gij den bouw der Nieuwe Wereld.
m£pe blad.
TWEE MENSCHEN.
"Ti
FEUILLETON.
Brieven uit Engeland.
Tweede Kamer.
Zaler aq 15 Februari 1919
62ste laarganr No. 6362.
IL
Het heilige Egoïsme.
Het was ondenkbaar, dat de gedelegeerden der groote
,)fllon het d'emblée eens zouden rijn over de bo-
zrijkc vragen, die rij ler beslissing kr
vaiionalc eer, nationale belangen, nationale heb-
het sacro egoïsme mog%i vertalen)
een roL
lucht (.als wij zoo
spelen natuurlijk i
M.iwi missrhiei
Jaren, misschien eeuw-en heef; men Bellieden, hau
|vens< srerbindimgeu verlangd, die noodzakelijk fijn voor
yo juiste exploitatie der hulpbronnen van eigen land
jvee fijn eG die in Europa althans niets hegeeren:
ingeland en Amerika, Engeland niet, omdal ha reeds
i#rc bezig was, zijn volksplantingen in andere wereld
deel®1 °P ,e vocdel1 101 «eUbsstuur en op te kweekén
t0l een Anglosaksischai Statenbond, die de wereld
onBpaat Amerika niet, omdat het dunbevolkte land, dat
warme zone voor
biedt eqi dit nog
Efji uitstrekt van de Us. tot de w
6lle inoustrie en ieder bedrijf plaats
jaren zal doen.
De andere Europeesche vólken staten em landen
hebben ech'er allen iets tc w«nscnen en te bcgéérén
Elk hunner buren heef! een bezit dat „hun juist past'
^«,1 provincie, een mijn. een haven, oen verbinding!
leis onverschillig wat, dat commerciale en economi
sche waarde lieeft.
Waarde, voor den een zoo goed als voor den a-a.
der. Voor den bezitter als voor hem, die begeert.
Deze vaststelling der feiten behoort vooraf te gaan
san elke beschouwing, die men aan de vredesbespre.
langen wijdt.
De egoïstische invloeden op de houding der gedelo-
geerder kan mer. niet buiten berekening laten. Im
mers zooals wjj in ons inleidend artikel zelden
de meerderheid der gedelegeerden zijn géén kénnérs
van hei volkenrecht, zijn stembusproducten, die de
plaats innemen yar een ander, misschien bekwamer,
deskundiger man Zij zijn politici, hebben de belangen
voor te staan van hun land, dat hun van de waar.
neming dier belangen, vroeger of later, rekenschap zal
vragen. De eenige, die iin dit opzicht vrijstaat, is
WiLon, die krach ens de (ongeschreven) Araerikaansche
we niet voor de derde maal als president der Ve«j(
eeuigde Staten kan optreden, en die dus geen kiezers?
gun-t of kiezersboosheid heeft te duchten.
Alle anderen: premiers en ministers van buitenland-
sche zaken, zijn afhankelijk van die kiezers en zuilen
dus zoo min mogelijk iets doen wat hun met de
lieden, die zij vertegenwoordigen, in conflict kan
brengen.
Deze moeilijkheid Is in Parijs ook gevoeld en
grond van die overweging, o.a werd dan ook besloten,
ast alle beslissingen van den 'Geheimen Raad van Tie*
nen' zouden plaats hebben met eenstemmigheid.
Zoodat men wel bij eerste stemming kan afwijken van
de meerderheid, doch bij tweede lezing de tien stem*
men eenparig zouden luiden volgens net besluit der
meerderheid.
Dit was te meer noodzakelijk omdat er anders kans
zou hebben bestaan op het wegloopen van den een of
wateren deelnemer, die zijn zin met kreeg.
Een kans, die trouwens in de laatste week van
Januari niet zeer klein is geweest, toen. Japan ver
klaarde nooit officieel iets var Wilscm's 14 punten te
hebben gehoord en zeer zek>r nooit zijn instemming
daarmede te hebben betuigd. Dit geschiedde naar aan
leiding van het Amerikaansche voorstel om de vroe
gere Duitsche kolonies onder voogdij van den VoL
zenband te stellen en terzelfder tijd door dien bond
den voogd of patroon te laten aanwijzen, die deze
kolonies heeft te beheeren in het belang der inwoners
en tevens in overeenstemming mat de principes van
dan Bond.
