noodig 'is, doch houden zich aan hetgeen de
ondervinding hooft geloerd en brctagen doodocnvoudogo
^arhodetTnaar voren. Ook voor gelijkheid van bj>
taidersvoorwaarden, voor man en vrouw hooit do V.
B. steeds op de bres gestaan.
Juist bij die brandende kwestie,
de distributie en
«uisi dij cue nranaenae
mntsoenccring, was het ook weer otfi "vreemd ver-f
schijos^ dat wij vrouwen, die er toch hot moest
b'J .waron betrokken, geen woordje haddein mee te
spreken.
Maar' in opzicht dit weer do schuld van
de vrouw zelf Wanneer wij in partijen waren geor
ganiseerd geweest dan hadden we ouzo wenschen en
grieven daar naar voren kunnen brengen cn dan zou
eerder met die wenschen rekening zijn gehouden.
25 Jaar lang hebben we gestreden voor het vrou
wenkiesrecht en nu konten we plotseling voor het
te staan, aanstonds vtin het stembiljet ^ebrmk
Wij moëten nu toonen
verlangen naar het stembiljet, we
«in/tUnrvnil vrvor
4» uanstonds
te moeten maken
°®s ernst was dat
moeten nu strijden voor eén betere maalschappij, voor
r*n1LT?tero toekomst, we moeten evenals de mannen
Tochten aanwenden om te komen tot een betere
vr,.,, ltvaar<J'Se samenleving en daarom niet geaarzeld
^uwen, om aan te sluiten bij de partij waarhij
^j^oor uw geest behoort, bij do partij waar ge u
Bloeit gig hij vader en moeder thuis. Applaus.
allerminst woorden sprak, bevorderlijk voor de na
tionale eenheid, maar woorden, die aanstuurden op
een opstaan van een fiool van ons vofk tegen een
overgroote jneurderheid. Nu was do tijd daalt volgens
de neer Troelstra, dat die minderheid naar ae macht
moest grijpen, de tegenwoordige ministers, kamerleden,
.burgemeesters aar. enz. moesten verdwijnen en 'daar
voor in de plaats arbeiders, en soldatenraden en door
middel van dito raden het gezag- komen ih handan
der arbeiders, van de S.D.A.P
Hoe was men tot een dergelijke houding gekomen?
Doordat de heer Troelstra veel te veel gekeken had
naar wat over onze grenzen gebeurde, niet alleen in
Duitschiand, maar 'ook in Rusland, de machtswaanzin
was hem naar het hootd geslagen.
Spreker gaat nu na, hoe in Rusland eerst de re»
volutie in gematigden vorm plaats had onder Ke
renski, een vertegenwoordiger van de Mensjewiki. een
partij, die het beste vergeleken kan worden met de
partij van Troelstra, maar hoe bleek Weldra dat 'deze
partij onmogelijk het stuur van Staat m heloden kon.
houden 'en we kregen het regime jLetnin en Trotzky,
dat der Bolsjewiki, een partij als die van Wijnkoop.
Daarna hebben we gekregen in 'Oostenrijk-Hongarija
de vorming van soldatenraden en tenslotte de ineen
storting van Duitschiand, waar de arbeiders- en solda
tenraden de macht in handen namen, Onder den in
vloed van dat alles heeft Troelstra zich afgevraagd
cf nu ook niet voor Nederland de tijd gekomen was
en daarbij heeft zich de groote fout gewroken, dat
veel te veat gekeken is naar Duitschiand, want 'de
heer Troelstra schijnt nu eenmaal te meen en, dat wij
een copie moeten leveren van wat Duitschiand doet.
Men ziet echter heelgmaal voorbij, dat de toestand
in Nederland in alle opzichten zoo heel anders is.
Duitschiand is 4 jaar meegesleept in den oorlog, het
particuliere leven is vrijwel ontwricht en pu mag ook
in Nederland de toestand allesbehalve schitterend zijn,
vooral voor de minst kapitaalkrachtigen, het groote
verschil blijft Joch, dat op de Duitsche regeering een
bloedschuld rust, dat men zich daar telkens meest
afvragen, is onze regeering zelve niet schuldig aan den
oorlog en alle ellende daaruit voortkomende, terwijl
daarvan in Nederland gelukkig geen sprake kan zijn.