Hed het principe der eenstemmigheid toer niet be
staan, dan zou Japan, dat, zooals uit de Inrichting der
ofticieele communiqué's blijkt, nog altoos ..lus-vast"
san den Raad der X. hangt, natuurlijk zjjn bit-zen
hebben gejiakt. Het zou, tevreden met zijn nieuw be
zit en zotuier uitzicht op schadeloosstelling van eenige
tijde zich hebben teruggetrokken Iets wat met bet
oog op de toekomstige iust van de wereld, die naar
men algemeen aanneemt, hoogstens uit het Oosten kan
worden verstoord, een zeer gevaarlijke factor zou
zijn geweest.
Reeds te voren waren er moeilijkheden gerezen, ovér
de verdeeling der Duitsche kolomen, Australië dat da
DuiUche eilandengroepen bezette, wenscht die te be
houden, zich niet te laten afschepen met een voogd
schap. Zuid.Afrika, dat voor de verovering van Deutsch
SadjOat'' en Dultech WettLAfrika millioenen gouds en
stroomen inenschen bloed offerde, heeft dien aangaande
Cke wenschen geuit. Speciaal de eerste minister vim
Australische Gemeenebest, Hughes, die tijdens den
oorlog uittermate groote verdiensten heeft jjehad tori
opzichte van de werving voor het Australische cotnr
tinaent, de zoogen. „Anzaca' die op Galllpoli en céders
zulke zware verliezen leden, verdedigde dc aanspraken
van Australië op do veroverde eilandengroepen, met
zoowel nadruk, da! hij ten aanzien dezer quaestie bijna
in conflict kwam ma Lloyd George Een conflict, dat
11 ogrciigaider werd, toen Japan -eveneens' sprak van
wwischetn, „rechtmatige wensc.hen' heette het
ten opzichte van sommige dier eilandengroepen.
Ziolaar een voorbecéd van hel sacro cgoLsme In den
scherpsten vorm Geografische overwegingen, economi
sche en strategische "belangen der twee [wrtijen, alles
werkt samen om hier een conflict voor te bereiden
voor de toekomst v
Iets dergelijks zagen wif tan opzichte van grondge
bieden k1 Europa. Niet één, .doch ta een reeks geD
vullen.
Daar is het Banaat van Temesvar, een district ten
Oosten van de Thciss, dat een duizend jaar of daar
omtrent Hongaarsch was Toen Roemenië weifelde, wie
riin doodsvijanden'' Varende Geallieerden of dc
Ontralen, d wz. voor het Kabinet wist 9P welken
kant Roemenië's boterham het dikst geboterd was, be
loofde de Entente het Banaat aan Take Jonescu en de
progeallieerden.
Maar de Serviërs, dat wil dan vandaag zeggen
de nieuwe Jugoslavische slaat, hebben ontdekt, dat
zij geheel buiten die afspraak van 1915 zijn gehouden
en er Joch groot belang bjj hauden. Con/lict!
Jugoslavctn en Italianen wenschen allebei Damatië
en speciaal Fiume. De Zuidslaven, omdat zij b e wr e/
ren dat dit gebied door Slaven bewoond wordt, (dus
op grond van het zelfbeschikkingsrecht) terwijl <ie Ita
lianen het verlangen, omdat zij anders huil droom:
de heerschappij over de Adrialische Zee, niet kunnen
verwezenlijken een droom, die zoo weinig past In de
nieuwe wereldtrede, dat ae Enlente de Italianen, die
inaar vast em en ander hadden bezet, vriendelijk, doch
nadrukkelijk uitnoodigde ie verdwijnen. Jtet spoed.
Vooral omdat het troetelkind der Entente, ml. Bo.
hemen (andere gezegd Czechoslowakië) óók een haven
moet hebben en er bijna niets anders dan Fiuina over
schiet Met die Bohemen ls men trouwens heelemaal
nog niet klaar, vooral niet omdat er ook nog een land
im h' wording is, dat Polen heet Aangezien Polen en
Bohemen niet alleen aan elkaar grenzen, doch boven--
dien wel graag wat verder willen gaan dan het eigen
lijke nationale gebied, hebben zjj .ruzie Ruzie, die
zoover gaat, dat een ..wapenconflict zou hebben plaats
[«bad, als er toevallig niet een Amerikaansch majoor
bij de hand ware geweest, die zei geen vechterij te
zullen dulden en hls het toch tot vechten kwam den
heeren de verzekering te geven, dat de overwinning toch
geenerlei vruchten zou dragen. Aangezien de Umpire
het terrein had afgekeurd, wisten de elftallen, dat hun
kamp toch geen invloed zou hebben op den uitslag
<lcr compc itie en .spaarden ril dus hun bloed.
Met deze quaestie is het lyatje der moeilijkheden
echter geenszins compleet
Overal, ten aanzien van ieder stukje grens en grens
gebied en kolonie, heerschen moeilijkheden.
Moeilijkheden, die op den duur in Véle prvailetn
slechts zijn op 1e lossen door em compromis. Wat
slechts een wel'willende vertaling ia voor „nieuwe moei
lijkheden van anderen aard.'" v
Vandaar, dat Wilson en dit is tot dusverre het
eenige positieve resultaat der Ix-sprekinran, die nu
straks <m maand duren heeft weten door te zetten
dat althans de Volkenbond in de eerike plaats tot
stand kwam.
Nu die er is en pu de principes van dien bond
door alle landen der" Entente zijn erkend, bestaat ér
althans een geringe kans, dat de verschillende vragen,
die bjj het vredestraktaat moeten worden geregeld,
volgent vaste iL-emeene aangenomen regels zullen wor
den be]asl Zoodat niet uit alle die geschillen nleu-f
we conflicten zullen ontstaan.
Over de Inrichting van den Volkenbond en over
de methode van oplossing der geschillen in een vol
gend opstel
UITKIJK.
NAAR HET DIHTSCH VAN RICHARD VOSZ.
5.
Maar het dwaze schepsel vervolgde op haar kalme
munier;
>»Nu zou je mij het liefst doodsteken jij "dolle
Roeitus Laat dat voorloopig nog en kom liever met
DuJ mede. Ik zai je la:en zien wat ik later graag
*>u doen: zoo in net groot begrijp je.'
Zij bracht mij .naar den luin waar groenten en
vruchten groeien, ais nergens anders in het land, en
*aar midden tusschen kruiden en bloemen bont be
schilderde bijenkorven siaain die een hoeveelheid ho-
R1g leveren, als ware de Plallerhof, dien zjjn kleine
meesteres, als zij maar cera! groot ls, wil verkoopen,
hel land waardoor melk en honig stroomt
Voos dm tuin moest de menagerie terug blijven,
•lleen hel paar valken mocht mede.
.VV'il Hepen langs hel pad, Jat afgezet was met
hoo^e struiken, frambozen, aalbessen en doornbessen;
ne;>eti langs het met vreemde vruchtensoorten bedekte
latwerk, langs de reeds rjjpwordende aardbeziën en
kwamen bij de bloem balden, ware velden van fulpen
«n hyacinthan, van narcissen, en viooltjes. Daarna gin
gen wij den groo'en kruidentuin binnen, waarover
esn wolk van welriekende geuren zweefde; en scha
den vlinders, bijen en kevers dartelden. Hletr wees
Judith op eenige rozenstruiken, waaraan niets bij
zonders te zien was, dan dat de prachtige knoppen
ëaois begonnen te zwellen.
Zfj Yeide„Kijk, booxe Rochus, deze rozestruikm
had de tuinman weggeworpen. Ik vond ze op den
vuilnishoop. Zij schenen verdord en geheel dood te
rijn Bekijk ze nu eens."
Baarbij had het kind een bijzonderen glans in de
Toen vervolgde zij"?
„Dat wil ik jn de toekomst dom: wat verwelkt is
tot bloei brengen; zieken weer gezond maken,
L hjjna gestorven is weer tot nieuw leven wekken.
Al mjjin toom verdween by den heiligen ernst, waar
de Judithje deze groote dingen uitsprak. Ik barstte
Tjf®®1 overmoedig gelach "uit over ie kleine w(fsneüs.
fN dam mijn buitensporige vroolijikheid „vei haar
ïhderijjltt fantasie even kalm op, als zij' h«t mijn met
®oe<te bedwongen toom over het „verraad' kan bat
^RwUnd had gedaan.
de baste eensgezindheid, begaven wjj Tm» in
de groote hal stonden de deuren naar alle
Amsterdam, 8 Febr. 1919.
Erwten en txxxneo In overvloed tegenwoordig1,
maar helaas nog steeds geen spek, om ze met het
vroeger onontbeerlijk geachte spekvet dubbel zoo
smakelijk te maken.