En als er Jn Nederland revolutie was gekomen, zou
hier de revolutie niet van onderop zijn gekomen, maar
zou gemaakt zijn van bovenaf., het kwam nu een
maal de jeiding van de S.D.A.P, wenscheüjk voor. Een
zekere machtswaanzin had die leiding aahgegrepem,
men wilde afwijken van den zuiver jparlementairm
weg, hoe eer hoe beter en daarbij desnoods steunen
op geweld en de meerderheid moest dan maar naar
hnu pijpen dansen.
Dit alles heette later op een volkomen misverstand
te berusten. Toen de revolutie jvas gepredikt, maar nie
mand van de andere partijen haar steunde en niemand
van zins bleek te zijn om aan den leiband van de
S D.A.P te loopen, toen heeft' bij wijze van interruptie
dé heer Troelslra in de Kamer maar gezegd, dat 'hij
geen Staatsgreep had bedoeld. En de heer Schaper
heeft den volgenden dag gezegd, dat de jredo van den
heer Troelstra voor tweeërlei uitlegging vatbaar is. In
verband hiermee leest spreker ocnige citaten voor van
het verslag uit v^et Volk" over de gehouden verga
deringen te Botterdam, waar Troelsü» had gesproken
en waar de heer Heijfkoop o.a, reeds zei, dat Béu
volgenden dag de revolutie in de Tweede Kamer zou
worden gepredikt door den heer Troelstra, wed ben
bewijs dat hier van pon verassing bij improvisatie,
zooals de heer Schaper beweerde, geen sprake kon zijn.
De hoofdrede, volgens do heer Tïoedstra. om de
minderheid naar de macht te doen grijpen, was deze.
dat hoewel zijn partij volgens het aantal Kamerleden
26 pet. van het volk aanwees, dit was in Juli 1918,
doch dat na Juli 1918 4 vólle maanden waren ver-
loopen, 4 geweldige maanden waarin we wel jmisschien
50 jaar waren vooruitgegaan en wanneer nu verkies
zingen zouden worden uitgeschreven, wel minstens de
helft aan den kant Van de S.D.A.P zou blijken te
staan. Bovendien jyas deze Kamer ontstaan dooi hot
algemeen mannankicsrecht, maar om do machtssterkte
te kennen zou men do uitslag moeten hebben van dc
verkiezingen met algemeen mannen, en vrouwenkies
recht. Spreker dopf hierna uitkomen hoe .Troolstru
zich 'nimmer als een warm voorvechter van vrouwönj
kiesrecht heeft doen kennén en hoe vrouwenkiesrecht
bij het opmaken van het programma dor S.D.APi
in 1903 was vergeten.
Het jndienen van het wetsvoorstel.Marchaïit om zoo
spoedig mogelijk te komen tot vrouwenkiesrecht, werd
uitgemaakt door de S/>,A.P voor minderwaardige
.i-i12üJnL \/riiT 1 Vvm nrOTSAri vmlrfone rln S'
zou verwerpen en het merkwaardige feit .doet zich
dus voor, dat zij die zich voor een revolutie Willen
beroepen op het niet hebben van vrouwenkiesrecht, de
menschen die hun best doen, om dat vrouwenkies
recht zoo gauw mogelijk te krijgen, een standje geven.
Verder maakte de heer Troeltra zich hcelomaal los
van do meerderheids theorie en zegt, dat hij de stem
men niet gaat tellen, maar wegen. Dit nu is geen
nieuwe uitdrukking, maar een uitdrukking die we nooit
hebben gehoord van zich noemende democraten, maar
iuist van den meest conservatieven kant.
1 Bovendien wil dq hoer Troelslra «een rekening hou
den met de stemmen van anders denkende arbeiders,
die stemman tallen niet mee da's immers em.frooto
groep onbewusten, dia meestal ongeveer p-minhuearct
worden als half idioten, pas als men zich bjjde
S.D.AjP heeft geschaard, dan ben je bewust. Voor den
oorlog hebben we meermalen van de S.D.A.P 'ers ge
hoord, jjat geen oorlc^ zou koanen en we zouden (fit
te danken nebben ujin de groote internationale der,
S.D.A.P,., waarvoor qa. op het congres te Bazel was
gezorgd.' Welnu, wanneer het socialisme kon zorgen
dat we geen oorlog meer kregen, dnu zouden we
ons daarin ^paluurlijk hurtejjjk yerheugen, doch wat
er in 1914 is gebeurd, heeft ons wel anders geleerd.