Wij krijgen het gauw. In de afgeloopen week ls
al cea flinke lading binnen gekomen, dus heel lang
zal ons geduld niet meer op de proef gesteld wor
den. Ja, we hadden het al kunnen hebben, als de
allereerste spekboot niet bijna m het gezicht van
de vaderfandsche kust mat haar vette lading ver
gaan was.
De Piave van New-York naar Rotterdam maakte
baar eerste reis, haar „m&iden voyage", zooals de
Enge lachen het noemen. Met «en bemanning van
negentig man en een iaolag1 van 17.500 ton meel,
spek, en vet aan boord bad ze negen tienden of meer
van haar reia afgelegd, toen ze In het Kan»».) op
de gevaarlijke Goodwin Zandbank strandde.
De Goodwin -Sands zijn dus verantwoordelijk voor
onze teleurstelling. Eén ding meer op hun geweten,
v» ie herinnert zich niet, dat ze mede oorzaak wa
ren van de benarde omstandigheden, waarin de
koopman van VJenetië zich bevond, drie maanden
na het teek-enen van zijn contract met Shylockï
„Het wordt htot weersproken op de Beurs", zegt
Bal anno in wat is misschien iShakeapeare's meeat be
kende stuk, „dat Antonia een rijk beladen schi'p
verloren heeff in het kanaal; de Goodwins heet de
plaat-s, geloof ik, een gevaarlijke, ondiepte en een
noodlottige, waar vele mooie schepen op vergaan
zijn".
Dat is nu reeds meer dan drie -honderd jaar ge
leden, en blijkbaar gaat de beruchte zandbank
voort met het ei9chen van slachtoffers. De Piave,
splinternieuw, een groote boot van 10.000 ton, zal
wel niet het lAatste zijn, vreezen we.
woensdag 29 Januari, in den nacht, liep zij vast op
de bank, en het verlaten van liet schip bleek niet dan
met: groote moeite en levensgevaar volbracht ie kun
nen .worden. Twee van de hooten kwamen bij het'
neerlaten in botsing met liet schip, en verscheidene»
matrozen werden jn zee ^worpen. Niettegenstaande
do hooife golven en een sneeuwsiorm sprongen hun
kameraden ze na, om uitgeput en half bevroren, red
ders en geredden, door andere sloepen Ie worden
opgepikt. \Vij rillen al, als we .tegenwoordig 's avonds
naar onze slaapkamers gaan. \ergelijke daannee «ens
«en bad in dc Noordzee, midden in den nacht en
in een sneeuwstorm, om later in een open boot te
drogen zoo goed en zoo kwaad als he: gaan wil.
l'.én .ding hebben de Goodwin Sands voor. Ze zijn
in de buurt van de bewoonde wereld Den gcheden
rij dag, volgende op den Woensdagnacht, waarin de
Piave vastliep, waren vijl sterke slecpbooten bezig met
alle kracht er aan te trekken, in de hoop het schip
weer vlot te kriigen. Ze kregen het werkelijk een .hon
dend .meter verder, maar de zandbank heeft een lengte
van JJ0 K.M. en is van 2 tot 4V» K.M. breed, feoodfct'
deze verplaatsing al heel weinig te beteekanen had.
Daarop ging ons kosibare spek overboord de e«ne
Ion na de andere, duizenden bij tienduizenden kilo
grammen Zander resultaat, althans zander gunstig re
sultaat, want uitwerking scheen het overboord werpen
toch wel te hebben. De Piave, die twee dagen lang
over stuurboordzij had gelegen, helde plo'.seling, zonder
de minste waarschuwing over naar bakboord, en brak
op Vrijdagavond met een oorverdoovend geraas in
twéé stukken.
De onbeweeglijkheid van het schip na het vastloopen
op Woensdag, en later de aanwezigheid van vijf sleep
booten^, waren oorzaak geweest, dat na den eersten
schrik de bemanning van de Piave kalm aan boord
hun werk verrichtten ,en er aten én rustten, alsof er
nie:s aan de hand was. Toen de boot op zoo n ven
raderiijke manier in tweeën brak, was aan ook een
gedeelte van de bemanning beneden, om hun maal te
gebruiken. Zy snelden naar boven, maar vonden de
voornaamste uitgangen versperd, terwijl bovendien het
electrisch licht, zooals meestal in dergelijke gevallen,
er de brui aan gaf, en de mannen dus m pikdonker
moesten zien zich door de versperringen een weg te
banen naar boven.
Behalve de sleepbooten was ook de reddingboot van
l>eal op het .tooneel aanwezig, en de Amerikanen, die
begrijpelijkerwijze weinig ver touwen koesterden In een
half schip, sprongen, zoodra zij op dek kwamen, par
does over boord, ieder bij het licht van zijn eigen
zaklamp, als hij er een bezat. 2ij werden allen opga-
pikt Een groote groep op de eene helft van het schip
maakte twee sloepen los en bemande ze Maar toen men
ze naar beneden wilde laten, .bleven de booten hangen
aar. de achterhakeru en ledigden hun ge heel en inhoud
in de zee. Reddende handen waren aan alle zijden, jnaar
toch gelukte het niet allen ftan boord van de om
ringden vaartuigen te Krijgen. In het geheel werden vier
en vijftig man van de bemanning van negentig op Za.
terdag te Dover aan land gebracht.
De .duikboot rust; laten wii hopen vóór goed. De
verraderlijke mijnen worden thans met evenveel ijver
opgevischt, als zij vroeger werden gelegd. Maar de zee
gaat door haar slachtoffers te eischen. Wij letten er
naast ju et op. Zes- en dertig man omgekomen. We
zijn heel andere getallen gewoon geweest de laatste
vier jaren, in de Hollandsche kranten heb ik zelfs
geen woord gelezen over het lot van de bemanning
van de Piave. Alleen, dat we ons spek kwijt waren.
Alsof spek van meer belang was dan menschenlevena.
Zoover heeft de oorlog ons dus al gebracht
Dat aan de Piave zoon kort leewn beschoren was,
vindt misschien zijn oorzaak niet alleen in de ver
raderlijke Goodwin Sands. Amerika had een eigen
aardige reputatie op te houden tijdens dein oorlog en
heeft dit op Amerikaansche wijze gedaan. Wat men op
het vasteland van Europa doet in een jaar, kan een Yoi;-
ker wel in veertien dagen. Schepen bouwen had men
tot nu toe steeds beschouwd als een tijdroovend werk.
Een schip is nu eenmaal geen Amslerdamsch huis In
een jiieuwe buurt In zoon huis hoeft, volgens het
oordeel van den bouwer blijkbaar, de bewoner
denkt er anders over, maar dat legt geen gewicht in
de schaal, niets te sluiten. Als ae wind op je
ramen staat, mag Je aan tafel Je hoed wel opzetten*
en theelichtjes, als je ze bezit, waaien eenvoudig uil
Luchtkokers, die voor de gezondheid van de Bewo
ners in elke Va mer worden aangebracht, worden door dn
onverstandig^ T) bewoners met schrik as -gekeken, en
zorgvuldig met bordpapier üichtgeniaaki Je wei
eeuig verschut hebben tustchen buiten en in huis.
Maar een schip moe: tib eenmaal dicht zijn. t:.n du.
ine; alleen, maar het moet aan toeel wat meer eischeu
voldoen. Of de Amerikaansche schepen, die in dne,
vier weken klaar waren, dat wet doen? LK ov>.vZhts-
schrijver van de Effecten- tn Geldmarkt schrijf, in bet
Zondagachiend blad van het Handelsblad van 9 Fe
bruari: „Aan een #roo deel' der scheepsruim tv uk-
in «n zoo verbazend snel ternjxj dooi de Amemkaan-
sehe werven is afgeleverd, 1s «fan ook waarscftijnlij
geen lang leven beschoren!
De Piave schijnt er een voorbeeld vaai te zijn.
L t -■ »- J- -
kamers wijd open, zoodat af het bloeien en geuren
van de mais, al het glinsteren en fonkelen van den
zonneschijn de groote, schemerachtige ruimte binnen
drong waarvan de betimmering van dennehout tegen
muren qp zoldering, reeds vele eeuwen oud, even bé-
roemd is als het Bosch van kastanjes voor de heer
lijkheid. Waaz un Tirol van het groene, jjroene Vahm
gesproken werd, daar sprak rafia ook van den Plat-
ternof; en telkens heette het: ,,Ja, de Plattahofl
Die heeft een kastanjebosch, dat men moét hebben
gezien. En de Plattrrhof heeft rosniarijnappelen ©t>
rauskaatperen, heeft honig en boter die men geproefd
moet hebben. En hij heeft weiden en maïsvelden, dienst
maagden en knechts, waarop de eigenaar van den
Platterhof trotsch kan zijn. Maar de meester van den
Platteiltoi zal cetns een meesteres zijn Zij heet Ju.
dith. Deze Judilh Platter zal er eens eene worden!''