Spreker maakt daar 5)0 SJ>,AJR „geen verwijt van.
maar wat meer besehei denheid is dan ook niet onger
wenscht. Ook in Duitschiand zien wo Scheidemann,
gedurende den jgeheelon oorlog achter den Duitscheh
keizer en rijkskanselier staaU„ de nationale gedachte
heeft alles overheerscht en de internationale is uiteen
gespat.
]5e heer Troelstra jvilde hier ook komen tot hot
stelsel van vakministers zooals we dat thans in Duitsch
land zien, waar onafhankelijken en gewone sociaal
democraten moeten samenwerken en wij het feit zien,
dat een durgerlijke minister het werk kan doen met een
onafhankelijke en gewone socialist naast zich. Als, Troel
slra zijn zin had gehad, had misschienMarchant mi
nister mogen wórden, midden tusschen Wijnkoop en
Schaper.Wat een merkwaardige indruk heeft deze ge
heele geschiedenis op ons gemaakt. Do SJD.A P toch
had immers steeds het monopolie der democratie fn
handen en het heettesteeds, gijl vrijz. democraten; gij
zijl maar zoo'n bijhaing van de bezitlênde klasse. En-ziet
nu eens, nu meent Troelstra. dat zijn partij kan steu
nen op zooveet bajonetten en de politie, nu heet het
kom nu maar eens op als je durft. Wat een zeer be
droevende indruk, maar bovenal wat een groot gevaar
voor de democratie. Want men denke eraan dat wan
neer eenmaal zoo'n minderheid door revolutie met
geweld de macht in banden heeft, de zucht tót regeeren
Kl'j't bestaan, waartoe Rusland alweer tot afschrikwek
kend voorbeeld kan worden gesteld.
Spreker gaat uitvoerig na, hoe in de Tweede Kamer
de revolutierede van Troelstra. door bijna de gehcele
fractie jiiet allen is aanghoord, maar zlfs uitbundig
toegejuicht ar het gaat dus maar niet aan om nu te
doen alsof men het niet eens was met den leider.
En op het congres der S.D.A.P., waar gezegd werd. dat
men zich had vergist, in de machtsverhouding waarin
dus ligt opgesloten dat men bij meer kans van slagen
het nog eens zal probeferen, is dan Ook wel gebleken
dat wy in de toekomst zeer voorzichtig moeten Zijn
met de S. J>. A. Pj
Spreker haalt daarvóór als bewijs aan wat de heer
Troelstra schrijft in „Het Volk" van 28 November (zie
het no- van Zaterdag.) dat bewijst dat Troelstra op
revolutie blijft aansturen.
S We móeten, zegt spreker vooruit, er moe
ien ongetwijfeld geweldig groote dingen voor de
democratie gebeuren en wij Vrijzinnig-Democraten,
hebben dan ook onze eischon gesteld;, evenwel eischeir,
die miet; zooals bijv. bij de Vrije Liberalen nu plot
seling zijn opgekomen, maar eischen volgens ons oude
programma van beginselen, waarvoor we van 1901 af
reeds vechten en waarvan wo de groote en belangrijke
punten naar voren hebben gebracht. We dionien er in
de eerste plaats op te letten, dat wanneer aanstonds,
het gevaar van revolutie is verdwenen, geen reactie
zal worden gevoerd, want reeds bij de anturevoluticmr
r.airen hebben daartoe nu reeds stemmen geklonken,
daaraan mogen wij geen voet govetn, we moeten vooruit,
de geschiedenis der Igatste jaren kan niet nalaten .die
pe sporen achter te laten. Het.is thans het tjjdperk der
democratie, het oogenblik tot het krijgen van de ge-'
lijke ontwikkelingskansen, maar niet langs dpn weg van
het socialisme, - met terzijdestelling van de beteekenis
van de yare demonratie en niet met de onderdrukking
van de meerderheid door een kleine minderheid. Een
partij, die dat Wik heeft het recht verspeeld zich de-
Jmocraten te noemen, oen dergolijke partij is gocti
democratische partij. Wij moeien vooruit onder de
leuze van de ware democratie en ik wek u daarom mot
klem op, sluit u aan bij den Vrijzininig_Democratiscken
Bond. (Krachtig applaus.)