Inlusachen ducht deze „Eene' er aan de oude heer
lijkheid, den Platterhof, te verkoopen, om in de wijde
wereld naar verwelkte struiken te zoeken, die rij weer
groen zou kunnen maken...
En intusachen had Judithje in de hal. voor haar
groo'en zeventienjarigen vriund voor de wfld gi-oiiendc
huisdeur de tafel gedekt, deze met de lkweliugsgurch-
ten van den Jonker beladen, en de tafel versierd met eén
groo.en ruiker Meibloemen Als een koning zat de
jonker ander de glinslerende betimmering, boven h<A
sneeuwwitte linnen, en had voor zich op de als zilver
blinkende tinnen schotel» zwart Tiroler brood, en goud
glansenden Tirolerboter, rose Plalterhof ham en zUn
tij (ga echt.... een berg stralende reuzenkreeften JDé
voorouders van mijn Judith keken van de muren
neer hoe het den jonker op den Platterhof smaakte en
zij trokken daarbij ontzettend deugdzame gezienten.
Eenige zagen er zeer norsch, bijna dreigend uit, alsof dc
oude Plattere met een huwelijk tusschen den jonker
von Enna en het dochtertje van hun geslacht precies
even weinig waren ingenomen, als de doorluchtige voor
oudere van den jonker zouden zijn. Ik lachte hen
echter in mijn hart allen bij elkaar uit, de oude
Plailerlieden zoowel als de nog oudere graven von
Enna.
Ernstig zat Judithje naast mij, opende voor mij
haar bruine stevige bandjes heel sierlijk de scharen
der kreeften.bij de staarten deed ik het moeilijk werk
zelf en hei viervoetige gezelschap buldoggen en edel-
marler wachtte met ongeduld, totdat de jonker had
*Je^Laai ik het niet vergeten: het pakje, dat vqpr het
jarige kind bij zijn.komst klaar gemaakt zou worden,
droeg lk later op den izabal mee uaar huis. Het be
vatte da prachtigste dingen voor da jacht, de vogaL
i vangst an da vtech
Don Haag, 13 u-L.uat
Heden. Donderdagmiddag, te halfvijf utc werd dc
verdere behandeling der licgrooling van Marine op
verzoek van den mitusier geschorst Na een
uiterst woelige zitting -
Z.Lxc. Naudin ion Cate gaf als toeliuiting, - na.
dai vooral de heet Marchaut hein had gedrongen hoi
waarom" van zijn verzoek te verduidelijken, dat
hy tijd wilde hebben om de Kamer nader belusts
verschaffen op vragen, iin de zitting van héden hem
gedaan. Besloten werd, de verdei e behandeling yan
Hoofdstuk VI. uit te stellen tot a.s. Woensdag
Men mag echter aannemen, dat de heer Naud'E ten
Cate eerlang zijn portefeuille tor beschikking zal stellen.
Want ongelukkiger „debuut" van een minister zal
iri de geschiedenis van ons jiarlemcn arisrae niet kun
nen worden gevonden.
De heer Naudin ten Cate las zijn „groote rede"
(die hoogslems drie kwariier duurde; niet slechts ma
schrale, toonloos, nagenoeg onverslaanbare stem voor.
de inhoud van die rede- was even schraal als de klank.
Zooal^ de heer Hugenholtz zei deze minister
kwam noch met een program voor het personeel,
noch voor iels, *-i.rop gelijkend, voor hel materieel
Wal Z.Exc. de Kamer deed kennen was aarts.onbodui-
detid en onbenuiiig Ik teeken,er slechts van aan, dai
SchouLbijjnacht Albarda zich om inlichtingen tot ha
departement had moeten richten; de schepelingen van
de Koningin Regentes", nog eens in d< gelegenheid
zullen worden gesteld van hun trouw aan hun eed
te getuigen. Voortsdat de minister geen bezwaar te
gen een Vlootcommisaie heeft. En verder wat vage ge
meenplaatsen en algemeenheden ter toelichting van
's ministers gevoelen, dat wij niet tegen groote po.
getndheden kunnen vechten, maar tegen andere in sa
menwerking mei andere kracht moeten zoeken. Zoodat
aanbouw van schepen zoo apoedig mogeiyk moet wor
den 'voortgezet. Wat het staken van den aanbouw
betreft ,wees de minister slechts op de geldelijke na.
deelmi daarvan, er op wijzend, dat de albraak nit t
meer dan een zes ton zou opbrengen. En hij somde op
den ouderdom van allenei schepen, nu en dan de
Kamer amuseerend .bijv. toén hij zei, dat de „Koningin
Regentes" negentien jaren telt, en zoo meer.