Van de gelegenheid tot hot stellen van vragen wordt
door een. tweetal aanwezigen gebruik gemaakt,
In antwoord op do vrpag van den hoer J. v. Twuijvor,
waarom de spreker bij Interruptie in de Tweede Kamer
had 'gnzegd, dat do door den minister in hot leger aan
Ie brengen verbeteringen niet door do soldaten wordon
gewaardeerd antwoordt de hoer Oud, dat er hier oen
misverstand hoerscht door onjuiste wedergave der Jn-
icrrupiib in do verslagen.
Do interruptie Sloeg niet op do waardooring der soL
Jdatcn, doch op dc houding dor Kamerledon. Van dezen
toch zou de minister ook bij/ het aanbrengen der ver
beteringen wel critiek, doelt jgcen dank nebben ontt-
/anggn. Do spreker is er integendeel, op grond van
tijn eigen ervaring als landweerman, van overtuigd,
iat de soldaten het wel •degelijk waardeuren gis pr vcr-
icteringpn worden aangebracht.
De heer Ds. Boeko vroeg, godachtjg aan >lo fjpreuk
.Tegen de revolutie, het evangelie" aan dón spreker hét
■orschil tusschen de dyistelijko democraten on de andere
lemocratön aan te toonon. Dè hoer Boeko zou het
uist zoo mooi vindon als men tot democratie kwant,
loor liefde inplaals van met geweld.
De heer Oud is het met dou hoor Bocke eens, dat
iet mooi zou zijn, door liefde tot democratie te Jiomcii
naar wanhcer de minderheid zou trachten met geweld
zich van de macht moester te maken, dan kan liet
.net anders of die .meerderheid zal tot verzet moeien
komen. Samenwerking tusschen democraten van ver
schillende ricblilug blijft mogelijk en wenschclijk en dat
kan ook wanneer de democraten van rechts willen wat
wij voorstaan.
Thans staan we ovenwol nog voor hot feit. de da„
en die pas achter ons hggen hebhein dat bewezen,
,,at Wc do waarborgen tot het democruiische kiesstelsel
desnoods tmet gewold zullen moeten vcfdeihgcla. WsM
zouden -v© -Jat niet doen en ons overgev«*i -ia 1 anur
dorheid dan kan hot niot anders of ér. zou oen tiidpcri$
aanbreken Van 'tyrannio, een Jjjdperk van terrorisme.
Hierna sloot do voorzitter de goedgeslaagde vergadering
En mogen we nu tot het Bestuur van de VrijX-Denx
Kiesvcreeniging een vriendelijk verzoek richten? n.1
dit; óm voortaan bij dergelijke gelegenheden een be
scheiden plaatsje te reserveeren voor de pers.
DB GEEST DER MARINE.
Do Staatscourant van gisteren bovat het volgen
de Koninklijk besluit:
'Bij Kon. Besluit mh 29 November is mot .ingang
van 3 December 1918 dó schont-biJ-nacM J. Aifcerda
eervol ontheven van de betrekking van comman
dant der marine te Willemsoord', tevens comman
dant der Stelling van Deh Helder; de betrekking
van commandant der marine ip'Willemsoord', te
vens commandant der stelling van den Kelder, ia
opgedragen aan den schout-bij-nacht J. Soutendam.
Dit ontslag is een- gervolg van de revolutiedagen.
De geest der marine bleek in die dagen zoo onbe
trouwbaar, dat »luitstukken enz. van do kanonnen
izijn genomen en alle schepen weerloos zijn gotnaakt
De heer Chadllet, luit. ter zee 2e klasse, vertelt oan.
daarover het volgende:
Op zekeren dag, midden in de roode week, ont
bood/de Stellingcommanjdant in Den Helder de ver
schillende hoofdbesturen van bonden van marine
personeel -bij' zich, ten einde zich te vergewissen van
de houding door die besturen, die als vertegen-
woordigeirs van het personeel kunnen worden be
schouwd, aan te nemen bij eeni poging dóór Troel
stra en zijn volgelingen beraamd tot omverwerping
van het'wettelijk gezag. Op deze conferenties, luid
den, voor zoover wij konden vernemen, de antwoor
den der hoofdbesturenallereerst, dat zij verheugd
waren over het door den vlootvoogd gezochte con
tact, voorts dat de vragen ben gedeeltelijk onvoor
bereid vonden, daar zij geen machtiging vonden de
meening van bet door hen vertegenwoordigd perso
neel te uiten ontwijkend dus anderdeels dat
zij in o*'er leg met het partijbestuur van de S.D.A.P.'
en het N.V.V. zouden haptielen ontwijkend, in de
gegeven omstandigheden als ontkennend te beschou
wen.
De autoriteiten waren verplicht om met den geest
der uitlatingen terstond afdoende rekening te hou
den en namen daarom het standpunt in, dat voors
hands het lagere marine-personeel, in het algemeen
onderofficieren en manschappen, in de gegeven om
standigheden niet betrouwbaar was. Met bijzondere
voortvarendheid is er gehandeld; natuurlijk zal er
in détails zijn misgetast, doch de maatregelen, welke
op, Vrijdagvoormiddag, op sommige schepen op Don
derdag-namiddag van do roode week werden geno
men, zijn afdoende gebleken.
Iü een brief, gedateerd 15 November 1918 Vrij
dag achtten dè hoofdbesturen van eenige bonden
zich verplicht den vlootvoogd hun standpunt nog
eens schriftelijk uiteen te zetten. Deze brief, in ette
lijke exemplaren verzonden en nergens gepubli-
fceerd', was onderteek end idoor voorzitters en secre
tarissen der hoofdbesturen van den Algemeenen
Bond1 van Onderofficieren der Kon. Marine en het.
Korps Mariniers, den Bon<J van Onderofficieren-ma-
chinedrijvers en stokers bij de Marine „Voorwaarts",
den Bond vian Korporaals der 'K. M. en den Bond
van Minder Marnioporsoneel.
Mocht bij de mondelingen uiteenzetting nog eeni
ge twijfel hebben bestaan omtrent de door de meer
derheid van onderofficieren, korporaals en man
schappen aangenomen houding, deze brief hief el-
ken twijfel op, daar hij o.m. de zinsnede bevatte,
dat „voorzeker de overgroote meerderheid van het
personeel althans van 't lagere personeel, gereed
stond om de zijde te kiezen van de partij^ die tot
dusverre, steeds voor hun belangen had gestreden".
De heer Chailiet wijst er dan op, dat de marine
over dit alles nog steeds zwijgt, dochl diat nu geen
kleine middelen meer helpen.
Daarvoor is het thans te laat.
Het vertrouwen in de leiding is geschokt.
De heer Khaillet wijst ten slotte twee oorzaken
aan, die deels tot gevolgen van elkaar kunnen wor
den teruggebracht:
I. De leiding der marine heeft de laatste tien
tallen van jaren gefaald om de vloot een betrouw
baar en bruikbaar rogoeringsinjstrument te doen blij
ven thans is ze een regeerdngsgovaar en een dure
slokop.
II. Do samenstelling van .het personeel dor vloot
lf, in plaats van te zijn een beeld van het politiek
heterogeen Nedcrlandsdbe volk, vrijwel homogeen
rood.
DE POSITIE VAN DEN EX-KETZER.
Door de rogoering is oen commissie ingesteld1, be
staande uit do heeron mor. B. C. J. Loder, prof. mr, A,
A. II. Struyckon on mr. A. E Bles, die rapport zal
uitbrengen over do positie, die do vroegere keizer
van Duitschiand bier t<? lande Inneemt. De commis
sie zal de verhouding hebben na te gaan, waarin de
Nederlandscho rogoering staat tot do rechtsvragen,
die ton opzichte van do toelating en het verblijf van
den vroogeron Duitechen keizer hier te lande kun
nen rijzen.
DE GEWEZEN DUITSCHE KEIZER.
Naar Reuter seint, heeft Smith', do Fngelsche pro
cureur-generaal, in oon rede verklaard, dat de En
gel sche regeering cr bij do geallieerden op aandrong,
den Ked'zer persoonlijk aansprakelijk- te stellen voor
de misdaden, waarvoor hij zolf hoofdzakelijk .ver
antwoordelijk was. Men was besloten hem gelegen
heid te geven om zich te verantwoorden ter zake
van d ebeschuldigdngen, die tegen hem ingebracht
worden.
DE UITVOER NAAR DUITSCHLAND STOP GE
ZET.
Naar wij vernemen is door de N. U. M. aan de
exporteurs, de controleurs en de besturen der vei-
lingsvereenigingen een circulaire gezonden, waarbij
ter kennis wordt gebracht, diat van Zaterdag af tot
nader order geen vergunningen voor den ftitvoer van
goederen naar die centrale rijken mqgen worden af-
gegeven.
Vermoedelijk houdt dit besluit verband1 orr.et de r op
zetting van den kolenuitvoer van Duitachiand .uw
IS edeiiamd.