Dat goedlachsche lag echter meer in den haast-
grotesken indruk, dien deze onbeholpen rede maakte
dan door de cyiere, hier bedoeld.
Onmiddellijk na de rede van Z.Exc. brak de storm
los De Kamer was woedend.
De heer Bomans zei, dat de minUterieele rede
„geen sterken indruk" had gemaakt
Héelemaal geen indruk!" werd geroepen. Hij voegde
erbij, dat „geen nationaal belang barakken is bij ha
behouden van de vloot op den bes taanden voet
De heer Hugenholtz haa zijn draai" genomen. Was
gisteren, Woensdag, nog gedeelteiyk voorstander van
continuatie der vloot Diende nu een motie in,
waarbij de Kamer als haar oordeel zou uitspreken.,
dat de likwidatie der vloot moet worden voorbereid,
terwijl rij den minister uitnoodtgt een commissie daar
toe te benoemen, waarin ook niet.militalrem zitting
hebben. De heer A. P. Staalman kwam met de ver
klaring, dat „deze minister in dezen tyd niet op zijn
plaats is."
De nestor, mr Lobman, wilde van. de moties niet
weten, maar bleek wel van oordeel, dat „de minister
getoond heeft geen inzicht te hebben"...
Dr. Nolens verscheen op bet podium. Hij sprak het
ware woord, dat ministers van Marine 't nooit pret
tig in de Kamer hebber; gehad, zeker niet aeze.
Hij verklaarde alle moties voorbarig, op belang
rijke gebeurtenissen vooruitloopend. En zie, de motie-
Romans werd als by toovers lag ingetrokken.
Zoodat een stem uit de Kamer nep„Op order van
monseigneur!....."
Dr. Lely, de Unie liberaal en oud.mimister, atefde
de vraag: hoevele millioenen zouden nog moeten wor-
den uitgegeven voor afbouw? Reeds zijn had dé
minister «emeld dertien mlliloen uitgegeven.
Mr Merchant verklaarde zich voor stopzetting van
aan, en afbouw. We hebben thans geen nieuwe krui
sers noodig. We moeten wachten op den nieuwen in
ternationalen toestand-
Den heer Merchant werd verwaen, dat hij vroeger
voor aanschaffing van kruisers was gewees', wat den
heer Duijs aanleiding gaf tot de opmerking, dat toen
zijn zwager Ham bonnet minister van Marine was
De heer Schaper sprak ook een zeer waar woord
Namelijk: geen minister van Marine kan goed doen
Wijl hei stelsel nia deugt Maar hij raadde den heer
Noen, gestreng- vader, uaar Rome gaat Rochus niet!
VIERDE HOOFDSTUK.
Judlthja.
Ik ben zoo bedroefdI
Dat ik na®r Rome ga, om daar aan het graf van
den ajioetel vorst onder de oog en van dan heiligen
vader geestelijke te worden, schijnt namelijk ook do
wansch mijner moeder te zijn. ZIJ zegt het niet. Zij
zegt bet tenminste niet met woorden. Maar haar
geheele persoon is één ameekende bede: „Llove zoon,
wordt geestelijke! Om mij genoegen te doen!" Haur
geheele leven smeekt er mij oim. Ik mag haar niet
eens zeggen, dat zij mij daarmede de eerste g-rootu
smart aandoet. Muur lk kan het In dit boek neer
schrijven, dat haar liefde mij schonk, wel wetendo
waarom.
In dit boek schrijf lk dus;
„Ik zou niet weten, wat ik om mijn moeder ge
noegen te geven, niet zou doen? Ik zou terwille mij
ner moeder geen buks meer aanraken, geen paard
meer bestijger., geen bergtop meer beklimmen, niet
meer Juichen, Jubelen en zingen. Du» ophouden jong
te zijn en mij gelukkig te voelen. Ik zou voor mijn
lieve moeder om aalmoezen kunnen bedelen, mijn
kleine Judith I'iatier niet meer terug zien, en voor
haar een doodslag begaan. Maar terwille van haar
den levenden menscb in mij niet verloochenen
kan terwille mijner moeder geen geestelijke wor-
den.
Van oudsher waren wij, graven von Enna, een
zeer vroom geslacht: wij hebben zelfs een martelaar
in de familie! De gTaven von Enna waren fanatieke
kruisridder?; zij streden om het graf van Christus,
leden en stierven er voor. De graven von Enna
bouwden klooster* en kerken, deden vrome schen
kingen en werden geestelijken- Z1J werden priesters
en monnikerf, prelaten en bisschoppenEen graaf
von Enna heeft den kardinaalshoed gedragen.
In ons slot is alles verwaarloosd, eenzaam en ver
vallen De kapel alleen niet De kapel op het slot
Enna ls bijna prachtig. Wij zijn zeer arm. Maar wij
hebben onzen eigen kapelaan. De hoogste, gewich
tigste dingen in heit dagelijksch leven zijn voor
ons missen hooren, ter biecht gaan, de vasten hou
den de feestdagen eren, de heiligen aanroepen, de
Moeder God» dienen, om on# daardoor een zoo groot
mogelijk recht op den hemel te verwerven.
Wij geven van onze armoede aan de armen; wij
offeren kaarsen en wassenbeelden; wij onderwer
pen ons aan penitenties; wij zijn des Heeren met
alles, wat wij bezitten; wij zijn trouwe volgelingen,
vurige dweper», wij zijn fanatieke aanhangers van
ons triomfeerenid katholiek geloof en van de alleen
zaligmakende kerk.
Mijn ruwe vader bidt erven boetvaardig als mijn
lieve, zachte moeder. In den vastentijd lijden wtj
mei den Heiland, lederen geestelijke moest ik reeds
toen ik een kind was de band kussen: de triomfen
der kerk zijn da triomfen van het huis Enna; elke
ongeloovigi- of mindergeloovige of ander» geloov-ende
gaat voor ons door als vijand «van God en daarom
ook a-le onze vijand.
Deze stroom van zwaar katholiek bloed ls levens
stroom van ons oud geslach t. Ook lk heb daar me ui-
gen druppel van in mijn bloed; maargeestelijke
kan en kan. lk niet warden! Ook niet terwille van
mijn lieve moeder
Mijn kleine toekomstige bruid ls op het oogenblik
op het slot Enna op bezoek, zooalR elk jaar eenige
keer en gebeurt. Mijn moeder heeft het kind van den
Platterhof hartelijk lief. Maar zij klaagt: Judithje
is zoo heel anders als andere meisjes van vijftien
jaren, en zij weet niet altijd wat zij a&n deze gesloten
en diepe natuur heeft. Nog meer maakt mijn lieve
moeder er zich bezorgd over, dat dit jonge schepsel
Gods niet dein zoo breed geibaanden weg des Hee
ren bewandelt, maar op eenzame paden voor zich
alleen God zoekt, en zich met duldelljken tegenzin
naai' de streng katholieke gebruiken van het land
en ons hul» voegt. Op haar zachte overtuigende ma
nier spreekt mijn moeder steeds weer met de kleine
Judith, maar zij krijgt telkens weer ten antwoord:
„zulke dingen laten zich niet dwingen". En verder
geen woord over haar geloof aan God en de heiligen,
hoe Innig mijn moeder ook bidt, vaak in waren angst
des harten voor het zieleheil van de jonge Christin.
Deze blijft kalm en ernstig, blijft tegen mijn moeder
steeds even liefdevol en tegelijk lm alles vol eigen
sterken wil, alsof het kind reeds een groot mensch
was met al het'lijden en alle ervaringen van zoo
eou. Dit bijzondere karakter kostte mijn lieve moe
der menig en zucht. Ook weet ik, dat zij ov?r mijn
hartstochtelijke liefde voor het mooie en vreemde
schepsel bitter bedroeM is, en in den geheimsten
schuilhoek van haar hart een onoverbrugbaren af
grond wenscht tuï&chen ons vervallen, armoedig slot
Enne en den deftigen, -rijken PlaUernof. Maar in-
tusschen behoeft de kleine Judith slechts te komen,
zij behoeft er slecht? te zijn en mijn moeder ls^de
eerste van ons, die zich aan haar betooverlng over
geeft. Ea dan zou haar groots, domui* jongen daar
tegen gevrijwaard zjJuT
